NĐSAN'09 TUS MĐKROBĐYOLOJĐSĐ Prof. Dr. Volkan ... - DrTus

DrTus.comilk ve tek tus portalı5• Sepsis tanımı altındaki bir hastada AKB düşmüş ise; bir saatlik sıvı replasmanı (> 500 mL serumfizyolojik) ile normal sınırlarda tutulabiliyor ise ağır sepsis söz konusudur.• Buna rağmen, AKB halen düşük ise ve vazopressörler ile normal sınırlarda tutulabiliyor ise septikşok tanısı konabilir.• Sıvı ve vazopressör tedavilerine rağmen AKB normal sınırlarda tutulamıyor ise ve bu durum birsaatten fazla sürüyor ise dirençli (refrakter) septik şok söz konusudur.17. Enterik bakterilerin ortak/ayırt edici özellikleri:a) Fakültatif anaeropturlar, oksidaz negatiftirler.b) Çoğu hareketlidir (Klebsiella ve Shigella hariç).c) Sadece Escherichia coli, Klebsiella ve Enterobacter laktoz pozitif, diğerleri ise negatiftir.18. Escherichia coli enterik infeksiyonları:

DrTus.comilk ve tek tus portalı7AKUT KOLESĐSTĐTLER1. Akut taşlı kolesistit: Safra taşının en sık komplikasyonudur. En sık etkenleri şunlardır;Escherichia coli (en sık)Enterococcus faecalisKlebsiella pneumoniaeBacteroides türleriClostridium perfringens (diyabetiklerde en sık)2. Akut taşsız kolesistit: En sık etkenleri şunlardır;Salmonella türleriCampylobacter türleriPERĐTONĐTLER• Primer peritonitler: Cerrahi gerekçeye bağlı olmayan, tedavisi de cerrahi olmayan peritonitlerdir.Spontan bakteriyel peritonit: E.coliDevamlı ayaktan periton diyalizi (CAPD) peritoniti: S.epidermidis• Sekonder peritonitler: Cerrahi gerekçeye bağlı olan, tedavisi de cerrahi olan peritonitlerdir.Cerrahi (1.hafta) peritonit: E.coliApse (2.hafta): B.fargilis+E.coli20. Shigella: Hareketsiz, virülansı çok yüksek, 10 bakteriyle bulaşır. Đnvazif, dizanteriform, kanlıcerahatli,konvülsif ishal etkenidir.21. Salmonella türleri:a) Đnsan Salmonellaları:• S.typhi ve S.paratyphi A-B-C tarafından oluşturulur.• Sadece insanda görülür.• Đleumdan girer, RES hedefli bakteriyemi yapar.• Tablonun adı: Enterik ateşb) Hayvan Salmonellaları:• S.enteritidis, S.typhimurium, S.choleraesuis, S.newport vb.• Hayvanda enterik ateşe, insanda ise kolite neden olurlar.• Hedefsiz bekteriyemi görülebilir.22. Klebsiella pneumoniae: Hareketsiz, laktoz pozitif bir enterik bakteridir.a) Pnömoni:YBÜ Ventilatöre bağlı pnömoni (Friedlander): Hemorajik, nekrotizan, kaviteleşmeye veapseleşmeye eğilimli, ağır seyirli bir lober pnömoni tablosudur. Kanlı, kiremit renkli balgamtipiktir. Mortalitesi oldukça yüksektir (%60-80).Toplumda DM, KOAH, alkoliklerde toplum kökenli pnömonilere neden olabilir.b) Üriner infeksiyon (kateter): E.coli’den sonra 2. sırada yer alır.23. Proteus: Besiyeri yüzeyinde dalgalar halinde yayılarak ürer. Đdrardaki üreyi üreaz ile amonyağaparçalayarak ortamı alkalileştirir Üriner infeksiyon, taş, kanser.24. Enterik bakterilerin mutlaka bilinmesi gereken klinik mikrobiyolojik özellikleri:

DrTus.comilk ve tek tus portalı8ENTERĐK BAKTERĐEscherichia coliShigella türleriSalmonella türleriKlebsiella pneumoniaeProteus türleriYersinia türleriNEDEN OLDUĞU KLĐNĐK TABLOLAREnterik: ETEC (turist ishali), EIEC (basilli dizanteri), EHEC (hemorajikkolit, HÜS, trombositopeni), EPEC (süt çocuğu ozmotik ishalleri), EAEC(turist ishali).Ekstra-intestinal: Üriner infeksiyon, taşlı kolesistit, kolanjit, yenidoğanmenenjiti, hastane infeksiyonu, spontan bakteriyel peritonit.Basilli dizanteri, nörolojik tablo (çocukta konvülsif ishal).Kolit ve bakteriyemi (non-tifoidal etkenler), enterik ateş (tifoidal etkenler),safra kesesi ve GĐS lümeni taşıyıc ılığı (tüm etkenler, en çok tifoda).Daima ekstra-intestinal fırsatçı hastane infeksiyonları; kaviterpnömoniler (Friedlander), üriner infeksiyon, ventilatöre bağlı pnömoniler,kateter infeksiyonları.Üriner infeksiyon, infeksiyon (sitruvid) taşları.Y.pestis: Veba (bubonik, çok ağır sepsis ve pnömoni).Y.enterocolitica: Enterokolit, mezanter lenfadenit, romatolojikkomplikasyonlar.Y.pseudotuberculosis: Mezanter lenfadenit.25. Gram (-), oksidaz (+), kıvrık, sert vücutlu, tek flajella ile çok hızlı hareket eden bakteriler:Oksidaz (+) basiller: Vibrio, Campylobacter, Pseudomonas, Burkholderia, Brucella, Legionella26. Helicobacter pylori: Mukus içerisinde, mide asidinden korunarak yaşar. Asidite artarsamukozada yarıklar açarak kronik aktif gastrit, ülser, kanser ve MALToma’ya yol açar.NORMALDE MUKUS ĐÇĐNDEĐHANETE UĞRADIĞINDA MUKOZADA1. Girişimsel olmayan tanı teknikleri: Üre-solunum testi: Çabuk sonuç alınan, çok güvenilir bir tanı yöntemidir. Dışkıda antijen arama: Tedavinin izleminde yüksek özgüllükte kullanılabilir.2. Girişimsel tanı teknikleri: Histopatolojik değerlendirme: Mide antrumunun endoskopik biyopsisi çok güvenilirdir. Kültür: Doku örneğinin kültürü teknik açıdan zor ve zahmetlidir. Özgüllüğü en yüksektir. Üreaz testi: Biyopsi örneğinde üreaz testi (CLO-test) en hızlı tanı testidir.

DrTus.comilk ve tek tus portalı927. IgA1 proteaz üreten önemli bakteriler:• Haemophilus influenzae: Lipopolisakkaridleri (LPS) yerine lipooligosakkarid LOS) koymuştur.• Haemophilus ducreyi: LPS yerine LOS koymuştur.• Neisseria meningitidis: LPS yerine LOS koymuştur.• Neisseria gonorrhoeae: LPS yerine LOS koymuştur.• Streptococcus pneumoniae28. Haemophius influenzae: X ve V faktörlerine gereksinirler. X faktörü (hemin) elektron transportsisteminin sitokromlarının, katalaz ve peroksidaz enzimlerinin sentezinde kullanır. V faktörü iseNAD ve NADP'dir. Oksidasyon-redüksiyon olaylarında, H + alıcısı olarak kullanılır. Başlıcainfeksiyonları:Tip b infeksiyonları (invazif)Kapsülsüz köken infeksiyonları (non-invazif)MenenjitOtitis mediaAkut epiglottitSinüzitLaringotrakeobronşitBronşitPnömoni (çocuklarda)Pnömoni (yaşlılarda)KonjunktivitYenidoğan sepsisiBakteriyemi (septik artrit, osteomiyelit, sellülit vb.)29. Genital ülserlerin ayırıcı tanısı:Hastalık Ülser Özelliği Ülser Sayısı Ülserde Ağrı LAPSifiliz Sert kenarlı Tek Ağrısız AğrısızŞankroid Krater tarzında Bir/birkaç Çok ağrılı AğrılıDonovanyoz Kırmızı, genişleyen Çok Ağrısız Genelde yokLGV Yüzeyel Tek Ağrısız AğrılıGenital herpes Kenarları girinti-çıkıntılı Birden çok Ağrılı Ağrılı30. Pasteurella multocida: Gram negatif kokobasillerdir. Köpek, kedi gibi evcil hayvanların ağızflorasında yer alır. Hayvanların insanları ısırması ile yara infeksiyonlarına, sellülit, lenfadenit veapselere yol açabilir. Ampisilin+sülbaktam kullanılır.31. Bruselloz: Gram (-), aerop, kokobasillerce oluşturulur. Yüksek ateş, terleme, eklem ağrısı, eklembulguları, RES tutulumu (hepatosplenomegali).32. Bordetella pertussis: Đpsi hemaglütinin ile siliyalı solunum yolu hücrelerine yapışır, çoğalır.Pertussijen salar; mukozanın histamine yanıtı artar, sekresyon artışına, lenfositoza vehipoglisemiye neden olur. Sonra trakeal sitotoksin ile de siliyer paraliziye ve süperinfeksiyonlargeliştirir.33. Non-fermentatif gram (-) basiller:

