ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

1. GİRİŞ Sultan ŞİMŞEK1.5. Manganezin Ekonomik ÖnemiGünümüzdeki manganez madenciliği ve endüstrisi çeşitli nedenler ile oldukçageri kalmış ve kaderine terk edilmiştir. Manganez madenciliği ile günümüzde yalnızözel sektör ilgilenmektedir. Bu madencilik konusuna devletin ilgisi oldukça azdır.Yapılmış olan çeşitli araştırmalar ekonomik olan manganez mineralleriningenellikle oksitlerden ibaret olduğunu ortaya koymuş ve bunların pirolusit,psilomelan, manganit ve wad olduğunu belirlemiştir.Manganez cevherleri genellikle kripto-kristalin, masif ve amorf bileşiklerhalinde toprağımsı görünümdedirler. Renkleri çoğunlukla kahverengi – siyah’tır.Türkiye gelişim düzeyi içinde ortaya çıkacak yüksek tenörlü manganez oksitcevheri (metalürjik cevherler, kimyevi dereceli cevherler ve batarya endüstrisineuygun dereceli cevherler) ihtiyacını mümkün olduğu kadar yurt içinden karşılamayagayret edecektir. Türkiye, bir ölçüde buna öncelikle bu döviz dar boğazındamecburdur. Aynı zamanda kalkınması için gerekli sermaye birikiminin önemli birbölümü ancak kendi öz kaynaklarının kullanımı şeklinde mümkün olacaktır.Türkiye’de bilinen manganez yatakları yurdun hemen hemen her yöresinedağılmış olan küçük rezervli yataklardır. Çeşitli dezavantajları nedeniyle bu düşükmanganez oksit yataklarının %90’ı çalıştırılmamakta olup ancak %10’unun özelsektör işleticileri tarafından sadece zengin Mn içeren kısımları alınmakta, diğerkısımları atılmaktadır. Keza; birkaç küçük işletmede ise, tenör yükseltmek gayesi iletriyaj yöntemi tatbik edilmekte ve çıkarılan cevherin ortalama %90’ı zayiedilmektedir.Manganez genelde metalürji, kimya ve batarya endüstrisinde kullanılanönemli bir cevherdir. Çelik yapımında kullanılan yardımcı metallerin en önemliolanıdır; oksijeni ve kükürdü giderme amaçları için çeliğe manganez katılır. Böyleceçelik haddelenme ve dövülme özelliklerini kazanır. Ayrıca manganez; çeliğe yüksekbir çekme mukavemet ve uzama kabiliyeti kazandırır. Bu nedenle, özelliklemanganezli çelikler; demiryolu raylarında, bağlantılarında, kesişme noktalarında,makaslarda ve bunun gibi yerlerde kullanılır.13