+gil Eki Üzerine - Dil Arastirmalari

Dil Aratrmalar Dergisi
Cilt: 1 Say: 1 Güz 2007, 21-29 ss.
+gil Eki Üzerine
Feyzi ERSOY 1
On the Sufx of +gil
ÖZET
Bu çalmada, Türkçe +gil eki ve onun kökeni üzerinde durulmutur. +gil, Türkçedeki tek ekilli
eklerden biridir. Eklerdeki tek ekillilik, aratrmaclarca çeitli sebeplere balanmtr. +gil’in
de sonradan ek hâline geldii düünülebilir. Çalmada, “ev, aile” manasna gelen Çuvaça kil ile
Türkçedeki +gil ekinin ilikisi üzerinde durulmutur.
Anahtar Kelimeler
Türkçe, Çuvaça, +gil, kil “ev, aile”
Abstract
In this study, it was focused on Turkish sufx of +gil and its origin. The sufx of +gil is one of
the single-formed sufxes in Turkish. The single-formness of the sufxes has been explained due to
different reasons by the researchers. It can be thought that, +gil had changed into a sufx at a later
time. In this work, it was focused on the relation between Turkish +gil and Chuvash kil which means
“home, family”.
Key Words
Turkish, Chuvash, +gil, kil “home, family”
Türkiye Türkçesinde baz eklerin tek ekilli olduklar ve ünlü uyumuna uymadklar
bilinmektedir. Eklerdeki bu tek ekillilik, aratrmaclarca çeitli sebeplere
balanmtr. Tek ekilli eklerimizden biri de, çounlukla isimden isim yapma
ekleri içinde yer verilen ve annemgil, babangil, ablasgil gibi örneklerde görülen
+gil olmutur.
+gil ekinin niçin tek ekilli olduu ya da ekin kökeni hakkndaki görüler çok
fazla deildir. Banguolu, Türkçenin Grameri adl eserinde eke ayr bir madde
açmam; onu “-ler adlar” bal altnda incelemitir. Anadolu azlarnda ekin
yaadn ifade eden yazar, onun -ler gibi aile, topluluk adlar yapmakta kullanld-
n söylemitir. Banguolu, Tuzcugiller, ablamgiller gibi örneklerde gil’in çokluk
ekiyle birlikte de kullanlabilirliine dikkat çekmitir (Banguolu 1995: 189).
1 Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ÇTLE Bölümü
21

Feyzi Ersoy
Muharrem Ergin, eki “-l, -gil, -ul, -gül, l, -kil, -ul, -kül” bal altnda
ele almtr. Ergin, ilgi ifade ettiini ve ilek olmadn belirttii ek için u
örnekleri verir: krkl, içkil, dörtgül “dört köeli”. Ekin “-gil” eklinin özellikle
azlarda çok ilek olduuna deinen Ergin, her türlü ahs, akrabalk, unvan isminden
aile ve ev ismi yapmak için gil’in geni ölçüde kullanldn söylemi ve
Aligil, Yaargil, Hasangil, Ouzgil, Orhangil, Paagil, kaymakamgil örneklerini
vermitir. Ekin, akrabalk isimlerinde genellikle iyelik ekinden sonra geldiini
(day-m-gil, ana-n-gil, hala-s-gil...) belirten Ergin, gil’in bu ekilde iyelikten
sonra kullanlmasn onun çok ilek olmasna balamaktadr. Son zamanlarda gil
yerine aile ve ev ifade etmek için çokluk ekinin kullanlmaya baladna dikkat
çeken Ergin, Perihanlar, Bekirler, yüzbalar gibi örnekler vermitir. Ergin, ekin
ünlü ve ünsüz uyumlarna uymadan tek ekilli olarak kullanldn da belirtmitir
(Ergin 1999: 178).
