BİLDİRİ ÖZETLERİ / ABSTRACT BOOK
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ETİMESGUT<br />
BELEDİYE BAŞKANLIĞI<br />
ULUSLARARASI TARİHTE ETİMESGUT SEMPOZYUMU<br />
<strong>BİLDİRİ</strong> <strong>ÖZETLERİ</strong><br />
INTERNATIONAL ETİMESGUT IN HISTORY SYMPOSIUM<br />
<strong>ABSTRACT</strong> <strong>BOOK</strong><br />
Etimesgut/ANKARA<br />
29-30 Mart 2018
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Etimesgut Belediye Başkanlığı<br />
Kültür Yayınları<br />
Genel Yayın Yönetmeni:<br />
Mustafa MURAT<br />
Editör:<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ<br />
Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ<br />
Prof. Dr. Hanife GÜZ<br />
Araştırma & Yayına Hazırlama:<br />
BUTA Danışmanlık<br />
www.butadanismanlik.com.tr<br />
0 (312) 360 87 87<br />
www.tarihteetimesgut.org<br />
tarihteetimesgut@gmail.com<br />
© Her türlü yayın ve çoğaltma hakkı Etimesgut Belediye Başkanlığı’na aittir.<br />
İzinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Kaynak verilerek alıntı yapılabilir.<br />
Para ile satılmaz.<br />
ii
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
29-30 Mart 2018 tarihleri arasında düzenlenmiş olan<br />
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu’na<br />
92 bildiri Düzenleme Kurulu tarafından seçilmiştir.<br />
iii
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
İÇİNDEKİLER<br />
SUNUŞ ............................................................. viii<br />
ÖNSÖZ ............................................................. ix<br />
SEMPOZYUMUN: ............................................................. 11<br />
SEMPOZYUMUN KAPSAMI: ............................................................. 11<br />
SEMPOZYUMUN AMACI: ............................................................. 11<br />
SEMPOZYUM HAKKINDA GENEL BİLGİ ............................................................. 12<br />
SEMPZOYUMA DESTEK VEREN ÜNİVERSİTELER ........................................................ 12<br />
KURULLAR ............................................................. 13<br />
Onur Kurulu .................................................................................................. 13<br />
Düzenleme Kurulu .................. 13<br />
Bilim Kurulu .................................................................................................. 14<br />
Onur Konuğu .................................................................................................. 15<br />
SEMPOZYUMA ÜLKE DIŞINDAN KATILACAK AKADEMİSYENLER ............................. 15<br />
SEMPOZYUM OTURUM BAŞLIKLARI ............................................................. 15<br />
SEMPOZYUM PROGRAMI ............................................................. 16<br />
Birinci Gün - Birinci Oturum: .................................................................................... 18<br />
Birinci Gün - İkinci Oturum: ...................................................................................... 19<br />
Birinci Gün - Üçüncü Oturum: .................................................................................. 20<br />
İkinci Gün - Birinci Oturum: ...................................................................................... 21<br />
İkinci Gün - İkinci Oturum: ....................................................................................... 22<br />
İkinci Gün - Üçüncü Oturum: ................................................................................... 23<br />
İkinci Gün - Dördüncü Oturum: ................................................................................ 24<br />
<strong>BİLDİRİ</strong> <strong>ÖZETLERİ</strong> ............................................................. 25<br />
Ankara’nın Doğa Tarihi: On Milyon Yıl Öncesine Yolculuk ............................................. 26<br />
Paleolitik Çağ’da Ankara ................................................................ 27<br />
“20. Yüzyilin Başlarinda Bir Rus Oryantalistinin Ankara’da Topladiği Etnografik Derlemeler ve<br />
Onlar Üzerine Bir Değerlendirme” ................................................................ 29<br />
Tarih ve Kültür Varliklariyla Etimesgut ................................................................ 31<br />
Kazakistan’daki Türk Ailesi ve Nikâh Meseleleri .............................................................. 32<br />
Türk-Kazak Tarihî Efsanelerindeki Kozmolojik Tanımlar ve Türklerin Kökeni İle Alâkalı Meseleler 34<br />
Kazak ve Türk Eğitim Alanındaki İşbirliği (Al-Farabi Kazak Devlet Üniversitesi Örneğinde) 36<br />
Çarlık Rusya’nın Kazakistan’daki Halk Bilimi Üzerindeki Çalışmaları ............................. 37<br />
İdeal Belediyecilik Uygulamalari: Etimesgut Belediyesi Örneği .................................... 39<br />
Yerel Demokrasinin Bir Araci Olarak Kent Konseyleri:“Etimesgut Belediyesi Örneği” 41<br />
Engelsiz Kentlerin İnşaasinda Yerel Yönetimlerin Rolü:“ Etimesgut Belediyesi Örneği” 43<br />
iv
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Sosyal Belediyecilik Uygulamalari: Etimesgut Belediyesi Örneği................................... 44<br />
Ağızların Belgelenmesinin Önemi ve Etimesgut İlçesi Yerli Ağızları .............................. 46<br />
Etimesgut’ta Âşiklik Geleneği ................................................................ 47<br />
Lise 9. ve 10. Siniflarda (Türk Dili - Edebiyati ve Tarih Derslerinde)Destan Öğretiminin Yeri 48<br />
Geçmişten Günümüze Etimesgut ve Çevresi Halk Kültürü Çalişmalari ........................ 51<br />
Ahi Mesud ve Etimesgut’taki Zaviyesi ................................................................ 52<br />
Ankara Sicillerine Göre Ahi Zaviyeleri Arasındaki Rekabet ............................................. 54<br />
Ankara’da Ahi Yapilari ................................................................ 55<br />
Din Sanat İlişkisi ve Fonksiyonu Bakimindan Etimesgut Camii'nin Özellikleri Üzerine Bir Çözümleme 56<br />
Etimesgut’ta Dinî Gruplar: İnanç, İbadet, Faaliyet ve Birbirleriyle Münasebetleri ...... 57<br />
Bayramiyye: Bilim, Halvet ve Sosyal Çalişkanliği ............................................................. 59<br />
“Etimesgut”; Ahilik Geleneğinden Günümüz Mesleki Formasyon Çalişmalari ........... 61<br />
Ankara Sancaği’nda Timar Sahipleri: Kasaba Nahiyesi Örneği ...................................... 63<br />
Türk Ocaği’nin Ankara’ya Taşinmasi ve Cumhuriyetin İlk Dönemindeki Faaliyetleri .. 64<br />
Müzecilikte Yeni Yaklaşimlar: Yaşayan Tarih Müzesi Örneği ......................................... 65<br />
Tarihten Günümüze Taşinanlar ................................................................ 66<br />
Fen Bilimleri Öğretmenlerinin İlköğretim Fen Konularina Yönelik Öğrenme Yaklaşimi Eğilimleri:<br />
Etimesgut ve Sincan Örneği/ ................................................................ 67<br />
1926 Ankara Manevrası ve Etimesgut ................................................................ 69<br />
Etimesgut’un Nüfus Özellikleri ................................................................ 71<br />
Tapu Tahrir, Nüfus ve Temettuat Defterleri Verilerinde Etimesgut’un Lokalizasyon, Nüfus ve Ekonomik Geçmişi 73<br />
Kuruluş Yillarinda Basinda Etimesgut ................................................................ 74<br />
Atatürk’ün Örnek Köyünden 1990’ların Belediyesi’ne Kadar Yaşayan Mekânlar Olarak Etimesgut 76<br />
Rusyali Türkolog Gordlevski’nin 1920 Yillarinda Ankara’datopladiği Halk Rivayetleri 78<br />
Birinci Dünya Savaşi Sonrasi Türkiye’deki Mustafa Kemal Atatürk’ün Siyaseti ........... 80<br />
Cumhuriyetten Günümüze Okullaşma Durumu ............................................................. 81<br />
Etimesgut İlçesi Örneği ................................................................ 81<br />
Türk Dünyasinda Kimlik Oluşumunda Belediyelerin Rolü: Kazakistan Belediyeciliği ve<br />
Etimesgut Belediyesi Karşilatirmasi ................................................................ 82<br />
Osmanlı Arşiv Belgelerin 19. Yüzyılda Etimesgut............................................................. 84<br />
Bir Tasarim Olarak Mimarlik ve Moda Etkileşimi ............................................................ 85<br />
Yer Markaciliği Bağlaminda Yerel Yönetimlerde Marka İmaji ve Etimesgut Yer Markasi Algisi Üzerine Bir Analiz 87<br />
Somut Olmayan Kültürel Mirasin Yayginlaştirilmasinda ve Korunmasinda Yerel Yönetimlerin Rolü Bağlaminda<br />
Etimesgut Belediyesi ve Etisem Örneği ................................................................ 89<br />
Zorunlu Göçe Maruz Kalan Öğrencilerin Okullaşma Durumu Etimesgut İlçesi Örneği 91<br />
Olay Kodlama Kurami Bağlaminda Etimesgut Marka İmaji Oluşturmada Halkla İlişkilerde<br />
Bir İletişim Modeli Olarak Etisem ................................................................ 92<br />
19. Yüzyilin İlk Yarisinda Ahî Mesud, Elvan, Bağlica ve Eymiryaman Köylerinin Nüfusu ve Nüfus Özellikleri 94<br />
v
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Zir Vadisinde İskân Edilen Göçmenlerin Sosyal ve Ekonomik Hayata Etkisi ................. 95<br />
19.Yüzyılda Etimesgut 97<br />
Elvankent’in Manevi Mimarı Ahi Elvan ve Vakıfları ........................................................ 98<br />
Açiksöz Gazetesine Göre Milli Mücadele Döneminde Ankara ...................................... 100<br />
Abdurrahman Velid Ebüzziya’nin Başkentin Ankara Olmasiyla İlgili Görüşleri ............ 102<br />
Atatürk’ün Ankarasi ve Etimesgut ................................................................ 104<br />
Atatürk’s Ankara And Etimesgut ................................................................ 105<br />
Tek Partili Dönemde Etimesgut’un İdari Teşkilatlanmasi ............................................... 106<br />
Ankara İli Etimesgut İlçesi Çorap ve Patik Örücülüğünde Motif ve Kompozisyon Özellikleri 108<br />
Türkiye’nin Türk Dünyasi Politikasinda Kamu Diplomasisi ve Yerel Bir Aktör Olarak Etimesgut Belediyesi 109<br />
Etimesgut Çevresinin Yapi ve Yeryüzü Şekilleri ............................................................... 111<br />
Etimesgut’ta Ahi Mesud Zaviyesi Vakfı ................................................................ 112<br />
Ankara İli Etimesgut Belediyesi Sürekli Eğitim ve Uygulama Merkezi (Etisem)<br />
El Sanatlari Kurs Programlarinin İncelenmesi ................................................................ 113<br />
Kent Marka İmaji Oluşturmada Disiplinlerarasi İşbirliği ve Yerel Yönetimlerin Rolü: Etimesgut Örneği 114<br />
Etimesgut’ta Yaşayan Gençlerin Sosyo-Ekonomik Özellikleri ........................................ 116<br />
Etimesgut İlçesi’nin Kültür, Sanat ve Tasarim Alt Yapisi Bağlaminda “Yaratici Kültür Endüstrisi Haritasi”<br />
Oluşturulmasina İlişkin Öneriler ................................................................ 118<br />
Emir Timur’un Ankara Bölgesindeki Faaliyetleri.............................................................. 120<br />
Ankara’daki Konar-Göçer Teşekküller; Göçerlikten Yerleşikliğe Bir Şenlenme Öyküsü (16.-18.Yy.) 121<br />
Türk Dünyasının Manevî Birliği’nin Yeniden İnşası .......................................................... 123<br />
Rebuilt Of The Moral Unity Of Turkic World ................................................................ 124<br />
Türklerin Su Kullanim Sistemindeki Eski Halk Bilgisi (Kuyu ve Çıkrık Kurulumları Üzerine) 125<br />
Yerel Basının Kamuoyunu Oluşturma Görevi: Etimesgut Örneği Üzerine Bir Araştırma 127<br />
Olağanüstü Durum, Gazetecilik ve Haber 129<br />
Başkentte Yerel Basın Anlayışı: Yerel Gazete Yöneticilerine Yönelik Bir İnceleme (Etimesgut Örneği) 131<br />
Tarihten Bir Doku: Kizilirmak Sinemasi ................................................................ 132<br />
Gülçin Sağir/Çankaya Üniversitesi ................................................................ 132<br />
Geçmişten Günümüze Etimesgut'ta Tarim ve Hayvancilik ............................................ 133<br />
Dünden Bugüne Etimesgut’ta Sağlik Hizmetleri .............................................................. 135<br />
Etimesgut’ta Tarimsal Yapi ve Üretim ................................................................ 137<br />
Etimesgut Çevresinin ve Yağiş Özellikleri ................................................................ 138<br />
Etimesgut’ta Yaşayan Gençlerin Kentlilik Bilinci ve Gelecek Planlamasında Etimesgut’un Yeri 140<br />
Etimesgut’ta Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri ........................................................... 142<br />
Cumhuriyet Gençliğini Kanatlandiran Etimesgut ............................................................ 143<br />
Devlet Karşilama ve Uğurlama Törenlerinde Bir Durak:Etimesgut Askeri Havaalani (1945-1960) 144<br />
Etimesgut Uçak Fabrikasının Kapanması Öncesi 1948 Yılı Tarihli Hava Harp Sanayisi Konusunda Önemli Bir Rapor 146<br />
Etimesgut’un Türk Havaciliğindaki Yeri ve Havacilik Eğitimi Açisindan Önemi ............ 147<br />
vi
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Etimesgut Uçak Fabrikası ve Buradaüretilen Bazı Uçaklar Hakkında Bir Çalışma........ 149<br />
Seçmenin Siyasal Tercihlerini Etkileyen Faktörler: Etimesgut Örneği Üzerine Bir İnceleme 151<br />
Liderlik Sarmalindan Yerel Yönetimlerde Lider İmajinin Oluşmasinda Retorik ve Lider Retoriği: Enver Demirel Örneği 152<br />
Etimesgut Yerel Seçimlerinin Retrospektif Analizi .......................................................... 155<br />
Yerel Yönetimler ve Sosyal Medya: Facebook ve Twitter Paylaşimlari Üzerine Bir Değerlendirme 156<br />
Etimesgut’un Sosyo-Ekonomik Görünümüne Dair Bir Araştirma ................................. 157<br />
Cumhuriyetin İlk Yillarinda Ankara’da Sosyal Hayat ....................................................... 160<br />
Cumhuriyetden Günümüze Etimesgut’da Nüfus Gelişimi ............................................. 161<br />
Türk ve Slav Dünyasinin Tarihi ve Kültürel Bağlari .......................................................... 163<br />
Etimesgut Çevresinin Sicaklik, Basinç ve Rüzgâr Özellikleri ............................................ 166<br />
Ankara Mimarisinin Tarihsel Gelişimi ................................................................ 168<br />
Devlet İnşasi Sürecinde Yeni Başkent Yapilandirilmasi Örneği: Ankara ve Etimesgut 169<br />
Kazak Halkinin Deveyi Araç (Taşit) Olarak Kullanmasi .................................................... 170<br />
Çağdaş Etimesgut’un Oluşumunda Yönetici Profili: Enver Demirel Örneği ................ 171<br />
DIZIN .......................................................... 172<br />
vii
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SUNUŞ<br />
İnsan ve şehir birbirinin ayrılmaz parçasıdır. Mekânlar, içinde yaşayan insanlarla güçlenir ve<br />
değer kazanır. Şehir, insana bir kimlik sunar, insan şehre bir kültür kazandırır. Sevgi ve hoşgörü<br />
kenti Etimesgut, Anadolu’nun nezih ve çağdaş bir kenti olarak Başkentimizin en büyük ilçesi olma<br />
yolunda hızla ilerlemekte ve kalitesiyle çağdaş bir yaşam alanı olarak tercih edilmektedir.<br />
Bir anlamda kentimiz günümüzde özel bir değer kazanmış, “Kültür ve Sanat Kenti Etimesgut”<br />
oluşmuştur. Tarihi derinliklere sahip, Ata’mızın emaneti olan böyle güzel bir kentin Belediye<br />
Başkanı olmaktan dolayı mutluyum.<br />
Belediyeler, “şehrin emin insanı” olarak bulundukları yöreyi, şehri bilimin objektif<br />
değerlendirmesine açabilmeli, tarihini, kültürünü, siyasal ve sosyal yapısını gün yüzüne<br />
çıkartabilmelidir. Bilim insanlarının çalışmalarını günümüz insanı ve gelecek kuşaklara<br />
aktarabilmelidir. Bu, teveccühünü aldığımız vatandaşlarımızın bize yüklediği bir misyondur. Bu<br />
doğrultuda ilçemiz Etimesgut, her yönüyle tartışılmak üzere bilim insanlarının<br />
değerlendirmelerine açılmıştır. “Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu” ile yurt içi ve yurt<br />
dışından gelen bilim insanları farklı yönleriyle bilimsel olarak ilçemizi bir bütün olarak mercek<br />
altına almışlardır. Yurtiçi ve yurt dışındaki otuza yakın üniversitemizden 120 bilim insanı, 100’e<br />
yakın bildiri ile kentimizi incelemiş, bulgularını bir bildiri halinde sunmuşlardır. Sempozyumda<br />
sunulan bildiriler büyük bir titizlikle bir araya getirilmiş ve bilim dünyasına armağan edilmiştir.<br />
Etimesgut Belediyesi olarak ilçemizi her yönüyle bilim insanlarının incelemeleriyle<br />
değerlendirme fırsatı bulduğumuz için mutluyuz. Ülkemizin önemli üniversiteleri bu sempozyuma<br />
destek vermişlerdir. Vatandaşlarımızın sempozyuma gösterdiği yoğun ilgi bizi duygulandırmıştır.<br />
Bir toplumu millet yapan manevî özelliklerin başında tarih, kültür, inanç bilinci gelir. Biz<br />
insanımızla, kültürümüzle, tarihimizle, millî ve manevî değerlerimizle güçlüyüz. Sempozyumda<br />
sunulan tebliğler yapılacak olan yeni araştırmalara kaynak oluşturacaktır. Açılış konuşmasını<br />
yapan dünya çapında ünlü tarihçimiz Sayın Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın da belirttiği gibi, “Ankara<br />
önemlidir, Etimesgut da Atatürk’ün kıymetlisidir.” İsmini Atatürk’ün verdiği, Atatürk’le birlikte<br />
şehirleşmesinin temelleri atılan kentimizi her yönüyle ve bilimsel bir bakış açısıyla değerlendiren<br />
bu eseri Etimesgut’umuza, Ankara’mıza ve ülkemize kazandırmanın mutluluğunu yaşamaktayım.<br />
