suriyede-krt-hareketleri

Recommendations

Info

SURİYE’DE KÜRT HAREKETLERİ ORSAM Öcalan’a destek olsa da) ve devletin otorite boşluğundan kaynaklanan görevleri yerine getirerek sempati toplamaya çalışmaktadır. Bir yandan Kürtçe eğitim verme çabaları diğer yandan muhtaç durumda olanlara destek olmasıyla Kürtler arasındaki etkinliğini artırdığı söylenebilir. Özetle, PYD bir yandan Esad karşıtı Kürt örgütlenmesine karşı şiddet kullanarak bu örgütleri sindirmeye çalışmakta öte yandan, Kürtlerin asıl savunucusunu kendisi olduğu yönünde bir söylem ile diğerlerini işbirlikçilikle suçlamaktadır. 2003-2010 yılları arasında partinin liderliğini Fuat Ömer yürütmüştür. Hali hazırda PYD’nin eş başkanlıklarını başkanlığını halen Salih Müslim Muhammed ve Ayşe Abdullah yapmaktadır. Partinin önemli konulardaki görüşleri şöyledir: - Rejim değişikliği olmaksızın Kürt bölgelerinde demokratik özerklik. - Suriye’de Kürtlerin kendilerini yöneterek kendi kaderini tayin hakkına sahip olmaları ve demokratikleşme temelinde Kürt sorununun çözülmesi. - Suriye’ye yapılacak dış müdahale Türkiye’nin bu ülkedeki etkinliğini artırır. Bu da Suriye’de en çok Müslüman Kardeşlerin işine gelir. Salih Muslim Muhammed 2.15. Suriye Kürt Uzlaşı Partisi (Kürtçe Adı: Rekeftina Demokrat a Kurd ya Suri, İngilizce Adı: Kurdish Accord (Wifaq) Party in Syria; Arapça Adı: Hizb al-Wifaq al- Dimuqrati al-Kurdi al-Suri, bilinen diğer adları Wifaq (Arapça) ve Rekeftin (Kürtçe). Bu parti 2004 yılının Mayıs ayında PKK içindeki anlaşmazlığın sonucu olarak bir grubun ayrılmasıyla kurulmuştur. Partinin ilk lideri ve kurucusu Kemal Şahin 2005 Şubat’ında PKK tarafından Kuzey Irakta PKK tarafından öldürülmüştür. Halihazırda küçük bir parti olan Kürtler üzerinde önemli bir etkisi Ayşe Abdullah olmayan partinin mevcut liderleri 32 yaşındaki Fevzi Şingar (gerçek adı Fevzi Aziz İbrahim) ve Nezhet Muhammet’tir. Rekeftin, PYD’den ayrıldıktan sonra diğer bazı Kürt partileriyle birlikte Esad Rejimi’ne karşı olan Şam Deklarasyonu’na destek vermiştir. Son dönemde Kürt partileri yeni ittifaklar ya da koalisyonlar tarafından herhangi bir Kürt muhalif grubuna girmesi PYD tarafından engellenmiştir. Ancak, PYD ile KUK arasındaki sorunların artması sonucunda 2012 başlarında Rekeftin de KUK’a kabul edilmiştir. Halihazırda Kürt Vatansever Hareketi’nin (KVH) ve Suriye Kürt Ulusal Konseyi’nin (KUK) üyesidir. ORSAM Rapor No: 127, Ağustos 2012 25
ORSAM ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ Partinin önemli konulardaki görüşleri: - Suriye’de önünde sonunda uluslararası bir müdahale gerçekleşecek - Eğer bu tür bir müdahale olursa Kütler Haseke’yi kontrol etmeli ve ele geçirmelidir. - Rejimle müzakereler anca Suriye rejiminin kendi halkından özür dilemesi ile mümkün olabilir. - Suriye’deki çözümün tek yolu vardır: O da federalizmdir. Suriye 4 bölgeye ayrılmalıdır. Merkezi kısım (ülkenin merkezi ve doğusu); Batı kısmı (batı vilayetleri ve ülkenin kuzey batısı); Kuzey Kısmı ve Güney Kısmı (çoğunlukla Dürzilerin yerleştiği ve Lübnan ve İsrail’e yakın bölge) 2.16. Suriye Kürt Partilerinin Önemli Konulardaki Talepleri Suriye’deki Kürt partilerin önemli konulardaki taleplerinde birbirlerinden farklılaştıkları görülmektedir. Bu farklılaşmaya sadece PYD ile KUK’a üye partiler arasında değil aynı koalisyonda olan