DERGİ EN SON

ZAMAN YOLCUSU PARADOKSU
Geçmişe gidip dedenizi öldürmeniz hiç doğmayacağınız anlamına gelir
Zamanda geçmişe gidip dedenizi öldürürseniz, anneniz asla doğmazdı ,tabii siz de doğmazdınız. Ama siz doğmazsanız, dedenizi
öldüremezsiniz ve böylece dedeniz anneannenizle tanışabilir, o zaman da siz doğarsınız, zamanda geri giderek dedenizi öldürürsünüz, vs. Bu
sav kendisiyle çelişen bir kısırdöngü içinde sonsuza kadar gider. Görünüşe bakılırsa dedenizi öldürmezseniz, çünkü böyle bir işe kalkışmak
için var olmanız gerekir
Bu klasik zaman yolculuğu paradoksunın bir sürü başka versiyonu daha var. Ayrıca neden anne veya babamızı değil de dedemizi
öldürdüğümüze dair hiçbir fikrim yok -belki de araya bir kuşak koymak olayı daha az korkunç yapıyordur. Bu kadar acımasız olması
gerekmez aslında; sadece paradoksun geleneksel ifadesi böyle olmuş. Örneğin çok daha merhametli versiyonu şu şekilde: bir
zaman makinesi yapıyoruz ve kendi geçmişimize gidip makineyi daha kullanmadan imha ediyoruz. Böylece artık geçmişe gidip
zaman makinesini imha edemiyoruz.
Paradoksu farklı bir yoldan daha ifade edebiliriz. Bir bilim insanı laboratuvarında bir rafta zaman makinesi yapma talimatları buluyor.
Bunları takip ederek bir ay sonra bir zaman makinesi yapıyor. Talimatları da yanına alıp makineyi çalıştırıyor ve bir ay öncesine
dönüyor. Bir ay önceki hali bulsun diye laboratuvarındaki bir rafa koyuyor. Açıkça belli ki dede paradoksunda olduğu gibi burada da
gelecek önceden belirlenmiş ve eylemlerimizde hiçbir özgür seçim yok. İlk paradoksta dedenizi öldüremezsiniz çünkü her şeyden önce
sizin varolabilmeniz için dedenizin her türlü öldürme girişiminden sağ olarak kurtulması gerekir. İkinci örnekte bilim insanının zaman
makinesi yapması gerekir çünkü yapmıştı/yapıyor/yapacak (zaman yolculuğundan bahsederken zaman kipleri biraz kafa karıştırıcı
olabiliyor). Peki ya talimatla iliştirilmiş bir notta bu talimatları gelecekten kendisinin bıraktığı yazsa ve zaman makinesi yapmak yerine
talimatları imha etse?
Bu öyküde gözden kolaylıkla kaçabilecek bir paradoks daha
var. Zaman makinesi talimatlarını ilk olarak yazan biri
yok:Bulunuyor, uygulanıyor ve geri getiriliyorlar-sürekli bir
zaman döngüsüne sıkışmış durumdalar. Bu bilgiler nereden
geldi? Mürekkep atomları kendilerini kağıdın üstünde böyle
dikkatlice yerleştirilmiş olarak nasıl buldu?.
Bu talimatları yazmak için zeka ve bilgi
gerekir, ancak mantıksal tutarlılığı olan
bir döngü içinde zamanda ileri gidip
sonra zaman makinesine geri
getiriliyorlar ,hiçbir çıkış yolu olmadan ve
daha da önemlisi ,hiçbir ilk giriş yolu ve
yaratılış kökeni olmadan. Günümüzde
gerek bilim kurgu kitaplarından olsun,
gerek filmlerinden zamanda yolculuk
kavramına hepimiz aşinayız. Terminatör
ve Geleceğe Dönüş gibi kapalı gişe
oynayan filmleri düşünün örneğin.
Seyrederken zaman yolculuğu
konusundaki şüphelerimizi bir süre
süreliğine rafa kaldırıp filmlerin tadını
çıkarıyoruz, fakat mantık düğümleri
aramak gibi bir niyetimiz varsa bu hiç de
zor değil.
Değinmemiz gereken üçüncü ve son bir paradoks daha var: zaman makinesi kullanmak, kütle ve enerjinin
korunumu yasasını çiğner. Diyelim ki zaman makinesi de 5 dakika öncesine gittiniz. Bu durumda
kendinizden aynı anda iki tane olur. O anda, bedeniniz birden beliriverdi ve Evren’e fazladan kütle
eklenmiş oldu. Dikkat edin; atomaltı parçacık fiziğinde "çift oluşumu" diye adlandırılan olguya
benzemiyor burada bahsettiğimiz şey. Çift oluşumunda bir parçacık ve anti-madde eşi (bir bakıma
aynadaki görüntüsü) saf enerjiden oluşturulabilir. Buradaysa sizin varışınızdan önce orada
bulunan,aniden ortaya çıkışınızın bedelini ödeyebilecek fazladan bir enerji yok. Fiziğin temel
öğretilerinden biri olan ," yoktan bir şey var edilemez " diyen termodinamiğin birinci yasasını gerçekten
çiğniyoruz burada. Bazıları bu tutarsızlıkların içinden sıyrılmak için zaman yolcusunun geçmişteki olaylara
müdahale edemeyeceği, sadece gözlemci olarak bulunabileceği fikrini önerdiler. Bu görüşe göre geçmişe
giderek, bir filmi içine girip de seyredermişçesine diğerlerine görünmeden olayları seyredebiliriz.
16