Bu vesileyle Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu’na katkı sağlayan bilim insanlarına<br />
ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Sempozyum bildirilerini üç cilt halinde kitaplaştırarak<br />
ulusal ve uluslararası bilim dünyasının istifadesine sunuyoruz. Etimesgut Belediyesi olarak<br />
kentimizin değerini ortaya koyan bilimsel çalışmalara ev sahipliği yapmaya devam edeceğimizi<br />
belirtiyor ve saygılar sunuyorum.<br />
Enver DEMİREL<br />
Etimesgut Belediye Başkanı<br />
viii
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ÖNSÖZ<br />
Panel, seminer, sempozyum, kongre gibi bilimsel etkinlikler genellikle üniversiteler başta<br />
olmak üzere akademik çevrelerce düzenlenir. Bu tür etkinliklerin konusunu da çoğunlukla bilim<br />
dünyasında tartışılan ve öne çıkan alanlardan seçilen başlıklar oluşturur. İl ve ilçelerle birlikte<br />
diğer yerleşim birimlerinin bilimsel bir etkinlik çerçevesinde yöreyi ve kuruluşu bilimin<br />
incelemesine, araştırmasına, tartışmasına açması Türkiye’de yaygın bir uygulama değildir.<br />
Bilimsel inceleme ve yaklaşımların sadece akademik çevre içerisinde yapıldığına yönelik yanlış<br />
algı, bu uygulamanın yaygınlaşmasındaki en önemli engeller olmaktadır.<br />
Etimesgut, asırlar öncesine dayanan ve Amaksyz, Amaksis, Amaksuz, Akmasuz, Ahi Mesud<br />
gibi isimlerle tarihi belgelerde yer alan bir yerleşim alanıdır. Bugünkü anlamda ilçe olmasına<br />
yönelik ilk çalışmalar Atatürk ile başlamış, Cumhuriyetin başlarında örnek bir nahiye olarak<br />
planlanmıştır. Tarihi asırlar öncesine gitmesine rağmen Cumhuriyet döneminde bizzat Atatürk<br />
tarafından kurulan, ismi verilen ilk ve tek yerleşim birimidir. Etimesgut, kuruluşundan itibaren<br />
sürekli gelişen ve başkent Ankara’nın gelişmeye en açık, nüfus olarak gelecekte en büyük<br />
ilçelerinden birisi olması öngörülen bir şehirdir.<br />
Etimesgut Belediye Başkanı Enver Demirel tarafından, Etimesgut’un bir sempozyum<br />
çerçevesinde incelenmesi, araştırılması ve tartışılmasına ilişkin düşünceler ilk ortaya atıldığında<br />
Sempozyuma emek veren diğer katılımcılarla birlikte bir heyecan yaşamıştık. Heyecanın<br />
sebeplerinden birincisi, Türkiye’de hemen hiçbir belediye başkanının kendi yerleşim birimini<br />
ve yöresini bilimin araştırmasına, incelemesine ve tartışmasına izin vermemesidir. Başkan<br />
Demirel buna izin vermekle kalmamakta, bunun yapılmasını kendisi istemektedir. İkincisi,<br />
Etimesgut gibi Ankara’nın parlayan yıldızı bir ilçe ile ilgili çok fazla sayıda tebliğ ve konuşmacı<br />
olabileceği, bunların nasıl sınırlandırılabileceği düşüncesidir. Üçüncüsü, zaman aralığının kısa<br />
olması ve süre sebebiyle yaşanabilecek aksaklıklardır. Bunun nedeni, sempozyum kararının<br />
alınması ile sempozyumun yapıldığı 29-30 Mart 2018 tarihleri arasında bu tür bir etkinlik için<br />
oldukça kısa bir zaman aralığının bulunmasıdır.<br />
Sempozyum kararının verilmesinden sonra Etimesgut’un her yönüyle tartışılması konusunda<br />
görüş birliğine varılmıştır. Ancak genel bir çağrıda bulunulması yerine daha dar kapsamlı ve<br />
farklı konulardaki uzmanları içeren bir çağrı yapılmıştır. Yurt içi ve yurt dışına gerekli duyuruların<br />
yapılmasından sonra sempozyum takvimi düzenli olarak işlemiş ve sonuçta elinizdeki tebliğler<br />
kitabına kadar olan süreç tamamlanarak bilimsel etkinlik amacına ulaşmıştır.<br />
Sempozyumu önemli ve etkili kılan unsurlardan birincisi, yurt içi ve yurt dışından 120’yi aşan<br />
bilim insanının katılımı ve 100’den fazla tebliğin sunulması olmuştur. İkincisi ise, Türkiye’nin<br />
önde gelen üniversitelerinden Gazi Üniversitesi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Kastamonu<br />
Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, TOBB-ETU Üniversitesi ve<br />
Çankaya Üniversitesinin bu bilimsel etkinliğe destek vermesidir. Bu üniversitelerin rektörleri<br />
başta olmak üzere yetkililerinin verdiği destek sempozyumun başarısına katkı sağlamıştır.<br />
ix
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Açılışından itibaren sempozyuma gösterilen yoğun ilgi ise bu tür bilimsel etkinliklere duyulan<br />
ihtiyacın adeta göstergesi gibidir.<br />
“Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu” başlığı ile duyuruda bulunulmasına rağmen,<br />
Sempozyumda Etimesgut sadece tarihi boyutuyla ele alınmamış, Sempozyumda sunulan ve bu<br />
kitapta yayınlanan metinlere bakıldığında coğrafi konum, ekonomi, kültür, yerel yönetimler,<br />
iletişim, sosyal yapı başta olmak üzere farklı yönleriyle de Etimesgut’un incelendiği ve<br />
tartışıldığı görülür. Sempozyumun yapıldığı iki günlük sürede, 4 ayrı solonda ve 7 oturumda<br />
sunulan tebliğler, yapılan tartışma ve değerlendirmelere ilişkin bilgileri tebliğlerin basıldığı bu<br />
kitapta bulmak mümkündür. Yoğun katılım ve tebliğlerin hacimli olması sebebiyle tebliğler<br />
kitabı birden fazla cilt olarak yayınlanmıştır.<br />
Sempozyum çerçevesinde gönderilen tebliğlerin özetleri basılmış ve katılımcılara<br />
dağıtılmıştır. Bu kitapta sempozyuma katılanlar tarafından gönderilen tebliğler aslına<br />
müdahale edilmeden sayfa tasarımları yapılarak yayınlanmıştır. Özetlerle birlikte tebliğlere<br />
ilişkin bu metinler ayrıca dijital olarak da sempozyum internet sayfasında yayınlanmaktadır.<br />
Sempozyumlar karar alınmasından çağrıya, programın yapılmasından oturumların düzenine,<br />
organizasyondan tebliğlerin basılmasına kadar birçok farklı aşamayı içerir. Etimesgut’un bütün<br />
yönleriyle tartışıldığı bu sempozyuma ev sahipliği yapan, belediye personelinin tamamı başta<br />
olmak üzere Belediye Başkan yardımcıları Sayın Alaattin Sonat’a, Sayın Recai Uçar’a, Sayın<br />
Tahsin Polat’a, Sayın Fikret Karadavut’a, Sayın Cemal Satılmış’a, Sayın Ayhan Ünal’a, Başkan<br />
Danışmanı Sayın Hamit Yavuz’a ve engin tecrübesi ve bilime olan saygısıyla gönüllere yer etmiş,<br />
Etimesgut’u bilimsel araştırma, inceleme ve tartışmaya açan Etimesgut Belediye Başkanı Sayın<br />
Enver Demirel Beyefendiye, Sempozyuma destek veren Üniversitelerimizin değerli rektör ve<br />
yöneticilerine, başından sonuna kadar organizasyonu aksatmadan yürüten Sayın Mustafa<br />
Murat’a, yurt içi ve yurt dışından sempozyuma katılarak tebliğ sunanlar ve diğer katılımcılarla<br />
birlikte her aşamasında emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ<br />
Düzenleme Kurulu Başkanı<br />
x
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SEMPOZYUMUN:<br />
Adı<br />
Sahibi<br />
Yeri<br />
Adresi<br />
: Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu<br />
: Etimesgut Belediye Başkanlığı<br />
: Korkut Ata Kongre ve Kültür Merkezi<br />
: Topçu Mh. Ahi Mesud Blv. 1558. Sk. No: 33 Etimesgut, Ankara<br />
Telefonu : 444 9 244<br />
Web Adresi<br />
E-posta<br />
: www.tarihteetimesgut.org<br />
: tarihteetimesgut@gmail.com<br />
Tarihi : 29-30 Mart 2018<br />
SEMPOZYUMUN KAPSAMI:<br />
Bu sempozyum Etimesgut ilçe tarihini bilimsel belgeler ile gün yüzüne çıkarmış ve<br />
geleceğine zemin hazırlamış olan belgeleri ve verileri kapsar.<br />
SEMPOZYUMUN AMACI:<br />
Bu sempozyumun amacı aşağıda verilmiştir:<br />
<br />
Etimesgut ilçesini sahip olduğu tarihsel ve kültürel değerleriyle gelecek nesillere<br />
aktarmak.<br />
<br />
Yakın gelecekteki bir milyon nüfusu aşması ön görülen ilçenin, gelecek<br />
planlamasına katkı sağlamak.<br />
<br />
Özelde Etimesgut’un ve Ankara’nın, genelde Türkiye’nin geçmişten gelen zengin<br />
tarihine ışık tutmak.<br />
<br />
Kültürel, sosyal ve ekonomik yönden elde edilen tüm birikimleri göz önüne<br />
sererek, ilçe tanıtımını yapmak.<br />
<br />
Akademik düzeyde, tarihi vesikalar ışığında ilçe tarihini yazılı olarak ortaya<br />
çıkarmak.<br />
11
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SEMPOZYUM HAKKINDA GENEL BİLGİ<br />
Etimesgut, Başkent Ankara’mızın en çok tercih edilen, diğer ilçelere oranla nüfusu<br />
en çok artan bir cazibe merkezidir. Ankara Haritasının tam ortasında kalan ve bir nevi<br />
kalbi konumunda olan Etimesgut’un tarih, sanat, ekonomi ve sosyal gelişimi sistematik<br />
olarak incelenmesi, yazılı olarak ortaya konulması tarihi bir sorumluluk olarak<br />
algılanmaktadır.<br />
1928’de Atatürk’ün yakın ilgisiyle kurulan Etimesgut Nâhiyesi, daha sonraları da<br />
Atatürk tarafından özel himaye görmüştür. Atatürk, kendi elleriyle kurmuş olduğu bu<br />
örnek nahiyeyi, sağlığında sık sık ziyaret etmiş, Etimesgut’un; modern Türkiye’nin<br />
oluşmasına örnek olmasını istemiştir.<br />
İsmini bizzat Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün koyduğu bu çağdaş kentin, Etimesgut<br />
Belediye Başkanı Sayın Enver Demirel’in öncülüğünde tüm yönleriyle ortaya konulması<br />
çalışmaları devam etmektedir. Oluşturulan komisyon marifetiyle kentin tarihi detaylı<br />
olarak araştırılmış, tarihi vesikalar irdelenmiş ve elde edilen bulgular bir araya<br />
getirilmiştir. Araştırma sonuçları “Tarihte Etimesgut” adıyla iki ciltlik bir eser olarak<br />
tamamlanmıştır.<br />
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumun’da, Etimesgut ve çevresinin tarihi ve<br />
coğrafi konumu, idari yapısı, ekonomik, sosyal ve kültürel durumu geçmişten<br />
günümüze uzanan süreç içinde akademik bakış açısıyla da ayrıntılı olarak ele alınmıştır.<br />
Bu sempozyum da ele alınan konular, özelde Etimesgut’un ve Ankara’nın, genelde<br />
bölgenin ve ülkenin tarihine ışık tutmuş, zengin tarihi, kültürel, sosyal ve ekonomik<br />
olarak ortaya konulan tüm birikimini göz önüne sermiştir.<br />
SEMPZOYUMA DESTEK VEREN ÜNİVERSİTELER<br />
1. Gazi Üniversitesi<br />
2. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi<br />
3. Kastamonu Üniversitesi<br />
4. Başkent Üniversitesi<br />
5. Türk Hava Kurumu Üniversitesi<br />
6. TOBB-ETÜ Üniversitesi<br />
7. Çankaya Üniversitesi<br />
12
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
KURULLAR<br />
ONUR KURULU<br />
Enver DEMİREL<br />
Prof. Dr. İbrahim USLAN<br />
Prof. Dr. Ahmet Erman AKBULUT<br />
Prof. Dr. Metin DOĞAN<br />
Prof. Dr. Ali HABERAL<br />
Prof. Dr. Adem ŞAHİN<br />
Sıtkı ALP<br />
Prof. Dr. Seyit AYDIN<br />
Etimesgut Belediye Başkanı<br />
Gazi Üniversitesi Rektörü<br />
Türk Hava Kurumu Ünv. Rektörü<br />
Yıldırım Beyazıt Ünv. Rektörü<br />
Başkent Üniversitesi Rektörü<br />
TOBB ETU Üniversitesi Rektörü<br />
Çankaya Ünv. Mütevelli Heyeti Bşk.<br />
Kastamonu Üniversitesi Rektörü<br />
DÜZENLEME KURULU<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ<br />
Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ<br />
Prof. Dr. Korkut ERSOY<br />
Prof. Dr. Mehmet ARSLAN<br />
Prof. Dr. Ayhan BİBER<br />
Prof. Dr. Hanife GÜZ<br />
Prof. Dr. M. Serhat YILMAZ<br />
Prof. Dr. H. Mustafa ERAVCI<br />
Prof. Dr. Sezayi YILMAZ<br />
Doç. Dr. Umur IŞIK<br />
Dr. Bahattin DEMİRTAŞ<br />
Dr. Ceren YEĞEN<br />
Dr. Tekin ÖNAL<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Başkent Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Kastamonu Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Kastamonu Üniversitesi<br />
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi<br />
Karabük Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Muş Alpaslan Üniversitesi<br />
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi<br />
13
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
BİLİM KURULU<br />
Prof. Dr. Akılbek KILIÇEV<br />
Prof. Dr. Bünazarat GAYIPOVA<br />
Prof. Dr. Nasip GÖĞÜŞOV<br />
Prof. Dr. Oljobay KARATAYEV<br />
Prof. Dr. Ali YAKICI<br />
Prof. Dr. Bünyamin AYHAN<br />
Prof. Dr. Hanife GÜZ<br />
Prof. Dr. İbrahim MARAŞ<br />
Prof. Dr. M. Derviş KILINÇKAYA<br />
Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ<br />
Prof. Dr. Metin IŞIK<br />
Prof. Dr. Muharrem ÇETİN<br />
Prof. Dr. Necati DEMIR<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ<br />
Prof. Dr. Öcal OĞUZ<br />
Prof. Dr. Selçuk DUMAN<br />
Prof. Dr. Sezai TÜRK<br />
Prof. Dr. Üçler BULDUK<br />
Prof. Dr. Ünsal YAVUZ<br />
Prof. Dr. Yusuf SARINAY<br />
Doç. Dr. Alper ALP<br />
Doç. Dr. Murat AKÇAKAYA<br />
Doç. Dr. Seyfi YILDIRIM<br />
Doç. Dr. Umur IŞIK<br />
Doç. Dr. Hüseyin DEMİREL<br />
Doç. Dr. Mübariz AĞALAROV<br />
Doç. Dr. Kayrat ZHUNİS<br />
Dr. Hatira YUSİFOVA<br />
Dr. Güllü KARANFİL<br />
Yrd. Doç. Dr. Oğuz POYRAZOĞLU<br />
Kırgız Milli Üniversitesi<br />
Batken Devlet Üniversitesi<br />
Milli Bilimler Akademisi<br />
Kırgız Milli Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Selçuk Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Ankara Üniversitesi<br />
Hacettepe Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Sakarya Üniversitesi<br />
Kastamonu Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Giresun Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Ankara Üniversitesi<br />
Başkent Üniversitesi<br />
TOBB ETÜ<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Hacettepe Üniversitesi<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Karabük Üniversitesi<br />
Devlet Pedagoji Üniversitesi<br />
Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi<br />
Hazar Üniversitesi<br />
Gagauz Yeri Bilim Arş Mrk.<br />
Gazi Üniversitesi<br />
14
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ONUR KONUĞU<br />
Prof. Dr. İlber ORTAYLI<br />
Galatasaray Üniversitesi<br />
SEMPOZYUMA ÜLKE DIŞINDAN KATILACAK AKADEMİSYENLER<br />
Prof. Dr. Nasip GÖĞÜŞOV Azerbaycan Millî Bilimler Akademisi<br />
Doç. Dr. Mübariz AĞALAROV Azerbaycan Devlet Pedagoji Ünv.<br />
Dr. Hatira YUSİFOVA Azerbaycan Hazar Üniversitesi<br />
Prof. Dr. Oljobay KARATAYEV Kırgızistan Kırgız Milli Üniversitesi<br />
Prof. Dr. Kalysh AMANZHOL Kazakistan Al-Farabi Kazak Millî Ünv.<br />
Prof. Dr. Tattigül KARTAEVA Kazakistan Al-Farabi Kazak Millî Ünv.<br />
Prof. Dr. Aliya ISAEVA Kazakistan Al-Farabi Kazak Millî Ünv.<br />
Doç. Dr. Kayrat ZHUNIS Kazakistan Al-Farabi Kazak Millî Ünv.<br />
Doç.Dr. Mendigül NOGAİBAYEVA Kazakistan Al-Farabi Kazak Millî Ünv.<br />
Doç.Dr. Mirzahan EGAMBERDİYEV Kazakistan Al-Farabi Kazak Millî Ünv.<br />
Dr. Güllü KARANFİL Moldova Gagauz Yeri Bilim Arş. Mrk<br />
SEMPOZYUM OTURUM BAŞLIKLARI<br />
Sempozyumda Etimesgut ve Ankara bağlamında; 15 ana başlıkta toplam 92 bildiri<br />
sunulmuştur. Sempozyum ana başlıkları şunlardır:<br />
1. Arkeoloji 2. Coğrafya 3. Edebiyat 4.Kültür<br />
5. Eğitim 6.İklim 7.İletişim 8.Kentleşme<br />
9.Nüfus 10.Ekonomi 11.Sanat 12.Tarım<br />
13.Tarih 14.Vakıf Eserleri 15. Yönetim<br />
15
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SEMPOZYUM PROGRAMI<br />
16
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SEMPOZYUM PROGRAMI<br />
Birinci Gün 29.03.2018<br />
09.00-09.30 Kayıt<br />
09.30-09.35 Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı<br />
09.35-09.45 Film Gösterisi<br />
09.50-10.50 Açılış ve Protokol Konuşmaları<br />
Enver DEMİREL<br />
Etimesgut Belediye Başkanı<br />
Prof. Dr. Metin DOĞAN Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü<br />
11.00-12.00 Davetli Konuşmacı<br />
Prof. Dr. İlber ORTAYLI<br />
Galatasaray Üniversitesi<br />
12.00-12.30 Plaketlerin Verilmesi<br />
12.30-13.30 Öğle Arası<br />
13.30-15.00 Birinci Oturum<br />
15.00-16.30 İkinci Oturum<br />
16.30-18.00 Üçüncü Oturum<br />
18.00-20.00 Gala Yemeği<br />
Birinci Gün Sonu<br />
İkinci Gün 30.03.2018<br />
09.15-10.45 Birinci Oturum<br />
10.45-12.00 İkinci Oturum<br />
12.00-14.00 Öğle Arası<br />
14.00-15.45 Üçüncü Oturum<br />
15.45-16.45 Dördüncü Oturum<br />
16.45-18.00 Ankara Gezisi<br />
18.00-20.00 Kapanış Yemeği<br />
İkinci Gün Sonu<br />
17
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Birinci Gün - Birinci Oturum: 13.30 – 15.00<br />
Salonlar A Solanu B Salonu C Salonu D Salonu<br />
Oturum<br />
Başkanı<br />
Prof. Dr. Olcabay<br />
KARATAYEV<br />
Prof. Dr. Mehmet Derviş<br />
KILINÇKAYA<br />
Prof. Dr. Korkut ERSOY<br />
Prof. Dr. H. Mustafa<br />
ERAVCI<br />
13.30-<br />
13.45<br />
Prof. Dr. Berna ALPAGUT:<br />
Ankara’nın Doğa Tarihi<br />
On Milyon Yıl Öncesine<br />
Yolculuk<br />
Prof. Dr. Kalysh<br />
AMANZHOL: Güney<br />
Kazakistan’daki Türk Ailesi<br />
ve Nikâh Meseleleri<br />
Prof. Dr Murat:<br />
AKÇAKAYA:<br />
İdeal Belediyecilik<br />
Uygulamaları<br />
Etimesgut Belediyesi<br />
Örneği<br />
Prof. Dr. Çetin PEKACAR:<br />
Ağızların Belgelenmesinin<br />
Önemi ve Etimesgut İlçesi<br />
Yerli Ağızları<br />
13.45-<br />
14.00<br />
Prof. Dr. Harun<br />
TAŞKIRAN:<br />
Paleolitik Çağ’da Ankara<br />
Prof. Dr. Mendigül<br />
NOGAYBAYEVA: Türk-<br />
Kazak Tarihî<br />
Efsanelerindeki Kozmolojik<br />
Tanımlar ve Türklerin<br />
Kökeni ile Alâkalı<br />
Meseleler<br />
Doç. Dr. Çiğdem<br />
ERDEM:<br />
Yerel Demokrasinin Bir<br />
Aracı Olarak Kent<br />
Konseyleri Etimesgut<br />
Belediyesi Örneği<br />
Prof. Dr. Ali YAKICI:<br />
Etimesgut’ta Âşıklık<br />
Geleneği<br />
14.00-<br />
14.15<br />
Prof. Dr. Vusale MUSALI:<br />
20. Yüzyılın Başlarında Bir<br />
Rus Oryantalistinin<br />
Ankara’da Topladığı<br />
Etnoğrafik Malzemeler ve<br />
Bunların<br />
Değerlendirilmesi<br />
Doç. Dr. Kayrat ZHUNIS:<br />
Kazak ve Türk Eğitim<br />
Alanındaki İşbirliği (Al-<br />
Farabi Kazak Devlet<br />
Üniversitesi Örneğinde)<br />
Doç. Dr. Nazlı Yücel<br />
BATMAZ:<br />
Engelsiz Kentlerin<br />
İnşasında Yerel<br />
Yönetimlerin Rolü<br />
Etimesgut Belediyesi<br />
Örneği<br />
Dr. Namık ÇENCEN –<br />
Emel ŞAHİNGÖZ:<br />
Günümüz Lise 9. Ve 10.<br />
Sınıflarda (Türk Dili -<br />
Edebiyatı Ve Tarih<br />
Derslerinde) Destan<br />
Öğretiminin Yeri<br />
14.15-<br />
14.30<br />
Gökçe GÜNEL:<br />
Tarih Ve Kültür<br />
