suriyede-krt-hareketleri
suriyede-krt-hareketleri
suriyede-krt-hareketleri
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SURİYE’DE KÜRT HAREKETLERİ<br />
ORSAM<br />
dan yapılan açıklamada KBY’de eğitilen Suriye<br />
Kürtlerinin Suriye’ye geri dönmesi çabasının<br />
Suriye’deki Kürtleri Esad yönetiminden<br />
korumak olduğu ileri sürülmektedir. Fakat<br />
KDP’nin bu Kürtleri Suriye rejiminden korumak<br />
mı, yoksa PYD’nin silahlı gücü ve tabandaki<br />
örgütlenmesi sayesinde sağladığı etkinliğe<br />
karşı bir etkinlik kurmak ya da etkinlik kurma<br />
çabasında olanlara fiziki destek sağlamayı<br />
amaçladığı tartışılır. Barzani’nin gözetiminde<br />
Erbil’de yapılan toplantıya katılan kişilerin<br />
bile Suriye’ye döndüklerinde PYD tarafından<br />
gözaltına alındığı ve ancak bazı siyasilerin<br />
araya girmesiyle serbest bırakıldığı dikkate<br />
alındığında KDP ile PKK’nın tam olarak ortak<br />
hareket ettiğini söylemek zordur. 10 Bugün iki<br />
aktör arasında bir işbirliği zemini oluşmasına<br />
rağmen bu işbirliğinin uzun vadeye yayılması<br />
ve derinleşerek devam etmesini zorlaştıran iki<br />
temel unsur bulunmaktadır:<br />
Bunlardan birincisi KDP’nin Irak içindeki<br />
konumu ve ikincisi ise iki aktörün bölgesel<br />
ittifaklarıdır. KDP’nin sadece Irak’taki Kürtlerin<br />
değil tüm Kürtlerin liderliğine oynadığı<br />
bir süredir açıkça görülmektedir. Ancak, son<br />
aylarda Irak’ta yaşanan olayların da gösterdiği<br />
gibi KDP’nin diğer Kürt partileri belli bir<br />
amaca kanalize etme yeteneğinin ve kapasitesinin<br />
sınırları bulunmaktadır. Hatta, KDP’nin<br />
Irak içinde bile Kürtlere tam olarak hakim olmadığı<br />
görülmektedir. Gerek KYB’nin gerekse<br />
İslamcı muhalefet ile Gorran’ın KBY içindeki<br />
güç dengelerinde ihmal edilemez birer güç olduğu<br />
unutulmamalıdır. Son olarak, KDP’nin<br />
hem Irak içindeki gücünün hem de KBY<br />
içindeki ittifakların sınırlarını Maliki krizinde<br />
gördüğü ileri sürülebilir. KDP Maliki’nin<br />
düşürülmesi çabalarını KBY’deki iç politik<br />
değerlendirmelerin dışında Kürtlerin ortak<br />
bir sorunu olarak resmetse ve Irak’taki Kürt<br />
davasının bir parçası olduğunu ileri sürse de<br />
sonuç Kürtlerin ortak çıkarları ve mücadelesi<br />
jargonunun Bağdat’ta işe yaramadığının<br />
görülmesi olmuştur. Bağdat’ta ne Gorran ne<br />
de KYB, KDP ile birlikte hareket etmiştir. Bugün<br />
Kürtlerin ortak davası söyleminin KDP<br />
tarafından Suriye olayında kullanıldığı görülmektedir.<br />
Fakat tüm Iraklı Kürt siyasi partiler<br />
Suriye Kürtlerine yönelik KBY’nin politikasına<br />
söylemsel destek vermelerine rağmen pratikte<br />
tüm partilerin aynı şekilde davranmadığı<br />
gözlenmektedir.<br />
KDP-PKK işbirliğinin derinleşerek devam<br />
etmesini engelleyecek diğer unsur ise her iki<br />
aktörün de dış güçlerle ilişkileri/ittifaklarıdır.<br />
KDP’nin Türkiye ile ilişkileri ve Türkiye’nin<br />
PKK konusundaki hassasiyeti KDP-PKK ilişkisini<br />
sınırlamaktadır. Son birkaç yıl içinde<br />
Iraklı Kürtler (özellikle KDP) ile Türkiye arasında<br />
gelişen yakın ekonomik ve siyasi ilişkiler<br />
her iki taraf için de kolaylıkla bir kenara atılamayacak<br />
kadar önemli hale gelmiştir. Özellikle<br />
son dönemde Irak merkezi hükümeti ile<br />
yaşadığı siyasi sorunlara bir de petrol anlaşmalarından<br />
kaynaklanan sorunların eklenmesi<br />
KBY için son derece stratejik bir gelişmenin<br />
önünü açmıştır. KBY’nin Irak merkezi hükümetinden<br />
bağımsız imzaladığı petrol anlaşmaları<br />
çerçevesinde çıkartmış olduğu petrolü<br />
doğrudan Türkiye’ye göndermesi Kürtler için<br />
son dönemdeki en önemli stratejik kazanım<br />
olarak görülebilir. Birkaç yıldır Bağdat’tan alması<br />
gereken payın çok altında gelir elde ettiğini<br />
ileri süren KBY için Türkiye ile doğrudan<br />
ticarette elde ettiği paranın miktarından<br />
ziyade petrolü Irak merkezi hükümetinden<br />
bağımsız bir gelir kaynağına çevirmenin ilk<br />
adımı olması açısından önemlidir. Bu durum<br />
Kürtler için nihai stratejik hedef olan bağımsız<br />
devletin ilan edilmesi açısından kritik bir<br />
önem taşımaktadır. Buna karşılık Türkiye’nin<br />
her geçen gün artan enerji ihtiyaçlarını petrol<br />
ve doğal gaz açısından bir fırsat olarak gördüğü<br />
KBY’den sağlaması son derece önemlidir.<br />
Fakat Türkiye ve KBY’nin karşılıklı olarak<br />
doğrudan petrol satışı üzerindeki fırsat-maliyet<br />
dengesi analizi yapıldığında KBY için<br />
çok daha vazgeçilmez olduğu görülmektedir.<br />
ORSAM<br />
Rapor No: 127, Ağustos 2012 31