Ahmet Kavak

BUĞDAY UNUMEVZUATIAhmet KAVAKGıda ve Kontrol Genel MüdürlüğüGenel Müdür Yardımcısı13.03.2013 1

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-GEREKÇETürk Gıda Kodeksi -Ekmek ve EkmekÇeşitleri Tebliği (Tebliğ No:2012/2)04/01/2012 tarih ve 24672 sayılı ResmiGazetede yayımlanarak yürürlüğegirmiştir. Söz konusu Tebliğle ekmeklerinkül içeriği kuru maddede tuz hariç en az% 0,65 olarak belirlenmiş ve buekmeklerin sadece 17.02.1999 tarih ve23614 sayılı Resmi Gazetedeyayımlanarak yürürlüğe giren Türk GıdaKodeksi Buğday Unu Tebliğindetanımlanan ve maksimum % 0,65 küliçeriğine sahip tip 650 undan yapılmasızorunluluğu getirilmiştir. Ancak ekmeküreticileri Tip 650 un kullanmalarınarağmen 2012/2 nolu Tebliğdeki küle ilişkinkriteri karşılayamadıklarını sıklıkla dilegetirmişlerdir.8 Mart 2013 2

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-GEREKÇEYine ülkemizde son yıllarda yaygınlaşan vebir çok hastalığın nedeni olan obezitenintemel sebeplerinden birisi olarak kepekmiktarı düşük ekmek tüketiminin fazlalığıgösterilmektedir. Bu nedenlerden dolayı temelbir tüketim maddesi olan ekmeğin yapımındakullanılan unun kepek miktarının artırılarakprotein kalitesinin iyileştirilmesi büyük önemarz etmektedir.Bu sebeple mevzuat ve uygulamabirlikteliğinin sağlanması, gıda işletmecilerininmağduriyetinin engellenmesi ve buğdayununun kalite standartlarının iyileştirilmesi içinBuğday Unu Tebliğinin revize edilmesi ihtiyacıhasıl olmuştur.3

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-HAZIRLIK SÜRECİ29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncümükerrer sayılı Resmî Gazete ’deyayımlanan Türk Gıda KodeksiHazırlama Yönetmeliği’nin 11 incimaddesi gereği Bakanlığımız tarafındanUn Tebliğinin Revizyonuna yönelikçalışma grubu oluşturulmuştur.Çalışma grubu tarafından hazırlanantaslak son görüş verme süresi11/10/2012 tarihi olmak üzere 8/11/2012tarihinde www.gkgm.gov.tr adresindegörüşe açılmış olup taslağa 108 farklıkurumdan toplam 218 adet görüşverilmiştir.8 Mart 20134

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-HAZIRLIK SÜRECİGelen görüşler; tam buğday unu tanımında,ürünlerin net miktarıyla ilgili hükme, ambalajmateryaline ilişkin konularda yoğunlaşmıştır.Taslağa gelen görüşlerin %66’sı olumludur.8 Mart 20135

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-HAZIRLIK SÜRECİGelen Görüşler 10/12/2012 tarihinde Tahılve Baklagiller İhtisas Alt Komisyonuncayapılan görüş değerlendirme toplantısındadeğerlendirilerek taslağa son haliverilmiştir. Taslağın 29/1/2013 tarihli ve2013/1 nolu UGKK toplantısındayayımlanmasına karar verilmiştir.8 Mart 20136

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-TANIMLARTam buğday unu:Yabancı maddelerden temizlenmiş buğdayların, tavlanarakveya tavlanmadan, buğday tanesinin bütün anatomikkısımlarını içerecek şekilde tekniğine uygun olaraköğütülmesiyle elde edilen unu.Gıda amaçlı kullanılan buğday kepeği:Yabancı maddelerden temizlenmiş ve tavlanmış buğdayın,öğütme işlemi sonrası elde edilen unların ayrılmasındansonra arta kalan kısımları.Yabancı madde:Buğday unu dışındaki böcek ve böcek parçaları ilekalıntıları, hayvansal atık ve kalıntıları, yabancı ottohumları gibi organik maddeler ile taş, kum, toprak vemetal gibi inorganik maddeleri.8 Mart 2013 7

BUĞDAY UNU TEBLİĞİ(TASLAK/2013)-ÜRÜN ÖZELLİKLERİ• Tam buğday unu hariç olmak üzere buğday unlarınınen az %98’i 212 mikronluk elekten geçer.• Buğday, çavdar veya arpadan hazırlanmış enzimaktivitesi yüksek malt unu veya diğer malt ürünleri ilevital buğday gluteni teknolojik amaçlarla buğdayununa gerektiği kadar katılabilir.• Net un ağırlığı %14,5 nem esasına göre hesaplanır.• Özel amaçlı buğday unlarına baklagil unları teknolojikamaçlarla gerektiği kadar katılabilir.8 Mart 2013 8