DrTus.comilk ve tek tus portalı10Non-fermentatif Önemli Bakterilerin AyrımıOksidaz HareketPseudomonas aeruginosa + +Stenotrophomonas maltophilia - +Acinetobacter baumannii - -34. Pseudomonas aeruginosa:Pseudomonas aeruginosaElastaz, alkalen proteazEkzotoksin-AFosfolipaz-CSitoplazmikmembran hasarıRibozomdaeUF-2 inhibisyonuKONAK HÜCREBölgeyi kanlandırandamarlarda endotelhasarı, dokuda trombüsve nekroz gelişimiPsödomonal HastalıklarBakteriyemi ve sepsis (hastanede, malignitelilerde, nötropeniklerde)Sağ kalp endokarditleri (IV ilaç bağımlıları)Trakeobronşit ve nekrotizan bronkopnömoni (KOAH, kistik fibroz)Kronik veya malign eksternal otit (diyabetiklerde fazla), kronik otitis mediaEktima gangrenozum (diyabetiklerde fazla), yara ve yanık infeksiyonlarıÜriner sistem, GĐS ve MSS infeksiyonları (hastanede manipülasyon)Servikal osteomiyelit (IV ilaç bağımlıları)35. Kistik fibrozlularda akut pnömonik ataklar:KĐSTĐK FĐBROZLU HASTALARDA PNÖMONĐATAKLARINDAN SORUMLUĐlk 2 yaş:MĐKROORGANĐZMALAR1. Staphylococcus aureus2. Haemophilus influenzae2 yaş sonrası:1. Pseudomonas aeruginosa2. Staphylococcus aureus3. Burkholderia cepacia4. Mycobacterium avium-intracellulare36. Stenotrophomonas maltophilia: Dezenfektanlara dirençli hastane infeksiyonu etkenidir. Kotrimoksazoleduyarlı.

DrTus.comilk ve tek tus portalı1137. Burkholderia cepacia: Tedavi ve korunmada gecikilmiş, terminal dönemdeki kistik fibrozlularolgularda ciddi sorundur. Progressif bir seyirle fulminant, nekrotizan pnömoni ve bakteriyemitablolarına yol açar.38. Acinetobacter baumannii: Ventilatör, invazif monitörlerde kolonize olur. Hastanede, tedavi(ventilatör, periton diyalizi) veya tanı (lomber ponksiyon, miyelografi) amacı ile yapılangirişimlerden sonra gelişen hastane infeksiyonlarına neden olur.39. Risk Faktörü-Etken Đlişkisi:40. Akut otitis media, akut sinüzit ve KOAH’lılarda akut alevlenme etkenleri:1. Streptococcus pneumoniae2. Haemophilus influenzae (KOAH’lılarda en sık akut alevlenme etkeni)3. Moraxella catarrhalis41. HACEK grubu bakteriler:HACEK GRUBU BAKTERĐLER• Haemophilus aphrophilus/parainfluenzae• Actinobacillus actinomycetemcomitans• Cardiobacterium hominis• Eikenella corrodens• Kingella kingaeOral florada yer alırlar. Zor ürediklerinden kültür negatifendokarditlere neden olurlar. Đntravenöz ilaç bağımlılarıhariç en sık gram negatif endokardit etkenleridir; doğalkapak endokarditlerinin %5-10’undan sorumludurlar.

DrTus.comilk ve tek tus portalı1242. Cinsel temasla bulaşan hastalıklar:CĐNSEL TEMAS ĐLE BULAŞAN HASTALIKLARIN ETĐYOLOJĐK SINIFLAMASISORUMLU AJANNEDEN OLDUĞU HASTALIK VEYA SENDROMLARBAKTERĐNeisseria gonorrhoeaeChlamydia trachomatisMycoplasma hominisUreaplasma urealyticumTreponema pallidumHemophilus ducreyiCalymmatobacterium granulomatisGardnerella vaginalisShigella türleriCampylobacter türleriGrup B streptokokÜretrit, epididimit, proktit, servisit, endometrit, salpenjit, perihepatit (Fitz-Hugh-CurtisSendromu), bartolinit, farenjit, konjunktivit, prepubertal vajinit, prostatit?, ek glandinfeksiyonları, amniyotik infeksiyonlar, yaygın (dissemine) infeksiyon, koriyoamniyonit,erken membran rüptürü ve prematüre doğumÜretrit, epididimit, proktit, servisit, endometrit, salpenjit, perihepatit (Fitz-Hugh-CurtisSendromu), bartolinit, prepubertal vajinit, infantta otitis media, koriyoamniyonit?,erken membran rüptürü?, prematüre doğum, inklüzyonlu konjunktivit, infantpnömonisi, trahom ve LGVPostpartum ateş, salpenjit?Nongonokoksik uretrit, koriyoamniyonit?, prematüre doğumSifilizŞankroidGranuloma inguinale (donovanyoz)Gardnerella ile ilişkili (nonspesifik) vajinozHomoseksüel erkekte şigellozEnterit, proktokolitNeonatal sepsis, neonatal menenjitVĐRÜSLERHerpes simpleks virüs (HSV)Hepatitis B virüsü (HBV)Đnsan immün yetmezlik virüsü (HIV)Hepatitis A virusu (HAV)Sitomegalovirus (CMV)Đnsan papilloma virüsü (HPV)Molluscum contagiosum virüsüĐnsan herpesvirüsü-8Primer-tekrarlı genital herpes, aseptik menenjit, neonatal herpes, servical displazi vekanser (?), vulvada in situ kanser?Akut-kronik hepatit B, poliarteritis nodosa, kronik membranöz glomerülonefrit, mikstkriyoglobülinemi?, polimiyalji romatika?, hepatosellülar kanserHIV infeksiyonu, edinsel immün yetmezlik sendromu (AIDS)Akut hepatit A (anal-oral seks)Heterofil antikor negatif infeksiyöz mononükleoz, konjenital infeksiyon, büyükdoğumsal defektler ve infant mortalitesi, mental retardasyon, sensorinöral sağırlık gibikavrama bozuklukları, servisit?, immünsüppressif olanlarda çok yönlü tablolarKondilomata akuminata, laringeal papillom, servikal displaziGenital molluskum kontajiyozumKaposi sarkomu, Castleman hastalığı, multipl miyelom, B lenfomalarıPROTOZOONLARTrichomonas vaginalisEntamoeba histolyticaGiardia lambliaTrikomonal vajinitHomoseksüel erkeklerde amibiyazHomoseksüel erkeklerde giardiyazMANTARLARCandida albicansVulvovajinit, balanitEKTOPARAZITLERPhthirius pubisSarcoptes scabieiKasık biti infestasyonuUyuz

DrTus.comilk ve tek tus portalı1343. Lejyoner hastalığı:1. Lober pnömoni (alveolit) gibi;Balgamda bol nötrofilGram boyamada bakteri yokStandart besiyerlerinde üreme yok; idrarda antijen aranarak tanısı konabilir.2. Atipik pnömoni gibi de; Ekstrapulmoner tutulumlar44. Đmmün yetmezliklilerde pnömoni tabloları: Solid organ transplantasyonlularda sitomegalovirüs(CMV) en sık pnömoni ve en sık infeksiyöz komplikasyondur. Yaşlılar, immün sistemi baskılayantedavi uygulananlar ve hücresel immünite defekti bulunanlarda özellikle Legionella pneumophilave Nocardia asteroides pnömonisi akla gelmelidir.TEDAVĐSĐZ HIV ĐNFEKSĐYONLARINDA FIRSATÇI AKCĐĞER ĐNFEKSĐYONLARICD4+ T Lenfosit sayısı200/mm 3100-200/mm 3100/mm 3

