You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KATKI MADDELERI NEDIR VE NE IŞE YARAR?<br />
Gıda katkı maddeleri Tü rk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde<br />
“Tek başına gıda olarak tü ketilmeyen veya<br />
gıda hammaddesi ya da yardımcı madde olarak<br />
kullanılmayan; tek başına besleyici değeri olan veya<br />
olmayan; seçilen teknoloji gereği kullanılan, işlem<br />
veya imalat sırasında kalıntı veya tü revleri mamul<br />
maddede bulunabilen; gıdanın ü retilmesi, tasnii,<br />
işlenmesi, hazırlanması, ambalajlanması, taşınması,<br />
depolanması sırasında gıda maddesinin tat,<br />
koku, gö rü nü ş, yapı ve diğer niteliklerini korumak,<br />
dü zeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel<br />
olmak ve dü zeltmek amacıyla kullanılan maddelerdir”<br />
şeklinde tanımlanmaktadır.<br />
Yediğimiz gıdanın rengi, tadı, yapısı ve sıcaklığı<br />
gıdanın algılanmasını etkiler. Tü m bu nitelikler<br />
gıdanın kabul edilebilirliğini birlikte belirlemektedir.<br />
Bu hisler maddeleri tanımlamaya yardımcı<br />
olur ve yerken ve içerken hissedilen beğeninin<br />
kaynağıdır. Işte gıda katkı maddeleri insanlarda<br />
bu beğeniyi oluşturması için kullanılır.<br />
Araştırmalar insanların mavi renkli gıdaları<br />
beğenmediğini göstermiştir. Insanlar doğal olarak<br />
olgunlaşmış meyve ve sebzelerde olduğu gibi kırmızı,<br />
sarı ve kahverengi gıdaları beğenmektedir.<br />
Insanlar testlerde yeşil renkli çilekli yoğurt gibi<br />
“yanlış” renklendirilmiş gıdaların tadını almakta<br />
zorlanmıştır.<br />
“E” Kodları Ne Anlama Gelmektedir<br />
?<br />
Gıdalarda kullanılan katkı maddeleri standardın<br />
sağlanabilmesi için uluslararası bir sistemle<br />
numaralandırılmıştır. Numaraların başında bulunan<br />
E hari Europe (Avrupa) sözcü ğü nü n ilk haridir.<br />
Kodlar katkıların belirli kural gruplarına dahil edilmesine,<br />
istisnaların belirlenmesine yardımcı olur:<br />
O rneğin E284 borik asit sadece havyarda kullanılabilir.<br />
Işlenmiş et ü rü nlerinde kullanılan E252 potasyum<br />
nitrat için ise kabul edilebilir gü nlü k alım miktarı<br />
belirlenmiştir. Birçok E kodu tanıdıktır: E300 C<br />
vitamini, E101 B2 vitamini, E948 oksijen, E160c<br />
paprika özü tü . E kodları izinli gıda katkılarını sıralamak<br />
değil, katkıların kullanımını dü zenlemek için<br />
kullanılmaktadır. Bir maddenin E kodunun olması o<br />
maddenin gıdalarda kullanılabileceği garantisini<br />
vermez. Ancak ambalajlı gıdaların etiketlerinde bulunan<br />
E kodları o gıdalarda kullanımı onaylı olan<br />
bileşenler içerisinde yer almak zorundadır.<br />
Avrupa’da bu dü zenlemelerden sorumlu<br />
merci Avrupa Gıda Gü venliği Otoritesi EFSA’dır.<br />
Internet ü zerinde ve piyasada “E” kodlu katkı<br />
maddelerini kötü leyen bazı listeler dolaşmaktadır.<br />
Hangi nedenle dağıtıldığı bilinmeyen bu listeler<br />
asılsızdır. Refere ettikleri kurumlar da bö yle bir çalışma<br />
yapmadıklarını bildirmektedir. Bir katkı maddesinin<br />
sağlığı zararlı olup olmadığı yukarıda açıklanan<br />
toksikolojik testlerle belirlenip, sağlık riski<br />
taşımayanlar yasal dü zenlemelerde yer alır. Yasal<br />
dü zenlemelere uygun olarak kullanılan katkı maddeleri<br />
sağlık riski taşımaz.