Amiga Dunyasi - Sayi 31 (Aralik 1992).pdf - Retro Dergi

SEVİLEN TV YARIŞMA PROGRAMIÇARKIFELEK, AMIGA'DAHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERShow TV'nin sevilen yarışma programıÇARKIFELEK. Amiga için FÜTURADREAMS grubu tarafından AMIGA’yauyarlandı.Fuat KARİP. Bahadır YILDIZ adlı gençlerinyapıtı olan Çarkıfelek, olağanüstü ilgigörüyor. Tümü ile aslına sadık kalınarak yapılanÇarkıfelek, orjinal ses efektleri, grafikleri,beş bölümde binin üzerinde (tamamenTürkçe) seçenekleri ile iyi tasarlanmış biryapıt. Üç kişi aynı anda yarışabiliyor. Yarışmacıisterse Amiga ile yarışabiliyor. Finaligeçen yarışmacı, sekiz ayrı süper otomobil,dört çeşit uçak ve dört uzay gemisinden birinikazanabiliyor.Programı yapanlardan Fuat KARİP, İstanbulTeknik Üniversitesi Turizm bölümü 2 sınıföğrencisi. Amacı, İsviçre'de Turizm konusundaokuyup master yapmak ve yüksekdüzeyde Otel yöneticisi olmak. BahadırYILDIZ ise Robert Kolej 2 sınıfa gidiyor.Amacı, Üniversiteyi Amerika'daHamillon'da okuyup iyi bir elektronik mühendisiolmak.Fuat ve Bahadır'ın Amiga program yazılımındaçok daha değişik konularda ilginç çalışmalarıdevam ediyor.MCM Computer desteği ile oluşturulanÇarkıfelek, MCM Computer şubelerinde veönde gelen bilgisayar ürünleri satış noktalarında85.000.-TL karşılığında orjinal ambalajıiçinde satılmakta ayrıca isteyenlere APSödemeli posta ile gönderilmekte.Çarkıfelek programını edinmek isteyenler,MCM Computer Center Galleria-Ataköy-İstanbul adresine yazabilirler.FRONTI JEANS,ŞİMDİ DE PENDİK'TEJeans sektöründe iddialı olabilmenin tekkoşulunun kaliteli ürün olduğu bilinci ile üretimlerinitüm dünya standartları üzerinde tutmayıilke edinen FRONTI JEANS, mağazalarzincirine bir yenisini daha ekledi.Ülkemiz gençliğine sürekli daha yakın olmanınyollarını araştıran FRONTI JEANSüreticileri, Pendik'te açılan yeni mağazalarıile de hedef kitlelerine bir adım daha yakınolmanın mutluluğunu yaşıyorlar. İtalyan jeanlerinintemsilcisi olan FRONTI, bu sezonkreasyonlarında ring kumaşlara ağırlık verdi.8 ayrı renkte üretilen jeanler, yaşamımızınher anına hükmedeceğe benziyor. Rivetindençakma düğmesine kadar İtalyan.Ve dünya standartlarında ithal malzeme ilegerçek jeanseverlerin FRONTI'si.Pendik FRONTI JEANS mağazasının açılışkokteyline Türk pop müziğinin önde gelenisimlerinden Fatih Erkoç konuk olarak katıldı.Ayrıca Burçin Orhon da küçük bir dansgösterisi yaptı. Mağazada düzenlenen defiledeRus mankenlerden Natali ve Natasha, jeanlerierotik bir biçimde izleyicilere sundular.AMIGA DÜNYASI 6

HABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERAMIGA DÜNYASI 8Bu kış dünyanızı Benetton renkleriyle süsleyin!"United Colors Of Benetton" şıklığını"Bulova" kalitesinde yaşatan Benettonkol saatleri, sizleri renkli dünyasınadavet ediyor. 92/93Sonbahar/Kış sezonu için hazırlanan96 ayrı modelde sizin dünyanızı renklendirecekbir Benetton bulmaktagüçlük çekmeyeceksiniz. Çünkü bukolleksiyon, Graphics ve Special Girlgibi cıvıl cıvıl modeller yanında, klasikzevke hitap eden The EvergreenClassics gibi modellerinde bulunduğu15 değişik çizgiden oluşuyor.Tüm dünya Yeni Dünya'nın keşfinin500. yıldönümünü kutlarken,"United Colors Of Benetton By Bulova",Kızılderililerin zengin kültüründenesinlenerek 9 modelden oluşan "Indian Summer"çizgisini oluşturmuş.Winter Flowers çizgisinde 10 yeni model,kışın 10 sonsuz güzelliğini sunuyor.PC, PC, PC...Amiga kullanıcılarının Pc uyumluluğu ko- Commodore firmasının Pc olayına böyle rahatyaklaşması oldukça iyi birşey. Diğer bil-nusundaki saplantılarını bir kere daha tatminetme imkanı doğdu. Commodore firması bu gisayarların aksine Amiga, bazı basın ve Pctip kişileri tatmin etmek için bir seri kart çıka- üreticilerinin yaratmaya çalıştığı PC tehdidirıyor. İlk önce bu kartlar sadece 2000, 3000 altında ezilip gitmeyecek.ve 1500'ler için çıkacak. Bunların üzerinde386sx/25 kartı ve 2MB ram olacak. Fiyat ise250 pound civarında bildirilmiş.Amiga 600 kullanıcıları da şanslı kişilerarasında. Kelly Sumner bu konuda "Amiga600 için de bu tip birşeyler yapmaya niyetimizvar, fakat bence bu fiyat olarak farklı olacak"dedi.Bu "farklı fıyat"la kastedilen daha az bir fiyat,yalnız buna karşılık aletin üstünde dahaaz ram olacak.Aladdin, Beklenmeyen şekilde:"Aladdin" ne bir platform oyunu ne de biradventure. Sihirli lamba, bu sefer bir 3 boyutluçizim programına adını vermiş. Oldukçagüzel grafiklerle çıkagelen bu programın (tamadı Aladdin 4D) şimdiye kadar çıkan en gelişmiş3D çizim programı olduğu idda ediliyor.Ve Jazz... "...it's a wonderful world!". Jazz'mdört modeli içinizdeki hüznü silip atmak için.Tüm Benetton mağazalarında ve seçkin saatsatıcılarında bulabileceğiniz bu saatlerin fiyatları499.500 TL'den başlıyor.Ayrıca eski lambanızı değiştirme imkanı datanınmış. Herhangi bir Amiga çizim programınınüstüne sadece 219 pound vererek buyeni sihirli lambayı (yani programı) alabilirsiniz.Sihirli bir lamba için fazla bir bedel değilherhalde!

HABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERBİLTEK'ten ÜÇ YENİ ÜRÜN:Merhaba.. İşte Multi Ice III Plus.. Bu kartdiğerlerine nazaran oldukça fazla ilerlemegöstermiş. Birkere ilk versiyonlarında olduğugibi kendine özgü bir format kullanmıyor,direkt Amiga 'nızmDOS formatını kullanıyor.Ayrıca picture ripyaparken picture'ıIFF formatına çevirmekiçin saçınızı başınızıyolmuyorsunuz.Picture'lar disketinizeIFF formatındakaydediliyor,tabii aynı şey soundlariçinde geçerli.Yine bir sürü formaliteile uğraşmayıpmüzikleri disketemodül olarak atıyorsunuz.Ayrıca sample'lar için de iyi birsistem düşünülmüş Audio Master benzeri birprogramla hafızada sampler 'lan bulup, istediğinizbölümünü save edebiliyorsunuz. Tabiimodül ve sampler'lar üzerinde beli oranlardadeğişiklik yapabiliyorsunuz. Kartuşun üzerindebirçok utility de mevcut: Dos disketleriiçin dcopy, dos formatı dışındaki disketleriçinse burstnibbler adında iki tane copy programıbulunmakta. Ayrıca çok iyi bir virüskiller ve setmap programı var. Üzerindekiprogramlar her türlü amaca hizmet edebileceknitelikteler. Kartuşun en önemli özelliklerindenbiri de, kırıcı özelliği. Her yüz programdandoksan tanesi freeze edilebiliyor,tabii freeze ettikten sonra önünüzde hiç birengel kalmıyor, makinenizin hafızasında istediğinizgibi at koşturabilirsiniz. Ayrıca freezeettiğiniz programlar oldukça iyi compressediliyor ve dos formatında saklanıyor.Son günlerde tanrıcılık oynanan oyunlarınsayısı bir hayli artıyor. "Sim Earth" gibi bütünbir dünyayı yarattığımız oyunlardan"Civilization" gibi hiç yoktan bir medeniyetyarattığımız oyunlara kadar her türlü yaratıcılıksimilasyonu mevcut.Yeni demosu gelen bir simülasyon olanSHEPHERD'da, bir çoban oluyoruz. Yalnızbiz herhangi bir çoban değiliz. Gerektiğindefırtınalar estirip yağmurlar yağdırabilen birçobanız. Amacımız hayvanlar alıp (en başta 2adet alıyoruz, bunlar daha sonra yavrulayarakçoğalıyor) bunları üretmek.Bitkilerde ekleyerek dünyamızda besinzincirini, dolayısıyla doğal dengeyi sağlamak.Tabii doğal olmayan yollarla (satın almakgibi) hayvanlar eklendiğinden dengeyi sağlamakda yine doğal olmayan yollara düşüyor.Böylece Kick Off'unuzu harddiskten oynamanınzevkine varabiliyorsunuz. Fakat decompressetmek için ufak bir File "a ihtiyaçvar. Tabii freeze ettiğiniz programı trainer dayapabiliyorsunuz. Bu işte de oldukça başarılı.Bir de deepfreeze diye yeni bir mod eklenmiş.Tabii ki kartuşun özellikleri bu kadardeğil, fakat yeterli yer olmadığı için buradakesmek zorundayım.KICKSTART INTERN ROM V2.04Plus'ım yok diye üzülmeyin; 2.04 Romsayesinde artık siz de tüm plus programlarınısorunsuz çalıştırabilir, ayrıca bir swich yardımıyla1.3 ve 2.04 rom'lar arasında sorunsuzolarak değişim yapabilirsiniz. Fakat tam birplus'ım olsun derseniz, makinenizin Agnusve Denişechiplerini deyeni versi-PLUS 1 MByte RAM KARTPlus'ınızın ram'ini 1MB chip ram'den, 2MBchip ram'e çıkarır. Busayede custom chiplerinizinkullanabileceğialanı 2MB'a çıkararakprofesyonel programlarıkullanabilirsiniz.En önemlisi, "Out OfMemory" mesajı ilekolay kolay karşılaşmazsınız.yonları (Agnus8375 veDenişe 8373)ile değiştirmenizgerekir.Tanrılar ve Doğa:Mesela bitki satın almak, yağmurla zamansızyeşerterek besin ihtiyacını karşılamakgibi.Oyunun tamamlanmış versiyonunda 30'uaşkın hayvan olacakmış. Oyun alanı ise"Powermonger"da olduğu gibi vektör, heryeri gezebiliyoruz.AMIGA DÜNYASI 10

Mehmet Ali ŞAH İNHepinize yeniden merhaba!.. Umarızgeçen ayki yazımız sizi bir ay idare etmiştir.Grafikolikler, daha önce köşemizle ilgiliolarak, bize getirdikleri eleştirilerinbirçoğundan vazgeçmişlerdir sanıyorum.Şu an kulağıma gelen tek eleştiri konusuvar. LOGOLAR, yazının hep logoları anlattığı.Buna vereceğim cevap var. Aceleetmeyin, logolarla birlikte bazı çizim tekniklerinide farketmeden öğreniyorsunuz.Daha sonra bu teknikleri kullanarak çokfarklı resimler yapacağız sizinle.. Ama şunuda belirtmeliyim ki, bizim okulumuzdanmezun olacak olanlar, FULL-PAGE(tam sayfa) grafikerleri değil, daha küçükresimlerde başarılı olacak kişilerdir. Eğervakit kalırsa ya da istenirse; full-page konusundada çalışmalarımız olacak...Şimdi okul öğrencilerimizden isteklerimizvar.. İlk olarak eğer bu köşeyi okuyorsanızve birşeyler çiziyorsanız, neolursa olsun, ne boyda olursa olsun, banagönderin... Hem bunu herkesle paylaşalım,hem de size sunacağım sürprizlerdenfaydalanın... Resimlerinizi yollamak içindergi adresini değil, benim adresimi kullanın,yani...AMIGA DÜNYASI 14ATA SOKAK NO: 15/2ANITTEPE 06580 ANKARASize sunacağım bazı imkanlar ise şöyle:- Köşemizi resimleyen DPaint çizimleriniIFF olarak elde edebilme..- Direkt ya da dolaylı olarak eleştiri alabilme...- Bu resimleri dergi sayfalarında sergileme..- Eğer yeterince iyi iseniz YASAL iş imkanı...Sanıyorum bu kadar teşvik sizin için yeterlidir..Şimdi ben beklemeye başlıyorum,sıra sizin....Artık yazımıza dönelim. Geçtiğimiz aydalogolar hakkında genel bilgi verip, birBASİT LOGO ve onun çeşitlenmesi konusundaçalışmalar yapmıştık. Bu ay aynılogoyu iki kez daha çeşitleyeceğiz, BİR-LEŞİK LOGO deneyeceğiz ve PARÇALOGO diye bahsettiğim tarz için basit birömek yapacağız..Geçen ayki yazımızı kaçıranlar için belirtelim.PARÇA LOGO, büyük bir resminparçası imiş gibi görünen logolardır..Parça logodan başka, bir resimle birliktegelen ama resmin ön planda olduğu RE-SİM LOGOLAR ve sadece isimin yeraldığıBASİT ve BİRLEŞİK logolar vardı.BASİT logolar, aynı karakter seti kullanılarakyapılmış gibi duran logolar, birleşiklogolar ise harflerin birbirine geçtiği vebirbirini tamamladığı tarz logolardı.Şimdi basit logo çeşitlemelerime devamederek başlayalım. Ne yazık ki, geçen aykiyazıyı kaçıranlar P4 LOGOSU teriminianlayamayacaklardır. P4 LOGOSU, geçenayki yazımızdan kalma bir terim, "P4 adımındansonra ortaya çıkan logo" anlamınageliyor.Şimdi yapacağımız iki çeşitleme de renkdeğişiminin etkileri üzerine yapılıyor.. İkiçeşitlemede de logonun bazı kısımlarındakirenkleri değiştirerek farklı etkiler ortayaçıkartmak amacındayız. İlk çeşitlemeiçin E, ikinci için ise F harflerini kullanacağız..ADIM El: P4 logosunu alarak başlayalım..Serbest çizim moduna geçelim. Daireşeklinde olan brush'lardan birini seçelimve shift+"H" ya da "+" tuşunu kullanarakbu brush'ı büyütelim.. Orta boyolan daire ise serbest bir şekil çizelim.Ben zigzag çizdim ama siz istediğinizi çizebilirsiniz..ADIM E2: P4 logosunun iki kopyasınıçıkartın. Çizdiğimiz bu serbest çizgiyibrush alıp, P4 logosunun üstüne sağ tuşile basın. Bu kısımlar silinecektir.ADIM E3: E2'de oluşan biçimi P4'ünüstüne getirip sağ tuş ile silin böyleceE2'de sildiğimiz kısımlar da elimizin altındaolacaktır..ADIM E4: Renk değiştirme işlemi içinrenk ayarlayın. Ben 10-12-12, 8-10-10, 6-8-8,4-6-6 renklerini kullanıyorum..ADIM E5: STENCIL fonksiyonunukullanarak logonun E2'de oluşan biçimininyeşil olan renklerini mavilerle değiştirin.Geçen ayki yazıyı kaçıranlar için:

figürün dış kenara olan uzaklığı sol ve alttadaha fazla olmalı.. Sağ ve üstte ise çizgiyidaha düz bir hale getirin..ADIM D3: Sarının en açık tonuna kadarD2 işlemini içice tekrarlayın. Böylece beşalan olacak..ADIM D4: Şimdi bu alanların renginibiraz değiştireceğiz. Bu işi yapmak içintram tekniğini kullanacağız.. Sarının enkoyu olan 3 tonunu kullanarak dama tahtasıbenzeri dört kare yaratalım. Her kareyerine bir piksel kullanalım.. Yani 5-4/4-5ve 4-3/3-4 tonları ile bu işi yapalım.Stencil penceresinden değişecek renk dışındakirenkleri kilitleyip, daha sonra burengin bulunduğu kısımlara şeni renk yerleştirmeişlemi..ADIM E6: Şimdi lek iş bu iki parçayıbirleştirmek.. (Görünüş E6)Şimdi yapacağımı/ çeşitleme ise. "VA-NISH" adlı bir demo-grubunun slideshow'undanesinlenmedir. O logoyu görüncebasil bir renk değiştirmesi olmasınedeni ile tam yazımıza uygun düşeceğinekarar verdim. Şimdi ikinci çeşitlememiziyapıyoruz..ADIM Fi: Yine P4 logosu ile başhyoıuADIM F2: Logonun bir bölümünü sağtuş. ile brush alalım, böylece o kısım silinecektir.ADIM F3: Yeni renkler ayarlayalım. Ben15-13-11, 13-11 -9, 11 - l )-7. 9-7-5 ve 7-5-3kodlu sarı-kahverengileri kullanacağım.ADIM F4: Yine stencil fonksiyonunukullanarak, logonun kesip çıkarttığımızbölümünün renklerini değiştirelim.ADIM F5: En koyu 3 kahverengi tonuile logo harflerinden hemen hemen ikikat daha uzun olan içice dörtgenler çizelim.En dışa enkoyu. onaya en açık ve eniçi orta koyulukta olan Ionian kullanın.En içteki dörtgen sağ ve soldan, kesip çıkardığımızbölüme değsin..ADIM F6: Kahverengini en açık tonuile dörtgenin içinde kalan alanı boyayın.AMIGA\ DÜNYASI 16ADIM F7: Stencil fonksiyonunu kullanınve en açık kahve tonu dışındaki renklenkilitleyin.ADIM F8: Düz çizgi çizme ikonunukullanarak F6 adımında boyadığımız alanda,sağ tuşu kullanarak, çizgiler çizin.Böylece bu kısımla zemin renginin geçmesinisağlarsınız.ADIM F9: Şimdi F8 adımı ile oluşanparçayı logodaki yerine yerleştireceğiz.Ama unutmayın ki. dörtgenler sayesindebu parçanın genişliği uzadı. Yan parçalardanbirini biraz kaydırmanız gerekecek..ADIM FIO: Eğer isterseniz parçalarıbirleştirirken, F8 sonucu oluşan parçayıbiraz aşağı ya da yukarı kaydırabilirsiniz.Böylece iki çeşitleme örneğini de bitirmişoluyoruz. Şimdi kolayca yapabileceğiniz(yine P4 logosunu kullanan) PAR-ÇA LOGO örneğini gerçekleyeceğiz. Buörnek için ise D adımlarını kullanacağız..ADIM D1: 4*4'lük kare brush'ı alın. 3kez shşft+h ile büyütün. Şimdi 32*32 boyutaerişeceklerdir. Bu brush'ı yanyanabasarak 64*32 boyutunda bir alan eldeedelim... Bu alanı sarı-kahve tonlarının enkoyusu ile boyayalım.Bu renkler: 15-12-11, 13-9-7, 10-7-4,8-5-1 ve 6-4-0...ADIM D2: Sarı5 (enkoyu olan) ile bualanı boyadıktan sonra, sarı 4 ile bu alanıniçine serbest bir figür çizelim.. İçe çizilenADIM D5: Şimdi D3 adımında çıkanbiçimdeki en koyu tonu atlayın. sarı4 yerineilk tram alanını yani sarı5 vesarı4'den oluşan kareyi tam sınırlarındanbrush alın. sağ tuş ile fiil ikonunu klikleyip"from brush" seçeneğini (dikleyin,şimdi sarı4 alanını fiil yapın. Sarı3 yerineyine sağ tuşla fill'e klikleyerek "solid"olarak sarı4 ile boyayın. Sarı2 yerine ikincitram brush'ını kullanarak boyama yapın.Sarıl'i ise sarı 3 ile boyayın.ADIM D6: Büyüteç ikonu ile alanı büyütüp.sarı2 ile eklemeler yapın ve bazıyerlerde renkleri birbirlerini içine geçirin.Böylece geri planımız için kullanacağımıztuğlaları oluşturduk.ADIM D7: P4 logosundaki harflerdenhemen hemen 1, 1.5 kat daha yüksek birdörtgen çizin. Mor4 ile bu alanı boyayın.ADIM D8: Sprey ikonunu sağ tuş ileklikleyim SİZE ile daireyi biraz büyütün.Bu dairenin genişliği, sprey alanın genişliğiolacaktır. STENCIL ile mor4 haricindekitüm renkleri kilitleyin. Mor5 ile dörtgenialt tarafına. mor2 ile de üst tarafına birazboya püskürtün.ADIM D9: STENCIL fonksiyonunu kapatın.Dörtgenin üst ve alt kısmındaki 8piksel yüksekliğindeki bölümleri sağ tuşile brush alıp ekranın başka bir yerinekopyalayalım.ADIM D10: Geride kalan parçayı brushalın. F2 tuşuna basarak COLOR modunageçin. Ve mor4 ile ekrana basın.ÂDIM D11: Yine stencil ile mor4 haricinikiltleyip bu alanın üstüne sprey ilemor3 püskürtelim.ADIM D12: Biraz önce D9 adımındaüst kısımdan kesip aldığımız parçaya gelelim.Stencil mor4 haricindekiler yapıp.mor3 ile bu alanı boyayın. Boyamak içinsağ tuş ile brushlardan birine klikleyip.brush'ı H veya size ile büyüterek kullanın.ADIM DI3: Yine stencil'i kapatıp-

D12'de boyadığımız alanın en all satırındakimor2 renklerini mor1 ile değiştirin.ADIM D14: Bu üç mor parçayı üstüstekoyun. Tüm alanı brush alıp, ekranı boydanboya kaplayacak kadar yanyana basın.ADIM D15: P4 logosunu brush alın.Mor5 rengini seçin ve "o" ile outline yapın,yani brush'ın dışına bir hat çektirin.Şimdi D14'de yaptığımı/, çubuğun üstünelogoyu ortalayarak basın.ADIM D16: D6"da oluşturduğumuz biçimibrush alın. Bunu önce iki tane yanyanagelecek şekilde, sonra da üçüncü bir tanebunların tam ortasına gelecek şekildealt alta basın.ADIM D17: Altta kalan tuğlanın sınırlarınagöre tam kare (64*64) piksellik brush alın.ADIM DI8: Sağ tuş ile fiil ikonunuklikleyin. FROM BRUSH yapın.ADIM DI9: Şimdi logonun bulunduğuekrana gelip barın üst ve alt kısmında kalanalanı boyayın. Hepsi bu kadar.Bu parça logoda, "duvarın üzerine monteedilmiş bir tabela" imajını yaratmayaçalıştık. Benim seçtiğimiz renkler istenilensonucu vermeyecektir. Ancak herşeyinaçık seçik ortada olmasını sağlayacakrenkler seçtim. Siz bu renkleri değiştirerekdaha etkin bir görüntü sağlayabilirsiniz..Gelecek aya yine logolar... mı? Pek sanmıyorumartık biraz daha farklı konularael atsak daha iyi olmaz mı? Logolar pekçokkonunu geri planında yeralacak şekildekalsın hep. Biraz daha teknik öğrensekdaha iyi olmaz mı? Aslında herkesin boyama(pikselizasyon) tekniği farklıdır. Buzaman içinde kendiliğinden ortaya çıkar.Ama kimi şeyler vardır ki standarttırlar vebunları çizmek için yeni teknikler geliştirmeyeçalışmak gereksizliktir.Biraz bu tekniklerden bahsedeceğim.Ama bunlar öyle şeyler olacaklar ki. dcmolar,logolar, animler ve oyunlarda kullanabileceğinizgrafikler oluşacak.. Hadibakalım, kolay gelsin.. Gelecek aya kadarhoşçakalm....AMIGA DÜNYASI 17

CENKER ÖZKURTAmiga C'de bu aydan itibaren yeni konumuzgeçen sayılarda da söz verdiğimgibi. 'intuition.library", 'intuition.library'hakkında bundan önceki sayılarda çok şeysöyledik. Fakat ben yine de bu konu üzerindehala anlatacak birşeyler bulabiliyorum.Çünkü Amiga'da sonuç mükemmel.Şimdi isterseniz Amiga'nın şu mükemmellibrary'lerinden biri olan 'intuition.library'nin içine bir girelim.Intuition.library ile window, screen,gadget ve menüler kontrol ediliyor. Intuition(=İçine doğma, seziş), zaten isim olarakda kendini anlatıyor. Bilgisayarın, bilgisayarkullanıcıları ile iyi bir diyalogkurmasını hedefliyor.Intuition, bir screen'ler ve window'lardünyası. Screen, yapay görüntümüzün temelelemanı. Screen'de kullanacağımızfontları, renkleri ve çözünürlüğü rahatlıklaseçebiliyoruz. Window'lar isc. Intuitioniçerisinde en yüksek mertebeye sahip.Window'lar üzerindeki gadget'lar sayesindegiriş çıkış yapabiliriz. Her ikiScreen ve Window yapısı üzerinde programlarile rahatlıkla değişiklik yapabiliriz.Bir program içerisinde intuition.library'ıkullanmak istiyorsak, ilk olarak bulibrary'nin yapı değişkenini tanımlamamızgerekir. Bu değişken bildiğimiz'IntuitionBase' yapı değişkenidir velibrary'yi hafızaya yüklendikten sonra,yüklenmiş olan hafıza bölgesinin başlangıçadresini ve diğer parametreleri tutar.Program içerisinde bu olayı şöyle tanımlarız;struct IntuitionBase *IntuitionBase;Burada. IntuitionBase yapı değişkenipointer olarak tanımlanmıştır. Daha sonrahafızaya yüklemek için.IntuitionBase=(struct IntuitionBase *)OpenLibraryf "intuition, library".INT_REV);işlemlerini yaparız.Artık intuition.library tanımlanmış vehafızaya yüklenerek kullanılır hale gelmiştir.Bundan sonra herhangi bir intuition.librarykullanan bir sistem komutunukullanabiliriz. Örneğin bir ekran açabiliriz.Hafızaya yükleme işlemini OpenLibrary()fonksiyonu sağlıyor. İlk parametre.açılması istenilen library adını, ikincisi iseversiyon numarasını istiyor. BuradaINT_REV. intuition_revision yani intuitiondüzeltme numarasını içeriyor. Bulibrary'ler geliştirildikçe bu revision sayısıda değişiyor. Şimdi Window'lan veScreen'leri daha derinlemesine inceleyelim.Window ve Screen'ler:Window'lar Intuition ekranının temelelemanını oluşturuyor. Window'lardan dahaüst düzeyde bir yapı yoktur. Screen'lerdahi daima Window'lar altında oluşur.Bütün giriş-çıkış hareketleri window'larüzerinden alınır.Window, basit bir şekilde, bir kutu olarakscreen üzerinde kendini gösterir. Çokküçük bir pencere açtığınızda üzerine textve grafik yazamazsınız. Fakat, tabii kibaşka büyük window'lar açarak istediğini/igerçekleştirebilirsiniz. Açtığını/window'a resim çizebilir, bunun ötesindevermiş olduğunuz mesajlar sayesinde, girişalabilirsiniz. Bütün window'lar multitaskingolarak başka programlar çalışırkenbile size hizmet verebilir. Böylece bir işlemibirçok parçalara bölerek çalıştırabilirsiniz.Fakat her an için yalnızca birwindow'dan giriş yapılabilir. Bunun ötesindeher window kendisi için bir consoledevice seçer. Böylece window'lar düzenlive sıralı bir şekilde çalışır.Screen'ler ise bir dereceye kadar sınırlandırılmışyapıdır. Arka fonda oluşur,üzerinde window'lar görüntülenir ve idareedilir. Window'a benzer bir şekilde,screen ekranda bir kare şeklinde görülür.Intuition altında iki çeşit screen vardır.Bunlardan WorkBench screen'i. standartolanıdır. Bu sereen'in özellikleri öncedenverilmiştir. Standart ve bilinen özellikleresahiptir.İkincisi ise Customized screen'dir. Busereen'nin de parçacıkları program tarafındanayarlanabilir. Customize screen,herhangi bir genişlikte olabilir.WorkBench sereen'in, customizesereen'e göre belli başlı bazı avantajlarıvardır. Bunlardan ilki. ikonlardır. Work-Bench üzerinde ikon yaratmak mümkün;fakat, customize sereen'e bu olayı taşımakkolay olmayabilir.Screen oluşturulmak istendiğinde yalnızcagörüntü oluşturulmaz. Bunun yanındabir de çalışmak için hafızada islenilenboyutlarda bir yer ayrılır. Ayrıca açılanher window için de bir hafıza bölgesi aynimWindow'larda olduğu gibi screen'ler debirden fazla açılarak multi-tasking olarakçalışabilir. Tabii ki açılan her screen hafızamı/danbiraz götürecektir. Bu nedenleörneğin 512KB'lik bir Amiga'da640x512'lik ölçülerde en fazla 2 ya da 3ekran açabilirsiniz.Window'lann oluşturulması:Bu kısımda basit olarak bir window'unworkbench sereen'i üzerinde nasıl oluşturulacağınıöğreneceğiz. Window oluşturmakiçin iki objeye ihtiyacımız vardır.Bunlar, önceden C dilinde de kullanılacakşekilde hazırlanmıştır. Bunlardan ilkiNew Window yapı değişkenidir. Bu yapıdaaçılmak istenen window'un özellikleri verilir.Bir intuition fonksiyonu olan Open-Window() ile de NewWindow yapı değişkeninevermiş olduğumuz özelliklerde birwindow açılır. OpenWindow() fonksiyonuwindow'u açtıktan sonra ikinci bir yapıdeğişkeni daha oluşur. Bu yapı değişkenininismi 'window' dur. Bu değişken ileaçılan window'u idare ederiz.NewWindow yapı değişkeni aşağıda olduğugibi tanımlanmıştır. Her yeni bir ekranaçıldığında bu değişken yeniden kullanılır.Şimdi NewWindow yapı değişkeninebir bakalım.struct NewWindow [SHORT LeftEdge. TopEdge.Width. Heieht;UBYTE DetailPen. BlockPen;USHORT IDCMPFlags:ULONG Flags;struct Gadget *FirstGadget;struct Image *ChechMark;UBYTE *Title:struct Screen *Screen;struct BitMap *BitMap;SHORT MinWidth. MinHeight.Max Width. MaxHeight;USHORT Type;I:NewWindow yapı değişkeninde kullanacağımızbaşlıca parametrelere bir gözatalım:LeftEdge ve TopEdge değişkenleri,açılmak istenen window'un sol üst köşekoordinatlarını belirler. Window açıldığındabaşlangıç noktası burası olacaktır.Width ve Height görüntülenecek olanwindow'un genişliğini ve yüksekliğiniayarlar. Window açıldığında, bu yükseklikve genişlikte olacaktır.DetailPen ve BlockPen. window içerisindekullanılacak renkleri belirler. Yazıyazmaya kalktığımızda bu renklerde yazacaktır.Flags, kullanılacak olan aktiviteleriayarlar.Text, window'un başlığını oluşturur.Type, kullanılan screen tipini saklar.Şimdilik yukarıda açıklamadığım değişkenalanlarına NULL ya da 0 değeri vererek,yani bu değişkenleri ihmal ederek birörnek verelim.#include #include #includeAMIGA DÜNYASI 18

struct IntuitionBase *IntuitionBase;struct Window *Window;main(){lntuitionBase=(struct IntuitionBase *)OpenLibrary("intuition.library",0);if(!intuitionBase) {printf("Intuition Error!"):return(0);if(!create_window()) {printf("Window acilamadi!.");} else {Delay(100);}if(Window) Close Windowf Window);if(IntuitionBase) CloseLibraryUniuitionBase);}create_window(){ struct NewWindow NewWindow:NewWindow.LeftEdge=20:NewWindow.TopEdge=20:NewWindow.Width=300:NewWindow.Height= 100;NewWindow.DetailPen=0:NewWindow.BlockPen=l;NewWindow.TitIe=(UBYTE *)"Basitbir Window";NewWindow.Rags=ACTIVATE:NewWindow.IDCMPFlags=0;NewWindow.Type=WBENCHSCREEN;NewWindow.FirstGadget=NULL;NewWindow.CheckMark=NULL;NewWindow.Screen=NULL;NewWindow.BitMap=NULL;NewWindow.MinWidth=0:NewWindow.MinHeight=0;NewWindow. Max Width=0;NewWindow.MaxHeight=0;Window=( struct Window *)Open Window(&New Window);if(Window==NULL)return(O);return(l);}Yukarıdaki örneğimizde create_window()adı alında bir window açma rutinihazırladım. Bu rutini çağırdığımızda.NewWindow yapı değişkenine istenilenözellikler verilerek Window açılıyor. Vermişokluğumuz parametreleri bir inceleyelim.Title, bir string dizi istiyor. Daha sonraekran açıldığında bu diziyi window'un tepesindekibara başlık olarak atıyor. Örneğimizde"Basit bir Window" dizisini kullandık.Type'ı WBENCHSCREEN olarak aldık.Böylece window 640x200'lük screen'deaçılacak.DetaılPen ve BlockPen. renk registerlerinioluşturuyor. DetailPen. yazı vewindow'un çerçeve rengini tutuyor.BlockPen. arka fon rengini tutuyor. Budeğişkenlere -1 değerini verirsek,screen'in seçmiş olduğu DetailPen . veBlockPen değerlerini kullanmış oluyoruz.Flags değişkeni, çok önemli ve dikkatliolunması gereken bir değişken. Biz buradaACTIVATE parametresini kullandık.Bu sayede window açılır açılmaz aktiveedilecektir. Yani. eğer bir giriş yapılacaksabu window'dan al anlamına gelmektedir.LeftEdge ve TopEdge sol üst noktamızdı.Bu değişkenleri de 20-20 seçtik. Genişlikise Widıh=300. Height-100.Diğer yapı değişkenlerini kullanmadığımıziçin 0 veya NULL olarak eşitledik.Böylece bu değişkenlerin yapmış olduğuişlevler ihmal edilmiş oluyor.Rag olarak ACTIVATE'i seçmiştik.Şimdi diğer flag'lara ve ne anlama geldiğiniöğrenelim.Window Flags:ACTIVATE Window açılır açılmazdiğer Window'lara göre aktif olarak açılır.ACTIVEWINDOW Window açıldıktansonra eğer window aktif ise mesaj al.BACKDROP Bütün window'ların arkasındaaçılmasını sağlar.BORDERLESS Ozel olarak açılanpencereye çerçeve çizmez.IN ACTIVE WINDOW Window açıldıktansonra aktif değilse bile mesaj al.NOCAREREFRESH Window'da birdeğişiklik yapılsa bile değişiklikleri tazeleme.REPORTMOUSE Mouse hareketlerinikontrol edilebilir yap.SIMPLE REFRESH Window'da birdeğişiklik yapıldığında değişikliği yenidetazele.SMART_REFRESH Window'da meydanagelen değişikliği otomatik olarak tazele.SUPERBITMAP Kullanıcının istediğihafıza bölgesini kullan.Yukarıdaki flag'ları kullanarak istediğinizwindow'u deneyin. Son bir örnekleyazımızı bitirelim. Bu örnekte, üç adcıwindow açıyoruz. Açılan window'lara değişikisimler attım. Ayrıca create_window()rutinimizi de biraz geliştirdim.#include #include #include struct IntuitionBase *IntuitionBase:struct Window *Win0.*Win1,*Win2;main(){SHORT x,y;UBYTE name[20];IntuitionBase=(struct IntuitionBase *)OpenLibrary( "intuition.I ibrary",0);If(! IntuitionBase) {printf("Intuition Error!");return(0);}x=y=20;strcpy(name,"Window 0");WinÖ=(struct Window *) create_window(x,y,name);x=y=40;strcpy(name,"Window 1");Winl=(struct Window *) create_window(x,y,name);x=y=60;strcpy(name,"Window 2"):Win2=(struct Window *)create_window(x,y.name);Delay(100);if(Win0) CloseWindow(Win0);Delay(100):if( Winl) CloseWindow(Win 1):Delay(100):if(Win2) Close Window) Win2);if(InluitionBase) CloseLibrary(IntuitionBase);}create_window(x,y,name)SHORT x.y:UBYTE *name;{struct NewWindow NewWindow:Ne w Wi ndo w. Le ftEdge=x:NewWindow.TopEdge=y;NewWindow. Widlh=300:NewWindow. Height= 100;NewWindow.DetailPen=-1:NewWindow.BlockPen=-1:NewWindow.Title=name;NewWindow.Flags=ACTIVATE:NewWindow.IDCMPFlags=0;NewWindow.Typc=WBENCHSCREEN;NewWindow.FirstGadget=NULL;NewWindow.CheckMark=N U LL;New Window.Screen=N U LL;NewWindow.BitMap=NULL:NewWindow.MinWidth=0;NewWindow.MinHeight=0;NewWindow.MaxWidth=0;NewWindow.MaxHeight=0;relum(OpenWindow(&NewWindow));}Programı yazıp çalıştırdığınıza arka arkayaüç adet window açılacak. Daha sonrabelirli aralıklarla window'lar teker tekerkapanacaktır. Compile ve Link işlemlerini,Aztec 3.6'da -> CC +1 c.c, LN c.o -lc32Aztec 5.0'da -> CC c.c -3 +1. LN c.o -lclolarak yapabilirsiniz. Gelecek ay kaldığımızyerden devam edeceğiz.Şimdilik hepinize iyi çalışmalar...AMIGA DÜNYASI 19

Yeni Nesil Amigalar:Amiga'da Devrim Oluyor.Dr.Onat Çakıl1992 yılı. Commodore firması için çokönemli bir yıldı. PC piyasasında başgösterenbüyük fiyat indirimleri, çok hızlı PCmodellerinin piyasaya sunulması, Microsoftve IBM gibi dev firmaların kullanıcıyacazip gelebilecek işletim sistemleribulmaları, bu bilgisayarların kullanıcılarınında artık renklilik, ses, hız gibi faktörlerinüzerinde durduklarını ve bilgisayarıngelişmiş bir hesap makinası olmaktan başkaişlere de yaraması gerektiğini savunduklarınıgöstermekteydi. Esasen PC kullanıcılarınıngözlerini açan birkaç firmavardı. Apple firması, ürettiği Macintoshserisi bilgisayarlarla kullanıcıya çok hoşbir ortam sağlayarak ve kaliteli bir sunuyaparak büyük bir atak yaptı. YineMacintosh'u yaratan ekibin bu firmadanayrılarak oluşturdukları NeXT bilgisayarlarıda grafik ortamı iyi kullanan modellersunuyorlardı. Bunlardan başka PC klasmanındapek yer almayan, ancak grafik veses denildiğinde akla ilk gelen bir bilgisayarvardı: Amiga. Gerçekten de ne PC. nede Macintosh kullanıcıları grafik, animasyonve ses konusunda Amiga'lar ile genellikleyarışa girmezlerdi. Zaten Amigakullanıcısının yıllardır bildiği ve kullandığımultimedia'yı PC kullanıcıları daha busene duymaya başlamışlardı.Amiga işte bu özelliğini kullanmaya çalıştı.Her ne kadar PC ler için de birçokmultimedia önerisi getirildiyse de, aslındamultimediayı (ve onun kadar önemli olanmultitask'ı) PC'lere oturtmak zordu. Birkere PC'Ierde kullanılan merkezi işlemcilermultiprosesor (çok işlemcili) sistemleridesteklemiyordu. Bu durumda birçok firmabu çokortam-çokgörevlilik sorununusoftware ile çözmeye çalıştılar. Ancak buradaiki büyük sorun beliriyordu. BirincisiCPU (merkezi işlemci)'nun çok fazla hızkaybetmesi ve ikincisi software formatlarıarasında çıkan uyumsuzluklardı. Yani birfirmanın geliştirdiği bir program ile yapılaniş, bir diğerinde kullanılamayabiliyordu.Bugün PC'Ierde 15’ten fazla grafikformatı ve 10 kadar da ses formatı vardır.Amiga ise bunlara kesin bir çözüm getiriyordu:IFF formatı.Bu özellikleri ile Amigalar. son 1-2 yıldadikkati çekmeye başlamıştı. PC'Ierdebugün en yaygın grafik ortamlı kullanıcıarabirimi olan Windows 3.1'i çalıştırabilmekiçin en az bir 386. 4Mb. hatta 6-8Mb. RAM ve tabii ki grafik ve ses kartlarınaihtiyaç vardır. Macintosh Sistem 7'yitam verimli kullanabilmek için ise en az68030'lu ve 4-6 Mb. RAM'li bir Mac. lazımdır.Bu ise yaklaşık 2 tane Amiga 3000demektir. Oysa Amiga, custom chipleri vekaliteli hardware'i ile bunları çok dahaucuza sağlayabiliyordu.Bu yılın başından itibaren Commodorefirmasının çözmesi gereken 4 büyük sorunvardı. Birincisi Amiga için çok büyükbir pazar olan oyun piyasasına yeni rakiplergelmişti. Sega Super Drive'ları ile,Nintendo da Super NES (SNES) sistemleriile çok ucuza oyun makinaları üretmeyebaşladılar. Aslında bu sistemler ne grafik,ne de sesleri ile Amiga ile yarışamazlardı,ancak çok ucuzdular. Ayrıca sadece kartuşkabul ettiklerinden dolayı zaten oyunlarınınçoğunun kırılarak kopyalanması sonucuAmiga için hevesleri kırılan softwarefirmaları bu modellere daha çok destekverebilirlerdi. İkinci olarak. 1987'lerdebilgisayarını alanlar artık "büyümüşlerdi".İş programlarının çoğalmasını istiyorlardı.Üçüncüsü SVGA kartları ile PC'Ierde 256renk standart olarak kullanılmaya başlanmıştı.Son olarak da. özellikle yıl sonlarınadoğru PC'Ierde gözlenen büyük fiyatdüşüşüydü. Bu sorunlardan ikincisi, işprogramları desteği 1991'den itibarenkendiliğinden çözülmeye başlamıştı. ArtıkAmiga için mükemmel denebilecek programlaryazılıyordu. Bugün Amiga kullanıcısıPC'Ierde görülen her türlü iş programınıbulabilir. Final Copy, Pen Pal, Excellenceve ProWrite kelime işlemde. PageAMIGA DÜNYASI 20