Varlıklarıyla Etimesgut<br />
Doç. Dr. Mirzahan<br />
EGAMBERDİYEV: Çarlık<br />
Rusya’nın Kazakistan’daki<br />
Halk Bilimi Üzerindeki<br />
Çalışmaları<br />
Ar. Gör. Yağız<br />
AKSAKALOĞLU:<br />
Sosyal Belediyecilik<br />
Uygulamaları<br />
Etimesgut Belediyesi<br />
Örneği<br />
Dr. İbrahim Ethem<br />
ARIOĞLU: Geçmişten<br />
Günümüze Etimesgut ve<br />
Çevresinde Halk Kültürü<br />
Çalışmaları<br />
14.30-<br />
14.45<br />
14.45-<br />
15.00<br />
TARTIŞMA<br />
ARA<br />
18
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Birinci Gün - İkinci Oturum: 15.00 – 16.30<br />
Salonlar A Solanu B Salonu C Salonu D Salonu<br />
Oturum<br />
Başkanı<br />
Prof. Dr. Vusale<br />
MUSALI<br />
Prof. Dr. Sezayi YILMAZ<br />
Prof. Dr. Harun<br />
TAŞKIRAN<br />
Doç. Dr. Namık MUSALI<br />
15.00-<br />
15.15<br />
Prof. Dr. H. Mustafa<br />
ERAVCI: Ahi Mesud<br />
ve Zaviyelerine Dair<br />
Değerlendirme<br />
Prof. Dr. Bayram DALKILIÇ:<br />
Din Sanat İlişkisi ve<br />
Fonksiyonu Bakımından<br />
Etimesgut Camii'nin<br />
Özellikleri Üzerine Bir<br />
Çözümleme<br />
Dr. Mehmet DOĞAN:<br />
Ankara Sancağı’nda<br />
Timar Sahipleri Kasaba<br />
Nahiyesi Örneği<br />
Dr. Selçuk ŞAHİNGÖZ: Fen<br />
Bilimleri Öğretmenlerinin<br />
İlköğretim Fen Konularına<br />
Yönelik Öğrenme Yaklaşımı<br />
Eğilimleri Etimesgut ve Sincan<br />
Örneği<br />
15.15-<br />
15.30<br />
Prof. Dr. Mustafa<br />
ALKAN: Ankara’da<br />
Kızıl Bey Vakfı Vâkıf,<br />
Vakıf ve İmâret<br />
Doç. Dr. Mustafa ÖZKAN:<br />
Etimesgut’ta Dinî Gruplar:<br />
İnanç, İbadet, Faaliyet Ve<br />
Birbirleriyle Münasebetleri<br />
Dr. Haluk ÖLÇEKÇİ:<br />
Türk Ocağı’nın<br />
Ankara’ya Taşınması ve<br />
Cumhuriyetin İlk<br />
Dönemindeki<br />
Faaliyetleri<br />
Dr.(E)Albay Suat AKGÜL: 1926<br />
Ankara Manevrası ve Etimesgut<br />
15.30-<br />
15.45<br />
Doç. Dr. Ahmet KÖÇ:<br />
Ankara Sicillerine<br />
Göre Ahi Zâviyeleri<br />
Arasındaki Rekabet<br />
Prof. Dr. Nasip<br />
GÖĞÜŞOV: Bayramiyye<br />
Bilim, Halvet ve Sosyal<br />
Çalışkanlığı<br />
Dr. Hasan IŞIK:<br />
Müzecilikte Yeni<br />
Yaklaşımlar Yaşayan<br />
Tarih Müzesi Örneği<br />
Doç. Dr. Bülent AKSOY- Doç.<br />
Dr. Ufuk KARAKUŞ - Dr.<br />
Abdullah TÜRKER:<br />
Etimesgut’un Nüfus Özellikleri<br />
15.45-<br />
16.00<br />
Dr. Sıddık ÇALIK:<br />
Ankara’da Ahi Yapıları<br />
Prof. Dr. Fatma ÖZTÜRK-<br />
Tuba GÜL: Etimesgut;<br />
Ahilik Geleneğinden<br />
Günümüz Mesleki<br />
Formasyon Çalışmaları<br />
Dr. Tüzel ATICI:<br />
Tarihten Günümüze<br />
Taşınanlar<br />
Öğr. Gör. Murat ALANDAĞLI:<br />
Tapu Tahrir, Nüfus ve<br />
Temettuat Defterleri<br />
Verilerinde Etimesgut’un<br />
Lokalizasyon, Nüfus ve<br />
Ekonomik Geçmişi<br />
16.00-<br />
16.15<br />
16.15-<br />
16.30<br />
TARTIŞMA<br />
ARA<br />
19
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Birinci Gün - Üçüncü Oturum: 16.30 – 18.00<br />
Salonlar A Solanu B Salonu C Salonu<br />
Oturum<br />
Başkanı<br />
Prof. Dr. Mustafa ALKAN Doç. Dr. Murat AKÇAKAYA Prof. Dr. Ali YAKICI<br />
16.30-16.45<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ–<br />
Zeynep Bengisu UĞUR:<br />
Kuruluş Yıllarında Basında<br />
Etimesgut<br />
Dr. Bahadır KILCAN –<br />
Dr. Selman ABLAK –<br />
Dr. Gökçe KILIÇOĞLU:<br />
Cumhuriyetten Günümüze<br />
Okullaşma Durumu Etimesgut<br />
İlçesi Örneği<br />
Prof. Dr. Hanife GÜZ-Gözde ŞAHİN: Yer<br />
Markacılığı Bağlamında Yerel<br />
Yönetimlerde Marka İmajı ve Etimesgut<br />
Yer Markası Algısı Üzerine Bir Analiz<br />
16.45-17.00<br />
Ar. Gör. Hülya Demir YALEZE:<br />
Atatürk’ün Örnek Köyünden<br />
1990’ların Belediyesi’ne Kadar<br />
Yaşayan Mekânlar Olarak<br />
Etimesgut’un Yapıları<br />
Arş. Gör. Kadir Ertaç ÇELİK:<br />
Türk Dünyasında Kimlik<br />
Oluşumunda Belediyelerin<br />
Rolü: Kazakistan Belediyeciliği<br />
ve Etimesgut Belediyesi<br />
Karşılaştırması<br />
Öğr. Gör. Aynur YÜCE: Somut Olmayan<br />
Kültürel Mirasın Yaygınlaştırılmasında Ve<br />
Korunmasında Yerel Yönetimlerin Rolü<br />
Bağlamında Etimesgut Belediyesi ve<br />
etiSEM Örneği<br />
17.00-17.15<br />
Dr. Hatira YUSİFOVA: Rus<br />
Türkolog V. A. Gordlevsky'nin<br />
1920'li Yıllarda Ankara'da<br />
Derlediği Halk Rivayetleri<br />
Dr. Fahri MADEN: Osmanlı<br />
Arşiv Belgelerin 19. Yüzyılda<br />
Etimesgut<br />
Dr. Bahadır KILCAN-Dr. Selman ABLAK-<br />
Dr. Gökçe KILIÇOĞLU: Zorunlu Göçe<br />
Maruz Kalan Öğrencilerin Okullaşma<br />
Durumu Etimesgut İlçesi Örneği<br />
17.15-17.30<br />
Prof. Dr. Aliya İSAYEVA–A.M.<br />
SMANOVA: Birinci Dünya<br />
Savaşı Sonrası Türkiye’deki<br />
Mustafa Kemal Atatürk’ün<br />
Siyaseti<br />
Prof. Dr. Fatma ÖZTÜRK- Emel<br />
HAYALİ: Bir Tasarım Olarak<br />
Mimarlık ve Moda Etkileşimi<br />
Prof. Dr. Hanife GÜZ-Gözde ŞAHİN: Olay<br />
Kodlama Kuramı Bağlamında Etimesgut<br />
Marka İmajı Oluşturmada Halkla İlişkilerde<br />
Bir İletişim Modeli Olarak etiSEM<br />
17.30-17.45 TARTIŞMA<br />
18.00-20.00 GALA YEMEĞİ<br />
Birinci Gün Sonu<br />
20
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
İkinci Gün - Birinci Oturum: 09.15 – 10.45<br />
Salonlar A Solanu B Salonu C Salonu D Salonu<br />
Oturum<br />
Başkanı<br />
Prof. Dr. Üçler BULDUK<br />
Prof. Dr. Tattigul<br />
KARTAEVA<br />
Prof. Dr. Bünyamin AYHAN<br />
Doç. Dr. Hasan YAYLI<br />
9.15-9.30<br />
Prof. Dr. Hüseyin ÇINAR:<br />
19. Yüzyılın İlk Yarısında<br />
Ahî Mesud, Elvan, Bağlıca<br />
ve Eymiryaman Köylerinin<br />
Nüfusu ve Nüfus<br />
Özellikleri<br />
Prof. Dr. Mehmet Serhat<br />
YILMAZ: Açıksöz<br />
Gazetesine Göre Milli<br />
Mücadele Döneminde<br />
Ankara<br />
Prof. Dr. H. Feriha AKPINARLI:<br />
Ankara İli Etimesgut İlçesi<br />
Çorap ve Patik Örücülüğünde<br />
Motif ve Kompozisyon<br />
Özellikleri<br />
Doç. Dr. Tuba Bahar – Dr.<br />
Nursel BAYKASOĞLU:<br />
Ankara İli Etimesgut<br />
Belediyesi Sürekli Eğitim Ve<br />
Uygulama Merkezi (etiSEM)<br />
El Sanatları Kurs<br />
Programlarının İncelenmesi<br />
9.30-9.45<br />
Prof. Dr. Nejla GÜNAY:<br />
Zir Vadisinde İskân Edilen<br />
Göçmenlerin Sosyal ve<br />
Ekonomik Hayata Etkisi<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ–<br />
Neslihan KILIÇ:<br />
Abdurrahman Velid<br />
Ebüzziya’nın Başkentin<br />
Ankara Olmasıyla İlgili<br />
Görüşleri<br />
Prof. Dr. Mehmet Seyfettin<br />
EROL: Türkiye’nin Türk<br />
Dünyası Politikasında Kamu<br />
Diplomasisi ve Yerel Bir Aktör<br />
Olarak Etimesgut Belediyesi<br />
Doç. Dr. Emine KOCA:<br />
Kent Marka İmajı<br />
Oluşturmada<br />
Disiplinlerarası İşbirliği ve<br />
Yerel Yönetimlerin Rolü<br />
9.45-10.00<br />
Doç. Dr. Şennur ŞENEL:<br />
19.Yüzyılda Etimesgut<br />
Prof. Dr. Mehmet<br />
ŞAHİNGÖZ: Atatürk’ün<br />
Ankara’sı ve Etimesgut<br />
Dr. Abdullah TÜRKER - Doç.<br />
Dr. Bülent AKSOY: Etimesgut<br />
ve Çevresinin Yapı ve Yeryüzü<br />
Şekilleri<br />
Dr. Kamil ŞAHİN – Meryem<br />
YILMAZ: Etimesgut’ta<br />
Yaşayan Gençlerin Sosyo-<br />
Ekonomik Özellikleri<br />
10.00-<br />
10.15<br />
10.15-<br />
10.30<br />
10.30-<br />
10.45<br />
Dr. Ahmet DEMİR:<br />
Elvankent’in Manevi<br />
Mimarı Ahi Elvan ve<br />
Vakıfları<br />
Dr. Tekin ÖNAL: Tek Partili<br />
Dönemde Etimesgut’un<br />
İdari Teşkilatlanması<br />
Ali KILCI: Etimesgut’ta Ahi<br />
Mesut Zâviyesi Vakfı<br />
TARTIŞMA<br />
ARA<br />
Prof. Dr. Fatma KOÇ:<br />
Etimesgut İlçesi’nin Kültür,<br />
Sanat ve Tasarım Alt Yapısı<br />
Bağlamında Yaratıcı Kültür<br />
Endüstrisi Haritası<br />
Oluşturulmasına İlişkin<br />
Öneriler<br />
21
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
İkinci Gün - İkinci Oturum: 10.45 – 12.00<br />
Salonlar A Solanu B Salonu C Salonu D Salonu<br />
Oturum<br />
Başkanı<br />
Prof. Dr. Mehmet<br />
Serhat YILMAZ<br />
Prof. Dr. H. Feriha<br />
AKPINARLI<br />
Prof. Dr. M. Seyfettin<br />
EROL<br />
Doç. Dr. Ufuk KARAKUŞ<br />
10.45-11.00<br />
Prof. Dr. Aşraf<br />
AHMEDOV: Emir<br />
Timur'un Ankara<br />
Bölgesindeki<br />
Faaliyetleri<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ -<br />
Arş. Gör. Hayrullah YANIK-<br />
Dr. Ceren YEGEN: Yerel<br />
Basının Kamuoyunu<br />
Oluşturma Görevi:<br />
Etimesgut Örneği Üzerine<br />
Bir Araştırma<br />
Prof. Dr. Emine<br />
BAYDAN - Dr. Emre<br />
ARSLANBAŞ:<br />
Geçmişten Günümüze<br />
Etimesgut'ta Tarım ve<br />
Hayvancılık<br />
Doç. Dr. Hasan YAYLI -<br />
Öğr. Gör. Hasan KAYA:<br />
Etimesgut’ta Yaşayan<br />
Gençlerin Kentlilik Bilinci<br />
ve Gelecek Planlamasında<br />
Etimesgut’un Yeri<br />
11.00-11.15<br />
Prof. Dr. Üçler BULDUK:<br />
Ankara’daki Konar-<br />
Göçer Teşekküller;<br />
Göçerlikten Yerleşikliğe<br />
Bir Şenlenme Öyküsü<br />
(16.-18.Yy.)<br />
Prof. Dr. Bünyamin AYHAN:<br />
Olağanüstü Durum,<br />
Gazetecilik ve Haber<br />
Prof. Dr. Mehmet<br />
ŞAHİNGÖZ-Dr.<br />
Bahattin DEMİRTAŞ:<br />
Dünden Bugüne<br />
Etimesgut’ta Sağlık<br />
Hizmetleri<br />
Dr. Yaşar BARUT:<br />
Etimesgut'ta Kaynaştırma<br />
Uygulamaları<br />
11.15-11.30<br />
Prof. Dr. M. Derviş<br />
KILINÇKAYA: Türk<br />
Dünyasının Manevî<br />
Birliği’nin Yeniden<br />
İnşası<br />
Dr. Adalet GÖRGÜLÜ<br />
AYDOĞDU: Başkentte<br />
Yerel Basın Anlayışı Yerel<br />
Gazete Yöneticilerine<br />
Yönelik Bir İnceleme<br />
(Etimesgut Örneği)<br />
Dr. Abdullah TÜRKER-<br />
Doç. Dr. Bülent<br />
AKSOY: Etimesgut’ta<br />
Tarımsal Yapı ve<br />
Üretim<br />
Öğr. Gör. Bülent<br />
YILMAZER: Cumhuriyet<br />
Gençliğini Kanatlandıran<br />
Etimesgut<br />
11.30-11.45<br />
Prof. Dr. Kartaeva<br />
TATTİGUL: Türklerin Su<br />
Kullanım Sistemindeki<br />
Eski Halk Bilgisi (Kuyu<br />
ve Çıkrık Kurulumları<br />
Üzerine)<br />
Gülçin SAĞIR: Ankara'da<br />
Tarihten Bir Doku Kızılırmak<br />
Sineması<br />
Dr. Abdullah TÜRKER-<br />
Doç. Dr. Bülent<br />
AKSOY: Etimesgut ve<br />
Çevresinin Yağış<br />
Özellikleri<br />
Dr. Yaşar BARUT:<br />
Etimesgut'ta Özel Eğitim<br />
11.45-12.00 TARTIŞMA<br />
12.00 14.00 ÖĞLE ARASI<br />
22
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
İkinci Gün - Üçüncü Oturum: 14.00 – 15.30<br />
Salonlar A Solanu B Salonu C Salonu D Salonu<br />
Oturum<br />
Başkanı Dr. Ceren YEGEN Prof. Dr. Sezai TÜRK Doç. Dr. Emine KOCA Prof. Dr. Fatma KOÇ<br />
14.00-<br />
14.15<br />
Prof. Dr. Temuçin Faik<br />
ERTAN-Dr. Bahattin<br />
DEMİRTAŞ: Devlet<br />
Karşılama ve Uğurlama<br />
Törenlerinde Bir Durak<br />
Etimesgut Askeri<br />
Havaalanı (1945-1960)<br />
Prof. Dr. Nurettin GÜZ-<br />
Dr. Gülsen SARAY: Seçmenin<br />
Siyasal Tercihlerini Etkileyen<br />
Faktörler Etimesgut Örneği<br />
Üzerine Bir İnceleme<br />
Prof. Dr. Mehmet DİKKAYA:<br />
Etimesgut’un Sosyo-<br />
Ekonomik Analizi<br />
Doç. Dr. Bülent<br />
AKSOY- Dr.<br />
Abdullah TÜRKER:<br />
Etimesgut Çevresinin<br />
Sıcaklık, Basınç ve<br />
Rüzgâr Özellikleri<br />
14.15-<br />
14.30<br />
Necat ÇETİN:<br />
Etimesgut Uçak<br />
Fabrikasının<br />
Kapanması Öncesi<br />
1948 Yılı Tarihli Hava<br />
Harp Sanayisi<br />
Konusunda Önemli Bir<br />
Rapor<br />
Prof. Dr. Hanife GÜZ:<br />
Liderlik Sarmalından Yerel<br />
Yönetimlerde Lider İmajının<br />
Oluşmasında Retorik ve Lider<br />
Retoriği Enver Demirel<br />
Örneği<br />
Prof. Dr. Mehmet<br />
ŞAHİNGÖZ-Doç. Dr. Fahri<br />
TEMİZYÜREK: Cumhuriyetin<br />
İlk Yıllarında Ankara’da<br />
Sosyal Hayat<br />
Doç. Dr. Fahri<br />
TEMİZYÜREK:<br />
Ankara Mimarisinin<br />
Tarihsel Gelişimi<br />
14.30-<br />
14.45<br />
Aykut CANLI:<br />
Etimesgut’un Türk<br />
Havacılığındaki Yeri ve<br />
Havacılık Eğitimi<br />
Açısından Önemi<br />
Dr. Refik YASLIKAYA:<br />
Etimesgut Yerel Seçimlerinin<br />
Retrospektif Analizi<br />
Doç. Dr. Ufuk KARAKUŞ:<br />
Cumhuriyet’ten Günümüze<br />
Etimesgut’ta Nüfus Gelişimi<br />
Doç. Dr. Didem<br />
EKİNCİ: Devlet İnşası<br />
Sürecinde Yeni<br />
Başkent<br />
Yapılandırılması<br />
Örneği Ankara ve<br />
Etimesgut<br />
14.45-<br />
15.00<br />
Necat ÇETİN:<br />
Etimesgut Uçak<br />
Fabrikası ve Burada<br />
Üretilen Bazı Uçaklar<br />
Hakkında Bir Çalışma<br />
Dr Konur Alp KOZ * ,<br />
Dr Serap CAN:<br />
Yerel Yönetimler ve<br />
Sosyal Medya:<br />
Facebook ve Twıtter<br />
Paylaşımları Üzerine<br />
Bir Değerlendirme<br />
Dr.Tamara<br />
ÖLÇEKÇİ:<br />
Türk Ve Slav<br />
Dünyasının<br />
Tarihi ve<br />
Kültürel<br />
Bağları<br />
Jazira<br />
TEREKBAYEVA<br />
Kazak Halkının<br />
Deveyi Araç (Taşıt)<br />
Olarak Kullanması<br />
Bilim Uzm. Mustafa<br />
MURAT:<br />
Çağdaş<br />
Etimesgut’un<br />
Oluşumunda<br />
Yönetici Profili: Enver<br />
Demirel Örneği<br />
15.00-<br />
15.15<br />
TARTIŞMA<br />
15.30-<br />
15.45<br />
ARA<br />
23
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
İkinci Gün - Dördüncü Oturum: 15.45 – 16.45<br />
Genel Değerlendirme<br />
Oturum Başkanı<br />
Prof. Dr. Mehmet Derviş KILINÇKAYA<br />
Prof. Dr.Olcabay KARATAYEV<br />
Konuşmacılar<br />
Prof. Dr. Üçler BULDUK<br />
Prof. Dr.Vüsale MUSALI<br />
Prof. Dr.Yılmaz KURT<br />
Fotoğraf Çekimleri<br />
16.45-18.00 Ankara Gezisi<br />
18.00-20.00 Kapanış Yemeği<br />
İkinci Gün Sonu<br />
24
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
<strong>BİLDİRİ</strong> <strong>ÖZETLERİ</strong><br />
25
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA’NIN DOĞA TARİHİ: ON MİLYON YIL ÖNCESİNE YOLCULUK<br />
Berna ALPAGUT<br />
Prof. Dr. Ankara Üniversitesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Günümüzden yaklaşık on milyon yıl öncesinde acaba Ankara’nın doğal çevresi nasıldı? Hiç<br />
düşündünüz mü? Günümüzde Ankara’dan güneye doğru yol alırsanız bozkır bitki örtüsü<br />
önünüzde uzar gider ama kuzeye yönelirseniz Kızılcahamam ilçesinden itibaren başlayan<br />
ormanlık alanlar ile kendinizi yeşil örtünün kucağında bulursunuz ki bu da size bir başka<br />
mutluluk verir.<br />
Acaba uzak geçmişimizde Ankara kent dokusu ve çevresi günümüzden çok daha fazla yeşil<br />
miydi? Bugünden farklı olarak hangi canlı türleri çevremizde yaşıyordu? İşte bu sorularımızın<br />
yanıtını Doğa Tarihi Araştırmaları üzerinden elde edilen Bilimsel veriler yanıtlıyor.<br />
Söyleşimizde uzak geçmişimize zamanda bir yolculuk yapacak ve sizleri günümüzde Ankara<br />
çevresinin tükenmiş türleri ve habitatları ile buluşturacağız.<br />
THE NATURE HISTORY OF ANKARA: JOURNEY TO TEN MILLION YEARS AGO<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
How was the natural environveny of Ankara about 10 million years ago? Have you ever<br />
thought? Today, İf you go to south from Ankara, the steppe vegetation will extend in front of<br />
you but if you head north, you will find yourself in the lap of green vegetation with the forested<br />
areas which startsv from Kızılcahamam district, which gives you another happiness.<br />
In the distant past Ankara’s city texture and the environment was much greener than today?<br />
Unlike today, what kind of living species live around us? The answer to these questions is<br />
answered by the scientific data obtained by natural history researches.<br />
In our speech we will make a journey to our distnat past and meet you with the extinct<br />
species and habitats of Ankara today.<br />
26
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
PALEOLİTİK ÇAĞ’DA ANKARA<br />
Harun TAŞKIRAN<br />
Prof. Dr. Harun Taşkıran, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Arkeoloji<br />
Bölümü, Ankara.<br />
ÖZET<br />
Ankara çevresinin Yontmataş Çağ’ına (Paleolitik) ait ilk buluntular 20. Yüzyılın başlarında<br />
elde edilmiştir. Ankara’nın yakın çevresinde bulunmuş ilk buluntu 1910 yılında İngiliz arkeolog<br />
Reginald Campbell-Thompson tarafından Uzağıl Köyü’nde saptanan andezitten yapılmış bir<br />
elbaltasıdır. Bu ilk buluntuyu 1931 yılında Kurt Bittel’in, 1938 yılında Eugene Pittard, Max<br />
Pfannenstiel ve Kurt Leuchs’ün araştırmalarında bulunan yontmataş aletler izler. Bunların<br />
tamamı yüzeyden rastlantısal olarak bulunmuş olup, münferit (tekil) buluntulardır. Ankara<br />
çevresinde daha bilinçli ve amaçlı Paleolitik Çağ araştırmaları esasen Dil ve Tarih-Coğrafya<br />
Fakültesinin kurulmasından sonra yapılmaya başlanmıştır. 1937 yılında Türk Tarih Kurumu adına<br />
yapılan Etiyokuşu kazısı ise Ankara’da Paleolitik Çağ’a ait yapılan ilk ve tek arkeolojik kazıdır.<br />
Paleolitik Çağ açısından Ankara ve yakın çevresine genel olarak bakıldığında bölgenin,<br />
özellikle akarsu kenarlarının, Alt ve Orta Paleolitik dönemlerde ilk insanlar tarafından yaşam<br />
alanı olarak yoğun olarak tercih edildiği anlaşılmaktadır. Üst Paleolitik döneme ait izler ise<br />
önceki dönemlere göre biraz daha siliktir. Ankara ve yakın çevresinde bulunan Paleolitik Çağ’a<br />
ait buluntuların dolgu içi buluntularla desteklenmesi ve yaşlandırma çalışmalarıyla tarihlenmesi<br />
günümüze kadar maalesef gerçekleşememiştir. Bu nedenle Ankara ve çevresinin Paleolitik Çağ<br />
açısından tekrar yoğun yüzey taramalarıyla araştırılması ve saptanacak bir Paleolitik yerleşim<br />
yerinde modern sistemlerle bir arkeolojik kazının yapılması en büyük beklentilerimizden biridir.<br />
ANKARA IN PALEOLITHIC AGE<br />
<strong>ABSTRACT</strong>:<br />
The first findings belonging to the Paleolithic Age of the surrounding area of Ankara were<br />
collected at the beginning of the 20th century. The first chipped stone tool found in the<br />
province of Ankara is a hand-axe which produced of andesite. It was discovered in the village<br />
of Uzağıl by British archaeologist Reginald Campbell-Thompson in 1910. After this first handaxe,<br />
some chipped stone tools were found on the surface surveys which carried out by Kurt<br />
