Türk Töresi

70hak yollarına lüzum kalmaz. İşte bu sebeplerden dolayıdırki, İl Türklerde, hem bir din, hem bir devlet, hem de sulhçülükahlâkı suretinde vücut buldu.İl dini, evvel emirde, aşîret dinini kendi teşkilâtı arasınaalmakla işe başladı. Çünkü, teessüs etmiş birtakımananelerin inkılâbıyle büsbütün ortadan kalkması mümkündeğildir. Bu husus, aşîret dini âilenin esaslarını tesis etmişve kadın cinsine büyük bir mevki ve nüfuz temin eylemişti.Aşîret dininin büsbütün zâil olması, âile tesanüdünün zayıflamasınıve kadın hukukunun tenakusunu mucip olabilirdi.Bu suretle il dini teşekkül ederken, aşîret dini onun sisteminebir unsur halinde munzamnokta-i nazarından çok faydalı olmuştur.kalması, kadın hukukuAşîret dininde eski batınları temsil eden Yer-Sular, ildininde Sol - Kolu’u teşkil etti. Sulh taraftarlarının mümessilleriolarak yeni zuhur eden Tanrılar,Sağ-Kol’u vücudagetirdiler. Oğuzlarda Gün, Ay, Yıldız Hanlar, Tanrılardır.Gök, Dağ, Deniz Hanlar, Yer - Sular'dır. Yakutlarda Dokuz ■Ağa Uza'ların, Tanrılar, Sekiz Ağa Uza’ların Yer - Sularolduğunu ve Altay Türklerinde Tanrılar’ın da, Yer - Sular’ında adedi on yediye çıkarılmış bulunduğunu, yukarıda görmüştük.İki kavmin bu dinî münasebetlerinden başka, siyasî veahlâkî hususiyetleri de vardır. Sağ - Kol, sulh fırkası; Sol -Kol, harp fırkası idi. Aynı zamanda Sağ - Kol, erkek fırkası.Sol - Kol, kadın fırkası idi. Hakan Sağ - Kolu, Hatun, Sol -Kolu temsil ederdi.