Stream. Professional Page masa üstü yayıncılıkta.Superbase Professional veritabanmda,ProCalc spreadsheette -en az-PC'deki örnekleri kadar iyidir. Geri kalan3 sorun ise acil çözüm gerektiriyor. Amigakullanıcısını kaybetmemek için birşeyleryapmak gerekiyordu. Commodore firmasıbir süre sessiz kaldıktan sonra senesonunda birkaç yeni model sunacaklarınıaçıkladı. Bu açıklamadan sonraki aylardabilgisayar kullanıcıları arasında pekçokspekülasyon yapılmaya başlandı. Yeni bilgisayarlarınhızı. renk sayısı, ses özellikleri,fiyatı konusunda birçok fikir ileri sürüldüve geçtiğimiz ay sonlarında Commodorefirması bombayı patlattı: "Kullanıcılarınınher zaman yanında olan ve onlaraen iyiyi en ucuza satmak amacında olanfirmamız, 1992 yılı sonu ile 1993 yılı başındabir dizi yeni modeli piyasaya sürecektir.Bunlar, yeni custom cipleri, yeniCPU'ları ve yeni işletim sistemleri ileA4000. A1200've A600'dür."Commodore firması bu kadarla da yetinmedi.Gerek mikroişlemci fiyatlarındakidüşüşler ve gerekse 386 tabanlı PC'lerindüşük fiyatlarla satılması nedeniyle diğermodellerde de %65'e varan indirimyaptı. Sonuçta -sıkı durun- geçtiğimiz ayiçinde A600'ler 4.000.000.-, A3000B serisiise 17.000.000.- liradan satılmaya başlandılar.A4000: Gerçekten bir teknoloji harikasıolan A4000, yeni dizayn edilen customcipleri AGA (Advanced GraphicsArchitecture-İleri Grafik Mimarisi), 25Mhz."lik bir Motorola MC68040. IDEkontrollü 120 Mb.'lık harddisk'i ile hepimizinrüyalarını süsleyecek kadar güzel.68040, Motorola'nın yeni nesil mikroişlemcilerinden.25 MHz.'lik modeli, 20MIPS özelliğinde, yani saniyede yaklaşık20 Milyon işlem yapabiliyor (A500Ter iseyaklaşık 1 MIPS.). 68040'lar aslında matematikco-processor'lu ve 8 Kb. cachebellek eklenmiş bir 68030 gibi düşünülebilir,tabii eklenen 8 Kb.'lık bu cache bellekve mimarisinde kullanılan daha kısaveri yollan, math-eo'lu bir A3000'den ortalama2-3 kez daha hızlı çalışmasını sağlıyor.Aslında 68040'lar geçen sene piyasadabol miktarda bulunmaktaydılar, ancakCommodore firması 28 MHz.'lik -vedaha sonra çıkacak 33 MHz.'lik- modelleribekleyip, bu işlemcinin fiyatının düşmesiniistiyorlardı. Zaten Motorola da buyüzden fiyatlarda bir miktar indirim yaptı.Amiga'da devrim sayılabilecek olanA4000'in teknik özelliklerine bir göz atalım:Merkezi İşlem Birimi:-Motorola 68040 serisi 32 bit.-25 MHz. saat hızı.-Modüler işlemci yapısı. Böylece, ilerideçıkacak Motorola işlemcilerinin sadecemikroişlemciyi değiştirerek kullanılmasımümkün.Bellek:-2 Mb. 32 bit chip RAM.-16 Mb.'a kadar içeriden Fast RAM. İs-tendiği takdirde daha fazla bellek.Amiga'nın AutoConfiguration özelliği sayesindetanınabiliyor.-Bellek arttırımları standart SIMM üniteleriile yapılabiliyor.Yazılım:-512KB. 32 bit ROM.-AmigaDos 3.0 İşletim sistemi.-Programlanabilir çözünürlükleri destekliyor.-Outline font desteği.-Değişik ülke ve dillerde kullanabilmeolanağı.CrossDos, MS-DOS dosya aktarım hizmeti.Commodore firması, iş programlarındastandart hale gelen PC dosyalarınıntransferi üzerinde titizlikle duruyor. Zatenbugün kullandığımız birçok program, PCformatında veri kabul edebiliyor.Arabirimler:-Klavye.-2 adet mouse/joystick/ışıklıkalem/tablet portu.-Seri port (RS-232)-Paralel port (Centronics)-Video (RGB Analog veya RGBI dijital)-Sağ ve sol stereo ses.-İçten ve dıştan -disket sürücü portları.-İçeriden AT IDE portu. İsteğe bağlıSCSI Adaptörü. Commodore firması, eskiA3000'lerde yaptığı hatalardan kaçınıyor.Örneğin 100-200 Mb.'lık Harddisklerdeson derece gereksiz olan SCSI-2 adaptörüyerine AT IDE kullanarak masraftan kaçınmış.Sistem Slotları:-200 pinlik mikroişlemci slotu. Yüksekhızlı ve yeni nesil mikroişlemcileri destekleyecekşekilde tasarlanmış.-Amiga sistem slotları: 4 adet 16/32 bitZorro III genişletme yuvaları (100 pinli).-PC bus yuvalan; 3 adet PCAT yuvası.Böylece PCTerde kullanılan her türlü kartı(Soundblaster-Tabii gerek duyarsanız-,SVGA gibi) bir bridgeboard taktığınıztakdirde kullanabiliyorsunuz.Video Slotu:-Genişletilmiş 24 bit video slotu.-Takılacak video kartlarının 100 pinliZorro yarıklarıyla entegre çalışabilmesiözelliği.Mouse:-Optomekanik, 2 düğmeli dizayn.Disket sürücü:-Yerleşik 3.5 inç'lik high density disketsürücü (880 Kb./1.76 Mb. formatlı).Cross-Dos sayesinde bu yeni sürücüler1.44 Mb.'lık PC disketlerini de okuyabiliyor.-HarddriveTı modelleri yapım yerindeformaflanıp, içine sistem yazılımı veutility'leri kopyalanıyor.-2 önde ve 2 arkada 3.5 inç'lik disketsürücü yuvaları.-Ön panelde 5.25 inç'lik bir adet disketsürücü yuvası.Grafik Modları:-AGA custom çip seti, 320x256 ila1280x512 (800x600'de dahil olmak üzere)arası çözünürlükleri destekliyor (Overseanile daha fazlası).-NTSC ve PAL görüntü çözünürlükleri.-16.800.000'lik renk paleti.-2 ila 256,000 arasında kullanıcının tanımlayabileceğirenk sayısı.Video çıkışı:-RGB Analog VGA veya multiscan monitörlerleçalışıyor, ancak multiscan olmayanmonitörlerde her çözünürlüğü sağlamakmümkün değil.-Yatay tarama 15 kHz-31kHz.-Dikey tarama 50 Hz-72 Hz.Ses:-Komplex dalgaboylarını üretebilen 4adet stereo ses cipi.-8 bit D/A çevirici.-6 bitlik ses kontrolü.A 1200: Al200. Commodore firmasınınAGA chip setinin kullanıldığı ilk düşükmaliyetli bilgisayar. Yine. birleşik klavyelive 32 bitlik mikroişlemci kullanan ilk sistem.Dizayn olarak A600'e benziyor, ancakdaha büyükçe, çünkü A500 plus'ta olduğugibi nümerik klavye de konmuş. Kasası,yine A600'de olduğu gibi 2.5 inç'likharddiskleri içeriden takmaya uygun.A1200, 16.8 milyon renkten seçilecek 256rengi gösterebiliyor.A1200, Motorola firmasının 32 bitlik68EC020 mikroişlemcisini kullanan gerçekbir 32-bit bilgisayar. Bu mikroişlemcininsaat hızı 14 mHz (A500 ve A600'ün2 katı). Ancak içerisinde 256 bayt’lık birkomut cache belleği var ve bu özelliklerisayesinde A500'den yaklaşık 5 kere dahahızlı çalışabiliyor.Commodore firmasının verdiği ilk bilgileregöre:Özellikleri:-14.32 mHz 68EC020 NTSC-14.18 mHz 68EC020 PAL-24 bit adres boşluğu-32 bit dala yolu.Hafıza ve genişletme:-512kx32 bitlik 150 pinli merkezi işlembirimi genişletme kartı şeklinde organize2 Mb. chip RAM standart olarak anaboardda takılı.-120 ns. erişimli 32 bitlik 512 Kb.Kickstart Mask ROM (V39.106)-A1200 ROM'u PCMCIA kodunu daiçeriyor. Bu, A4000'de mevcut değil veiki ROM'un arasındaki tek fark bu.Kayıt ortamı:-internal 3.5 inçlik ince disket sürücü(880 Kb kapasiteli).-20 Mb. veya 40+ Mb.'lık 2.5 inç harddiskkapasitesi.İşletim Sistemi:-3.seri, Workbench 39.29. Kickstart39.106Video Çıkışı:-Standart Amiga 23 pinli analog RGB,dijital RGBI, renkli kompozit video çıkışı(PAL veya NTSC).-Standart TV. için RF modulator çıkışı.Genişletme:-PCMCIA PC kartı. PCMCIA 2.0 standardındadır.Hafıza ve giriş-çıkış kartlarınıdestekleyebilmektedir.-Mikroişlemci (CPU) slotu: Commodorefirması, bu 150 pinli genişletme yuvasıAMIGA DÜNYASI 21

Çünkü A500+'ta multiscan monitörü sadecePRODUCTIVITY modunda ve 4renkte titremesiz görüntü sağlıyor.Bu, özellikle PPAGE gibi yalnız yüksekçözünürlükte çalışan, dolayısıyla titremedenşikayet eden kişilerin çok beğenecekleribir yenilik.Gelelim yazımın başlığına. "YENİLİKMİ YOKSA YENİ SORUNLAR MI?demiştim, kesinlikle yeni sorunlar değil;bu noktada iş biraz bayilere düşüyor. Çünkügördüğüm kadarıyla hiç bir COMMO-DORE yetkili satıcısı zahmet edip de dükkanınabir A500+ açmıyor; fakat A500+kullanan birkaç bayiye rastladım, ki buradane A500+ sahipleri sıkıntı çekiyor nede bayii. Eğer bu sorunların hiçbiriyle uğraşmakistemiyor ve 200.000.- TL kadarparayı gözden çıkarabiliyorsanız, KICKS-TART SWITCHER imdadınıza yetişiyorve 1.3 ile 2.0 kickstartlarını bir arada kullanabiliyorsunuz.Saygılarımla...AMIGA 600 ve 600 HD2 senedir Commodore monitörlerin arkasındayeni Amiga modellerinin geliştirilmesiile meşguldü ve o sessizlik sonrasıfırtına esli. A600 ve A600HD. Ve hakkındapek çok yazılar yayınlanmış olan A500Plus, şimdi mağazalarda müşterilerinin ilgisinibekliyor.A600HD'. A600'ün içinde harddisk olanmodeli. A600 yazısını sizler için TamerDinger derledi. A600Hd yazımız iseHollanda'dan sevgili okurumuz İshakMesut'tan geliyor.A600HD. tamamen donatılmış bir Ami-'ga, fakat yeni birkaç özellik ve değişikbir dış görünüşle karşınızda. Ne yeniliğidediğinizi duyar gibiyim. Örneğin standartolarak içine yerleştirilmiş 20Mbharddisk, devrim niteliğinde diyebileceğini:PCMCIA portu. Bu porta kredi kartıgörünüşünde RAM- veya ROM-kart takılabiliyor.1Mb hafıza, yeni ECS chipset veAmigaDos Release 2 ile A600HD herkesiçin ideal bir makine.A600A600, sanki A500'ün küçültülmüş hali.bu makinada nümerik tuşların ve yön tuşlarınınyerinde yeller esiyor, ancak disketsürücü yine makinanın sağ yanındaki pozisyonunudevam ettiriyor. Bilgisayarınarka ve sol tarafındaki portlar tümüyle değiştirilmiş,ilave olarak bir RF çıkışı yapılmışki, buradan bilgisayarımızı direkolarak TV alıcısına modulator kullanmadanbağlayabiliyoruz. A600'de de yeniA500+'da olduğu gibi 2.0 Rom'u kullanılmış.Bu makina da A500+ gibi 1MBchip hafıza ile satılıyor. Tek farklı yanı, 14MHZ hızda çalışması ve CHIP hafızasınada 14 MHZ'e ulaşabilmesi. Bu daAmiga'nın custom chip mimarisinde yapılandeğişikliğin bir göstergesi; çünkü bugünpiyasadaki A3000 bile 25 MHZ hızdaçalışmasına karşılık chip hafızasına 7MHZ'den farklı bir hızda ulaşamaz.A600'ün teknik özellikleri ise bir hayliilgi çekici, makinanın üst kapağını açtığımdaçok değişik bir devre kartıyla karşılaştım.Devre Surface-Mount tekniğiyleüretilmiş. Bu birçok avantaj sağlıyor, öncelikledevre çok az yer kaplıyor. Gördüğümbir başka büyük değişiklik de customchiplerin yani Fat Agnus, Denişe, Paulave Gary chiplerinin tek bir kılıf içinde birarada toplanmış olmasıdır. İlave edilenleregelince; devre üzerindeki metal kap içindeizole edilmiş RF modulatörü bir hayli gözeçarpıyor ve hemen yanındaki 40 pinliHarddisk bağlantısı sevindirici bir gelişmeninhabercisi, A600'ün içine bugünekadar LAPTOP (DizÜstü) bilgisayarlardakullanılan standart 2.5 inch'lik bir IDEharddisk bağlanabiliyor. Bu tip harddisklersigara paketinden büyük olmayıp makinanıniçine takılıyor, A500 ve A500+'tabu çeşit bir harddisk kullanmak için ADİ-DE kartlarına gerek duyuluyordu; ancakA600'de kendinden bulunan bu özellikbence çok yararlı. Hafıza arttırımı konusuylailgili olarak söylenebilecekler ise,görünürde aynı 1 MB standart chip, 2 MBartlıniabiliyor. Aynca hiçbir yan ürünü olmayanbir makina alıp ne yapayım? diyenleriçin A670 ÇD ROM player'ı duyurmakistiyorum VeCOMMODORE firmasınındevamlı A600 için yeni ürünlerüzerinde çalışmalarının devamı dileğiyle.A600HDBu makinenin teknik özelliklerine dalmadanönce biraz dış görünüşünden bahsetmekistiyorum. A500'e nazaran epeyküçültülmüş, A500'ün nümerik klavyesizhali. SPACE ve SHIFT tuşları biraz küçültülmüş.Cursor tuşları sağ alt köşeye,ALT ve SHIFT tuşlarının sağına, HELPtuşu ise fonksiyon tuşlarının hizasına yerleştirilmiş.Fakat DEL tuşunun yeri o kadarmemnun edici değil, nedeni de hemenBACKSPACE tuşunun yanına yerleştirilmişolması. Kullanım sırasında kötü sonuçlardoğurabiliyor. Hemen RETURNtuşunun sağında 3 sinyal Led'i görüyoruz:Power, Floppy ve Disk. Disk led'i hard-disk kullanıldığında yanıyor. Nümerikklavyenin kaldırılması Amiga kullanıcılarıiçin bir sorun yaratmıyor, çünkü o tuşlarınhepsinin ana klavyede karşılıkları var. Rakamlarlaçok uğraşan kullanıcılar şanslarınaküssün. Tek dezavantajı MS-DOSemulator kullanıcıları için; çünkü bu tuşlarPC'lerde sayfa yukarı, sayfa aşağı gibifonksiyonlar içeriyor. Bunun yanındaklavye 11 cm. küçültülmüş durumda.A600'ün ölçüleri 3öx24x7 cm.A500'ün ölçüleri 47x32.5x5.5 cm.Bu ölçülerle Amiga'nızı okul çantanızabile sığdırabilirsiniz.Bu yüzden A600, ilk taşınabilir Amigaunvanını alıyor. Bunu söylemekle biraziyimser davranıyorum galiba, çünkü bununyanında adaptörü ve bir monitör gerekli.Fakat iyi tarafı, standart olarak içindeRF-Modülatör'e sahip. Eğer tatile gidiyorsanızA600'ünüzü çantanıza koyup beraberinizdegötürebiliyorsunuz. Ne yazıkki TV. bir monitör kadar iyi çıkış veremezsede hobi olarak işe başlayanlar içinyeterli olacaktır.PORTLARMakinenin arkasına ve yanlarına bir gözattığımızda hem fakirleştiğini, hem dezenginleştiğini görüyoruz. Sol taraftakiharddisk slotu kaldırılmış, bu gayet man-tıklı, çünkü Amiga'nızın içinde 2.5 inç'likharddisk'i var. Bunun haricinde aynı slotuextra RAM. Action Replay ve CD-ROMdrive da kullanıyordu. Öyleyse bunlarıA600'e bağlayamıyorsunuz. Bunlar içinCommodore bu portun yerine "MemoryCard Interface" isimli portu sunuyor.(PCMCIA-Portu).Bu porta kredi kartı formunda RAM- veROM-kartı takılabiliyor. Arkasında isesoldan sağa doğru bildiğimiz portlar sıralanıyor:Diskdrive, serial-port, paralelport.2 stereo ses çıkışı ve RGB-portu. Birsonraki çıkış ise Composite-Video çıkışı.Ondan sonraki ise RF-Modülatör çıkışı veson çıkışı ise Power.AMIGA DÜNYASI 23

Elektrik bağlantısı A500 ile aynı, adaptördenaçılıp kapatılıyor. Arkasında Joystickve Mouse çıkışlarını göremiyoruz,çünkü bunlar sağ taraftaki diskdrive'ın yanınayerleştirilmiş.SURFACE MOUNTEDTECHNOLOGYŞu anda A600'ler oldukça pahalı. Nedenide SMT denilen yöntemle üretilmiş olmaları.SMT, Surface Mounted Technology'ninkısaltılmasıdır. Bunun anlamı ise. tüm elemanve chiplerinin birbiri ardına ana boardasabitleştirilmesi tekniğidir. Yani soketsizdirek lehimlenmeleridir. Bu da daha azparça ve tamamen makinelerle üretim demektir.Böyle makinelerle böyle bir üretimkompleksi kurmak, büyük paralaramal olmaktadır. Bu da A600'Ierin fiyatlarınayansıyor.73960Şimdiki A500 ve A500 Plus'Iara nazarandaha ucuza mal olduğu için büyüküretimlerde kendi kendini ödüyor.SMT tekniğiyle takılmayan tek elemansoketli KıckStart-ROM.Fakat soketi kendi normal ROMchip'ine nazaran 2 extra ayak için yuvayasahip. Bu soket de yeni bir genişletmeyeimkan tanıyor.Commodore. SMT ile büyük bir karsağlıyor. Tabii ki fiyatlar düşer düşmez bukardan kullanıcılar da nasibini alacak.SMT'nin zararlarından bahsetmemek olmaz.Şimdiki Amiga'ların tamiri, bozukchipi soketinden çıkarıp yenisini takmaktanibaret. Fakat bu A600'lerde o kadarkolay değil (8520-CIA'lar bile lehimlenmişdurumda). Bu da gösteriyor ki. bunlarıntamiratını Amiga bayimiz yapamıyor(Biz Türkiye için bunu henüz denemedikİshak Bey. A600 gelsin inceleyeceğiz).Bunun belli bir merkeze yollanması gerekiyor.Tamir ücretinin yanında, tamir süresiile büyük oranda artı'yor.AMIGA DÜNYAS124GENİŞLETME İMKANLARISMT'nin bir başka yanı ise genişletmeimkanları. A500 modellerinde, Amiga'nıniçine takılan bazı kartlar mevcut. ÖrneğinTurbo kartlarda 68000'i yuvasından çıkarıpyerine Turbo kartı yerleştiriyorsunuz.68000, A600'lerde lehimli olduğundanbunu Turbo kart üreticileri iyi karşılamıyor.Coomodore'a göre, genişletici kartlar(Dos emülatörler ve Turbokartlar gibi)Amiga'nın tanınmış genişletme yuvasına(Amiga'nın altındaki) takılabilir. Fakatmaalesef bu yuvada A600'de çok küçültülmüş.Bu boşluk 8.5x17.5 cm (A500)'den.7x10 cm (A600)*yc düşmüş. Basit bir hesaplamaylaalanlarını kıyaslarsak yuvanınyarısından fazlasını kaybetmiş durumdayız.Basit bir RAM kart için bu yeterliolabilir, fakat şüphelerimiz emülatörler veTurbo kartlara kayıyorSMT tekniğinden bahsetmişken, artıkbüyük fabrikalar da kendilerini bu tekniğegeçmeye zorunlu hissediyorlar. Uygulamaalanı dar olan ürünler bu sisteme geçmekiçin yüksek meblağları karşılayamayabilirler.fakat kartlar ki. Amiga gibi müşteriçevresi yüksek olanlar, bu yüksek fiyatlarınüstesinden gelebilirler. Tabii ki buA600'ler için de geçerlidir. SMT çok büyüküretimlerde, oldukça büyük kazançsağlıyor.PCMCIA PORTUA600'un en büyük gücü, şüphesiz içeridenbir harddiski saklayabilmesidir(A600HD). Commodore'un kullandığıharddiskler 2.5 inch boyutlarında ve maximum120 Mb kapasitesindedirler.A600HD'nin harddiskinin soğutmaya daihtiyacı yok. Ne rahatlık. A600'de A500Plus gibi 1Mb chip RAM'e sahip. Prensiptegenişleme portlarıyla 10 Mb'a kadararttırılabilir. Bu RAM'in ilavesi 2 yollayapılabilir;1)Alttaki yuva yoluyla (A500'deki gibi).2)Solundaki port yoluyla.Bu slot, A500'dekinden tamamen farklıgörünüştedir. Bu küçük slota (PCMCIAisimli) RAM ve ROM kartlar takılabilir.Bildiğimiz kadarıyla bu kartlar 4 Mb'akadar olabiliyor. Bu yolla RAM eklemekçok kolay. Bu kartlar Software firmalarınakorsan programlara karşı yeni bir şans gibigözüküyor. Tabii ki mevcut 3 milyondanfazla Amiga yüzünden ürünleri bir süredaha floppy disklerde çıkacak. Bunlarda muhakkak A600'e uymak zorunda. Ozaman neden böyle bir kart alayım diyedüşünebilirsiniz. Cevap, hızı!Bu kartla program direk kullanıma hazırdır.Uyumluluğa bir göz attığımızda. A500Plus ile çalışan her program A600 ile deçalışacaktır (eski Amiga programlarının%90 ı oyun ve demoların ise %60'ı A500Plus ile çalışacaktır). Şaşmamak gerek,çünkü her iki makine de Enhanced Chipsetve Workbench 2.0'ye sahip. Graphicözellikleri A500 Plus ile aynı. A600'ünhangi amaçla üretildiği, hangi kesime hitapedeceği daha Commodore tarafındanbilinmiyor. A500 Plus ile A600 birbirleriylerekabet edeceğe benziyor. Şu son zamanlardaA600'ün bir oyun makinesinenazaran çok daha fazla olanaklar sunduğukabul edilmeye başlandı.Son söz olarak, A600HD şekli itibariyleAmiga ailesinde büyük bir boşluğu dolduruyor.SMT yoluyla fiyat bariyerleri kırılabilecekharddisk'li bir makinenin 1200DM'den ucuz olması başlı başına bir olay.Tabii ki bu fiyatlar zamanla düşecek.A600'ü direk olarak TV'ye bağlayabilmekde büyük kolaylık.Ayrıca A600HD'nin genişleme olanaklarıdaha ucuz. Şimdilik göz önünde bulundurulabilecektek dezavantajı yüksektamir ücretleridir (Kullanılan chiplerin deçok az problem çıkaran chipler olduklarınıda unutmayalım).TEKNİK ÖZELLİKLERİA600HDMikroişlemci : Motorola 68000.7.14 MhzHafıza : 1 Mb RAM.Maximum 10 Mb.Harddisk :20 Mb-120 Mb.RAM veya ROM Kartları:5ı2Kb4Mb.Portlar : Diskdrive, RS232,paralel, RGB analog,PAL Composite Video,RF-Modülatör.Ölçüler : 36x24x7 cm.Kickstarl : Workbench 2.05Video Ekran Frekansı: 50 Resim/Saniye.Renk Sayısı : 4096Ses: 8 Bit Stereo.

Welcome to wonderful world of AMOS !Bu ayki AMOS köşemize bir müjde ilebaşlayacağız. Geçen ayki dergimizin haberlerkısmında kısmen tanıtımının yapıldığıAMOS Professional nihayet ülkemizegeldi. Daha önceki versiyonlardan görünümolarak oldukça farklı olmasına rağmen,onlarla tamamen uyumlu bir versiyon.Ekranın üst kısmında bulunan vemouse veya karmaşık tuş kombinasyonlarıylaulaşılan menüler, yerini Pull Downmenülere bırakmış. Editör ekranındakirenk sayısı da 8'e çıkartılmış (ancak editörbiraz yavaşlamış). Birçok konuda yenikomutlar eklenmiş (Anim formatında animasyongösterebilme, printer'dan ekrandökümü alabilme, Sound/Noise-Trackermodüllerini doğrudan kullanabilme,Arexx desteği vb). Direkt mod çıktılarım,direkt mod penceresinden alabiliyorsunuz.Bu ve bunun gibi birçok konuda yeniliklergetirmiş. Şu anki en büyük eksikliği,'Compiler' ve '3D' extensiyonlarıylauyumsuz olması. Bunun da en kısa zamandagiderileceği belirtilmiş. Altı diskettikbu yeni AMOS versiyonunun genişaçıklamasını, önümüzdeki aylarda köşemizdebulabilirsiniz.Bu ay yine bazı AMOS programlarımızvar. Ama önce okur mektupları.Köşemizin okurlarından Çağatay ÜN-DEĞER. SoundTracker programında kullanılanefektleri (sample) AMOS'ta kullanamadığınıbelirtmiş.Sevgili Çağatay, bu efektleri kullanabilmeniçin önünde iki seçenek var: Bunlardanilki ve daha basit olanı, SAMPLE_BANK_MAKE.AMOS programı ile, buefektleri AMOS'un kullandığı formata dönüştürmek.Bu formattaki efekt (sample)'leri. Loadkomutu ile yükleyip Sam Play komutu ilekolayca kullanabilirsin. Diğer yöntem isebiraz daha karışık. Önce chip memory'de,efekt uzunluğunda bir bank açıp. Bloadkomutu ile bu bank efekti (sample) yükle.Bundan sonra. Sam Raw komutu ile bankınbaşladığı adresi ve efektin (bankın)uzunluğunu vererek efektini çağırabilirsin.Bankın hafızada başladığı adresiStartO, uzunluğunu da Length() fonksiyonuile öğrenebilirsin. Gördüğün gibi, ilkmetod ikinciye göre çok daha basit.AMIGA DÜNYASI 28Çağatay'ın bir diğer sorunu ise. ekrandakiBob sayısı arttıkça hareketlerde kesiklikolması yani akıcılığın kaybolması.Bu sorunu ekonomik olarak halledebilirsin.Yani ekrandaki renk sayısını mümkünolduğunca az tutmaya çalış. Ticari oyunlarınçoğundaki (Beast. Agony vb) objelerdemaximum 8 renk kullanılmıştır. Ayrıca,arkaplanda herhangi bir resim yoksa, boblarınzemini silerek hareket etmelerinisağla. Bu işlemi Set Bob komutu ile yapabilirsin.Bu komutun ikinci parametresiniI yaparsan, ilgili bob, zemini silerek hareketeder. Ancak bu işlemi, bobu ekrana çıkarmadanyapmalısın. Eğer, bir arkaplanresmi varsa da kısmen bu yöntemden yararlanabilirsin.Dual Playfield modunuaçarak arkaplan resmini, arkadaki ekranda,bobları da üstteki ekranda çıkarırsan,boblar üstteki ekranı sildikleri halde, arkadaekranda bulunan resim bundan etkilenmez.Bu yöntemin dezavantajı ise, her ikiekranda en fazla 8'er renk sınırlaması bulunması(Low-res'de). Bir diğer çözümise, sprite'ların maksimum ölçüde kullanılması.Birçok ticari oyunda sprile'larmümkün olduğunca çok kullanılmıştır(Örneğin Battle Squadron'da scoreboard,nova misil göstergeçleri, tüm mermiler veuzay gemileri tamamen sprite'tır.). BitmapBrothers gibi bazı programcılar isesprite kullanmamakta hala diretmektedirler.Çağatay ayrıca, yaptığı hesap makinesiprogramında, ondalık sayı kullanımındasorunlarla karşılaşmış. AMOS'ta ondalıksayıların problem sebebi olduğu bir gerçek.Gerçekten de bazen 0.01 gibi bir sayıyı0.0099 olarak gösterebiliyor. Ancakbu problemin AMOS Professional'da giderildiğiniümit ediyorum. Ayrıca, normalAMOS'da 7 haneden daha fazla ondalıkbasamak kullanılamaması problemi,AMOS Professional'da çözülmüş. AMOSPro'da bulunan Set Double Precision komutuyardımıyla 15'e kadar ondalık basamakkullanabilirsin.Bir diğer sorusu da fast memory'yi bob.sprite ve müzik datalarında kullanıp kulanamayacağı.Ne yazık ki, bu dataları doğrudanfast memory'de kullanamazsın. Ancak,bir Ram Disk açıp dataları önce burayakopyalayıp, gerektiğinde de buradançok hızlı bir şekilde yükleyebilirsin.Hayrettin YILDIZ & Murat YILDIZGÖRERMektubunun sonunda da, AMOS ileyaptığı bir programı pazarlama imkanınınbulunup bulunmadığını sormuş. Eğer programıngüzelse çeşitli firmalarla irtibat kurupprogramını onlara göster. Program beğenilirse,pazarlama şansı düşük de olsa var.Bir diğer mektup da. Güçlü TUGAY "dan.Güçlü, mektubuyla birlikte bir de programgöndermiş. Adres ve program arşivi yapmayayarayan bu program, dizayn olarakoldukça güzel olmuş. Diğer okuyucularımızdanda böyle programlar bekliyoruz.Güçlü, programı hakkında görüşlerimizibelirtmemizi istemiş. Bunları şöyle sıralayabiliriz:* Programının bazı yerlerinde kullandığınPaint komutlarını Cls ile değiştirirsen.daha hızlı çalıştığını görürsün.* Goto komutlarından mümkün olduğuncasakınmaya, hatta hiç kullanmamaya çalış.* Disk ulaşımı gerektiren programlarda,en fazla 8 renkli Hires ekran kullan. DMAproblemlerinden dolayı disk hızı birazdüşmekte.* Disketten yüklenecek olan ekranlarıSpack komutu ile sıkıştırarak, programınbir parçası haline getir. Programın bu halinisakladığında, bu banklar da saklanacaktır.Yükleme komutlarını (Load Iff de Unpackkomutu ile değiştirdiğinde, programıntek parça haline gelecektir (Ancakuzunluğu da artacaktır.).Güçlü, ek olarak, prosedürler hakkındabilgi istemiş. Kısaca bilgi vermeye çalışacağız.Prosedürler, AMOS ile programlamanınen iyi yönlerinden biridir. İlk olarak Pascalvb. dillerde ortaya çıkan bu kavram,Basic'in gelişmesiyle birlikte yeni çıkanBasic'lerde de görülmeye başladı. Modülerprogramlamanın temellerinden biriolan bu kavram, programların, yaptığı işlemlerindaha küçük alt programlara bölünmesini,bu alt programlarda yapılan işlemlerinde gerekiyorsa, daha başka prosedürlerebölünerek programın netleşmesinive her bir bölümün, mümkünse tekbir işlemi yerine getirmesi esasına dayanıyor.Bu sayede, programda meydana gelenbir hatanın, programın neresindenkaynaklandığı (genellikle) kolayca anlaşılabiliyor.Ayrıca programlarınızda sık kullandığınızrutinleri, prosedürler halinde

diğer programlarınıza doğrudan ekleyerek,bir kez daha yazma zahmetinden kurtulabilirsiniz.Prosedürlerin bir diğer yararıda, F9 (Fold/Unfold) tuşuyla, tüm satırlarınıneditörde görülmesinin engellenebilmesi.Hazırladığınız bir prosedürünüzerinde iken F9 tuşuna bastığınızda,programınız önce test edilir ve bir hatayoksa, prosedürün sadece ilk (Procedurekomutu ile başlayan) satırı editörde kalır.Gerektiğinde, bu satır üzerinde iken tekrarF9 tuşuna bastığınızda, yeniden görünürhale getirebilirsiniz. Bu yöntemin (Fold)yararı, düzgün çalışan bir prosedürü kapatarak,dikkatinizi başka bir noktada dahakolay yoğunlaştırabilmeniz. Ayrıca, programlistesinde başından sonuna kadar gitmekiçin harcayacağınız çaba azalır.Prosedürler ve modüler programlama ileilgili daha geniş bilgiyi de bir başka sayıdaele alacağız.Bu ay da birkaç AMOS programımız var.Bunlardan ilki olan 'SINIRSIZ BOBDEMO' isimli program, bazı demolardabulunan ve bob iddiasıyla ortaya atılan,ancak gerçekte animasyondan başka şeyolmayan bir efekt içeriyor. 512KB sahiplerinin,bu programı yazmadan önce, menüden'Set Text Buffer' seçeneğini seçerektext belleğini 4000'e indirmeleri gerekiyor.Aksi takdirde, hafıza yetmediğindenprogram çalışamıyor.Programı çalıştırdığınızda. AMOS disketindenbazı library rutinlerini yüklemekisteyecektir (Sin() ve Cos() fonksiyonlarındandolayı).İkinci programımız (daha doğrusu prosedürümüz),BASİT ANALYZER isminitaşıyor ve çalan müziğe göre kanallarındurumlarını gösteriyor. Bu prosedürü ko-laylıkla programlarınıza ekleyebilirsiniz.Ancak etkisini görebilmeniz için. AMOSformatında bir müzik yüklemeniz gerekiyor.Bu program, hem AMAL, hem de Rainbowkomutlarına örnek teşkil ediyor.Üçüncü programımız ise sprite'lar ileyapılmış bir volume analyzer programı.İkinci programımızda olduğu gibi bundada, AMOS formatında bir müzik yüklemelisiniz.Dördüncü programımız (prosedür) olanYAZI KAYDIRMA #1, bir kaydırma rutinindençok, ekrana yazı getirme rutini. İncelediğinizdeoldukça basit olduğunu göreceksiniz.Son programımız olan YAZİ KAYDIR-MA #2 ise, Data'larda bulunan metni, ekranıyukarıya doğru kaydırarak gösteriyor.Son data elemanının "*SON*" olması gerekmekte.Bu ayki köşemizi de. daha önceki aylardayaptığımız çağrımızı yineleyerek sonlandırıyoruz:AMOS'la yaptığınız programlarıve prosedürleri (+ Posta pulu)gönderin ve bir AMOS program kütüphanesioluşturalım ve herkes bundan faydalansın.1993'ün Ocak ayında, yeni bir AMOSköşesinde karşınızda olmak dileğiyle...'**************************************'* *'* AMOS (C) 1990 *'* Europress Software, Ltd. *'* *'* SINIRSIZ (!) BOB DEMO *'* *'**************************************BASLADESEN[152,120,132,0.02]DESEN[152.120,1320.0.2]FİNAL'---------------------------------------Procedure BASLAClose EditorClose WorkbenchSet Sprite Buffer 18HideForA=0 To 7Screen Open A,320,256.4,LowresCurs Off: Cls 0 : Flash OffPalette0,$FFF,$8F,$F,$F00.$A00,$F0.$A0NextR=8For A=0 To 2Ink 3-ACircle R,R,(R/2-A)*2Paint R.RNextGet Bob 1,0,0 To R*2+2.R*2+2Cls 0End Proc'-----------------------------------------Procedure DESEN[XC.YC.F.S#]R#=2For A#=0 To F Step S#Add FL.1,0To3If FL=0AddS.1,0 To 7Screen To Front SWait VblEnd IfScreen SCRAdd SCR,1,0To7X=XC+Sin(A#)*R#Y=YC+Cos(A#)*R#Paste Bob X,Y,1R#=R#+0.03NextEnd Proc'------------------------------------------Procedure FINALRX#=156:RY#=4IX#=0.02 : IY#=0.015DoFor A#=0 To 155.5 Step 0.02Screen To Front SCRWait VblScreen SCRAdd SCR. 1,0 To 7X=150+Sin(A#)*RX#Y=120+Cos(A#)*RY#Paste Bob X.Y.1RX#=RX#-IX#RY#=RY#+IY#NextIX#=-IX#: IY#=-IY#LoopEnd Proc'------------------------------------------AMIGA DÜNYASI 29

'*******************************'* AMOS (C) 1990 *'* *'* Europress Software, Ltd. *'* BASİT ANALYZER *'* *'********************************DEMOProcedure DEMOScreen Close 0Led Off'SONG$=Fsel$("".""."MÜzik Yükleyiniz")If SONG$="" Then Edit'Load SONGSMusic 1'ANALYZER! 160,4,2]Wait 200ANALYZER! 100.32.2]Wait 200ANALYZER! 160.2.4]Wait 200ANALYZER! 100,16,32 ]Wait 200ANALYZER! 144,8,8]Wait Key'For A=63 To 0 Step-1Volume AWait 2NextErase 3Rainbow DelEnd Proc'------------------------------------Procedure ANALYZER] Y.H.S]Dim RS(3),G$(3),B$(3)H$=Str$(H)R$(0)="("+H$+",-l,15)"G$«))="(" + H$ + Vi.i5)"AMIGA DÜNYASI 30R$(I)="("+H$+",-1.15)"B$(l)="("+H$+".-1.15)"G$(2)="("+H$+".-l.l5)"B$(2)="("+H$+",-l.l5)"G$(3)="("+H$+",-l,15)"'A$="Start:If V("C$=")=0 Jump Com :"C$=C$+ Let X="+H$+"; JumpStart;"C$=CS+"Cont: If X="+Sfr$(H*15)C$=CS+"Jump Start: Pause; Pause;"C$=CS+"Let X=X+"+H$+"; JumpStart"'ForA=0 To 3SetRainbowA,0,H*16.RS(A).G$(A),B$(A)Rainbow A.H,Y+A*(H+S),H+IChannel A To Rainbow AAmal A,A$+Str$(A)+C$NextAmal OnEnd Proc'-----------------------------------'**************************************'* *'* AMOS (C) 1990 *'* Europress Software, Ltd. *'* *'* ANALYZER #2 *'* *'********************************'INITMAINProcedure MAINSONG$=Fsel$("")If SONG$="" Then Pop ProcLoad SONGSMusic 1DISPLAY_SPRITESWait KeyEnd ProcProcedure DISPLAY_SPR1TESA$="S:If V("B$=")=0 J T;Let A=1 : J S ;"C$="T: If A=16 J S ;P; Let A=A+1 ;J S"For A=0 To 3Channel A To Sprite A*2+8Amal A.A$+Str$(A)+B$+C$II A>1 Then K= 159Sprite A*2+8.153+A*32+K,129,16NextAmal OnEnd Proc'Procedure IN1TClose WorkbenchKill EditorIMAGESHide OnScreen Open 0,320,80,2,LowresCurs OffScreen Display 0„88+42„ForA=0To 15Colour A+16,A*273NextEnd Proc'Procedure IMAGESScreen Open 0,320,256,16,LowresCurs Off : Cls 0Screen HideForA=0To 15Ink A: Draw 0,A To 15, ANextGet Bob 17.0,0 To 16,16ForA=0 To 14Cls 15-A.(),16+A*4 To 16,20+A*4NextGel Bob 1.0,0 To 16.80ClsOForA=1 To 15Paste Bob O.A*4,1

Get Bob A+1,0,0 To 16,80Cls 0,0,0 To 16,200NextEnd Proc'------------------------------'**************************************'* *'* AMOS (C) 1990 *'* Europress Software, Ltd. *'* *'* YAZİ KAYDIRMA #1 *'* *'******************************'HideScreen Open 0.320,256,4.LowresCurs Off: Flash Off: Cls 0Palette 0,$F00,SF0,$48F'DoFor Y=50 To 210 Step 10RENK=Rnd(2)+1HIZ=2 A Rnd(3)YAZI$="COMMODORE AMIGA"YAZI$=YAZIS+SpaceS( 12)YAZ[Y,RENK.HIZ.YAZI$]NextLoop'Procedure YAZ[Y,RENK.HIZ,YAZ1$]Ink RENK,0SW=Screen WidthDef Scroll l,0,YTo SW,Y+8,-HIZ,0For A=1 To Len(YAZI$)Text SW-8,Y+6,Mid$(YAZI$,A,1)ForB=1 T0 8/HIZScroll 1Wait VblNextNextEnd Proc'-----------------------**************************************'* *'* AMOS (C) 1990 *'* Europress Software, Ltd. *'* *'* YAZI KAYDIRMA #2 *'* *'*******************************'HideScreen Open 0,640,256,2,HiresCurs OffDouble BufferAutoback 1Palette 0,0'A$="(8,l,15)(8,-l,15)"Set Rainbow 0.1.256,A$.A$.A$Rainbow 0,0,43,254S1=PhysicS2=Logic'DoRead A$IfA$="*SON*"RestoreRead ASEnd IfCentre At(,30)+A$ForA=1 To 8Screen Copy S 1.0,8.640,249 ToS2,0,7Screen SwapWait VblNextLoop'*DataString$("-".60)Data"",""Data "DÜŞEY EKSENDE"Data "YAZI KAYDIRMA RUTİNİ"Data""Data "ARALIK/ 1992"Data "".""Data "En kısa zamanda"DataString$("-",19)Data "AMOS PROFESSIONAL"Data String$("-",19)Data "kullanmaya başlayınız"Data"".""Data "*SON*"AMIGA DÜNYASI 31

Erdem TaylanMerhabalar! İşte bir Videomiga köşesinde daha yine birlikteyiz.Geçen ayki yazımı dergiden tekrar okuduğumda yazının bira/acele yazıldığının farkedildiğini gördüm. Çünkü yeni bir köşeyebaşlıyorsun ve ne anlatacağını, hangi sırayla anlatacağını,niçin böyle bir köşe açtığını açıklamıyorsun. Onun için önce geçde olsa size bu konularda bilgi vermek isterim.Önce böyle bir köşeyi neden açtığımızı anlatayım.Bildiğiniz gibi. Teleteknik hemen hemen üç dört aydır MasaüstüVideo ve Masaüstü Yayıncılık konusunda Amiga'ya dayalıprofesyonel sistemlerin tasarımı ve geliştirilmesi konusunda çokciddi çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalar, Amiga'nın genellikledesteksiz bir alet olduğu konusundaki inanışı yıkmak ve aslındateknolojik olarak oldukça üstün olan Amiga'nın çok ciddi işlerdekullanılabilecek ciddi bir bilgisayar olduğunun anlaşılmasını sağlamakiçin yapılmakta. Bu konudaki ilk çalışmalar temmuz ayıbaşında başladı ve kasım ayı sonunda sonuçlanacak duruma geldi.Bu çalışmalar sırasında, piyasada Amiga'nın sadece oyun oynanabilecekbir bilgisayar olduğu konusundaki yaygın kanının.aslında Amiga'nın kullanılabildiği diğer işler konusunda hiçbirçalışma yapılmamasından ve gösterebilecek herhangi bir örnekolmamasından kaynaklandığını ve bu konuda kullanıcıların yeterlibilgisi olmadığını gördük. Böylece Teleteknik olarak, şu andaAmiga konusunda en çok satan dergi olan Amiga Dünyasısayfalarında siz Amiga kullanıcılarını aydınlatmak ve yapılan çalışmalarıtanıtmak amacıyla bir köşe açmaya karar verdik. BenTeleteknik'teki çalışmaların Video ile ilgili bölümünü yürüttüğümdenVideomiga adlı bu köşede sizle beraber olacağım. DolayısıylaAmiga ile ilgili profesyonel amaçlı herhangi bir iş konusundayapılabilirlik veya nelerin nasıl yapılacağı konusunda aklınızatakılan bir sorun varsa lütfen 2525033 numaralı telefondanShow Room'u isteyerek ben Erdem Taylan, Can Öztürk veya Su-va Şimşek ile ilişki kurun. Amiga ile yapılabilecek işleri merakediyorsanız bizi ziyarete gelin ve unutmayın ki. bir iş herhangibaşka bir bilgisayar platformda yapılabiliyorsa Amiga üzerindede yapılabiliyordur! Gerekli olan sadece yeterli bilgiyi elde etmektir.İşte Teleteknik bu bilgiyi size vermeye hazır ve her türlüprojenizde sizi desteklemek için telefon etmenizi bekliyor. Lütfenarayın.Evet!! Bu önemli mesajlardan sonra köşemizin akışının nasılolacağını anlatmak istiyorum. Geçen ayki yazıdan farkettiğini/.gibi önce video konusunda sıksık kullanacağım terimlerin açıklamalarınıvermek istiyorum. Sanırım bu terimlerin açıklanmasınınyazının anlaşılırlığının artırılabilmesi için birincil öneme sahipolduğunu siz de kabul edersiniz. Fakat eğer bu açıklamalardansonrada kafanızda şekillenemeyen terimler varsa lütfen dergiyebunu iletin ki, ben size bu konularda daha ayrıntılı bilgi verebileyim.Bu tanımlardan sonra Amiga destekli video sistemlerininnelerden oluştuğu, ne gibi işlerde kullanılabileceği, sistemlerinmaliyetinin ne olduğu, hangi tür işler için ne alınabileceği gibisoruların cevaplarını vermeye çalışacağım. Ayrıca IBM uyumlularve Macintosh gibi bilgisayarlarla veri alışverişinin nasıl yapılacağı,birçok çeşit bilgisayardan oluşan bir sisteme Amiga'nınnasıl dahil edileceği gibi konularada değineceğim. Ayrıca yeniçıkan kartlardan ve software'lerden da sizi haberdar etmeye çalışacağım.Şimdi kaldığımız yerden devam edelim. İşte yeni terim açıklamaları:-Flicker Fixer: Titreme engelleyici. Biliyorsunuz Amiga yüksekçözünürlükteki (yatay olarak 512 satır veya daha üstü) grafikmodlannda çalışırken ekranda bir titreme olur. Bu titreme aslındavideo uygulamalarında gerekli olan interlacing işleminin bir sonucudur.Interlacing, tüm dünyadaki PAL, NTSC gibi televizyonsistemlerinde kullanılan bir tekniktir.AMIGA DÜNYASI 32