Bittel in 1931, Eugene Pittard, Max Pfannenstiel and Kurt Leuchs in 1938. All of these are found<br />
incidentally on the surface and are individual finds. More conscious and purposeful Paleolithic<br />
Age studies around Ankara were started after the building of the Faculty of Language and<br />
History-Geography. The Etiyokuşu excavation carried out in 1937 in the name of the Turkish<br />
Historical Society is the first and only archaeological excavation of the Paleolithic Age in<br />
Ankara.<br />
27
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
When we look at Ankara and its surrounding area in terms of the Paleolithic Age, it is<br />
understood that the region, especially the terraces of stream, is heavily preferred as the habitat<br />
by the first humans in the Lower and Middle Paleolithic periods. The remains belonging to the<br />
Upper Paleolithic period are slightly most weak than in previous periods. Unfortunately, the<br />
Paleolithic finds which found in Ankara and its surroundings area were not supported by in situ<br />
finds and dating methods. For this reason, it is necessary to investigate again by means of<br />
intensive surface surveys Ankara and its surroundings area in terms of the Paleolithic Age. The<br />
realization of an archaeological excavation with modern systems in a new Paleolithic<br />
settlement to be determined is one of our greatest expectations.<br />
28
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
“20. YÜZYILIN BAŞLARINDA BİR RUS ORYANTALİSTİNİN ANKARA’DA<br />
TOPLADIĞI ETNOGRAFİK DERLEMELER VE ONLAR ÜZERİNE BİR<br />
DEĞERLENDİRME”<br />
Vüsale MUSALI<br />
Prof. Dr. Kastamonu Üniversitesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Kastamonu<br />
ÖZET<br />
Prof. Dr. V.A. Gordlevsky (1876 – 1956) ünlü Rus Türkologlardandır. Moskova’daki Lazerev<br />
Doğu Dilleri Enstitüsünde eğitim almış, 1907-1948 yıllarında aynı üniversitede Türk dili ve<br />
edebiyatı bölümünde çalışmıştır. 1946 -1956 yılları arasında Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi<br />
Şarkiyat Enstitüsünde bölüm başkanlığı yapmış, bu akademinin asıl üyesi olmuştur.<br />
V.A. Gordlevsky Türkoloji alanında uzmanlaşmış, defalarca Türkiye’de alan araştırması<br />
gerçekleştirmiş, Türk halkının gelenek ve görenekleri, kültürleri, sosyal hayatları, dinî düşünceleri<br />
üzerine incelemelerde bulunmuştur. O, Türklerin dili, edebiyatı, halk bilimi ve tarihini konu eden<br />
çalışmalara imza atmış ve bu eserlerini makale ve kitap şeklinde yayınlamıştır.<br />
V.A.Gordlevsky’nin Türkiye ile ilgili araştırmaları, izlenimleri ve hatıraları onun ölümünden<br />
sonra 4 ciltten oluşan “Seçkin Eserler”inde toplanmış ve Moskova’da Şark Edebiyatı<br />
Yayınevinde basılmıştır. Kitabın I. cildinde (1960) yazarın Türkiye tarihi ile ilgili yazıları yer<br />
almaktadır. II. cilt (1961) Türk dili ve edebiyatı alanındaki makalelerini ihtiva etmektedir. III. cilt<br />
(1962) Türkiye tarihi, medeniyeti ile ilgili araştırma, izlenim ve hatıralarından oluşmaktadır. IV.<br />
cilt (1968) ise halk bilimi, şarkiyat tarihi ve tanıtım yazılarını kapsamaktadır.<br />
Sempozyuma sunmak istediğimiz bildiriyi hazırlama amacımızı aşağıdaki şekilde sıralaya biliriz:<br />
• Bütün hayatını Türkiye ile ilgili araştırmalara adamış ünlü Rus Türkolog’un eserleri<br />
hakkında genel bilgiyi Türkiye’deki bilim camiasına sunmak,<br />
• V.A.Gordlevsky’nin 1909, 1910, 1911, 1926 ve 1928 yıllarında Türkiye’de bulunduğu sırada<br />
Ankara’daki etnografi, gelenekler, dini hayat, günlük hayat ile ilgili hatıralarını ve<br />
derlemelerini tanıtmak,<br />
• Bu amaçla V.A.Gordlevsky’nin “Seçkin Eserler”inde yer alan ve Ankara’yla ilgili izlenim,<br />
hatıralara ve derlemelerini değerlendirmek,<br />
• V.A.Gordlevsky’nin Ankara’nı çeşitli yönlerden ele alan bu yazıları Türkiye’de bizzat kendi<br />
gözleri ile gördüklerine, duyduklarına dayanan derlemeler olması sebebiyle kıymetlidir.<br />
Bu güne kadar Türkiye’de V.A. Gordlevski’nin eserlerinden sadece “Anadolu Selçuklu<br />
Devleti” isimli kitabı yayımlanmıştır. Bunun dışında V.A. Gordlevskiy’nin Türkiye’de bulunduğu<br />
sırada İstanbul, Ankara, İzmir ve diğer Anadolu şehirlerinden topladığı bilgiler ışığında kaleme<br />
aldığı makalelerden sadece 1’i tercüme edilmiş, dini inançla ilgili yazıları ise 1 makalede ele<br />
alınmıştır.<br />
29
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Bildirimizde bir Rus Türkolog’un izlenim ve derlemelerinden yola çıkarak kaleme aldığı 4<br />
ciltlik eserin 4. cildindeki Ankara’da etnografı ile ilgili derlemeleri değerlendirmeyi amaçlıyoruz.<br />
Bu derlemeler 20. yüzyılın başlarından 30’lu yıllara kadarki Ankara’daki etnografik bilgileri<br />
değerlendirmek fırsatı sunuyor.<br />
AN ETNOGRAPHIC COMPILATION OF A RUSSIAN ORIENTALIST IN<br />
ANKARA AT THE BEGINNINGS OF THE 20TH CENTURY AND THEIR<br />
EVALUATION<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
V.A. Gordlevsky (1876 - 1956) is one of the famous Russian turkologist. He studied at the<br />
Lazerev Institute of Oriental Languages in Moscow and worked in Turkish Language and<br />
Literature department of the same University from 1907 to 1948. In 1946, he was ordained.<br />
Between 1946 and 1956 he was chair of department at the Oriental Institute of the Russian<br />
Academy of Sciences. V. A. Gordlevskiy specializing in the field of Turcology, within 40 years<br />
he went to Turkey and come out several field research. By respecting the traditions of Turkish<br />
people, he published their traditions, customs, culture, social life, religious ideas, researched<br />
the folklore in the form of articles and books. The research works, impressions and memories<br />
of V.A.Gordlevsky on Turkey, consisting of 4 volume "Outstanding Works" and collected at<br />
the Press of Oriental Arts in Moscow. There is an articles about Turkish history in the first<br />
volume. II volume (1961) contains articles on Turkish language and literature. III volume<br />
contains (1962) Turkey's history, research on civilization, impressions and memories. IV volume<br />
(1968) includes folklore, history of oriental history and introduction. In the symposium we would<br />
like to present and evaluate Gordlevsky’s ethnographic compilations in Ankara from 4th<br />
volume of his "Outstanding Works". These compilations offer opportunity to access of<br />
ethnografic information of Ankara region from the beginnings of XX century to 1930’s.<br />
30
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TARİH VE KÜLTÜR VARLIKLARIYLA ETİMESGUT<br />
Gökçe GÜNEL<br />
Uzman Sanat Tarihçisi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Anaolu’nun ortasında önemli bir yerleşim merkezi olan Ankara, tarih öncesi devirlerden beri<br />
birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kent tarihi boyunca üzerinde yaşadığı her medeniyetin<br />
bıraktığı izleri taşıyarak zenginleşmiştir. Ankara, bilinen tarihi boyunca stratejik bir mevkide yer<br />
aldığından, uzun tarihi boyunca Hitit, Frig, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde<br />
her zaman başkent ve önemli bir merkez olmuştur.<br />
Kral yolu ve İpek yolu olarak bildiğimiz batıdan Ankara şehrine ulaşan yollar, bugünkü<br />
Etimesgut ilçesinden geçmektedir. Etimesgut'un bugün mahalle olan köylerinde, günümüze<br />
intikal eden birçok arkeolojik alan ile Ankara çevresinde yerleşen medeniyet ve kültürlerin<br />
ürettiği önemli bir kısmı Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde yer alan zengin kültür<br />
varlıkları bulunmaktadır. Bunlar Etimesgut İlçesinin tarihi zenginliği olarak kenti yücelten kültür<br />
değerleridir.<br />
Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün emirleriyle 1930'larda başlatılan Atatürk<br />
Orman Çiftliği arazisi ile Etimesgut çevresinde yapılan kazılarda, yörede özellikle Frig<br />
dönemine ait bir kült merkezi olduğunu düşündüren Tanrıça Kybele ve Tanrı Attis'e atfedilen<br />
taş kabartmalar ve ayrıca boğa, aslan, kanatlı grifon gibi çeşitli kutsal hayvanların betimlendiği<br />
taş kabartmalar bulunmuştur.<br />
Bugün Ankara'nın batıya uzanan yolları üzerinde bulunan Etimesgut İlçesi, üzerinde<br />
barındırdığı kültür varlıklarıyla gelecekte de kent için önemli bir değer olacaktır.<br />
31
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
KAZAKİSTAN’DAKİ TÜRK AİLESİ VE NİKÂH MESELELERİ<br />
Kalysh AMANZHOL<br />
Prof.Dr. Al-Farabi Kazakh National University, Almatı, Kazakistan<br />
ÖZET<br />
Bu tebliğ etnografik, sosyolojik, istatistik ve diğer mukayeseli belgeleri esas almıştır. Bu ise<br />
meseleyi her yönlü araştırmaya imkân sağlar.<br />
Aile ve nikâh meselelerini araştırma birçok etnik gruplarla birlikte etnokültürel özelliklere<br />
sahip olan yerel Türklerin de yaşadığı çok uluslu Kazakistan’ın bağlamında çok önemlidir. Diğer<br />
yönden tek Cumhuriyet genelinde değil, aynı zamanda ailede birkaç onyıllık içinde yaşanan<br />
değişiklikler profesyonel âlimlerin dikkatini talep eder.<br />
Bahsedilen mesele uluslararası özellikleri dikkate alarak ve etnik gruplar arası ilişkiler<br />
durumunda araştırıldı. Gelecek karı kocanın tanışma şartları, evlilik ortağını seçme özellikleri ve<br />
önemi ele alınmaktadır. Burada ayrı bir faktörle birlikte akrabalarının geleneksel rölünün<br />
üstünlüğü ile önemi görülmektedir. Gelecek eşlerin buluşma yerleri, nikâh kurma süresi ve<br />
nikâh yaşının vakti anlatılır. En sonunda aile ekolünün en alt, üstün ve ortalama yaşına dikkat<br />
edilerek anlatılır. Eğer istatistik malumatlara bakacak olursak Türk erkeklerinin üçte ikisi 20 ile<br />
24 yaş arasında evlenmektedir. Tahminen beşte biri 25’ten 29 yaşına kadar; kadınların üçte biri<br />
20 yaşına gelmemiş ve yarısı 20 ile 24 yaş arası nikâh kurar. Aynı zamanda genç eşlerin 2,6 ile<br />
%22,0’a kadar olanı kendi arkadaşlarıyla evlenirler. Gelinlerin çoğu kendisinden çok daha<br />
büyük erkeklerle nikâh kurarlar. Nikâh yaşı 1 ile 5 yıldan 6 ile 10 yıl ve daha çok (tahminen %20)’yi<br />
oluşturur. 2009 yılında Türklerin %66,2’si nikâh kurdu. Onların %67,4’ü erkekler ise % 65,0’i<br />
kadınlar oldu.<br />
Bu tebliğde günümüzdeki nikâhların sonraki esas formu da gösterilmiştir: Gelinle damat<br />
velilerinin izniyle düzenlenmiş düğün veya geleneksel ve resmi kız isteme; b) gelini “kaşırması”<br />
veya onun “kızın kaçması” ile c) Avrupalı etnik grup geleneğine uygun olan genelde şehirlerde<br />
karşılaştığımız nikâhtır.<br />
Türkler arasında kararsız evliliklere de dikkat edilmektedir. Boşanma nedenleri, onların etnik<br />
grubu, cinsiyeti, yaşı, anne ve babasından biriyle yaşamını devam ettiren ailelerdeki çocuklarla<br />
gençlerin problemleri v.b analiz edilmektedir.<br />
32
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
FAMİLY AND MARRİAGE PROBLEMS OF THE TURKS OF KAZAKHSTAN<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
This report is based on ethnographic, sociological, statistical and other comparative<br />
materials, which allowed the author to comprehensively investigate the given problem.<br />
The study of family and marriage institutions is especially important in the context of multiethnic<br />
Kazakhstan, where local Turks, who have stable ethno-cultural features, live along with<br />
a variety of ethnic groups. On the other hand, changes in the course of several decades not<br />
only in the republic, but also in the family require close attention to them from professional<br />
scientists.<br />
The problem under consideration has been studied taking into account ethnic specifics and<br />
in the context of interethnic interactions. The conditions for acquaintance of future spouses,<br />
features and significance of the choice of marriage partners are disclosed. Here along with the<br />
personal factor, the priority and high importance in this traditional role of close relatives is<br />
traced. Places for dating of future spouses, the duration of dating before marriage, the age of<br />
marriage are mentioned. The latter is shown taking into account the minimum, prevailing and<br />
middle age of the family establishment. If you look at the statistics, about two-thirds of the<br />
Turkish men have created a family at the age of 20-24 years and about one-fifth - 25-29 years;<br />
about one third of women have married under the age of 20 and half is at the age of 20 and<br />
24. According to our statistical data, from 2.6 to 22.0% of newlyweds marry their peers. At the<br />
same time, the vast majority of brides marry men older than themselves. At the same time, the<br />
range of marriageable age ranges from one to five years (the main massif) to 6-10 years and<br />
above (about 20%). In 2009, 66.2% of Turks were married, including 67.4% of men and 65.0%<br />
of marriageable age.<br />
The report identifies the main forms of the conclusion of modern marriages, which are<br />
carried out: a) through traditional official matchmaking, providing the wedding feast as by the<br />
parents of the bride and groom; b) by “bridling” or “escape” of the bride; c) following the<br />
example of European ethnos, a civil marriage, found mainly in the cities.<br />
Attention is paid to unstable marriages among Turks, which often end in divorce. The<br />
motives and reasons for the dissolution of marriages, their ethnic, gender and age structure,<br />
the problems of children and adolescents in single-parent families, etc. were mentioned.<br />
33
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRK-KAZAK TARİHÎ EFSANELERİNDEKİ KOZMOLOJİK TANIMLAR VE<br />
TÜRKLERİN KÖKENİ İLE ALÂKALI MESELELER<br />
Mendigül NOGAYBAYEVA<br />
Prof. Dr. Al-Farabî Kazak Milli Üniversitesi, Almatı, Kazakistan<br />
ÖZET:<br />
Mitoloji Türk halklarının dünyagörüşünü etnotarihî boyutta ele alınması acısından önemli<br />
sayılır. Özellikle, Moğol istilası dönemi, Türklerin kökeni ile etnik yapısı, eski, orta çağ ve<br />
bugünkü yaşayış tarzı ile şuuru yeniden ele alınması gerekmektedir.<br />
Türk halklarının mitolojik araştırmaları ile ilgili ilmî meseleler onların kökeni ile de bağlıdır.<br />
Atalarımızın etnokültürel özellikleri Orta Asya’da yaşayan Türk halkların birçoğunda<br />
görülmektedir. Türk mitolojisinin izleri birçok milletlerde esas ulusal zihniyet olarak kalmıştır.<br />
Eski Türk mitolojisi ile etnotarihî, bugünkü Türk halklarının kültür temelidir. Bu nedenle Türk<br />
topluluklarının etnotarihi ile mitolojisi, onun yapısı, özellikleri Türk kültürünün bütünlüğünü<br />
ortaya koymaktadır. Bunun yanısıra Orta Asya Türklerinin etnotarihi ile mitolojisini araştırmak,<br />
etnik grupların kültür ve yapısını oluşturan düşüncelerini netleştirmeye yön sağlar.<br />
Türklerin mitolojik ve manevi dünyasının bir parçası olan eski efsaneleri ile geleneksel dünya<br />
görüşünü incelemek ve bununla ilgili meseleleri ortaya koymak bu tebliğin amacını temin<br />
etmektedir.<br />
Türk halkların geleneksel kültürünü bir bütünlük içerisinde ele alınması önemlidir. Bu sosyal<br />
bilimler çerçevesinde çeşitli araştırma yöntemlerini önemsemeyi gerektirir. Sebebi Türk<br />
halkların mitolojisini her yönlü analiz etmeye, onun her dönemle ilişkili bağlarını izah etmeye<br />
imkân sağlar.<br />
Konunun sorunlarını ortaya koya bilmek yöntemi meselenin kökünü belirler. Sistemli<br />
yöntemler ortaya koyulan problemi tespit eder. Bu yöntemler geleneksel Kazak Türklerinin<br />
kültürünü ve etnik yapısının mitolojik anlayışının yapısal-fonksiyonel benzersizliği netleştirildi.<br />
Yapısal-fonksiyonel incelemeler Türk kültürünün kendine has özelliklerini belirlemeye yön<br />
göstermiştir. Özellikle, efsanevi yaratıcılıkla her türlü işaret sisteminin görevi ile mitolojik<br />
anlayışı açıklanır. Tarihi ve kültürel araştırmalar Türk halkların geleneksel dünya görüşü ile dış<br />
kültürel, etnik ve dinî bağların düzeyini ortaya koymuştur. Tarihi karşılaştırmalı yöntem Kazak<br />
mitolojisinin diğer akraba topluluklarının mitolojisiyle benzerliklerini, aynı zamanda onların<br />
ortaya çıkışını açıklar.<br />
Anahtar Kelimeler: Türk Halkları, Kozmolojik Tanımlar, Kazak Hanlığı<br />
34
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
COSMOLOGICAL COGNITION AND THE PROBLEM OF THE TURKS<br />
ORIGIN IN THE TURKIC-KAZAKH GENEOLOGICAL LEGENDS.<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
1. Relevance: The scientific problems associated with the study of the mythology of the Turkic<br />
peoples are inextricably linked with ethnogenesis. The Proto-Turkic ethno-cultural component is<br />
seen among a number of Turkic-speaking peoples of Central Asia. The Turkic mythology of many<br />
peoples remains the basis of the national mentality. Therefore, the issues of religious and<br />
mythological views of the Turks are of great interest for researchers dealing with the problems of<br />
the history and traditional culture of the Turkic-speaking peoples. Ancient Turkic mythology and<br />
ethnohistory are the basic in the culture of many modern Turkic nations. Therefore, the study of<br />
ethnohistory and mythology of the Turkic peoples, its images and substantive features, is of great<br />
importance for understanding the integrity of the Turkic culture. Along with this, the study of<br />
ethnohistory and mythology of the Turkic-speaking nations of Central Asia makes it’s possible to<br />
reveal the culture-forming and structure-forming elements of the ethnos thinking, which is<br />
especially important in determining approaches to intercultural interaction, the interaction of<br />
