Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Müslüman ve Türk olan<br />
büyük bilginler ve kısaca hayatları<br />
Biruni:<br />
Astronomi ve Matematik Dehası<br />
Al Biruni (Abu’l-Rayhan Muhhamed<br />
ibn Ahmad Al- Biruni) 973 yılında<br />
şimdi Khiva olarak bilinen<br />
şehirde, Özbekistan’da doğdu. İlk<br />
öğrenimini yunanlu bir bilginden<br />
aldı. Tanınmış ve seçkin bir aileden<br />
gelen Harezm’li matematikçi ve<br />
gökbilimci biri tarafından evlat<br />
edinilen el-Biruni ilk çalışmalarını<br />
bu alimin yanında yaptı. İlk eseri<br />
Asar-ül Bakiye’dir.<br />
Biruni tam adı Abu’l-Reyhan<br />
Muhammed Bin Ahmet El-Biruni<br />
El-Harizmi, sadece Türk ve İslam<br />
dünyasının değil, dünyanın en büyük<br />
bilim adamlarından biri sayılmaktadır.<br />
15 Eylül 973 tarihinde<br />
Ceyhun nehri kıyısındaki Hive kasabasında<br />
doğmuştur. 1048 yılında<br />
Gazne’de de ölmüştür. Biruni<br />
hastalıkları tedavi konusunda değerli<br />
bir uzmandı. Yunan ve Hint<br />
tıbbını incelemiş, Sultan Mes’ud’un<br />
gözünü tedavi etmişti. Otların hangisinin<br />
hangi derde deva ve şifa<br />
olduğunu çok iyi bilirdi. Eczacılıkla<br />
doktorluğun sınırlarını çizmiş, ilaçların<br />
yan etkilerinden bahsetmiştir.<br />
Cezeri:<br />
Sibernetiğin Kurucusu Bedîüzzaman<br />
Cezerî, 1136’da Diyarbakır’da<br />
doğdu. Artuklu sarayında 32 yıl<br />
başmühendislik görevi yaptı. Bir<br />
yığın keşifleri bugün dahi hayret<br />
vericidir. Tarihte sibernitiğin ilk kurucusu<br />
olma şerefi onundur.<br />
Evliya Çelebi:<br />
Meşhur Seyyah ve Seyahat Yazarı<br />
Evliya Çelebi (1611-1682), tarihî<br />
seyahat edebiyatımızın unutulmaz<br />
sevimli ve saygın bir sîmasıdır.<br />
Kendisine has o tatlı, akıcı, arı,<br />
duru ve sürükleyici üslûbuyla çağına<br />
damgasını vurmuş güçlü bir yazar,<br />
coşkun bir şâir, hattat, nakkaş<br />
ve bir mûsıkîşinastır. 1611’de şehirler<br />
güzeli İstanbul’da gözlerini<br />
dünyaya açtı. Babası ünlü velî Ahmed<br />
Yesevî’nin soyundan gelen<br />
derviş Mehmed Zıllî Efendi’dir. Kanunî’nin<br />
Zigetvar Seferi’nde büyük<br />
hizmetleri olan, pirinç levhalar<br />
üzerine oyma işleyen sanatkâr,<br />
hattat bir baba...<br />
Farabi:<br />
Büyük İslam Filozofu Ebu Nasır<br />
Muhammed bin Muhammed bin<br />
Tarhan bin Uzlug El-Farabi (879-<br />
950) (batıda Alpharabus), Sır-ı<br />
Derya’da Faraba şehrinde doğdu.<br />
Aristo’nun derin bilgiç çalışmacısı,<br />
matematikçi ve doktor olarak ün<br />
kazandı. Aristo’nun ve yeni platoncuların<br />
çalışmalarının Suriye’li çevirmen<br />
ve yorumcularıyla daha<br />
yakından tanışmak için Bağdat,<br />
Şam, Harran ve Halep’i ziyaret etti.<br />
Farabi 870-950 yılları arasında<br />
yaşamış olan İslam düşünürü. Sis-<br />
temi Aristoteles mantığına dayanan<br />
akılcı bir metafizikten oluşan,<br />
Aristoteles’in sistemini Plotinos’un<br />