DrTus.comilk ve tek tus portalı14TOKSĐK ŞOK SENDROMLARI (TŞS)STAFĐLOKOKSĐK TŞS:•0 Đnfeksiyon yok•1 Kanda TSST-1 (ekzotoksemi)•2 Mortalite %3STAFĐLOKOKSĐK TŞS:•3 Ciddi cilt infeksiyonu (nekrotizan fasiit) var•4 Bakteriyemi ve ekzotoksemi (eritrojenik toksin)•5 Mortalite %30-7047. Staphylococcus epidermidis Slime tabakası ile yabancı cisimlere (protez cihazlar, kateterler)yapışır. Staphylococcus saprophyticus Genç kadın üriner infeksiyonları. Stafilokoklararasındaki farklar:S.aureus S.epidermidis S.saprophyticusKoagülaz pozitifliği Evet Hayır HayırMannitolü parçalama Evet Hayır HayırProtein-A içerme Evet Hayır HayırKanlı agarda β hemoliz Evet Hayır HayırNovobiosine duyarlılık Evet Evet HayırFakültatif anaerop üreyebilme Evet Evet Hayır48. Streptokokların ayrımı: Test isminden bir harf geriye gidiniz;Basitrasin A grubu (ko-trimoksazole dirençli), CAMP-Hippurat B grubu, Eskulin D grubu(%6.5’te ürüyorsa enterokok, üremiyorsa non-enterokok)

DrTus.comilk ve tek tus portalı15GruplarHemolizTürüBasitrasinDuyarlılığıCAMPFaktörHippuratHidroliziEskulinHidroliziOptokinDuyarlılığıĐnülinHidroliziSafrada ErimeA β + - - - - - -B β - + + - - - -D α, β, γ - - - + - - -Viridans α, γ - - - - - - -Pnömokok α +/- - - - + + +49. Streptokok infeksiyonları:a) Streptococcus pyogenes (Grup A): Kapsül hyaluronik asid, Basitrasin duyarlılığı, M fimbriasıvar ise hastalık, LTA Yapışma, streptokinaz Emboli tedavisi (TPA), hyalüronidaz Yayılma faktörü, eritrojenik toksin Pirojenik. Süpüratif, piyojenik infeksiyonlar; farenjit,erizipel, piyodermi (impetigo), sellülit, nekrotizan fasiit, miyozit akut infektif endokardit, pnömoni,lenfanjit, sepsis, puerperal sepsis. Toksijenik hastalık tabloları; kızıl (scarlet fever), streptokoksiktoksik şok sendromu. Non-süpüratif, immünolojik streptokok hastalıkları: ARA, AGN.b) Grup B: Yenidoğan infeksiyonları.c) Grup D: Enterokok Üriner infeksiyon, yara infeksiyonları, yaşlılarda üriner girişim sonrasıinfektif endokarditler; non-enterokoklar Kolon tümör markeri.d) Pnömokok: Diğer streptokoklardan ayrımı Optokin duyarlılığı, inülin hidrolizi, safrada erime;serotiplendirme Quellung testi; en sık akut otitis media, toplum kökenli pnömoni, akutsinüzit, kırık menenjitleri; PBP direnci Menenjitte vankomisin kullanımı.50. Clostridial infeksiyonlar:KLOSTRĐDYAL HASTALIK TABLOLARIKLĐNĐK TABLO SORUMLU BAKTERĐ SORUMLU TOKSĐNNörolojik SendromlarTetanozBotulizmC.tetaniC.botulinumYumuşak Doku ĐnfeksiyonuGazlı gangren C.perfringens α toksinEnterik Hastalık TablolarıBesin zehirlenmesiNekrotizan enteritAntibiyotik nedenli kolitNötropenik enterokolitBarsak perforasyonu, apseC.perfringens (tip A)C.perfringens (tip C)C.difficileC.septicumC.ramosumTetanospazminBotulinum toksiniEnterotoksinβ toksinCdA, CdB?-51. Tetanoz:

DrTus.comilk ve tek tus portalı16Tedavi (korunma değil!):• Hibernasyon: Diazepam.• Kasılmalar için nöromusküler kavşak blokörleri (vekuronyum, atrakuryum, cis-atrakuryum).• GABA-B agonisti (aktivatörü) olan baklofen, epidural olarak uygulanabilir.• Yaranın uygun şekilde debridmanı ve irrigasyonu yapılır.• Kasılmalar başladıktan sonra tetanoz hiperimmün globülin (THIG, antitoksin) kullanımıtartışmalıdır. %90 mortaliteye sahip yenidoğan tetanozunda antitoksin hayat kurtarıcıdır.• Metronidazol (7-10 gün) kullanılır. Penisilinler, santral etkili bir GABA antagonisti olarak kabuledilir, klinik tabloyu kamçılayabilirler; tetanoz tedavisinde ilk seçenek değildirler.• Sempatik hiperaktivite var ise morfin ya da alfa+beta adrenerjik blokör (labetolol) uygulanır.• Hastalığı geçirenlere simultane tetanoz toksoid aşısı yapılır.Korunma: Đlk uygulama yara temizliğidir. Aşılamada 10 yıl aşılmış ise immünite yokmuş gibideğerlendirilir. Yaralı birey ilk 24 saatte başvurmuşsa değerlendirme kriterleri aşağıdaki tablodaverilmiştir. Multipl tetanojen yaralılara, geç başvurmuşlara ve aşılı olsalar da fazlaca (>500 mL) kankaybedenlere THIG ve antimikrobiyal uygulanır.

DrTus.comilk ve tek tus portalı17ERKEN OLGULARDA TETANOZ PROFĐLAKSĐSĐTemiz-Küçük YaraKirli-Tetanojen YaraAşı Anamnezi Aşı THIG Aşı THIGÜç dozdan az, kuşkulu + - + +Tamamlamış / en az 3 aşıSon 10 yıldır aşısız ise- Son 5 yıldan fazla aşısız ise-yapılmış/sürüyoryap, aşılı ise yapmayap, aşılı ise yapma52. Gazlı gangren: Đskelet kası ve yumuşak dokuda nekroz, anemi ve toksemi ile karakterizedir.Yaranın önce çevresinde, geç kalınırsa komşu organ ve yapılarda koyu kahverengi veya siyahrenkli, çok pis ve tipik kokulu nekrotik bölgeler gelişir.53. Bacteroides türleri:• Non-fragilis: Diğer ağız içi anaeroplarıyla birlikte aspirasyon pnömonileri, akciğer ve beyinapselerine neden olurlar.AKCĐĞER APSELERĐ•1 Anaerop (~%90, mikst): Peptostreptokok Non-fragilis Bacteroides türleri Fusobacterium•2 Sık olmayan etkenler: S.aureus Streptokoklar (AGBHS, pnömokoklar) Klebsiella pneumoniae Nocardia asteroides Parazitler, mantarlar• Bacteroides fragilis grubu: Kolonda en çok bulunan bakterilerdir. Başta kolon olmak üzerebarsak patolojileri sonrasında gelişen intraabdominal ve metastatik apselerin etkenidirler.

