Medikal Akupunktur - Yeni Tıp Dergisi

E. Horosanlı ve ark.Yeni Tp Dergisi 2008;25: 70-75Doa olaylar, mevsimler ve corafik konumlarinsann fizyolojik aktivitelerini büyük ölçüde etkiler.Bu yüzden GÇT, Zang Fu organ ve dokularn fizyolojisive patolojisini çevresel faktörlerle ilikilendirir.Bunlar be element temel alnarak be snfaayrlr. Bu simülasyon ve alegoriler; insannçevresiyle olan ilikisi gibi fizyoloji ve patolojiarasndaki komplike balantlar da açklar.Be element teorisine göre, Qi (hayat enerjisi)dolam 2 türlü döngüyle gerçekleir 3,6 .1- Sheng Döngüsü, dolam saat yönündeelementten elemente olur. Bu döngüde her elementsonraki elementi oluturur ve geliimine destekolur. Stimulasyon ve üretkenlik söz konusudur.Aaç atei oluturur. Ate küle dönüerek topraadönüür. Topraktan mineraller eklinde metal çkar.Metal eriyince suyu oluturur. Su da aac besler.Buna Anne-Oul ilikisi denir.2- Ko Döngüsü, dolam yine saat yönündedir. Budöngüde her element bir sonraki elementin etkisinizayflatarak kontrol eder ve geliimine engel olur.nhibisyon ve ykm söz konusudur. Su ateisöndürür. Ate metali eritir. Metal aac keser.Aaç kökleriyle topra ele geçirir. Toprak da suyututar. Buna Efendi-Hizmetkar ilikisi denir.ORGAN VE MERDYENGÇT teorisi, insan vücudundaki organlara karlkgelen 12 çift simetrik ana meridyen tanmlar.Ayrca 8 ekstra meridyen de mevcuttur. Bu tanmlanantemel organlar bat tbbndaki organlarlabenzer isme sahiptir. Ancak bu organlarnfizyolojik fonksiyonlar ve anatomik yaplar birebirörtümez. Eski Çin geleneinde organlar, anatomikyaplardan çok fonksiyonel sistemlerdir. Örnein,bu geleneksel organlardan “Üçlü Istc” ve “Perikard”hiçbir surette anatomik representasyona sahipdeildir 1 .12 ana meridyeni oluturan organlar; Akcier,Perikard, Kalp, nce Barsak, Üçlü Istc, KalnBarsak, Dalak, Karacier, Böbrek, Mide, SafraKesesi, drar Kesesi’dir 1,3,5,6 .Bütün organ ve meridyenler birbirleriyle aadakikurallara göre direkt veya indirekt balantl veilikilidir:1-Her organ üzerinde akupunktur noktalarbulunan meridyene sahiptir.2-Vücut yüzeyinde ve içinde seyreden meridyenlerinbirbirleriyle ve organlarla balantlaradeta bir network gibidir.3-Meridyenlerin fonksiyonu, uygun organ veyailgili organ gruplarn modifiye etmek ve düzenlemektir.Ayrca meridyenlerin seyirleri boyuncaary kontrol edebildikleri kabul edilir 1 .AKUPUNKTUR NOKTALARIÇin Akupunkturu’nda noktalar oyuk veya delikanlamna gelen “Xue” ile ifade edilir. Ayrcanoktalarn ismi önemlidir ve bilgi vericidir. Örnein,Sanyinjiao (Dalak 6), Üç Yin meridyenin karlatyer, Zusanli (Mide 36); Bacakta 3 cun, Hegu(Kaln Barsak 4), Vadilerin birleim yeri anlamnagelir. Modern bat akupunkturunda ise nadirençince isimler kullanlr. Bunun yerine ait olduklarmeridyen ve numara belirtilir. Meridyenler boyunca365 klasik nokta vardr. En az ayn sayda dameridyen d noktalar vardr 3,5,6 . Noktann kesinlokalizasyonu önemlidir. Klasik teoriye görenoktann yerinin yanl belirlenmesi etkiyi önler.Akupunktur noktalarnn yerlerini belirlemede 3metod vardr:1. Yüzeyel, anatomik nirengi noktalar araclyla2. Kemik oranlarnn ölçülmesiyle3. Parmak ölçümleriyle noktalarn yeri belirlenir.Noktalarn lokalizasyonu Çin nch veya Cun terimiile tanmlanr. Cun 3.3 cm’ye karlk gelir.Örnein, Sanyinjiao (Dalak 6); medial malleolden 3cun yukardadr. Elin 4 parma 3 cun kabul edilir.Burada oransal olarak hastann anatomik ölçülerikullanlr 3,5,6 . Bu noktalar kesin lokalize etmeyeyardmc fenomenler gözlenebilir 1 . Bunlar noktalar,1. Cilt yüzeyinde küçük oyuk veya depresyondalokalize olduu fark edilir2. Çevre alanlarla karlatrldnda, dahahassas olduu görülür3. Parmaklarla hafifçe palpe edildiinde birsertlik ve pürüz hissedilir4. ne stimule ettiinde, genellikle hastatarafndan hissedilen ve özel olarak De Qi hissiolarak adlandrlan olay gerçekleir.De Qi hissi, ine yerletirilen noktada; lokal kasspazmna bal sertleme, gerginlik, arlk, s,uyuma, hissizlik ve elektrik çarpmas eklindeifade edilir. Bazen uyarlan noktann ait olduumeridyen boyunca bunlar hissedilir. Ayrca tecrübelihekimler de ine noktaya isabet ettiinde,parmaklarnn ucunda arlk ve sklk hisseder. Budurum baln oltadaki kancaya yakalanmassonucu parmaklarmzda hissettiklerimize benzerdir 13 .Akupunktur etkisinin görülebilmesi için De Qihissinin alnmasnn gerekli olduu düünülür.Noktalarn çaplar deiiktir (3-5mm). Asli ölçüsü;hastann durumuna, saate, mevsimlere görebireysellik gösterir. Genellikle cilt yüzeyinin 3–15mm altndadr 13 . Viyana’l histolog Kellner G özenleyapt histolojik kesitlerde bu noktalarda VaterPaccini, Meissner, Mazzoni ve Krause cisimciklerininçevre dokulara göre daha youn olduunugöstermitir 12 . Alman anatomist Heine H. ise yaptanatomik çalmalarda noktalarn damar ve7272