BUĞDAY UNLARI VE GIDA AMAÇLI BUĞDAY KEPEĞİNE AİTKİMYASAL ÖZELLİKLERÜrünNem%(m/m)En çok%Kül Km’de(m/m)Sedimantasyon(ml)BeklemeliSedimantasyon(ml)%Protein¹MiktarıKm’de(en az)%AsitlikKm’de(sülfürikasitcinsinden)en çokDüşmeSayısı (Sn)En azÖzel Amaçlı Buğday Unu 14,5 Aranmaz Aranmaz Aranmaz 7 0,07 AranmazEkmeklik Buğday Unu 14,5 0,7

YATAY GEREKLİLİKLERKatkı maddeleriTürk Gıda Kodeksi Gıda Katkı MaddeleriYönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur.BulaşanlarTürk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliğindeyer alan hükümlere uygun olur.Pestisit kalıntılarıTürk Gıda Kodeksi Pestisitlerin MaksimumKalıntı Limitleri Yönetmeliğinde yer alanhükümlere uygun olur.HijyenGıda Hijyeni Yönetmeliği ve Türk Gıda KodeksiMikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliğinde yer alanhükümlere uygun olur.8 Mart 2013 10

YATAY GEREKLİLİKLERAmbalajlamaTürk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Maddeve Malzemeler Yönetmeliğine uygun madde vemalzemelerden oluşur.Tebliğ kapsamında dökme olarak satışa arz edilenürünlerin taşımasında ve depolamasındakullanılan un tankeri ve silolarının buğday unu iletemas eden yüzeyleri, Türk Gıda Kodeksi Gıda ileTemas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliğineuygun, yeterli temizlik ve dezenfeksiyona izinveren madde ve malzemeden yapılır.8 Mart 2013 11

YENİ UN TEBLİĞİ NELER GETİRECEK?Mevcut Tebliğ1-Ekmeklik un;Tip 550 %kül KM’de en çok 0.55Tip 650 %kül KM’de en çok 0.65Tip 850 %kül KM’de en çok 0.85Yeni Un Tebliği1-Ekmeklik buğday unu;% kül KM’de En az 0,7 , En çok 0,82-Özel amaçlı un2-Özel Amaçlı Buğday Unu; kül miktarına ilişkinbir sınırlama getirilmemiştir. Tüketici talebinegöre istenilen külde üretilebilecek.Tanımlanmamıştır.3-Tam Buğday Unu ekmek ve ekmek çeşitleritebliğine uyumlu olarak ilk defa mevzuattatanımlanmıştırTanımlanmamıştır. Gıda amaçlı kullanılan buğday kepeğitanımlanmıştır.8 Mart 2013 12

YENİ UN TEBLİĞİ NELER GETİRECEK?Mevcut TebliğMevcut uygulamada genelliklepolipropilen çuvallar kullanılmaktadır.Bunlar gözenekli bir yapıda olupbulaşmaya açıktır. Aynı zamanda bumalzemeden yapılan çuvallarıntozuşmadan dolayı çuval başı 139 grun kaybına neden olduğubilinmektedir.Herhangi bir değer yokYeni Un TebliğiUn ambalajlarının büyük çoğunluğunuoluşturan polipropilen malzemedenüretilen çuvallara ilişkin kalite kriteribelirlenmiştir. “Ambalaj malzemesininpolipiropilen olması durumundapolipiropilen ambalajın dokuma sıklığıcm’de 5 adet ve ağırlığı en az 80 gr/m2 olur.” hükmü getirilmiştir.Sedimantasyon ve düşme sayısı gibiyeni kalite kriterleri getirilmiştir. Budüzenleme ile ekmeklik buğdayunlarının kalite özelliklerininiyileştirilmesi amaçlanmıştır.8 Mart 2013 13

ETİKETLEMEBuğday Unlarının etiketlerinde;• Gıdanın adı,• Bileşenler listesi (katkı içermez ise gerek yok)• Gıdanın net miktarı,• Tavsiye edilen tüketim tarihi ,• Özel muhafaza koşulları ve/veya kullanımkoşulları,• Üreticinin veya ambalajlayıcının veyaithalatçının veya dağıtıcının adı veya ticariunvanı ve adresi,8 Mart 2013 14