nomadic and sedentary cultures.<br />
2. The aim of the report is to reveal the general genesis and basic structure-forming components<br />
of the Turkic mythological and spiritual picture of the world, to determine the stages in the<br />
development of mythological representations in the traditional worldview of the Turkic nations.<br />
3. Research methods The consideration of various spheres of traditional culture of the Turkic<br />
peoples in the context of myth determined the significance of a holistic, integrative approach that<br />
predetermined the need to address various methods of research within the humanities.<br />
Using the problem-thematic method, the main issues of scientific research will be determined.<br />
The analysis within the framework of the system approach will allow to determine the source of<br />
integrity, the foundations of the structural and functional unity of traditional culture and the<br />
mythological consciousness of the ethnos. Structural and functional analysis of the forms of culture<br />
will be used to identify the genetic core of ethnic Turkic culture, to determine the unified logic of<br />
myth-making and the functioning of various sign systems as manifestations of mythological<br />
consciousness. The methods and procedures of the historical and cultural method are applied in<br />
the analysis of the peculiarities of the traditional outlook of the Turkic nations at various time<br />
stages, in the context of various externally cultural, ethnic and religious influences. Comparativehistorical<br />
method allowed to compare the mythology of Kazakhs with the mythology of ethnically<br />
close peoples, to determine the genetic and typological origins of myths and the relative time of<br />
their occurrence. Analytical work within the framework of these methods allowed us to identify the<br />
semantic dominants determined by the mythological consciousness, as well as to reveal the stable<br />
foundations of the ethnic worldview and world development.<br />
Keywords: Turkish peoples, Cosmological definitions, Kazakh Khanate<br />
35
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ÖZET:<br />
KAZAK VE TÜRK EĞİTİM ALANINDAKİ İŞBİRLİĞİ (AL-FARABİ KAZAK<br />
DEVLET ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİNDE)<br />
Kayrat ZHUNYS * , Şınaray BÜRKÜTBAYEVA **<br />
*<br />
PhD. Dr.DoçentAl-Farabi Kazak Devlet Üniversitesi, Almatı, Kazakistan<br />
**<br />
Doktora öğrencisi, Al-Farabi Kazak Devlet Üniversitesi, Almatı, Kazakistan<br />
Bugün Al-Farabi Kazakh Ulusal Üniversitesi, 180 uzmanlık alanında yaklaşık 16 bin öğrenciye,<br />
lisans ve doktora öğrencisine sahiptir.<br />
16 fakülte ve 102 bölüm var. Öğretim kadrosu yaklaşık 2.000 uzmandan oluşmaktadır. 100<br />
hektarı kapsayan kendi kampüsüne sahiptir.<br />
Üniversitenin bilimsel potansiyeline sahip 22 tane araştırma enstitüsü ve merkezi,<br />
teknoparkı, iki adet modern ulusal laboratuvarı bulunmakta olup, yaklaşık 60 uluslararası proje<br />
de dâhil olmak üzere 300'den fazla bilimsel projeye katılmıştır. Üniversitede her fakültede çok<br />
sayıda bilimsel dergi bulunmaktadır.<br />
Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi'nin bir sürü bilimsel merkezleri vardır. Onlar yabancı<br />
ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla birlikte çalışıyorlar. Bunlar arasında Konfüçyüs Enstitüsü,<br />
TÜRKSOY, Avrupa Bilgi Merkezi, NATO Kaynak Merkezi ve Amerikan Demokratik Çalışmalar<br />
Merkezi bulunmaktadır.<br />
Uluslararası işbirliği alanı çok geniştir ve o uzmanlık seviyesi, bilgi işbirliği, geniş araştırma,<br />
eğitim ve ortak eğitimi kapsıyor. Genel olarak, üniversitemiz Avrupa, Türkiye, Asya, Afrika,<br />
Amerika Birleşik Devletleri ve diğer önde gelen üniversiteler ve araştırma merkezleri ile<br />
400'den fazla anlaşmaya sahiptir.<br />
Gördüğünüz gibi, Kazak Ulusal Üniversitesi yeterli bilimsel ve eğitimsel potansiyele sahiptir.<br />
O bizim Üniversitemizi Kazakistan'da yükseköğrenim için küresel bir merkez haline getirecek<br />
ve biz bu fırsatı sürekli olarak uygulayacağız.<br />
Doğu bilimleri fakültesi Kazakistanda doğu dillerin öğreten, yüksek vasıflı uzmanlar<br />
yetiştiren en büyük merkezdir. Üniversitede okunan doğu dilleri (Arapça dâhil), 20. yüzyılın<br />
70'yıllarına dayanmaktadır. Bugün, Doğu Bilimleri Fakültesi, oldukça nitelikli öğretim<br />
kadrosuna sahip, ilgi çekici, ilginç ve yaratıcı eğitim ve eğitim çalışmalarıyla Kazakistan Oryantal<br />
Araştırmaları'nın en iyi bilinen bir merkezidir.<br />
1989 yılında Kazakistan'ın önde gelen üniversitelerinden biri olarak kabul edilen Al-Farabi<br />
Kazak Ulusal Üniversitesi'nde Doğu bilimleri Fakültesi açılmıştır. Fakültede 8 doğu dili vardır.<br />
Bunlar: Arapça, Türkçe, Farsça, Urduca, Hintçe, Japonca, Korece ve Çince. Aynı kökten gelen<br />
Türkçeyi öğrenmek 1991-1992 akademik yılı ile başlar. O yıllarda ilk defa ele alınan Türk dili ve<br />
edebiyatı öğretimi, İran-Türk Filolojisi Bölümü'nde başlamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Kazak, devlet üniversitesi, fakülteler, QS Uluslarası Reyting Ajansı, EC, TEMPUS,<br />
ERASMUS MUNDUS gibi uluslararası eğitim programları.<br />
36
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ÇARLIK RUSYA’NIN KAZAKİSTAN’DAKİ HALK BİLİMİ ÜZERİNDEKİ<br />
ÇALIŞMALARI<br />
Mirzahan EGAMBERDİYEV<br />
Doç.Dr., Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi, Almatı, Kazakistan<br />
ÖZET<br />
18 yüzyılın ikinci yarısı ile 20 baş döneminde Rusya’nın işgal sürecinde Kazakistan’ın kültürel<br />
hayatında büyük değişiklikler meydana gelmiştir. Kazak bozkırlarını Rus ilim adamları ele<br />
almaya başlamışlardır. Bu çalışmaların arasında halk bilimi üzerindeki araştırmalar bölgeyi<br />
Ruslaştırmada rehberlik yapmıştır. Rusların ilk araştırma heyeti Kazakistan’ın Batı bölgesinde<br />
A.B. Çerkasskiy başkanlığında gerçekleştirildi. Heyet bölge halkının adet örfleriyle birlikte<br />
folklor, şecere ve halkbilimi araştırmaları yapmıştır. Daha sonra bu bölgeyi haritacı S.U.<br />
Remezov ele aldı ve “Sibirya ve Onun Etrafında Yaşayan Halkların Tanımı” adlı eseri yayınladı.<br />
Kazakistan’ın Batı bölgesinden sonra İrtiş ve Zaysan gölü ile Tarbagatay’la Alatau kenarlarını<br />
Rus ilim adamları başkanlık eden İ.T. Buhgolts, S. Liharyov, İ. Unhovskiy heyetleri halkbilimi<br />
kaynakları toplamıştır ve bölgenin Ruslaştırma yöntemlerini içeren çok sayıda eserler<br />
yayınlamıştır. Rusya’nın Sırderya işgal hattının oluşmasında A. Bekoviç-Çerkaskiy’in Aral gölü<br />
etrafındaki halk bilimi çalışmaları büyük rol oynamıştır. Bunun yanı sıra 1759’da G. Miller’in<br />
“Sibirya Krallığının Tanıtımı” adlı eseri ile İ. Falk, P. Pallas ve İ.G. Georgi Kazak halk bilimi<br />
çalışmaları Çarlık Rusyanın Ruslaştırma faaliyetlerini incelemede ayrı bir yere sahiptir.<br />
Rus sömürge siyaseti 1867’de Türkistan genel valiliğin kurulması ile nihai hedefe ulaşıyor.<br />
Bu dönemde Orenburg, Omsk (Batı-Sibirya) ve Taşkent’te İmparatorluk Rus Coğrafya<br />
cemiyetinin şübeleri kuruluyor. Cemiyetin halk bilimi çalışmaları Çarlık Rusya’nın Ruslaştırma<br />
siyasetini askeri-siyasi aşamadan ideolojik zirveye yükseltiyor. Kazak halk bilimi çalışmaları P.P.<br />
Semyonov Tyan-Şanskiy, P.K. Kozlov, V.A. Obruçev, G.N. Potanin, M.V. Pevtsov, N.M.<br />
Yadrintsev vb. yürütüyorlar.<br />
Ele aldığımız bu çalışmada Çarlık Rusya’nın halk bilimi üzerindeki çalışmaları etraflıca<br />
incelenerek, Ruslaştırma siyasetinin yeni yöntemleri tasnif edilecektir. Bu çalışmada arşiv<br />
belgeleri ve Rus ilim adamlarının ana kaynakları kullanılacaktır. Bunun yanı sıra Ruslaştırma<br />
politikasının sistemli bir şekilde yürütüldüğünü açıklayacak Rus İlim adamlarının çizdiği<br />
haritaları kullanılacaktır. Sebebi günümüzdeki Kazakistan tarihçiliğinde Çarlık ve daha sonra<br />
Sovyetleri Birliği döneminde halk bilimi ele alınmamıştır ve Ruslaştırma siyasetini açığa<br />
eriştirecek bir bütün çalışma yoktur.<br />
Anahtar Kelimeler: Kazakistan, Halk Bilimi, Çarlık Rusya, Rus Coğrafya Cemiyeti<br />
37
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
STUDİES OF TSARİST RUSSİA ON ETHNOGRAPHY IN KAZAKHSTAN<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
During the second half of the 18th century and during the 20th century, great changes in<br />
the cultural life of Kazakhstan during the occupation of Russia have come to the fore. Russian<br />
scholars have begun to deal with the Kazakh steppes. Among these studies, researches on<br />
popular science have guided the region in ruthlessness. The first research mission of the<br />
Russians was in the western region of Kazakhstan. It was held under the presidency of A.B.<br />
Cerkasskiy. The delegation made researches of folklore, genealogy and folklore together with<br />
the customs of the people of the region. Later, the mapper S.U. Remezov took it and published<br />
his work entitled “The Definition of Siberia and the People Living Along It”. After the western<br />
part of Kazakhstan, Irtish and Zaysan, the Tarbagatay and Alatau sides, were presided over by<br />
Russian scholars I.T. Buhgolts, S. Liharyov, I. Unhovsky delegations gathered folklore sources<br />
and published a number of works including methods of Russification of the region. In the<br />
formation of the Soviet occupation of Russia, A. Begovich-Cherkassky played a major role in<br />
the study of the people around the Aral lake. In 1759, G. Miller’s “Introduction of the Kingdom<br />
of Siberia” and İ. Falk, P. Pallas and I.G. Georgi Kazak studies of folk art have a separate place<br />
in the investigation of the Tsarist Rusian Russification activities.<br />
Russian colonial politics reached its ultimate goal with the establishment of the general<br />
governor of Turkistan in 1867. In this period Orenburg, Omsk (West-Siberia) and Tashkent<br />
Imperial Russian Geography Society is being established. People's studies of the society's<br />
tsarism raises Russia's politics of Russification to the ideological summit of military-political<br />
progress. Kazakh folk art studies P.P. Semyonov Tyan-Shansky, P.K. Kozlov, V.A. Obruchev,<br />
G.N. Potanin, M.V. Pevtsov, N.M. Yadrintsev et al. they run.<br />
In this study, which we have dealt with, we will thoroughly examine the studies of the Tsarist<br />
Russia on the popular arts and classify the new methods of Russification politics. Archival<br />
documents and the main sources of Russian scholars will be used in this study. In addition to<br />
this, maps drawn by Russian scientists who will explain that the Russification policy is carried<br />
out in a systematic manner will be used. In the present day history of Kazakhstan, Tsarist and<br />
later in the Soviet Union period, people’s knowledge was not taken into consideration and<br />
there is not a whole study to overcome Russian politics.<br />
Keywords: Kazakhstan, Folklore, Tsarist Russia, Russian Geographical Society<br />
38
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
İDEAL BELEDİYECİLİK UYGULAMALARI:<br />
ETİMESGUT BELEDİYESİ ÖRNEĞİ<br />
Murat AKÇAKAYA<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi, İİBF, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Yerel yönetimler; halka en yakın olan, yerel halkın ihtiyaçlarını karşılamak ve hizmet sunmak<br />
üzere oluşturulan, halkın yönetime katılma ortamını ve şartlarını sunan, genel ve yerel<br />
demokrasinin gelişmesine yaptığı katkı sebebiyle “demokrasi okulu” olarak nitelendirilen,<br />
merkeziyetçiliğin ortaya çıkardığı sorunları azaltarak yerinde hizmet anlayışını geliştiren,<br />
kaynakların etkili, verimli, rasyonel kullanılmasını sağlayan, kaliteli, hızlı, performansı yüksek<br />
hizmet sunulmasına katkı sağlayan, özerk olan ve tüzel kişiliği bulunan yönetim birimleridir.<br />
1980’lerden itibaren uygulanan neo-liberal politikalara paralel olarak tüm dünyada<br />
güçlendirilmeye çalışılan yerel yönetimler, merkezi yönetimin yetişemediği ve etkili, verimli,<br />
kaliteli ve performansı yüksek hizmet sunamadığı alanlarda merkezi yönetimin tamamlayıcısı<br />
olarak faaliyet göstermektedir. Her ülkenin kendi tarihi, kültürü, devlet geleneği ve yönetim<br />
kültürüne göre çeşit ve sayısı farklılaşan yerel yönetimler, görev ve gelir kaynakları bakımından<br />
merkezi yönetimler karşısında güçlendirilmeye, özerk idari birimler olarak tanzim edilmeye<br />
çalışılmaktadır.<br />
Ülkemizde yürürlükte olan 1982 Anayasasının 127. Maddesinde düzenlenen yerel<br />
yönetimler; İl Özel İdaresi, Belediye ve Köy olarak sayılmış ve bugüne kadar idari ve hukuki<br />
birçok reform ve düzenlemeye tabi tutulmuştur. Yerel hizmet sunumunda, halkla yakın ilişki ve<br />
temas noktasında ülkemizde ağırlıklı olarak yerel yönetim denince belediye birimi ön plana<br />
çıkmaktadır. Gelişmiş ya da gelişmekte olan tüm ülkelerde merkezi yönetimler karşısında<br />
konumları yükseltilmeye çalışılan yerel yönetimler; bugünün ihtiyaçları, talepleri, insan tipi,<br />
yönetim anlayışı, bilgi ve teknoloji düzeyi, üretim araçları, ekonomisi, hâkim ideolojisi vb.<br />
sebeplere dayalı olarak en üretken ve ideal yapıya kavuşturulmaya çalışılmaktadır. Bu<br />
çalışmada ideal belediyecilik; Vatandaş Odaklı Hizmet, Etkili-Verimli Hizmet, Yönetime Katılma<br />
ve Yerel Demokrasi, E-Belediye, Kentsel Dönüşüm, Performans Odaklı Hizmet, Eğitim-Kültür<br />
Hizmetleri ve Sosyal Belediyecilik başlıkları altında incelenecek ve Etimesgut Belediyesi’ndeki<br />
ideal belediyecilik uygulamaları değerlendirilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Yerel yönetim, belediye, ideal belediyecilik, Etimesgut Belediyesi.<br />
39
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
IDEAL MUNICIPALITY PRACTICES:<br />
MODEL OF ETİMESGUT MUNICIPALITY<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Local administrations; which are the closest to the public and have been created to meet<br />
the needs of local people that provide services and present the environment and conditions<br />
for the codetermination of the people, which called the "school of democracy” due to its<br />
contribution for developing of the general and local democracy that improve the concept of<br />
on-site service by decreasing the problems in which centralization has emerged, use the<br />
resources effectively and rational, is a management unit that has autonomous and legal<br />
personality contributes to the delivery of high quality, fast and high-performance services.<br />
Local administrations that vary in number and diversity according to their own history, culture,<br />
state tradition and administrative culture are trying to be promoted as autonomous<br />
administrative parts in order to be strengthened in terms of their duties and income sources<br />
in the presence of central administrations.<br />
Many reforms have been carried out from past to present with regard to strengthening the<br />
local administration in the face of central governments. The aim is to create a local<br />
management mentality, which meets all the expectations of the local people, works efficiently<br />
and effectively, produces good quality service, have high performance, meets needs and<br />
demands promptly and on time along with serving without resource waste. The main aim of<br />
all reforms, rehabilitation, and policies is to provide an ideal and functional local governance<br />
structure. In this study, ideal municipality works under the titles of Citizen-Focused Service,<br />
Effective-Efficient Service, Codetermination and Local Democracy, E-Municipality, Urban<br />
Transformation, Performance-Focused Service, Education-Culture Services, and Social<br />
Municipality Applications will be examined, and the ideal municipality practices in the<br />
Municipality of Etimesgut will be assessed.<br />
Keywords: Local administration, municipality, ideal municipality, Etimesgut Municipality.<br />
40
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
YEREL DEMOKRASİNİN BİR ARACI OLARAK KENT KONSEYLERİ:<br />
“ETİMESGUT BELEDİYESİ ÖRNEĞİ”<br />
Çiğdem ERDEM<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi, İİBF, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Yerel yönetimler sınırları belirli bir coğrafi alanda yaşayan insanların günlük ihtiyaçlarını<br />
karşılayan ve yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan kamusal hizmetleri sunan yerel<br />
yönetsel birimlerdir. Bu yönetsel birimler, yönetime katılım, hizmetlerde etkinlik, demokratik<br />
uygulamalar, özgürlük gibi demokrasinin pek çok değerleriyle birlikte anılmakta ve “yerel<br />
demokrasi”ler olarak adlandırılmaktadır. Yerel düzeyde demokrasinin gerçekleştirilebilmesi<br />
için yerel halkın yönetimin hem karar alma sürecine hem de kararların uygulanmasına yönelik<br />
denetimine etkin bir biçimde katılımının sağlanması gerekmektedir. Bu bağlamda günümüzde<br />
siyasal olgunluğun gelişmesi ve demokratik anlayışın benimsenmesine büyük katkı sağlayan<br />
yerel yönetimler, kent konseyleri aracılığıyla halkın karar süreçlerine doğrudan katılımına<br />
dolayısıyla yerel demokrasiye imkân tanıyan önemli kuruluşlardır. Kentleri sürdürülebilir<br />
geleceğe taşıyan bir “ortaklık modeli” olarak tanımlanan kent konseyleri katılımcılık,<br />
demokrasi, yönetişim özellikleriyle yerel demokrasiyi güçlendirme aracı özelliği<br />
göstermektedir. Bu bağlamda çalışmada geniş bir halk kitlesinin katılımı ile seçilmiş yerel karar<br />