Bu teknikle ekran saniyenin 25'te birinde tazelenen ikifıeld'den (bölüm) oluşur. İnsan gözü saniyede 30'dan az tazelenenresimlerdeki tazelenme aşamasını farkedebildiğinden, televizyonekranı saniyede en az 30 defa tazelenmelidir.Fakat eğer herhangi bir resmi saniyede 30'un üzerinde tazelemeyeçalışırsak bu tazeleme için daha fazla bilgi gerekmekte, buişlem de video sinyalinin frekans bandının genişliğini yanibandwidth'ini artırmaktadır.Bunun için mühendisler, saniyede sırayla 50 defa tazelenen ikivideo bölümünden oluşan bir sistem geliştirmişler. Sistemde öncetek numaralı satırlar daha sonra onların arasına çift numaralısatırlar çizildiğinden, bu işleme interlacing, yani ara işleme adıverilmiştir.Böylece daha az bilgi ile daha fazla bir çözünürlük elde edilmiştir.Aslında sizin evinizdeki televizyonunuz da titremektedir.Fakat renk sayısı fazla olduğu ve doğal resimlerde kontrast renklerpek yanyana bulunmadığı için bu titreme hissedilememektedir.Halbuki, eğer siyah ve beyaz gibi renkleri tek pixel'lik ince şeritlerhalinde yan yana koyarsanız televizyonunuzda da titremehissedersiniz.Gelelim, Amiga'da bu işlemin neden böyle yapıldığına. AslındaAmiga'nın yüksek çözünürlükte titremesi, onun video işlerinebu kadar uygun olmasının en büyük nedeni. Amiga'nın video çıkışlarıPAL uyumlu olduğundan, çıkan sinyalde PAL uyumlu yaniinterlace edilmiş durumda.Diğer bilgisayar platformlarında bilgisayar görüntüsünüvideo'ya aktarmak için pahalı aletler gerekirse de, bu işlemAmiga'da çok ucuza basit bir arabirim ile halledilebilmekte. Buuyumluluğun dezavantajı ise, yüksek çözünürlükte çalışma gerektirenMasaÜstü yayıncılık. Cad, Animasyon gibi uygulamalardada ekranın titremesi. İşte bu titremeyi engelleyen ve Amiga500'den Amiga 2000'e kadar her tür Amiga'ya takılan aletlereflicker fixer adı veriliyor.Bu aletler titreyen görüntüyü alıp titremeyen bir şekilde multisyncbir monitörde gösterebilmekte. Bilinenin aksine, tek başınabir multisync monitör titremeyi engellememekte. Bu işlemiçin bir flicker fixer'a da ihtiyacınız var. Tabii eğer bir Amiga3000'niniz varsa, alet kendi içinde flicker fixer'a sahip olduğundanböyle bir gereklilik yok.Bu aylık da bu kadar.Gelecek ay tekrar aynı sayfalarda buluşmak üzere hoşça kalın.TELETEKNİK'TEN HABERLERWORKBENCH 3.0Commodore yeni Amiga'larla birlikteWorkbench'i de geliştirmeye devam ediyor.Workbench 3.0, AA çip setine sahipAmiga'larla birlikte kullanıma girdi. ECSve daha eski çip setlerini kullanan Amiga'larise Workbench 2.1'i ile çalışacaklar.Workbench 2.1 ve 3.0'ın ortak özelliklerindenbiri Crossdos'la PC disketlerinidoğrudan kullanabilmeleri. Böylece 720KMS-DOS disketlerini Amiga'nızda formatlayabiliyorsunuz.Yeni Amiga4000'ler 1.44MB'lık highdensity disketleri de kullanabiliyorlar.Bizleri oldukça yakından ilgilendirenbir başka yeni özellik de Workbench'inLocale adı altında birçok Avrupa ülkesinindilini desteklemesi. Bu destek sadece dilile sınırlı değil. Para birimi, tarih biçimi,alfabetik sıralama vb. yerel özelliklerinçoğu arzu edilen ülkeye göre ayarlanabiliyor.Maalesef, Türkiye henüz desteklenenülkeler arasında değil; ancak Teleteknik'tebu amaçla çalışmalara başlandı.Bu arada Workbench 2.04'ten beri desteklenenAgfa intellifontlar yeniworkbench'lerde de mevcut. Bu fontlaryeni çıkan programlarda standart olarakkullanılıyor.Workbench'in yanında gelen üç adetAgfa fontu size yetmiyorsa, özel intellifontpaketlerinden satın alabilirsiniz.AMIGA 1200Geçen ay İngiltere'de düzenlenen FutureEntertainment show'da Commodoreyeni Amiga 1200 bilgisayarı tanıttı. Fuarsüresince büyük ilgi gören Amiga 1200yeni AA (Addvanced Amiga) ciplerine sahip.CPU olarak ise Motorola 68020 kullanılmış.Yaklaşık ISmhz hızında çalışan Amiga1200, daha önceki ECS ve orijinal Amigaçipleriyle uyumlu. Standart 880K sürücüile beraber gelen yeni 1200'ün üzerindekredi karlı tipinde genişletme yuvası bulunuyor.Teleteknik bu yeni Amiga'yı da Amiga4000 ile beraber en kısa zamanda ithalederek satışa sunacak.BAYİTOPLANTISITeleteknik 6-9 Aralık tarihlerindeAbant'ta bayi toplantısı düzenliyor. Butoplantıda Teleteknik'in pazarlayacağı yenibilgisayarlar ve diğer ürünler tanıtılacak.Bu arada Teleteknik'te sürdürülen Amigadestek çalışmaları konusunda da bilgiverilecek.AMIGA DÜNYASI 33

GelişmişAssemblerCem GENCERSelam! İşte yine bir source ile beraberiz. Bu sefer birçok crackergrubunun kullanmış olduğu gayet kısa bir intro yayınlamayakarar verdim. Source'u olmadığından ReSource programını kullanarakintro'yu AsmOne source'u haline getirmem bir hayli yorucuoldu. Fakat işte sonucu: Arkada yıldızların kaydığı birsinüs-scroll rutini. Artık incelemesi de size kalıyor. Source oldukçagüzel; zira içerisinde blitter ile ilgili çok güzel örneklervar. Source'un ilk iki satırının AsmOne'da doğru çalışabilmesiiçin Prefs menüsünden ReqLibrary fonksiyonunu kapamanız gerekmekte.Bu iki satır ile disketten iki data file'ı yüklenir. Bu dalafile'ları ve source'un hazır yazılmış halini derginin tüm assemblersource'larının bulunduğu diskette bulabilirsiniz. Disketide tabii ki benden temin etmeniz gerekmekte.Adresim PK: 46 - 81110 Bostancı-İST. Benden şimdilik bu kadar;hoşçakalın...AUTOAUTOrb\df0:sources/vf-dat4\$73000\\rb\df0:sources/vf-dat5\$71000WStart move.l 4.A6clr.l D0lea GfxName.Aljsr -132(A6)jsr -552(A6)move.l D0.Dat1addi.l #$32,D0move.l D0,A6move.l A6,Dat2move.l (A6),Dat3jsr Jump1jsr Jump2jsr Jııınp3jsr Jump4jsr Jump5jsr Jump6move.l #$70000,(A6)move.w #$0068.Dat4move.w #$8400,$dff096move.l #$72000,Dat5move.w #Sd9f0,Dat6lea ScroIlTcxt,A5move.w #$0006,Dat7move.w #$0003,Dat8move.w #$0002,Dat9move.w DAT7,Dat10move.w #2,Dat11move.w #$c,Dat12Weiter cmpi.b #$40,$dff006bne.l Weilermove.b Sdff006,$6a000btsl #1,Dat13bne.l Sofibsr.l Rotaddi.w #l,Dat14move, w Datl4,D0cmp.w Dat 10. D0bne.l Softmove, w #0,Datl4bsr.l KillSoft btst #1,Dat 13beq.l Trottaddi.w #1.Dat 15cmpi.w #$8c,Dat15bne.l Trottmove.w #0,Dat15bclr #1,Datl3Trott bsr.l Maxbsr.l Headroomjsr Maimove.b $dff006,$06a001btst #6,$bfe001bne.l Weilermove.l Dat2,A6move.l Dat3.(A6)move.l 4.A6jsr -138(A6)move.w #$8020,$dff096move.w #$0400,$dff096clr.l D0rtsJumpl lea S72000.A0Testi clr.l (A0)+cmpa.l #$73000, A0bne.l Testilea $60000,A0Test2 clr.l (A0)+cmpa.l #$65000,A0bne.l Test2lea S75000.A0Test3 clr.l (A0)+cmpa.l #$7a000,A0bne.l Test3rtsJump2 lea S70000.A0lea Copper1, A1Ort move.l (A1),(A0)+cmpi.l #$fffffffe,( A1)+bne.l Ortrts

Jump4 lealeaPorter move.lcmpi.lbne.lrts$70688,A0Copper2,Al(A1),(A0)+#$fffffffe,(A1)+PorterMax btst #1,Daten2beq.l Earnmove.l #$75000,Dat5move.l #$77800,Daten1move.w #$5000,$70026move.w #$5028,$7002ebclr #1,Daten2rtsEarn move.l #$77800,Dat5move.l #$75000.Daten1move.w #$7800,$70026move.w #$7828,$7002ebset #1,Daten2rtsHeadroommove.w #$13,D5move.w #$0,Daten3lea $71000,A2adda.w Daten4,A2Anf bsr.l Look1move.l #$c0ffff00,D3bsr.l Lookadda.w Dat 11 ,A2bsr.l Look1move.l #$30fTff00,D3bsr.l Lookadda.w Dat11,A2bsr.l Looklmove.l #$0cffff00,D3bsr.l Lookadda.w Dat11.A2bsr.l Looklmove.l #$03ffff00,D3bsr.l Lookadda.w Dat11,A2bsr.l Look1move.l #$00ffffc0,D3bsr.l Lookadda.w Dat11.A2bsr.l Look1move.l #$00ffff30,D3bsr.l Lookadda.w Dat11,A2bsr.l Look1move.l #$00ffff0c,D3bsr.l Lookadda.w Dat11,A2bsr.l Looklmove.l #$00ffff03,D3bsr.l Lookadda.w Dat 11 ,A2addi.w #$2,Dalen3dbf D5,Anfclr.l D0move.w Dat12,D0add. w D0,Daten4cmpi.w #$02d0,Daten4blt.l SoWasmove.w #$0000,Daten4SoWas move.l Daten 1 ,A0adda.w #$700,A0move.w #$0100,$dff040move.w #0,$dff042move.l A0,Sdff054move.w #0,$dff066move.w #$1128,$dff058rtsLook1 lea $72000, A0move.l Dat5,A1move.w (A2),D0subi.w #$23,D0move.w D0.D7lsl.w #5,D7Isl.w #3,D0add. w D7.D0adda.w D0.A1adda.w Daten3,A0adda.w Daten3,A1rtsLook move.l #$0dfc0000,$dff040move.l D3,Sdff044move.l A0,$dff050move.l Al.Sdff04cmove.l Al,Sdff054move.w #$26,$dff062move.w #$26,$dff064move.w #$26,$dff066move.w #$401,$dfft)58rtsKill clr.l D0move.b (A5)+,D0cmp.b #S00,D0beq.l Shortcmp.b #$01,D0beq.l Short 1cmp.b #$02,D0beq.l Short2cmp.b #$03,D0beq.l Short3cmp.b #$2e,D0beq.l Short4cmp.b #$21,D0beq.l Short4cmp.b #$31,D0beq.l Short5cmp.b #$27,D0beq.l ShortSmove.w Dat7.Datl0Luft subi.b #$20,D0clr.l D1move.w D0.D1move.w D1.D0clr.l D2divu #$14.D0move.w D0.D2. lsl.w #4,D2move.w D2.D6

move.w D0.D2İsi.w #2,D2add.w D2.D6move.w D6,D2sub. w D2.D1lsl.w #1.D1move.w D2,D7lsl.w #5,D7add.w D2,D7add.w D2,D7move.w D7,D0move.l #$73000,A2adda.w D0.A2adda. w D1,A2lea $72028 ,A1move.w #$09f0,Daten5bsr.l MagartsShort lea SCrollText,A5jmp KillShort5 move.w Dat8.Dat10jmp LuftShort4 move.w Dat9.Dat10jmp LuftShort 1 move.w #6,Dat7move.w #3.Dat8move.w #2,Dat9move.w #$d9f0,Dat6jmp KillShort2 move.w #3,Dat7move.w #2,Dat8move.w #1,Dat9move.w #Sa9f0,Dat6jmp KillShort3 bsetjmp#1,Datl3KillMaga move.w Daien5,$dff040move.w #0,$dff042move.l #$ffffffff.$dff044move.l A2,$dff050move.l Al.$dff054move.w #$26.$dff064move.w #S26,$dff066move.w #$0401,$dff058rtsJump5 lea Text,A5move.w #0,Daten6move.w #2,D6Clear2 move.w #$11,D7Clear clr.l DOclr.l Dlmove.b (A5)+,D0subi.b #$20,D0move.w D0,D1move.w D1,D0divu #$14,D0move.w D0.D2Rotmulu #$14.D2sub. w D2,D1mulu #2,D1mulu #$2a8,D0move.l #$73000,A2adda.w D0,A2adda.w D1,A2lea $60ff4,A1adda.w Daten6,A1move.w #$09fO.Daten5bsr.l Magaaddi.w #$0002,Daten6dbf D7,Clearsubi.w #$0024,Daten6addi.w #$02a8.Daten6dbf D6,Clear2rtsmove.w #0,Daten7move.w Dat6,$dff040move.w #0,$dff042move.l #-1,$dff044move.w #0,$dff064move.w #0.$dff066lea S72000.A0lea $72002,A1move.l A1,$dff050move.l A0,$dff054move.w #$328,$dff058lea $72002,A0move.w #$0100,$dff040move.w #0,$dff042move.l A0,$dff054move.w #$26,$dff066move.w #$0601,$dff058rtsJump3 lea $70084.A0lea Copper4.A1move.w #$003f,D0move.w #$5921,D1Kati move.w D1.(A0)+move.l #$fffe0186.(A0)+move.w (A1),(A0)+move.w #$018e,(A0)+move.w (A1)+,(A0)+addi.w #$0100.D1dbf D0,Katimove.w #$003f,D0suba.w #$0002, A1Vera move.w D1,(A0)+move.l #$fffe0186,(A0)+move.w (A1),(A0)+move.w #$018e,(A0)+move.w -(A1),(A0)+addi.w #$0100,D1dbf D0,Veramove.l #$01800000,(A0)+move.l #$fffffffe,(A0)+rtsJump6 lea $7d000.A0lea $7d400.A2lea $7d800,A3move.w Daten8,D1Nikon lea Copper5,A1move.w #3,D0List move.w (A1),(A0)+move.w (A1),(A2)+move.w (A1)+,(A3)+dbf D0,Listdbf D1.Nikonlea $7d000,A0move.b #$20,D1move.w #1.D2Shitty2 lea Copper6.Allea Copper7,A2lea Copper8,A3move.w Daten8,D0lsr.w #1,D0Shitty move.b D1.D4move.b D1.0(A0)addi.b #$01,D1move.b D1,1024(A0)addi.b #$01,D1move.b D1.2048(A0)addi.b #$01,DImove.b D4.D1addi.b #$01,D1move.b D1.D4move.b D1,2(A0)addi.b #$0I.D1move.b D1,1026(A0)addi.b #$01,D1move.b D1,2050(A0)move.b D4.D1addi.b #$01.D1move.b (Al)+,1(A0)move.b (A2)+,1025(A0)move.b (A3)+,2049(A0)adda.w #$0008,A0dbf D0.Shittydbf D2.Shitty2rtsMai lea $7d001,A0lea $7d401,Almove.w Daten8,D0Addieren addq.b #1,(A0)addq.b #2.(A1)adda.w #8,A0adda.w #8.,A1dbf DO.Addierenlea $7d801,A0move.w Daten8.D0addi.w #l,Daten9cmpi.w #2,Daten9bne.l Branchmove.w #0,Daten9TLoop addq.b #1,(A0)adda.w #8,A0dbf D0,TLooplea $7d801,A0move.w Daten8,D0Branch adda.w #2.A0Lover eori.b #1,(A0)adda.w #8,A0dbf D0,Loverrts

GfxName dc,b "graphics,1ibrary",0,0Dat3 dc,w $0001,$c490Dat1 dc,w $0000,,$21feDat2 dc,w $0000,$2230Daten3 dc,w $0028Dat5 dc.l $75000Dat11 dc,w $0002Daten1 dc,w $0007,$7800,$0000,$0000Dat4 dc,w $0068Daten2 dc,w $0000,$0000Daten4 dc,w $0270Dat10 dc,w $0006Dat12 dc,w $000cDaten7 dc,w $0000Daten6 dc,w $07f8Dat14 dc,w $0004Daten5 dc,w $09f0Dat15 dc,w $0000Dat7 dc,w $0006Dat8 dc,w $0003Dat9 dc,w $0002Dat6 dc,w $d9f0Dat13 dc,w $0000Copper1 dc,w $0100,$3200,$0102,$0045dc,w $008e,$2c86,$0090,$40c1dc,w $0108,$0000,$010a,$0000dc,w $0092,$0030,$0094,$00c8dc,w $00e0,$0007,$00e2,$2000dc,w $00e4,$0007,500e6,$2000dc,w $00e8,$2c86,$00ca,$0000dc,w $0180,$0000,$0182,50555dc,w $0184,$0888,$0186,$0000dc,w $0188,$0fff,$018a,$0555dc,w $018e$0888,$018e,$0000dc,w $0120,$0007,$0122,$d000dc,w $0128,50007,$012a,$d400dc,w $0130,$0007,$0132,$d800dc,w $01a2,$0777,$01aa,$0999dc,w $01b2,$0555,$01ba,$0000dc,w $0104,$0004dc,w $ffff,$fffeCopper2 dc,w $d921,$fffcdc,w $0108,$ffb1,$010a,$ffb1dc,w $0180,$0000,$0182,$0005dc,w $0!84,$0008,$0186,$0006dc,w $0188,$0000,$018a,$0005dc,w $018e$0008,$018e,$0006dc,w $c021,$fffedc,w $0180,$0000,$0182,$0005dc,w $0184,$0008,$0186,$0006dc,w $0188,$0000,$018a,$0005dc,w $018c,$0008,$018e$0006dc,w $e821,$fffedc,w $0182,$0003,50180,$0000dc,w $0182,$0004,$0184,$0007dc,w $0186,$0005,$0188,$0000dc,w $018a,$0004,$018c,$0007dc,w $018e,$0005dc,w $f821,$fffedc,w $0182,$0001,$0180,$0000dc,w $0182,$0003,$0184,$0006dc,w $0186,$0004,$0188,$0000dc,w $018a,$0003,$018e$0006dc,w $018e,$0004dc,w $fr21,$fffcdc,w $0182,$0000,$0180,$0000dc,w $0182,$0002,$0184,$0005dc,w $0186,$0003,$0188,$0000dc,w $018a,$0002,$018e$0005dc,w $018e,$0003dc,w $ffc1,$fffedc,w $0821,$fffedc,w $0182,$0000,$0180,$0000dc,w $0182,$0001,$0184,$0004dc,w $0186,$0002,$0188,$0000dc,w $018a,$0001,$018e$0004dc,w $018c,$0002dc,w $1021,$fffcdc,w $0182,$0000dc,w $0180,$0000,$0182,$0000dc,w $0184,$0003,$0186,5,0001Copper4dc,w $0188,$0000,5018a,$0000dc,w $018e$0003,5018e,$0001dc,w $1821,$fffedc,w $0182,$0000,$0180,$0000dc,w $0182,$0000,$0184,$0002dc,w $0186,$0000,$0188,$0000dc,w $018a,$0000,$018c,$0002dc,w $018e,$0000dc,w $ffff,$fffedc,w $0000,$001f,5002f,$003fdc,w $004f,$005f,$006f,$007fdc,w $008f,$009f,$00af,$00brdc,w $00cf,$00df,$00cf,$00ffdc,w $00ff,$00fe,$00fd,$00fcdc,w $00fb,$00fa,$00ra,$00f8dc,w $00f7,$00f6,$00r5,$00f4dc,w 500f3,$00f2,$00f1,$00f0dc,w $00f0,$01f0,$02f0,$03f0dc,w $04f0,$05ff0,$06f0,$07f0dc,w $08f0,$09f0,$0afo,$0bf0dc,w $0cf0,$0df0,$0cf0,$0ff0dc,w $0ff0,$0fe0,$0fd0,$0fc0dc,w $0fb0,$0fa0,$0f90,$0f80dc,w $0n0,$0f60,$0f50,$0f40dc,w $0f30,$0f20,$0f10,$0f00dc,w $0f00,$0f01,$0f02,$0f03dc,w $0f04,$0f05,$0f06,$0f07dc,w $0f08,$0f09,$0f0a,$0f0bdc,w $0f0e$0f0d,$0f0e,$0f0fdc,w $0f0r,$0e0f,$0d0f,$0c0fdc,w $0b0f,$0a0f,$090f,$080fdc,w $070f,$060f,$050f,$040fdc,w $030f,$020f,$010f,$000fDaten$ dc,w $005dDaten9 dc,w $0000Copper5 dc,w $2000,$0000,$0001,$0000Copper6Copper7Copper8dc,w $abcd,$0bfe,$dabf,$0a59dc,w $7692,$1812,$0324,$5129dc,w $c488,$5234,$a29a,$f233dc,w $6b34,$f5d0,$3109,$8438dc,w $3274,$a2ba,$d203,$cbf4dc,w $35a0,$43ba,$540a,$df45dc,w $bce3,$0517,$6428,$adc8dc,w $3274,$98bcdc,w $43ba,$540a,$df45,$bce3dc,w $05f7,$6428,$adc8,$3109dc,w $8438,$3274,$3259,$f654dc,w $9208,$1203,$abcd,$0bfedc,w $dabf,$0a59,$7692,$1812dc,w $0324,$5129,$c488,$5234dc,w $a29a,$f233,$6b34,$f5d0dc,w $65b7,$a312dc,w $65b7,$a312,$5129,$c488dc,w $5234,$a29a,$f233,$6b34dc,w $f5d0,$abcd,$0bfe,$dabfdc,w $0a59,$7692,$1812,$0324dc,w $3109,$8438,$3274,$3259dc,w $f654,$9208,$1203,$43badc,w $540a,$df45,$bcc3,$05f7dc,w $6428,$adc8Text dc.b " VISION FACTORY "dc.b " PRE$ENTS "dc.b " S1NE-$CROLL "ScrollText dc.b "HI !!! TH1S IS THESINE-SCR0LLER "dc.b "OF VISION FACT0RY ,,,"dc.b "SOURCE RE-ASSEMB-LED AND ED1TED"dc.b "BY 79 111,"dc,b " SEE YA,,,"dc,bdc,b "ABCDEFGHIJKLMNOPQR$TUVWXYZ"dc,b "1234567890 !--",0AMIGA DÜNYASI 37

HARDWAREDERSANESİAMIGA DÜNYASI 38Doğan TÜRKÜLERGüzel geçen her yazın devamında, harikabir Sonbahar mevsimi vardır. Bunumuhteşem bir Kıs ve mis gibi kokan birİlkbahar mevsimi izler. Diğer mevsimlerise o kadar iyi geçmez.Eğer güzel bir veya birkaç tatil yapmışsanız.İstanbul'dan ne kadar nefret ettiğinizihemen farkediyorsunuz. Eğer İstanbuldışında tatile gittiyseniz, dönüşteİstanbul'a yaklaştığınızı anlamanız uzunsürmüyor. Hava kirliliği yüzünden gökyüzününrengi değişiyor ve koyu, sisli hirkırmızı, maviliği ele geçiriyor. Aynı gelecekleilgili filmlerdeki gibi. iğrenç, yapışkan,sıkıcı bir nem tabakası vücudunuzukaplıyor. Kendinizi hiç olmadığı kadar sıkılmışve boğulmuş gibi hissediyorsunuz.Ter: bunaltıcı bir şekilde terlemeye başlıyorsunuz,sanki tüm vücudunuz bir yapıştırıcıkazanının içine sokulmuş gibi, yapışyapış. Güzel. ılık bir duş bile sizi bu pisliktençekip alamıyor. Çevreye kin duymayabaşlıyorsunuz. Hayır herhangi bir sebebiyok. Belki birkaç gün sonra işe veyaokula haşlayacak olmanın verdiği stressya da bürokrasinin çarkları arasına gireceğinizidüşünmeniz, tatildeki, o saf kişiliğinüzerine kara bir çarşaf örtüyor. Benliğinizne kadar karşı koysa da bilinciniz sizibir şehir insanı olmaya zorluyor. İkiyüzlülük...Oysa düşler vardır, vazgeçilmez. Basitbir insan olmayı isterdim. İçim dışım birolsun, göründüğüm gibi olmayı veya olduğumgibi görünmeyi. Ama İstanbul! MeşhurKoııstantinopolis.. İstanbul'da basitbir insan gördünüz mü hiç? O, Ege'ninköylüsü gibi, saf. Ancak, bilmiyorum, belkiteknoloji, belki çıkar sorunları, değişiyorlar.Bize benzemeye başlıyorlar. Temiz,gür akan. içinde balıkların dans ettiği,kuşların etrafında bahar şarkıları söylediğibir derenin, Kurbağalıdere'ye, namı diğerShit'li dereye dönüşmesi gibi. Eskilerindeyimiyle, 'bizim zamanımızda' diyeceğimizgünlerin beklediğini düşünüyor veüzülüyorum.Fakat tatil anıları, o dakikalar ve saatlerbenliğimi, uyuşmuş beynimi İstanbul'dançekip alıyor ve uçuk mavi gökyüzühatıralarına savuruyor... Tam bu esnada,derginin yazılarının yetişmesi gibistresler, midemde asitlenme koşullarıoluşturuyor. Hararet içerisinde Manuallerebakıyorum ve yazacak birşey bulamıyorum.Midemdeki asitlenme rekor denemelerinegirişiyor. Modemle dışarıya bağlanıyorum,herhangibir bilgi, Allah rızasıiçin bir devre diye yalvarıyorum. Ama yayınlayacakherhangi hir devre bulamamakbeni spazma sokuyor. Yediğim havuç, midesalgılarım sayesinde, daha boğazdanmideye inerken eriyip, öğütülüyor. Güçdurumdayım. Tam bu sırada, filmlerde olduğugibi bir sahne görüyorum. Bir tamirelkitahı imdadıma yetişiyor. Sevinç gözyaşlarıiçinde ikinci havucun da öğütüldügünühissediyorum. Tahminimce bu hardwaredersanesinin geçirdiği en kötü zamanlardanbiri.Eğer gelecek aya birşey bulamazsamveya köşeyi dönemezsem büyük bir ihtimalle,başka bir köşede buluşmak zorundakalacağız gibi geliyor.Bu ay Amiga'nın tamiriyle ilgili bazıbilgiler vereceğim. Aynı zamanda Murphyve bunun gibi ne olduğu belirsiz kişilerinbilgisayarlar hakkında yazdıkları bazı kanunlarlayazıma başlamak istiyorum.MÜRPHY'NIN BİLGİSAYARPROGRAMLAMA KANUNLARI1. Her zaman birden fazla hata vardır.2. Her armağan edilmiş program, modasıgeçmiş bir programdır.3. Eğer bir program faydasızsa, dokümanıolması lazımdır.4. Eğer bir program faydalıysa, değiştirilmesigereklidir.5. Her program, mümkün olan toplamhafızayı doldurmak için genişler.6. Bir programın değeri, verdiği çıkışınağırlığı ile doğru orantılıdır.7. Bir programın karmaşıklığı, onu yaratanprogramcının kapasitesini aşıncayakadar dallanmaya devam eder.8. Programcılar için. programı ingilizceyazmak mümkündür. Fakat programcılarıningilizce yazamadıklarını keşfedersiniz.WEINBERG'iN KANUNUEğer müteahhitler inşaatları, programcılarınyaptıkları gibi oluştursalardı, gelecekolan ilk ağaçkakan tüm uygarlığı yokedebilirdj.İŞTE BÜYÜK PROGRAMLAR İÇİNBİR KANUNHer büyük programın içinde, dışarıyaçıkmak için çabalayan ufak bir programbulunur.TROUTMAN'IN PROGRAMLAMAKANUNLARI1. Bir program, üzerindeki en önemli hatakeşfedilinceye kadar yaklaşık altı ay çalışır.2. Makineler çalışmalı, insanlar düşünmelidirler.3. Eğer bir giriş editörü, bütün yanlışgirişleri reddecek şekilde dizayn edilirse,marifetli bir aptal yanlış girişleri kabulettirecek bir method bulacaktır.GOLUB'UNBİLGİSAYAR KANUNLARI1. Dikkatsizce planlanmış bir proje, bitmesigerekenden süreden üç defa dahafazla zaman harcatır. Halbuki planlanmışbir proje, sadece iki katı kadar süreye malolur.2. Bir hatayı düzeltmek için gösterilençaba, zamanla geometrik olarak artar.BENİM TAMİR İLE İLGİLİKANUNLARIM1. Eğer çalışıyor gibi gözüküyorsa, mutlakabozulacaktır.2. Bir bilgisayar altı ay içinde bozulmazsa,bir daha bozulmaz.3. Tamirciler tamir yapmak için vardırlar.Eğer bilgisayarınız bozulursa onu tamirciyegötürün. Amerika'yı yeniden keşfetmeyegerek yoktur.4. Dünyada bugün git, yarın gel lafınıençok kullanan insanlar tamircilerdir.Eğer bilgisayarınız, sizin üzerinizde şutipte ses spazmlarına sebep oluyorsa;-ARGH!!!-AHXXXX...!-#@&$!- Branş değişikliğine ihtiyacım var, çöpçüolacağımaşağıda anlatacağımız yazıyı okumanızıtavsiye ederiz.Birçok Amiga'da yeni modifikasyonlaraihtiyaç vardır. A2000'de, Keyboard Datave Clock Line"daki kapasiteler kaldırılmalıdır.ELTEK tipi güç kaynaklarında gürültüyübastırmak için, R65 direnci üzerine0.01 MikroFarad'lık bir kondansatörbağlanmalıdır. U605 ve U602 buffer cipleri74ALS245 olmalıdır. 74LS245 tipicipler yavaş kalmaktadır. U605 cipinin#20 ve #11 nolu pinleri arasına 3300Ohmluk bir direnç bağlanmalıdır.Şimdi açıklanacak tamir ve arıza bulmayöntemleri, tehlike yaratabilir vekalifiye bir teknisyen tarafından yapılmasıtavsiye edilir.

BÜTÜN MONİTÖRLER İÇİN:1- Ana board'daki HV bobinini tekrarlehimleyin.2- Toz ve yağlan dikkatlice temizleyin.3- Yanmış veya ısınmış noktalan kontroledin.1084 MONİTÖR (1902A ileyaklaşık olarak aynıdır):1- Gidip gelme varsa: Yan board üzerindeçatlak yollar ve soğuk lehim olup olmadığınıinceleyin. HV bobinini kontrol edin.1084S-Philips(1902A ileyaklaşık olarak aynıdır):1- Hiçbirşey çıkmıyorsa: R475 (15K2W) direnci, C476 (0.047 MikroF) kondansatörüve T402 hasar görmüş olabilir.Değiştirin.1902/2002 Monitörleri:1- Sigorta atıyorsa;a) Degauss switch'i hasarlı olabilir(TH501).b) Voltaj regülatörü hasarlı olabilirSTR30123(IC501).A500:1 - Mouse hareket etmiyorsa;a) EMI401 (1.0 Ohm 1/4 W direnç) yanmışolabilir.2- Bazen çalışıyor, bazen çalışmıyorsa;a) 2N3906'yı kontrol edin.b) Anaboard'la drive arasında kısa devrekontrolü yapın.c) Güç kaynağı soketindeki lehim noktalarınıkontrol edin.d) Internal drive'in güç kablosunu kontroledin.e) Eğilmiş çip ayaklan ve soket pinlerinebakın.f) Keyboard devresinde göze çarpan birşeyvar mı?a2000: (A500 - A1000 vediğer modeller için geçerlidir):1-Sistem zamanında hata;a) TICK hattında gürültü olabilir, güç kaynağındaCBM modifikasyonu gerekebilir.2- Hatalı mouse hareketleri;a) 8520.b) Mouse'u temizleyin.c) Mouse kablosunda kopuk teller olabilir.d) Hatalı 74LS157 (U202).3- Kaynak açıldıktan sonra klavyedengirilen ilk karakter kayboluyor;a) C910 ve C911 kesin, CBM modifikasyonuyapın.4- Bulanık video görüntüsü;a) RGB hattındaki ferrit boncuğu bir turdöndürün.5- Beyaz ekran. Workbench ikonlarıyok, LED parlıyor.a) PAULA'ya güç gelmiyor, R200 (1Ohm) yanmış olabilir.6- Ara sıra olan Guru hataları;a) Bridge Board iyi bağlanmamış olabilir.b) Virüs olabilir.c) Programlar hatalı olabilir.d) RAM expansion board'u hatalı veya150ns RAM lara sahip olabilir. Bunları100ns ile değiştirin.e) Bir osiloskop ile CLOCK sinyallerinitest edin. Yanlış voltaj seviyeleri olabilir.7- Serial portta hata var, DTR devamlıaçık ise;a) MC1488 ve MC1489'u değiştirin.b)U301CIA hatalı olabilir.c) PAULA hatalı olabilir.8- Modifikasyonlar (2000 ve 2500 için);a) U602 ve U605'i (74LS245)74ALS245 ile değiştirin.b) C910 ve C911 'i kapasitelerini kesin.c) ELTEK güç kaynağının TICK hattında,R65 üzerine, 0.01 MikroF'lık by-passkapasitesi koyun.d) Video konnektördeki ferrit bobini dahatemiz bir kullanım için kontrol edin.e) U605'in #20 ve #11 nolu pinleri arasına3300 Ohm direnç koyun.9-Joystik hareketleri hatalıysa:a) U202 (74157) hatalı olabilir.10- Printer saçma sapan şeyler döküyorsa;a) U300 CIA (8520) hatalı olabilir.A2500:1- U605'in #11,#12,#13 ve #14 nolupinlerine 3.3K pull-up direnç koyunA2XXX GÜÇ KAYNAKLARI:1- Diyotları ve tüm semikondüktörleridijital ohmmetre ile kontrol edin.AMIGA DISK DRIVE'LARI:1- Alkol ve diğer drive temizleme aparatlarıylakafaları temizleyin.2- Kafalar violin gibi ses çıkarıyorlarsa;a) kafaları reçine çıkarıcı ile silin.HARDDRIVE KONTROL KARTLARI:1- Kabloları ve gerilimleri kontrol edin.2- Bus buffer ciplerini kontrol edin.AMIGA İÇİN GENEL ONARIM VEKULLANIM BİLGİLERİ:1- Bütün cipleri soketlerine iyice bastırın.Bazen sarsıntıdan dolayı, yerleri oynayabilmektedir.2- Herzaman kaliteli disketler kullanın.3- Makinanızın fanının çalıştığındanemin olun.4- Makina çalışırken, diğer ekipmanlarıhangi koşulda olursa olsun sakın bağlamayın.5- Mouse'u ve joystikleri takarken, konnektördekipinleri eğmemeye özen gösterin.6- Elektrikler kesildiğinde bilgisayar,monitör ve diğer araçlarınızı kapatmayısakın unutmayın.7- Monitörünüzün yanına hiçbir zamanmanyetik ortam içeren elemanlar koymayın(mıknatıs, hoparlör, telefon gibi).8- Bilgisayarın içini herhangi bir sebepleaçtığınızda, (tamir veya parça yerleştirmekiçin) disk drive veya güç kaynağınınmetal kısmına dokunmayı unutmayın. Buvücudunuzda birikmiş olan, yüksek statikgerilimi boşaltacak ve bilgisayardaki ciplerikoruyacaktır.9- Ekipmanlarınızı güneş ışınlarındankoruyun. Güç kaynağınızın fazla ısınmamasıiçin kapalı ve dar bir ortamda bulunmamasıgerektiğini unutmayın.10- Mouse'unuzu sık sık temizlemeyiihmal etmeyin.11- Tüm bilgisayar ekipmanları güçkaynağının açılıp kapatılmasına tepki gösterirler.Güç kaynağınızı kapadıktan sonratekrar açacaksanız, en az 20 saniye bekleyinve öyle açın.En derin sevgi ve saygılarımın sizin olmasıdileğiyle...AMIGA DÜNYASI 39