partiler arasında da rastlanılmaktadır. Bununla birlikte, KUK’un düzenlediği Erbil Toplantısı’nda bu koalisyonu oluşturan partiler arasındaki görüş ayrılıkları giderilmeye çalışılmış, fakat sorun yüne de tam olarak aşılamamıştır. Bununla birlikte, partiler bazı ortak kavramlar oluşturmuştur. Bu kavramlar şöyledir: Kendi kaderini tayin, ademi merkeziyetçilik, demokrasi, özerklik, parlamenter ve çoğulcu sistem. Bu kavramlar zaman zaman birbirinin yerine geçecek şekilde ve belirsiz bir biçimde kullanılmaktadır. Siyasi literatürde kendi kaderini tayin iki ana anlama gelmektedir: Kavramın, birinci anlamı her hangi bir halkın nasıl yönetilmek istediğine karar vermesidir. İkinci anlam ise bir halkın bir devletin parçası mı yoksa bağımsız mı olmak istediğiyle ilişkilidir. Bununla birlikte, 20.yüzyılda kendi kaderini tayin hakkı genelde bağımsızlık kavramıyla eşdeğer tutulmuştur. Suriye Kürtleri ise kendi kaderini genellikle ilk anlamlıyla kullandıklarını ileri sürmektedirler, fakat Suriyeli Kürtlerin kendi kaderini tayin hakkının tek bir yönü olduğu düşünülemez. Bu kullanım, Iraklı Kürtlerin aynı kavramı kullanmasından büyük ölçüde etkilenmiştir. İşgalden sonra Iraklı Kürtler birçok kez bu kavramı kullanmışlardır. “Iraklı Kürtlerin kullanımı genellikle şöyledir: “Biz Kürtler kendi kaderimizi tayin hakkına sahibiz. Şu anda Irak’ın içinde olmak istiyoruz, bu bizim seçimimizdir. Fakat gelecekte kendi kaderimizi tayin hakkını bağımsız bir devlet kurmak için kullanabiliriz.” Bu nedenle, Suriye Kürtleri’nin kavramın bu biçimde kullanılışından etkilendiğini görülebilir. Bu doğrultuda Suriye Kürtleri’nin kendi kaderini tayin hakkı kavramını, bağımsızlı özerklik, federalizm ya da diğer bir anlama gelip gelmediği belirsizdir. Aslında büyük ölçüde siyasi partiye göre bu kavram anlam değiştirmektedir. Suriye Kürt Partisi, Kürt Demokratik Vatansever Partisi, Demokratik Birlik Partisi, SKDP ve Kürt Demokratik Partisi açıkça federalizmi savunmaktadır. KDİP ve diğer bazı küçük partiler özerkliği savunmaktadır. PYD ise Türkiye’de BDP’nin talebine benzer bir biçimde demokratik özerklik talep etmektedir. Suriye Kürt partilerinin federalizme yönelik tavrı çelişkilidir. Federalizmi destekleyen partiler dahi bunu yüksek sesle dile getirmekten kaçınmaktadır. Bu partilerin temel iddiası Suriye ve Irak örnekleri arasında farklılıkların bulunduğudur. Onlara göre her bir ülkedeki Kürtlerin ayrı bir tarihi vardır. Buna göre Suriye’nin kendine özgü yanları vardır ve Esad’dan sonra federalizm olmaması iç savaşa neden olabilir. Ancak bu düşüncelerine rağmen Arap partilerin federalizm fikrine olan karşıtlıkları nedeniyle bu düşünceyi net bir biçimde dile getirememektedirler. Arap muhalefet partileri federalizmin herhangi bir biçimine açıkça muhalefet ettiği için federa- 26 ORSAM Rapor No: 127, Ağustos 2012
Page 1 and 2: Rapor No: 127, Ağustos 2012 SURİY
Page 3 and 4: ORSAM ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIR
Page 5 and 6: Sonuç ............................
Page 7 and 8: TAKDİM Suriye son zamanlarda Ortad
Page 10 and 11: ORSAM Rapor No: 127 , Ağustos 2012
Page 12 and 13: SURİYE’DE KÜRT HAREKETLERİ ORS
Page 76:
ORSAM Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kız
show all

suriyede-krt-hareketleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?