suriyede-krt-hareketleri
suriyede-krt-hareketleri
suriyede-krt-hareketleri
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ORSAM<br />
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ<br />
Malikiye (Arapça Adı: Al‐Malikiyah, Kürtçe<br />
Adı: Derik): Malikiye, Suriye’nin kuzeydoğusunun<br />
en batı ucunda yer almaktadır.<br />
Malikiye’nin toplam nüfusu kıralı ile beraber<br />
yaklaşık 200.000’dir. Bu nüfusun yaklaşık<br />
50.000’i merkezde yaşamaktadır. Merkez nüfusunun<br />
%60’ını Kürtler, %30’unu Hıristiyanlar<br />
ve %10’unu da Sünni Araplar oluşturmaktadır.<br />
Kırsalında ise sonradan yerleştirilen<br />
Sünni Araplar yaşamaktadır.<br />
Cevadiye: (Arapça Adı: Al‐Jawadiyah, Kürtçe<br />
Adı: Çil Axa): Cevadiye, Malikiye’ye bağlı<br />
bir yerleşim birimidir. Küçük bir kasaba olan<br />
Javadiyeh’in toplam nüfusu 5.000’dir. Toplam<br />
nüfusun yarısını Kürtler diğer yarısını Sünni<br />
Araplar oluşturmaktadır.<br />
Ras El Ayn: (Arapça Adı: Ras al Ayn, Kürtçe<br />
Adı: Sere Kaniye): Ras al-Ayn’ın toplam nüfusu<br />
yaklaşık 50.000’dir. Çoğunluğu Kürtler<br />
oluşturmakla beraber Yezidiler, sonradan yerleştirilen<br />
Sünni Araplar ve Hıristiyanlar da<br />
yerleşiktir.<br />
Derbesiye: (Arapça Adı: Al‐Darbasiyah, Kürtçe<br />
Adı: Dirbesi): Derbesiye, Ras al-Ayan’a bağlı<br />
bir yerleşim birimidir. Toplam nüfus yaklaşık<br />
90.000’dir ve bunun 30.000’i merkezde<br />
yaşamaktadır. Merkezde çoğunluğu Kürtler<br />
oluşturmasına rağmen kırsalda Sünni Araplar<br />
yaşamaktadır.<br />
iii. Şam:<br />
Tarihsel olarak bir Kürt nüfusunun bulunduğu<br />
şehre Kürtlerin yoğunluklu bir şekilde yerleşmesi<br />
1960’lı yıllardan itibaren başlamaktadır.<br />
Kürtlerin yaşadığı bölgelerdeki ekonomik<br />
sorunlar nedeniyle bir iç göç oluşmuş, zaman<br />
içinde Şam önemli bir Kürt nüfus barındırmaya<br />
başlamıştır. Bu göç, ekonomik sebeplerle<br />
2004 yılından sonra daha da artmıştır.<br />
Sonuçta, Suriye’deki toplam Kürt nüfusunun<br />
yaklaşık %10-15’lik bir bölümünü Şam’da yaşayanlar<br />
oluştur hale gelmiştir. Tahmini rakamlara<br />
göre Şam’ın toplam 2.835.000 olan<br />
nüfusunun 250.000 kadarını Kürtler oluşturmaktadır.<br />
Kürtler şehrin değişik yerlerine<br />
dağılmış olmakla birlikte Şam’da çoğunlukla<br />
Hay Al Akrad ya da Rukneddin olarak adlandırılan<br />
mahalle ile Zorova adlı banliyöde yaşamaktadır.<br />
iv. Lazkiye Vilayeti:<br />
Lazkiye vilayeti içinde Afrin’de Kürt Dağları<br />
olarak bilinen bölgeden ayrı olarak yine Kürt<br />
Dağları adıyla anılan bölgede Kürt nüfus yaşamaktadır.<br />
Lazkiye şehir merkezinde çoğunluğu<br />
Kürt Dağı’ndan göç edenlerin oluşturduğu<br />
Kürt mahalleleri bulunmaktadır.<br />
1.3 Suriye’de Kürtlerin Siyasal ve Toplumsal<br />
Yapıları Hakkında Genel Bilgiler<br />
Suriye’de Kürtler genellikle tarımla uğraşan<br />
fakir bir tabakayı oluşturmaktadır. Cezire<br />
bölgesinin doğal şartları bölgeyi tarıma elverişli<br />
kıldığından halkın büyük bir kısmı ziraat<br />
işlerinde çalışmaktadır. Aslında Kürtlerin yoğunlukla<br />
yaşadığı Haseke Vilayeti Suriye’nin<br />
petrol kaynağı açısından tek ve en zengin<br />
bölgesi olmasına rağmen, devletin politikaları<br />
doğrultusunda bölgeye yatırım yapılmamıştır.<br />
Ayıca aşağıda anlatılacağı gibi, stratejik projelerle<br />
Kürt nüfus arasına Araplar yerleştirilmiş<br />
ve bir demografik denge oluşturulma çalışılmıştır.<br />
Gerek ekonomik politikalar gerekse<br />
sosyal mühendislik çalışmalarının sonucu<br />
olarak, Suriye’de Kürtlerin önemli bir kısmı<br />
uzun yıllar boyunca merkezi hükümet ile yakın<br />
ilişkiler kurmayı tercih etmiştir. Bununla<br />
birlikte, Suriye’de Kürt siyasi <strong>hareketleri</strong>nin<br />
ortaya çıkması yeni bir olgu değildir.<br />
Birinci Dünya Savaşı sonrasında Orta Doğu’da<br />
sınırların çizilmesiyle, Irak ve Türkiye’den<br />
daha az sayıda Kürt, Fransız mandası altındaki<br />
Suriye sınırları içinde kalmıştır. Fakat<br />
14<br />
ORSAM<br />
Rapor No: 127, Ağustos 2012
Change language