AYKIN ADEMOĞLUSelam arkadaşlar işte yeni bir AMİGA SALATASI ile daha beraberiz.Bu oldukça tiyo var. İsterseniz hemen başlayalım. İlk öncebizim sizler için bulduklarımız:* PRINCE OF THE YOLKFOLK:Oyunu, başlayınca MKII veya MKIII ile kırın. Sonra M I6Dyazın ve RETÜRN'e basın. Şimdi ekranda hex kodlarını göreceksiniz.Burada gördüğünüz birinci 02 veya 03 yerine FF yazın.Simdi Return ve ESC'e basın ve oyuna geri dönün. Artık 255hakkınız var.Objelerin kullanılması:Object Room Use On RoomThe Leaves -Trapped! -The Door -Trapped!The Match -Trapped! -The Leaves -Trapped!The Water -Trapped! -The Burning Door -Trapped!The Pickaxe -The Rear Entrance -The Boulder -HillsideA Gold Nuğget -Top of The Hill -The Ferryman . -The FerrymanAcme Bridge Kit -Hello World! -The Ledge EnchantedA Golden Harp -Tower Drawbridge -St.Peter -HeavenWooden Cage -Top of The Hill -Ruffle -Enchanted ForestHoly Cheese -Heaven -Cage -Enchanted ForestCaged Ruffle -Enchanted Forest -The Troll -The Rear EntranceOutboard Motor -Stairs & Landing -The Ferryman -The FerrymanThe Scythe -The Ferryman -The Brambles -Tower DrawbridgeA Rusty Old Key -Castle Ramparts -The Door -Desserted TowerA Brass Bugle -Tower Ballroom -The Personage! -A Few TreesSome Tweezers -Edge of the Tower -The Lion -Top Of The HillThe Thorn -Top Of The Hill -The Floor -Double TroubleThe Spanner -Double Trouble -The Mechanism -Castle DrawbridgeThe Jokebook -A Few Trees -The Princess -Castle GardensThe Regal Flag -Castle Gardens -The Flagpole -Castle Ramparts* HUMAN:Bu ayın yeni oyunlarından HUMAN'ı bitirmeniz artık daha kolayHuman Level Kodları:DARWIN ANDIE PANDY GET LIFE CARLOSHOWIE MOOBLE CSL THE HUMBLE ONEPIXIE MILESTONE WAR WAR WAR J MCKINNONUNLUCK BLUE MONKEY RED DWARF BAD TASTETHE KITCHEN CJ SORT IT OUT SMARTVILLA3BOR02 EARLY MORNING BOR04LEEDS1 EASY LIFEJIMS TIES PARKVIEW NICENEASY GREEN CARDCOOKIE MALCY MALC RAVING BURK YOU GOT ITSGNIMMEL MINISTRY MAD FREDDY BIZARREFREE SCOTLAND APPLE JUICE PAYDAY BANANNAMOONBONUS BOUNCING NO MONEY ASFVISION SISTERS FAST FASHION CARGORAB C NESBITT RANGERS RAINBOW DOODYMIGHTY BAZ TIRED CONSOLIDATED STAY HAPPYAMERICA ANOTHER DAY ISOLATION PROMISED LANDDAEMONSLATE BIG RAB MIAMI VICE MARGARET MA34732473 HELP ME THE EXILES EIGHTLANDSWINE AND DINE NINTIME IS RUNNING OUTIM OUT OF HERE HERESTOATECHNOPHOBEGETTING THERELORDS OF CHAOS NOW ITS DONEBETTER LIFE BYE BYE BYEŞimdi mektuplara geçebiliriz. İlk mektubumuzu ALPER AYARVE YİĞİT GÜÇTAŞ adlı arkadaşlarımız yollamış. Yine iyi çalışmışsınızçocuklar!! Bu arkadaşlarımız bu ay en fazla mektubuyollayarak TOP MEKTUBER oldular!!! Evet şimdi Alper veYiğit'in mektuplarına geçelim. İlk cheatimiz SUPREMACY adlıstrateji oyunuyla ilgili.* SUPREMACY (2 DISK VER.):KRART veya RORN'u yenmenin kolay yolu:Oyuna başlar başlamaz önce asker yetiştirmeye başlayın. Enpahalı elbise ve silahı seçin ve her PLATOON'daki asker sayısını200 yapın. Hepsi %100 olana kadar train yaptırın. Burada dikkatedeceğimiz husus şu:Düşmanımız bizi kuralları ihlal ettiğimiz için tehdit edecektir.Ona aldırmayın. ASKERİ BİRLİKLERİN EĞİTİMİNİTAMAMLASANIZ BİLE SAKIN ONLARI SATIN ALMA-YIN!Bu sayede kurallar çiğnenmiş olacak ve düşman size hiç saldırmayacak.Hemen bir ATMOSPHERE PROCESSOR alıp,STARBASE'den itibaren 15. ve 30. gezegenleri formatlayın. 5adet FARMING ve 6 adet SOLAR-SAT alın. Farmingleri yüzeyealıp aktif hale getirin. Solar-Sat'ları da yörüngeye oturtun. Verginizi%0 yapın. Halkınız 30000 kişi olunca vergiyi %40 yapın vepara biriktirmeye başlayın. Daha önce formatladığınız 15. ve 30.gezegenleri CARGO gemileri göndererek boşaltın ve onlara birerulaşır ulaşmaz onları piste alıp yok edin ve gezegenin fuel kapasitesini30000 yapın (ikisini de). Paranız yaklaşık 3000000 kredioluncaya kadar oyalayın. Paranız 3000000 olunca, 3 adet BATT-LE CRUISER alın (B-29????). Bunlara yakıl koyun, mürettebatkoyun ve şimdi dediklerimi çok çabuk yapın:iki adet askeri birliği hemen satın alın. Bu arada kurallarıçiğnemiş olacaksınız. Artık dikkatli alun. Düşman heran 15.veya 30. gezegene saldırabilir. Ona saldırma fırsatı vermedeniki askeri birliği BATTLE l'e gönderin. Yola çıkarın ve 15.gezegene gönderin. Oraya varınca birliklerden birini gezegenyüzeyine inidirin. Gücü de max. yapın. Şimdi yakıt olarak 30.gezegene gidin ve son birliği de oraya bırakın. Tekrar yakıtalarak 15. gezegene ve oradan da STARBASE'e (üsse) dönün.Birikmiş paranızla tüm birlikleri alın. Artık korkmayın. Düşmansaldırsa bile 15. veya 30. gezegenleri alamaz. Çünkü orayaasker yığdık. İlk üç BATTLE CRUISER'a yükleyebildiğiniz kadarasker yükleyin (12 Birlik= 32316 Savaş gücünde ve 2400 asker)Bu üç gemiyi yakıt aktarmalı olarak (15. ve 30. gezegenlerden)"ENEMYBASE" e gönderin. Onları orada yörüngede bekle-AMIGA DÜNYASI 40

tin. Şimdi 3 tane BATTLE CRUISER dahaalın. Onları da tamamen yükleyin. Ensonuncusunda 2 adet boşluk kalacak. Buboşlukları da yol üzerinde bulunan 15. ve30. gezegenlerdeki birlikleri alarak kapayınve düşmana tam güç ile saldırın (24Ördu= 4800 Asker= 64632 Savaş Gücü).Bu sayede KRART ve RORN'u kolaycaatfedebilirsiniz. Başaramazsanız, tekrardeneyin. Elbette başaracaksınız. Bu tiyosadece 15. ve 30. gezegenler için geçerlidir.*APIDYA:3. Level'ın başında biraz beklersenizkahraman arımız bir başkalaşım geçirecek.Bu sayede level'a çok güçlü silahlarlabaşlayacağız.Yiğit, bu güzel oyunun level kodlarınıda göndermiş.2. Level: MISSHONEYBEE3. Level: HASTALAVISTA4. Level: DEPUTYOFLOVE5. Level: SNEAKPREV1EWTHE END: SHOWCREDITSAynı kodları, Bolu'lu okuyucumuz BülentTürkoğlu da göndermiş. Bülent'in birtiyosu daha var: "Oyunda DEL tuşuna devamlıbasarak (Mesela hamlayabilirsiniz)joystick'i de otomatiği de alırsanız, oyunuyavaşlatılmış olarak oynayabilirsiniz."* WOLFCHILD:2. Level'ın başında sola doğru dönüpduvarı yaylım ateşine tutun. İşte size 4000puan. Şimdi sağa, platformun sonuna doğrugelin. Aşağı atlayıp anında sola çekin.Bir alttaki platformdasınız. Soldaki kabakşeklindeki nesneyi vurun. İşte extra silah.Şimdi tekrar aynı şekilde bir altınızdakiplatformaatlayın. Buradan da bonuslarıaldıktan sonra aşağı atlayın. Yere girip çıkangarip bitkiyi geçtikten sonra tekraraşağı atlıyoruz. Aniden yerden bir bitki çıkıveriyor.Onu yaylım ateşine tutun. İşteEXTRA kelimesinin 'X' harfi. Şimdi ensağa koşun ve zıplayın. Bir platformunüzerindeyiz. Burada da. extra life çizgisialıyoruz. 3. Level'ın ortalarında ise EXT-RA kelimesinin diğer harflerini alıyoruzve bir extra life sahibi oluyoruz. Ayrıca 2.Level'ın sonundaki dev robotu yenmekiçin size bir tiyo: Ortada havada asılı duranplatforma zıplayın. En soluna ucunakadar gelin. Eğilip sağa dönün ve onuyaylım ateşine tutun.3. Level'ın sonunda ise iskeletlerin sizebir zarar vermemesi için en sağda duruponları yaylım ateşine tutun.* FORMULA ONE GRANDPRIX:Championship Season'da yarışlara başlamadanönce QUALIFYING'e girin. Buradahiç PİT'e girmeden sürekli ilerleyin.Bilgisayar sizi PİT'e girmeye zorlasa bilePİT ışığınızı ENTER'a basıp söndürün.Böylece yarışlara BİRİNCİ başlarsınız.AGONY: 5.Level'ın sonunda hep enaltta solda durun. Joystick'inizi auto fire'aalın. Yaratığın attığı birkaç mermiden desıyrılın. Kısa süre sonra ölecektir. 6.Level'da ise kurukafalardan kurtulmakiçin GÖRÜNMEZLİK BÜYÜSÜ yapın.Onlardan daha kolay kurtulursunuz.* FIRE & ICE:Oyunda yanınızda dolaşan küçük köpeciğiveya köpekçikleri (!) sizinle beraberçıkış kapısına ulaştırabilirseniz ve onlarısizden önce çıkış kapısına sokabilirseniz(bunlara Türkçe'de KOŞUL CÜMLESİdenir), her köpek için I extra hak alırsınız.Bunu da çıkış kapısının üzerinden zıplayarakyapabilirsiniz. Bu oyunla ilgili ikincibir tiyo daha:Anahtar parçalarını almak için. onlaradeğmenize gerek yok. Siz yolunuza devamedin. Onlar gelip size değecektir.Böylece zamandan kazanacaksınız. Buoyunda zaman olmadığını sanıyorsanız aldanıyorsunuz.Çünkü bir yerde belli birsüre kalırsanız, gideceğiniz yöne doğrubir ok çıkar. Daha da beklerseniz birkaçateş topunun hedefi olabilirsiniz.Muhteşem ikilinin mektup bombardımanıdevam ediyor. Şimdi de sıradaaaaa:* JAMES POND II:Oyuna başlayınca dümdüz sağa gidin.Ekranın sonuna gelince yukarı sola ilerleyin.İşte size gizli bir level. İki kapıdan biriniseçin ve devam edin. Ayrıca oyundailk kapıdan içeri girince direk olarak soldakiEXIT yazısına değin. Level'ı oynamadanbir sonrakine geçersiniz. Ancakbunu pek tavsiye edemeyiz. Çünkü akıllıve kabiliyetli bir oyuncu level'dan 4 hakve 5 güç ile çıkabilir (Y.N.: Tabi her zamaniçin bu önerme çift gerektirmeli olduğuiçin çıkamayabilirsiniz.).* SHADOW OF THE BEAST III:Oyunu bilgisayarcıdan aldınız. Evde denedinizve çıkmadı. DURUN! Hemen gerivermeyin. Eğer Megabyte'ınız varsa birde onu kapayarak oyunu yükleyin. Evet!İşte oyun çıktı. Hem de full!Alper ve Yiğit'in mektuplarının bittiğinisananlar yanılıyorlar. Mektuplara devamediyoruz.* EXOLON:Sonsuz ha için "Highscore" tablosunaAD ASTRA yazın.* FORGOTTEN WORLDS:Title ekranında ARC yazıp return'e basın.Şimdi oyun cheat mode'a geçti. Oyunsırasında "S" tuşu shop'u çağırır, "N" tuşuda level atlamanızı sağlar.* ATOMIX:Eğer bu oyunda zamanda şikayetçi iseniz,HELP tuşuna basın ve TIME yazın.Artık zaman duracak!* MANIC MINER:Oyunu pause edip "*" tuşuna basın veextradan 9 hakka sahip olun.* GAZZAII:Score'unuzu çoğaltıp, "ESC" tuşuna basarsanız,maç o anki skoru ile biter.* THUNDERHAWK:Oyundaki CHINCOOK görevlerini aşmanınkolayı var. CHINCOOK görevlerindegenelde bir veya birden çok CHIN-COOK helikopterini escort amacıyla uçuruyoruz.Ancak düşmanın yoğun hava saldırılarısizi korkutmasın (Genelde SU-25ve MIG-29'lar ile HUND-A'lar). Bunuçözümü çok kolay. Dikkat ettiyseniz, radarınızdaiçten fazla hava hedefi oiamı-AMIGA DÜNYASI 41

yor. Görev olarak CENTRAL EUROPA'yıseçin. Bu oldukça zor bir görev. GörevdeVLADAMIR ARASTON adındaki birRus nükleer bilimcisini kurtarmanız gerekiyor.Seçimden sonra (Bunun yerel seçimlerlebir alakası yok) birkaç görev bilirin.Bu usta pilotlar için 15-20 dk.'lık iş.Şimdi bir CHINCOOK görevine geleceksiniz.Kalkışı yaptıktan sonra tavsiyemi/cgöre 100 Feet'te uçun (Bunu yükseklikkorkusu olanlar yapmasın!!!). Ekranda"AWACS: INCOMING BANDIT DE-TECDET" diye bir mesaj çıkacaktır. Yanibir düşman hava aracı yaklaşıyor. Görevebaşlamadan önce mutlaka RADAR JAM-MING POT alın. Düşman hava aracı sizefüze atınca otomatik olarak CHAFF veFLARE'leriniz atılacak. Böylece bir debunu atmak için DEL ve HELP tuşlarınabasmak zorunda kalmayacaksınız. Şimdibekleyin. Size birincinin yanında bir deikinci bir hava aracı saldıracak. Siz geneDON'T PANIC ilkesiyle beklemeye devamedin. Bir üçüncüsü daha saldıracak(Bu arada sayı saymayı da öğrenmiş oluyoruz).Bu sonuncusuydu. Siz excort görevinizedevam edin. Onlar tepenizde dolaşacaklar.Bunlar füze atsa bile korkmanızagerek yok. Çünkü CHAFF veFLARE'leriniz otomatik. Eğer sizi tarıyorlarsada bundan da sağa ve sola birkaçkeskin yatış ile kurtulur ve böylece görevboyunca çok az hasarla kurtulursunuz. Butiyo yer hedefleri hariç tüm görevlerde geçerlidir.ALPER ve YİĞİT bu ay gerçekten iyiçalışmışlar ve örnek bir Amiga Salatasıokuyucusu olduklarını kanıtladılar. Haydibakalım, onları geçen olabilecek mi? Hepböyle devam edin çocuklar. Yeni mektuplarınızıbekliyoruz. Bu arada LUPOALBERTO'yu ve basım hatası hakkındakişikayetlerinizi dergideki en yetkili birisineilenim.Sıradaki mektup Masis Üşenmez'dengeliyor. Bize Final Fight hakkında küçükbir tiyo yollamış.* FINAL FIGHT:Oyunda ölümsüz olmak istiyorsanız, demoyuseyrederken HAGAR'dan televizyonuaçması istendiği zaman HELP tuşunabasın.Yeni mektuplarını bekliyoruz Masis. bizeyazmaya devam et.Sıradaki mektubu Bolu'dan Bülent Türkoğlugöndermiş. Bülent'in ilk tiyosu TitusThe Fox'un level kodları:* TITUS THE FOX:1-2625 5- 1333 9-6390 13-98132-8455 6-0738 10-8612 14-50523-2974 7-2237 11-4187 15-33604-4916 8-5648 12-1350 16-2045* LINE OF FIRE:Bu oyunu sonsuz enerji ile oynamak isterseniz,joystick-mouse seçiminin yapıldığıekranda "OPERATION FERRET"yazın. Klavyedeki sayılar ve "-" level atlalır.* ALIEN STORM:"D" stage, "F" mission atlamanızı sağlar.AMIGA DÜNYASI 42* HORROR ZOMBIES:Level kodları:2- WOLFMAN3- HAMMER4- LUGOSI5- NOSFERATU6- GARLICKod yerine bir de "BOGEYEATAR" yazınbakalım ne olacak?Arkadaşımıza mektubu için teşekkürediyoruz.* PLAGUE:Şimdi de Kerem Kambiber'den PLA-GUE hakkında kısa bir not. Bu oyunda"Space" tuşuna basarak büyü yapabilir,joystick düğmesini basılı tutup bırarakarakda lazer bazukası atabilirsiniz.Bu kısa not için Kerem'e teşekkürlerimiziiletip. Uğur Deniz'in mektubuna geçelim.Uğur'un tiyoları şunlar:* BOUBLE BOUBLE:Oyunda son bir hakkınız kalınca mouse-'un sol buttonuna basın, öbür arkadaşınızdevreye girer ve bir credits daha kullanabilirsiniz.* EMILYN HUGHES INT. SOCCER:Bu oyunda ESC ile oyunu iptal edebilir,SPACE ile oyuncuların çabuk çıkmasınısağlayabilir, ENTER ile oyunu pause yapabilir,V ile de oyunu çabuk bitirebilirsiniz.* PRINCE OF PERSIA:Oyun başladığında SHIFT ile L tuşunaaymanda basarsanız level atlarsınız.* TOKI:Oyun yüklenirken ilk siyah ekranda F1ve F2 tuşları ile oyunun sonsuz hak olupolmadığını: F3 tuşu ile de level ayarlarsınız.Teşekkürler Uğur. yeni mektuplarınıbekliyoruz.Sıradaki mektup, kendini ısrarla THEMAN WITHOUT NAME diye tanıtanokurumuzdan. Arkadaşımız bize oldukçayararlı tiyolar yollamış. İsterseniz hemenonlara bir göz atalım.* ELF:1. Bölümde, mısırları alıp papağana verin.Böylece papağan size bir tüy verecek.Bu tüy kızılderilinin işine yaradığından,tüyü ona vererek, ondan bir kağıt parçasıalın. Bu kağıdı tuvaletteki adama vererekondan kibriti alın. Şimdi en üst kattakiodunları bu kibritle yakarak bulduğunuztavuğu pişirin. İlk kapının açılması içinpişmiş tavuğu yaşlı adama verin. Ekranınsonundaki uçan büyü kitabını vurup düşünün.Kitabı büyücüye verirsek, büyücü debizim istediğimizi yerine getirip, arakatlarınbirinde bulduğumuz elma sapını bir elmayaçevirecektir. Artık 2. kapıyı açmakiçin gardiyana elmayı verebilirsiniz. Tabiibu arada 2. kapıdan içeri girmeden önceokların içinde saklı bulunan baltayı almanızgerekiyor. Önünüze çıkan baltayı bileycidebiletip alt kattan aldığınız para torbasınıona verin. Şimdi bölümün sonlarındakiadama baltayı verin ve büyüyü alın.

Büyüyü Troll'a yapın ve onun dişlerinialın. Dişleri yaşlı örgücü kadına verirsekbize garip bir silah verecek. Bu silahla bölümsonundaki nöbetçiyi vurun ve önünüzeçıkan dev bölüm sonu örümceğini dekolayca yok ederek bölümü bitirin.* MYTH ARCADE GAME:2. bölümde sizi çağıran kızı (NPHYM)öldürmek için o size dur deyince ona sırtınızıdönün. Tekrar çağırdığı zaman ilerleyinyanına gelince joystick'i aşağıya çekerek1 kredi alın. Bu oyunun MISIR bölümündeise köpeği bir önceki bölümden aldığınızgöz işareti ile yok edin. Böyleceköpek size GRAND JUMP KUPASI'nıbırakacaktır. Ama bütün bunları yapmakiçin kutsal işaret taşının yanıp sönüyor olmasıgerekir.* SHADOW LANDS:Bu oyunun son bölümünü tam bitirmedenoynamak için, köpeklerin olduğu bölümde(MAZE) ekranın en üst kısmındakigizli merdivenlerden inin ve girdiğinizmağarada hiç beklemeden önce en sağasonra da en yukarıya koşun. Buradaki yaratıklarınarasından merdivenlere girin.Artık son bölümdesiniz. Yapacağınız, burdakişatoya girip size FIREBALL fırlatanyaratıkların arasından kayarak birbirlerinivurmasını sağlayın. Son yaratığı vurmakiçin ise onu taşın arkasına alın. Size attığıbüyüler sekip kendi ölümüne neden olacaktır.Artık bıraktığı anahtarla kilidi açıpoyunu bitirebilirsiniz.Düzenli okurumuz THE MAN WIT-HOUT NAME'e bu tiyolardan dolayı teşekkürediyoruz. Bize yazmaya devam et!LEISURE SUIT LARRY l'de sorulansorularda siz de takıldıysanız. UğurDeniz'in yolladığı cevaplar sanıyorum işinizeyarayacaktır. Uğur bize gönderdiğimektubunda MAYIS 92 sayısında AmigaSalatası'nda yayınlanan soruların eksikolduğunu belirtmiş. Şimdi sorular ve cevaplan:- IT'S NOT NICE TO FOOL ===========> B- ELIZABETH TAYLOR IS ===========> A- DURIN THE 70'S =================> B- SPRO AGNEWIS ================> C- JOHNNY CARSON IS ==============> C- BONNIE AND ====================> B- MUHAMMMED ALI IS ==============> C-LİDER NAZI W GERMANY WAS ======> D- LEE HAWYER OSWALD KILLED =====> C- THE MOST DIKELY PLACE TO FIND ==> C- TEXAS CHOULD BE ===============> D-1 AM PRETERSLY ===============> D-WHICH IS NOTA MUNTAIN RANGE ==> A- O.J. SIMPSON IS ================> D- CAPTAIN KANGROO'S SDECK ======> D-WHICH IS NOT A WINE =========> B-PIAZADORA IS =================> C- TOM HAYDEN IS =================> D-JAMES CARL JONES WAS THE VOICE OF C- WHICH U.S. SECRETARY OF STATE WASBORN IN GERMANY =================> D- RALPH BOYSON INWENTED =======> A- A MAKINDOYC IS ================> C- A 747 IS ========================> C- WHERE IS THE ============> CSoruları çözmeden geçmek isteyenler,Alt-X komutunu herhangi bir soru sorul-duğunda kullansınlar.Yeni mektubumuz, Bu mektubu da salatamızamaydanoz olmak istediğini söyleyenM. YALKIN KAYADEMİR yollamış.Yeni mektuplarını da bekliyoruz Yalkın.* SILKWORM IV:Koruma balonlarını almak yerine onlarıvurursanız, ekrandaki bütün rakipler kendiliğindenyok olur. Aynca birleşerekmeydana gelen gemileri patlattığınızdaoluşan balonları vurup aldığınızda değişiksilahlar alabilirsiniz.* INTERNATIONAL KARATE:T tuşuyla pantolonları indirebilirsiniz.* FINAL FIGHT:İki kişi oynarken krediyi hemen kullanmayın,iki kişi de ölünce aynı anda fıre'abasarak tek krediyi çift kredi olarak kullanın.Şirin oyun Rodland hakkındaki tiyoyuTeoman ve Mustafa KÜÇÜK yollamış.* RODLAND:Oyunu pause edip 5 kere HELP tuşunabasarsanız, sonsuz hakkınız olur. Spaceile ise bölüm atlayabilirsiniz.Mektupları okumaya son hızla devamediyoruz. Önümde duran mektubu FRP'cibir arkadaşımız yollamış. Adı NECİP AR-MAN. İlk tiyolarına geçelim.* EYE OF THE BEHOLDER II:3 Darkmoon Key'in yerleri:1.: Bol iskeletli odada2.: Paralize eden topuzlu adamları öldürüncefighterm yanında3. : Beşinci kattaki karıncaların yanında.Ayrıca iskeletlerle dövüşürken 2-3 iskeletkalınca CLERIC'inize hep Turnundeadbüyüsü yaptırın. Eğer başarılı olursa, iskeletlerölümlü olacak ve siz onlara zararvermediğiniz sürece onlar da size zararvermeyecektir. Ve 2. katta, hemen merdiveninyanındaki duvarın arkasındabulacağınız RAISE DEAD büyüsüyleölen karakterlerinizi (ELF değilse)tekrar canlandırabilirsiniz.Bu arkadaşımız 8. levelda bir Paladinolduğunu belirtmiş ve FRP hakkında yazışmakisteyenler adresini vermiş:NECİP ARMAN6346 SOKAK NO:32/4 35540KARŞIYAKA - BOSTANLI / İZMİRSevgili Necip! Sorularını okur mektubuköşesine ilettim. Cevaplarını orada bulabilirsin.Spor oyunlarından hoşlananlar şimdikiyazıyı dikkatle incelesinler. Belki işinizeyarayabilir. Mektubunun sahibi İzmir'denMURAT GÖKSEDEF.* SENSIBLE SOCCER:Bu oyunda gol atmanın kolay yolu:1. Onsekiz yayına gelince ateşe basın,yarım saniye sonra falso vermek istediğinizköşeye joystick'i çekin.2. Kornerden vuruşu yapacak adam yerinialdığında yine ateşe basarak ceza sahasıiçindeki en yakın adama pas verin.Biraz ilerleyin ve ateşe basarak falsoyukale içine verin. Ya da kanatlardan ortayaparak adamlarınızı kaydırıp gol atın.* ADVANTAGE TENNIS:AMIGA DÜNYASI 43

Setting ayarının yapıldığı ekrana gelin.En üstteki hareket resimlerinden en sağ veen soldakini çakma haline getirin. ParametrelerdenFOREHAND VOLLEY veyaBACKHAND VOLLEY haricindekiler!minimuma; ikisini maximuma getirin.Maça başlayınca devamlı fileye gidin. Rakibiniztopu aşırtmaya çalışacak. Siz desürekli smaç yapacaksınız.Bu ay İzmir'den bayağı çok mektup aldık.İşte onlardan biri daha. Mektubun sahibi.Uğur Pullukçu.* SUPER SKI II:Ski Jump bölümünde dengeyi bozmamakiçin joysticki geri çekp ateşe basmalısınız.* ZOMBI:Bilgisayarı kullanmak istemiyorsanızbilgisayar odasına giderek, bilgisayarıklikleyin ve BYE yazın.* FINAL FIGHT:Oyunu Haggar ile oynuyorsanız, adamlarınyanına yaklaşıp joysticki geri çekinve ateşe basın. Böylece adamları bir hareketleöldürmüş olursunuz. Ama bu işlemBILLBULL'da bir işe yaramaz.* MOONSTONE:Bir şövalyeden ya da High Temple'denTalisman Of Wyrm'i aldıysanız hemenbunu klikleyin ve oyunda başladığınız yeregelin. Artık extradan bir hakkınız dahaoldu. Oyundaki ejderhayı öldürmek içinde ejderhanın bacakları arasına girin vejoysticki ATEŞ+SOLÜST ÇAPRAZ yapın.Artık ejderha yaşamıyor.* DONALD DUCK:Bu oyunda ADVANCED isimli yere gelin.Burada diğer iki yerden daha fazla parakazanırsınız.Hala bitmedi! Sırada C. KEREMGÖGÜŞ'ün mektubu var. Köşenin sürekliokurlarından.* ELVIRA ARCADE GAME:Flair Soft'un şahane arcade'i için ilginçbir trick... Üstüne gidince kapanan kapılarıaçmak için joystick'i ATEŞ+ÜST ÇAP-RAZ yaparak geçebilirsiniz. Yalnız sürekliatlamanız gerekiyor. Bu arada FİREWORLD'daki ateş büyüsünü bulur bulmazkullanın, çünkü oldukça kuvvetli.* PROJECT-X:Düşünebilen her canlıya kafayı yedirenbu shoot'em up şaheseri için bir tips:HUNTER MK7 adlı gemiyi seçin veROOKIE MOD'da oyuna başlayın.GUNS. SIDE ve de MISSLE silahlarınıkilitleyin. Her zamanki gibi geminin dengesibozuldu.Şimdi bir SPEED-UP alın ve işte gemidengelendi. Bu gemi ile artık kimse sizidurduramaz (2. bölümdeki BATTLE-TECH'ler hariç.)* LOGICAL:Bir süre önce BRAIN CREW'in yaptığıData Disk gibi yeni bilmeceler hazırlamakistiyorsanız, Password bölümüne THE Fİ-NAL CUT yazın.Sıradaki mektubun sahibi, BahattinUzunkaya. Bize bayağı tip yollamış, amabunların bir kısmı daha önceden yayımlandığıiçin geri kalanlarını yayınlıyoruz.*DYNASTY WARS:Title ekranında CHEAT MODE yazın.F2 ile level atlarsınız.* TERMINATOR II:Oyunu pause edin ve F1'den F10'a kadarolan tuşlara basıp, fire basın. ŞimdiESC ile level atlayabilirsiniz.* PROJECT-X:Yeni bir uçak ekrana geldiğinde flaşısönmeden ekranın en altına gelirseniz tünelegirersiniz.* WOLFCHILD:Title ekranında SOULPSYCHEDELI-CIDE yazarsanız sonsuz hakka sahip olursunuz.THE PERFECT KISS yazarsanızsonsuz cephane sağlarsınız.* JOHN MADDEN FOOTBALL:İşte level passwordları:- 0540300 => ÇEYREK FİNAL- 0150361 => YARI FİNAL- 0550361 ==> SUPER FİNAL* THE MANAGER:Oyunun başında bankadan 500000POUND borç alın ve oyuncu satın alın.Bunu devamlı yapın.* MYTH:P'ye basarak oyunu pause edin veSNUFFLECAKE yazın.Biraz sonra okuyacağınız satırları 14 yaşındabir WINGS hayranı olan ÇAĞDAŞŞAŞMAZ yazmış. Bu arkadaşımız 213görevde 325 tane uçak düşürmüş ve sizide bu işin bazı kolaylıklarından bahsetmekistemiş. İşte onun verdiği tiyolar:* WINGS:- Dogfight'da arkanızdan bir uçak geçtiğinibelirten bir yazı çıkar. İşte bu ekrandansonra arkanızdaki uçaktan kurtulmakiçin joystick'] geri çekin. Böylece çok azyaralanırsınız.- Bombalama görevlerinde bomba atmakiçin mouse'un sağ tuşuna basmanızyeterlidir.CORTEX kod adlı bir Amiga Salatasıokuru, sizler için tiyolar yollamış. Bu aradaunutmadan söyleyeyim, senin NEWTILT RECORD'ların, artık OLD TILTRECORD oldu.* STORMLORD:Oyun sırasında C harfine basarak oyunutrainer yapabilir veya trainer olan oyunueski haline döndürebilirsiniz.* BATMAN MOVIE:Açılış ekranında JAMMMM yazın. Ekranters dönecek. F10 ile bir sonraki bölümegeçersiniz ve trainer olur.Güneye doğru kayarak İçel'e baktığımızzaman, oradan da bir mektup olduğunugördük. Mektubu yollayan arkadaşımızEnder Özgün Çakmak. İsterseniz hemeneheatlere geçelim.* APB:Müzik sırasında fire'a basıp joystick'iileri iterek 16 bölümden birini seçebilirsiniz.* ARCANOID II:Bu cheat yalnızca AMERICAN COM-PANYDISCOVERYINTERNATIONAL'm versiyonunda işeyarıyor. Bir level seçip oyuna başlayın.Oyun sırasında DSIMAGIC yazın ve spa-ce basın. Üzerinde DS yazan bir kapsüldüşecektir. Bunu alın alın ve bu harflerdenhangisini beğenirseniz veya işe yarıyorsayazın. Harfler:D => Topu üçe bölerL => LazerS ==> Topu yavaşlatırE ==> Topu dokunduğunu yok eder halegetirirB => Bir sonraki bölüme gidersinizC ==> Topu tutar* BARBARIAN:Oyunu yükledikten sonra 04-08-59 yazın.Böylece görünmez olacaksınız.* BATTLE SQUADRON:Oyun sırasında CASTOR yazarsanız,görünmez olursunuz. Tuşlara basıp silahınızıgüçlendirebilirsiniz de. Gene oyun esnasındaELECTRONIC yazarsanız, oyununbazım taraflarını değiştirmeye yarayancheatler bulabilirsiniz.Mektupların sonuna yaklaşmaya başladık.Bu mektuplardan birisini de 10 yaşındakibir Amiga Canavarı yollamış. Bu kişiAnkara'dan yazan HAMİD AKIN ÜN-VER. Akın bize tek bir tiyo yollamış.* SLY SPY:Bu oyunda, oyunu bitirmeden önceBIGBOSS'un önündeki manyetik alanıburaya tekme ya da çok uzun süre ateşederek yok edebilirsiniz. Sonra BIGBOSShiçbir yere kaçamaz.Bir mektup da Bursa'dan yazan GürkanEngin'den. Hemen cheatlere geçelim.* DEVIOUS DESIGN:Bu şirin oyunun ilk 24 level'ının passwordları.2- PPFBGWML 3- NNMMYPBB4-GIWBOMRL 5-IYRAGOYW6- YLFLLOGT 7- NNSPBFBR8-TNWLFMEN 9-YTMPSRTW10........ ------ 11-YYRNATRM12- OIELWIMN 13- YTAOMLIR14-OIEIEYNN 15-GIBGOSFR16-TYWTNFMN 17-IYRNPMTM18- YYELORTN 19- NNMNPNRM20............ ---- 21 - LIBGOYNW22-GIWTPYNT 23-NNNWEWRR24- IYYESMEGGürkan, Atilla ve Aykut Kılıç'a. PinballDreams'teki rekorlarını sunuyor ve bunlarıkimsenin kıramayacağını iddia ediyor.İşte rekorları: BEATBOX'ta 30 Milyon,STEELWHEEL'de 78 Milyon.Gürkan Amiga'da oyun dışında başkaşeylerle de ilgileniyormuş. Bilgisayar konusundayazışmak isteyenlerle ve PİN-BALL DREAMS rekorlarına inanmayanlarınaadresini de veriyor:GÜRKAN ENGİN,ŞEKERHOCA Mah. KOCAOĞLU Sok.BEYSELApt. No:13/5 16010BURSAEvet sizlerden gelen daha mektup varaslında. Ama onları da gelecek aya sakladım.Gelecek ay yine bol SALATALI birAmiga Dünyası'nda buluşmak üzere hoşçakalın!!!AMIGA DÜNYASI 44

AHİR ZAMAN HOMOSEKSÜELLERİ".....Duyarsın seslerini...Herkes duyamaz...Sen duyumsarsın...Hatta uzaklarda/yakınlarda su sesleri duyarsın...Dereler, dalgalar, çağlayanlar...-Hiç kimse aynı derede iki kere yıkanmaz-Eski bir kıratın aynı dereye ön ayaklarını soktuğunu duyumsarsın...Peşinden de bir sürü ahmak...Eski oklar atılır... Cüppeler, bıyıklar yeniden dökülür yollara...Eski hamamda eski taslar...Boğaz akıntısı gibi dolanıp durur, aklanamayan sularda pislikler..."Bindokuzyüzseksenyedi kitabımdan ; "Uzaklarda Biri Var"Yazının adı "Dünya Sevgiyle Değişir..."" ......Madem geçmişe dönecektik, bugüne niye geldik ?..Madem bugüne geldik, niye geçmişe dönüyoruz ?.."Aynı kitabımdan... Bu yazının adı da "Muhteşem Gösteri..."" ......Sonra bu fotoroman/film kültürünün gerdeğe girmesinden doğan çocuklariçki içiyor, arabesk dinliyor, kitap okumuyor, tiyatroya gitmiyor..."Yine aynı kitaptan; "Bi Bildiğimiz Var!.."Gecenin saat 02.1Ö'unda özel radyolardan birisinde, yalak sesli bir DJ;"Yıllardır uyutulduk...Şimdi kaliteli müzik için Culture Club var" diyor...Öte yanda ;"Radyoteek...steriyoo...Doksandokuz efeeem..."Şov tivi, İnterstar, Eyç bi bi tivi...Şimdi n'olcek?..Dışarıdan yükseltilen değersizlikler içeride kocaman bir boşluk bıraktı...Şimdi o boşluğunuza şeriatın gelip kol gibi dayanmasına şaşırmayın sakın...Belki de siz ona bile razısınız...Çarşaflar altında da sürdürürsünüz pisliklerinizi...Olan yine düşünen üç-beş beyine olur...Onlar da eylemsiz mastürbasyonlarla bunu çoktan haketmişlerdir zaten...Aptal... Üstelik sahtekar... Üstelik yeteneksiz bir muhteris sizin debelenmektenfarketmediklerinizi, gafletinizi anlatır tek tek..."Bosna" der..."Çekiç güç...""Özenti, taklitçilik, emperyalizm..."İşte siz sayın beyler,İnsanların böyle ucuz bir slogancıya "adam haklı" dedirtecek kadar boşsunuz...Bir kara mizaha iktidar kapılarını aralatabilecek kadar...Önce gençlik farketti boşluğunuzu -gençliğin doğasından-Alt kültürleri yok ki, naapsınlar...Topraklarından birşey koyamadılar boşluklarda kalınca...Amerika'nın sunduğu "ouf'lu "in"li ucuz kültür bombardımanına kapılıverdiler...En eleştirel görünenleri bile bir davul ritmiyle teslim oldular oralara...Çağdaşlığı Amerika'lı gibi, İngiliz gibi olmak sandık hep...Gelişen hayatta bizim soluğumuzun olması milliyetçilik, gericilik...Yıllardır dışlananların yerine bunlar geldi...Kimliğini kaybetmiş bir gençlik...Bol tirajlı, kakafonik, dehşetengiz müziğimiz...Türkilizce...Çember sakalların altına Adidas'lar...Milyarlık arabalardan inip telefon klübelerine işeyenler...İskelesinden kopmuş, radarını, dümenini, koordinatlarını kaybetmiş biryarımada...Yılların beceriksizliği ile ışıksız bırakılan kitleler farkında bile olmadan şeriatıdayarlar boşluğunuza...Boşluğumuza...Dikkat!..Sizler aymazlık içinde çağdaşlık masalları anlatırken,umutsuzlar, kutsal ayaklarında bir duhulün ahir zaman homoseksüelleri olmayolunda...Belki de bir geçiş paranoyası hepsi...-Kabuk değişimi-Denizler durulacak...Biraz paranoyaklıktan zarar gelmez...Paronayak olman takip edilmediğin anlamına gelmez...Işık ve sevgiyle...İLHAN İREMAMIGA DÜNYASI 45

CEMAYGÜNVe kaçınılmaz gerçekleşti, sonundauzun zaman hasretini çektiğim ve neysekiher saniyesinin tadını çıkardığım (bu konudabazı kişiler özel teşekkürleri hakediyor)tatilim bitti. Bu yazıyı yazdığım cumartesisabahı okulun ilk haftasını geridebırakmış bulunuyorum. Bu sene kendiminoldukça ümit vaadettiğine inanıyorum fakatbunun haklı bir ümit mi yoksa bu sıralarartan narsizmimin bir etkisi mi olduğunubilmiyorum. Tek ümidim kalan 13 haftanında bu kadar çabuk geçmesi. Bu aralarbeni memnun edebilecek kadar iyi birkaçşey bulmuş olmam da oldukça ilginç.Bunlardan birisi "Lionheart" adlı oyununüstün kalitede demosu. Diğeri ise "MiniOffice"in varlığı ve kalitesi. ArtıkAmiga'da yapılması gerekli şeyler yapılıyor.Mini Office, genel olarak ileri yaş gurubunuilgilendiren bir program. Kısaca biriş programı paketi diyebiliriz. Ve en büyüközelliği kullanıcı olarak hedeflenenyaş gurubundaki insanlar düşünülerekkullanımının son derece basit bir programhalinde sunulması. İstisnalar alınmasın,ama herkes bu tip programlara ihtiyacıolan yaş gurubundaki insanların bilgisayarlarhakkındaki korkusunu bilir. İnanamayankendi anne ve babasına baksın.Son günlerde bu konuda büyük bir gelişmekaydedildiği bir gerçek. Bu gelişmeyiyine bu tip kullanıcıya yakın, sıcak programlaraborçlu olduğumuz da bir gerçek.Onun için bu programı hakettiği özenigöstererek anlatmaya çalışacağım.Program dört büyük modül ve bir yardımcıdisk programından oluşuyor. Bunlarınhepsine ana menüden ulaşabiliyoruz.Kısacası çok kolay olmasına rağmenWorkbench sistemini kullanmamıza bilegerek kalmıyor. Tabii tecrübeli Workbenchkullanıcılarına bu kapı her zamanaçık. Ana menüde bütün modüllerin adıyazıyor. Bunlara bir kere klikleyerek omodülü yükleyebiliriz. Program 4 disktenoluşuyor ve her modül için gerekli diskiprogram bizden sırası gelince istiyor. Ayrıcaana menü insanları çekmek için oldukçarenkli ve şirin yapılmış. Programdakısaca yazı yazmaya yarayan bir kelimeişlemcisi (word processor) modülü; herhangibir konuda verileri depolayıp (adres,telefon gibi pekçok bilgi) istenildiğizaman bunlara ulaşma kolaylığı sağlayanbir veri tabanı (data base) modülü; çokbüyük sayılarda hesap işlemlerini ve algoritmalarınıtanımlayıp uygulayabileceğimizbir Spreadsheet modülü ve bir de sonolarak çeşitli değerlerle pekçok çeşit grafikçizmemizi sağlayan bir Graphics modülüvar. Kısacası bir iş yeri için lazımolabilecek hemen hemen her program var.Bunların hepsini sırayla geniş olarak anlatacağım.Herhangi bir modülden çıkıncatekrar ana menüye dönebiliyoruz, burdanbaşka bir modüle geçebiliyoruz. Bu daçok rahat bir çalışma ortamı sağlıyor.Programın göze çarpan en büyük özelliği,diğer programlarda olmayan Ms-Dosdosyalarını okuma özelliği. Bunu kelimeişlemci modülünde görebiliyoruz. Ve tabiibu bize çok büyük bir uyum imkanı sağlıyor.Programı anlatmaya disk işlemlerindekolaylık sağlamak için verilmiş olan"Disc Utility" ile başlayacağım.Disc Utility:Bu ufak programa ulaşmak için, anamenüde sol altla bulunan üzerinde disk veanahtar resmi bulunan ikonu ya da Workbenchekranında aynı isimli ikonu iki kerekliklemek yeterli.Programda sağ ve solda iki pencere vebunların üst ve arasında birkaç ikon var.Bu pencereler, kopyalayacağımız ya daüzerinde işlem yapacağımız dosyalarınveya bunlara ulaşmak için kullanacağımız,bu dosyaları ihtiva edendireetory'lerin listesini göreceğimiz yer.Bunlardan birinin içindeki dosya isminikliklersek, o dosyayı seçer ve işlemleri odosya üzerinde yapacağımızı belirtmişoluruz. Birden fazla isme klikleyerek birkaçdosya seçebilir, işlemleri bunlarınhepsine yapabiliriz. Seçilmiş bir dosyayıbir daha kliklersek, o dosya tekrar seçilmemişhale gelir. Ayrıca pencerelerin ya-AMIGA DÜNYASI 48

nında aşağı ve yukarı iki küçük ok var.Bunlarla çok uzun dosya listelerinin içindegezebiliriz. Aynı işi bu okların altındabulunan ve klasik Workbench pencerelerindentanıdığımız bara basıp onu yukarıaşağı oynatarak da yapabiliriz. Bir de ekranınen altında bilgi yeri var. Buradan oan içinde bulunduğumuz directory'de kaçalt directory ve kaç dosya olduğunu öğrenebiliriz.Ayrıca seçili bulunan dosyalarıntoplam kaç KB uzunlukta olduğunu daburadan görebiliriz. Şimdi gelelim ikonlarave kullanılışlarına:Source/Destination: Bu her iki pencereninüstünde bulunan uzun ikondur. Hangipencereninkine kliklersek, o kaynak yani"source" olur. Bir anlamda aktif halegelir. Pencerelerden birinin içine kliklemekde aynı etkiyi yapar. Diğer pencerede hedef yani "destination" olur. Yaptığımızişlemler (silme, isim değiştirme gibi)kaynak penceredeki seçilmiş dosyalarüzerinde uygulanır. Yaptığımız kopya işlemlerindeise kaynaktaki seçilmiş dosyalarhedefe kopyalanır. Böylece bir directoryiçindeki dosyaları başka directory'yeveya bir diskteki dosyaları başka diskekopyalayabiliriz.Dev/Dir: Bu her pencerenin üstünde bulunanbir ikondur. Dev "Devices" anlamınagelir ve kliklediğimiz zaman o penceredeiçinde dosyalar bulunan directory vediskleri görebiliriz. Bunlardan birini kliklediktensonra pencere içinde sağ tuşa basarsakveya bu ikona basarak "dir" konumunagetirirsek, bu directory veya disktekidosyaların listesini görürüz. Bunlarınüstünde istediğimiz işlemi yapabiliriz. Ayrıcao an hangi diskin ve directory'nin (iiçiçebirkaç directory olabilir) içinde bulunduğumuzu,her pencerenin altında bulunankısımdan öğrenebiliriz. İstersekbunlardan birine klikleyebilir ve girmekİstediğimiz disk ve directory adını doğru-dan yazabiliriz. "Enter" tuşuna basar basmaz,bu directory'nin listesi alınır. Bunuyazarken disk adından sonra ":" işaretinive içice bulunan directory Merin arasına "/"işaretini koymayı unutmamak gerekir.AH: Aktif olan penceredeki bütün dosyalanseçmeye yarar. Böylece hepsindeaynı işlemi yapacaksak, teker teker tümünüseçmemiz gerekmez.None: Aktif olan penceredeki bütündosyaları seçilmemiş hale getirir.P (Parent): Bir pencerede bir directoryiçine girdiğimizde, bir üstteki directory'yegeri dönmek için kullanılır. Özellikle içicebirçok directory'nin bulunduğu durumlarda,bu tuşun faydasını fazlasıyla görürürüz.Sadece bir directory üste çıkmanın enkolay yolu. bu tuşu kullanmaktır (Bunundışında iki yol var: Biri bütün diskin listesiniyeniden alarak tekrar bütün directoryleregirmek; diğeri ise pencerenin altındakikısmı klikleyerek oradan içinden çıkmakistediğimiz directory'nin adını silmek.).R (Read): Bu her pencerenin altındabulunan ufak bir kutucuktur. Kliklediğimizde,o an pencerenin altında yazan diskve directory'nin listesi alınır. Bunu her-lıangi bir sebeple çalıştığımız listeyi yenidenokumak, yenilemek gerektiğinde yaparız.PTRN (Pattern): Bu seçenek gerçektençok kullanışlı bir seçenek. Kullanımalanı ise bir süre sonra çok sık karşılaşacağınız,özellikle harddiski olanların canınaokuyan kalabalık liste olayları. Buprogramın bir özelliği olarak bir modüldenbir dosya kaydettiğinizde -bu yerinegöre bir yazı veya bir adres dosyasıolabilir- dosyanın ismine bir nokta vebundan sonra kaydeden modülün cinsinegöre üç harflik bir ek eklenir. Böylece birbakışta onun hangi modülden kaydedildiğini,dolayısıyla ne dosyası olduğunu an-layabiliriz. Ayrıca dosyalar arasındaki bufarklılık bize bu seçenek sayesinde başkabazı özellikler de kazandırıyor. Bu seçeneğinamacı, basitçe listeyi alırken bazıisimleri listeden ayıklamak. Böylece istediğimizzaman sadece yazı dosyalarını(veya herhangi başka bir modülün dosyalarını)görebiliriz. Gelelim kullanılışına:Bu ikonu klikleyince, başka birkaç seçeneklekarşılaşırız. Bunların ilk ikisi, içineklikleyerek isimleri eleme veya seçmeşeklini belirteceğimiz barlardır. Bunlarıklikledikten sonra tanıtıcı kısmı yazarız.Bu kısımda özelliği belirten harfleri yazargerisinin yerine "*" işaretini koyarız. Meselacinsine bakmaksızın adı "Carcass"olan bütün dosyaları belirtmek istersek"Carcass.*" yazarız. Bu şekilde addansonra gelen tanıtım harflerini dikkate almaksızınbütün "Carcass" isimli dosyalarıkasdetmiş oluruz. Aynı şekilde adını dikkatealmaksızın bütün doküman dosyalarınıgörmek istediğimizde, "*.doc" yazarız;böylece sonunda "doc" belirtme harfleribulunan bütün dosyaları kasdetmiş oluruz.Tabii bu "*" işaretini sadece birkaç harfyerine kullanabilir, mesela sadece adı "d"ile başlayan dosyaları seçebiliriz. Gelelimbarların özelliklerine; bunlardan "Inclusivepattern", listede görmek istediğimizisimleri belirtir, diğer isimler gözükmez.Bu barların ikisinde de "*.*" bütün dosyalaranlamına gelir. "Exclusive pattern" iselistede görmek istemediğimiz isim grubunutanımlar. Bunların dışında bütün isimlerigörebiliriz. Ayrıca bu menüde üzerindeok işareti bulunan bir kutucuk vardır.Bu kutucuğa her bastığımızda yanındakikısımda bulunan seçenek değişir. Bu seçenek"default"'ta iken barlarda tanımlı göstermeşeklini kullanır. Bunu klikleyerekotomatik olarak sadece aynı adlı modüllerdenkaydedilmiş programları görmemizisağlayan "Data base, Spr sheet. Graphics,Document" seçeneklerinden birinegetirebiliriz. "AH" seçeneğinde ise bütündosyalar listede gözükür. Ptrn seçeneğinikullanmaya alıştığınızda, işlemlerde sizeçok yardımcı olduğunu göreceksiniz.Size: Çok basit bir seçenek. Kliklendiğindedosyaların adlarının yanında bulunanuzunluklarını kaldırır veya gösterir.Kısacası kalabalık görünüş veya az bilgiarasında bir seçim yaparız.Delete: Bu seçenek seçilmiş dosyalarıdiskten silmeye yarar. Çıkan seçenekler,birden fazla dosya seçilip hepsi silinmekislendiğinde devreye girer. Dosya silmeko dosyayı tamamen yok etmese de çokproblemlere yol açacağından, bir tedbirolarak böyle bir durumda her dosya silinmedenönce tekrar kullanıcıya sorulur (Birdosya delete ile silindiğinde diskten silinmez,sadece kullanılmaz hale gelir ve yeriboş gösterilir. Üzerine başka birşey çekilmediğisürece o dosya diskte aynen durur.Yani kazayla sildiğiniz bir dosyayı diskebaşka hiçbirşey çekmediğiniz takdirdekurtarabilir, hiçbir kayıp olmadan tekrarkullanabilirsiniz. Piyasada bu işlemi deyapan pekçok program mevcut). Bu soruAMIGA DÜNYASI 49

