DERGİ EN SON

More documents

Recommendations

Info

MARDIN- SAVUR’ DAN NOBEL’E Aziz Sancar 1946 yılında Mardin’in Savur ilçesinde sekiz çocuklu bir ailenin yedinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Anne ve babası okuma yazma bilmiyordu. Ancak eğitime çok önem verdiklerinden oğullarını okula gönderdiler. Aziz Sancar önce memleketinde ilk ve orta öğrenimini tamamladı, ardından tıp eğitimi almak üzere İstanbul’a gitti. Yeniden Savur’a dönerek iki yıl boyunca doktor olarak görev yaptı. Daha sonra doktora çalışması yapmak üzere Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti. Doçentliğini yine bu ülkedeki Yale Üniversitesinde DNA onarımı üzerine yaptığı tezle aldı. Bunun yanı sıra hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat gibi alanlarda çalışmalar yürüttü. Başarılarla dolu bu meslek yaşantısına rağmen Aziz Sancar’ın ABD’deki ilk yılları hayli zorlu geçmişti. Kendisine çok güvenemiyor, laboratuvar çalışmalarında diğer öğrenciler kadar başarılı olamayacağını düşünüyordu. O da tek çarenin çok çalışmak olduğuna karar verdi. Üzerinde çalıştığı problemlerle ilgili basit deneyler hazırlayacak, konusunu en ince ayrıntılarına kadar öğrenecekti. Ama ilk başlarda işler pek de planladığı gibi gitmedi. Deneylerde istediği sonuçları bir türlü alamıyordu. Hatta bir arkadaşı onun bilimsel araştırmadan pek de anlamadığını, yeniden başarılı olduğu doktorluk mesleğine dönmesi gerektiğini söylemişti. Ama o yılmadı ve azimle çalışmalarına devam etti. 30 yıl süren gayretli çalışmalarının karşılığını da Nobel Kimya Odülü’nü 2015’te kazanarak aldı. 15 DNA onarımı, kanser tedavisi ve hücre dizilimi konularında çalışan Sancar’ın 33 kitabı ve 415 makalesi vardır. Çalıştığı konulardan kanser tedavisi ile ilgili birçok ödül almıştır. 2001 yılında Amerika Kimya Cemiyeti tarafından verilen North Carolina Distinguished Chemist Award’a ( Kuzey Carolina Seçkin Kimyager Ödülü) layık görülmüştür. 2005 yılında ise bilim dünyasının en önemli üyelikleri arasında bulunan “ABD Ulusal Bilim Akademisi” ne seçilen ilk ABD’li Türk olmuştur. Amerika’da Aziz ve Gwen Sancar Vakfını kurarak orada öğrenim gören Türk öğrencilerinin kullanımına Carolina Turkish House (Karolina Türk Evi) adlı misafirhaneyi sunmuştur. 2006 yılında ise Türkiye Bilimler Akademisine asil üye olarak seçilmiştir. Nobel Ödülü Alan İkinci Türk Aziz Sancar, 2006 yılında Edebiyat dalında Nobel Ödülü alan Orhan PAMUK’tan sonra 2015 yılında Kimya dalında Nobel Ödülü alan ikinci Türk isimdir. Aziz Sancar bu ödülü DNA’nın onarılması alanında bilime yaptığı katkılardan dolayı ABD’li Paul Modrich ve İsveçli bilim adamı Tomas Lindahl ile paylaşmıştır. Ama yine de Aziz Sancar daha çok çalışmak gerektiğini, henüz kansere çare bulunduğunu söylemek için erken olduğunu hatırlatıyor. Ülkemizin gençlerinin Nobel ödülü kazanabilecekleri çok sayıda çalışma alanı olduğunu söylüyor.
ZAMAN YOLCUSU PARADOKSU Geçmişe gidip dedenizi öldürmeniz hiç doğmayacağınız anlamına gelir Zamanda geçmişe gidip dedenizi öldürürseniz, anneniz asla doğmazdı ,tabii siz de doğmazdınız. Ama siz doğmazsanız, dedenizi öldüremezsiniz ve böylece dedeniz anneannenizle tanışabilir, o zaman da siz doğarsınız, zamanda geri giderek dedenizi öldürürsünüz, vs. Bu sav kendisiyle çelişen bir kısırdöngü içinde sonsuza kadar gider. Görünüşe bakılırsa dedenizi öldürmezseniz, çünkü böyle bir işe kalkışmak için var olmanız gerekir Bu klasik zaman yolculuğu paradoksunın bir sürü başka versiyonu daha var. Ayrıca neden anne veya babamızı değil de dedemizi öldürdüğümüze dair hiçbir fikrim yok -belki de araya bir kuşak koymak olayı daha az korkunç yapıyordur. Bu kadar acımasız olması gerekmez aslında; sadece paradoksun geleneksel ifadesi böyle olmuş. Örneğin çok daha merhametli versiyonu şu şekilde: bir zaman makinesi yapıyoruz ve kendi geçmişimize gidip makineyi daha kullanmadan imha ediyoruz. Böylece artık geçmişe gidip zaman makinesini imha edemiyoruz. Paradoksu farklı bir yoldan daha ifade edebiliriz. Bir bilim insanı laboratuvarında bir rafta zaman makinesi