ATMD DERGİ 1.SAYI

u kültürdede hayvancılıkönemlidir.Andronovatoplulukları atıbinek ve yükhayvanı olarakkullanmışlardır.Bakırınyanı sıra ilk defa tunçtan ve altından yapılmış eşyalarkullanılmaya başlanmıştır.5-Karasuk kültürü (M.Ö.1200-M.Ö.700)Bu kültür, adını Yenisey ırmağının kollarındanbiri olan Karasuk nehrinden almıştır. OrtaAsya uygarlığında demir, ilk olarak bu kültürdeişlenmiştir. Karasuk kültürü insanları yünlü dokumayıve keçeden çadır yapmayı öğrenmişlerTÜRK’lerve üzeri çadırla örtülü, dört tekerlekli arabalarkullanmışlardır. At, deve, sığır ve koyun beslemektedirler.En yaygın abideleri mezarlarıdır.Kurganlardaki buluntular arasında yüzük, bilezik,küpe gibi süs eşyalarına rastlanmaktadır.Kabzaları hayvan figürüyle süslenmiş hançerler,Orta Asya’daki İskit geleneğinin belirtisidir.Atlı-göçebe kültürü Orta Asya’ya tamamen yayılmıştır.Bu kültürün yayıldığı bölgelerde, kayaresimlerinde Türklerin atalarına ilişkin pek çokbilgi bulunmaktadır.6-Tagar kültürü (M.Ö.700-M.Ö.100)Abakan bölgesinde görülen kültür bu bölgedekikültürlerin en genci ve en gelişmişidir. Saka(İskit) tipi kültürlerin oluşumunda önemlidir. Kalıntılardançiftçiliğin gelişmediği ve hayvancılığınüst düzeyde olduğu bilinmektedir. Tagar kültürüneait çok sayıda iki yüzü keskin hançerler,dövüş baltaları, uçluklu oklar, iğne, bilezik, küpe,tarak gibi eşyalar bulunmuştur. Mezarlardan çeşitliaraçlar, at koşum takımları, keramikler çıkarılmıştır.Tagar Kültürü’ndekine benzer eserlere,Çin’den Karadeniz’in kuzeyine kadar olan çokgeniş bir bölgede rastlanmaktadır.Kaynaklar:Kök Tengri’nin Çocukları, Prof. Dr. Ahmet Taşağılİslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi, Prof. Dr. Bahaeddin ÖgelTürk Milli Kültürü, Prof. Dr. İbrahim KafesoğluTürklerin Tarihi, Jean-Paul RauxEski Türklerde Din ve Düşünce, Prof. Dr. Harun GüngörCrania Americana, Samuel George Mortonİstanbul üniversitesi Türk Tarihi Ders NotlarıOrta Asyada Kurulan İlk Uygarlık Merkezleri, MEB Tarih Ders NotlarıDivan’ül Lügat-İt Türk, Kaşgarlı Mahmut39