sırasına "skip" ile o dosyayı silmeyi atlayabilir,"abort" ile silme işleminden tamamenvazgeçebilirsiniz. "Delete all" seçildiğinde,siz bu dosyaları kontrol ettiniz vekarar verdiniz demektir. Bilgisayar sizetekrar sormadan bütün sorulara evet diyecevap vererek bu dosyaların tamamını siler.Bu da bize zaman kazandırır.Format: Bu seçenek gerçekten çokönemli. Bir diski yeni aldığınızda, diskiniçine dosyalar kopyalayamazsınız. Zatenprogramlar diski tanımaz ve üzerinde işlemyapmayı reddeder. Bu diski kullanabilmekiçin diski "formatlamanız" yanikullanıma hazırlamanız gerekir. Bu işlemleaynı zamanda diski tamamen silmişolursunuz (geri getirilemeyecek şekilde).Bazen virüslü bir diskten kurtulmak içinde bu yöntem kullanılır (son çare bütünprogramı yoketmeklir). Bu seçenek diskiformatlamaya yarar, böylece ürettikleriniziyeni aldığınız disklerde depolayabilirsiniz.Ayrıca diskin adını da bu işlem sırasındakoyarsınız. Bu işlemi yaparkenkullanacağımız bir iki seçenek var:Disc name: Fornatladığımız diske koyacağımızadı bu bara klikleyerek yazarız.Boot: Diskin başına boot koyma seçeneğiniseçtiğimizde o diskin başınados'un yüklenmesini sağlayan bir programkonur. Bu program Rom'da bulunanAmigaDos'u çalıştırır, ve diskten içindemouse işaretçisinin şekli, ekran renklerigibi pek çok özelliğin de bulunduğu birdosyayı yükleyerek kullanmaya başlar.Dos ekranı açılır. Kısacası herhangi birdiski her içeri altığınızda olan şeyler. Buseçeneği kaldırdığımızda, bu program diskinbaşına yazılmaz, diski içeri attığımızdael resmi geri çıkar.DF0, DF1,..: Bu formatlanacak diskinhangi sürücüde olduğunu gösterir.Verify: Bunu geniş olarak disk copy'deanlatacağım. Kısaca diski formatladıktansonra kontrol eder. bozukluk varsa gösterir.Böylece bozuk diske bir dosya yazıpbaşımıza bir sürü bela almaktan ve o dosyayıkaybetmekten kurtuluruz.Copy: "Source" olarak gösterilen penceredekiseçilmiş dosyalan "destination"olarak gösterilen pencereye, dolayısıylaburada belirtilmiş olan disk vedircctory'ye kopyalar. Yeni bir diske birşeylcrkopyalarken, o diskin formatlanmışolmasına dikkat edin. Ayrıca dosyalarıkopyaladığınız diskte aynı isimle başkabir dosya varsa bunun onun üslüne çekiliponu yok edeceğini unutmayın.Disc Copy: Bu seçenek bir diskin içeriğinitamamen başka bir diske kopyalamayayarar. Bu çoğu zaman bütün dosyalarıtek tek kopyalamaktan daha kısa ve dahaaz zahmetlidir. Burada üzerine kayıt yapılacakolan diskin içeriğinin hiçbir önemiyoktur ve tamamen yok olur. Kopyalananboş bir disk olsa bile... Bunun için koyalamaişlemlerinde dikkatli olmanız ve dolubir diski hedef olarak kullanmamanız gerekir,tabii eğer silmek istemiyorsanız. Ayrıcabirden fazla disk sürücünüz olduğundabundan en iyi şekilde yararlanabilirsi-AMIGA DÜNYASI 50niz. Tek sürücü ile çalışırken, diskin içeriğiönce hafızaya alınır, sonra hedef diskeyazılır. Buradaki seçenekler şunlar:Source: Kopyası çıkarılacak olan diskinbulunduğu sürücüyü gösterir. Normal zamandabilgisayarınızın üstündeki sürücü"df0:"dır.Destination: Bilgilerin yazılacağı diskinkonacağı sürücüyü gösterir. Tek sürücüylekopya yaparken program disklerisizden sırayla ister.Copies: Bu bir diskten kaç kopya çıkarılacağınıseçmeye yarar. Mesela bir diski2 diske kopyalamak isliyorsak, iki kerenormal kopya işlemi yaptığımızda iki kerehafızaya okumuş, buradan iki kere disklereyazmış oluruz, (tek sürücüyle kopyayaparken). Fakat bu seçeneği kullanarak 2kopya yapmayı seçersek, diski bir kerehafızaya okur. sonra sırasıyla iki keredisklere yazarız. Böylece sadece bir kereokuduğumuzdan oldukça zaman kazanırız.Verify: Bu seçenek özellikle daha evelepeyce kullanılmış disklerin üzerine kayıtyaparken çok işe yarar. Bilgiyi yazdıktansınıra geri okuyup kontrol eder. Eğer disktebir bozukluk varsa, burada bir hata olurve bize hata mesajı verilir. Böylece yaptığımızkopyanın başarılı olup olmadığınıanlayabiliriz. Kışın soğuk disklerde ve eskidisklerde bu tip hatalara karşı hazırlıklıolun (disklerin çalışması için gerekli sıcaklıkaralığının üst sınırı fazla aşılmasadaalt sınırının allına çok sık düşülür. Budiskleri atmayın. ısınınca düzelirler).Disc copy: Kopya işlemine başlamayayarar.Rename: Bu da oldukça kullanışlı birseçenek. Seçilmiş dosya ya da dosyalarınadını değiştirmeye yarar. Bu ikonu klikleyince,seçilmiş dosyaların adını gösterenve yeni adını soran bir yazıyla karşılaşıyoruz.-Burayıklikleyip yeni adı yazıyoruz.Dikkat etmemiz gereken, bir dosyaya zatendiskte bulunan (aynı directory'de olmazsasorun çıkmaz) başka bir dosyanınismini vermemek. Çünkü aynıdirectory'de aynı isimli iki dosya olamaz.Make Dir: Bu seçenek disk düzenlemesindeçok büyük yer tutuyor. Yaptıklarınızıkaydettiğiniz disk doldukça, farkedeceğinizgibi uzun bir dosya listesi insana oldukçasorun çıkarır. Rahat çalışamazsınız.Ve bu liste büyüdükçe, "Ptrn" seçeneğinikullansanız bile, bazı şeyleri bulmanız imkansızve hatta yorucu hale gelir. Bununiçin en akıllıca yöntem, dosyaları değişikaltdirectory'lerde saklamaktır, tıpkı birdosya dolabının çekmeceleri gibi. Mantıklıayırımlar yaparak dosyalan sakladığınızda,çalışmanız çok daha verimli ve kolayolur. "Make dir" seçeneği de o an bulunduğumuz(aktif penceredeki) disk vedirectory 'nin içinde yeni bir directory yaratmayayarar. Bu ikonu klikleyince karşımızadirectory'nin adını soran bir bar çıkar.Buna klikleyerek ad yazarız ve buisimde bir directory açmış oluruz. Dikkatetmemiz gereken directory'nin adının,içinde bulunduğu directory'nin içindekibaşka herhangi bir dosyayla aynı olmaması.Farklı directory'lerin içinde aynı isimlidosyalar bulunabilir.Bu alt programın sadece bir tane yukarıdanaçılan menüsü var. Bu menünün aynısıdiğer modüllerde de mevcut. "Exit"isimli bu menü programdan çıkmaya yanyor.Buradan "main menu" ile başka birmodül yükleyebileceğimiz ana meniiye,"system" ile ise Workbench'e çıkarız.Bu yardımcı programı kullanmayı iyiöğrenmenizi tavsiye ederim, çünkü gerçektençok önemli bir program. Bunsuz,elinde bir sürü dosya olduğu halde boşdolaplara yerleştiremeyen birine dönersiniz.Ayrıca bu programın kullanılışı piyasadakipekçok disk programının kullanılı-

sına benzediğinden, ilerde bunlardan birinikullanmanız gerekliğinde bu bilgilerinizsize yardımcı olacaktır.GRAPHICS:Bu modül, adından da anlaşılacağı gibigrafik çizmeye yarıyor. Bazı değerlerigrafikte görmek çok daha anlamlı olduğugibi bunları gerektiğinde grafik olarak sunabilmekde büyük önem taşır. Bunlar dü :şünülerek hazırlanmış modülde 18 çeşitgrafik çizme, bunların üzerine bilgi eklemegibi olanakların yanında, bu grafikleridiskte resim olarak (IFF) saklama ve yazıcıdanbastırma imkanı da var. Bu modüldeyukarıdan açılan hiçbir menü yok, bütünseçenekler ana ekranda ikonlar halindebulunuyor. Bu yüzden ilk bakışta oldukçakarışık gelebilir, fakat aslında modülünkullanımı çok kolay. Yüklemek için anaekranda adının üstüne bir kere kliklememizyeterli. Tabii ana menüyü hiç yüklemeden.Workbench'i kullanarak yüklememizmümkün. Program "Minioffice 1"isimli diskte. Yani 2. disk.Modülün iki ana ekrandan, dolayısıylaiki ayrı bölümden oluştuğunu söyleyebiliriz.Bunların ilki, ilk karşımıza çıkan vebütün grafik işlemlerini yönettiğimiz "esas"kısım. İkincisi ise bu ekrandan "EditData" ikonunu klikleyerek girdiğimiz bilgigirme ekranı. Programda esas olarak 4bilgi grubu var. Bunlardaki bilgi sayısıbelli veya sınırlı değil. Bunlar bilgi girmeekranında tanımladığımız isimlerle, anaekranın solunda altalta ikonlar olarak gösteriliyorlar.Bunları klikleyerek seçebiliyor,tekrar klikleyerek seçilmemiş halegeri döndürebiliyoruz. Tek bilgilik grafiklerde(bunların hepsini ileride anlatacağım)bu bilgi gruplarından birinin, karşılaştırmalıgrafiklerde ise en az ikisinin seçilmişolması gerekir. İlk önce bilgi girmeekranının kullanılışından bahsedeyim:Bu ekranda bilgiler üstte liste olarak gözükür.O an seçilmiş olan. dolayısıyla üzerindeişlem uygulayacağımız bilgi satırı,kırmızıyla gösterilir. Bu satırların altındabir dizi ikon bulunur. İlk önce satırlarınüstündeki bölüm başlıklarının ne anlamageldiğinden bahsedelim:No: Bu, o veri elemanının numarasıdır.Labels: Bu başlık altında, o veri elemanınaverilen ad yazılır.Abr: Bu başlık altında, grafiklerde kolaygösterebilmek amacıyla, o veriye ait 3harflik bir kısaltma yazılır.En: Bu başlık altında ufak bir kutucukbulunur. Bu kutucuk o verinin o an o datagrubuna ait olup olmadığını, yani kullanılabilirolup olmadığını gösterir. Böylecebazı verileri geçici olarak grafikten çıkarmakistediğinizde onları silmeniz gerekmez.Bu kutucuklara klikleyerek o bilgiyideğerlendirmeden çıkarır veya sokabilirsiniz.Bu kutucuklar kırmızı iken bilgilerdeğerlendirmeye dahildir. Bunlar siyah olduğuzaman ise bu bilgiler hesaba katılmaz.Kaç bilginin aktif olduğunu ekranınsağ altındaki ufak pencereden öğrenebiliriz.1, 2, 3 ve 4. Grup: Bu başlıkların altındao isimdeki bilginin her bilgi gurubuiçin değeri verilir. Bu değerler negatif deolabilir.Patt: Bu son başlığın altında o bilginingrafikte temsil eden renk verilir. Renk numarasıaynı olan veriler aynı renkle gösterileceğinden,grafik üzerinde ayrıca birgruplanma göstermek için bu seçenek kullanılabilir.Yalnız bu aynı renk grubu seçimininkarışıklığa yol açabileceğini unutmamaklazım. Grafik güzelliğini tecrübelerimizleelde edeceğiz.Aşağıdaki ikonlar ise soldan sağa sırasıyla:1) Listenin en başına gitmeyi sağlar2) Listede bir veri yukarı gitmeyi sağlar3) Listede kaçıncı elemana gidileceğinisoran bir kutucuk çıkar. Gidilecek elemanınnumarasını yazarak o elemana gideriz.4) Listede bir eleman aşağı gitmeyi sağlar.5) Listenin en sonuna gitmeyi sağlar.Yukarıdaki ikonlar çok uzun veri listeleridışında pek fazla işe yaramazlar.6) Bu ikonla seçilmiş (kırmızı) satırdanbaşlayarak verileri gireriz. En solda rakamdanbaşlayan bilgi girme işlemi her"enter" a basışta sağa ve oradan bir alt satıradoğru devam eder. Ayrıca önceden girilmişbilgileri düzeltirken de bu ikonukullanırız. Ayrı kalmasını istediğimiz değerleriçin direk "enter"a basıp geçebiliriz.Kısacası bu bölümün ana ikonu.7) O an seçili olan satırı komple silmeyeyarar. Yalnız silme işleminden önce bunuonaylamamız istenir. "Yes" ikonunu klikleyerekonaylar ve silebiliriz. "No" ikonuise silmekten vazgeçmeye yarar.8) Bu ikon listedeki bütün satırları aktifhale getirir. Yani hepsinin "En" başlığı altındakikutucuğu kırmızı olur.9) Bu ikon, üsttekinin tam tersine bütünsatırları kullanım dışı bırakır.10) Bu ikon kliklendiğinde, ufak birpencere açılır. Buradan kullandığımız 4bilgi grubunun adını girebiliriz.11) Son ikon olan bu ikonla esas ekranageri döneriz.Evet, bu ekrandan programımıza grafiğiniçizeceğimiz bilgileri girdikten sonragrafik seçenekleriyle devam edebiliriz. İlkönce çizeceğimiz grafiğin türünü belirleyelim.Toplam 18 tür olduğunu söylemiştim.Bunların tamamının ikonlarını "Gallery"ikonunu klikleyerek görebilir vebunlardan birini seçebiliriz. Ben size buradagözüktüğü sırada soldan sağa anlatacağım:1) Tipik bir bar (çubuk) grafik örneği.Seçilmiş olan tek bir bilgi grubunun grafiğiiki boyutlu olarak çiziliyor.2) Yukarıdaki gibi bir grafik, yalnız busefer en az iki grup seçmek gerekiyor. Verilersoldan sağa sıralanırken ayrıca herverinin değişik gruplardaki değerleri deyanyana gösterilmiş.3) Bu sefer de en az 2 grup seçmek gerkiyor.Fakat bu sefer çubuklarda her verininseçilen değişik gruplarda aldıkları değerlertoplanarak üstüste gösterilmiş. Yanisonuçta Y ekseninde okuduğumuz değerlertoplam değerler.4) Herhalde en tipik grafik örneği. Karikatürlerdepatronların odasında arkada gözükeninişli çıkışlı çizgi grafiğinin aynısı.Basit olarak seçilen bir grup için değerleringösterdikleri noktalar işaretlenip aralançizgilerle birleştiriliyor.5) Bu sefer de tek grup seçiyoruz. Yalnızbu kez çizgi grafiğinde her noktadakiveri öncekilere ekleniyor. Dolayısıyla değerlerimizartı olduğu sürece grafik yükseliyor.Yalnız verilerin büyüklüğüne, dolayısıylaartışın büyüklüğüne göre eğimideğişiyor. Mesela bir malın fiyat artışınıgözlemek için verilere her ay gelen zam-AMIGA DÜNYASI 51

lan sırayla yazarsak, bu malın fiyat grafiğinigörürüz. Aynı grafiği yukarıdaki seçenekteelde etmek için o malın her ayki fiyatınıgirmek gerekecektir.6) Bu dört numaralı grafiğin aynısı. Yalnızbu sefer seçili veri grupları değişikrenklerle aynı grafik üzerinde gösteriliyor.7) Bu da 5 numaralı grafik gibi. fakatyine birden çok grubu aynı grafik üzerindegörebiliyoruz.8) Bu tek bilgi grubu üzerinde çizilenbir çizgi grafiği. Yalnız bu sefer çizgininaltında kalan alan boyanarak daha güzelbir görüntü elde edilmiş.9) Bu sefer grafik, seçili gruplar üzerindeçiziliyor. Yine içi dolu çizgi grafik.Yalnız bu sefer de verilerin değişik gruplardakideğerleri toplanarak grafikler üstüstegösterilmiş.10) Bu içi dolu çizgi grafikte seçiligruplar üstüste, % olarak gösterilmiş.11) Elma grafiklerine geldik. Her seçimdensonra gazetelerde bol bol gördüğümüzgibi. bu oran belirtmenin (özellikle bir bütünüpaylaşma sözkonusu olduğunda) enkolay yolu. Bu grafikte her bilgi değerineoranla daireden bir parça alıyor. Bu grafiklerinilki pozitif değerler için yapılıyor.12) Yukarıdakinin aynısı, yalnız bu sefernegatif değerler kullanılıyor.13) I numaralı grafiğin 3 boyutlusu.Bence çok daha şık duruyor.14) 2 numaralı grafiğin 3 boyutlusu.15) Bu da 2 numaralı grafiğin benzeri.Yalnız bu sefer değişik bilgi gruplarınıngrafikleri yanyana değil, arka "arkaya dizilmişler,çok daha güzel ve de anlaşılırolmuşlar.16) 3 numaralı grafiğin 3 boyutlusu.17) Bu da 11 numaralı daire grafiğinin 3boyutlusu. Tabii pozitif değerler için.18) Son grafik de, 12 numaralı negatifdeğerler için olan grafiğin üç boyutlusu.AMIGA DÜNYASI 52Grafik türlerinin tanıtımı da bittiğinegöre ikonların açıklanmasına geçebiliriz.Graph Type: Bu ikonu her İliklediğimizde,alttaki grafik ikonu değişir. Buradançizilecek grafiklerin türünü belirleriz.Demin grafik türlerini tanıtırken de farkettiğiniz gibi, grafikler belli ana türlerebölünmüş. Mesela çubuk, 3 boyutlu çubukveya çizgi grafikleri gibi. Bu grafikgruplarının herbirinin içinde de ayrı cinslerivar. Biz bu ikonu kullanarak, bu anabaşlıklar arasında seçim yaparız.Option: Demin "graph type"ı anlatırkenher ana başlığın içinde değişik çizilebilentürlerinin (mesela bütün bilgi gruplarınıkarşılaştırmalı çizmek gibi) bulunduğunusöylemiştim. İşte bu ikon da, o başlığıntürleri arasında seçim yapmamızı sağlar.Her kliklediğimizde o an çizilecek olantürü gösteren ikon değişir.Gallery: Bu bütün grafik türlerini gösterenbir ekran getirir ve buradan 18 türiçinden istediğimizi seçeriz. Bence bunukullanmak çok daha kolay.Edit Data: Demin yukarıda anlattığımbilgi girme ekranını açar.Draw Graph: Bütün özellikleri tanımladıktansonra bu tuşla grafiği çizdiririz.See Graph: Bir grafiği çizdirdiğimizzaman onu ekranda görürüz. Mouse tuşunakliklediğimiz anda grafik ekrandankaybolur ve program ikonların bulunduğuana ekrana geri döner. Grafiğe bir dahabakmak istediğimizde tekrar çizdirmemizgerekmez. Bu ikonu klikleyerek çizdiğimizgrafiği yeniden görebiliriz. Çizilen birgrafik yenisi çizilene veya "load data" ileyeni veriler yüklenene kadar hafızada kalır,dolayısıyla istediğimiz zaman bu ikonlayeniden görebiliriz.Grid: Grafiğimizi çizdiğimizde, çubukve çizgi grafiklerde, verilerin bir noktadakideğerini okumak oldukça zor olabilir.Mesela çubuk grafikte bir çubuğun gösterdiğideğeri ekranın en solundaki y eksenindenokuruz. Tabii değeri göz karankestirmek zor olabilir. İşte bu problemi ortadankaldırmak için grafiğe yerine göreyatay çizgiler, dikey çizgiler veya her ikisinibirden ekleyebiliriz. Bu ikona herbasışımızda koyacağımız çizgi türü değişirve o an kullanılan tür ikonun altındagösterilir. Tabii bunda çizeceğimiz grafiktürünün de etkisi vardır. Mesela bir elmagrafik çizerken, zaten anlamsız olacağından,bu çizgileri koyamayız.On Top: Okumayı kolaylaştırmak içinkoyacağımız çizgileri grafiğin üstüne çizmeyeyarar. Bazı bar grafiklerinde ve içidolu çizgi grafiklerinde bu seçeneği kullanırsak,bize yardım etmesi gereken bu çizgileringrafik elemanlarının arkasındakaybolup gitmesine engel oluruz.Behind: Bu seçenek ise yardımcı çizgileriarka plana, grafik elemanlarının arkasınaçizer.Minimum Y: Y ekseninde verilerin nümerikdeğerlerinin direkt olarak gösterileceğigrafiklerde (yani oran gösterilmeyengrafiklerde) bir problemle karşılaşırız. Buda Y ekseninin bölünmesidir. Belli bir sınırolmadığı için. verilerin değerleri birbirindençok farklı olabilir. Ve Y ekseninibunlardan birine göre böldüğünüzde bazıdeğerler arasındaki fark çok ufak kalabilirve bu değerler birbiriyle aynı noktada gözükebilir.Ya da tam tersi olarak bazı değerlerçok büyük kalıp grafiğin dışındakalabilir. Her iki halde de iyi bir grafik eldeedilmez. "Minimum Y" Y ekseni bölünürkenen ufak değerin nasıl bölüneceğinibelirler. Eğer "Automatic" seçilirse, programdeğerlerin ortalamasını alarak birmaksimum ve minimum değer belirler vey eksenini buna göre eşit aralıklara bölerekgrafiği çizer. Dolayısıyla en ideal grafiğiçizmeye çalışır. Fakat tabii sizin grafikteözellikle detaylı görmek istediğinizbazı bölgeler olabilir. Kısacası "ideal grafik"sizin ihtiyaçlarınıza cevap vermeyebilir.Böyle bir durumda "Manuel" seçeneğiniseçer ve alttaki kutucuğa kendi istediğinizminimum değeri girebilirsiniz.Maximum Y: Bu da aynı "minimum y"gibidir. "Automatic" seçili olduğu zamany ekseninde gözükecek maksimum değeriprogram hesaplar. "Manuel" seçili olduğu/aman da, kendi istediğiniz maximum ydeğerini gireriz. Bir maksimum veya minimumy değerinin olmadığı zamanlarda(mesela daire grafiği gibi oran gösterengrafiklerde) bu iki kutucuk gölgeli, yanikullanım dışıdır.Maximum D.P.'s: Bu seçenek de y ekseninindegösterilen değerlerle ilgilidir.Yalnız bu sefer söz konusu olan bu eksenüzerinde gösterilen değerlerde noktanınsağında kaç hane gösterileceğidir. Yani"küsurat". Detaylı bir grafik için bu sayıyıarttırır ve çok hane görürüz. Tabii bunungereksiz olduğunu veya çok kalabalık gözüktüğünüdüşünürseniz, bu sayıyı küçültüpnoktanın sağına düşen "detayları"azaltabilirsiniz. Y ekseninde rakamların

gösterilmediği grafiklerde bu seçenek degölgeli, yani kullanılmaz olacaktır.Add Dets: Bu seçeneğin adı "add details",yani detay ekleme. Bu seçenek yardımıylagrafiklerimizin üstüne bazı ek bilgileryazabiliriz. Bir grafik çizilmiş durumdadeğilse, bu seçenek kapalı olacaktır.Grafiğimizi çizdikten sonra bu ikonukliklediğimizde. bir pencereyle karşılaşırız.Eklemelerimizi bu pencereden yaparız.Bir grafiğe başlıca iki şey ekleyebiliriz.Yazı ve çizgiler. Bunları eklemek içinilk başta bunlardan birini seçmemiz gerekir.En başta bulunan "Text" ile yazı eklememenusunu, "Line" ile de çizgi eklememenusunu görürüz. Burada kullanılan seçeneklerşunlardır:Text:Text: Bu barı kliklediğimizde, grafiğinüstüne yerleştireceğimiz yazıyı yazmayabaşlarız.Fore: Yazacağımız yazının rengini buradanseçeriz. İstediğimi/ rengi kliklememizyeter. Grafiğin güzel ve okunaklı olmasıiçin bu renk seçiminin iyi yapılmasıgerekir.Back: Bu seçenekten üstüne yazı yazacağımızarka planın rengini seçeriz. Eğer"none" ikonunu (diklersek, arkaya hiçbirrenk konmaz, yazı direkt grafiğin üstüneyazılır. Bazı kalabalık grafiklerde veyakötü renk seçimlerinde, bu yazı okunamayabilir.Draw: Bu seçenek ile yazının nasıl yazılacağınıseçeriz.Plain: Bunu kullanarak yazarsak, yazıen sade şekilde yazılır.Underline: Bu seçeneği kullanarak yazdığımızdayazılan yazının allına bir çizgiçekilir.Border: Bu seçenekle ise yazının etrafınabir çerçeve çizilir.Plinth: Bu son seçenek de yine yazınınçevresine bir çerçeve çizilir, fakat bu seferçerçevede iki renk kullanılarak bir çıkınlıefekti verilir (ikonlarda olduğu gibi).Bunlardan doğru seçimleri yaptıktansonra ok ikonunu klikleriz. Grafik ekranagelir. Ayrıca mouse işaretçisi koyacağımızyazının büyüklüğünü gösteren bir çerçeveyedönüşür. Bunun için uygun bir yerbulup sol düğmeye basarız. O yazı belirtilenşekilde grafiğin üstüne konur.Line:Width: Bu çizeceğimiz çizginin kalınlığınıbelirler.Fore: Buradan çizeceğimiz çizgininrengini seçeriz.Bundan sonra yapmamız gereken seçim,çizeceğimiz çizginin şeklidir. Bu düz olabilirveya ucunda oklar bulunabilir. Bu şekillerikonların üstünde gösterilmiştir.Daha sonra ok ikonunu klikleriz. Grafiğimizyine ekrana gelir. Mouse işaretçisi birarlı şeklindedir. Bunu çizginin başlayacağıyere götürür bir kere klikleriz. Daha sonraçizginin biteceği yere götürüp ikinci kereklikleriz ve arada çizgi çizilmiş olur.Çizgi ve yazı özelliklerini bir arada kullanarakgrafiğimizi çok daha açıklayıcı veanlaşılır hale getirebiliriz.Explode: Bu ıkon da daha güzel bir grafikelde etmek için kullanılır. Sadece 2 boyutludaire grafiklerinde etkilidir. Böylebir grafik çizdikten sonra bu ikonu kliklersek,çizdiğimiz grafik ekrana gelir. Buradadairenin dilimlerinden herhangi birinikliklediğimizde. o dilim daireden ayrılıpbir miktar dışarı çıkar. Tekrar kliklersekyerine döner. Böyle daha dışarıda göstermekistediğimiz dilimleri seçeriz. Dahasonra "ok" ikonunu klikleyerek çıkarız.Grafiğimiz bu şekilde kalır.Palette: Programda grafik için kullanılanrenkler sabit değildir. Bunları biz ayarlayabiliriz.Bunun için "palette" seçeneğindenyararlanırız. Bu ikonu kliklediğimizde,karşımıza ufak bir pencere çıkar.İşte bu penceredeki ikonların açıklaması:İlk başta bütün renkler gösterilmiştir.Bunların içinden değiştirmek istediğimizeklikleriz. Bu rengin RGB değeri aşağıdagözükür. Bütün renkler kırmızı (R. birincideğer), yeşil (G, ikinci değer) ve mavinin(B, üçüncü değer) değişik oranlarda karışımındanoluşmuştur. Her rengin değeri 0-15 arasında değişir. 0 rengin en koyu (siyah),15 en açık haline karşılık gelir. Meselailk renge 12. diğerlerine 0 verdiğimizdeaçık bir kırmızı; ilk iki değer 15,diğeri 0 olduğunda parlak sarı elde ederiz.Bu değerlerle oynayarak istediğiniz rengielde edin.Undo: En son yaptığınız değişikliği gerialmaya yarar.Reset: Bütün renkleri ilk hallerine döndürür.Herşeyi rezil etliğinizde hayat kurtarır.Cancel: Bütün yaptığınız değişiklikleriiptal ederek ana programa çıkar.Ok: Bütün değişiklikleri kabul ederekana programa çıkar.Save As: Programda grafiği çizmeyebaşlamadan önce "edit data" seçeneğinikullanarak grafiği çizilecek değerleri girdik.Bu verilerin sayısı çok büyük olabilir.Bunun için her seferinde bu değerleri yenidengirmemiz beklenemez. Yapmamızgereken, girdiğimiz değerleri diskte saklamaktır.Bunu da bu ikon yardımıyla yaparız.Verileri girip ana programa çıktıktan sonrabu ikona klikleyin. Karşımıza kayıt işlemlerinihalletmemize yardımcı olan ufak birpencere çıkar. Bu pencerede kullanacaklarımızşunlardır:Patt: Disk kullanımı için olan yardımcıprogramdakinin aynısıdır. Bütün yüklemeve kaydetme ekranlarında çıkan bu penceredeo diskin ve directory'nin içindekidosyaların listesini görebilir, böylece dosyamızıhangi directory'nin içine kaydedeceğimiziveya ne isim vereceğimizi seçerkenzorlanmayız. Tabii bir liste söz konusuolduğu için bir önceki yardımcı programdakisorunlar buradada mevcut. Ve yineüslenin ekranda görülecek kısmı içinbir ayrım yapabilmemiz söz konusu. İştebu "pattern" (patt) isimli bara nasıl bir ayrımyapılacağını, hangi isimlerin gösteriliphangilerinin gösterilmeyeceğini tanımlayanbilgiyi verir. Bunun nasıl yapılacağınıyukarıda anlatmıştım.Path: Bu barda o an hangi diskin içindehangi direetory'de olduğumuz, dolayısıyladosyamızı nereye kaydedeceğimiz gözükür.Burayı klikleyerek hemen istediğimi/disk ve directory isimlerini yazabilir ve odirectory'nin içine girebiliriz.File: Bu barda ise kaydedeceğimiz dosyayavereceğimiz ismi yazarız. Dikkat etmemizgereken, o directory'de zaten bulunanbir dosyanın ismini vermemek. Çün-AMIGA DÜNYASI 53

kü böyle bu durumda, aynı isimli iki dosyabulunamayacağından, yenisi eskisininüsliine yazılır ve eskisi geri getirilemeyecekşekilde yok olur.Fakat program bizi buna karşı uyarır vebize diskte bulunan dosyayı yenisiyle değiştirmeyiisteyip istemediğimizi sorar, istemezsek"cancel" seçeneğini kullanıp çıkarızve daha sonra o dosyayı başka birisimle kaydederiz. Böylece bir hata yapmamızönlenmiş olur.Read dir: O an "path'de gözüken diskve directory'nin içindeki dosyaların listesininyeniden okunup ekranda gösterilmesinisağlar.Bu listenin gösterildiği ufak pencereninyanında yukarı ve aşağı ok işaretiyle beraberbir çubuk bulunur. Her zamanki gibibu ok işaretleriyle listede yukarı ve aşağıilerleyebiliriz. Ve tabii bu çubuğu basılıtutup yukarı aşağı oynatarak listeyi kaydırabiliriz.Parent: O an bulunulan yerden bir directoryüste, yani dışarı çıkmaya yarar.Assigns: O an sisteme tanıtılmış olandisk ve directory'lerin listesini çıkarır.Liste ekranında çıkan bu isimlerden biriniklikleyerek hemen onun içine girebiliriz.Bir de ekranın solunda üç ikon bulunur.Bunlar en çok kullanılan diskler olduğundan(df0: ve ram: gibi), bizi adını yazmakveya listeden seçmek zahmetinden kurtarmakiçin bu ikonlar konmuş. Mesela o aniçeride bulunan diskin listesini almak için"df0:" ikonunu kliklemek yeterli.Save: Bütün seçimleri yaptıktan sonradosyamızı diske yazmaya yarar.Save Data: Bir dosyayı kaydettiktensonra bunun üzerinde ekler ve değişiklikleryaparsak ve bunu eski dosyanın üstünekaydetmek istersek, bu ikonu kliklememizyeterlidir.Yani yukarıdaki gibi bir pencere çıkmaz,onun yerine o anki bilgiler en sonkaydedilen dosyanın üzerine, aynı isimlekaydedilir. Dosyanın eski hali tamamenyok olur. Herhalde yer yer kazalara yolaçabilecek bir ikon olduğunu söylememegerek yok.Load Data: Diske kaydedilmiş bir dosyayıgeri yüklemeye yarar. Aynı "save as"seçeneğindeki gibi bir pencere çıkar. Tekfarkı oradaki dosyamızı diske kaydetmeyeyarayan "save" seçeneğinin yerine, buradadosyayı geri okumaya yarayan "load" seçeneğininolması. Ayrıca yüklemek istediğimizdosyanın adını yazmak yerine listedeadını bulup kliklememiz yeter. Bunundışında kullanımları aynı. Dikkat etmemizgereken nokta ise yeni bir bilgi dosyasıyüklediğimizde, o an üzerinde çalıştığımızbilgilerin, ki buna çizilmiş olan ve hafızadaduran grafik de dahil, tamamen yokolacağı, yerine yeni bilgilerin yükleneceğidir.Bunun için önce üstünde çalıştığımızbilgileri -tabii eğer önemliyse- diske kaydetmemizgerekir.Clr Data: Üzerinde çalıştığımız, verilerdensıkıldığımız, yeniden başlamak istediğimizzaman, bu ikonu kullanarak bütüngirdiğimiz verileri silebiliriz. Yeni bir hayat,yeni başlangıçlar.Save Clip: Üzerinde çalıştığımız verilerigeçici olarak, kısa bir süre için bir yeresklamak gerekebilir. Mesela başka bir bilgigrubunu yükleyip bir göz atmanız gerekebilir.Bunun için bütün kaydetme işlemleriyleuğraşmak istemeyebilirsiniz. Böyle durumlardabu ikonu kliklemeniz yeter. Yaptığıiş ise o anki verileri ram diske (bildiğinizgibi Amiga'da ram"ı, yani bilgisayarınhafızasını bir disk olarak tanıtıp kullanmakmümkün.Tabii bu alet resetleninceye kadar geçerlioluyor, ama inanılmaz hızı sayesindeçalışırken oldukça yardımcı oluyor.)"Clip.gra" ismiyle kaydetmek.Aslında bunun herhangi bir bilgi dosyasındanfarkı yok, ama çok hızlı kayıt edildiğindenkullanımda çok pratik. Hem deesas dosyanın üzerinde bir değişiklik yapmamışolduğunuzdan, (o güvenlice diskteduruyor) çok da güvenli.Load Clip: Clip olarak kaydetmeniniyiliği işte burada bir kez daha karşımızaçıkıyor. Bu ikonu kliklediğinizde hemenram diskten "clip.gra" isimli dosyayı yüklüyor.Yani demin kaydetmiş olduğunuzdosyayı.Kısaca bir ikonu klikleyerek o anki bilgilerigeçici olarak saklıyor, işiniz bitincebaşka bir ikonu klikleyerek bunları gerialıyorsunuz. Kullanımda çok büyük birkolaylık sağlamasının yanında, başkaavantajları da var. "Load data" ile bilgiyüklediğinizde o an hafıza çizilmiş olarakbulunan grafik de yok olur.Fakat "load clip" için böyle birşey sözkonusu değil. Sakladığınız bilgileri gerialdığınızı bildiğinden, program son çizilengrafiği silmez, saklar. Tabii arada başkabir "load data" işlemiyle bu grafik zatensilinmediyse.Save IFF: Çizdiğimiz grafiği diske kaydetmeyeyarar. Yalnız dikkat etmemiz gerekensadece grafiğin diske kaydedildiğidir.Kayıt ekranı tıpkı diğerlerine benzer.Ayrıca resim IFF olarak kaydedilir. Bupekçok bilgisayardaki grafik programlarındave Amiga'daki çizim programlarınınhepsinde kullanılan (mesela Deluxe paint)dosya türü olduğundan, daha sonra bugrafiği herhangi bir çizim programınayükleyip üzerinde değişiklik yapabilirsiniz.Load IFF: Daha önce çizilip diske kaydedilmişbir grafiği geri yüklemeye yarar.Yükleme ekranı bütün kayıt/ yükleme seçeneklerindeolduğu gibidir.Auto Save: Bu seçenek uzun süre değergireceğiniz zaman çok işe yarar. Programıniçinde devamlı bir saat çalışır. Bu seçeneğiçalıştırdığınızda, siz hiç karışmadan,verdiğiniz aralıklarla girdiğiniz değerlerdiske kaydedilir.Böylece herhangi bir elektrik kesilmesineveya benzer bir aksiliğe karşı iki dakikadabir yazdıklarınızı diske kaydetmekiçin paranoyakça çabalamanıza gerek kalmaz.Bu ikon kliklendiğinde birkaç değergirmenizi bekleyen bir pencereyle karşılaşırsınız:Off: Otomatik diske kaydı kapamayayarar.Prompt: Otomatik kaydı açar, yalnızher kayıtta size sorulur.Auto Save: Otomatik olarak, verilenaralıklarla, size sorulmadan diske kayıtyapılır.Time: Kaç dakikada bir kayıt yapılacağınıbu kutucuğa yazarsınız."Ok" seçeneği ile bu seçimleri kabuleder, "cancel" ile ise vazgeçip çıkarsınız.Dt set 1,2...: Bunlar ekranın sağında bulunanaltalta 4 ikondur. Üstlerinde bilgigruplarının adı yazar. Basılı olduğunda obilgi grubu seçilmiş, çıkık olduğunda seçilmemiştir.Bazı grafiklerde sadece birdata grubunu, bazılarında da en az ikisiniseçmek gerekir. Bu seçimleri, bu ikonlarlayaparız.Print: Bu seçenek, çizdiğimiz grafiğiyazıcı aracılığıyla kağıda dökmemizi sağlar.Klikleyince, basılacak grafiğin yoğunluğunusoran bir ekranla karşılaşırız. Yoğunluk1 ile 7 arasında olabilir. Bu sayı nekadar yüksekse, aynı satırın üzerinden okadar fazla geçilir ve çıktı çok daha güzelolur.Tabii o oranda yazıcı şeridi ve zamanharcanır. Tercih size kalmış.About: Bu ikon kliklendiğinde programınyapımcıları, telif haklarının kime aitolduğu, o anki boş hafıza ve o an sürücüdebulunan diskteki boş yer hakkında bilgiveren bir ekran çıkar.Ayrıca o anki saat ve tarih (Tabii "realtimeclock" denen ve bilgisayar kapalı olsabile saati tutan bir aleti zamanındaedinmişseniz. Bu genelde orijinal ek hafızabirimlerinde bulunuyor.) bu ekrandan öğrenilebilir.Info: O an çalışılan dosyanın adını, kaçsatır bilgi olduğunu ve bunun kaç satırınınaktif olduğunu, ve otomatik kaydın açıkolup olmadığını bu ikon yardımıyla öğrenebiliriz.Main menu: Bu ikon ile ana menüyegeri çıkarız.Quit: Bu ikon ile sisteme (workbeneh'e)geri çıkarız.Evet, bu modülün kullanımı bu kadar.Tam olarak öğrenmenin en iyi yolu bolbol kurcalamak, denemek. Eğer bununiçin bir sürü veri girmeye üşeniyorsanız,hiç üzülmeyin."MiniOffice" isimli ilk diskin içinde buiş için yazılmış bir örnek veri dosyası var.Onu yükletip kullanabilirsiniz, yeterli olacaktır.Buraya kadar geldiğinize göre epey yorulmuşolmalısınız. Dersimiz gelecek aydiğer modüllerle devam edecek. Çıkabilirsiniz...AMIGA DÜNYASI 54