DrTus.comilk ve tek tus portalı1854. Actinomyces israelii: Anaerop, filamantöz gram (+) basillerdir. Fistüllerle seyreden infeksiyonlaraneden olur (en sık servikofasiyal, abdominal, pelvik tipler).55. Nocardia asteroides: Aerop Actinomyces’tir, ARB (+) boyanır; miçetomların ve immünsüpresselerde kaviter akciğer infeksiyonlarının ve beyin apselerinin etkenidir.56. Tropheryma whippelii: Whipple hastalığının etkeni; ince barsak lamina propria makrofajlarınıninfeksiyonu, subtotal villöz atrofi, malabsorbsiyon, PAS boyama ile tanı konur, ko-trimoksazol.57. Corynebacterium diphtheriae: Topuz Babes-Ernst, Polifosfat granülleri, enerji deposu, Albert-Neisser boyası; Loeffler serumu ve MM; lizojen ise ve demir az ise ekzotoksin salgılar, EF-2inhibisyonu; lokal etki Tonsillayı aşan membran, genel etki Miyokardda yağlı dejenerasyon(2.hafta), felçler (3.hafta palatum, 5. hafta akomodasyon, 7.hafta sinir); kesin tanı toksin salgısınınbelirlenmesi; antitoksin hayat kurtarıcıdır.58. Listeria monocytogenes: Gram pozitif kokobasil, soğukta üreme; süt-peynir bulaşı; listeriolizin ileMA fagozomunun parçalanması; fötusta granulomatosis infantiseptica; yenidoğan, HIVinfeksiyonlu ve yaşlıda menenjit; sefalosporine dirençli; tedavide penisilin.59. Mycobacterium: Tbc basil kompleksi M.tuberculosis (Niasin pozitif), M.bovis (BCG, GĐS tbc);hücre duvarında %60 lipid; mikolik asit ARB, kord faktör Antifagositik; aeroptur (pO 2 >130mmHg).60. Tüberküloz: Daha önce bakteri ile karşılaşmış ise karşılaşma yerinde nodül, karşılaşmamış veimmatür immüniteli ise miliyer tbc, karşılaşmamış ama matür immüniteli ise primer tbc Ghonodağı + Hiler LAP (Ghon kompleksi); sekonder (reaktivasyon) en çok Simon odağında; akciğerdışında en çok lenf nodülünde.61. M.leprae: Soğuk dokularda (periferik sinir ve el-yüz gibi açık ciltte) ürer, besiyerinde üretilemez;tüberküloidde (hücresel iyi) basil yok, cilt testi (+), tek taraflı nörit, 1 ay dapson+RMP, 5 ay dapson;lepromatözde yaygın, arslan yüzü, 5 yıl dapson+klofazimin, aylık RMP.62. Treponema pallidum: Üretilemez, uzun süreli Giemsa ile gümüşleme; edinsel (şankır, rozeolbulaştırır, gom bulaştırmaz); konjenital (ilk üç ayda abortus, canlı bebekte kanlı rinit,hepatosplenomegali, döküntü) atlatılmış ise okul çağında kronik lezyon (Hutchinson dişleri,Socrates burnu, periostit-kılıç kını tibia); non-treponemal testlerle (VDRL, RPR) tarama, tedaviizlenmesi ve nörosifiliz tanısı; ilk (+) antikor ve doğrulama testi ... FTA ABS.63. Borrelia recurrentis: Kolay ürer, boyanır; bit-kene; IgM .. MSS’ye kaçış .. Ag değişimleri ...tekrarlayan ateş; ateşsiz dönemde doksisiklin.64. Borrelia burgdorferi: Ixodes kenesi; Lyme hast.; ECM ... Menenjit-Miyo/perikardit ... Artrit; tanıseroloji; penisilin, ampisilin.65. Leprospra interrogans: L.icterohaemorrhagiae ... Weil hastalığı; fare idrarı, sağlam ciltten giriş,bakteriyemi (ateş), karaciğere (nekroz, ikter), bakteriyemi (ateş), tübüler nekroz, ABY), aseptik(immün kompleks) menenjit; lökositoz, nötrofili, penisilin. L.gryppotyphosa … Anikterik leptospiroz.66. Rickettsia: Zorunlu hücre içi bakterisi; Coxiella hariç artropod bulaşı, vaskülit, döküntü, WF (+),fosfolipaz A. Coxiella burnetii; direkt bulaş; vaskülit yok, döküntü yok; fagozomda ürer, fizikseletmene ve pastörizasyona dirençli; atipik pnömoni (şiddetli retroorbital ağrı, hepatosplenomegali,hiler LAP) ve kronik fatal kardit etkeni.

DrTus.comilk ve tek tus portalı1967. Chlamydia: Gram (-) duvarda murein yok, lizozimden etkilenmez, kolumner epitelde infeksiyon;enerji paraziti; elemanter cisimcik (en küçük, bulaştırıcı); inisyal cisim (bölünen); C.trachomatis (A,B, Ba, C) trahom, üst palpebral konjunktivit, pannus; (D...K) CTBH (erişkin inklüzyonlu konjunktivit,alt palpebra, NGU); (L1,2,3) LGV; C.psittaci ... Psittakoz; C.pneumoniae (TWAR) ... atipikpnömoni, ateromda üreme ile ateroskleroz, miyokard infarktüsü.68. Mycoplasma: Duvarı yok, sitoplazmik zarda sterol ... nöral komplikasyonlar, serbest yaşayan enküçük mikroorganizma, sahanda pişmiş yumurta; Mycoplasma pneumoniae ... solunum epiteliyüzeyinde özel uzantısı ile epitele tutunarak ürer, atipik pnömoni (bronşiyoler düzeyde), yazayında en sık pnömoni, 2.toplumdan edinilmiş pnömoni etkeni, 5-30 yaş hastalığı, ev içi bulaş,soğuk aglütinasyon, makrolid; Ureaplasma urealyticum ... T-mikoplazma, üreaz, üriner infeksiyon.69. Protozooloji:BULAŞ YOLU PROTOZOON YAPTIĞI HASTALIKArtropod Plasmodium türleriSıtma (hepatit, eritrosit infeksiyonu)Babesia microtiBabesiyoz (eritrosit infeksiyonu, anemi)Leishmania donovaniKala-Azar (RES işgali)Trypanosoma cruziChagas (göz, GĐS patolojisi, miyokardit)Fekal-oral Entamoeba histolyticaAmibiyaz (dizanteri, organ apseleri)Giardia intestinalisGiardiyaz (duodenuma yerleşim, yağlı ishal)Cryptosporidium parvumĐmmün yetmezliklilerde kronik ishalToxoplasma gondii (kedi dışkısı) Doku-organ kistleri, AIDS’te ensefalitBalantidium coliNadiren kolitSeksüel Trichomonas vaginalis VajinitDiğerNaegleria fowlerii (havuz)Kanlı-cerahatli menenjitAcanthamoeba türleri (kirli su) Kirli lens keratitiToxoplasma gondii (organ nakli) Doku-organ kistleri, AIDS’te ensefalit

DrTus.comilk ve tek tus portalı2070. Helmintler:HELMĐNTLERPLATHELMĐNTLER( HERMAFRODĐT)SESTODLARTREMATODLARĐNTESTĐNALNEMATHELMĐNTLER( ERKEK-DĐŞĐ)DOKUTaenia saginata (Sığırda sistiserkoz)Taenia solium (Đnsanda da sistiserkoz)Echinococcus granulosus (Đnsanda larva)Echinoco ccus alveolaris (Đnsanda larva)Diphyllobothrium latum (PH, ÇB)Hymenolepis nana (Direkt bulaş)TEDAVĐ:NiklozamidPirazikuantel (insan sistiserkozu)PH: PoliheteroksenÇB: Çiğ balıkBS: Biliyer sirozAB: Artropod ile bulaşırSchistosomalar (Erkek, dişi)Fasciola hepatica (BS)Paragonimus westermani(ergin akci ğerde, çiğ yengeç)TEDAVĐ: PirazikuantelBitionalEmetinAscaris lumbricoides (serbest)Enterobius vermicularis (çekum)Necator americanus (kanama)Ancylostoma duodenale (kanama)Trichuris trichiura (çekum, prolapsus)TEDAVĐ: MebendazolWuchereria bancrofti (AB)Onchocerca volvulus (AB)Loa loa (AB)Dracunculus medinensisToxocara canis ve catiTEDAVĐ: Dietil karbamazinERGĐN BARSAKTA, LARVALAR DOKULARDAStrongyloides sterc oralis (AIDS, hiperinfeksiyon)Trichinella spiralis (kasta larva)TEDAVĐ: TiabendazolAncylostoma caninum vb.71. Virüslerin yapısı: Hücre özelliği olmayan en basit biyolojik yapılar, aktif infektif ünite nükleik asit;akridin oranj ile çift sarmallılar sarı, tek sarmallılar kırmızı; kapsid protomer ve kapsomerdenoluşur; DNA virüsleri, rubella, picorna, flavi, retrovirüsler ikozahedral; mikso ve kuduz virüsühelikal nükleokapsidli. DNA virüsleri Parvovirüs hariç çift sarmallıdır; RNA virüsleri Reovirüs hariçtek sarmallıdır. (+) RNA kutuplu virüsler; kendi RNA’sını mRNA olarak kullanır, mRNA infektif;Pikornavirüsler, Togavirüsler (rubella), Flavivirüsler; enzimleri yoktur, gereğinde kullanılmak üzereenzim genlerini taşırlar. (-) RNA kutuplu virüsler; önce kendi RNAdRNAp ile (+) RNA’ya dönüşür,sonrası diğeri ile aynıdır. Zarf lipoprotein yapıda, bazılarında (HIV, kuduz, HBV, miksovirüs) gpçıkıntılar var; Poks ve Herpesvirüsler zarflı-etere duyarlı DNA virüsleri, HBV zarflı etere dirençli tekDNA virüsü, diğer DNA virüsleri zarfsız. Picorna, Reo ve Kalisivirüsler dışındaki RNA virüslerizarflıdır. Önemli inklüzyon cisimcikleri: DNA ... Cowdry-A (HSV), Guarnieri (poksvirüsler), Baykuşgözü (CMV); Negri (kuduz).