görüşleri yardımıyla, İslam inancı<br />
ile uzlaştırmaya çalisan Farabi,<br />
Tanrı’nın varoluşunu kanıtlarken,<br />
Aristoteles’in akılyürütme çizgisini<br />
takip etmiştir. Ona göre, bu dünyadaki<br />
nesneler hareket etmekte, değişmektedirler.<br />
Dünyadaki nesneler<br />
hareketlerini bir ilk Hareket<br />
Ettiriciden almak durumundadırlar.<br />
Gazali:<br />
Muhteşem İslam Filozofu ve Müceddidi<br />
İmam-ı Gazalî, bugün bir<br />
kısmı İran toprakları içinde kalan<br />
Horasan’ın Tûs şehrinde hicri 45<br />
tarihinde (M. 1058) doğmuş, yine<br />
Tûs’un yakınlarındaki Tabira kasabasında<br />
505’de 55 yaşında vefat<br />
etmiştir. Ömrünün ilk seneleri ilim<br />
tahsiliyle geçmiş, orta yaşlarında<br />
ilmin zirvesine çıkmış, itibar ve<br />
hürmetin en muhteşemini görmüş,<br />
sonraki senelerinde (...)<br />
Harezmi:<br />
Cebirin Kurucusu Harezmi Horasan’da<br />
(Özbekistan’ın Karizmi kentinde)<br />
doğmuştur. Hayatının büyük<br />
bir bölümü Bağdat’da (Beytü’l Hikme’de)<br />
matematik, astronomi ve<br />
coğrafya konularında çalışarak<br />
geçmiştir. Cebirin kurucusu olan<br />
Harezmi’nin iki önemli matematik<br />
kitabı vardır; “Cebir” ve “Hint Hesabı”.<br />
Harezm’de temel eğitimimini<br />
alan Harezmi gençlinin ilk yıllarında<br />
Bağdat’taki ileri bilim atmosferinin<br />
Harezmi dokuzuncu yüzyılda<br />
yetişen cebir alanında ilk defa eser<br />
yazan Müslüman-Türk matematik,<br />
coğrafya ve astronomi alimi. İsmi<br />
Muhammed bin Mûsa el-Harezmi,<br />
künyesi Ebû Abdullah’tır. Adı Latinceye<br />
Alkhorizmi, Fransızcaya Algorithme,<br />
İngilizceye ise Augrim şeklinde<br />
geçmiştir. 780 (H.164)<br />
senesinde Harezm’de doğduğu kabul<br />
edilir. 850 (H.236) senesinde<br />
Bağdat’ta vefat etti. Üç oğlu olup,<br />
hepsi de matematik ilmi üzerinde<br />
ciddi çalışmalarıyla tanınır.<br />
Hazerfan Ahmed Çelebi:<br />
Uçmayı Başaran İlk Türk Hezarfen<br />
Ahmed Çelebi, dünyada ilk kez uçmayı<br />
başaran Türk bilginidir. Onyedinci<br />
yüzyılda yaşadığı, 1623-1640<br />
yılları arasında saltanat süren Sultan<br />
Dördüncü Murad zamanında,<br />
uçma tasarısını gerçekleştirdiği ve<br />
geniş bilgisinden ötürü halk arasında<br />
Hezarfen olarak anıldığı bilinmektedir.<br />
Evinde deneylerle uğr<br />
İbn-i Firnas:<br />
Modern Havacılığın Öncüsü Bilgin<br />
Tarihî kaynaklar İslâm bilgini Endülüslü<br />
İbn-i Firnas’ın da (‘ - 888)<br />
uzun çalışmalar sonunda yeni bir<br />
keşifte bulunup bir cihaz yaptığını,<br />
üzerine kumaş geçirip kanat yerine<br />
büyük kuş kanatları taktığını ve bu<br />
âleti çalıştırarak havalanıp uçtuğunu<br />
kaydeder. Üstelik havada uzun<br />
süre kuşlar gibi süzüldüğünü, daha<br />
sonra da ...<br />
İbn-i Haldun:<br />
Sosyolojinin Babası İbn Haldun, İslâm<br />
âleminin yetiştirdiği en büyük<br />
sosyoloji ve tarih felsefesi bilginidir.<br />