Günün anlam ve önemi: Zafer, mektuplarım ve ben, Imagine vesiz ..... Sonuç: Gene de mektup istiyorum .'!.'Gene yaptım. İste bir kere daha!!! Hızır Acil, geçtiğimiz ay yapılanCompex'92 fuarında Amiga'mn namusunu korudu. Ben.şahsen, fuardaki tek Amiga standında. PC kullanıcılarını etkilemeklemeşguldüm. Çoğu kişi daha önceden Amiga'sim satıp. PCuyumlu bir bilgisayar aldığı için üzüldü. Impact Vision 24 ve G-Forcc 040 çoğu kişinin "ağzını sulandırmaya'' yetti. Bundansonra da benzeri eylemlerimiz devanı edecek. Benimle ayın taraftasavaşmaya kazırsanız, bunu bir mektupla bana bildirin.Amiga'yi layık olduğu yere ancak hep birlikte çıkarabiliriz .Sonunda mektuplarım gelmeye başladı. Bundan çıkardığım sonuç,bu köşeyi okuyan birilerinin olduğudur. Şaka bir yana, sizinyolladığınız ve yollayacağınız mektuplar, bu köşenin izleyeceğiyönü belirleyecektir. Ben bu köşeye ilk başladığımda, bazı örneklervererek, Imagine'de bir iki animasyonun nasıl yapılacağınıgöstermeyi düşünüyordum. Ama ben farkında olmadan kaderağlarını örmekteymiş. Artık benim bu köşeden ayrılmam olanaksız(Hüngürlü). Ben kendime göre bir plan hazırlamıştım, amaen önemli şeyi unutmuşum. Bunu da sizin mektuplarınız sayesindeöğrendim. Çoğu kişi üç boyutlu animasyon konusunda yeteneklive hırslı. Yalnız, en büyük sorunları, bunu gerşekleştirmekistedikleri programda. Imagine, genellikle ilk alındığında hemenkullanılmayacak halde bulunuyor (orjinalinde bile). Her ne kadargeç kalmış olsam bile. zararın neresinden dönülürse kardır diyerek,çalıştırmanız için gerekli olan şeyleri bu ay vereceğim. Dahasonraki aylarda ise menülerin tanıtımı, attributes ve örnekler devamedecek.Her şeyden önce artık kendimize bir çalışma disketi hazırlayalım.İlk önce boş bir disket formatlayıp, aşağıdaki dosyaları gerekliyerlere Diskmaster veya herhangi bir şekilde çekin:C:EDFASTMEMFIRSTRUNSETPATCHSTACKDEVS:RAMDRIVE.DEVICESYSTEM-CONFIGURATIONL:DISK-VALIDATORANA DIRECTORY'EIMAGINE.PICIMAGINE DISK'İNDENEFFECTSTEXTURESATTRIBUTESBir S directory'si yaratın. Herhangi bir editörle aşağıdaki sanılanyazıp. s/startup-sequence adıyla kayıt edin.setpatehfastmemfirststack 100000run imagineHIZIR ACİLFASTEST AIDO.Mithat OhaDaha sonra Turbo Imploder'la ana dosya olan Imagine'in boyutunuküçültün ve hazırladığımız diskete kayıt edin. Herhangibir text editörle konfıgürasyon dosyasını da verdiğim konfigürasyondosyasına göre değiştirdikten sonra, bunu da aynı diskete aktarın.Artık Imagine kullanıma hazırdır.# Misc. StuffIMAGINE.CONFIGPPTH "Imagine:"directory'nin ismi# Imagine.pic'in bulunduğuEDIT "C:ed"lan text editor'ün ismi# "Edit Movie" komutu için kullanı-QUIK "Quickrender" # Quickren-der'da kullanılacak olanformatın ismiQURM "Scanline" # Quickrender'da kullanılacak rendermetoduQUFF "ILBM-12 bit"# Quickrender resim formatıQPTH "RAM:" #Quickrender'ın kaydedileceği yerLOAD F # Bütün program hafızaya yüklensin mi?LACE F # Editör interlace olsun mu?GRON T # Editörde grid bulunsun mu?BWLN T # Çizgiler siyah-beyaz gölgeli olsun mu?COLN F # Çizgiler renkli-gölgeli olsun mu?WARN T # Değişiklikler kaydedilmeden programdan çıkışlahaber verilsin mi?WRNO Trılsın mı?# Mevcut bir dosya üzerine kayıt yaparken uya-SREV F # 3D gözlük ayarı ters çevrilsin mi?GNEWT # "Generate New...." seçeneği açılışta seçili olsunmu?DITH F # "Auto Dither" seçeneği açılışta seçili olsun mu?USFC Fsun mu?# "Use Firecracker" seçeneği açılışta seçili ol-BGRD 555 # Zemin rengiFGRD 000 # Kenar rengiREQC e92 # Requester ve gadget renkleriBVLB fc7 # Açık kenar rengi (nokta ve çizgi grupları)BVLD 1)62 # Koyu kenar rengi (seçilmiş obje kenar venokta ren»i IGRID 666 # Grid rengiPICK 66f # Tutulmuş kenar rengiPPNT f66 # Tutulmuş nokta rengiSPCK c6f # Seçilmiş kenar rengiSPPT ff6 # Seçilmiş nokta rengiBWLC fff # Siyah-beyaz gölgeli tel çizimde çizgi rengiCOLC fff # Renkli gölgeli çizimde çizgi rengiSTAR 888 # "Trace" ve "Scanline" da yıldız rengiCOLO 000 # 0 rengiQSKY 4080ff # "Quickrender" arka plan rengiGENÇ 010101 # Amiga dışı görüntüler için "genlock" rengiNUMS 3 # Make Movie'de kullanılacak ekran sayısıEDLE 255 # Anti-aliasingRSDP15 # Çoklu kırılmalar için "resolve depth"GNDN 16 # Zemindeki bölüm sayısıOCTD 6 # Oct-tree kademe sayısı(6 max)GNDS 1024.000 # Zemin boyutuSCRL 0.250 # Ekran kayma yüzdesiGSIZ 20.000 # Başlangıçtaki grid boyutuQINT 255.000 # "Quickrender" ışık şiddetiAMIGA DÜNYASI 56

EYES 0,200OTRL-1# 3 boyutlu gözlük ayırma değeri# KByte olarak maksimum oct-tree RAM değeriOTFL 50 # KByte olarak oct-tree sonrası minimum serbestRAM değeri# Rendering PresetsPSET PAL-Final,640,512,12,17,HIRES|LACEPSET Quickrender,80,80,12,17,HIRES|LACEPSET NTSC-HAM,320,200,6,7,HAMPSET PAL-HAM,320,256,18,17,HAMPSET NTSC-HAM Overscan,352,220,6,7,HAMPSET PAL-HAM Overscan,352,281,18,17,HAMPSET NTSC-HAM Quarterscreen,l60,100,6,7,HAMPSET PAL-HAM Quarterscreen,160,l28,18,17,HAMPSET NTSC-Laced HAM,320,400,12,7,HAM|LACEPSET PAL-Laced HAM,320,512,36,17,HAM|LACEPSET NTSC-Laced HAM Overscan,352,440,12,7,HAM|LACEPSET PAL-Laced HAM Overscan,352,562,36,17, HAM|LACEPSET NTSC-Laced HAM Quarterscreen,160,200,12,7,HAM|LACEPSET PAL-LacedHAM Quarterscreen,l60,256,36,17,HAM|LACEPSET NTSC-Lores,320,200,6,7,HAMPSET PAL-Lores,320,256,18,7,HAMPSET NTSC-Lores Overscan,352,220,6,7,HAMPSET PAL-Lores Overscan,352,281,18,7,HAMPSET NTSC-Lores QuarterscreenJ60,100,6,7,HAMPSET PAL-Lores Quarterscreen,160,!28,18,17,HAMPSET NTSC-Hires,640,400,6,7,HIRES|LACEPSET PAL-Hires,640,512,18,17,H1RES|ILACEPSET NTSC-Hires Overscan,704,440,6,7,HIRES|LACEPSET PAL-Hires Overscan,704,562,18,17,HIRES|LACEPSET NTSC-Hires Quarterscreen,320,200,6,7,HlRES|LACEPSET PAL-Hires Quarterscreen,320,256,18,17,HIRES|LACEPSET NTSC-DCTV,736,482,6,7,HIRES|LACEPSET PAL-DCTV,736,566,18,17,HIRES|LACE# Function KeysFD01 650FD02 660FD03 670FD04 581FD05 584FD06 4elFD07 390FD08 4e2FD09 4e3FD10 4dlFDU 650FD12 660FD13 670FD14 150FD15 180FD16 110FD18 120FD19 130FD20 140FS01 540FS02 550FS03 560FS11 540FS12 550FS13 560FS14 150FS15 190FS16 110FS17 120FS18 130# Pick Select# Unpick Select# Unpick Last# Add Axis# Add Primitive# Pick Method: Click# Attributes Requester# Pick Method: Drag Box# Pick Method: Lasso# Magnetism On/Off# Pick Select# Unpick Select# Unpick Last# Action Editor# Preferences Editor# Project Editor# Forms Editor# Cycle Editor# Stage Editor# Pick Select# Unpick Select# Unpick Last# Pick Select# Unpick Select# Unpick Last# Action Editor# Preferences Editor# Project Editor# Detail Editor# Forms EditorFS19 140 # Cycle EditorFA14 190 # Preferences EditorFA 16 110 # Project EditorFA17 120 # Detail EditorFA 18FA19130140# Forms Editor# Cycle EditorFA20 150 # Stage Editor# User GadgetsDBTN 210,"Coords" # Coordinates on/offDBTN 260,"ZI" # Zoom inDBTN 270,"ZO" # Zoom outDBTN 4dl,"Mag" # Magnetism on/offDBTN 4d2,"MS" # Magnetism SetupDBTN 584," Prim" # add primativeDBTN 6aO,"Find" # Find requesterDBTN 190,"Quick" #quickrenderFBTN 210,"Coords" # Coordinates On/OffFBTN 260,"ZI" # Zoom inFBTN 270," ZO" # Zoom outFBTN 510,",,,NoSym" # Symmetry offFBTN 520,"FS" # Front (Top) view symmetryFBTN 530,"RS/TS" # Right (Front) view symmetryFBTN 540,"Both" # Symmetry in both viewsFBTN 550,"90" # "90 degree" symmetryFBTN 710,",,,Select" # Select cross sectionFBTN 720,"+Key" # Make key cross sectionFBTN 730," -Key" # Unmake key cross sectionFBTN 740,"Copy" # Copy from another cross sectionFBTN 750," Cancel" # Cancel cross section commandFBTN 410,",,,Edit" # Edit modeFBTN 420," Add" # Add modeFBTN 430," Del" # Delete modeFBTN 190," Quick" #quickrenderCBTN 210," Coords" # Coordinates on/offCBTN 260,"ZI" # Zoom inCBTN 270,"ZO" # Zoom outCBTN 190,"Quick" #quickrenderSBTN 210,"Coords" # Coordinates on/offSBTN 260,"ZI" # Zoom inSBTN 270," ZO" # Zoom outSBTN la0,"Quick" #quickrenderABTN 210," Add" # Add action bar modeABTN 220,"Delete" # Delete action bar modeABTN 230," Rename" # Rename stage object modeABTN 240,"Info" # Action bar info modeABTN 270,"Cancel" # Cancel Add# End Of FileKISA KISA KISA KISA KISA KISA KISA KISA KISA* Obje kütüphanesi projesine başlamam için daha fazla mektupgerekiyor, Bu kütüphanede amatör-profesyonel bütün objelereyer verilecek, Aynı zamanda attributes, brush, texture, yardımcıprogramlar ve bir üyeler arası 'dertleşme' köşesi de bulunacak,Bakarsınız bir gün BBS haline de gelir,* Bu ayın kahramanı Sinan Öztürk, Bütün eziyetlere katlanarakyazdığı altı sayfalık mektubu, derginin önündeki hendeklerdenaşırtarak bana ulaştırmayı başardı, Bu mektup köşenin şekillenmesindebüyük yararlar sağladı, Size bu mektuptan bir alıntı vereceğim,Kimseyi suçlamak istemediğimden, isim yerine X koydum,Yorumu size kalmış:AMIGA DÜNYASI 57

...eminim ki dergiye mektup yazan herkes kendi ilgi alanına girenköşelerin kısalığından yakınıyordur.Kimsenin köşesinde de gözümüz yok. Örneğin Amos'la hiç ilgilenmememeve köşeyi okumamama karşın. Amos köşesini kaldırın.Hızır Acil'i arıtırın demiyorum. Ancak dergide bilgisayardünyasıyla (%98) ilgisiz, kelalaka ! insanlarla röportajlar yapılırken;bazı kişilerin Amiga 1500'lerinin blitter hardware veAmiga 600'lerin library arasındaki teorik bazdaki farklılıklarıprofesyonel bir üslupla kaleme alışı (!) yine bu derginin köşelerindeyer alırken, ilgilendikleri köşelerin sayfa sayılarının arttırılmasıiçin mektup yazan insanlara olumsuz cevap verilmesibence biraz haksızlık oluyor.Siz bu köşeleri kaldırın da, isterseniz Amos köşesini arıtırın.Bana bir faydası olmasa bile, en azından bununla ilgilenen arkadaşlarbundan faydalanacaklardır. Tabii burada kültür, sanat,edebiyat yapılacaktır.Tamam sanatla ilgilenmek, kültürlü olmak güzel birşey ama bubir bilgisayar dergisi, insanlar bunun dışında ilgilendikleri konulardada gerekli dergileri alırlar.Zaten siz de takdir edersiniz ki bu işin bir sonu yok: İnsanlarınilgilenmeleri gereken her alanı dergimize alırsanız, felsefe köşesi,matematik, bilim, tarih, coğrafya, hukuk, tıp. edebiyat (tabiiaslında bu var zaten), spor, doğa bilimleri, psikoloji, (Bu sayılanlarsonsuza kadar gidebilir. Öğrenmenin sınırı yoktur !!) köşelerindenAmiga'ya yer kalmaz. Bence bir bilgisayar dergisinde,bilgisayarla ilgisiz röportajlar, bir sürrealist resim tarihi dergisindekiDos 2.0' in exec library'sinin tanıtılmasından farklı değil:Tabii alt tarafı 3 sayfa için amma tantana yapıyor diyebilirsiniz.Ama bitmesin diye azar azar okuduğumuz bu derginin bir satırınınbile işgali hoşumuza gitmiyor, o yüzden kusura bakmayın ......Şimdi sıra Sinan'ın sorduğu bazı soruları yanıtlamaya geldi.Öbür sorularına zamanla yer vereceğim.* Imagine çalışırken bazen kilitleniyor. Normal mi?Bu kilitlenme gayet normal. Eğer hatırlarsanız, programın ilkversiyonları habire kitlenmekteydi. Şimdi bu biraz daha düzelmiş.Zaten program çalışırken bilgisayarın bütün olanaklarını sömürüyor.Örneğin menülerle oynarken hızla birkaç seçim yaparsanız,kilitlenme kaçınılmaz oluyor. Bu yüzden, hele hızlandırılmamışAmigalarda dikkatli ve yavaş davranmanızı tavsiye ederim.Bu yüzden yavaş olsun da zor olmasın diyerek biraz dahasakin davranmanı öğütleyebilirim (68040 kullanan bir makinayıda kilitleyebilen sabırsız bir kişinin böyle akıllar vermesi nedemek?).* Disketten çalışırken, herbiri 55000 byte'lık 29 resmi bir disketenasıl sığdırırım ?Bana göre, yakında bir harddisk alacaksın. Veya daha az kareve daha düşük çözünürlükler kullan.* Verdiğim bir örnekte piramidin zeminle çakıştığını söylüyor.Doğrudur. İki cisim üstüste çıktığına göre. plane'i seçip movekomutuyla veya position'dan gerekli koordinatı girerek piramidintabanına yerleştirirsen, böyle bir sorunun kalmaz.Bir dahaki aya kadar hoşçakalın.Eğer bu satırlar editörümüz tarafından basılırsa,bu köşeyi okuyan herkesten, dergiye editör adınabir tebrik mektubu yazmasını rica ediyorum!AMIGA DÜNYASI 58

RASİM MİNGÜEğer Indiana Jones'u ve Monkey Islandll'yi bitirip de hâlâ Icon-Adventure'lardanzevkinizi alamadıysanız, size tavsiye edeceğimgüzel bir oyun var.Legend of Kyrandia, Lucas veSierra'ninkilerle yarışacak kalitede bir adventure.Fakat tam anlamıyla bir melez.,ismine bakılınca SSl'ı, konusuna bakılıncaSierra'yı, grafiklerine bakılınca da Lucas'ıanımsatıyor. Yani uzun lafın kısası bu üçfirma birleşip bir oyun yapsalardı, bu Legendof Kyrandia olurdu. Yalnız bu oyunuoldukça eski ve köklü bir firma olan Westwoodyapmış. Westwood'u rahmetli Infocomile yaptıkları çalışmalardan tanırsınız,fakat bu sefer tek başına bir oyun yapmışve bunu da becermiş.Grafikler, adventure'cıların görebileceklerininen iyisi, hem de SVGA kartlarını destekliyor.Müzikler Lucas'ın Imuse sistemiyleyarışamasa da gayet kaliteli.. Fakatoyun kontrolleri çok kısır; Westwood bütünkomutları biraraya toplamış. Bir tek imleçile her şeyi halledebiliyorsunuz. Kontrolünoldukça basite indirgenmiş olması oyunubüyük ölçüde kolaylaştırmış. Bunun sonucundada Westwood diğer firmalar gibioyuna benzer ihtimaller üzerine kurulmuş,deneme yanılma yöntemiyle anlaşılabilecekbilmeceler eklemiş. Bu yola başvurmasıbence büyük hata...Oyunumuz, Kyrandia isimli masalvari birülkede geçiyor. Burası ormanlarla kaplıtam bir ortaçağ ülkesi {annem doğa güzelliklerinigörünce Kyrandia da yaşamak isledi,şimdi vize işlemleriyle uğraşıyor). Yal-nız bu ülkeye büyü hakim.. Malcolm adlıbir maskara kral ve kraliçeyi öldürmüş vebüyükbabanızın liderliğinde etkisiz halegetirilmiş. Şimdi Malcolm geri döndü ve intikampeşinde. Başta büyücüler olmaküzere, herkes çaresiz. Siz oyundaKallak'ın torunu Brandon'u (gerçek kimliğiniziilerde öğreneceksiniz) yönetiyorsunuz.ÇÖZÜM:Oyuna başladığınızda kazandan elmayı,masanın altından testereyi, masanın üstündende büyük babanızın yardım mesajınıve mücevheri alın. Evden çıkıp iki ekransola, bir ekran yukarı gidin önünüze çıkantapınağa girip mesajı Brynn'a verin. Buradanevin önüne gelin üç ekran sağa, birekran yukarı ve bir ekran sağa gidin, yolculuksırasında etrafla çeşitli mücevherlergöreceksiniz, bunların hepsini toplayın.Eğer koyacak yeriniz kalmazsa, belli biryerde küme halinde bırakın. Eğer dediğimyönde gittiyseniz, karşınıza bir sunak çıkacaktır.Sunağın yanlarında güller var, bunlardanbir tane kopartıp Brynn'a götürün vesize verdiği gümüş gülü de alın. Şimdi evinönünden iki ekran sağa gidin ve göle damlayangözyaşlarından bir tane yakalayın(imleci göle klikleyerek). Ağaç evin sol tarafındabulunan kurumuş söğüdün gövdesindekioyuğa bu gözyaşını yerleştirin. YanınızdaMerith beliriyor ve sizle sevimsizbir oyun oynamak istiyor. Gözyaşı gölününsağ tarafına kadar onu kovalayın ve buradanbir ekran yukarı çıkıp onu yakalayın.Ağaçtan indiği sırada düşürdüğü misketialın ve bir ekran sağa giderek bu parçayısunağın eksik kısmına (üstündeki çatallardanbirinin ucu eksik) misketi takın. Gümüşgülü de sunağın üstüne koyunca, büyüyapmamızı sağlayan kraliyet madalyonunuele geçiriyoruz. Sıra geldi madalyonuniçini büyülerle doldurmaya. Bir ekransola ve üç ekran aşağıya gidin; mağrayagirip testereyi Hermann'a verin. Dışarıdabiraz dolaşıp döndüğünüzde, köprünün tamiredildiğini göreceksiniz.Karşıya geçip bir ekran sola gidin ve karşınızaçıkankulübeye girin. Buradaki büyücüsizden kuş tüyü istiyor. Şimdi buradançıkıp bir ekran aşağıya, heykelin yanınagelin. Şimdi yapacağınız şey ormanı (mağaranınsol tarafındaki bölümünü) dolaşıpağaçlardan düşmüş tohumları toplamak.AMIGA DÜNYASI 60

Tohumlardan iki tanesini {Pinecone, Walnut)yere düşmüş olarak bulabilirsiniz; fakatÂcorn'u ağaçtan koparmanız gerek.Ağaç, heykelin iki ekran solunda bulunuyor.Üç çeşit tohumu da bulduktan sonrabunları ormanın en güneyindeki (yaşlı adamıniki ekran altı) çorak bölümde bulunandeliğe atmalısınız. Bütün tohumları atıncabir bitki çıkıyor ve size iyileştirme büyüsünüveriyor. Böylece madalyonumuzun ilkbüyüsünü bulduk. Şimdi Acorn'u aldığımızağaçtan bir ekran yukarı gidin, önünüze çıkanağaçtan 2 adet kırmızı mücevher alın.Mücevherleri alırken sizi yılan sokuyor...Vakit kaybetmeden ekranın sağ alt köşesindebulunan madalyonun sarılaşmış taşınabasın. Böylece iyileştirme büyüsüylezehirin etkisinden kurtulduk. Şimdi de heykelinbulunduğu ekrandan sağa gidin. Ağacınüstündeki yuvada yaralı bir kuş var.Burada da iyileştirme büyüsü yaparak{eğer madalyonunuzun gücü yerine gelmediysebiraz bekleyin) kuşu tedavi edin.Size armağan olarak bir tüy veriyor. Bu tüyükulübedeki büyücüye verdikten sonra,size soğuk büyüsü yapmanıza yarayan birscrool verecektir.Kuş yuvasının bir ekran aşağısındaki pınaragelin. Şimdi pınarın her yerini imlecinizleklikleyin, sonunda suyun içinden güneştaşını bulacaksınız. Pınarın sağ tarafındakisarı çiçeklerden bir tane kopartın.Heykelin bulunduğu ekrandan sola gidin.Topladığınız bütün mücevherleri bu ekranayığın ve oyunu kaydedin. Bu mücevherlerdendört tanesini seçip doğru sırayla altıntabağın içine atmanız gerekli. Aslında topladığımızbu taşlar astrolojide burçları temsileder. Atacağımız dört taş da mevsimleritemsil edecek. Sunstone, Amethyst, Peridot,Ruby taşlarını sırasıyla atınca, tabakbir flüte dönüşecektir. Bunu aldıktan sonraormanın sağ altındaki, ejderhaya benzerbir görünüşü olan mağaraya girin.Malcolm'la karşılaşacaksınız. Çok dikkatlibir şekilde ağaca fırlattığı bıçağı ona geriatın. Ters bir hareketinizde sizi taşa çevirir.Doğru hareketi yapınca Malcolm, mağaranıngirişini buzla örtüp gidiyor. Flütü çalarakbuzları çatlatın ve içeri girin. Şimdi sağadoğru dümdüz ilerleyin, arkanızdan kapanankapıya da aldırmayın.Bu ürpertici mağarada,yırtıcı yaratıklaryaşıyor. Onları korkutantek şey ışık olduğuiçin, tek silahınızda bu. Mağarada ayrıcaateş böğürtleni denilen bitkiler de bulunuyorve bunlar etrafa ışık saçıyorlar. Fakatkoparıldıktan bir süre sora yere bırakılmazsaışıkları sönüyor ve siz canavarlarlabaşbaşa kalıyorsunuz. Bir ateş böğürtleninien fazla üç ekran taşıyabilirsiniz. Girdiğinizdördüncü ekranın zemininde daha öncedenbıraktığınız bir ateş böğürtleni veyabu böğürtlenlerin yetiştiği bitki yoksa ölürsünüz.Yapacağımız şey şu: Gittiğiniz her ekranınzeminine bir tane ateş böğürtleni yerleştirin.Eğer böğürtlenleriniz biter ya dasönerse, yerleştirme yaptığınız yoldan geridönüp bitkiden yeni böğürtlenler koparıpbaşka yönlere ilerleyin, Bu sırada da zemineböğürtlen bırakmayı unutmayın.Böylece bir ateş böğürtleni bitkisindenüç ekran uzaklıktaki bütün ekranları aydınlatmışolduk. Eğer bir ekran daha uzağagidersek, girdiğimiz ekranda muhakkakbaşka bir ateş böğürtleni bitkisi olmalı.Eğer dördüncü ekran için birden fazla seçenekvarsa oyunu kaydedin ve hepsinideneyin. Bu işe başlamadan evvel, parşömendışındaki eşyalarınızı mağaranın girişineyakın bir yerlere boşaltın, çünkü ilerdetoplayacağımız ateş böğürtlenleri ve taşlaryüzünden inventory'nizde yer kalmayabilir.Mağaranın hepsini aydınlatmanız, yararınızaolacaktır.Şimdi mağaradaki geçitlerde bulunan taşparçalarını toplayın, toplam beş tane olmalı.Taş parçalarından biri de alacakaranlıkmağarasının zeminiyle kamufle olmuş durumda.Mücevher ormanına gidip yeşil mücevherlerialın, buradan alacakaranlık mağarasınagidin ve yerde duran büyük altınparayı alın. Mağaraya ilk girdiğinizde kapanankapının yanına gidin ve önünüzdekitepsiye bütün taş parçalarını atın. Böyleceçıkış açılacaktırŞimdi, pınarın sol tarafındaki kuyuya alacakaranlıkmağarasından aldığımız parayıatın. Elinizde aytaşı beliriyor. Mücevheri,ay tapınağında bulunan sunağın altındakioyuğa yerleştirince, madalyonunuzun ikincibüyüsü olan enerji topuna dönüşebilmeyeteneğini kazanıyorsunuz. Evet, hemenenerji topuna dönüşüp lav nehrinin bulunduğuekrana gidin. Buraya enerji topunadönüşmeden gelmeniz imkânsız, çünküateş böğürtlenleri için çok uzakta.. BuradaDarm'ın size verdiği parşömeni üzerinizdekullanın. Etraf donunca, karşıya geçip yerdekianahtarı alın. Yeniden ateş topuna dönüşüpmağaranın içindeki uçurumdan karşıyageçin.Evet.. Gökyüzünü yeniden görmek güzelşey. İki ekran sağa gittiğinizde bayılacakve kendinizi Zanthia'nın kulübesinde bulacaksınız.Uzunca süren bir konuşmadan,gerçeklerden ve sitemlerden sonra size birşişe verecek ve bunu büyülü havuzun suyuyladoldurmanızı istiyor. Şişeyi alıp soladoğru ilerleyin, Malcolm'la karşılaşacaksınız.Bu salak maskara, büyülü suyu almanızgereken havuzu bozacaktır.AMIGA DÜNYASI 6 1

İki sola, iki aşağıya, bir sola, iki yukarıyagidin. Çalıların yandığını göreceksiniz. Büyücününparşömenini bir kez daha üzerinizdekullanarak ateşi söndürün. Havuzuneksik parçasını alıp yerine takın. Şişeyi büyülüsuyla doldurup Zanthia'ya götürün.Şimdi de sizden mavi böğürtlen istiyor. Böğürtlenler,havuzun eksik parçasını bulduğunuzyerin bir aşağı, üç sol, bir yukarısında.Fakat böğürtlenleri götürünce Zanthia'nın gitmiş olduğunu göreceksiniz. Sağ altköşeye dikkat ederseniz, burada duran kilimburuşmuş. Onu kaldırıp açılan geçitegirin. Evet yine ormanın başka bir bölümünegirdik. Gizli geçitten çıktığınız yerin soltarafındaki kütükten gökkuşağı taşını alın.iki ekran yukarı, üç ekran sağa, bir ekran dayukarı gidince sahile ulaşıyorsunuz. Sol tarafınızdabulunan orkidelerden bir tane kopartınve Zanthia'nın kulübesine geri dönün.Şimdi kazanda iksir hazırlamamız gerekiyor..Fakat sarı, mavi ve kırmızı gibi asalrenkleri kazanda birbirleriyle karıştırmıyoruz.Bu yüzden, üç rengi de kazanda ayrıayrı meydana getirip, hepsinden ikişer şişeörnek almamız gerekiyor. Kazana bitkilerve mücevherler atarak renkleri elde edebiliriz.Belli bir rengi elde etmek için değişikmücevherler kullanılabilir. Ben size denediğimbitki ve mücevherlerin listesini vereceğim.Bunları üstüste atarsanız, o rengi eldeedersiniz..MAVİ: Aquamarine veya Sapphire veBlueberry.KIRMIZI: Ruby veya Garnet ve Orchid.SARI: Emerald veya Topaz ve Tulip.Ürettiğiniz her renkten iki şişe örnek almayıunutmayın. Eğer şişeler biterse, klübedençıkıp geri dönün. Kazanın altındayeni bir şişenin belirdiğini göreceksiniz. Buişlere başlamadan oyunu kaydetmeyiunutmayın. Üç rengten de iki adet örnekaldıktan sonra, yine gizli geçide girin ve ikiekran aşağı, bir ekran sağa, bir ekran yukarıgidin. Böylece Zanthia'nın renk karıştırmaaletini bulduk. Şimdi kristal aletin kollarındabulunan oyuklardan birine kırmızırenkli şişeyi, diğerine mavi renkli şişeyiyerleştirin. Alet çalışınca, mor renkli küçültmeiksirini elde ediyorsunuz. Yine bu şekildesarı ve kırmızı renkleri karıştırarak portakalrenkli uçma iksirini elde edin. Eğermavi ve sarı renkleri karıştırırsanız zehir eldeedersiniz, bu da bir işinize yaramaz.Büyülü çeşmeye geri dönün ve boş birşişeyle büyülü suyu alıp için. Madalyonunuzdamavi ışığın yandığını göreceksiniz.Çeşmeden bir ekran aşağıya, bir ekran dasola gidin ve yeni kazandığınız emme büyüsüylehavada sallanan kraliyet kupasınıkendinize çekin. Bir Pipsqueak onu alıpkaçıyor. Pipsqueak'm evi çeşmenin aşağısındakiağacın içinde.. Buraya girmek içinküçülme iksirini kullanın. Ona elma verinve dışarı çıkın. Kraliyet kupasının, ağacınsağ tarafında belirdiğini göreceksiniz. Kupayıalıp orkideyi kopardığınız sahile gizligeçitten geçerek geri dönün. Oyunu kaydedinve bir orkide daha kopartıp yanınızaalın. Pegasus heykellerinin arasında durupportakal renkli uçma iksirini içince birPegasus'a dönüşüyor ve şatonun yolunututuyorsunuz.Sağa gidince göreceğiniz mezarın üstüneorkideyi koyun. Annemizin ruhu, bizemadalyonumuzun son büyüsü olan görünmezliğiveriyor, iki ekran sağa ilerleyerekşatonun kapısına gelin. Görünmez olun vemağaradan aldığınız anahtarı kilide sokarakkapıyı açın.Evet, artık şatomuzun içindeyiz.Malcolm'la yapacağınız kısa bir konuşmadansonra bir ekran sağa iki ekran yukarıve yine bir ekran sağa giderek mutfağa girin.Sağ taraftaki kraliyet asasını alın (Budağınıklıkta bulmanız güç ama denemektendaşka çareniz yok,). Merdivenlerin solundandümdüz yukarıya ilerleyerek kütüphaneyegelin. Burada, sağ ve sol raflardakikitapların bazılarını çekip ittirebiliyoruz.Opals, Potions, Enchantment, Nature isimlikitapları çekin.diğerleri itik kalsın. Gördüğünüzgibi kitapların baş harfleriyle OPENyazdık. Şömine dönecek ve içinde kraliyettacı belirecektir. Bunu alın ve şömineniniçine girin. İki ekran sola, iki ekran yukarı,bir ekran sola, bir ekran yukarı, bir ekranda sağa gidin. Karşınıza çıkan güç alanınıemme büyüsüyle geçtikten sonra bir ekransola gidin. Zemindeki taşlardan birinin hafifçeyerinden oynamış olduğunu göreceksiniz.Bu taşı kaldırınca kraliyet odasına gidenkapıyı açan altın anahtarlardan birinibuluyorsunuz.Merdivenlerden yukarı çıkın. Bir ekransola ve bir ekran yukarı gidin. Malcolm'unetkisi altındaki Herman ile karşılaşıyorsunuz.Yanına fazla yaklaşmadan, iyileştirmebüyüsünü yaparak onu uyutun ve sola devamedin. Bu odada yapmanız gerekenşey, yerde duran tokmağı alıp doğru sıraylazillere vurmak. Yirmidört değişik ihtimalvar.. Bana çıkan sıra; DO, FA, Mİ, RE.Eğer elinizde tokmak yokken zilleri seçerseniz,onları hangi notayı çaldığını anlarsınız.Arkanızdaki tablo açılınca içinden diğeraltın anahtarı da alın ve büyük yemeksalonuna gelin. Salonun alt katındaki tahtakapıya altın anahtarları peşpeşe takın.İçeri girince karşınıza üç tane konsol çıkacaktır.Kraliyet asasını, kupasını ve tacınıyine doğru sırasıyla bu konsollara yerleştirmemizgerek. Bu sıkıcı bilmecede de 6 değişikihtimal var. Bana Asa, Taç, Kupa sırasıçıktı.Sağdaki kapı açılacak ve Malcolm belirecektir.Onu nakavt ettikten sonra sağa ilerleyerekKryagem'i buluyoruz.Şimdi Malcolm gelmeden kendinizi görünmezyapın ve sağ alt köşedeki aynanınyanında durun. Malcolm'un size attığı ışın,aynadan sekerek ona çarpacak ve taşaçevirecektir.Böylece mutlu sona ulaştınız...Legend of Kyrandia, harbi adventure'cılarınyanında bu türe girmek isteyenlere detavsiye edebileceğim bir oyun. Az İngilizcegerektiriyor ve çok güzel...WESTWOOD9 DİSKETAMIGA DÜNYASI 62

ROAD RUSHGUÇLU OZDUMANSelam tüm Amiga sevenler ve motor tutkunları.Motor tutkunları diyorum, çünkü buay elime harika bir motor oyunu geçti. EskiAmiga'cılar bilir; 3 veya 4 sene önceHANG-ON hariç şu ana kadar hiç güzel veelle tutulur bir motor oyunu çıkmamıştı.Ama bu ay harika bir motor oyunu geldiROAD RUSH. Öyle hemen adına bakıpbeğenmedim demeyin, oyunumuz hem oldukçaespirili hem de grafik açısından kusursuz.Bunun da bir nedeni oyunu yapanşirketin kalitesi olsa gerek. Çünkü oyunu-.muzu meşhur firma ELECTRONIC ARTSyapmış (DELUXE PAINT serisini yapanşirket). Bu da oyuna kalite getirmiş. Oyunumuzbir LOTUS kadar hızlı olmasa da,onun kadar iyi grafiklere sahip.Oyunumuzun ilk disketini yüklemeyebaşlıyorsunuz. Kısa bir süre sonra, ekranaharika bir MOTOR grafiği çıkıyor. Burayıgeçmek için JOYSTICK'inizin FİRE butonunabasın. Bu grafiğin arkasından karşı-AMIGA DÜNYASI 64mıza bir yükleme ekranı çıkıyor. Bu ekrandaaltta ufak bir motor toz kaldırıyor ve kaldırdığıtozda lütfen bekleyin yazıyor. Oldukçaşirin bu ekrandan ve kısa bir yüklemedensonra karşımıza bir şifre ekranı çıkıyor.Burada herhangi bir şey yazıpRETURN'e basın. Daha sonra PLEASEWAIT yazısı çıkıyor. Burada biraz bekleyin.Kısa bir bekleyişten sonra HIGH SCOREtablosunu ve bu tabloda en iyi beş yarışçıile aldıkları paraları görebilirsiniz. Bu ekranıyine FİRE ile geçiyor ve arkasından uzunbir yüklemeden sonra oyunun demosunuizliyoruz. Bu ekranı geçmek için de yol aynı.Arkasından ana menüye geçeceksiniz.Burada JOYSTICK'inizi sağ ve sola çekerekbeş parkurdan birini seçebilirsiniz. Buparkurların hepsini açıklayacağım. Geldikbu ana menü ekranında kullanabileceğiniztuşlar:Fi..: PLAYER SELECTIONF2..: TURN ON MUSICF3..: PLAYER NAMEF4..: CONTROL METOD 1F5..: CONTROL METOD 2F10.: QUIT THE GAMEF1 tuşu ile, oyunda iki kişilik moda geçebilirya da iki kişilik modları tek kişilik modaatlayabilirsiniz.F2 tuşu ile oyunda müziği kapatıp açabilirsiniz.F3 tuşu, oyuncuların adlarını EDIT etmeyeyarar (yani herhangi bir oyuncunun adınıbu menü ile rahatlıkla değiştirebilirsiniz).F4 tuşu ile kontrol metotlarını seçebilirsiniz.Şu anda iki kontrol metodu mevcutbunları F4/F5 ile ayarlayabilirsiniz.Evet, sırada beş tane parkurumuz var.Bunlardan herhangi birini seçerek yarışagirebilirsiniz. Parkurlar:1. GRASS VALLEY2. SİERRA NEVADA3. PASIFIC COAST4. REDWOOD FOREST5. PALM DESERTEvet, şimdi dilerseniz bu parkurları bir biraçıklayalım:GRASS VALLEY: Bu pistte bitirmemizgereken yaklaşık 5.1 MİL civarında yolmevcut. Manzara ise oldukça ağaçlıklı biryol. Fire butonuna basarak yanınıza yaklaşanamansız rahiplerinizin üzerine yumrukvurabilir ve onlardan kolayca kurtulabilirsiniz.Böylece ilerde düşerseniz sizin arkanızdangelip sizi geçme şansı olamaz.Ama rakibinize vururken dikkat edin; çünkübir anda bir şeye takılıp düşebilirsiniz.Ve bir daha motoru toparlayıp yarıştaki yerinizikorumak oldukça zor olur. Ayrıca karşınızdangelen arabalara dikkat etmenizitavsiye ediyorum. Çünkü bu arabalar sizeçarparsa, hem motorunuz hem de siz fenahalde yaralanırsınız. Ha, eğer kaza yapıpyarışı kaybederseniz üzülmeyin; çünkübaşka bir sürücüyle yarışa kolaylıkla devamedebilirsiniz. Grass Valleydeki yollardagöreceğiniz yağ birikintilerine dikkatedin. Ayrıca rakiplerinizin de sizi düşürebileceğinihatırlayarak onlara fazla yaklaşmayın(tabii yanlışlıkla rakiplerinizin elindesopalar size geçebilir ve onlardan nefis birintikam da alabilirsiniz). Unutmadan söyleyeyim,hem bizim hem de motorumuzunbir enerji level çubuğu var (Oyunu oynarkenekranın en altında bu çubukları görebilirsiniz).Bu yüzden tehlikeli sollamalarlakendinizi riske atmayın! Eğer GRASSVALLEY'İ bitirebilirseniz, oyun sizi bir tebrikedecek ve tekrar ana menüye gönderecektir.Bu ekranda yarıştaki performansımızıgörmek için F2'ye basabilirsiniz.Âna ekranda geri kalan 4 yarış pistini seçerekoyuna devam edebilirsiniz. Şimdi bupistlerin yol durumları ve virajlarına tek tekbakalım:PASICIF COAST: Pasific kıyılarında yarışımızadevam ediyoruz. Background'daharika manzaralar görmek mümkün. Yarışıbitirmek için 5,3 MİL yol katetmek gerekiyor.Eğer dikkatli bir sürücü iseniz, bulevel'ı da rahatlıkla geçebileceğinize inanıyorum.Ayrıca bu bölümde dikkat etmeniz

gereken oldukça keskin virajlar mevcut.Bu arada oyunu istediğiniz zaman SPACEtuşu ile durdurabilir ve gene aynı tuşlabaşlatabilirsiniz. Oyunumuzun ilerleyenbölümlerinde, polis motorlarına ve üzerinizegelen hızlı arabalara dikkat etmeniz gerekiyor.Hepinize bu level'da bol şanslar!SİERRA NEVADE: Beş parkurdan enuzunlardan biri. Tahmini 5,6 MİL uzunluğasahip. Bu parkurda diğer iki parkur gibi hemenhemen aynı özelliklere sahip (keskinvirajlar, polis motorları gibi). Ayrıca genebu parkurda ilerleyen millerde sağ ve solunuzdaevler ve benzin istasyonları görebiliyorsunuz.Bu arada yol ağızlarında ve kavşaklardayavaşlayın, aksi halde tam kavşaktangeçerken öteki yola geçmek isteyenbir arabayla çarpışabilir ve ölebilirsiniz.Bu yarışı bitirdikten sonra, F3 ile birbaşka motor alabilirsiniz. Çıkan menüdekiüç motordan birini seçebilirsiniz. Dilersenizbu motorları biraz daha yakın inceleyelim:1. MOTOR SHURIKEN 400: İşte ilk motorumuz.Oldukça hızlı ve çok tehlikeli.Hızlanmada oldukça hızlıysa da, fren yapmalardaspin atmanıza sebep olabilir (%60YARIŞA UYGUN).2. MOTOR BANZAI 750: Bu da ikincimotorumuz. Yukarıdaki SHURIKEN motorundandaha hızlı ve virajları daha iyi kavrıyor(%80 YARIŞA UYGUN).3. MOTOR DIABLO 1000: İşte bu bölümiçin en ideal motor. Hızlı, atak ve virajlarıoldukça iyi alabilen bir sisteme sahip. Ayrıcayokuşlardan zıplarken motora minimumzarar vermesi için özel süspansiyonlarladesteklenmiş {%100! YARIŞA UYGUN).Buradan MOTOR DIABLO 1000'i seçipdördüncü level'a yani REDWOOD FOR-EST'a girin!REDWOOD FOREST: 5,4 MİL uzunluğundabir parkur. Diğer 3 parkurda olduğugibi sert virajlar ve anormal biçimde hızlıgelen arabalarla kaplı bir parkur olan RED-WOOD, tamamıyla uzun bir orman yolunukapsamaktadır. Parkurun ilerleyen bölümlerindesağ ve soldan hayvanlar çıkmayalamak istiyorum. Sağ ve soldaki pencereler,bizim dikiz-aynalarımız. Bunlar sayesindearkamızı rahatlıkla görebiliriz. Sol aynamızınsağında bulunan yuvarlak bölüm,bizim hızımızı mil cinsinden gösteren birtakometre. Ve bu takometrenin içinde dönenbir takım sayıları göreceksiniz. İştebunlar, katettiğimiz yolları gösteren bir milölçme aletidir. Bu mekanizmanın yanında,bir basınç ölçme aleti bulunuyor. Onun yanındakiiki haneli ve beş haneli rakam kutucukları,bize puanımızı bildiriyor. Alt ekranınen üzerindeki PLAYER1 kutucuğuenerjimizi, onun sağında bulunan BIKE isemotorumuzun sağlığını gösteriyor. En soldaise yaklaştığımız rakiplerin adlarını vesağlıklarını gösteriyor. Bu level, biraz uzunda olsa diğerlerinden daha kolay. ZorluklarEvet, bir oyun daha böylece bitti. Şimdisize, oyun hakkında biraz teknik bilgi vermekve kolaylık olması için oyun hakkındabirkaç şey yazmak istiyorum. Öncelikle,oyunumuzu ELECTRONIC ARTS gibi birfirma yapmasına rağmen nedense bu oyunuKICKSTART 2.XX için doğru dürüstyazmamış. Bu demektir ki, AMIGA 500+kullanıcılarının bu oyunu oynamaları imkansız.Ama birkaç ay sonra A500+ kullanıcılarıiçinde yeni bir versiyon çıkacağınıöğrendim. Bu yüzden A500+ sahipleri yeniversiyonunu beklemekle yetinsinler (üzgünüm!).Ama diğer Amiga sahipleri hiç çekinmedenbu oyunu alabilirler! Oyunumuziki disket olmasına karşın hem paranızahem de disketinize kıyarak alabileceğinizharika bir oyun! Bu oyunu kaçırmamamızdileği ile hepinize bol motorlu ve Amigalıgünler!!!ELECTRONIC ARTS2 DİSKET/512 KByteGRAFİK....................................: % 80SES......................................... : % 80OYNANABİLİRÜK....................: % 90GENEL.................................... : % 85başlıyor. Bu bölümdeki background'larıgörmenizi tavsiye ederim. Eğer bu parkuruda bitirirseniz, karşınıza bir dağ evinin grafiğiçıkıyor. Burayı FIRE'la geçip son parkurolan PALM DESERT'a geçin!PALM DESERT: Bölümümüz tam 5,7MİL. Yani en uzun parkur. Bu arada sizeekranın altında bulunan göstergeleri açık-ve keskin virajlar yok denecek kadar az.Ayrıca diğer bölümlerde olduğu kadar polisve araba mevcut değil. Evet, tahmin ediyorumki bu bölümü de bitirip oyunun sonunagelmişsinizdir.Bu bölümü bitirdikten sonra, karşımızaharika bir son ekran çıkıyor. Ve bizi tebrikeden mesajlar ekranda yazılmaya başlıyor.AMIGA DÜNYASI 65