organlarının çalışmalarına destek sağlayan ve etkin bir çalışma ortamı oluşturan kent<br />
konseylerinin çalışmaları ve işlerliği Etimesgut Belediyesi örneği özelinde incelenecektir. Bu<br />
çerçevede çalışmada yerel demokrasi ve kent konseyine dair teorik temeller ifade edildikten<br />
sonra Etimesgut Belediyesi Kent Konseyi çalışmaları değerlendirilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Demokrasi, Yerel Yönetimler, Yerel Demokrasi, Kent Konseyleri, Etimesgut.<br />
41
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
CITY COUNCILS AS A MEANS OF LOCAL DEMOCRACY:<br />
"SAMPLE OF ETİMESGUT MUNICIPALITY"<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Local authorities are local administrative units that deliver the public services needed to<br />
meet the daily necessities of people living in a specific geographical area and provide public<br />
services that are necessary for their lives. These administrative units are often referred to as<br />
"local democracies" with many values of democracy such as codetermination, efficiency in<br />
services, democratic implications, and freedom. With the aim of eventuating democracy at the<br />
local level, it is necessary to ensure effective participation of local community in both the<br />
decision-making process and in the supervision of the implementation of decisions. In this<br />
context, today, local administrations are important institutions that contribute greatly to the<br />
adoption of democratic understanding and the development of political maturity, through the<br />
city councils, allowing the people to participate directly in the decision-making process and<br />
thus local democracy. City councils, defined as a "partnership model" that carries cities to a<br />
sustainable future, demonstrate the ability to strengthen local democracy through<br />
participation, democracy, and governance. In light of this, the work and operability of the city<br />
councils, which provide support for the work of selected local decision-making bodies with the<br />
participation of a large public and create an effective working environment, will be examined<br />
in the context of the Municipality of Etimesgut. In this framework, the work of the City Council<br />
of the Municipality of Etimesgut will be assessed having been expressed the theoretical basis<br />
on the local democracy and city council and its functions.<br />
Keywords: Democracy, Local Administrations, Local Democracy, City Councils, Etimesgut<br />
42
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ENGELSİZ KENTLERİN İNŞAASINDA YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ:<br />
“ ETİMESGUT BELEDİYESİ ÖRNEĞİ”<br />
Nazlı YÜCEL BATMAZ<br />
Doç.Dr., Kırıkkale Üniversitesi, Kesin MYO, Kırıkkale<br />
ÖZET<br />
Kent, insanın hayatını düzenlemek üzere meydana getirdiği en önemli ve en büyük fiziki<br />
ürünü ve insan hayatını yönelten, çevreleyen yapıdır. Toplumsal, siyasal, yönetsel ekonomik<br />
alanın tüm vatandaşlar için var olduğu bu yaşam alanında tüm bireylerin hiçbir ayrım<br />
gözet(il)meksizin eşit, dengeli, gereksinmeleri oranında kentin sunduğu olanak ve fırsatlardan<br />
yararlanma hakları bulunmaktadır. Ancak diğer bireylerle eşit koşullar altında topluma tam ve<br />
etkin bir şekilde katılımlarının önünde engel teşkil eden uzun süreli fiziksel, zihinsel, düşünsel<br />
ya da algısal bozukluğu bulunan kişileri ifade eden engelliler, onur ve değer bakımından diğer<br />
insanlarla eşit olmalarına rağmen haklara erişim ve kullanma konusunda en zayıf ve dezavantajlı<br />
toplumsal grubu oluşturmaktadırlar. Engellilerin yaşamlarını kolaylaştırabilmek ve kentsel<br />
tasarımda onların da özelliklerinin dikkate alınmasını sağlamak, bu konuda farkındalık yaratmak<br />
ve engelsiz kentler inşa edebilmek için yerel yönetimlere önemli görevler düşmektedir. Bu<br />
bağlamda çalışmada ilk önce kavramsal çerçeve ifade edildikten sonra, yerel yönetimlerin<br />
engellilere yönelik politikaları Etimesgut Belediyesi özelinde değerlendirilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Kent, Engelli, Engelsiz Kent, Yerel Yönetimler, Etimesgut Belediyesi<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The city is the most important and greatest physical product for organizing human life and<br />
it is the structure surrounidng and directing human life. In this life space, in which social,<br />
political, administrative economic area exists, all the individuals have the right to benefit from<br />
opportunities and facilities, without any discrimination and in equal, balanced and necessary<br />
proportions. But disabled, who ipmly having long term physical, mental, intellectual or<br />
perceptual impairments, are the weakest and disadvantaged social groups for accessing and<br />
using rights. Local governments have important duties in order to facilitate the lives of the<br />
disabled and to take into considerration their characteristics in urban design, to raise<br />
awareness in this regard and to build barrier-free cities. In this context, first of all, the concepts<br />
of city, barrier-free city will be expressed. Later, the regulations directed to disabled people<br />
rights at the national and international level will be explained and the policies of local<br />
administrations will be evaluated which are directed for the disabled in the case of Etimesgut<br />
Municipality.<br />
Keywords: City, Disabled, Unimpeded City, Local Administrations, Etimesgut Municipality<br />
43
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SOSYAL BELEDİYECİLİK UYGULAMALARI:<br />
ETİMESGUT BELEDİYESİ ÖRNEĞİ<br />
Yağız AKSAKALOĞLU<br />
Arş. Gör., Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi<br />
Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Günümüz belediyecilik anlayışında ön plana çıkan kavram, söylem ve politikalara<br />
bakıldığında sosyal belediyeciliğin yaygın kullanıldığı görülmektedir. Bu yaygın kullanım, yerel<br />
yönetimlerin sosyal alanlarda planlama ve düzenleme işlevini vurgulamaktadır. Belediyeler bu<br />
çerçevede kamu harcamalarının konut, sağlık, eğitim ve çevrenin korunması gibi sosyal<br />
amaçlara yönlendirilmesi, işsizlere ve kimsesizlere yardım elinin uzatılması, sosyal dayanışmayı<br />
kuvvetlendirecek faaliyetlerde bulunulması, sosyal güvenliğin ve adaletin sağlamlaştırılması<br />
gibi çeşitli görevler ve sorumluluklar üstlenmektedir.<br />
Esasında çok uzun yıllar boyunca güçlü bir devlet ve yönetim geleneği oluşturan Türk<br />
Devletlerinde sosyal alanın ve toplumsal olanın önemi kavranmıştır. Bu doğrultuda hem<br />
İslamiyet öncesi hem de İslamiyet’e geçiş sonrası yöneticiler, toplumun refahını arttıracak<br />
faaliyetlere öncelik vermiştir. Örneğin Kutadgu Bilig gibi çeşitli siyasetnameler incelendiğinde<br />
“adalet” kavramına büyük önem atfedildiği, adaletin tesisi ile sosyal refahın arttığı ve artan<br />
refahla güçlü bir devlet ve yönetim yapısı tesis edilebildiği anlaşılmaktadır. Aksi takdirde,<br />
adalete-sosyal alana gereken önem verilmediğinde çöküşün yaşanacağı gibi uyarılarla sık sık<br />
karşılaşılmaktadır.<br />
Bu çalışmada öncelikle “sosyal belediyecilik” kavramı ele alınmaktadır. Türk İdare Tarihi<br />
kapsamında sosyal belediyeciliğin kültürel alt yapımızdaki yeri ve önemi sorgulanmakta,<br />
belediyelerimizin sosyal belediyecilikle ilgili yasal çerçevesi incelenmekte ve bu kapsamda<br />
hangi genel işlevlerin ve hizmetlerin bulunduğu açıklanmaktadır. Sonrasında Etimesgut<br />
Belediyesi’nin sosyal belediyecilik uygulamaları “2017 Performans Programı” ve “2016 Yılı<br />
Faaliyet Raporu” temel alınarak değerlendirilmekte ve sosyal belediyecilik uygulamalarında<br />
görülen temel sorunlara karşı hangi yöntemlerin geliştirildiği ya da getirdikleri çözüm önerileri<br />
ilgili birim yöneticileriyle yapılan görüşmeler aracılığıyla sorgulanmaktadır. Bu sayede<br />
çalışmada, Etimesgut Belediyesi örneği üzerinden sosyal belediyeciliğe dair uygulamaların<br />
genel bir görüntüsünü çizmek ve bu hususta karşılaşılan sorunların nasıl giderilebileceğine dair<br />
örnek çözüm önerilerini sunmak amaçlanmaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Sosyal Belediyecilik, Sosyal Yardım ve Hizmetler, Etimesgut Belediyesi<br />
44
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SOCIAL MUNICIPALITY PRACTICES:<br />
ETİMESGUT MUNICIPALITY SAMPLE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
It is seen that social municipality has widespread use when it comes to the concept,<br />
discourse, and politics that are at the forefront of municipalism today. This widespread use<br />
emphasizes the planning and regulating the function of local governments in social areas. In<br />
this framework, municipalities undertake various duties and responsibilities such as directing<br />
public expenditures to social purposes such as housing, health, education and protection of<br />
the environment, extending the helping hand to the unemployed, establishing activities to<br />
strengthen social solidarity, social security, and consolidation of justice.<br />
In fact, for many years, in the Turkish States that have been a strong state and government<br />
tradition, the importance of the social sphere was gripped. In this direction, both pre-Islamic<br />
and post-Islamic administrators, have given priority to activities that will increase social wellbeing.<br />
For example, when examined Kutadgu Bilig as well as various politics books, it is<br />
understood the importance attached to the concept of "justice", the establishment of justice<br />
and the increase in social welfare and increasing welfare state and a strong management<br />
structure can be established. Otherwise, there are frequent occurrences of warnings in the<br />
form of a state collapse when the social justice is not given due importance.<br />
In this study, firstly the concept of "social municipality" is considered. Within the scope of<br />
Turkish Administration History, the place and importance of social municipality in cultural subconstruction<br />
is questioned, examined the legal framework of our municipalities and explained<br />
which general functions and services are included in this scope. Afterward, Etimesgut<br />
Municipality's social municipality practices are evaluated based on "2017 Performance<br />
Program " and "2016 Annual Report" and which methods have been developed against the<br />
main problems seen in social municipality practices or suggestions they bring are questioned.<br />
In this respect, it is aimed to draw a general picture of the practices of the social municipality<br />
through the example of Municipality of Etimesgut and to offer some sample solutions on how<br />
to solve the problems in this issue.<br />
Keywords: Social Municipality, Social Aid and Services, Etimesgut Municipality<br />
45
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
AĞIZLARIN BELGELENMESİNİN ÖNEMİ VE ETİMESGUT İLÇESİ YERLİ<br />
AĞIZLARI<br />
Çetin PEKACAR<br />
Prof. Dr., Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Ede. Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
En basit tanımıyla ağız “aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar<br />
gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dili” şeklinde<br />
tanımlanabilir. Ağızlar, bir dil değişkesi olarak yöresel dil özelliklerini, kelimeleri, somut ve<br />
somut olmayan kültürel ögeleri barındıran ortamlardır. Özellikle ülkenin standart dilinde veya<br />
tarihî yazı dillerinde bulunmayan dil ögelerinin ağızlarda tespit edilebilmesi, onların önemini<br />
ortaya koyan bir durumdur. Yazı diline göre ağızların varlığı, onların konuşurlarının varlığına<br />
bağlıdır. Konuşurları günden güne yok olan ağızların gerek sesli, gerekse görüntülü kayıtlarla<br />
derlenmesi, kültürel zenginliklerin korunup saklanmasını da sağlayacaktır. Bu açıdan<br />
değerlendirildiğinde Etimesgut ilçesi sınırlarında yer alan ve hızlı şehirleşme sebebiyle yok<br />
olmaya yüz tutan, günümüzde mahalle statüsüne dönüştürülmüş olan birkaç köyün ağız<br />
özelliklerinin belgelenerek saklanması, bilim çevrelerinin ve şehir yöneticilerinin önünde duran<br />
önemli işlerden biri olarak görülmelidir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Etimesgut yerli ağızları, ağız dokümantasyonu<br />
IMPORTANCE OF DIALECT DOCUMENTATION AND NATIVE LOCAL<br />
DIALECTS OF ETİMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
By its simplest definition, dialect can be defined as "a spoken language that is specific to<br />
certain settlement regions or classes, which can show differences in sound, morphem, syntax<br />
and meaning within the same language." Dialects are mediums that contain local language<br />
features, words, tangible and intangible cultural heritage as a language variation. Especially,<br />
it is important to be able to identify language elements that are not in the standard language<br />
of the country or in the historical writing languages. According to the writing language, the<br />
existence of the dialects depends on the existence of their conversations. Compilation of<br />
dialectological materials with voice or video recordings will ensure to preserve cultural riches.<br />
In this respect, documenting and preserving the characteristics of the dialects of several<br />
villages located in the Etimesgut county and disappearing due to rapid urbanization and<br />
transformed to the neighborhood status today should be seen as one of the important works<br />
standing in front of the scientific circles and city administrators.<br />
Keywords: Etimesgut, Etimesgut dialect, dialect documentation, dialectology.<br />
46
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA ÂŞIKLIK GELENEĞİ<br />
ÖZET<br />
Ali YAKICI<br />
Prof.Dr. Gazi Üniversitesi, Ankara<br />
Âşıklık geleneği, Türk dilinin var olduğu ve Türk kimliğinin oluşmaya başladığı ilk günden bu<br />
yana kültürel mirasın önemli temel taşlarından birini oluşturmuştur. Milattan önceki asırlarda Türk<br />
edebiyatının ilk metinlerinin sözlü olarak oluşmasına öncülük eden ozanların sığır (av), şölen<br />
(kurban), yuğ (yas) vb. törenlerden günümüze ürettikleri/ icra ettikleri edebi metinler bu gün de<br />
âşıklık geleneğinin temsilcisi olan âşıklar tarafından üretilmekte ve icra edilmektedir. Türklerin<br />
Anadolu’yu vatan kıldıkları günden bugüne Türkiye sahasında da etkili olan bu gelenek, asırlar<br />
içinde “âşık, ozan, halk şairi, saz şairi” vb. adlarla onlarca temsilci yetiştirmiş, sosyal, siyasal, kültürel<br />
ve dini hayat üzerinde etkili olmuş ve günümüzde de bu etkisini sürdürmektedir.<br />
Türkiye sahasında âşıkların yetiştikleri belirli kültür havzaları vardır. Bunların başında Dede Korkut<br />
diyarı olarak bilinen Erzurum, Kars, Ardahan, Gümüşhane, Bayburt gelmektedir. Bunlara ilave<br />
olarak Sivas, Çukurova, Konya, Kayseri, Kastamonu, İstanbul, Çorum, Tokat vd. iller de belirtilebilir.<br />
Fakat zaman içinde sosyal, siyasal ve ekonomik vd. sebeplerle doğup büyüdükleri mekânlardan<br />
kentlere göç eden âşıklar, gittikleri yeni mekânlara bu geleneği taşımışlar, geleneğin orada da<br />
yaşamasına ve yaşatılmasına vesile olmuşlardır. Günümüzde âşıkların mesken tuttukları<br />
mekânlardan biri Etimesgut’tur. Bunda, Etimesgut Belediyesi’nin ve Kent Konseyi’nin bu sanata<br />
ilgisinin de önemi belirgindir.<br />
Etimesgut, günümüzde birçok âşığa hem yerleşim mekânı hem de sanatını icra imkânı bulduğu<br />
sosyal mekân olarak hizmet vermektedir. Bu sebeple “Anadolu Âşıkları Eğitim, Kültür ve Araştırma<br />
Derneği “adlı bir âşıklar derneği, Etimesgut Kent Konseyi bünyesinde yer alan Erzurum Dernekler<br />
Federasyonu içerisinde faaliyetlerini sürdürmektedir.<br />
Etimesgut, yakın geçmişte vefat eden Şeref Taşlıova, Murat Çobanoğlu ve Ayten Gülçınar gibi<br />
ünlü âşıkların da yer aldığı şölenlere ev sahipliği yapmıştır. Günümüzde de birçok âşık<br />
Etimesgut’taki bu çatı altında buluşmakta, Etimesgut Belediyesinin destek ve himayelerinde sanat<br />
faaliyetlerini icra etmektedir. Erzurum, Kars, Ardahan, Gümüşhane, Ağrı, Kırıkkale, Sivas, Antalya<br />
vd. illerden Ankara’ya göç eden ve bu çatı altında buluşan âşıklardan bazıları şunlardır:<br />
Âşık Mustafa Aydın, Âşık Adem Aydın, Âşık Yaşar Demiroğlu, Âşık Erol Ergani, Âşık Şemsettin<br />
Güneş, Âşık Mustafa Karakaş, Âşık Binali Kılıç, Âşık Kozanoğlu, Kul Nuri, Âşık Rahim Sağlam, Âşık<br />
Mustafa Sayılır, Âşık Paşa Susanoğlu, Âşık Erol Şahiner, Âşık İsmail Şengül, Âşık Melih Yalçınkaya,<br />
Âşık İhsan Yavuzer, Âşık Aşık Veysel Yıldızer vd.<br />
Bu çalışmayla, Etimesgut’ta var olan ve varlığını sürdürmekte olan âşıklık geleneğinin bu günkü<br />
durumu ve geleceği konusunda bilgi ve görüşlere yer verilecek, ayrıca kimi âşıkların şiirleriyle<br />
Etimesgut’a bakışına yer verilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Âşıklık Geleneği, Etimesgut, Ozan, Halk Şairi<br />
47
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
LİSE 9. VE 10. SINIFLARDA (TÜRK DİLİ - EDEBİYATI VE TARİH<br />
DERSLERİNDE)DESTAN ÖĞRETİMİNİN YERİ<br />
Namık ÇENCEN*, Emel ŞAHİNGÖZ**<br />
*Dr. Gazi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanlığı,<br />
** Doktora Öğrencisi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü<br />
ÖZET<br />
Lise 9. sınıf ve 10. sınıf Türk Dili-Edebiyatı ve Tarih derslerinde kullanılabilecek<br />