Bu konuda Ergin’le hemen hemen ayn bilgileri veren Korkmaz da konuma
dilinde ve halk aznda ekin çok kullanldn belirtir. Korkmaz, yaz dilinde gil
yerine +lAr çokluk ekinin kullanldn ifade etmitir. Korkmaz, ayrca Türkçeletirme
çabalarnda botanik ve zooloji alanna giren bitki ve hayvan ailelerini
gösteren terimlerde ekin asl varln gösterdiini belirtmi ve abonozgiller, ananasgiller,
cevizgiller, atgiller, aygiller... gibi örnekler vermitir (Korkmaz 2003:
47). Hamza Zülkar da, Terim Sorunlar ve Terim Yapma Yollar adl eserinde
“-gil, -giller” bal altnda ele ald ekin kelimeye “grup, aile, familya” anlam
kattn söylemi; ananasgiller, aslangiller, baklagiller, zambakgiller... gibi örnekler
vermitir (Zülkar 1991: 90, 91). Ekin bu tür kullanmnn Türkiye Türkçesine
has bir özellik olduunu Sevortyan da söylemitir (Sevortyan 1960: 123).
Deny, ekin Asya’da olduu gibi Balkanlarda da kullanldn belirterek eki
“tara tâbiri” olarak nitelemitir. Ekin etimolojisi üzerinde de duran Deny, onun
yarn-ki vb. örneklerde görülen -ki nispet ekinin ki+l biçiminde birleik bir çeidi
olduunu düünmütür (Deny 1941-1945: 332).
“Türkçede ‘Sra D Ekler’ ve Eklerin Tasnif Sorunu Üzerine” balkl bildirisinde
meseleye temas eden Gülsevin, +gil’in, aslnda bir ek deil de eklemi
bir edat olduundan bahsetmitir. O, buna dayanak olarak, ekin ünlü uyumuna uymamasn,
üçüncü teklik ahs iyelik ekinden sonra kullanlrken araya zamir n’si
almamasn ve vurguyu kendinden önceki heceye atmasn göstermitir (Gülsevin
2004: 1273). Gülsevin’in yukardaki görülerine büyük oranda katlyor olmakla
birlikte ekin edat kökenli olup olmad üzerinde durmak istiyoruz. Acaba, eskiden
beri ek olmayp sonradan ekletii düünülen +gil, Gülsevin’in belirttii gibi
bir edat mdr yoksa müstakil baka bir kelime midir Gülsevin, ekin eklemi bir
edat olabileceinden bahsederken onun nasl bir edattan ekletii üzerinde durmamtr.
+gil, bize göre de kelimeden ek hâline dönümütür. Fakat bu bir edat
deildir. Kanaatimize göre, Çuvaçada “ev, aile” anlam veren (ÇRS, s. 175) kil
22

+gil Eki Üzerine
ismi, +gil ekinin kaynan tekil etmektedir.
Aratrmaclar, Çuvaça kil’in kökeni üzerine çeitli görüler öne sürmülerdir.
Kelime, Kâgarl’da ve Clauson’un etimoloji sözlüünde kil eklinde geçmemektedir.
Bununla birlikte hem Kâgarl’da (1991, 331) hem de Clauson’da
(1972: 739) yer alan kirde “bir avluda beraber oturan komu” kelimesi, dikkat
çekicidir.
Eren, etimoloji sözlüünün “ev” maddesinde, Çuvaçada “ev” manasnda kil
sözünün de kullanldn; fakat kelimenin kökeninin kark olduunu belirtmitir.
Samoyloviç, Munkácshi, Yegorov, Räsänen, Ramstedt, Kononov gibi isimlere
atfta bulunarak, kelimenin Türkçe +gil ekiyle birletirilmesinin yanl olduunu
söyleyen Eren, bu yanln sebebini açklamamtr (Eren 1999: 141).
Yegorov, hazrlam olduu Çuvaçann etimoloji sözlüünde, kil’in “ev, aile,
aile üyeleri” anlamna geldiini belirttikten sonra kelimenin Hazar lehçesindeki
–kel ile ayn olduunu, bunun da Sarkel ehrinin isminde görüldüünü söylemitir.