GÖKMEN BAYINElimize geçen Avrupa dergilerini süreklikarıştırırız. Avrupadaki yenilikleri, keşfedilenaraçları ve piyasaya sürülen oyunlarıbüyük bir zevkle inceleriz. Tabii benim işimoyunla olduğundan gözüm hep belli sayfalardadolaşır durur. İlk önce index'i taradıktansonra sayfaları teker teker karıştırırım.Çıkan oyunların tanıtımlarının yanında ençok dikkatimi çeken noktalardan biri de çıkacakolan oyunların reklamları çeker. Birçokoyunu piyasaya sürülmeden neredeyseoynamış gibi oluruz bu reklamların sayesinde..Birkaç aydan beri karıştırdığım tüm dergilerdesürekli bir oyunun reklamı dikkatimiçekiyordu. Kaliteli oyunların reklamları aylaröncesinden yapıldığından, bu oyunakarşı ilgim daha da arttı. Oyun tipik platformoyunlarındandı. Resimlerinden ve anlatılanlardano anlaşılıyordu. Spor ve zekaoyunlarının dışındaki oyunlara hele normalindenfazla becerikli olduğum (birkaçını bitirmiştim),platform oyunlarına pek meraklıolduğum söylenemez. Bu tip oyunları oynamamiçin ya grafikleri çok kaliteli olacakya da değişik bir takım özellikleri oyuncuyasunabilecek. Premiere'i ilk oynadığım zamanbu söylediğim özelliklerden biriniararken ikisine birden rastladım. Bu özelliklerinneler olduğuna yazının ilerleyen bölümlerindenasıl olsa değineceğiz. Bizoyun hakkında kısa bilgiler vererek yazımızınözüne bir giriş yapalım.Oyunumuz toplam üç disketten oluşuyor.Tipik platform oyunlarının özellikleri buoyunda da mevcut. Grafik ve ses özellikleribakımından söylenecek pek fazla bir şeyyok. Olursa ancak bu kadar olur. Oyundasizin de görebileceğiniz gibi duvarlarda benimçok sevdiğim Heimdall'ın reklamlarıbulunmakta. Buradan da oyunun CoreSoftware tarafından yapıldığı sonucununçıkarabiliyoruz. Oyunun konusu ise birhayli ilginç. Konu kısaca şöyle..Hollywood'da son zamanların en iyi filmlerindenbiri yapılmıştır Film için tüm hazırlıklartamamlanmıştır. Basın ve tüm ülke bumüthiş bilmin bîr an önce afişe çıkmasınıbeklemektedir. Film için gala gecesi öncesiufak rotüşler yapılacaktır. Yönetmen akşamfilmi incelemek için odasına kapanır.Filmi incelerken aniden inanılmaz derecedeuykusu gelir. Uyumamak için çok direnir,ama sonunda uykuya yenik düşerekoturduğu yerde sızar. İşte o andan sonraolanlar olur. Kapı sessizce açılır. Esrarengizbiri ses çıkartmamak için elinden geleniyaparak içeri adımını atar. İçeri giren bu kişiçok çabuk bir şekilde filmleri alıp kaçar.Sabah olduğunda telefon sanki bir şeylerinkara haberini verircesine çalmaya başlar.Yönetmenimiz uykusundan güç bela kalkartelefonu açar. Telefondaki ses ona gözünündibinde olan olayı anlatır ve olaylarbaşlar.Bizim oyundaki amacımız kaybolan bufilmi arayıp bulmak. Lafta, olay bu kadarbasit görünüyor ama oyunda pek de öyledeğil. Oyunumuz Hollywood stüdyolarındageçtiği için birçok süpriz bizi bekliyor olacak.Bunların neler olduğunu teker tekeranlatmak mümkün değil. Bunlardan yazımızınilerleyen bölümlerinde sadece sıkçakarşılaşacaklarımızı anlatacağım. Şimdi sırabu üç disketli oyunumuzun ilk disketiniyüklemeye geldi.İlk olarak oyunun gayet güzel hazırlanmışdemosu ekrana gelecektir. Kısa biryüklemeden sonra oyun bir kızılderili köyününtepesinde başlayacak. Oyundaki kahramanımızıfilmi kaybeden yönetmen canlandıracak.İlk olarak çalıların saldırısınamaruz kalacaksınız. Bunlar o kadar büyükbir tehlike oluşturmuyorlar. Ya üzerlerindenatlayarak ya da ateş ederek bunlardankurtulabilirsiniz. Hazır ateş demişkenoyundaki savunma sisteminden biraz sozedelim.AMIGA DÜNYASI 66

Oyunda sizin en büyük silahınız yumruklarınızolacak. Aslında en büyük değil de,en kalıcı silahınız demek herhalde dahadoğru olacak. Çünkü yumruklarınızın yanındabir de ateş etme özelliğiniz bulunmaktaama ne yazık ki devamlı bir şekildedeğil. Bu ateşi (bumerang) size oyun boyuncaverilecek olan kutular yardımıylaalacaksınız. Bu kutular bazen bir kızılderilininölümünde meydana çıkarken bazen debir fıçının içine gizlenmiş olabiliyor. Fıçılarıniçine gizlenmiş olanları basit bir şekilde bulabilirsiniz.Oyundaki bazı fıçıların renkleriaçık kahverengi şeklinde hazırlanmış. Zatenbunlara pek sık rastlayamayaçağınızdanhemen dikkatinizi çekecektir. İşte büfıçıları patlattığınızda bu kutulardan bulabileceksiniz.Bazı rakipleriniz de size bu kutulardanbırakabilecek. Belli sayıda verilenbu silahlardan elinizde kaç tane olduğunuekranın sağ alt köşesinde bulunan 'Ammo'kutucuğundan görebilirsiniz. Bazı rakipleri,özellikle de elinde silahla nöbet tutan askerleriöldürebilmek için birkaç bumerangkullanmanız gerekiyor. Onun için bu silahıidareli kullanmaya özen gösterin.Oyun boyunca özellikle sizi iki rakip çoksık rahatsız edecek. Bunlardan biri ses çıkartmamakiçin parmaklarının ucunda gezinipduran kızılderililerle, koca şapkasınıniçinde sessizce uyuma numarası yapanMeksikalılar. Bu Meksikalıların yanına bellibir mesafeye kadar normal bir şekilde yaklaşabiliyorsunuz.Sonra silahını çekip sizeateş ediyor. Bunları yaparken de uykusunahiç ara vermemesi çok ilginç. Bu Meksikalıyıöldürmek için acele etmezseniz, sizepeşpeşe iki el ateş edecektir. Bu ve bunabenzer mermilerden duruma göre ya eğilerekya da zıplayarak kurtulabilirsiniz. BuMeksikalıyı yok ettiğinizde, geriye sadeceşapkası kalacak. Gelelim kızılderililere..Bunlar özellikle değerli eşyaların korumalığınıyapmaktalar. Tek silahları, büyük birustalıkla kullandıkları okları. Acele etmezsenizpeşpeşe attığı bu okların mutlaka birinehedef olabilirsiniz. Aynı zamanda hiçok atmadan da sadece size temas ederekboş yere bir hakkınızı yok edebilir. Bir deulu reisler var ki, bunların görevi bambaşka.Bu reisler (herhalde reis olduklarından)sadece ellerindeki baltaları sallarlar. Hiçhareket etmezler. Eğer boş anında yanlarındangeçerseniz hiç bir zararları yoktur.Bunları öldürememeniz her halde zararlarınınaz oluşundan. 6u iki baş düşmandanbaşkaları yok mu diyeceksiniz. Olmaz olurmu? O masum duruşlarıyla insana hoş gözükenkaktüsler bile sizin düşmanınız. Belirliperiyotlarla öne eğilen bu kaktüslerinyanından çok dikkatli geçmelisiniz. Bununyanında rüzgarla birlikte sürüklenen çalılar,yere montelenmiş ucu sivri tuzaklar sizibekleyen diğer tehlikelerden.Oyunun hemen başında rastlayacağınızbir olay var. Bunun bir benzerini ilerleyenkısımlarda da göreceksiniz, ama bu kadaryoğun bir şekilde değil. Bu tehlikeyi, yabandomuzları yaratacak. Sürüler halinde gelenbu hayvanların üzerine çıktığınızda onlarınkoşu yönünün ters istikamatine doğruyürüdüğünüzü göreceksiniz. Arada kısamesafelerle bir diğer sürü gelecek. Eğerbu iki sürü arasına düşerseniz, bir hakkınızgidiyor. Onun için son domuzun üstünegeldiğinizde hemen diğer sürünün üstüneatlamalısınız. Geç kaldığınız takdirde yaezilecek ya da uçurumun içine yuvarlanacaksınız.Buna benzer bir olayı demin dedediğim gibi ilerleyen kısımlarda da rastlayacaksınız.Oyunda ilerlerken yollara çok dikkat etmenizgerekiyor. Aslında 'çok' tanımlamasıbiraz hafif kalır. Keza oyunun en çok dikkatedilmesi gereken noktası yollarda bulunuyor.Oyunda yollar dar ve geniş olmaküzere iki şekilde hazırlanmış. Dar yollardaileri-geri hareket edemeden sadece yoladevem ediyorsunuz. Ama geniş yolları ikişeritten de kullanabiliyorsunuz. Diğer şeridegeçmek istiyorsanız joystick'inizi aşağıçektikten sonra fire'a basmanız gerekiyor.Geriye dönmek içinde joystick'inizi aynışekilde kullanmanız gerekiyor. Rakiplerinizleaynı şeritte olmayabilirsiniz. Zaten birrakibi gördüğünüzde onun mutlaka bir şeyikoruduğunu anlamalısınız. Onu yok etmekiçin ikinizin de aynı şeritte olmanız gerekiyor.İlk önce rakibinizi yok etmeye çalışmalısınız.Aksi halde eşyayı almak için hamleyaptığınızda sizi arkadan vurabilir.Platformlar arasında bölüm atlamak içinbaşlıca iki seçenek hazırlanmış. Bunlardanbirini merdivenler oluşturmakta. Bu merdivenlerikullanarak diğer kısımlara geçebilirsiniz.Bu geçişi sağlayan bir diğer alternatifiise kapılar oluşturmakta. Yalnız bu kapılarınbirçoğunun kapalı olduğunu göreceksiniz.Açmanın ise tek bir çaresi var. O daduvarlarda göreceğiniz şalterleri aşağı indirmek.Her şalter mutlaka belli işe yarıyor.Bazıları kapı önlerinde kurulan tuzaklarıyok etmek için hazırlanmış. Ama arasırabazı tatsız sürprizler de sizi bekliyor olacak.Bazı şalterleri aşağı indirdiğinizde ha-vadan kafanıza çok çeşitli şeyler düşecek.Açılan her kapıdan içeri girdiğinizde mutlakadeğişik bir takım olaylara şahit olacaksınız.Gördüğünüz her eşyayı özellikle Oscarlarımutlaka alın. Koyu renk fıçıların bazılarındasizi süprizler bekliyor olacak.Bazı yolları aşmanın zıplayarak mümkünolmadığını göreceksiniz. Böyle anlarda oyolun sonunda bir Meksika şapkası göreceksiniz.Buna bir-iki el ateş ettikten sonrakarşı tarafa geçmek için size bir köprüoluşturduğunu göreceksiniz.AMIGA DÜNYASI 67

Böylelikle karşı tarafa kazasız belasızgeçebilirsiniz. Şimdi geldik oyunda nasılbölüm atlanacağına..Tüm katları sırasıyla dolaştığınızda, yollarsizi ister istemez sona getirecektir. İşinaslını söylemek gerekirse hiçbir platformoyununda bir bölümün böylesine uzun sürdüğünügörmemiştim. Uzun sürmesinerağmen hiçbir sıkıntının olmaması, oyununen güzel yanlarından. Her neyse konuyudeğiştirmeden sona gelelim. Daha öncehiç rastlamadığınız yıldızlı kapılara geldiğinizde,bölümün sonuna geldiniz demektir.Ancak bölümü tamamlamak için. son bir sınavıdaha vermeniz gerekiyor. İşte bu bölümoyunun getirdiği en güzel yeniliklerdenbir tanesi. Bu level'ın finalinde, dev cüsselibir kovboyla düelloya girişeceğiz, işin aslınısöylemek gerekirse olayı çözmek için birhayli uğraştım. İlk silahı ilk önce ben çekmemeve silahşoru öldürmeme rağmenhep yenilen ben oluyordum. Sırf bu olayıçözmek için aynı bölümü defalarca oynadımve en nihayet püf noktasını buldum.Olayın can alıcı noktası, ilk hamleyi karşıtarafın yapmasında yatıyor. Burada reflekslerinizintam anlamıyla mükemmel olmasıgerekiyor. Zaten düellonun amacı dao değil mi? Bu işi yapmak için rakibin elinedikkat etmeniz gerekiyor. Elini biraz kıpırdattımı hemen silahınızı çekip ateş etmenizgerekiyor. Biraz önce ya da biraz sonrabu işin gerçekleşmesine imkan yok. Eğererken davranırsanız merminiz boşa gider.Biraz geç kaldığınızda mermiyi yiyorsunuz.İkinci bölüme geçtiğinizde, kendinizi birpiramitin içinde bulacaksınız. Bu seferki rakiplerinizihaliyle mumyalar ve yürüyen cesetleroluşturacak. Bu bölümde, ilk bölümünbazı sahneleri aynen kullanılmış, ilerlerkenduvarlarda çizili olan figürlere çokdikkat etmeniz gerekiyor. Bunlardan bazjlarıçizgi halinde yürümeye başlıyor. Eğerfarkına varmazsanız en ufak bir temastabir hakkınız gidecektir. Karşıdan karşıyageçmek için herhangi bir yol bulamazsanız,ateş etmeye başlayın. Aradaki ufaküçgenlerden biri mutlaka bu yolla açılacakve karşıya geçmeniz için size yardım edecektir.Biraz daha ilerlediğinizde daha ilginçşeylere rastlayacak ve..Oyunun yazarı siz, okuyucusu da ben olsaydım,yazıyı burada bıraktığım için şuanda size ateş püskürüyor olurdum. Amaoyunun bundan sonrasını size bırakıyorum.İlerleyen bölümleri de anlatmaya kalkışırsam,bir bu kadar daha sayfayı işgaletmem gerekir herhalde. Oyun ekranınınaltında haklarınızı, aldığınız puanlan ve silahsayınızı gösteren bir tablo bulunmakta.Her bir adam toplam beş yanma hakkınasahip. Eğer herhangi bir nedenle bir yaraalırsanız, alttaki yeşil çizgilerden biri yokolacak. Yolda giderken rastlayacağınızPop-Corn ve hamburgerleri alarak azalanbu hakkınızı çoğaltabilirsiniz. Oyunun bellibir yerine kadar ilerleyemezseniz, öldüğünüzde(beş ara hakkınızı yitirdiğinizde)oyunun en başına döneceksiniz. Eğer filmtahtasıyla işaretli olan bölgeye kadar ilerlerseniz,öldüğünüzde başa dönmeyecek,oyuna sözünü ettiğim işaretli yerden devamedeceksiniz. Oyunu oynarken zamanınnasıl geçtiğini bile anlamayacaksınız.Oyunun müziğini dinlerken kendiniziTexas'ta zannedeceksiniz. Grafikleri hakkındasöylenecek pek fazla bir şey yok. Bukadar kaliteli bir oyundan ne bekliyorsanızo, oyunda mevcut. Üç disketlik bu oyunumutlaka oynayın. Eğer daha önce bu tipbir oyun oynamadıysanız ya da bilgisayarınızıdaha yeni aldıysanız, platform dünyasınabu oyunla giriş yapın.Son birkaç cümle de sevgili POLAT YA-RIŞÇI için sarfetmek istiyorum. Müziğingerçek keyfine varanlar nasıl da belli oluyor.Megadeth için söylediklerine katılıyorumPolat. Özellikle açılış parçasının nakaratkısımlarında atılan gen plan solo gitarıdinlerken herhalde kulağının pası iki katdaha hızlı siliniyordur.Obituary için de haklı şeyler söylemişsin.Sevgili Cem'e yaptığım tavsiyeyi sana dayapmak istiyorum. Scyclad'ı mutlaka dinleyin.Düz duvara tırmanacağınızdan eminim.Gelecek ay görüşmek üzere..CORE SOFTWARE3 DİSKETSES.......................................... : % 80GRAFİK ................................... : % 85OYNANABİLİRLİK ................... : % 85GENEL .................................... : % 90AMIGA DÜNYASI 68

Ejderha KulesiTunç ŞatıroğluEjderha Kulesi'nden herkese merhaba.Bu ay Zoltan'ın Büyücülük Kursu genedevam ediyor. Maceracılar Tavernası'ndaise Phlan'dan gelen birkaç konuğumuzvar. Onların, ülkelerini Bane'in gazabındannasıl kurtardıklarını okurken ürpereceksiniz.Böylece siz de Pools ofDarkness'ta başarılı olabileceksiniz. Ve buarada sorunlarınız köşemizde Zoltan'a selamlar,saygılar yollayan okurumuz YamanYılmaz'a Zoltan*ın selamlarını iletelim.Bütün gün Zoltan ile beraber Astral yolculuklarüzerinde çalışmıştık. Phlan'dangelen maceracılar, yanlarında Elminster'inyazdığı Astral yolculukları anlatan"Efynyrrfeweard' adlı kitabı da getirmişlerdi.Zoltanile beraber kitabı inceleyiporadaki bilgileri bizimkilerle birleştirmeyeçalışmışlık. Herneyse sonunda geç olduve ben tavernaya inip meşhur Bard'ımızAlex Quicksilver'i dinlemeyi düşünüyordum.Ama sanırım biraz geç kalmışım.Alex o geceki son şarkısını çalıyordu.Buçok hüzünlü şarkıda bir Silver Dragon ilebir insanın acıyla biten aşk hikayesini anlatırkentavernadakiler sessizce onu dinlemekteydi.Alex şarkıyı özellikle çok duygulu çalıyordu,hatta kullandığı büyülü enstrümanlardanbile daha etkileyiciydi.Birkaç yılönce Alex de bir Silver Dragon'a. dahadoğrusu onun Elf formuna aşık olmuştuama Sir Karl ve Maya'nın öyküsünü bildiğiiçin zorlukla da olsa kendini bu aşktankurtarabilmişti.Şarkısı bitince ateşin kenarında oturan 6tip gözüme ilişti. Bunlar Phlan'dan gelenmaceracılardı! Bu arada bir an PrensesNacacia'yı Alex'in peşinden kulenin üstkatlarına çıkarken gördüm. Acaba Zoltanbana bir Philter of Love vermez mi diyedüşünürken, maceracılardan magic userolduğu belli olan biri hikayelerini anlatmayabaşladı.'Aslında bütün bunlar olmadı. Bane tamamacına ulaşmak üzereydi ama başaramadıve bütün bunlar zaman değiştiği için olmadı.Amabu olayların hepsi gerçektir.Elminsterde bulara şahit oldu. Biz olanlarıunutmadık, çünkü o sırada bu boyutta değildik.Herşey Bane'in yardımcıları Thome,Tanetal. Kalistes ve Gothmenes'i yollamasıylabaşladı. Phlan'ın bulunması gerekenyere gittiğimizde, bir kraterle karşılaştık.Buranın kuzeyinde Dragon HornGap's Steading'e gittik. Devlerle birkaçönemsiz çarpışma sonucu Verdirgis'inkraterinin yakınlarında yeryüzüne ulaş-tık.Dağların arasında, batıda bir girintibulduk.Ama aslında burası Dragonlar ilekaynayan bir yerdi.Thorne ile burada karşılaştık.Bane'in en zayıf hizmetkarınıhalletmek kolay oldu. Daha sonra Drowmuhafızların koruduğu Zhentil Keep'e devametlik.Zhentil Keep... Tüm kötülükler bir kezZhentil Keep'in yollarından geçmiştir.Lord Manshoon ve Drow hizmetkarlarıburayı yönetiyordu. İnsanlar vagonlaradoldurulup Manshoon'un Kulesi'ne götürülmekteve bir daha hiç kimse onları görmemekteydi.Manshoon'un Kulesi'ne girmeniniki yolu vardır. İlki doğrudan kapıdangirmektir. Diğeriyse şehrin doğusundakidik yolun kuzey, duvarıyla birleştiğiyerdeki gizli geçidi kullanmaktır.Manshoon'un Kulesi'nin ön avlusundanbir odaya girilir. Burada vagonların aşağıindirildiği bir yer vardır.Ancak si/ buradan aşağı inemezsiniz.Batıdaki odaları incelediğinizde, aşağıyabir yol bulursunuz. İşte biz bu yoldan geçerekDrow gardiyanların insanlara eziyetitliği, örümceklerle dolu bir yere geldik.Bu bölgenin sonunda bir Drow tapınağıbulduk.Tüm tapınağı temizledikten sonraKalisles'in boyutumuza geçmek için kapılarbulduğunu gördük.'Burada büyücünün sözlerini kesmek zorundakaldım. Aklıma bizim kuleye mektupyazan Yaman'ın bir sorusu gelmişti.Drow Temple'da Oracle'ın söylediği üçşey nedir? Büyücü bu soruyu şöyle cevapladı:'Guard yourselves. Guard our Lady.Guard the hands that open doors.'. Yanikapıları kapatmak için 'HANDS'yazmalısınız.'Kalistes'in ülkesine doğru giderken önceElminster'in Limbo'daki kampına uğradık.Elminster daha önce Kalistes ilekarşılaşmıştı. Bizi uyardıktan sonra tümbüyülü eşyalarımızı bırakmamız gerektiğinianlattı. Kalistes'in ülkesine sadeceDrow eşyalarıyla gitmek mümkündü.Burada başımızdan şimdi anlatmayavaktimiz olmayan türlü olaylar geçti. Kalistesile karşılaşmamız sırasında çok zorlandık.'Bu sırada Zoltan yavaş yavaş merdivenlerdenindi. Tavernadaki diğer maceracılaradönerek taktikler anlatmaya başladı.Herkes can kulağıyla Zoltan'ı dinliyordu.'Büyücülerin önemli bir karşılaşmadanönce şu büyüleri yapmaları yararlı olur:1. Mirror Image: Böylece yanınıza gelenbir düşman hemen size vuramaz.2. Haste: Kesinlikle çok önemli bir büyüdür.Hareket kabiliyetinizle beraber saldırılarınızda iki katına çıkar. Saldırı sayınızne olursa olsun 4 tane ok atabilirsiniz.3. Dimension Door: Her ihtimale karşıdüşmanlardan uzaklaşmak için ezberdebulunmasında fayda vardır.4. Fire Shield (Flame type cold): Sizevuran rakiplerinizin zarar görmesi açısındançok faydalıdır. Ayrıca flame type olarakcold seçmekten amaç. birçok yaratığınateşe olan dirençlerine karşı bir alternatifgeliştirmektir.5. Fire Touch: Bir adamınızı alevle kaplarsınız.Böylece o adam rakibe her vurduğundavuruşun yanı sıra alev zararı daverir. En iyisi ok ve yay kullanan adamlarınızabu büyüyü yapmanız. BöyleceHASTE sayesinde 4 ok atan adamınız ayrıca4 alev zararı da verecektir. Üstelik rakipletemasa girmeden.6. Lighting Bolt: Iron Golem'lerin olduğuyerlerde geziyorsanız, Lighting Bolt ileonları yavaşlatabilirsiniz.7. Globe of Invulnerability: Tüm hazırlıkbüyüleri bittikten sonra bu koruyucuküreyi oluşturun. Ama bunu en son yapmayıunutmayın.Cleric büyülerinden şunlar faydalıdır:Resist Fire, Resist Cold, Prayer.Protectionfrom Evil 10' Radius.Ranger da kendi üzerine ProtectionAMIGA DÜNYASI 69

from Fire büyüsü yapmalıdır. Bu birDruid büyüsüdür. Eğer büyüyü yapan bunukendine yaparsa, 12hpxLevel kadarateş zararını absorbe edebilir. Bu miktaraşılınca büyü etkisini kaybeder.Zoltan bu küçük dersinden sonra dinlenmeküzere kulenin üst katlarındaki odasınadoğru giderken, maceracılardan savaşçıyabenzeyen biri. büyücü Marcus ile ilgilimaceralarını anlatmaya başlamıştı.'Marcus'un kulesinin üst katlarına çıkıncabir Wizard Gate'e geldik. Burayı aşlıktansonra kalan tüm katları temizlemekgerekti. Çünkü en üst kattaki odasında olmasıgereken Marcus'a başka türlü ulaşmakmümkün olmuyordu. Marcus'u hallettiktensonra Temple of Transformation'agittik. Orada Moander'in aracınaShal'in yardımıyla binerken kule şiddetlesallanıyordu ve biz biraz uzaklaşınca yerlebir oldu. Moander'in aracı, havada asılıkalmıştı. Daha sonra Elminster aşağı birip uzattı. Bu arada Phlan şehrinin bu kuleninaltında gizli olduğunu öğrendik.Moander, tanrılardan biriydi. Ancak Elflertarafından çok büyük ve büyülü bir okile vurulmuş ve bir boyuta hapsedilmişti.Moander burada uyurken Bane'in adamlarıonun etlerini parçalar halinde bizim boyutumuzataşımaya çalışıyorlardı. Moander'denkopan parçalar, ateşe dayanıklı venormal saldırılardan da az zarar gören BitO'Moander adlı canavarlara dönüşüyordu.Ayrıca Bane'in baş adamlarından biri olanTanetal. bu boyutta bir yerdeydi.Moander'in sol kolundaki bir yarıktaAeghwat ile karşılaştık. Kendisine yardımedince, bize iki değerli potion verdi. Bunlarıaldıktan sonra Moander'in saçları arasındakendilerine Moander Cultist diyenfanatik rahiplerin kovaladığı bir kadınaAMIGA DÜNYASI 70yardım ettik ve burada bir amfora bulduk.Moander'in kültüne sadık bu fanatiklerçok tehlikelidir. Yakın mesafede ilk yaptıklarıbüyü Blade Barrier olur.Amforayı Moander'in ağzından aşağı attığımızda,kalbi yavaşladı. Bu arada kulakve göz bölgesinde de ilginç karşılaşmalarımızoldu. Sonunda çok eski bir yaradanMoander'in kalbine girmeyi başar-dık.Bu sırada müzik dışında hiçbir işte ustalaşmamışherşeyden, ama HERŞEYDENbiraz anlayan Alex yüzünde rahatlamış birifadeyle tavernada belirdi. Herzamankigülümseyen ifadesiyle konuşmaya başladığında,doğal olarak herkes dönüp O'nudinlemeye başlamıştı.'Uzun yıllar önce, Elflerin meclisiMoander'in bu boyutta sonsuza dek hapiskalması için bir gözcüyü de bu boyutagöndermişti. Sanırım kendisine The Watcherdiyen bu Elf'e, Moander'in kalbinderastlamış olmalısınız.'Büyücü hiç şaşırmadan devam etti.'Evet, Watcher bize çok yardımcı oldu.Tanetal ile ilk karşılaşmamızda Talismanof Bane yardımıyla bizden kurtuldu. Amabiz daha sonra bu tılsımı O'nun elindendüşürmeyi başardrk. Bunu nasıl yaptığımızışimdi anlatmayacağım. Çünkü oldukçauzun bir hikaye bu. Ama Aeghwat'inverdiği o iksirler olmasaydı, kalbehiç giremezdik.Tanetal'i de hakladıktan sonra elimizdeThorne'dan ele geçirdiğimiz Horn ofDoom, Kalistes'ten aldığımız CrystalRing ve Tanetal'in düşürdüğü Talisman ofBane vardı. Ancak Gothmenes henüz ortadayoktu ve O'na ulaşmanın yolunu bilmiyorduk.The Black City of Mulmaster'a gidipOradaki arenada savaştık ve kazandık. Bununsonucu olarak bir beholder bizim Arcamile görüşmeye hak kazandığımız]söyledi. Arcam ile mağarasında karşılaştık.Manshoon'u haklamamız için bizegems teklif etti. Kabul edip ZhentilKeep'e gittik.Manshoon'un Kulesi'nin üst katlarındaManshoon'u kıstırdık. Ancak Manshoonbir yaratık summon etti. Bu arada yaratıkManshoon'a kızdı ve derhal saldırıya geçti.Kulenin üstünü yıkmaya başladı.Manshoon. yıkıntılar arasından kaçmayıbaşardı. Tavanlar üstümüze çökmeye devamederken hızla merdivenleri indik veZhentil Keep'i derhal terkettik.Mulmaster'da Arcam ile ikinci karşılaşmamızda,Arcam denen o alçak Beholderbizi öldürmeye kalktı. DüzinelerceBeholder'ı hakladıktan sonra Arcam'ı dahalletik. Bu mağaranın bir kenarından ayrıbir bölüme giriliyordu. Bu bölümde birkaççarpışmadan sonra bir kapıya geldik.Kapı Talisman of Bane'i tanıdı ve Gothmenes'inülkesine bir kapı açılmış oldu.Gothmenes'in ülkesi tanıdığımız biryerdi. Ama aslında hiç bilmediğimiz dahadoğrusu bilmeyi istemediğimiz bir yerdi.Orası Dark Phlan'dı. Harita olarakPhlan'İn aynısıydı. Ancak türlü kötülüklerledolu sokaklarında Undead yaratıkla-rın dolaştığı ve bir Lich'in hükmettiği biryerdi orası. Her macerada bir kez kurtardığımızSasha'yı bu macerada da bilmemkaçıncı kez kurtardıktan sonra. DarkPhlan'ın sonundaki büyülü demir duvaraulaştık.Gothmenes'in bu duvarın arkasında biryerde olduğunu biliyorduk. Duvarı yıkmakiçin Horn of Doom'u altı kere çalmakyeterli oldu.Böylelikle Gothmenes'in merkezineulaştık. Ama Gothmenes'in kendine ulaşmakkolay olmadı. Hain Rakshasalar bizetürlü oyunlar oynadı. Sonunda GothmenesLimbo'ya gidip Elminmster'i yakaladı.Bu arada biz Gothmenes'in CrystalOrb'unu ele geçirmiştik. Elminster kıvrakbir hareketle kurtulup Gothmenes ile mücadeleyegirdi. Biz de bilmem kaç tanecanavarla başbaşa kaldık. Büyük zorluklarlaonları tepeledikten sonra, bu seferGothmenes'in sadık hizmetkarı Xohamthe Beholder kendine bağlı Beholder birliğiylesaldırıya geçti. Onları da hakladıktansonra Elminster'in yenildiğini ve karanlıklarhavuzunun dibine doğru uzaklaştığınıgördük. Tüm büyülerimiz elimizdenalındığı halde Gothmenes ve birkaç BaneMinion ile karşılaştık. Son yaratıkta yeredüşünce herşey bitti. Hiçbirşey olmadı. Vebiz felaketlerin başlamasından hemen öncekizamana döndük. Ve bu felaketler hiçgerçekleşmedi.Phlan'a geri geldiğimizde, kütüphanedeElminster ile karşılaştık. Elminster kurtulmayıbaşarmıştı. Limanda bizi bekleyenbir gemi olduğunu söyledi. Oysa limandaiki gemi vardı. Biri, bizi bir daha geridönmemek üzere bir yere götürecek güzelbir gemiydi. Ve o gemide Gothmenes'inülkesine gitmeden önce Elminster'e bı-

aktığımız eşyalarımız vardı. Bunları gerialdıktan sonra diğer gemiye döndük. Budökülen bir gemiydi. Kaptan eğer istersekbizi bir adaya götüreceğini, ama geriye dönüşolmadığını söyledi. Biri bize meydanokuyordu. Bu ölümüne bir savaş olacaktı.Hepimiz birbirimize baktık. Thorne, Kalistes,Tanetal, Gothmenes, Manshoon,Arcam, Marcus ve birçok yaratık karşımızdaduramamıştı. Şimdi bu meydanokuma da neyin nesiydi? Ancak adayavardığımızda rakibi hafife almakla çokbüyük bir hata yaptığımızı anlamıştım.Sonra neler olduğunu anlatmayacağım.Neden siz kendiniz gidip ne olduğunugörmüyorsunuz'?'ZOLTAN'IN BÜYÜLER KİTABIBÖLÜM 66. DÜZEY MAGIC USERBÜYÜLERİ:Bundan sonra yüksek düzey büyülerindenfazlasını anlatmayacağım. Çünkü sizinbüyülü diskleri bir yarığa sokarak vebir çeşit kristal küreye bakarak (öyle ki butam bir küre bile değil, ama ilginç) yaşadığınızmaceralarda bu büyülerden başkasıyok. Ve sanırım bazı büyüler asla varolmayacak.Mesela Wish gibi.Death Spell: Düşmanlarınızı anında vebir daha geriye kazanılmayacak şekildeöldürür. Bu büyü kuvvetli tek bir düşmandançok birkaç zayıf düşmanı öldürecektir.Disintegrate: Beholderlar bu büyüyüçok kullanır. Bazı büyüye dirençli yaratıklarbundan etkilenmez, ancak birçok yaratıkbir saving throw yapmak zorundadır.Disintegrate bir hedefi moleküllerine ayırır.Ve bu hedef artık dead değildir. Onaartık gone denir. Ancak gene de bir Resurrectbüyüsüyle gone olmuş birisinin bedenigeri getirilebilir. Ama tüm eşyalar birdaha geri gelmemek üzere kaybolmuştur.Flesh to Stone ve Stone to Flesh: Bunlarbirbirinin tersi büyülerdir. Biri hedefitaşa çevirir, diğeri taş olmuş hedefi eskihaline getirir.Globe of Invulnerability: MinorGlobe'tan daha güçlüdür. 4. düzey büyülerinekarşı da korunma sağlar. Yani o sürekliIce Storm atan Drow büyücülerdenkurtulmanızın için birebirdir.7. DÜZEY MAGIC USER BÜYÜLERİ:Delayed Blast Fireball: En harika büyülerdenbiridir. Verdiği zarar. Fireball gibihesaplanır. Sonra kaç tane 6'lık zar atıldıysao kadar HP eklenir. Ayrıca anındadevreye giren bir büyüdür ve Golbe oflnvulnerability'den bile geçer.Secret of the Silver Blades oyununda isebunu bir saatli, bomba gibi kullanmakmümkündür. Belirli bir segment sonundapatlar. Her el 10 segment sürer. Buna göreplan yapıp adamlarınızı etkilemeden bubüyüyü kullanmak mümkün olabilir. Ancakdaha sonra bu seçenek gereksiz görüldüve diğer oyunlarda kullanılmadı. Sanırımbir okurumuzun sorusu da böylece yanıtlanmışoldu.Mass Invisibility: Bu aynı Invisibilitybüyüsü gibidir.Ama birçok hedefi etkiler.'Power Word, Stun: Bir hedefi dondurur.Hedef hiçbirşey yapamaz. Fakat bu hedefHELD anlamına gelmez. Hedef ne kadarzayıfsa o kadar uzun süre durur.SORUNLARINIZ:JOURNAL ENTRY'LERİ SİZDENBULABİLİR MİYİM?Bana gelen her mektupta bu soru muhakkakvar. Evet, bu sorunu çözmeye çalışıyorum.En azından son çıkan oyunlarınJE'lerini toparlayıp size ulaştırmak istiyorum.Ama bu konuda siz de bana yardımcıolmalı ve fikir vermelisiniz(Herhalde benimyüzlerce fotokopi çektirip yollayabileceğimidüşünmüyorsunuz.).Mesela JE’lerin olduğu bir DOC Diskoluştursak nasıl olur? Hem kopyalanmasıhem da postalanması kolay olacaktır.Önerilerinizi bekliyorum.NEDEN 10. DÜZEY BÜYÜLERİYOK?Çünkü orjinal AD&D’de 10. düzey büyüleriyok. Sakın gelecek oyunlarda 10.düzey büyü olduğunu sanmayın. MU büyüleri9 düzey, Cleric büyüleri 7 düzeydir.Yakında Zoltan Cleric büyülerini de anlatmayabaşlayacak.Evet, bu aylık da bu kadar. Yerim fazlaolmadığı için meraklı arkadaşların isim veadreslerini gelecek ay yayımlayacağım.Kusura bakmayın. Bir başka maceradabuluşmak üzere...AMIGA DÜNYASI 71

NO GREATER GLORYTunç ŞatıroğluSelam size strateji meraklıları ve SSI'ninen büyük olduğunu anlayabilecek düzeyeulaşmış insanlar.İşte size çok farklı birstrateji oyunu. Amerikan İç Savaşı hiçbiroyunda böyle yazılmadı.iyi bir strateji oyununda şu 3 faktörün bulunmasıgerektiğini hep söylerim: Kaynakdeğerlendirme, askeri stratejiler belirlemeve diplomasi. Oysa NGG'de çok önemli birfaktör daha var. Hatta bu en önemli faktör:İç politika!Abraham Lincoln ya da Jefferson Davisolabilirsiniz, ama bu halkın size tam destekvermesi için yeterli değildir, ilk iş kabineyikurmalısınız. Burada bakanlıklarınız var.Bunlar devlet, savaş, donanma, hazine yeiçişleri bakanlıkları. Ayrıca daha sonra ingiltere,Fransa ve barış görüşmeleri elçilerinibelirlemelisiniz. Atayacağınız adamlar4 farklı bölgenin temsilcileri. 16 tane temsilcivar. Bunların yarısı radikal, yarısı dahaılımlı insanlar. Hiç sorun çıkmasın istiyorsanız,bu 8 önemli göreve 4 radikal ve 4 moderatetemsilci getirmelisiniz. Ayrıca herbölgeden iki temsilcinin de bulunması lazım.Fakat bazı bölgelerin sadece iki temsilcisivar. Ayrıca bu adamların hepsi aynıyetenekte değil. Bununla beraber bazılarısadık bazıları değil. Nasıl kabine kurmakkolay mıymış?Yukarıdaki tüm şartları sağlayan en yeteneklive en güvenilir adamları belirlediktensonra işiniz bitmiyor. Bölgelerde asilerin vebirliğin sempatizanları birarada yaşıyor. Bubölgelerde birliğe ve asilere olan bağlığagöre bir politika belirlemelisiniz. Eğer bölgedesize ait yerler varsa, bir yönetim belirlemelisiniz.Bu insanlara tüm sosyal haklarınıvermekten sıkı yönetime kadar biryönetim tarzı olabilir. Ancak sıkı yönetiminsanları sizden uzaklaştırır. Hiçbir önlemalmamak, bölgenin düşman propogandalarıylaeldeğiştirmesine kadar varabilenciddi sorunlar doğurur. Nasıl yöneticilik kolaymı?Bir bölgede size ait topraklar yoksa, oradasadece kışkırtıcılık yapabilirsiniz. Ancakburada sıkı önlemler varsa ve size olan sadakatfazla değilse, kışkırtıcılık yapınca buradakitüm desteğinizi kaybedebilirsiniz.Ama başarılı olmanız durumunda halkayaklanıp size toprak kazandıracaktır.Konfederasyon birçok topraklarını bu yollakazanmıştır.Daha sonra vergiler ve hazine işleriniayarlıyorsunuz. Çok borçlanma, enflasyonuyükseltiyor. Karşılıksız para basarkendikkatli olun. Savaşın sonunda güneydebir çuval un $1500'dan satılmıştı. Bundansonra iş üretime geliyor. Birlik asileri ablukayaalma için blockader tip gemi, asilerde bu ablukayı yarabilmek için runner tipigemi yapmak zorunda. Ancak Avrupa ülkeleriasilere gemi yardımı yapabiliyor. Birlikasi donanmasını yenmek için savaş gemileriyapmalı. Asilerin fazla bir donanmasıyok, ama her donanma başarısıKonfederasyon'a olan sadakatin artmasıanlamına geliyor.Nehirler insan ve malzeme taşıma açısından,son derece önemli. Özellikle Kentuckyve Arkansas bölgelerinde kazanmanınyolu, suda hakimiyet kurmak. Asilernehir kaleleriyle birlik gemilerine karşı koymayaçalışıyorlar.Ayrıca Birlik asilerin limanlarını ele geçirmekiçin çıkartma gemileri yaparken asilerburalara kıyı kaleleri kurmak zorunda.Abluka yüzünden asilerin ordu için gereklimühimmatı üretmesi zor oluyor. Buarada askere alma politikasının da belirlenmesigerekiyor. Sadece gönüllüler mialınacak, yoksa eli silah tutan herkes hattasiyahlar bile askere alınacak mı? Elbettebütün bu olayların senatoda kabul edilmesigerekiyor.Birliklerin bir yerden bir yere taşınmasıve hepsine gerekli mühimmatın ulaştırılmasıve bunun için sınırlı demir yolu imkanlarıbulunması başlı başına bir sorun. Çok karışıkbir hale gelebilen bir kaynak değerlendirmeproblemi. Bir yerde, duran birliklerintecrübesi artıyor. Ancak bu birliğe yenilergelince tecrübe bir düşüyor. Bunu da gözönünde bulundurarak yığınak yapmak gerekiyor.Askeri stratejiler yapmaya başlamadanönce birliklere komutan atamalısınız. Ancakbazı önemli komutanları (bunlar iyi komutanlarolmak zorunda değil, hattaAmerika'nın gördüğü en beceriksiz komutanlarda olabilirler) en az 12000 kişidenoluşan birliklerin başına getirmelisiniz.Yoksa o komutanın prestiji ve dolayısıylaonun geldiği bölgedeki desteğiniz düşer.Savaştan başka diplomasi stratejilerinide belirlemeniz lazım. Avrupalı devletlerinolaya karışmamasını mı, yoksa müdaheleetmesini mi istiyorsunuz? Belki de gizli biryardıma razı olabilirsiniz? Ama bu amacaulaşmak için ne kadar güç kullanacaksınız?Konfederasyon o yıllarda Dünya pamuküretimini elinde tutuyordu. Pamuk önemlibir tehdit unsuru olarak görülüyordu. Ancakrüşvet ve ikna da bazen yeterli olabilir.Barış için şartlarınız nedir, bağımsızlıkmı, uzlaşma mı, yoksa kayıtsız şartsız teslimmi?işte size uğraşmanız için birçok problem.Eğer siz de benim gibi üniversiteye gidiyorsanız,en iyisi üniversite kitaplığına gidin.Amerikan iç Savaşıyla ilgili kitaplarabir göz atın. Sonra kendinizi Abraham Lincolnya da Jefferson Davis yerine koyduğunuzdaolayları daha rahat kavradığınızıfarkedeceksiniz. Olayların şaşılacak derecedetarihle paralel gittiğini göreceksiniz.Bu arada her ne kadar yenilmiş olsa da,benim favorim Jefferson Davis. Kazanmakdaha zor olduğu için, ben de zoru sevdiğimiçin asileri tutuyorum.Kolay kazanmak istiyorsanız siz birlik tarafınıoynayın.The Union forever! Hurrah, boys,hurrah!'AMIGA DÜNYASI 72