Esas adı Abdurrahman bin Muhammed<br />
bin Haldun olan ünlü bilgin,<br />
Tunuslu asil bir ailenin<br />
çocuğudur. Babasının basiretli gözetiminde<br />
ciddî bir tahsil gördü ve<br />
ilk olarak Kur’ân-ı Kerîmi ezberledi.<br />
Çağın kıraat allâmelerinden ...<br />
İbn-i Rüşd:<br />
İslam Filozofu ve Hekimi Endülüs’ün<br />
yetiştirmiş olduğu en büyük<br />
filozoflardan ve hekimlerden birisi<br />
olan İbn Rüşd (1126-1198), Aristoteles’in<br />
yapıtlarına yapmış olduğu<br />
yorumlarla Aristotelesçiliğin dirilmesini<br />
ve güçlenmesini sağlamıştır.<br />
Felsefecilerle kelamcılar arasında<br />
cereyan eden tartışmalarda,<br />
İbn Rüşd, felsefecilerin tarafını tutmuş<br />
ve ...<br />
İbn-i Sina:<br />
Dünya Tıbbına Yön Veren Tabip<br />
Bilim ve tabâbet dünyasının semasında<br />
bir güneş gibi parlayan Müslüman<br />
Türk bilgini İbn-i Sînâ (980-<br />
1037), Buhârâ’ya bağlı Afşan’da<br />
doğdu. O, tarihin en büyük tıp allâmesidir.<br />
Esas adı Ebû Ali el Hüseyin,<br />
babası Abdullah bin Sinan, annesi<br />
...<br />
İbn Sina, tam adı EBU ALİ<br />
EL-HÜSEYİN BİN ABDULLAH BİN<br />
SİNA, Latince AVICENNA (d.980,<br />
Buhara - ö. 1037, Hemedan, İran),<br />
en büyük İslam bilginlerinden olan<br />
filozof ve hekim. İslam düşüncesinde<br />
Farabi’yle başlayan Aristotelesçi<br />
(Meşsaî) felsefe geleneğinin en<br />
yetkin temsilcisidir.<br />
Kemalettin Demiri:<br />
İlk Zoolojik Ansiklopedinin Sahibi<br />
Bilgin Varlıkların yaratılış özellikleri<br />
üzerine geniş incelemeler yaparak<br />
eserden müessire Yüce Yaratan’ın<br />
sonsuz kudretini nazarlara<br />
vermeye çalışan Kemaleddin<br />
Demîrî (1349-1405) ünlü bir zooloji<br />
bilginidir. Batılılardan 400 yıl<br />
önce zooloji konusunda ilk ansiklopediyi<br />
yazan bu bilginimiz Kahire’de<br />
doğdu.<br />
Mimar Sinan:<br />
Mimarların Pîri Mimarlık tarihimizin<br />
ve hatta dünya mimarlık tarihinin<br />
en meşhur ve en önemli şahsiyetlerinden<br />
Mimar Koca Sinan,<br />
1489 - 1588 yılları arasında yaşamış<br />
dünyanın en büyük yapı sanatçılarından<br />
biridir. Kayseri’nin Ağırnas<br />
köyünde doğdu, 17 Temmuz<br />
1588’de İstanbul’da öldü. Doğum<br />
tarihi kesin değildir. Ailesine ve yaşamına<br />
ilişkin kimi zaman yetersiz<br />
ve çelişkili bilgiler, çağdaşı Sâi Mustafa<br />
Çelebi’nin onun ağzından yazdıklarına,<br />
mimarbaşı olduğu dönemden<br />
kalan yazışmalara, kendi<br />
vakfiyesine ve yazarı bilinmeyen<br />
belge ve kitaplara dayanmaktadır.<br />
Kaynaklara göre Sinan, I. Selim (Yavuz)<br />
padişah olduktan sonra başlatılan<br />
ve Rumeli’de olduğu gibi Anadolu’dan<br />
da asker devşirmeyi<br />
öngören yeni bir uygulama uyarınca<br />
1512’de devşirilerek İstanbul’a<br />
getirildi.<br />
30 I ERZİN BAHRİ ÇELEN ANADOLU LİSESİ I MAYIS 2015 MAYIS 2015 I ERZİN BAHRİ ÇELEN ANADOLU LİSESİ I 31
Change language