DrTus.comilk ve tek tus portalı21DNA VĐRÜSLERĐNĐN REPLĐKASYONURNA VĐRÜSLERĐNĐN REPLĐKASYONU72. Antiviral ilaçlar:• Nükleozid analogları: Asiklovir, AZT, lamivudin, gansiklovir; nükleozidlerin şekermoleküllerindeki büyük oyun.• Nonnükleozid RT inhibitörleri: Nevirapin• Pirofosfat analoğu: Fosfonoformat (foskarnet)• Viral soyunmayı önleyenler (amantadin, rimantadin)• Proteaz inhibitörleri (sakinavir, ritonavir, indinavir)Antiviral Etki Endikasyon Yan EtkiAmantadin Uncoating'i önler Đnfluenza A Đnfeksiyonu Antikolinerjik (anti-parkinson)Rimantadin Amantadin gibi Đnfluenza A infeksiyonu MSS ve GĐS problemleriAsiklovirDNAp inhibisyonu,DNA terminatörüHSV 1, 2;VZV (yaşlı, immün defektif)Ensefalopati, reversiblnefropati, testis atrofisiGansiklovir CMV'de DGK ile CMV infeksiyonları Nötropeni, anemi, raşIdoksuridin Asiklovir gibi Zona, HSV (keratit, genital) Hepatotoksik, topikalRibavirin Asiklovir benzeri (-) RNA ve DNA virüsleri (en Anemi, oral kullanım ile etki az,geniş spektrumlu, direnç bilirubin ve ürik asit artargelişimi zor); RSV pnömonisi(aerosol), kronik HCVinfeksiyonuZidovudin (AZT)RNA d DNAp (RT)ĐnhibisyonuRetroviridae (özellikleHIV1); EBV, antiparazitik6. haftadan sonragranülositopeni, anemi

DrTus.comilk ve tek tus portalı2273. Adenovirüs:GRUPLARYenidoğanĐnfantÇocukErişkin (asker)Tüm yaş gruplarıĐmmün yetmezlikliHASTALIKLARFatal dissemine hastalıkNezle, farenjitAkut febril farenjitFaringokonjunktival ateşHemorajik sistitĐshalMeningoensefalitAkut solunum yolu infeksiyonu PnömoniEpidemik keratokonjunktivitPnömoni, üriner infeksiyonMenenjit, ensefalit74. Herpesvirüsler: HSV dışında sadece insan hücresinde replike olur.Alt Aile Virüs Đlk hedef Latens Hastalıklarα Virüsβ Virüsγ VirüsHuman Herpesvirus 1 (HSV1)Human Herpesvirus 2 (HSV2)Human Herpesvirus 3 (VZV)Human Herpesvirus 5 (CMV)Human Herpesvirus 6 (HHV6)Human Herpesvirus 7 (HHV7)Human Herpesvirus 4 (EBV)Human Herpesvirus 8 (HHV8)Mukoepitelyal h.Mukoepitelyal h.Mukoepitelyal h.MNL, epitelyal h.T lenfositT lenfositEpitelyal h.MNLBeyin duyu gangliyonlarıSakral/lomber duyu g.Torasik/beyin duyu g.MNLT lenfosit (?)T lenfositB lenfositMNLH.labialis, stomatit, v.d.Genital infek siyonSuçiçeği, zonaĐnfeksiyöz mononükleoz, KĐ, PTP6. hastalık?Đnfeksiyöz mononükleozKaposi sarkomu, B lenfosit tümörleri75. HSV: Tip 1... yüz-göz infeksiyonları, erişkin hemorajik nekrotizan ensefaliti, trigeminal gangliyonlatensi ... herpes labialis; tip 2 ... sakral-pudendal gangliyon latensi ... genital herpes rekürrensleri,erişkin benign menenjitleri; primer herpetik cilt infeksiyonları tek tek, LAP’lı, sekonder gruplu;ekzema herpetikum çok ağır seyirli; ensefalitte tek taraflı temporal lob tutulumu, çok ağır nekroz vesekeller, beyin biyopsisi, MRI, EEG; Tzanck testi, Cowdry-A inklüzyon cismi; asiklovir etkili.76. VZV: Primer ... Suçiçeği, sekonder ... zona; gebeliğin 1. üç ayında infeksiyon %10 fötal geçiş mitozu metafazda durdurur organ-ekstremite hipoplazileri, kortikal atrofi, koriyoretinit(konjenital Varicella Sendromu); doğuma yakın infeksiyon infekte doğar, 1/3 ölür; VZV,Đnfluenza tip B virüsleri + aspirin kullanımı Reye Sendromu (fatal karaciğer yağlanması,ensefalopati); gangliyon geniculate tutulumu ile yüz felci, dış kulakta veziküller, 8. sinir tutulumu Rumsey-Hunt Sendromu. Pnömoni/genel durumu bozuk, yaşlı ve HIV infeksiyonlularda asiklovirtedavisi. Risk grubundaki hastalara temas sonrasında, klinik belirtiler başlamadan önce VZIGuygulanır.77. CMV: En büyük herpesvirüs; çok yoldan bulaş, belirtisiz primer infeksiyon, mononükleer hücreler(akciğer makrofajları) ve böbrekte latens; hücresel immünite defektlide reaktivasyon.• Fötusa bulaş ile yenidoğanda sitomegalik inklüzyon hastalığı; ilk üç ayda, HSMG, peteşi,ensefalit, trombositopeni, gelişme geriliği, serebral kalsifikasyon, derin sensoriyal işitme kaybı.önemli konjenital anomali ve zeka geriliği nedeni. En sık konjenital infeksiyondur.• Yenidoğanda kan transfüzyonu ile gri bebek sendromu (pnömoni).• Heterofil Ab (-) CMV infeksiyöz mononükleoz: Akut primer CMV infeksiyonu. Koroner by passsonrasında; EBV mononüleoz aksine boğaz ağrısı yok, konglomere servikal LAP yok. >%10atipik lenfositoz var.

DrTus.comilk ve tek tus portalı23• Transplant sendromları: Böbrek, kalp transplantasyonu sonrasında 40 gün ateşi (en sıkinfeksiyon); hepatit+lökopeni+pnömoni=Ölüm triadı. Akciğerde fırsatçı sekonder infeksiyonlar(P.carinii, Candida) gelişir.• AIDS'de CMV infeksiyonu: Terminal dönemde koriyoretinit, infeksiyöz mononükleoz,interstisyel pnömoni, GĐS ülserleri (özofajit, gastrit, kolit), MSS hastalıkları ve hepatit.Gansiklovir, foskarnet etkin.78. EBV: Orofarinks ve nazofarinks epitel hücrelerinde ve B lenfositlerde bulunan glikoproteinreseptörlere (CD21) bağlanır; ĐM, Burkitt lenfoması, nazofarinks Ca; EBNA ve LMP latent dönemantijenleri (LYDMA) ve EA erken dönemde infekte hücrelerce yapılır, yapısal değildir; VCA ve MAise viral-yapısaldır. B lenfositlere yerleşimde en erken beliren antijen EBNA’dır; supressörsitotoksikCD8+ T lenfosit gelişir (Downey cells). EBV uyarımı ile B lenfositlerde poliklonal Abyanıtı; trombosite nötrofile, ampisiline karşı Ab; ampisilin raşı.• Konjenital ve neonatal infeksiyon: Mikrognati, katarakt, abortus.• Đnfant-çocuk ĐM: Asemptomatik.• Genç Erişkinde ĐM: Ateş, servikal LAP, çok ağrılı eksüdatif farenjit (öpüşen tonsilla),splenomegali (rüptür), hepatomegali.• Nadir Tablolar: Primer infeksiyonda; Guillan-Barré S., Bell paralizisi, transvers miyelit,meningoensefalit, konvülsif ataklar, trombositopeni, nötropeni, aplazi, kronik fatiguesendromu, çocuklarda X'e bağımlı lenfoproliferatif sendrom (hatalı T lenfosit yanıtı; yaygınkaraciğer nekrozu, aplazi, lenfoma), AIDS’te saçlı oral lökoplaki.79. HHV-6: 6.hastalık (ekzentema subitum); 2-3 gün ateş, hırçınlık, febril konvülsiyon, menenjit, yeşilrenkli ishal; ateş düşer omuzdan başlayan, karın cildine yayılan ekzantemler.80. Poksvirüsler: En büyük, zarfı tuğla gibi, Guarnieri cisimcikleri, göbekli lezyonlar; molluscumcontagiosum cilt kitleleri.