POLAT YARIŞÇI"... Ninjalar, onurlu savaşçılardır oğlum;şereflidirler ve herşeyden önce görevlerinesadıktırlar. Kaybetmeyi sevmezler, çünkükaybettikleri zaman bu onlar için ölüm sebebidir.Evet, sen yıllar boyunca bu bilinçleyetiştirildin, eğitildin. Ve yıllar boyuncabekledin. Şimdi seni çok zor bir görev bekliyoroğlum. Bu hayatın kadar önemli görevibir tek sen başarabilirsin. Şimdi dinle;Bundan yıllar önce atalarımız, bize bu değerlitoprakları bırakmak için kanının sondamlasına kadar savaştı. Bu, yıllar boyuncaböyle devam etti; topraklarımız düşmaniçin çok değerliydi. Birgün yine böyle birsavaşta, yaşlı bir bilge büyükbabama birkılıç verdi. Ondan sonra sadece bir kelimesöyledi ve gitti: "Bu kılıcı hayatın boyuncaonurunla sakla; kılıç senin geleceğin,hayatın.". Evet, ondan sonra bu kılıçile bir çok zaferler kazandık. Ülkemizi düşmanlarınelinden kurtardık; huzur'a vemutluluğa kavuştuk. Bundan sonra ülkemizehiçbir akın olmadı; buna cesaret edenlerise Buda'nın önünde cezalandırıldılarYıllar boyunca, evet yıllar boyunca huzurve refah..içinde yaşadık. Bu arada sendoğdun. Üstün yeteneklerinden dolayı hemensıkı bir eğitime alındın; bu yüzden çocukluğunuyaşayamadın oğlum. Çünküsen, ileride bizim bu kılıçtan sonra en etkilisilahımız olacaktın. Evet, zamanı geldi oğlum.Yine ülkemiz tehlike içinde, yıllar önceolduğu gibi. Şimdi söyleyeceklerim, yalnızseninle benim aramda kalacak. Yıllardıronurla sakladığımız ve bizi başarıdan başarıyakoşturan değerli kılıcımız, kötü niyetliDamion Toranaga tarafından çalındı.Evet, bundan şimdilik, sen ve ben hariçkimsenin haberi yok. Ancak o kılıcı ne pahasınaolursa olsun, mutlaka bulup ait olduğuyere getirmelisin. Biliyorum, bu seniniçin çok zor ama yapmalısın. Bunun için ilkönce hiç kimsenin gidemediği; gidenlerinise dönemediği uğursuz ve lanetli bir kaleyegitmen gerekiyor oğlum. Bu kale, şeytanruhlu Damion Toranaga'nın kalesi.Evet, artık benim söyleyecek birşeyim kalmadı;bundan sonrası sana kalıyor. Şunuhiçbir zaman unutma ki, senin ve ülkemizingeleceği ellerinin altında...".Bu konuşma beni oldukça etkilemişti.Yıllar sonra böyle bir göreve çağrılmakonur vericiydi. Evet, artık başlayabilirim.Fakat ilk önce nereden başlayacağımı bilmiyorum.Ben yine de demin konuştuğumuzeve gireyim, belki efendimizin banasöyleyecek son şeyleri vardır. Şimdi evegirmek için kapının önüne doğru ilerliyorumve heyecanım iki kat daha artıyor.Çünkü böyle yüce birisinin karşısında durmakheyecan verici; ancak burada kimseyok. Acaba ne yapmalıyım? Tabii, sağ taraftaduran yıldızlar belki işime yarayabilir;belki de bunları efendimiz bilerek bırakmıştır.Neyse, ben tekrar dışarı çıkıp ortalığıaraştırayım. Şu anda önümde tek bir yolvar; oda sağa doğru gidiyor ve o yolu takipediyorum. Karşıma ne çıkacağını bilmiyorum,ama ne çıkarsa çıksın, beni yolumdandöndüremez. Evet, şimdi tahta bir köprününüzerindeyim ve Damion denen alçağınadamlarından birisi bana doğru geliyor.Üstelik elinde kılıcı bile var. Eh! Artık hareketzamanı geldi sanırım. Bir an önce onusaf dışı etmem gerek; ancak bu asker oldukçaiyi dövüşçüye benziyor. Ne kadar iyidövüşürse dövüşsün, unutmaması gerekenbir şey var: benim gibi bir Ninjanın karşısında,diğerlerinin ancak son bir dua etmeşansı vardır. Nitekim bu zavallı askeriçinde öyle oldu; sırf komutanının aptalcabir hırsı yüzünden kendisini kurban etti.Ama yapılacak birşey yok; tarih böyle komutanve askerlerle doludur. Neyse benyoluma devam etmeliyim; fakat o da ne?yerde bir şey parlıyor. Bir bakayım? Evet,bu bir kolye; acaba bu ölen askere miaitti? Boşver, ben yine de bu kolyeyi alayım,belki bir işime yarar. Şimdi yolumadevam etmeliyim. Tekrar sağa ilerliyorum;fakat o da ne? Karşımda yine kılıçlı bir askerve benden silahlarımı istiyor. Tabii ki silahlarımıona vermeyeceğim; zaten şimdiliksadece 5 tane yıldızım var. Ayrıca birNinja, ölmedikçe hiç kimseye silahını vermez.Neyse, ben bu adamla uğraşmak yerineyukarıdaki eve girsem belki daha yararlışeyler bulurum. Şimdi o eve doğru gidiyorumve eve giriyorum; fakat burası oldukçailginç bir yer, ortada bir çubuk devamlıaşağı yukarı gidip geliyor, onun öbürtarafında da bir yelpaze yerde duruyor. Yıllarönce, biz daha çocukken böyle tuzaklardannasıl geçileceğini öğretmişlerdi.Şimdi de -aynen öğretildiği gibi- bu tuzaktanatlayarak geçecektim. Yavaşça tuzağadoğru yaklaştım ve çubuk tam üste doğruçıkarken atladım. Evet, hala hayatta olduğumagöre bu tuzağı atlatmışız; fakat bununbir de dönüşü var, ama önemli değil;önce şu yelpazeyi almalıyım. Acaba bunlarkimin ve niçin burada? Şu anda bunun cevabınıbulamayacak kadar meşgulüm.Şimdi aynı tuzaktan tekrar aynı yöntemleatladım ve dışarı çıktım. O kılıçlı asker tekrarkarşımdaydı ve ısrarla silahlarımı istiyordu.Ben de ona demin bulduğum yelpazeyive kolyeyi önerdim, fakat istemedi.Geriye tek şey kalıyordu: Yıldızlar. Asker,bu yıldızları istiyordu. İstesem bu yıldızlarıona verip, buradan rahatça geçebilirim; fakatbir Ninja, ölmeden asla silahını kimseyevermez. Ben de silahımı ona vermedimve yanına giderek onunla dövüşmeye başladım.Birkaç dakika sonra onu da altetmiştim;fakat vücudumda bazı kılıç yaralarıvardı. Ancak bu yaralar hemen geçecekcinstendi, onun için fazla kafama takmadımve sağa doğru ilerledim. Burada yolAMIGA DÜNYASI 74

ikiye ayrılıyordu. Acaba ben hangisine gitmeliydim.Biraz düşündükten sonra, tercihimialttaki yol için kullandım ve hemenoraya doğru yöneldim. Bu sefer yol soladoğru gidiyordu ve yolun sonunda, nihayetkılıçsızbir Ninja vardı. Bu da benim için kurulmuşbir tuzaktı, ama maalesef buNinja'nın sonu da diğerlerinden farklı olmadı;üstelik bu Ninja beni fazla uğraştırmadı.Şimdi yol tekrar alt tarafa gidiyordu, bende oraya doğru yöneldim ve aniden birevin içinde buldum kendimi; daha doğrusuufak bir tapınağın. Ortada bir Buda heykeli,sağında ise hasta yaşlı biradam duruyordu. Hasta adamlakonuşmaya çalıştım ve onaelimdeki eşyalardan bazılarınıvermek istedim; fakat o bunlarınhiçbirini istemedi. Onun istediğibir ilaçtı. Adam daha fazla konuşmuyordu;bu yüzden dışarıçıktım ve aynı yoldan geri döndüm.Yolun ikiye ayrıldığı yerden,bu sefer sağa doğru ilerlemeyebaşladım ve yine karşımamavi elbiseli bir Ninja çıktı. Yolunsonunda, ise bana birkaçgün yetecek yiyecek duruyordu.Vücudumdaki kılıç yaraları geçmeden,bu Ninja ile dövüşmeyebaşladım. Ninja oldukça güçlüydüve iyi dövüşüyordu; amaonun iyi dövüşmesi beni engelleyemedi.Büyük bir hırs ile onasaldırdım ve birkaç dakika sonra,o da diğerleri gibi cehenneminyolunu tuttu. Evet, artık yemeğialabilirdim. Hemen sağagiderek yemeği yerden aldım; fakat bir tuzakolabilir düşüncesiyle, yemeği yemedim.Belki de demin gördüğüm yaşlı adamavermeliydim. Evet, bu düşüncemi doğrulamakiçin deminki yaşlı adamın yanınagittim ve ona yolda bulduğum yemeği verdim.Yaşlı adam bu iyiliğimin karşılıksız kalmayacağınısöyledi ve ortada duran Budaheykelini bana verdi. Ancak bu Buda heykeliile ne yapılacağını bilmiyordum. Şimditekrar yemeğin bulduğum yere geldim veyolun sonundan yukarı doğru çıktım. Burasıoldukça değişik bir yerdi ve birkaç saniyesonra, sağ tarafta duran bir heykelinbana siyah ve zehirli bir ok fırlattığını gördüm.Eğer bu ok bana saplansa ölür vegörevimi yerine getiremezdim; bu yüzdenhemen sağa kaçmaya başladım. Ancak busefer de karşıma iki kılıçlı bir Samuray çıktı.Ben dövüş pozisyonumu almıştım, amaSamuray beni görür görmez hemen saldırmamıştı.Birşeyler mırıldanıyordu; sonunda"güneşli ve sıcak bir gün" dedi. bana bakarak.Ben düşünüyordum, acaba ne demekistedi? Sonra anladım; belki bir süre içinbu Samuray ile dost olabilirdim. Hemenbende duran yelpazeyi verdim; evet, Samuraybenim oradan geçmeme izin vermişti;ben de beklemeden Samuray'ın sağındakiyoldan yukarıya çıktım. Buraya geldiğimdeşaşkınlığım bir kat daha arttı; çünküburası demin gittiğim tapınağın aynısıydıve bir yaşlı adam daha vardı. Onunlada konuşmak istedim, fakat yaşlı adamumutsuzca benden yardım istiyordu. Belkiyanımda yiyecek olsaydı, yine bu yaşlıadama verir ve şu ortada duran heykelialabilirdim; ama bu adam hastaydı, hemde çok hasta. Evet, artık mutlaka bir yerlerde,bu yaşlı adamı iyileştirecek bir ilaçbulunmalıydı. Buraya tekrar gelmek üzeredışarı çıktım. Ama bu kez Samuray hiçbeklemeden üzerime saldırdı. Üstelik iki kılıcıvardı. Eh! Artık yapacak bir şey olmadığınagöre, ona saldırmaya başladım. Uzunbir dövüşten sonra, onu öldürmeyi başardımve sola ilerleyerek bir alt yola geçtim.Burada yol sağa doğru ilerliyordu ve ondansonra yol yoktu; ama yine bir düşmanvardı: Kılıçlı bir asker. Bu askeri de öldürmekbenim için zor olmadı. Onu öldürdüktensonra, yolun sonuna gidip yerdeki şeyialdım. Evet, bu aldığım bir ilaçtı. Hemengeri dönerek yukarı çıktım, fakat karşımdayine bir Samuray vardı. Bu Samuray da,diğeri gibi hiç beklemeden üstüme saldırdı.Onu iki-üç dakika sonra alt ettim ve sağailerleyerek deminki hasta adamın yanınagittim. İhtiyar hala yardım istiyordu. Ben dedaha fazla beklemedim ve ilacı ihtiyar'averdim. İhtiyar da bunun karşılığı olarak banaortada duran Buda heykelini verdi. Bentekrar şaşkın bir şekilde bu heykele bakarkenihtiyar: "O heykel sana yardım edecek"dedi ve tekrar konuşmamak üzeresustu. Evet, doğru yoldayım sanırım. Şimditekrar dışarı çıktım ve yine bir Samuray.Bunlar bitip tükenmek bilmiyor; ama neolursa olsun, onu öldürmem de sadece 3veya 4 dakikamı aldı. Şimdi eğer sola gidersem,o heykel yine bana zehirli ok atacak,ama başka gidecek yerim de kalmadı.Büyük bir cesaretle sola doğru ilerlemeyebaşladım ve tam heykelin "karşısına geldim;tabii bir kaç saniye sonra, heykel yinebana bir ok fırlattı. Müthiş bir refleksle ooktan zıplayarak kurtuldum. Bir ok dahagelmesini bekliyordum fakat heykelden birok daha gelmedi. Ben, şaşkın ve tedirginbir vaziyette heykel'e doğru ilerlemeyebaşladım. Orada bir şeyler vardı. Heykelinyanına geldiğimde yerde birkaç tane pençebuldum ve hemen onları aldım. Artık yolumadevam etmeliydim. Şimdi tekrar geridönerek yemeği bulduğum yere geldim.Burada yine yiyecek birşeyler bulmayı ümitediyordum fakat daha önce orada olmayanbir yol farkettim. Olaylar gitgide dahakarmaşık bir hal alıyordu. Bütün bunlar benimaz da olsa cesaretimi kırıyordu, fakatbu görev mutlaka yerine getirilmeliydi. Hiçbeklemeden o yola saptım ve .....Evet sevgili okurlar, bundan sonrasını sizebırakıyorum. Benim bu anlattıklarımoyunun sadece birinci bölümüydü. Bu bö-lümden sonra sizi çok karışık olaylar bekliyor.Sword of Honour, son günlerin en iyioyunu diyebilirim. Oyunun sadece dövüşkısımlarıyla kalmıyorsunuz, çözmeniz gerekenbilmeceleri de çözmek zorundasınızYani bu şekliyle oyunumuza hem dövüş,hem de adventure diyebiliriz. Oyunda birnesne bulduğunuz zaman, onu ekranın üstündekikutucuklarda görebilirsiniz. Eğer onesnenin üstüne mouse ile gelirseniz use,give ve drop seçenekleri çıkıyor. Oyunundurumuna göre bu üç seçenekten birisinikullanabilirsiniz. Bazı yerlerde düşmanlarınızbir takım şeyler söylüyorlar.Düşmanlarınız bir şeyler söylemeyebaşladığı anda, sizdenherhangi bir eşya istiyor demektir.Oyunda kullandığınız karakterbir Ninja ve hemen hemenher türlü hareketi başarıyla yapabiliyor.Ayrıca oyunu mouseile oynayabiliyorsunuz. Eğeroyunu mouse ile oynamak istiyorsanız,ekranın sağ tarafındakişekillere kliklemeniz gerekli.Ancak siz yine de oyunu joystickile oynayın.Oyunda kullanılan grafikler oldukçagüzel; özellikle bazı ekranlardakibackgroundlar mükemmel.Müzik ve ses efektleriise harika. Yapımcı firma Prestige,bu oyun için tam 3 yıl harcamış(Bu adamların aklından zoruvar galiba). Tabii bunca çalışma,ortaya güzel bir oyun çıkarmış.Şimdi eğer bu güzel oyunualıp oynamak istiyorsanız şu 4maddeye uymanız gerekiyor:1) Kendinize 2 disket ayarlayın2) Hemen en yakındaki bir bilgisayarcıyauğrayın3) Sword of Honour adlı oyunu isteyin.4) Ve afiyetle oyunu oynamaya başlayın.Evet, bu aylık benden bu kadar. Gelecekaya kadar bir yere ayrılmayın ve bu dergiyiokumaya devam edin. Fena kaptıracak,kaptırık olacaksınız.HOŞCAKALIN.PRESTIGE2 DİSKET/512 KBvteGRAFİK ................................... : % 90SES.......................................... : % 85OYNANABİLİRLİK .................. : % 95GENEL ....................................: % 90AMIGA DÜNYASI 75

PilotlarKahvesiF. Kağan Gürkaynak & Ağan ŞimşekEvet, bir kere daha merhabalar hepinize. Yeni simülasyonlarınçıkmasını beklemekten hepimiz artık usandık.Ama elimizden bu konuda bir şey gelmez, eski simülasyonlarınızadevam.Her zaman bahsettiğimiz F-16 Falcon. Battle of Britain \cCombat Pilot dışında birçok güzel simülasyon var aslında. Mademyenileri henüz çıkmadı (B-17 Flying Fortress vallaha çıkıyormuş!!!)biz de eskilerinden birkaçını hatırlatalım dedik.Mesela Dynamix firmasını A-10 Tank Killer isimli bir simülasyonuvar. Hatla bir ara bu oyunun bir dala disketi bile çıktı. Oyunçok gerçekçi bir uçuş simülasyonu değil, ancak güzel bir havasıve A-10 görevlerinin zorluğunu açıkça ortaya çıkaran güzel görevlerivar. Ne yazık ki. görev sayısı son derece sınırlı.Aynı şirketin normal Amigalarda oynanması azap olan Red Baronoyunu var. Eğer gerçekten hızlı bir bilgisayarınız ve alternatifolarak bir harddiskiniz varsa, sizi bayağı bir süre oyalayabilir. Buoyun, isminin çağrıştırdığı gibi bir birinci dünya savaşı simülasyonu.Oyunun teknik açıdan yetersiz olmasını bir kenara bırakacakolursanız, güzel hava savaşları yapılabilen bir oyun. En güzelözelliği ise Replay fonksiyonu. Eğer bir Replay kaydederseniz,alıştığınız gibi herhangi bir açıdan olayı seyredebiliyor, diğeruçakların gözünden olayı yaşayabiliyor ve en güzeli istediğini/bir anda kumandayı elinize alabiliyorsunuz. Son derece örnek birReplay özelliği.Unutmayın, uçaklar dışında da güzel simülasyon konuları var.Bunların arasında önemli bir bölüm araba simülasyonları. 4DSports Driving bu sene başında çıktı, ancak özellikle Formula I.oyunun çıkması ile gölgede kaldı. 4D Sports Driving'de kendinizepistler yaratabileceğinizi ve değişik özelliklere sahip arabalarlabu pistlerde yarışabileceğinizi hatırlatalım (Mesela lndy-500.Porsche 911, Jaguar XJ-6, Audi Quattro).Simülasyonlar illa veklörel olmak zorunda değil, son derece eskiiki deniz altı simülasyonu olan 688 Attack Sub ve Sub BattleSimülalor'da olduğu gibi. Özellikle ikinci simülasyonu sadecemeraklıları hatırlayacaklar. Teknik olarak zayıf olan ancak iyi birkonuyu benzerlerinden daha gerçekçi olarak işleyen bir simülasyon.Oyunda ikinci dünya savaşında bir Alman veya Amerikandenizaltısı yönetiyorsunuz.Bu arada aklıma gelmişken... Birara piyasaya Wolfpack ismindebir ikinci dünya savaşı denizaltı simülasyonu çıktı. Ancak nevar ki, benim bulabildiğim bütün versiyonlarında mouse kontrolüile ilgili bir sorun vardı.Eğer birinizin elinde bu oyunun oynanabilir bir versiyonu varsa,haber verin.İşte size eskilerde kalmış birkaç isim: Eğer bizim gibi Formula1 hastası iseniz, size biraz yardımcı olayım. Türker Nazlıaka sayesinde1991 yarış sezonundaki tüm arabaları ve şoförlerini bulduk.İşte pilotlar:McLaren Honda 1 Ayrton Senna2 Gerhard BergerTyrell Illmor 3 Olivier Grouillard4 Andrea de CesarisWilliams Renault 5 Nigel Mansell6 Riccardo PatreseBrabham Judd 7 Eric van der Poele8 Giovanna Amati (evet bir kadın!!)Footwork Honda 9 Michele Alboreto10 Aguri SuzukiLotus Ford 11 Mika Hakkinen12 Johnny HerbertFondmetal Ford 14 Andrea Chiesa15 Gabriele Tarquini15 numara oyunda yok tabii,bu araba genelde siyah ve kırmızı lekeleri var.March Illmor 16 Karl Wendlinger17 Paul Belmondo18 numara yok !!!!Bennetton Ford 19 Micheal Schumacher20 Martin BrundleBMS Dallara Ferrari 21 Pierluigi Martini22 JJ LehtoMinardi Lamborghini 23 Christian FittipaldiAMIGA DÜNYASI 77

24Gianna MorbidelliLigier Renault 25 Thierry Boutsen26 Erik ComasFerrari Ferrari 27 Jean Alesi28 Ivan CapelliVenturi Lamborghini 29 Bertrand Gachot30 Ukyo KatayamaJordan Yamaha 32 Stefan Modena33 Mauricio GugelminAndrea Moda Judd 34 Alessandro Caffı35 Enrico BertaggiaUmanm bu isimlerhoşunuza gider, gelelimmektuplarınıza, ilk olarakufak bir sorunla karşıkarşıya kaldım.Hatırlarsanızgeçenlerde YiğitGüçtaş ve Alper Ayar arkadaşlarımızbize bir dizihelikopterin özellikleriniyazıp göndermişlerdi.İsler inanın isterinanmayın, yazmaya devamediyorlar. Egemenİmre arkadaşımız da banahelikopter datalarıgönderince, şu an masamhelikopter satın almave etüt idaresininmasasına döndü. İstemediğinizkadar helikopterdatası var elimde. Hepinizesonsuz teşekkürler,ancak iüm helikopterleriburaya sığdırmam mümkündeğil, onları benyazmak zorundayım.-Kimse darılmasın ve kırılmasın,benim de ellerimkırılmasın diye çözümübu datalardan bazılarınıseçmekte buldum.Umarımherkes mutludur. Üstelik helikopterleri seçerkenfotoğraflarını da buldum, güzel değil mi?Sikorsky CH-53S-60S-80Motor : 3 adet toplam 3265 - 4380 ship güçteMaksimum kalkış ağırlığı: 33.370 kg.Yüklenim : 14.530 kg.Menzil : 2.075 km.Hızı : 315 km/h.Bu helikopteri anlamak için bir kere görmek gerek.26 metreboy, 7.5 metre yükseklik, korkunç bir gürültü. Fotoğrafların ilkinde,bu devi Nimitz'e inerken görüyorsunuz, arka planda meşhurVF-84 Tomcat'leri var. İkinci fotoğrafta havada çekilmiş birfotoğraf görüyoruz. Burada oyunlarda son derece sık kullandığımızFlare olayını görmek mümkün.Sikorsky S-60B SeahawkMotor: 2 adet toplam 1415 shp gücündeMaksimum kalkış ağırlığı: 9.935 kg.Maksimum Hızı : 296 km/h.Menzil: 805 km.Bu helikopter LAMPS III adı verilen Donanmanın temel denizaltıav sistemidir. Bu helikopter bugünlerde son derece popülerolan Nighthawk helikopterinin deniz kuvvetleri tarafından kulla-nılan modelidir. Fotoğrafta arka planda bulunan gemi AmerikanOliver Hazard Perry sınıfı bir firkateyn olan FFG-37 USS Crommelin.Bu gemi iki adet Seahawk taşıyor. Fotoğrafta birçok enteresannokta var. İlk olarak helikopterin renginden bahsedelim. Burenk, donanmanın kullandığı az görünen ve daha az bir kızılötesihedef verdiği iddia edilen Low - vis Grey tonu. Şu an donanmanıntüm uçakları bu renge boyanmış durumdalar. CH-53'ün bulunduğufotoğraftaki F-14 gibi renkli boyamalar, istisnalar dışındayok. İkinci olarak arka tarafa doğru yer alan san nesnedenbahsetmek istiyorum.Bu nesneye MAD Bird denir. MAD MagneticAnormality Detector lafından (Manyetik anormallik detektörü)kısaltmadırve metal cisimlerinoluşturduğumanyetik değişimlerisaptamaktakullanılır.Tabii bu işlemiçin bu aletin sarkıtılması.helikopterdenuzaklaştırılmasıgerekir.Helikopter bu"kuşu' uçurtmagibi çekerek dolaştırarakçalıştırır.Bu helikopteriresimdeki gemininkızkardeşinigezerken (FFG- 36 Underwood)yakından incelemefırsatı buldum.Belki de eninanılmaz özelliği,bu helikopterinbir oyuncakgibi katlanabilmesi.Son dereceilginç. İlk olarakana rotor kanatlarıhep bir tarafakıvrılıyor ve uçları katlanıyor. Aynı şey kuyruk rotoru kanatlarıiçin de var. Kuyruk dikmesi aşağı, bütün kuyruk kısmı, ucu kapıyagelecek şekilde öne katlanıyor, araç biraz da boydan çökerekmini minnacık bir yere sığabiliyor.Augusta A 109MkIIMotor: 2 adet toplam 840 shp gücündeMaksimum Kalkış ağırlığı: 2.600 kg.Maksimum hızı : 285 km/h.Maksimum menzil: 650 km.Tam anlamıyla çok amaçlı bir helikopter. Askeri ve sivil birçokmodeli mevcut. Fotoğrafta saldın amaçlı bir modelini görmektesiniz.Alper Ayar ve Yiğit Güçtaş, helikopter simsarlığının yanısırabazı enteresan bilgiler göndermişler. Listelerindeki eksiklere rağmengelişimin ilginçliği açısından dikkate değer..Tepkili uçakların hız rekorları:15.9.48 F-86A 1079 km/h.19.11.52F-86D16.7.53 F-86D1124 km/h.1151 km/h.20.8.55 F-100 1329 km/h.10.12.57 F-101 1943 km/h.16.5.58 F-104 2379 km/h.AMIGA DÜNYASI 78

Arkadaşlarımızın bir iki sorusu da var:1.Bir F-16'nın maliyeti, çıplak 25 milyon dolar civarında. Tabiiki bu fiyat istenen donanıma, üretilecek olan uçak sayısına ve verilecekolan desteğe göre değişik rakamlar alabiliyor. MeselaTürk hava kuvvetlerine maliyeti hakkında kesin bir rakam bilmiyorum.Stinger füzesinin maliyeti hakkında da elimde kesin birrakam yok. Ne var ki. Stinger füzesinin satışı kontrol altında tutuluyor.Bilindiği üzere bu füzeler, Ruslara karşı savaşan Afganmücahitlere verilmişti. Ancak verilen her füze seri numarası iletakip altında tutuldu.Duyduğuma göre sadece 7 adet stinger füzesinin akıbeti bilinmiyor(Yanlış anlaşılma olasın, çeşitli ülkelerin orduları bu silahıkullanıyorlar.).2. Piyasadaki en iyi tank simülasyonunu bilmiyorum, özellikleiyi kelimesinin herkese göre değişik anlamı olması işimi bir haylizorlaştırıyor.Ancak sana bildiğim tank simülasyonlarını sıralayayım: MİTank Platoon, Team Yankee, Pasific Islands...3. Thunderhawk'taki helikopterin sileceğini bilmiyorum, ancakdemoda inerken görülen helikopter bir UH-1 veya 200 serisiHuey. Oysa daha sonra gözüken helikopter, kesinlikle bir SeaKing!!!Sağolun çocuklar, ama ne olur daha fazla helikopter datası göndermeyin.Gelelim Egemen İmre arkadaşımıza, gönderdiğin tüm datalariçin son derece teşekkürler. Bu ay içim dışım data oldu, ileridedatalarını kullanacağım (izninle !!). Yazışmak isteyenler için adresi:Egemen İmre, 227 sk. 14/4 Halay/ İzmir 35280Gelelim sorulara. Red-Out, aşırı negatif G kuvvetine maruz kalanpilotların başına gelir. Kan beyne fırlar, gözlerde kanlanmaolur, bayılmaya kadar gider. Black-Out daha sık karşılaşılan birdurumdur, zira uçaklar genelde daha çok pozitif G kuvvetine dayanacakşekilde dizayn edilirler.Pozitif G etkisinde, kan beynegidemez ve bir süre sonra pilotun görüşünün kararmasına, dahasonra ise kaybetmesine sebep olur.İşte ilginç bir mektup daha: ".... Bu köşeye gerçekten mektupgelip gelmediğini merak ettiğim için yazıyorum...."Bu sözlerinsahibi Atamer Asrak. Şüphelerini yok ettiğimi sanıyorum. İştesorularının cevapları:1. F-18 Interceptor'da tam 6 adet görev var.a. Kimliği belirlenemeyen uçağı teşhis ederek geri dönün.b. Başkanın uçağına saldıran düşmanları yok edin.c. Teröristler tarafından kaçırılmış olan iki adet F-16'yı üssegeri getirmeye çalışın.d. Savaşırken düşen bir pilot, suda yardım beklemekte, yardımpaketini acilen ona ulaştırın.e. Hava üslerinizden birine atılan bir Cruise füzesini yok edin.f. Düşman denizaltı uçak gemisini yok edin.Görevlere başlayabilmek için uçak gemisine başarılı bir inişyapmanız şart.2. F-18'deki Mig-29'lar aslında o kadar aptal değiller. Eğer görevlerdeilerlersen, ne kadar sinsi ve tehlikeli olabileceklerini görürsün.Eğer daha akıllı rakipler istiyorsan, modemle arkadaşlarınakarşı oynamayı dene.6. Sadece şu kadarını söyleyeyim, bu oyunları oynayarak belkipilot olmayabilirsin, ama asla kendine zarar veremezsin.7. ACE oyununda (Commodore 64 veya Plus - 4) füze rampalarınıAGM füzeleri veya makinalı ile tankları vurduğun gibi rahatlıklavurabilirsin.Arada derede kalan sorularının yanıtlarını yine köşemizde bulabilirsin.İstanbul'dan yazan Alp Akgün. meraklılarını çok ilgilendirecekbilgiler göndermiş.Türkçe olarak yayınlanan 2. Dünya savaşı belgeselsavaş dizisi kitaplarını:Kastaş A.ŞKasnak Basın Yayın Teşkilatı A.Ş.Başmuhasip sok. Tolos Han 16-101Cağaloğlu- İstanbulTel: 520 59 70adresinden temin edebilirsiniz.İşte bu seriden birkaç kitap adı:Hitler'in Açık Deniz Filosu Richard HumbleÖlüm Avcıları Heinz Knoke633. Filo Frederic E. SmithGraf Spee'nin Sonu Sir Eugen Milington Drakeİşte köşemize mektup başına soru gönderme rekorunu kıran'Firestorm'un bazı sorularının cevaplan (Tam 26 tane var!!!):4) Air Combat, maalesef daha ortalarda yok.9) Bu bir tavsiye: Birds of Prey'de düşman var diye otomatikpilota geçemiyorsanız, radar menzilini 5'e alın.10) Gelelim Formula-1'deki vites ayarlarına.Bu konuda en büyükyardımcım Haruna oldu. Vites oranlarım oynadığınız pistegöre ayarlayarak büyük avantaj elde edebilirsiniz, ACE oynuyorsanızise şansınız biraz artar, nasıl mı?Vites ayarındaki çizgiler o vitesin ne kadar çekeceğini gösterir.Mesela ilk vitesteki çizgiyi kısaltırsanız arabanız o vitesin sondevirine hemen çıkar ve yeni vitese geçmek zorunda kalırsınız.-Burada asıl önemli olan vitesler arasındaki mesafe. Eğer ara çokartarsa, o zaman yüksek vitese geçince devir çok düşecek ve arabanınivmesi azalacaktır. Unutulmaması gereken, arabanızı 14bin devir civarında değil 12 bin devir civarına göre ayarlamanızdır.Tabii belirli pistlerde bazı vitesler daha çok kullanılıyor. Örnekolarak Phoenix'te yüksek hızdan çok, çabuk viteslere önemvermelisiniz. Sadece start düzlüğünde son hıza kadar çıkıyorsunuz.Ama Almanya, Meksika ve italya'da uzun düzlüklerde gidiyorsunuz.Burada son süratinizin yüksek olması avantajınıza olacak.Bir ikinci etken de kanatlar. Kanatlar ne kadar alçak (sayısıaz) olursa o kadar az rüzgar direnci gösterirler, arabanın ilgilikontrolü o kadar zorlaşır ve araba o denli hızlı gider.11) Indianapolis, herkeste (en azından yarış seven) bulunmasıgereken tek disketlik bir oyun.16) Angle of Attack uçağının burnunun ufka yaptığı açı. BirinciDünya Savaşı'nda uçan pilotlar neredeyse hiçbir alet olmadanuçabiliyorlardı, pek ala sen de uçabilirsin.17) 2400 Baud bir Modem 350 Dm civarında, telefon faturalarıhariç (Modemleri normal telefon ağında kullanmak yasaktır, söylemişolayım da).Gelelim İstanbul'dan Özgür 'Iceman' Öztürk. ArkadaşımızBirds of Prey ile ilgili başından geçen bazı olayları anlatmış.Oyunda yükselince havanın kararması, uçağın atmosferin üst katmanlarınaçıkmasının sonucu. 100.000 feet yaklaşık 33 kilometreanlamına geliyor ve burada artık normal Troposfer'den söz etmekmümkün değil. Kararma bundan oluyor. Eğer uçakla seyehatetmişseniz, havanın az da olsa karardığını, aşağısının dahaaydınlık, yukarısının ise alacakaranlık olduğunu farketmişsinizdir.Oyunun değerlendirme kısmı maalesef o kadar iyi değil. Radarlaragelince. Tabii ki bir bilgisayar simülasyonunda tüm uçaklarınradar karakteristiklerini tam olarak vermek son derece zor.Bunun yerine yaklaşıklıklar yapılıyor. Ancak 460 Kilometremenzilli füzeleri 460 kilometreden kilitlemek herhangi bir radarlada mümkün değil. Gelelim radara yakalanmayan uçaklara. Biruçağın Stealth olması onun hiç gözükmeyeceği anlamına gelmez.Körfez savaşı sırasında F-117'lerin bazı radarlarla izlenebildiğiAMIGA DÜNYASI 79

iliniyor. Ancak Stealth bir uçağın radar ekosu normal (yağlı) birhedefin radar ekosunun yanında son derece silik kalacaktır.Arkadaşımın sorusu Battle of Britain ile ilgili: Görevin en başındakod girmek için bir kere telsiz bölümüne gelmeniz yeterli.Burada o sırada bulunan savaş gruplarını uçuş doğrultularını vegerekli bilgileri bulabilirsiniz.Artık havadaki durumu gözünüzünönüne getirmeyi denemelisiniz. Kim ne yapacak, bundan sonranereye gidecek, amacı ne, onları nerede yakalayabilirim gibi sorularıcevaplamaksınız. Ondan sonra (Savaş planınız hazırlandıktansonra) savaşa geçebilirsiniz. Eğer kafanızdaki resim dağılırsayeniden telsiz odasına geçin. Örneğin, doğuda 10 mil ötede benimüzerime gelen iki Bf-I09 var. Güneyde 20 mil ötede ise yinebana doğru uçan iki Bf-109 var. Artık havada dört adet düşmanınızınolduğunu, doğuya doğru uçarsanız kısa bir zaman içinde ilkikisi ile karşılaşacağınızı bu sürenin yaklaşık iki buçuk katı süreiçinde de diğerlerinin size yetişeceğini veya batınızdan kuzeyegeçip gideceklerini, eğer doğuya gitmişseniz muhtemelen arkadansaldıracaklarını düşünmelisiniz. Kendi görevlerinizi nasıloluşturacağınızı bir diğer yazıda açıklayacağım.Yazışmak isteyenler için:Özgür Öztürk. Soğanlı mah. Erman sok. no. 16/10Bahçelievler/İstanbul 34580Daha mektuplarınız bitmedi, şimdi sırada Bora 'Viper'Acar var.Arkadaşımızın sorularının cevaplarını bulur bulmaz yayınlayacağım,ancak Bora son derece yararlı olacağını umduğum tiyolargöndermiş:Battle of Britain'de bombardıman görevinden dönerken 100feel'in altından uçun. diyor Bora. Bu sayede hem alttan gelensaldırıları savuşturabiliyor. hem yukarıdan dalan rakiplerinizinbanyo yapmasını sağlayabiliyorsunuz. Ancak bu durumun ufakbir sakıncası var. paraşüt 200 feet'in altında açılmıyor.Bora aynı zamanda Operation Spurance isimli oyun için de birtiyo göndermiş. Operation Spurance deyince bir iki laf etmek istiyorum.Bu oyunda körfez bölgesinde bir Amerikan destroyerinekumanda edebiliyorsunuz. İşin ilginç yanı, bu oyun (her nedense)USS John Young II ismi ile piyasaya çıktı. Aslında ikisi de aynıoyun. Limandan çıkmak için. hızınızı % 20 (Reverse olarak)'yegetirmeli ve F6 ile F10 tuşları ile arkanızı kollayarak dışarı çıkmalısınız.En önemlisi bundan sonrası, limandan çıkarken yeşilşamandıraları solunuza, kırmızıları ise sağınızda bırakın, girerkenise tam tersini yapın.Bora. ayrıca mektubunda Yunan donanmasının birimlerindende bahsetmiş. Hepsini burada sıralamak istemiyorum, ancak güncelolduğu için Yunan donanmasında bulunan iki tür gemidenbahsetmek istiyorum. Bunlardan ilki Kortenear tipi firkateyn. Bugemiler 130 metre boyunda 14.4 metre eninde 3050 tonluk Hollandayapımı gemilerdir ve Yunan donanması dahil, birçok Avrupadonanmasında kullanılırlar. Gemilerin orijinal dizaynında biriburunda biri hangarın üzerinde olmak üzere iki adet OTO Malcralisanslı 76 mm'lik top bulunuyordu. Ancak benim gördüğüm bütünKortenaer'kırda hangarın üzerindeki top yerini yakın menzilçok namlulu seri atışlı bir topa bırakmıştı. Gemide iki adet Lynxayarında helikopteri barındırabilen geniş bir hangar. 8 adet Harpoonfüzesi fırlatıcısı ve bir yakın menzil hava savunma sistemiyer almakta. Bu haya savunma sistemi klasik olarak Mk 29 SeaSparrow sistemidir. İstanbul'da oturanlarınız Nato tatbikatına katılaniki adet Kortenaer tipi firkateyni (Biri Alman. BiriHollanda'lı) uzun bir süre Dolmabahçe açıklarında görme imkanınasahiptiler.İkinci bahsetmek istediğim gemi ise. Amerikan Gearing yapısıDestroyerlerdir. Ülkemiz donanmasında da bulunan bu destroyerlereyaygın olarak FRAM I de denmektedir (Fleet Rehabilizationand Modernisation Programme.Filo modernize ve gençleştirmeprogramı). Bu gemiler aslında İkinci Dünya savaşında ortaya çıkanaşırı talep sonucu yapılmışlardır. Savaş bitiminde bir süredonanmanın belkemiği olmuşlardır. Daha sonra yeni gelişen şartlaragöre modernleşmişlerdir. Söz konusu modernizasyon 60"lıyılların başında yapılmıştı. Daha sonra Amerika yeterli sayıdamodern gemi inşa edince, bu gemileri NATO ülkelerine satmışve/veya hibe etme yoluna gitmiştir. Bu gemiler zamanla değişikamaçlara özelleşmişlerdir. Genelde hepsinin ortak özellikleri, taşıdıkları2'li 127 mm'lik top taretleridir. Bu gemilerin birçoğuMk 16 ASROC. denizaltı savar sistemi ile donatılmışlardır ve 20torpil, toplam 17 Asroc füzesi taşımaları ve özellikle modernstandartlara göre çok yüksek hızları nedeniyle değerli, ancak sonderece eski ve yorgun gemilerdir. Ülkemiz dahil birçok ülkenindonanmasında gittikçe azalan sayıda bu gemilere rastlanmaktadır.Kortenaer ile sadece top olarak karşılaştıracak olursak,FRAM I türü bir gemide 2 ila 3 adet 2'li Mk 38 12.7 cm'lik toptareti vardır. Her taret yaklaşık 45 ton ağırlığındadır ve 27 kişilikbir personele ihtiyaç duyar, dakikada 18 atış yapabilir. Bu atışlarıise 15.8 km menzile ulaştırabilir. Kortenaer'in taşıdığı 76 mm'liktek top ise 6.2 ton ağırlığındadır; toplam 4 kişiye ihtiyaç duyar: dakikada80 atış yapabilir ve bu atışları 19.2 km menzile ulaştırabilir.Bu ayki son mektubumuz. Ankara’dan Can 'Maverick' Yaşar.Çan'ın bizden bir ricası var, buradan sevdiği arkadaşı Evren"Joker' Ünal'a ve İzmir'den Sn. Aykut Fırat'a selamlarını göndermekistiyor.AMIGA DÜNYASI 80

Çan'ın sorusu ise uçakların kuyruklarındaki sayılarla ilgili, tamolarak ne anlama geldiklerini merak ediyor. Bu konuda en güzelbilgi Salamander Books'un Aircraft Markings isimli el kitabındavar (maalesef, bende yok), yine de ben bildiğim kadarı ile yardımcıolmaya çalışayım. İlk olarak her ülke kendine göre bir düzenkuruyor. Hatta askeri birliklerin boyutları üzerinde bile elletutulur kesin bir standart yok. Filo kavramı değişik tanımlanabiliyor.Gelelim uçaklardaki amblemlere. Herşeyden önce aracın bağlıbulunduğu birim bile bu konuda etkili oluyor. Örneğin, havakuvvetleri ile donanma değişik standartlar kullanıyorlar. Amerikanuçakları için konuşalım.ilk olarak bir uçağın mutlaka bir serinumarası vardır. Bu her zaman o kadar büyük yazılmaz. Hanabazı uçaklarda (Mesela SR-7 Herde) zaman zaman hiç yazılmaz.Dahası bu uçak bir Filoya aittir ve bu filonun belirli bir uçağıdır.Çoğu zaman bu filonun amblemini de taşır. Filolar (Wing), kanatlarıoluşturur. Uçakta bu kanadın bir birimi olarak anılır. İştebu kanadın numarası ve amblemi de belirtilir. Gerek donanmagerekse hava kuvvetlerinde bu kanadın iki harfli bir kısaltmasımevcuttur.Bu kısaltma iki harf şeklinde kuyruk kanadına yazılır. Örnekfotoğraf bir tarihte USS America (CV-66) üzerinde çekilmiş. Arkadanöne doğru iki adet S-3 Viking, iki adet A-6E Intruder ve enönde ise bir adet EA-6B Prowler yer alıyor. Hemen dikkatiniziçekeyim, baskıda iyi çıkmamış olabilir ancak her iki Intruder aslındaaynı filodan, ancak biri daha önce anlattığımız Low-visGri'sinde diğeri ise daha eski renginde. Her ne ise, bir uçak gemisibir hava kanadını taşır. Bu kanat içinde iki adet avcı. iki adethafif bombardıman, bir ağır bombardıman, bir erken uyarı, birdenizaltı av, bir elektronik savaş ve bir helikopter filosu bulunur.Ve tüm bu filolar bu kanada bağlıdır. Örnekteki kanadın numarası.CVW 1 (Carrier Air Wing 1) ve zamanında bünyesinde VF-14, VF-32, VA-34. VA-46, VA-72, VAQ-135, VAW-126. VS-32ve HS-11 filoları bulunuyordu. Bu filolara ait tüm uçakların kuyruğundaAB simgesi vardır (Mesela VF - 84, CH-53'ün arkasındakalan F-14, CVW-8'in bir filosu ve kuyruğunda AJ harflerivardır.). Şimdi en önde duran EA-6B'ye bakalım, kolayca kuyruktakiAB harflerini görebilirsiniz, dikkatli bakarsanız arkadaduran uçaklarında kuyruğunda (VA-34 filosuna ait) AB harflerinigörebilirsiniz. Daha sonra kuyrukta büyük büyük uçağın seri numarasıyer alıyor (161244). Uçağın kuyruğundaki sembol ise filosununsembolü. Şimdi uçağın burnuna bakarsanız orada 605sayısını göreceksiniz. Bu Wing'in 6. filosunun 5. numaralı uçağıdemek. Aynı sayıyı kuyrukta da görebilirsiniz. Uçağımızın ayrıcaarkasında ek olarak hangi gemide olduğu ve filosunun numarasıda (VAQ-135) belirtilmiş.Iyi kafa karıştırdım değil mi??? Tabiibir uçağı bu şekilde tanımak için elinizde ayrıntılı bilgiler olmasıgerekiyor. Bunun yanısıra gördüğünüz uçağın resminin tarihide önemli. Örnek olarak CVW-1. 1980 ortalarında USSAmerica'da değil. USS J.F. Kennedy'de yer almaktaydı ve VAQ-133 Elektronik savaş filosunu taşımaktaydı.Bu ay yeteri kadar gevezelik ettik, mektuplarınızı sakınmayın,hepsini ayrı ayrı seviyorum, tekrar görüşmek üzere hoşçakalın.AMIGA DÜNYASI 81