Kullanış biçimi: Genellikle ağız yolu ile alınır. Rohypnol ezilerek eroinle birlikte damara dazerkedilebilir.Etkileri: Rahatlama, kaslarda gevşeme, anksiyetede azalma, uykulu hal, disinhibisyon.Yan etkileri: Uzun süre yüksek doz kullanımı ile bağımlılık oluşur. Yarılanma ömrü kısa olanların(Xanax, Ativan) bağımlılık yapma riski daha yüksektir.Yüksek doz: Fazla uyuma, nistagmus, dizartri, ataksi, solunum yavaşlaması, koma, ölüm.Yoksunluk: Anksiyete, gerginlik, rahatlayamama, sinirlilik, titreme, bulantı, uykusuzluk, taşikardi,kan basıncında yükselme, epileptik nöbet.Tolerans: DüşükBağımlılık potansiyeli: DüşükECSTASYMDMA (Metilen dioksi metamfetamin) adı <strong>ve</strong>rilen bir amfetamin türevidir. Etkileri hemamfetaminlere, hem de halüsinojenik maddelere benzer. Üstünde kuş, fil vb. resimler bulunan tabletlerbiçiminde satılır. ‘Beyaz kumrular’ olarak adlandırılır.Ecstasy adı altında başka maddeler de satılmaktadır. Bunlar arasında MDEA <strong>ve</strong> MDA sayılabilir.MDEA amfetamine, MDA ise halüsinojenlere benzer etki gösterir.Kullanış biçimi: Ağız yolu ile alınır. Daha çok eğlence yerlerinde bulunur.Etkileri: 20-60 dakika içinde etki gösterir, etkisi 4-6 saat sürer. Canlılık, hareketlilik, enerji artışı,karşı cinse karşı yakınlık, gü<strong>ve</strong>n duygusu, sıcaklık, algı değişiklikleri görülür.Yan etkileri: Beden ısısında, kan basıncında <strong>ve</strong> nabızda artma, sıvı kaybı, pupillerde daralma,terleme, ecstasy kullanmadan hiçbirşeyden zevk alamama. Karaciğer yetmezliği <strong>ve</strong> koordinasyonbozukluğu görülebilir.Astım, hipertansiyon, depresyon <strong>ve</strong> epilepsi hastaları bu maddeyi kesinlikle kullanamaz.Ecstasy kullananlarda ani ölümler olabilir. Bunların nedeni dehidratasyon, beden ısısında artış <strong>ve</strong>alınan maddenin gerçekte ne olduğunun bilinmemesidir.Yoksunluk: Boşluk duygusu, yorgunluk, başağrısı, başdönmesiTolerans: OrtaBağımlılık: DüşükANTİKOLİNERJİK MADDELER/İLAÇLARBunlar arasında biperiden (Akineton), atropin (boru otu, güzel avrat otu), skopolamin, enandramin(Dramamine), bazı antidepresan ilaçlar (Tofranil, Laroxyl) sayılabilir.Kullanış biçimi: Ağız yolu ile kullanılır. Kimi zaman ezilerek buruna çekilir.Etkileri: Canlılık <strong>ve</strong> iyilik hali, halüsinasyonlar (özellikle görsel), sedasyon.Yan etkileri: Ağızda kuruluk, susama, rahatlayamama, kuru sıcak cilt, pupillerde dilatasyon,huzursuzluk.<strong>Hekimler</strong> İçin <strong>Alkol</strong> <strong>ve</strong> <strong>Madde</strong> Eğitim Programı22
Yüksek doz: Hipertermi, idrar güçlüğü, yutma güçlüğü, zayıf <strong>ve</strong> hızlı nabız, bulanık görme, görselhalüsinasyonlar, algı bozuklukları, konfüzyon, deliryum, ileus.Yoksunluk: Antikolinerjik maddelere bağlı yoksunluk sendromu görülmez.Tolerans: Düşük-ortaBağımlılık potansiyeli: DüşükHALÜSİNOJENLERHap <strong>ve</strong>ya madde emdirilmiş pullar biçiminde satılır. Bunlar arasında en iyi bilineni LSD’dir. Diğerleriarasında fensiklidin (PCP), Dimetoksimetamfetamin (STP) sayılabilir. Bazı kaktüs (peyote, etkinmaddesi meskalin) <strong>ve</strong> mantarlar da (psylocybin) bu etkileri nedeni ile kullanılırlar.Kullanış biçimi: Ağız yoluyla kullanılırlar. LSD deriden de emilir.Etkileri: Görsel halüsinasyonlar, renklerde keskinleşme, depersonalizasyon, derealizasyon, yönelimbozukluğu, kuşku, öfori, anksiyete, panik, kan basıncında artma gözlenir. Sinestezi <strong>ve</strong> parestezilerortaya çıkabilir. Gü<strong>ve</strong>nli <strong>ve</strong> rahat bir ortamda alındıkları zaman olumlu etkiler yaratırken, tersidurumlarda oldukça olumsuz tablolar yaratabilirler.Yan etki: Panik atak, depresyon, paranoid hezeyanlar, pupillerde genişleme, konfüzyon, intihargirişimleri ortaya çıkabilir. Hezeyan <strong>ve</strong> halüsinasyonla, depersonalizasyon <strong>ve</strong> derealizasyon tabloyaeşlik eder <strong>ve</strong> psikozla karışan tablolar görülebilir.Tolerans: Yavaş gelişirBağımlılık potansiyeli: Düşük<strong>Hekimler</strong> İçin <strong>Alkol</strong> <strong>ve</strong> <strong>Madde</strong> Eğitim Programı23