Samoyloviç’in 1924 tarihli, bizim göremediimiz, yazsna da deinen Yegorov,
onun, kelimenin Türkiye ve Azerbaycan Türkçesinde görülen gil ile ayn
olmad görüünü aktarmtr. Munkácshi ise Çuvaçadaki kil’in, “Kavkazskokyurinskim”deki
kel, kval ile ayn olduunu düünmütür (Yegorov 1964: 112).
Kelimenin “ev, avlu, mesken” anlamlarna geldiini, Çuvaçann son yaymlanan
etimoloji sözlüünde Fedotov da belirtmitir. Fedotov, Eski Bulgarcada geçen
es-kil eklini Ramstedt’in “eski köy”, Räsänen’in ise “eski ehir” diye tercüme
ettiini söylemitir. Sarkel ehir adnn ise urÉ-kil şurÉ-kil “beyaz ev” den geldiini belirten
Fedotov, ekin eski eklinin *kel olduunu düünmütür. Yer isimleri yapan
bu ekin Mikukel, Yvakel, Tuskel, Pütrekel gibi isimlerde korunduunu belirten
yazar, Gombocz’un da Sar-kel kelimesine temas ettiini bildirmitir. Gombocz,
Hazarca Sarkel’in Eski Çuvaçadaki ar-kel (= orÉ şorÉ / urÉ şurÉ kil)
kelimesini yansttn
düünmütür. Ayrca, Orta Evenkicede “mesken, kulübe, ev” manasna
gelen guule ile Yakutçadaki küle “bir binann giriindeki kapal yer” de dikkat
çekici kelimelerdir (Fedotov 1996 I: 291, 292) 2 .
Sarkel ismi üzerinde Hazar Çalmalar adl eserinde Golden de durmutur
(Golden 2006: 274-280). Németh ve Pelliot’nun Sarkel’i Ourca olarak deerlendirdiklerini
belirten Golden (Golden 2006: 279), kelimenin Hazarcadaki anlamnn
Constantinus Porphyrogenitus tarafndan “beyaz konak” eklinde verildiini
söylemitir (Golden 2006: 276). Golden, öncelikle kelimenin ilk hecesiyle ilgili
görüleri bize sunmu; sonra, konumuzla asl ilgili olan ikinci hece üzerinde
2 Yakutça kelime, Pekarskiy’nin sözlüünde küle, P.A.Sleptsova’nn sözlüünde ise küüle eklinde geçmektedir (Pekarskiy
1945: 596; Sleptsova 1972: 202).
23

Feyzi Ersoy
durmutur. Yazar, ayrca, gil’in ran meneli olduu hususundaki Harmatta’nn
görülerini de aktarmtr. Buna göre kelime, Güneybat ranilerin gil, Kuzeybat
ranilerin ise *grda-, *gird-, *guli/*gali eklinde ürettikleri Eski rani *grda “ev,
yaam yeri, aile, ev halk”ndan gelimitir. Harmatta’ya göre yukardaki deiiklikler
Sâsâniler döneminde gerçeklemi ve kelime Türkçeye 6-10. yüzyllar arasnda
girmitir. Harmatta, kel/kil’in Türkçeye (Yazar, Osmanlca gil ve Çuvaça
kil’in bu kelimeyi içerdiini belirtmitir) bir Güneybat ran dilinden, muhtemelen
Farsçadan, geçtiini söylemitir (Golden 2006: 277).
Räsänen’in, kelimeye Ural-Altay dil grubu etimolojilerine yönelik aratrmasnda
yer verdiini belirten Golden, gil’in ran meneli mi yoksa Ural-Altay
kökenli mi olduu sorusu üzerinde durmu; bu sorunun bugün için cevaplanamayacak
baka sorular ortaya çkardn belirtmitir (Golden 2006: 277). Golden’e
göre kelimenin hem Ural hem de Altay dillerindeki varl, onun ran meneli
olabileceine izin vermemektedir. Çünkü -rd->-l deiimi, farazi Ural-Altay birliinin
(hatta Altay birliinin bile) dalmasndan çok sonra, III-VIII. yüzyllarda,
Orta Perslerde vuku bulmutur (Golden 2006: 278). Yazara göre kelimenin Ural
ve Altaycadaki varl ran meneli ise sadece MS. 3. yüzylda ödünç alnm olabilir.