ETİKETLEME-Kayıt işlemine tabi olan üreticinin veya ambalajlayıcınınişletme kayıt numarası,-Menşe ülke,-Kullanım bilgisi olmadığında gıdanın uygun şekildetüketimi mümkün değilse, gıdanın kullanım talimatı,bulunmak zorundadır. Bunlara ilave olarak; Buğday UnuTebliği kapsamındaki ürünlerin adları;-Ekmeklik Buğday Unu, özel amaçlı buğday unu veyatam buğday unu olarak,8 Mart 2013 15

ETİKETLEME-Özel amaçlı buğday unlarında unun hangiamaçla kullanılacağı etikette «Böreklik»,«Baklavalık», «Simitlik» gibi,-Özel amaçlı buğday unlarının etiketi üzerindemaksimum kül (%Kül Km’de (m/m)) veminimum protein miktarları (%Protein Miktarı,Km’de) belirtilmek zorundadır.Ayrıca istenmesi ve şartların sağlanmasıdurumunda Bu Tebliğ kapsamında yer alanürünlerin etiket bilgilerinde ürün adı ile birlikte“katkısız” ifadesi kullanılabilecektir.8 Mart 2013 16

TEBLİĞ TAM OLARAK NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?Bu Tebliğle;17/02/1999 tarih ve 23614 sayılı ResmiGazete’de yayımlanarak yürürlüğe girenTürk Gıda Kodeksi Buğday Unu Tebliğiyürürlükten kaldırılacaktır.Uyum Zorunluluğu;Tebliğin yayımlandığı tarihten önce faaliyetgösteren gıda işletmecileri bu tebliğhükümlerine en geç 1/7/2013 tarihinekadar uyacaklardır.Tebliğ yayınlandıktan sonra faaliyete geçengıda işletmecileri faaliyete başlar başlamazbu tebliğ hükümlerine uyacaklardır.8 Mart 2013 17

CEZALARTürk Gıda Kodeksi- Buğday Unu Tebliğine aykırıüretim yapan gıda işletmecilerine idari paracezası verilir.Ürünlerin, insan sağlığı için risk oluşturmasıdurumunda ürünler masrafları sorumlusuna aitolmak üzere piyasadan toplatılır vemülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.Aykırılık sadece etiket bilgilerindenkaynaklanıyor ise idarî para cezası % 50oranında uygulanır.8 Mart 2013 18

DenetimSayısıİPCSavcılığaSuçDuyurusuDenetimSayısıİPCSavcılığaSuçDuyurusuDenetimSayısıİPCSavcılığaSuçDuyurusuDenetimSayısıİPCSavcılığaSuçDuyurusuYILLARA GÖRE DENETİM SAYILARIGIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GENEL GIDA DENETİM SONUÇLARIGIDA ÜRETİMYERİGIDA SATIŞ YERİTOPLU TÜKETİMYERİTOPLAMYIL2002 39646 1544 551 39646 1544 5512003 40558 1192 503 40558 1192 5032004 48257 1259 524 105561 116 8 37011 15 4 190829 1390 5362005 72487 3630 251 173729 1062 63 80246 202 74 326462 4894 3882006 66597 3593 347 148536 1699 137 63650 469 99 278783 5761 5832007 91780 4221 393 165604 1475 80 76905 354 113 334289 6050 5862008 93358 4778 576 166337 1570 149 81179 610 180 340874 6958 9052009 92718 5498 1162 163382 2289 265 94355 574 155 350455 8361 15822010 95920 7494 652 169483 3170 331 111353 771 278 376756 11435 12612011 86957 6826 190 187931 2697 86 125547 940 53 400435 10463 3292012* 86892 6599 90 186270 6213 28 137179 4080 24 410341 16892 142*2012 yılı veri girişleri devam etmektedir.8 Mart 2013 19

YILLARA GÖRE ALO GIDA BAŞVURU SAYILARIYıllarOluşturulanBaşvuru Sayısı**Sonuçlanan BaşvuruSayısıCezai İşlem Sayısı2009* 20.886 20.886 3.7652010 33.163 33.060 6.9202011 33.693 33.642 4.0722012 54.495 54.040 8.0522013*** 8.377 5.998 470TOPLAM 150.614 147.626 23.279**2009 yılı verileri, ALO 174 GIDA Hattı’nın faaliyeti geçtiği 14 Şubat 2009 tarihinden sonraki verilerdir.** Oluşturulan başvuru sayısı, gıda ihbar ve şikâyet kapsamında oluşturulan başvuruları içermektedir.*** 2013 yılı verileri 25 Şubat 2013 tarihine kadar olan verilerdir.8 Mart 2013 20

SONUÇLANAN ALO GIDA BAŞVURU SAYILARI298814 Şubat 200925 Şubat 2013150.6148 Mart 2013 21

TEŞEKKÜRLER22