materyallerden birisi de destanlardır. Destanlar; okuma yazması olmayan toplumlarda ve<br />
insanlarda en önemli halk eğitimi aracı olması, ana dili öğretiminde dilin en güzel örneklerini<br />
sunması, destanlarda yer alan kahramanlar kişilik gelişimi, ahlak gelişimi ve sosyal gelişim<br />
bakımından gençlere emsal teşkil etmesi, döneminin değerlerini ve beğenilerini zihninde<br />
olgunlaştırmaya yardımcı olması, kültürün inceliklerine, inançların ve geleneklerin köklerine<br />
inilmesini sağlaması, millî benliğin, kültürel yaşantının, toplumun yaşam şeklinin ve ideallerinin,<br />
estetik zevklerinin aktarılması boyutunda daha fazla önem arz etmesi, milletlerin davranış<br />
biçimlerini olduğu kadar ortak değerler sistemini ve toplumsal kurallarını da aktarması,<br />
eczacılık, askerlik, denizcilik gibi pek çok farklı alanda toplumun başvuru kaynağı olması, tarih<br />
bilincinin, tarih şuurunun ve heyecanının verilmesi, tarihsel düşünme becerisinin kazanılmasına<br />
yardımcı olması gibi eğitimsel işlevleri açısından destanlar lise dokuzuncu ve onuncu sınıf Türk<br />
Dili-Edebiyatı ve Tarih derslerinde önemli materyallerden biri olarak düşünülebilirler. Bu<br />
çalışma nitel araştırma deseninde tasarlanmış olup, betimsel içerik analizi ve doküman<br />
incelemesi kullanılmıştır. İçerik analizleri; araştırılan bilginin yaygınlaştırılması ve gelecek<br />
araştırmaların, politikaların, uygulamaların ve kamu algısının şekillendirilmesinde önemli bir<br />
role sahip araştırma sentezlerdir (Çalık ve Sözbilir, 2014: 34). Doküman incelemesi, araştırılması<br />
hedeflenen olgu ve olgular hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar. Eğitim ile<br />
ilgili araştırmada ders kitapları, program, okul içi ve dışı yazışmalar, öğrenci kayıtları, toplantı<br />
tutanakları, ders ve ünite planları gibi materyaller doküman olarak kullanılabilirler (Yıldırım ve<br />
Şimşek, 2000: 141).<br />
Bu çalışmada Lise dokuzuncu ve onuncu sınıf Türk Dili - Edebiyatı ve Tarih öğretim<br />
programları ve ders kitaplarında destanlar incelenmiştir. . Elde edilen veriler doğrultusunda<br />
Lise 9. sınıf ve 10. sınıf Tarih öğretim programlarında birincil ve ikincil kaynakları kullanılmasına<br />
vurgu yapılmaktadır. İncelenen 9. sınıf tarih ders kitabında destanlardan sadece tarihi bilgiye<br />
kaynaklık eden malzemeler arasında sözlü kaynaklar ve sözlü kültür öğeleri olarak değinilmiştir.<br />
Ayrıca incelenen kitapta Homeros’un İlyada destanı, Türklerdeki Türeyiş destanı ve Almanların<br />
Nibelungen Destanı ile ilgili olarak çok kısa bilgiye yer verilmiştir. Destanların kullanımına ilişkin<br />
herhangi bir etkinlik örneği de yer almamaktadır. Tarih 10.sınıf ders kitabında ise İslamiyet<br />
öncesi ve sonrası ile dünya edebiyatından herhangi bir destandan bahsedilmemiş ve<br />
destanların kullanımına ilişkin herhangi bir etkinlik örneği de yer almadığı tespit edilmiştir.<br />
48
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
9. ve 10. sınıf Türk-Dili ve Edebiyatı öğretim programlarında destanlardan öyküleyeci<br />
anlatmaya bağlı edebi metinler içerisinde bahsedilmiştir. Türk Dili ve Edebiyatı 9.sınıf ders<br />
kitabında birinci ünitede metinler kısmında anlatmaya bağlı metinlerde destanlardan<br />
bahsedilmiş ancak İslamiyet öncesi ve sonrası ve yabancı herhangi bir destandan<br />
bahsedilmemiş ve destanların kullanımına ilişkin herhangi bir etkinlik örneği de yer<br />
almamaktadır. İncelenen 10. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitabında destanlar üçüncü<br />
ünitede dört etkinlikle ele alındığı tespit edilmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler: Destanlar, Türk Dili Öğretimi, Tarih Öğretimi, Ders Kitabı ve Öğretim Programı<br />
49
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE PLACE OF TEACHING OF EPICS IN HIGH SCHOOL 9TH AND 10TH<br />
GRADES (IN TURKISH LANGUAGE AND LITERATURE AND HISTORY<br />
COURSES)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
One of the materials that can be used in 9th and 10th grade Turkish Language-Literature and<br />
History courses are epics. Epics may be considered as one of the important materials in the ninth<br />
and tenth grade Turkish Language-Literature and History courses of high school in terms of<br />
educational functions such as being the most important public education tool in illiterate societies,<br />
presenting the best examples of language in mother tongue teaching, personality development<br />
of heroes in the epics, being a precedent for young people in terms of moral development and<br />
social development, helping mature the values and likes of the period, providing access to the<br />
roots of the faith and tradition, the importance of national identity, cultural experience, the way of<br />
life and ideals of the society in terms of transfer of aesthetic pleasures, conveying the system of<br />
common values and social rules as much as the forms of behavior of nations, being a reference<br />
source for many different local communities such as pharmacy, military, maritime, inspring history<br />
consciousness and enthusiasm, helping to acquire historical thinking skills. This study was<br />
designed in qualitative research design, descriptive content analysis and document review.<br />
Content analysis; which have an important role in the dissemination of research information and<br />
the shaping of future research, policies, practices and public perception. Document analysis<br />
includes analysis of written materials that contain information about facts and phenomena<br />
targeted for investigation. Materials such as textbooks, programs, in-school and out-of-school<br />
correspondence, student registrations, meeting minutes, course and unit plans can be used as<br />
documents in research related to education.<br />
In this study, epics were examined in the ninth and tenth grade Turkish Language - Literature<br />
and History teaching programs and textbooks. Emphasis is placed on the use of primary and<br />
secondary sources in 9th and 10th grade history teaching programs with the direction of the<br />
obtained data. In the 9th grade history text book examined, epics are described as epigrams and<br />
verbal cultural items among ephemeral sources of history. In addition, the book also contains brief<br />
information about Homer's Iliad's legend, the Turks 'Türeyish epic and the Germans' Nibelungen<br />
epic. There are no examples of events related to the use of epics. In the 10th grade history<br />
coursebook, it is confirmed that no epic was mentioned from before and after Islam and world<br />
literature, and that there is no example of activity related to use of epics.<br />
9th and 10th grade Turkish-Language and Literature curricula have mentioned literary texts<br />
related to story telling narrative from epics. In Turkish Language and Literature In the 9th grade<br />
textbook first unit texts part, epics are mentioned among narrative texts. But it does not mention<br />
any events related to the use of epics before and after Islam and foreign was mentioned. In the<br />
10th grade Turkish Language and Literature textbook examined, it is determined that epics have<br />
been handled with four activities in the third unit.<br />
Keywords: Epics, Turkish Language Teaching, History Teaching, Course Book and Teaching Program<br />
50
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ETİMESGUT VE ÇEVRESİ HALK KÜLTÜRÜ<br />
ÇALIŞMALARI<br />
İbrahim Ethem ARIOĞLU<br />
Dr., Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve<br />
Edebiyatı Bölümü, Ankara, Türkiye<br />
ÖZET<br />
Etimesgut İlçesi Ankara’nın merkez ilçelerinden birisidir. Tarihi ve arkeolojik kaynaklarda ter<br />
alan bilgileri göz önünde tutarak ve çevresi ile birlikte değerlendirildiğinde geçmişten bugüne<br />
yerleşim bölgesi olduğuna dair bilgilere rastlanılmaktadır. Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte<br />
başlangıçta Ahi Mesud adıyla bir köy, sonralarda ise kaza ve ilçe olarak idari yapılanmasını<br />
tamamlayan Etimesgut, günümüzde çeşitli özellikleri ile dikkat çeken bir ilçe konumundadır.<br />
Halk kültürü bir milletin, halkın, topluluğun geçmişten günümüze gelen hayata bakışını,<br />
gelenek ve göreneklerini, toplumsal uygulama ve bayramlarını, sözlü ve yazılı kültür unsurlarını<br />
içine alan kıymetli bir hazinedir.<br />
Bu çalışmamızda, Etimesgut ve çevresi halk kültürü çalışmaları Ankara halk kültürü<br />
çalışmaları da dikkate alınarak tanıtılacaktır. Ayrıca halk kültürümüze ait kültürel miras unsurları<br />
ve birikimi tanıtıldıktan ve değerlendirildikten sonra Etimesgut’un sahip olduğu halk kültürü ve<br />
değerlerin yaşatılması, tanıtılması, öğrenilmesi, sürdürülebilmesi ve gelecek kuşaklara<br />
aktarılması noktasında yapılması gerekenlere dair tespit ve önerilerde bulunulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: etimesgut, halk kültürü, folklor, cumhuriyet, ahi mesud<br />
51
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
AHİ MESUD VE ETİMESGUT’TAKİ ZAVİYESİ<br />
H.Mustafa ERAVCI<br />
Prof.Dr. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İTBF, Tarih Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Ahi Mesud XV. Yüzyılda Ankara ve Kırşehirde yaşayan Ahi önderlerinden biridir. Kendi adına<br />
zâviye kurulan Ahi lideridir. İşte bu çalışmada Ahi Mesud ve Zâviyeleri hakkında var olan<br />
muhtasar bilgiler yeni veriler ışığında yeniden ele alınarak, bu kırık dökük bilgiler analitik<br />
yöntemle değerlendirilmiş, konu ile ilgili gri alanlar aydınlatılmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Ahi Mesud, Zâviye, Ankara<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Ahi Mesud was one of Ahi Leaders lived in Ankara and Kırşehşir of XV century. İn this study<br />
short information about Ahi Mesut and his Zâviyes, is analyzed by analytic method and au<br />
known gaps about him and his zâviyes was illustrated<br />
Keywords: Ahi Mesud, Zâviye, Ankara<br />
52
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA’DA KIZIL BEY VAKFI: VÂKIF, VAKIF VE İMÂRET<br />
Mustafa ALKAN<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Ankara- Türkiye<br />
ÖZET<br />
Anadolu Selçuklu sultanlarından İzzeddin Keykavus (1211-1220) ile Alâeddin Keykubad<br />
(1220-1237) devrinde yaşamış, Oğuzların Bayındır boyu beyi ve Selçuklu emir-i ümerası Emir<br />
Seyfeddin Kızıl Bey tarafından Ankara’da bir vakıf kurulmuştur. İlk tespitlere göre Kızıl Bey<br />
Vakfı’nın vakıf senedi yoktur. Osmanlı dönemi en erken arşiv kayıtlarından Muhâsebe-i Vilâyeti<br />
Anadolu Defteri’ne göre 1530 yılında Ankara kazasına tâbi Güğercinlik köyünden 1860 akçe,<br />
Murtazâbâd kazası Miranos köyünden de 6158 akçe, toplam 8018 akçe geliri kayıtlıdır. Kızıl Bey<br />
Vakfı’nın bu gelirleri, Ankara Ulus’ta 1926-1929 yılları arasında, T.C. Ziraat Bankası Genel<br />
Müdürlüğü binasının inşâsı sırasında yıkılan Kızıl Bey câmii, medresesi ve türbesinden<br />
müteşekkil olan Kızıl Bey Külliyesi’ne tahsis edilmiştir. Emir Seyfeddin Kızıl Bey, ayrıca, yine<br />
Ankara’da Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad adına, Çubuk Çayı, İncesu Deresi ve<br />
Hatip Çayı’nın birleştiği noktada, “Akköprü” adıyla bilinen tarihi köprüyü inşâ ettirmiştir. Kızıl<br />
Bey Vakfı ile Etimesgut arasındaki bağlantıyı, vakfın gelirleri arasında yer alan, bugün<br />
Etimesgut’a bağlı Güvercinlik köyü sağlamaktadır. Bu çalışmada, Emir-i ümerâ Seyfeddin Kızıl<br />
Bey, vakfı, vakfın gelirleri nâm-ı diğer asl-ı vakfı yâni vakfın gelirleri ve vakfın hayrâtı<br />
incelenecektir. Çalışma yapılırken de, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tapu Kadastro Genel<br />
Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadime Arşivi, Vakıflar Genel Müdürlüğü Vakıf Kayıtlar Arşivi ve Ankara<br />
Şer‘iyye Sicillerindeki kayıtlar kullanılacaktır.<br />
53
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA SİCİLLERİNE GÖRE AHİ ZAVİYELERİ ARASINDAKİ REKABET<br />
ÖZET<br />
Ahmet KÖÇ<br />
Doç. Dr. Balıkesir Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Balıkesir<br />
Osmanlı Ankara’sında vakıf kurucularının, çocuklarının veya onların neslinden gelen diğer<br />
kişilerin şehirde büyük bir sosyal çevre oluşturdukları görülür. Bu sosyal çevrenin zaman<br />
içerisinde Ahi zaviyelerinin birbirine rakip olmasına yol açtığı söylenebilir. Şimdiye kadar ele<br />
alınmamış olan bu rekabet konusu, Ahi vakıflarının çokluğu dikkate alındığında daha da önem<br />
kazanmaktadır. Birbirleriyle akrabalık bağları olan bu vakıfların, rekabeti arttırarak zaman<br />
içerisinde sosyal ve iktisadî konularda hâkimiyeti çeşitli yollarla sağlamaya çalışmışlardır. Bu<br />
çalışmada Ankara Şer’iyye Sicilleri kullanılarak Ankara Kazası’nın batısındaki kasaba ve<br />
köylerdeki Ahi mülkleri ve gelirleri üzerinde durulacaktır. Bunlardan Ahi Şerafeddin, Ahi Elvan,<br />
Ahi Mesud, Yeşil Ahi, Baba Yakub ve diğerleri arasındaki rekabetin, iktisadî güce ve nüfuza<br />
dayandığına şahit olunmaktadır. Çalışmada arşiv belgeleri ve Ankara Şer’iye sicilleri esas<br />
alınarak mekân eksenli bir araştırma öngörülmüştür.<br />
Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Ankara, Etimesgut, Vakıf, Zaviye, İdari yapı<br />
COMPETİTİON BETWEEN AHİ ZAWİYAHS ACCORDİNG TO ANKARA<br />
REGİSTERS<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In Ankara during the Ottoman Empire time, it is seen that foundation establishers, their<br />
children or other persons from their generation created a great social environment in the city.<br />
It is possible to state that this social environment caused the Ahi zawiyahs to become rivals for<br />
each other over time. This rivalry issue which has not been covered up to now comes into<br />
prominence considering the multitude of Ahi foundations. These foundations with kinship ties<br />
to each other tried to establish dominance in social and economic issues in various ways over<br />
time by increasing competition. In this study, Ahi property and income in the towns and<br />
villages in the west of the Ankara will be studied by using Ankara Court records (şer’iyye<br />
sicilleri). It is seen that among these, the competition between Ahi Şerafeddin, Ahi Elvan, Ahi<br />
Mesud, Yeşil Ahi, Baba Yakub and others is based on economic power and influence. In this<br />
study, a space-based survey has been envisaged grounding on archival documents and Ankara<br />
Court Records.<br />
Keywords: Ottoman Empire, Ankara, Etimesgut, Foundation, Zawiyah, Governing structure<br />
54
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA’DA AHİ YAPILARI<br />
Sıddık ÇALIK<br />
Dr. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İTBF, Tarih Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Anadolu ahilerinin 13. Yüz yılın ortalarından itibaren toplanma ve sürgün yerinin Ankara<br />
olduğuna dair bazı tarihi verilere sahibiz. Özellikle Babai İsyanları’na işitrak eden ahi ileri<br />
gelenleri, Kayseri’den Kırşehir’e sürgün edilmiştir. Buradan da aynı gerekçelerle Ankara’ya<br />
gönderildiklerine dair genel bir kanaat vardır.<br />
Bu tarihi olgular neticesinde, 13. yüz yılın sonlarında kuvvetli bir ahi teşkilatının kurulduğu<br />
bilinmektedir. Bu hususu destekleyen birçok tarihi veri günümüze kadar ulaşmıştır. Dönemin<br />
tarihi ve edebi eserlerinin yanısıra; sikke, mezar taşı, kitabe ve mimari eserler Ankara ahilerinin<br />
13-14. yüz yıldaki varlığını ispatlayacak niteliktedir. Keza, 15. yüz yılın ikinci yarısından sonra<br />
Osmanlı arşiv belgeleri de Ankara’daki ahi varlığı hakkında tafsilatlı bilgi mevcuttur. Daha<br />
sonraki asırlarda, Ankara vakıf kurumlarına ait kayıtlardan ahilerin vaziyetini rahatlıkla takip etme<br />
imkânı söz konusudur.<br />
Bu veriler çerçevesinde, Ankara ahilerine ait tarihi yapıları ortaya çıkarmak mümkündür. Bu<br />
yapıların önemli bir kısmı yıkılmasına ve bazılarının yerine yenisinin yapılmasına ragmen, bir<br />
kısmı ayakta kalabilmiştir. Günümüze ulaşabilenler, ahi yapılarının az bir kısmını teşkil etse de,<br />
Anadolu’nun diğer bölgelerine göre, yoğun bir ahi yapısının Ankara’da varlığını sürdürdüğünü<br />
söyleyebiliriz.<br />
Bu çalışmada, günümüze kadar ulaşmış Ankara ahi yapılarının; mimari özelliklerini ve tarih<br />
boyunca Ankara’da varlığını sürdüren topluluklara katkılarını anlatmaya çalışılaşacağız.<br />
55
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
DİN SANAT İLİŞKİSİ VE FONKSİYONU BAKIMINDAN ETİMESGUT<br />
CAMİİ'NİN ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ÇÖZÜMLEME<br />
Bayram DALKILIÇ<br />
Prof. Dr. N. E. Ü. A. K. İlahiyat Fakültesi, Konya<br />
ÖZET<br />
Mimar Cengiz Bektaş 1964 yılında daha çok sığınağa benzeyen bir cami inşa etmesi için<br />
ordu tarafından görevlendirilmiştir. Bektaş, Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen<br />
Komutanlığı’nda yer alan bu camiyi, 1964’te askerlik hizmeti döneminde tasarlamış, inşaatına<br />
ertesi yıl başlanan cami, askerlik görevini aynı tümende yapan mimar Kemal Aran’ın<br />
denetiminde tamamlanmıştır. Caminin kubbesi düz bir çatıdan oluşmakta ve alışılmışın dışında<br />
olan kısa minaresi caminin iç kısmında yer almaktadır.<br />
Etimesgut Cami, gerek plan, gerekse form bakımından bu alanda yenilik getiren bir<br />
uygulamadır. Planı tek bir mekân teşkil eden cami tamamen yeni bir anlayışa göre düzenlenmiş,<br />
iç hacmin aydınlatılması, planı çevreleyen duvarlarda bırakılan dikey pencereler ile sağlanmıştır.<br />