yapma talimatları buluyor. Bunları takip ederek bir ay sonra bir zaman makinesi yapıyor. Talimatları da yanına alıp makineyi çalıştırıyor ve bir ay öncesine dönüyor. Bir ay önceki hali bulsun diye laboratuvarındaki bir rafa koyuyor. Açıkça belli ki dede paradoksunda olduğu gibi burada da gelecek önceden belirlenmiş ve eylemlerimizde hiçbir özgür seçim yok. İlk paradoksta dedenizi öldüremezsiniz çünkü her şeyden önce sizin varolabilmeniz için dedenizin her türlü öldürme girişiminden sağ olarak kurtulması gerekir. İkinci örnekte bilim insanının zaman makinesi yapması gerekir çünkü yapmıştı/yapıyor/yapacak (zaman yolculuğundan bahsederken zaman kipleri biraz kafa karıştırıcı olabiliyor). Peki ya talimatla iliştirilmiş bir notta bu talimatları gelecekten kendisinin bıraktığı yazsa ve zaman makinesi yapmak yerine talimatları imha etse? Bu öyküde gözden kolaylıkla kaçabilecek bir paradoks daha var. Zaman makinesi talimatlarını ilk olarak yazan biri yok:Bulunuyor, uygulanıyor ve geri getiriliyorlar-sürekli bir zaman döngüsüne sıkışmış durumdalar. Bu bilgiler nereden geldi? Mürekkep atomları kendilerini kağıdın üstünde böyle dikkatlice yerleştirilmiş olarak nasıl buldu?. Bu talimatları yazmak için zeka ve bilgi gerekir, ancak mantıksal tutarlılığı olan bir döngü içinde zamanda ileri gidip sonra zaman makinesine geri getiriliyorlar ,hiçbir çıkış yolu olmadan ve daha da önemlisi ,hiçbir ilk giriş yolu ve yaratılış kökeni olmadan. Günümüzde gerek bilim kurgu kitaplarından olsun, gerek filmlerinden zamanda yolculuk kavramına hepimiz aşinayız. Terminatör ve Geleceğe Dönüş gibi kapalı gişe oynayan filmleri düşünün örneğin. Seyrederken zaman yolculuğu konusundaki şüphelerimizi bir süre süreliğine rafa kaldırıp filmlerin tadını çıkarıyoruz, fakat mantık düğümleri aramak gibi bir niyetimiz varsa bu hiç de zor değil. Değinmemiz gereken üçüncü ve son bir paradoks daha var: zaman makinesi kullanmak, kütle ve enerjinin korunumu yasasını çiğner. Diyelim ki zaman makinesi de 5 dakika öncesine gittiniz. Bu durumda kendinizden aynı anda iki tane olur. O anda, bedeniniz birden beliriverdi ve Evren’e fazladan kütle eklenmiş oldu. Dikkat edin; atomaltı parçacık fiziğinde "çift oluşumu" diye adlandırılan olguya benzemiyor burada bahsettiğimiz şey. Çift oluşumunda bir parçacık ve anti-madde eşi (bir bakıma aynadaki görüntüsü) saf enerjiden oluşturulabilir. Buradaysa sizin varışınızdan önce orada bulunan,aniden ortaya çıkışınızın bedelini ödeyebilecek fazladan bir enerji yok. Fiziğin temel öğretilerinden biri olan ," yoktan bir şey var edilemez " diyen termodinamiğin birinci yasasını gerçekten çiğniyoruz burada. Bazıları bu tutarsızlıkların içinden sıyrılmak için zaman yolcusunun geçmişteki olaylara müdahale edemeyeceği, sadece gözlemci olarak bulunabileceği fikrini önerdiler. Bu görüşe göre geçmişe giderek, bir filmi içine girip de seyredermişçesine diğerlerine görünmeden olayları seyredebiliriz. 16
Page 1 and 2: Ö Z E L YASAMKENT . BILIM KÜLTÜR
Page 3 and 4: İÇİNDEKİLER İSTİKLÂL MARŞI
Page 5 and 6: Ey Türk Gençliği! Birinci vazife
Page 7 and 8: K U R U C U M U Z D A N … Önceli
Page 9 and 10: OKULUMUZDAN KARELER 6
Page 11 and 12: 8
Page 13 and 14: Zübeyde Hanım’ın Nasihati Anne
Page 15 and 16: Kafein yalnızca adenozin reseptör
Page 17: OCAK: Deadpool 2 - 12 Ocak Maze Run
Page 21 and 22: Fiziksel kuramların öngörülerin
Page 23 and 24: "Unutkanlar Şanslidir; çünkü ha
Page 25 and 26: Ford ilk motorlu aracı ile göster
Page 27 and 28: 24
Page 29 and 30: Mars'ın yanımızdan geçeceği 36
Page 31 and 32: 28 LEONARDO DA VINCI’ NİN EN ÜN
Page 33 and 34: Bu fikirleri ilk ortaya atan ve yen
Page 35 and 36: Danimarkalı oyuncak firması LEGO'
Page 37 and 38: Bu daha uygulanabilir noktaların d
Page 39 and 40: Sevgili okur, Bu okul açıldığı
Page 41 and 42: İDİL BİRET Çocukluğu ve müzik
Page 43 and 44: 2017’ DE HANGI KITAPLAR ÇIKTI?
Page 45 and 46: BURÇLAR KOÇ BURCU (21 MART-20 Nİ
Page 47 and 48: 2017© S.Ç. EGITIM KURUMLARI www.s

DERGİ EN SON

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?