DrTus.comilk ve tek tus portalı2481. Đnsan parvovirüsü B-19: Tek sarmal tek DNA, eritroid kök hücreler ve endotelde ürer; küçükçocukta 5.hastalık (eritema infeksiyozum) ateş, miyalji, yanakta vaskülite bağlı kelebek döküntü(tokatlanmış gibi); kronik hemolitik anemilide aplastik kriz; gebelik infeksiyonunda non-immünhidrops fötalis; erişkinde kronik artrit.82. Papillomavirüs (HPV): Deri (tip 1-4), serviks, vulva ve penis (tip 6-11) siğilleri (kondilomataaküminata); özellikle HIV infeksiyonlularda E6 ve E7 geni ile p53 geninin sabote edilmesi Üreme inhibisyonunun inhibisyonu Genital kanser (tip 16 ve 18); ürediği hücrelerde koilositoz;intralezyoner IFN, 5-FU, podofilin, kriyoşirurji, TKA ile koterizasyon.83. Polyomavirüs: BKV Transplantlılarda üriner infeksiyonlar (hemorajik sistit), JCV Progressifmultifokal lökoensefalopati.84. HBV: HCV ile birlikte en kanserojen virüs. HBsAg: En erken (+)’leşen Ag, anti-HBc IgM en erken(+)’leşen ve akut infeksiyonun pencere döneminde tanısal Ab, (-) ise asla akut olamaz. HBcAg:HBV’nin en güçlü immünojeni, MHC-I ile hepatosit yüzeyine sunum ile lizisten sorumludur. Anti-HBc, virüs ile karşılaşma belirteci, (-) ise aşılanır. HBeAg: HBcAg’nin hepatosit endoplazmikretikulumundaki yapısal değişikliğe uğramış hali, bulaştırıcılığın ve kısmen de replikasyonunbelirteci (HBV DNA en güvenilir belirteç); PAN-HBV ilişkisi; kronikleşme riski yaş arttıkça azalıyor.Erişkinde %5-10.85. HDV: Virüsoid, içinde HBV replike olan hepatositte nükleusta replike olur, HBV’nin HBsAg’si ilesarılarak virüs halini alır. Đntravenöz ilaç bağımlılarının hastalığı. HBV ile ko-infeksiyonda Anti-HBcIgM (+), HBsAg için yarış, çift ALT piki; ağır seyirli olan süper-infeksiyonda anti-HBc IgG (+),genelde anti-HBc IgM (-), tek ALT piki; her iki durumda da anti-HDV IgM (+).86. Ortomiksovirüsler: Tek üyesi influenza virüsü; nükleusta replike olur; çok parçalı genom(paramiksovirüslerden fark); zarftaki nöraminidaz ile müsini parçalar, hemaglütinin ile mukozayatutunur. A serotipi memeli dışı (kanatlı) hayvanlarda da replike olabilir, antijenik değişim sıktır; tipB-Reye Sendromunun en sık nedeni; tip A için amantadin, tip A ve B için nöraminidaz inhibitörleri(oseltamivir, zanamivir); aşıda H1N1, H3N2 ve B; H5N1 … Kanatlıdan insana geçerek ağır tablo.

DrTus.comilk ve tek tus portalı2587. Paramiksovirüsler: Đnfluenza virüsünden farkları; tek parçalı genom, hemaglütinin venöraminidaz aynı çıkıntıda, füzyon çıkıntı ile konak hücrelerde füzyon (dev hücreler) yapar;kabakulak, kızamık, RSV, parainfluenza virüsleri.Mumps (kabakulak): Salgı bezlerini tutar; aşısız ülkede en sık viral menenjit etkeni.Kızamık: Nöraminidazı yok; F zarf proteini ile konak hücre füzyonu ... Warthin-Finkeldey hücreleri;vaskülit döküntü. Üç c belirtileri Koplik lekeleri enseden başlayan makülopapüler döküntü;en sık komplikasyon otitis media; yıllar sonra virüsün M protein genini silmesi ile MSS hücrelerindebirikimi ile SSPE; A vitamini tedavide yararlı olabilir; infantta bronşiyolit, çocuktabronkopnömoniden ölüm; canlı Schwartz aşısı var; HIV infeksiyonu hariç immünite defektlilere aşıuygulanamaz.Parainfluenza:

DrTus.comilk ve tek tus portalı2689. HEV: Calicivirüslerdendir; HAV ile epidemiyolojik ve klinik benzerlik gösterir; su epidemileri;gebede mortalitesi yüksek (%25) infeksiyon; kronikleşmez.90. Reovirüs (Rotavirüs): Tek çift zincirli RNA virüsü; fiziksel etmenlere çok dirençli; kreş-oyuncakepidemileri; incebarsak yüzeyel (matür) epitelini döker; ozmotik ishal; tüm

DrTus.comilk ve tek tus portalı27mikroftalmi, mikrosefali, PDA, ASD, VSD, ensefalit; ilk üç ayda ½, sonra azalır, 18. haftadan sonrarisk yok.93. Flavivirüsler:Sarı humma: Sivrisinek bulaşı; karaciğer nekrozu, akut tubuler nekroz; risk var ise gebeyeuygulanabilir tek canlı aşı.HCV: Flavivirüslerden; çok gen mutasyonu sonucunda özellikte zarf yapısındaki çeşitlilik nedeni ile(HIV gibi) birçok türümsü bir insanda bulunabilir; CD8+ TL kompartmanlaşması; vertikal bulaşHBV’den az; kronikleşmeye oranı çok fazla; HBV gibi en kanserojen virüs; 20-24 yılda sirozgelişimi; ALT dansı, HCV RNA replikasyon belirteci, anti-HCV ise çoğu zaman kronikleşmişken(+); PEG-IFN-α+Ribavirin ile çok uzun süreli tedavi.HGV: Muhtemelen flavivirüslerden biri; TTV gibi Non A-E hepatit etkenlerinden biri.94. Bunyavirüs:Hantaan virüs … Renal sendromlu hemorajik ateş etkeni; kemiriciden bulaşır; immünkomplekslerle vasküler ve renal hasar.Kırım-Kongo Hemorajik Ateşi … Kene ile bulaş, hepatik yetmezlik, trombositopeni, lökopeni,trombosit süspansiyonu, ribavirin (?).95. Kuduz virüsü: Primer nörotrop; mermi virüs, helikal nükleokapsid; gp G ile ısırık yerindekinöromuskuler birleşke asetil kolin reseptörlerine yapışıp medulla spinalis yolu ile, 2 cm/gün hızlaserebelluma ve beyne ulaşır, geçtiği yerlerde Negri cisimleri bırakır; dönüşümsüz ensefalit ileölüm; erken dönemde RFFIT ile antikor aranması ve saç follikülü çevresinde Ag görmek ile tanıkesinleşir; temas sonrasında HDCV ile 0-3-7-14-28. Günlerde (7.günde Ab oluşturur), öncesinde0-7-21/28. günlerde aşılanır. Kuşkulu ısırılma durumunda HRIG yapılması önerilir.96. Mantarların yapısı: Bakterilere benzer hücre duvarı (sellüloz, kitin, mannan, glukan) olan ökaryot;sitoplazmik membranda insan hücrelerindeki kolesterole benzer bir sterol var (ergosterol); çoğuaeroptur. Mantarlar sporlarla (konidyalarla) ürerler; insan için önemlileri aseksüel sporludur.Aseksüel sporlar: Konidyumlar (blastospor, artrospor, klamidospor, makro ve mikrokonidyumlar)ve sporanjiyosporlar. Seksüel sporlar: Zigospor, askospor, bazidyospor, oospor.• Küfler: Septalı veya septasız hiflerden oluşur; küf kolonisi ... miçelyum; Aspergillus … 45 0dikotom dallanma ve septalı, Zigomiçetler … 90 0 dallanma ve septasız.• Maya: Tek hücreli, mitoz ile tomurcuklanarak ürer; C.neoformans.• Mayamsı: Tam bölünmemişse psödohif; Candida albicans’ta gerçek hif (germ tüp).• Difazik/dimorfik mantarlar: Doğada küf, insanda maya; Blastomyces, Histoplasma, Sporothrixgibi.97. Yüzeyel mikozlar: M.furfur ... Ptyriasis versicolor etkeni, lipofilik, yağlı TPN solüsyonu ile yaygıninfeksiyon; Piedra ... P.hortoae (siyah, kıl kesilir), T.beigelii (beyaz).98. Kutanöz mikozlar: Artrosporlarla bulaşan dermatofitozlardır; trikofitonlar, mikrosporumlar veepidermofitonlarca oluşturulur; keratinize dokularda (dermis, tırnak, saç) gelişir.Trikofitonlar: Çoğunlukla mikrokonidyum ile ürerler (T.rubrum’da tele tünemiş kuş); cilt-tırnak vesaçı tutar.