Golden, bu noktada “kelimenin nasl olup da çok geni bir corafyaya yaylabildii”
sorusunu sormaktadr.
Altay dillerinden Moolcada da (Hem Klasik hem de Çada Moolcada)
“ev” anlamnda bir ger kelimesi mevcuttur. Moolca sözlüklerde ger “yurt, çadr,
keçe çadr; yerleim yeri, ikametgah, mesken; ev” (MTS, s. 603); ger “ev, çadr”,
ger ayl “ev, aile”, ger bül “aile” gibi kelimeler bulunmaktadr (MED, s. 109). Clauson
Türkçe kirde “bir avluda beraber oturan komu” kelimesi üzerinde dururken
kelimenin kökünü *kér ve *kir olarak düünmü ve bunun da Moolca ger “ev”
ile ilgili olabileceini söylemitir (Clauson 1972: 739). 3 Son seste bir r~l deiimi
dikkate alnrsa Çuvaça kil’in de Clauson’un verdii *kér /*kir kökleriyle ve
Moolcadaki ger ile ilikili olduu düünülebilir.
Bu açklamalardan sonra, Türkçe +gil ekini Çuvaça kil ile elememizin sebepleri
üzerinde durmak istiyoruz:
1. +gil eki, aratrmaclarn çounun da belirtildii gibi tek ekillidir. Türkçe
gibi ünlü uyumunun çok salam olduu ve eklerin ikili, dörtlü ve sekizli (hatta
Yakutça gibi baz lehçelerde daha fazla) ekillerinin bulunduu bir dilde uyuma
girmeyen bir ek için “istisna” deerlendirmesi yaplp geçilemeyecei ortadadr.
Tek ekilliliin, –yor imdiki zaman ekinde olduu gibi, baz sebeplere dayanabilecei
Türkologlarca bilinmektedir.
3 Kelimeye, “Mongolizm u Mahmuda Kagarskogo” balkl yazsnda A. V. Dbo da yer vermitir (Dbo 2005: 53).
24

+gil Eki Üzerine
2. Hatrlanaca gibi Genel Türkçede, Çuvaça dnda, isim çekiminde “çokluk
eki + iyelik eki + hâl eki” sras mevcuttur. Hâl böyle iken baz aratrmaclarca
+lAr çokluk eki yerine kullanld ifade edilen +gil ekinin annemgil, babasgil
örneklerinde olduu gibi iyelik eklerinden sonra gelmesi oldukça dikkat çekicidir.
Çuvaçadaki çokluk eki +sem’in de ayn ekilde iyelik eklerinden sonra kullanld
bilinmektedir (Ör. aça+m+sen+çe “çocuklarmda”).
3. Gülsevin’in belirttii gibi, üçüncü ahs iyelik eklerinden sonra +gil eki
getirildiinde zamir n’sinin kullanlmad görülmektedir. (kap-s-n-dan fakat
day-s-gil) (Gülsevin 2004: 1273).
4. Yine Gülsevin tarafndan belirtilen, ekin, vurguyu kendinden önceki heceye
atmas da doru bir tespittir: annemgil, daysgil (Gülsevin 2004: 1273).
5. Ekin, “çokluk” ve “aile, topluluk” anlam tamas, “ev, aile” anlam veren
Çuvaça kil’in manasna semantik açdan da uygun dümektedir.
