Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AHMET KÜÇÜKÇALIK<br />
KİMYAGER<br />
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ<br />
YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ<br />
kucukcalik@itu.edu.tr<br />
İLAÇLARIN KİMYASAL<br />
YAPI DEĞİŞİMİ ile<br />
FAZ 1 METABOLİTİ OLUŞUMU<br />
Öncelikle ilaçların metabolizmi ne demektir?<br />
İlaçların metabolizmi onların vücuttan<br />
atılmalarının bir ifadesi. Çünkü ilaçlar<br />
sentetik malzemeler oldukları için organizma yani<br />
vücut için doğal sayılmazlar. İşte bu yüzden vücutta<br />
olmaması gereken yabancı made (ksenobiyotik =<br />
xenobiotics) olarak algılanır ve vücuttan atılması<br />
istenir. Metabolizme uğrayan ilaçta yeni kimyasal<br />
yapı oluştuğunda ise buna metabolit denir.<br />
Bir önceki yazımda ilaçların faz 2 metaboliti<br />
oluşumunu anlatmıştım. Şimdi ise faz 1 metabolizmi<br />
nasıl oluşuyor onu inceleyeceğiz. Aslında<br />
aşağıdaki resimde gördüğümüz gibi ilaçlar vücuda<br />
alındıklarında önce faz 1 metabolit dönüşümüne<br />
uğruyor, ardından faz 2 metaboliti oluştuktan sonra<br />
vücuttan atılıyor.<br />
Burada 1 numaralı proses ilacın geri dönülebilir<br />
olarak metabolite dönüştüğünü gösterirken, 2<br />
numaralı proses geri dönülemez olarak ilacın başka<br />
bir moleküle yani metabolite dönüştüğünü ve<br />
ardından boşaltıma gittiğini göstermektedir. Vücutta<br />
bulunan bazı enzimler 1 numara ile gösterilen<br />
metabolitleri tekrar ilacın ilk haline tekrar geri<br />
döndürüyor olabilir.<br />
3 numara ile gösterilen proses ilacın böbreklerden<br />
temizlenmesini (renal clearance) ve idrar yoluyla<br />
boşaltılmasını ifade ediyor.<br />
4 numaralı proses ilaçların faz 1 metabolizmine<br />
uğramasını, 5 numaralı proses ise faz 2 metabolizme<br />
uğramasını ifade etmektedir.<br />
1<br />
Küçükçalık, Ahmet. (2017). İlaçların Metabolizmi ve <strong>Kimya</strong>sal Yapı Değişimi. <strong>İnovatif</strong> <strong>Kimya</strong> <strong>Dergisi</strong>, 5(45), 20-22.<br />
13