DrTus.comilk ve tek tus portalı28Mikrosporumlar: Çoğu makrokonidyum ile ürer (M.canis mekik gibi makrokonidyum); saç ve cilditutar; asla tırnağı infekte edemez.Epidermofiton: Tek tür olan E.floccosum daima makrokonidyum ile ürer (asa-raket gibimakrokonidyum); asla saçı tutmaz; en önemli tablosu tinea cruris.Mikrosporum Wood ışığı ile yeşile, T.schoenleinii donuk yeşil-sarıya boyanır; KOH ile preparasyonve laktofenol pamuk mavisi boyaması veya kalkoflor beyazı ile floresan mikroskopi ile tanı.DermatofitozTinea capitisTinea barbaeTinea corporisTinea crurisTinea pedisTinea manuumTinea unguiumSorumlu en sık türlerT.tonsuransM.audouiniiM.canisT.verrucosumT.rubrumM.canisT.tonsuransT.verrucosumT.rubrumE.floccosumT.rubrumT.mentagrophytesE.floccosumT.rubrumT.rubrumT.mentagrophytes99. Cilt altı mikozları:Sporotrikoz (Sporothrix schenkii) ... Ağrısız ayak endurasyonu, sert lenfanjit, oral KI tedavisiyapılır.Maduromikoz (Madurella mycetomatis) ... Ağrısız ayak endurasyonu, deformasyon, çok gözlücerahatli kronik lezyon (miçetom), 10 ay ketokonazol kullanılırKromomikoz (en sık Fonsecaea pedrosoi) ... verrüköz renkli noktalı cilt lezyonu ve bölgesellenfadenit, lenfatik blokaj ile elefantiyaz, sklerotik cisimler, bir yıl süreli itrokonazol kullanılır.Sporotrikoz Maduromikoz Kromomikoz100.Sistemik mikozlar: Primer fungal patojenler olarak adlandırılan, asla insan florasındabulunmayan ve termal dimorfizm özelliği sergileyen mantarlar normal immüniteli bireyleri infekteettiklerinde ilkin kendilerine uygun bir mikroçevre oluştururlar. Bu aşamada asemptomatik birinfeksiyon söz konusudur. Ancak, bu primer patojenler zaman içinde immüniteyi bozarak aşikarklinik tablolara neden olurlar. Histoplasma, Blastomyces, Coccidioides başlıca etkenlerdir.Histoplasma capsulatum: Kapsüllü değil; difazik; kuş-yarasa dışkısı-mağara; doğada küresel(tüberküllü) makrokonidya ve bulaştan sorumlu mikrokonidya halinde; inhalasyon ile bulaş;

DrTus.comilk ve tek tus portalı29akciğerde tbc gibi sessiz-primer akut tablo-kronik kaviter hastalık ya da progressif disseminehastalık (ağız içinde ülser) tabloları; BAL ile makrofaj içi tomurcuklanmış mayalar; ketokonazol.Coccidioidomyces immitis: Tozlardaki fıçı gibi artrosporların inhalasyonu Akciğerde endosporlusferüller Đmmünite sorunlularda yayılım ile yeni sferüller Kronik irritasyon ile romatizmalyakınmalar (çöl romatizması), AIDS ve gebeliğin 3.üç ayında disseminasyon, menenjit; amfoterisinB, sonra uzun süre ketokonazol.101.Fırsatçı mikozlar: Fırsatçı fungal patojenler, normal immüniteli bireylerin sıklıkla karşılaştıkları,bazıları kalıcı ya da geçici florada yer alan mantarlardır. Bunların hastalık oluşturmasında anabelirleyici olan, konak immünitesidir. Sadece immünite defekti olan bireylerde klinik tablolaraneden olur. Kriptokokkoz, kandidoz, asperjilloz, mukormikoz, PCP.Cryptococcus neoformans: Tek gerçek (doğada, insanda, her zaman) maya, miçelyal fazı yok;37°C ısıda üreyebilmesi ve fenol oksidaz (melanin yapımı) insan patojeni, kalın kapsülü asidikmukopolisakkarid yapılı, antijenik, lateks aglütinasyon kiti; güvercin dışkısı ile çevreye saçılır,inhalasyon ile bulaşır, sessiz ilk infeksiyon sonrasında immün yetmezliklide hematojendisseminasyon ile MSS’ye ulaşır, kronik fatal seyirli pürülan menenjit ve meningoensefalitetkenidir; çini mürekkebi, üreaz ve nitrat redüksiyon testi ile tanı.Candida albicans:• Saprofit … Blastospor• Doku invazyonu (patojen) … Psödohif• Đnsan serumunda … Gerçek hif (germ tüp) (C.albicans)

DrTus.comilk ve tek tus portalı30• Mısırunu agarda … Küresel klamidospor (C.albicans)Ciltte ve mukozalardaki kolonizasyon lenfosit fonksiyonları ile önlenir AIDS’de yaygınmukokutanöz kandidoz, sistemik yayılım ise makrofaj ve nötrofiller ile engellenir; uzun sürelii.v./üriner kateterizasyonda kolonizasyon; ek fagosit fonksiyon bozukluğu kandidemi; kadınlardasık bir vulvovajinit etkenidir, virülan suşlar cinsel temas ile bulaşırsa hastalık gelişir; kronikmukokutanöz kandidozda flukonazol veya vorikonazol veya azole yanıtsızsa kaspofunginsüpresyonu.Aspergillus: Ekzojen toprak mantarı, daima (insan, doğa) küf; konidyum ile ürer; en sık etkenA.fumigatus (patojen), A.niger ve A.nidulans fırsatçı; eski akciğer kavitelerinde mantar topu(asperjillom), sık karşılaşma sonucu allerjik astım tablosu, immün yetmezliklide invazyon ile organasperjillozu (akciğer, sinüsler gibi); kemik iliği transplantasyonlularda ilk fırsatçı fungal akciğerinfeksiyonu; A.flavus aflotoksini ile hepatik nekroz ve kanser; balgam, akciğer biyopsi materyaligibi örneklerde 45 0 açı ile dallanan septalı hifler, hasta serumunda galaktomannan antijenleri;invazif akciğer hastalığında ön-arka akciğer grafilerinde halo görünümü; amfoterisin-B ilk veçoğunlukla tek seçenek. Alternatifler … Đtrokonazol ve vorikonazol.Zigomikoz: Saprofit küf mantarları olan Rhizopus, Absidia ve Mucor türlerince oluşturulan damarlezyonlu tablolar; ketoasidotik diyabetlilerde rinoserebral; kanser kemoterapisi gören-nötrofilfonksiyon bozukluğu olan hastalarda pulmoner mukormikoz; malnütrisyonlularda GĐSmukormikozu. Tümü çok ağır seyirli, tedaviye yanıtsız tablolardır.Pneumocystis carinii/jirovecii: Haploid-diploid üreme; pulmoner epitel dışında ekstrasellüler ürer;immünite sorunu yoksa asemptomatik; AIDS gibi bir sorun varsa plazma hücreli pnömoni; BAL ilealınan biyopsi örneğinde Giemsa boyama ... kist ve trofozoitler; tedavi ve korunmada kotrimoksazol.102.Đmmünite:• Doğal (nonspesifik) immünite: Cilt ve mukozalar gibi anatomik bariyerler ve vücut ısısı, pHözellikleri gibi fizyolojik bariyerler. Bunlara rağmen infeksiyon gelişmişse ilk savunma hattı,infeksiyonun ilk dakika ve saatlerinde deveye girer:a) Makrofajlarb) Nötrofiller