6. Bugün, Türkiye Türkçesinde tonsuzlam olan Eski Türkçe kelime ba
baz t ve k’ler, Çuvaçada tonsuz ekilde karmza çkmaktadr. Bu bakmdan
bizde g’li olan ekin Çuvaçada k’li ekilde olmas, görüümüz için fonetik açdan
bir problem oluturmamaktadr.
7. +gil’in bugün sadece Ouz grubu lehçelerinde (Türkmence dnda) görülmesi
de eki, Çuvaça kil ile elememize bir baka dayanak noktasdr. 4 Çünkü
Çuvaça, baz aratrmaclarca Eski Bat Türkçesinin bir devam olarak görülmektedir.
Azerbaycan Türkçesinde de görülen ekin bu lehçede de tek ekilli olmas
dikkat çekicidir: Ceyrankil “Ceyrangil”, Kübrakil “Kübragil”, Ehmedkil “Ahmetgil”,
daymkil “daymgil”, bibibsikil “halasgil” (ADG, 37-38). 5
8. “benim adam”, “bizim çocuk”, “sizin ev” gibi iyelik eksiz tamlamalarn
bugün Türkiye Türkçesinde oldukça yaygn olduu bilinmektedir. Tamlayan
isim+ilgi hâli eki, tamlanan ise isim’den oluan bu tür isim tamlamalarna, çok
yaygn olmasa da, Eski Türkçede de rastlanmaktadr.
Yigen Silig beging kedimlig toru at (KT; D)
“Yigen Silig Beg’in giyimli doru at()”
yelik eksiz isim tamlamalar, Moolca ve Çuvaçada da sklkla görülmektedir.
Aada her iki gruptan da örnekler verilmitir.
4 Çuvaça, baz aratrmaclarca Eski Bat Türkçesinin bir devam olarak görülmektedir (Gülensoy 2000: 25).
5 Ekin, Azerbaycan Türkçesinde tek ekilli olduu hususuna Sevortyan da dikkat çekmitir (Sevortyan 1960: 123)
25

Feyzi Ersoy
26
Klasik Moolcada
minu aka “benim aa(m)”
manu bagi “bizim hoca(mz)” (Poppe 1992: 172)
Çuvaçada
unÉn viíÏ vÉl vÉl viíÏ kin
“onun üç oğl(u), ol(u), üç gelin(i)” (CM, s.202)
ulÉpÉn tÉvatÉ aça aça “alpin “alpin dört dört çocuğ(u)” çocu(u)” (UHMEÇĐ, (UHMEÇ, s. 247) s. 247)
manÉn puí “benim “benim ba(m)” baş(m)” (ÇS-8, (ÇS-8, s. 74) s. 74)
Bu örnekler dikkate alndnda annemgil, babasgil gibi yaplarn “*annem
kil(i)”, “*babas kil(i)” gibi ekillerden gelimi olma ihtimali elbette mümkündür.
Burada, “lgi hâli ekine ne oldu” sorusu akla gelebilir. Bunun cevab, ilgi
hâli ekinin kendine has özelliinde yatmaktadr. Karahan, “Yükleme ve lgi Hâli
Ekleri Üzerine Baz Düünceler” balkl yazsnda, baz dönem metinlerinde
iyelik ekli tamlayclarn ilgi hâli eki almadan birliktelik ifade etmeleri üzerinde
durmutu. Çalmasnda, “Atam körmegenni min kördüm.” gibi örnekler veren
Karahan, ilgi hâli ekinin yükleme hâli ekiyle birlikte münasebet eki olmadklarn
belirtmi; ilgi hâli ekinin isme belirtme, sahiplik, mensubiyet, ilgi vb. anlamlar
kazandran bir ek olduunu söylemitir (Karahan 1999: 608-610). Buradan hareketle,
zaten belirtici bir fonksiyona sahip iyelik ekinin yannda ilgi hâli ekinin
görülmemesinin bir problem tekil etmedii söylenebilir.