DrTus.comilk ve tek tus portalı31c) Doğal öldürücü hücrelerd) Komplemanın alternatif ve lektin yollarıe) Đnterferon ve lizozim gibi kimyasal mediyatörlerf) Đnflamasyon• Kazanılmış (spesifik) immünite (>96 saat):a) Hücresel immünite: Helper ve sitotoksik T lenfositler.b) Hümoral immünite: B lenfositler ve plazma hücreleri.c) Klasik kompleman aktivasyonu: Özgül antikor sentezi gerçekleştikten sonra görev alır.103. Sitokinler:SĐTOKĐN SALGILAYAN ANA HEDEFLERĐ ANA ETKĐNLĐKLERĐIL-1β APC Erken … Epitelyal hücre Proinflamatuvar; ateş, adezyon molekülleri sentezi, immün regülasyonGeç … LenfositlerIL-2 T H1 lenfosit T lenfositler T lenfosit proliferasyonu, helper ve sitotoksik T lenfosit aktivasyonIL-3 T lenfosit Stem cell, projenitörler Pan-spesifik CSFIL-4 T H2 lenfosit B lenfosit Antiinflamatuvar; B lenfosit çoğalması, IgE yapımıIL-5 T H2 lenfosit B lenfosit, eozinofil B lenfositin plazmozite farklılaşması, IgA yapımı, parazitozda eozinofiliIL-6 Makrofaj, T H2 lenfosit B lenfosit, hepatosit Proinflamatuvar; B lenfosit farklılaşması, akut faz protein sentezi (HSF)IL-7 Kemik iliği ve timus Stem cell Projenitör B ve T lenfositlere farklılaşmaIL-8 Makrofaj, cilt hücresi PMNL, T lenfosit Proinflamatuvar; kemoatraktanIL-10 T H2 lenfosit T H1 lenfosit Antiinflamatuvar; T H1‘de IFN-γ yapımının, MHC class II inhibisyonuIL-12 Makrofaj T H2 lenfosit, NK Proinflamatuvar; T H1 lenfosite dönüşümün uyarımı, IL-10 inhibisyonuIL-13 T H2 lenfosit Makrofaj, özgül reseptörler Antiinflamatuvar sitokin; astımda solunum yolunun allerjenlere yanıtıIFN-α Lökosit Çeşitli hücreler Viral replikasyonun baskılanması, MHC class I yapımının uyarılmasıIFN-β Fibroblast Çeşitli hücreler Viral replikasyonun baskılanması, MHC class I yapımının uyarılmasıIFN-γ T H1 lenfosit, NK Lenfosit, monosit Proinflamatuvar; immün regülasyon, makrofaj ve sitotoksik T lenfositaktivasyonu, T H2 lenfosit inhibisyonu, viral replikasyonun baskılanmasıTGF-β Makrofaj, T-B lenfosit Makrofaj, lenfositler, NKnötrofilAntiinflamatuvar; inflamasyonun durdurulması, kollajen sentezi,iyileşmeMIP-1 Makrofaj (α)Monosit, T lenfositKemoatraktan (IL-8’in yedeği) (CC grubunda)Lenfosit (β)TNF-α,β Makrofaj, lenfosit Fibroblast, endotel Proinflamatuvar; katabolizma, fibrozis, sitokin ve adezyon molekülüsentezi104.Terminal nükleotidil transferaz: Kortikal timositlerde yeni sentezlenmekte olan T hücre reseptörgenlerinin, B lenfositlerin erginleşme sürecinde ise immünglobülin genlerinin düzenlenmesinisağlayan DNA polimeraz enzimidir.105.T lenfosit erginleşme süreci:• Kortikal epitelyal hücrelerde MHC ile CD4/8 uyum kontrolü (pozitif seçim).• Korteks-medulla sınırında dendritik hücrelerde antijeni tanıma/tanımama kontrolü (negatifseçim)106.Antikora bağımlı sitotoksisite (ADCC):• Doğal öldürücü hücreler: Yüzeylerinde bulunan FcR’leri ile hedef hücre yüzeyindeki IgG’lerinFc parçalarını tanırlar. Peforinleri, granzimleri ile apopitoza neden olurlar.• Nötrofiller: Yüzeylerinde bulunan FcR’leri ile hedef hücre yüzeyindeki IgG antikorların Fcparçalarını tanırlar, opsonize ederek parçalarlar.• Monosit-makrofajlar: Nötrofiller gibi davranırlar.• Eozinofiller: Yüzeylerinde bulunan FcR ile parazit yüzeyindeki IgE Fc’lere yapışır.

DrTus.comilk ve tek tus portalı32107.Đmmünite kurgusu:108.NK öldürücülüğü:• Antikor aracılı (ADCC):• Antikor aracısız: Doğal öldürücü hücreler, antikor kullanmaksızın da tümör hücreleriniöldürebilirler. Normal hücrelerde bulunmayan, sadece tümör hücrelerinin yüzeyinde yer alanpatolojik glikoproteinleri, örneğin anormal N-bağlı glikanları tanırlar. Spesifik reseptörlerle buyapılara bağlanarak, sitotoksik aktiviteyle tümör hücrelerini öldürürler.109.Đnflamasyonda endotel-nötrofil yüzey molekülleri:YuvarlanmaYavaşlamaDurmaDiyapedezEndotelNötrofil; Sialyl-Lewis xEndotel; E-SelektinNötrofil; integrinlerEndotel; ICAM, VCAMNötrofil; PECAM-1 (CD31)Endotel; PECAM-1 (CD31)VCAM

DrTus.comilk ve tek tus portalı33110.Nötrofil hastalıkları:• Kronik granülomatöz hastalık: Nötrofillerde NADPH oksidaz kusuru Zayıf oksidatif patlama.Ko-trimoksazol profilaksisi yapılır.• Chediak-Higashi Sendromu: Nötrofiller, makrofajlar, NK hücreler, trombositler, melanositler veSchwann hücreleri gibi çok çeşitli hücrelerde sitoplazmik granüllerin yapı ve fonksiyonlarıbozulmuştur. Dev granüller oluşur. Kemotaktik faktörlere de yeterli yanıt verilemez. Parsiyelokülo-kutanöz albinizm görülebilir. Ko-trimoksazol profilaksisi ve kemik iliği transplantasyonuyararlı olabilir.111.Eozinofiller: Parazite spesifik IgE ile uyarılmış olan ve dokuya çok fazla histamin boşaltan masthücrelerinin abartılı allerji veya anafilaksiye neden olmaması için eozinofillerde histamin, SRS-Agibi maddeleri etkisizleştiren maddeler, örneğin histaminaz enzimi bulunur.112.Antijen sunan hücreler (APC):• Profesyonel APC: Đnterdigitating dendritik hücreler, Makrofajlar (fagositoz yapar; miyeloperoksidaz yok) B lenfositler:• Fakültatif APC: Astrositler, Endotel hücreleri, Fibroblastlar.

DrTus.comilk ve tek tus portalı34113.Antikorların yapısı:114.Kompleman etkinlikleri:• Lizis• Kemotaktik, anafilatoksik etki• Opsonizasyon• Đmmün komplekslerin temizlenmesi115.Klasik kompleman aktivasyonu: Antikor varsa; C1qrs 4b 2a(b) 3b 5b 6 7 8 9’lar.116.Lektin yolundan kompleman aktivasyonu: Hiperakut evrede gram pozitif bakteriler vemantarlara karşı; MBL 4b 2a(b) 3b 5b 6 7 8 9’lar.117.Alternatif kompleman aktivasyonu: Hiperakut evrede gram negatif bakterilere karşı; ProperdinBb 3b 3b 5b 6 7 8 9’lar.118.Ekzojen antijen sunumu:119.Endojen antijen sunumu:

DrTus.comilk ve tek tus portalı35