Eski Türkçe döneminde, sadece ilgi hâli ekinin deil, hiçbir ekin kullanlmad
taksz isim tamlamalar da zaten yaygndr. Benzer örnekler aada görüldüü
gibi Moolcada da mevcuttur. Bu durum dikkate alndnda, balangçta
“*annem kil(i)”, “*babas kil(i)” gibi ekillerden önce *anne kil, *baba kil gibi
yaplar da düünülebilir.
Eski Türkçede
Ötüken y “Ötüken orman()”, antung yaz “antung ova(s)” (KT; D), Türk
bodun “Türk millet(i)” (KT; G), Kadrkan y “Kadrkan orman()” (BK; D), tabgaç
bodun “Çin millet(i)” (KT; G), antung balk “antung ehr(i)” (T, I; D), irti
ögüz “rti nehr(i)”.
Klasik Moolcada
Taulay cil “tavan yl()”, konin cil “koyun yl()”, ulagan bagatur kota “Ulan
Bator ehr(i)”, ong-un gool “Ongin nehr(i)” (Poppe 1992).
Çuvaçada
Rassvet fabrika “Rassvet fabrika(s)” (UÇYDR, s. 23)
al arman’ “el deirmen(i)” (UHMEÇ, s. 349)
9. Bizim, Çuvaça kil ile Türkçedeki +gil’i elememize “Çuvaçadaki l’lerin

+gil Eki Üzerine
Türkçede olmas gerekmez miydi” eklinde baka bir itirazn gelmesi de mümkündür.
Fakat unutulmamaldr ki Çuvaçadaki bütün l’ler Genel Türkçede ile
karlanmamaktadr. *r² > z ve *l² > ile *r¹ > r ve *l¹ > l denklikleri Türkologlarca
bilinmektedir 6 . Çuvaça l = Genel Türkçe l denkliine uyan pek çok kelime
mevcuttur. Aada bu kelimelerden bazlarna (Eski Türkçe esasnda) örnekler
verilmitir.
Eski Türkçe
Çuvaça
al- “almak” il- (ÇRS, 110)
öl- “ölmek” vÏl- (ÇRS, 79)
kel- “gelmek” kil- (ÇRS, 175)
kül- “gülmek” kul- (ÇRS, 191)
bil- “bilmek” pÏl-
(ÇRS, 287)
bol- “olmak” pul- (ÇRS, 311)
böl- “bölmek” pül- (ÇRS, 322)
sil- “silmek” íÉl- (ÇRS, 401)
tol- “dolmak” tul- (ÇRS, 491)
kal- “kalmak” yul- (ÇRS, 639)
bal “bal” pl (ÇRS, 323)
Yukardaki örnekler, Çuvaça kelimenin Türkçede +gi deil de +gil eklinde
görülmesini, yadrganacak bir durum olmaktan çkarmaktadr.
Bütün bu anlatlanlardan hareketle; annemgil, dayngil, babasgil gibi yaplarda
görülen ve bünyesinde çokluk anlam tayan Ouz grubu lehçelerindeki
(Türkmence dnda) +gil ekinin Çuvaçada “ev, aile” manasna gelen kil ile ayn
veya akraba bir kelimeden geldiini söylemek, kanaatimizce yanl olmayacaktr.
Çuvaça eklin, Moolcadaki ger ile ilikisi ise ayrca düünülmelidir.
KISALTMALAR
ADG Azerbaycan Dilinin Grammatikas, Morfolokiya
BK Bilge Kaan
CM Chuvash Manuel, Bloomington, 1961 (KRUGER, J. G. )
ÇRS Çuvasko-Russkiy Slovar’
ÇS-8 : ÇÉva SÉmahÏ 8, upakar 2000 (O. . Peçnikov, M. N. Peçnikova)
6 Özellikle, “Talat Tekin, Makaleler 1, Altayistik” adl çalmada konuyla ilgili ayrntl bilgilere ulamak mümkündür
27

Feyzi Ersoy
D Dou
G Güney
KT Köl Tigin
MED Mongolian-English Dictionary
MTS Moolca-Türkçe Sözlük
T, I Tonyukuk I
UÇYDR : Uçebnik Çuvaskogo Yazka Dlya Russkih, Çeboksar 1992 (. A.
Andreyev)
UHMEÇ : UlÉp HalapÏsem
Metni Esasnda Çuvaçada sim, Ankara 2000
(Yaymlanmam Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Hazrlayan : Feyzi Ersoy, Danman : Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun).
28
KAYNAKÇA
Azerbaycan Dilinin Grammatikas, Morfolokiya, Bak, 1960.
ATALAY, Besim, Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi IV (Endeks),(3.bask),
TDK Yay., Ankara 1991.
BANGUOLU, Tahsin (1995), Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara.
BAWDEN, Charles (1997), Mongolian-English Dictionary, London and
New York.
Çuvasko-Russkiy Slovar’ (ÇRS 1982), Moskova 1982.
CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-
Thirteenth-Century Turkish, Oxford.
DENY, Jean, Türk Dili Grameri (Osmanl Lehçesi), (Çev. Ali Ulvi Elöve),
stanbul 1941-1945.
DIBO, A. V. (2005), “Mongolizm u Mahmuda Kagarskogo”, Altaica X, s.
51-60.
EREN, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüü, Ankara.
ERGN, Muharrem (1999), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yay., stanbul.
FEDOTOV, M. R. (1996), Etimologiçeskiy Slovar’ Çuvaskogo Yazka, Çeboksar,
2 c.
GOLDEN, Peter B. (2006), Hazar Çalmalar, (Çev. Egemen Çar Mzrak),
Selenge, stanbul.
GÜLENSOY, Tuncer (2000), Türkçe El Kitab, Akça Yaynlar, Ankara
2000.
GÜLSEVN, Gürer (2004), “Türkçede ‘Sra D Ekler’ ve Eklerin Tasnif-
Tanmlanma Sorunu Üzerine”, V. Uluslar aras Türk Dili Kurultay Bildirileri I,
20-26 Eylül 2004, Ankara, s. 1267-1284.
KARAHAN, Leylâ (1999), “Yükleme (Accusative) ve lgi (Genetive) Hâli
Ekleri Üzerine Baz Düünceler”, Uluslar Aras Türk Dili Kongresi 1996, Ankara
1999, s. 605-611.
KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (ekil Bilgisi),

+gil Eki Üzerine
TDK Yay., Ankara.
LESSING, Ferdinand D. (2003), Moolca-Türkçe Sözlük, (Çeviren: Günay
Karaaaç), 2 Cilt, TDK Yay., Ankara.
PEKARSKY, E. (1945), Yakut Dili Sözlüü, C. 1, stanbul.
POPPE, Nicholas (1992), Mool Yaz Dilinin Grameri, (Çev: Günay Karaaaç),
EÜ Edebiyat Fakültesi Yay. Nu: 68, zmir, 1992, 254 s. (Grammar of
Written Mongolian, 2. Bask, Wiesbaden, 1964, xv +195 s.)
RÄSÄNEN, Martt (1969), Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs der
Türksprachen, Helsinki : Suomalais-Ugrilainen Seura, 1969-1971.
SEVORTYAN, E.V. (1960), Afksi mennogo Slovoobrazovaniya v Azerbayjanskom
Yazke, Opt Sravnitelnogo ssleabvaniya, z.re Nauka, Moskova, 437 s.
SLEPTSOVA, P.A. (1972), Yakutsko-Russkiyy Slovar’, Moskva.
TEKN, Talat (2003), Makaleler 1, Altayistik, (Haz. Emine Ylmaz-Nurettin
Demir), Ankara.
YEGOROV, V. G. (1964), Etimologiçeskiy Slovar’ Çuvaskogo Yazka, Çeboksar.
ZÜLFKAR, Hamza (1991), Terim Sorunlar ve Terim Yapma Yollar, TDK
Yaynlar, Ankara, X+213 s.
29