Yapılması zorunluysa, nasılsa yapılacaksa ordu eliyle çağdaş bir dinevi yapılmasının iyi bir<br />
örnek olabileceğini de düşündüğünü söyleyen mimar Bektaş’ın belirttiğine göre, "Cami,<br />
yırtıklardan, sabah, öğle, ikindi ışıklarını alır. Kıble duvarının dışındaki beş duvar ile Muhammed<br />
ve dört imam simgelenmiştir. Yeniden yorumlanan, caminin minaresi aynı zamanda, üst kattaki<br />
kadınlar bölümüne ulaşımı sağlayan merdiven işlevini de üstlenmiştir. Çatı ve duvarlar<br />
arasındaki ince yırtık, geleneksel camilerdeki kubbeye getirilen sıradışı bir yorumdur. İçeriye<br />
sızan ışık ile sonsuzluk kavramına katkı sağlanmıştır.” Cami’nin, pencerelerinden giren ışıkların<br />
gölgesinin, namaz vakitlerini gösterdiği belirtilmektedir.<br />
Modern Cami’nin ilk örneği olarak gösterilen Camii, askerin dini ibadetlerini yerine<br />
getirmesi işlevine sahip olduğu gibi bir sığınak işlevi görmesi amaçlandığı da tasarım açısından<br />
ilginçtir. Bir askeri alanda bulunan Camii’nin Etimesgut Camii olarak anılması ve ünlenmesi<br />
Etimesgut için önem taşımakta ve öncelik taşımaktadır. Etimesgut’un ilçe olmasından yaklaşık<br />
kırk yıl sonra yapılan Camii, sivil bir alanda bulunmadığı için sivil anlamda Etimesgut için çok<br />
büyük katkı yapan bir unsur gibi görünmese de özellikleri açısından din, sanat, mimari,<br />
mühendislik açısından “Etimesgut Camii” olarak Etimesgut adını öne çıkaran bir yapı olmuştur.<br />
Araştırmamızda, din sanat ilişkisi ve fonksiyonu bakımından Etimesgut Camii'nin özellikleri<br />
üzerine bir çözümleme yapılmaya çalışılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut camii, din, sanat, estetik, sembol<br />
56
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA DİNÎ GRUPLAR: İNANÇ, İBADET, FAALİYET VE<br />
BİRBİRLERİYLE MÜNASEBETLERİ<br />
Mustafa ÖZKAN<br />
Doç. Dr. Ankara Yıldırım B. Üni. İslami İlimler Fak. İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü (İslam<br />
Tarihi ABD), Ankara<br />
ÖZET<br />
Etimesgut, sahip olduğu farklı dinî gruplar bakımından Türkiye’nin küçültülmüş halidir<br />
denilebilir. Buna göre ilçede Sünnîlerin yanı sıra Alevî ve Caferî gibi farklı kesimler<br />
yaşamaktadırlar. Tebliğimizde, Etimesgut’taki mevcut dinî gruplar üzerinde durulmaktadır.<br />
Araştırmamız bağlamında şu tespitler yapılmaktadır: Bir, özellikle son on yılda hızlı gelişen ve<br />
değişen Etimesgut, dışarıda büyük bir göç almıştır. Bu göçün bir sonucu olarak farklı<br />
bölgelerden gelen inanç mensupları kendi aralarında dinî açıdan kurumsallaşma ve böylece<br />
manevî ihtiyaçlarını giderme yoluna gitmişlerdir. İki, ilçede en belirgin dinî grupların başında<br />
Sünnî, Alevî ve Caferîler gelmektedir. Üç, Adı geçen yapılar, ibadet bakımından bazı farklılıklara<br />
sahip olsalar da ana hatlarıyla aynı inanç esaslarını paylaşmaktadırlar. Dört, sözü edilen inanç<br />
gruplarından Caferi ve Alevilerin devletten -su ve elektrik giderleri gibi- bir takım talepleri<br />
bulunmaktadır. Beş, ilçedeki dinî gruplar arasında genel olarak hoşgörüye dayalı bir kültür ve<br />
ilişki biçimi mevcuttur. Ancak diyalog eksikliğinden dolayı sözü edilen yapılar arasında birtakım<br />
ön yargılar da mevcuttur. Beş, ilçedeki farklı dinî yapılar; insanî münasebetler, ticarî ilişkiler,<br />
sosyal yardımlaşma, giyim-kuşam şekli, nişan ve düğün merasimleri gibi sosyal hayatın değişik<br />
alanlarında inançları doğrultusunda hareket ederler.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Din, Sünnîlik, Alevîlik, Caferîlik, İbadet.<br />
57
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
RELIGIONS IN ETİMESGUT:<br />
BELIEFS, RELATIONSHIP, ACTIVITY AND CONTRIBUTIONS<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Etimesgut, in terms of different religious groups that have been scaled down version can<br />
be said of Turkey. According to this, in addition to the Sunnis, there are different sections of<br />
the city such as Alevis and Jafari. In our studies, the current religious groups in Etimesgut are<br />
emphasized. In the context of our research, the following determinations are made: One,<br />
especially in the last decade, rapidly developing and changing Etimesgut, has taken a great<br />
immigration outside. As a result of this immigration, believers from different regions went<br />
religiously to institutionalize themselves and thus to tackle their spiritual needs. Two of the<br />
most prominent religious groups in the province are Sunni, Alevis and Jafari. The three<br />
mentioned structures, although having some differences in terms of worship, share the same<br />
belief basics as the outlines. Four, there are a number of requests of Jafaris and the Alevis from<br />
the state - like water and electricity costs. Five, there is a generally tolerant culture and<br />
relationship among religious groups in the county. However, due to the lack of dialogue, there<br />
are also some preliminary judgments between the mentioned structures. Five, different<br />
religious structures in the Etimesgut; they act in the direction of their beliefs in various fields<br />
of social life such as human relations, commercial relations, social assistance, clothing,<br />
engagement and wedding ceremonies.<br />
Keywords: Etimesgut, Religion, Sunnism, Alevism, Jafaris, Worship.<br />
58
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
BAYRAMİYYE:<br />
BİLİM, HALVET VE SOSYAL ÇALIŞKANLIĞI<br />
Nasib GÖYÜŞOV<br />
Prof.Dr. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi, Yazmalar Enstitüsü.<br />
ÖZET<br />
Tasavvuf tarihinde üç dönem zikredilmektedir: zühd dönemi, tasavvuf dönemi, tarikat<br />
dönemi. İslam medeniyetinde tasavvuf hareketi zühdle başlamış, zaman-zaman İslami ilimlerle<br />
bir araya gelerek zengin düşünce tarzı gibi ortaya çıkmış, toplumun sosyal ve kültürel hayatında<br />
faaliyet göstermekle kurum halinde şekillenmiştir. Öncelikle Şirvanda meydana gelen<br />
Halvetilikden ve diğer tasavvufi mekteplerden etkilenen Bayramiyye tarikatında bilim, halvet<br />
ve sosyal çalışkanlığın bir araya gelmesi onun uzun asırlar boyu ayakta kalmasına ve diğer<br />
bölgelerde yayılmasına katkı sağlamıştır. Benzer hususları Orta Asiyada şekillenen ve sonra<br />
Anadoluya yol açan Yesevilikde de izlemek mümkündür.<br />
İslamda yer alan zühd tavrı ile Hind, Hristiyan ve diğer mistik akımlarda rastlanan dünyadan<br />
uzaklaşmak kavramı arasında büyük fark vardır. Yabancı mistik cereyanların etkisi ile bazi<br />
sufilerin hayatında gözükmüş olan aşırı zühd eğilimleri İslami yaşam ve düşünce tarzına zıttır.<br />
Şu açıdan Yesevilik, Nakşbendiyye, Sühreverdiyye, Halvetiyye ve Ahilik ekolleri ile ilgili olan<br />
Bayranmiyye dengeli inanış ve düşünüş tavrı sergilemekle dünyevi ve uhravi taraar arasında<br />
uyum sağlamıştır. İslamda ve tasavvuf geleneğinde iman ilimle beslenir, amel ve ahlakla<br />
süslenir, çalışkanlıkla toplumsal hayatta güvenlik sağlar.<br />
Bayramiyye tarikatında halvet, bilim ve sosyal çalışkanlık bir birini tamamlayan önemli ilkeler<br />
olarak dikkati çekmektedir. Zühd ve halvet iman ve ahlakın olgunlaşması için yapılır, insan<br />
bununla nefsini tefsiye ve terbiye etmekle ahlakını kötü huylardan temizliyor, onu Allahın<br />
beğendiği sıfatlarla zenginleştiriyor. Bilim ve eğitim toplumun entelektüel ve kültürel<br />
gelişmesini sağlar, çalışkanlık ise onun sosyo-ekonomik altyapısını oluşturur.<br />
Genelde mutasavvıar kelam ve felsefeden farklı olarak ilim ve akıl konusunda farklı düşünce<br />
tavrı sergilemişler. Onlar kalpte yer alan iman ve marifeti mantık ve akli istidlaldan üstün<br />
bilmişler. Ama bu yöntem bilim, akıl ve eğitimin inkârı anlamına gelmez. Henüz İslami ilkeleri<br />
göçebe türkler arasında yayan Ahmed Yesevi bir zaman Hace Yusuf Hemedaniden eğitim<br />
almıştır. Gazali, Mevlana ve Hacı Bayram-i Veli gibi büyük mutasavvıar bilim ve medreseden<br />
tasavvufa gelmişler. Sadece, irfan geneleğinde düşüncenin merkezi kalbdir.<br />
Türk tasavvufu başlangıçta Orta Asiya ve Anadolu bölgesinde göçebe türklerin<br />
islamlaşmasına katkı sağlamış ve bir zamanlar haçlı yürüşüne karşı dayanmışsa, Bayramiyye<br />
döneminde tekke-medrese ilişkileri yoğunlaşmış, yerleşik medeniyet ve sosyal çalışkanlık<br />
devletin gelişmesine katkı sağlamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Bayramiyye, Türk tasavvufu, halvet, bilim ve medrese, sosyal çalışkanlık<br />
59
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
BAYRAMIYYA:<br />
COMBINATION OF KNOWLEDGE, SOLITUDE AND SOSIAL DILIGENSE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
There are there periods in the history of sufism: perod of asceticism, period of mysticism<br />
and period of orders. In Islamic culture sufism has begin as an ascetic movement and it was<br />
combined with Islamic siencses and became specific esoteric knowledge. Sufism at the same<br />
time was turned a religous-social organization.<br />
Bayramiya first originates under influence Halvatiya order in Shirvan and other Sufi schools,<br />
specially Ahi’s groups in Anadoly. It combines elements of ascetism and solitude, knowledge<br />
and social activity.<br />
Asceticism and seclusion in Islamic mysticism daes not mean a complete with drawl from<br />
the world and wordly affairs, which is observed in other mystical teachings.<br />
There is also no opposition between secular and sacred, material and spiritual, for<br />
according to the Quran the weight of the world is represented as banners and direction.<br />
Asceticism and seclusion are used to porfity the soul from worldly temptations, for the moral<br />
perfection of man and his spiritual ascent.<br />
Bayramiyya was emerged duiring the period of sustainable developmend and expansion<br />
of the Ottoman state. This order strengthened the ties between the dervish monastery and<br />
Islamic sciences and schools. Moreover, supporters of his order took an active part in the social<br />
and economic life of society.<br />
The combination of intellectualism and education, moral and spiritual excellence, as well as<br />
activity in the social sphere – all this factors created favorable conditions for dinamic and<br />
cultural developmend.<br />
Keywords: Bayramiyya, Turkish sufism, solitude, knowledge and schol, social activity<br />
60
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
“ETİMESGUT”; AHİLİK GELENEĞİNDEN GÜNÜMÜZ MESLEKİ<br />
FORMASYON ÇALIŞMALARI<br />
Fatma ÖZTÜRK * , Tuba GÜL **<br />
*Prof. Dr. Gazi Üniversitesi, Ankara<br />
**YL. Öğrencisi Gazi Üniversitesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Günümüz dünyası, yirminci yüzyıl sonlarına doğru toplumların refah düzeylerini yükseltmek,<br />
sosyal barışa katkı sağlamak adına ortaya koydukları yükselen değerlerin birçoğunu Ahilik<br />
ilkelerinden almaktadır. Ahi, çalışma hayatına katılmayı esas alan bir yaklaşımla, mesleki<br />
eğitimin yaygınlaşmasını, toprağın işletilmesini, esnafın desteklenmesini, üretimin arttırılmasını<br />
hedefler ve el emeği ile alın terine önem vererek hayatın tam ortasında yer alır. Ahi için ahilik,<br />
gözü kapalı teslim olunacak bir inanış veya fikir sistemi değil; aklın daima devrede olduğu, ahlak<br />
ve sanatın bütünleştiği, “liyakat” esasına dayalı bir değerler bütünü olarak görülür. Ahilik, bir<br />
Türk Esnaf Birliği olup, esas amacı ahlaki normlara ve sosyal dayanışma ruhuna bağlı kalarak<br />
üretmektir. Dericilik sektörü ile başlayıp, zamanla 30'dan fazla meslek kolunu içine alacak<br />
şekilde genişlemiştir. 13. ve 14. yüzyıl boyunca Anadolu’nun Türkleşmesine paralel olarak,<br />
Ankara bir Türk şehri özelliği kazanmıştır. Ankaralı Türk toplumu, tarım ve hayvancılık yanında<br />
ahilik teşkilatlarıyla örgütlenen sanayi, zanaat ve ticaret alanlarında da etkilisini hissettirmiştir.<br />
Ahilik teşkilatı üyesi olan Ahi Mesut bu bölgeye verdiği hizmetlerle anılmıştır. Hacı Bayramı<br />
Veli’nin müritlerindendir. Ankara’nın Milli Mücadele’nin merkezi ve yeni devletin başkenti<br />
olmasıyla, Etimesgut tarih sahnesinde yerini almıştır. Cumhuriyetle birlikte “muasır medeniyet”<br />
seviyesine ulaşma çalışmaları kapsamında, Etimesgut’un 16 Mayıs 1928 tarihli 6639 sayılı<br />
kararnameyle bir örnek köy olarak kurulmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda örnek bir köy<br />
olarak kurulmuş ve yeni devletin diğer bölgelerine rol model olması amaçlanmıştır.<br />
Günümüzde, Etimesgut Ankara’nın önemli bir ilçesi olarak, toplumun birlik ve beraberliğini<br />
sağlayabilecek, refah düzeyini yükseltecek ve halkın maddi - manevi ihtiyaçlarına cevap verecek<br />
şekilde örgütlenme sağlamıştır.<br />
Bu araştırma ile, Türkiye’nin yerel yönetimler düzeyindeki ilk kurumsal yaygın eğitim<br />
modelinin başlatıldığı Etimesgut’ta, halkın her seviyedeki kesimine hitap eden mesleki<br />
formasyon kurslarının çalışmaları Ahilik prensipleri ışığında incelenecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Ahilik. zanaat, sanat, mesleki formasyon<br />
61
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
“ETİMESGUT"; MODERN VOCATIONAL FORMATION PRACTICES<br />
FROM “AHI” TRADITION<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Today's World, towards the end of the twentieth century, received a great deal of rising<br />
values which enhance the prosperity of the societies and contribute to social peace, from the<br />
principles of the Ahi Guild. Ahi, with an approach that attaches importance to the participation<br />
to work life, aims to the spread of vocational education, the operation of the land, the support<br />
of the crafts, the increase of the production, and places himself in the middle of the life with<br />
giving importance to the labour effort. For Ahi, it is not a system of beliefs or ideas to be<br />
surrendered to, but it is seen as a whole of values based on the merit that the mind is always<br />
in operation. Ahi Guild is a Turkish craft/art union and its main aim is the production by<br />
adhering to the moral norms and spirit of social solidarity. It have started with the leather<br />
industry and expanded to more than 30 occupational area over time.<br />
During the 13th and 14th centuries, Ankara has gained a Turkish city feature in parallel with<br />
Turkish hegemony in Anatolia. The Turkish community in Ankara, along with agriculture and<br />
animal husbandry, has been able to show effectively its impact in industry, craft, and trade<br />
businesses which organised under Ahi structure. Ahi Mesut, a member of Ahi Guild, is known<br />
for his services to this region. He was one of the followers of Haci Bayram-i Veli. As Ankara<br />
being the capital of the new state and the center of the National War of Independence,<br />
Etimesgut took its place in the history scene. It was decided to establish Etimesgut as a sample<br />
village with the decision numbered 6639 dated 16 May 1928 as part of the efforts to reach the<br />
level of "contemporary civilization" with the Republic. In this scope, the sample was<br />
established as a village and it was aimed to set an example for other areas of the new state.<br />
Today, Etimesgut, as an important county of Ankara, has organized for the unity and solidarity<br />
of the society, to raise the level of prosperity and to respond to the material and spiritual needs<br />
of the people.<br />
With this research, under the principles of Ahi Guild, it will be examined that the first local<br />
common public education model for vocational training education in Turkey which started in<br />
Etimesgut and appeals to people from all strata.<br />
Keywords: Ahi guild, craft, art, vocational training<br />
62
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA SANCAĞI’NDA TİMAR SAHİPLERİ:<br />
KASABA NAHİYESİ ÖRNEĞİ<br />
ÖZET<br />
Mehmet DOĞAN<br />
Dr. Kırıkkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü<br />
Osmanlı klâsik dönemine ayırt edici vasfını büyük ölçüde iki temel sistem kazandırmıştır.<br />
Bunlardan biri timar, diğeri ise kul sistemidir. Timar sistemi sayesinde Osmanlı malî<br />
uygulamaları ülkenin en ücra köşesine kadar ulaşmış, kırsal kesimden daha sıhhatli vergi<br />
toplanabilmiştir. Aynı zamanda ihtiyaç olan yerlere merkezden yardım göndermek yerine<br />
sistem ile vergiler toplanıldığı bölgede, bölgenin ihtiyaçları için kullanılmıştır. Kısaca timar,<br />
Osmanlı Devleti’nin kırsal hayatının temelini teşkil etmiştir. Devlet müessese olarak, hem<br />
hizmeti hem de kontrolü bu sayede kırsal alana götürmüş bulunmaktadır. Timar sistemi,<br />
Osmanlı İmparatorluğu’nda zirai arazilerde ve dolayısıyla zirai üretim üzerinde devlet<br />
mülkiyetinin hâkim kılınmasını sağlayan bir vasıta olmaktadır. İşte bunu Ankara Sancağı<br />
özelinde Kasaba Nahiyesi örneğinde incelemeyi planlamaktayız. Kasaba Nahiyesi bugünkü<br />
Etimesgut bölgesini de kapsamaktadır. Dolayısıyla odak noktamız bu bölge olacaktır.<br />
Biz bu çalışmamızda Tahrirlerden, Timar Ruznamçe, basılı eserler ve makalelerden yola<br />
çıkarak Kasaba’daki Osmanlı Timar sahiplerini ele alıp değerlendirmeyi düşünmekteyiz.<br />
Anahtar Kelimeler: Timar sistemi, Ankara Sancağı, Kasaba Nahiyesi<br />
TIMAR HOLDERS IN THE SANJAK OF ANKARA:<br />
EXAMPLE OF THE NAHİYE OF KASABA<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Largely distinguished two basic system has introduced the qualification of the Ottoman<br />
classical period. One of them, timar (fiefl), and the other kul (slave) system. Thanks to the timar<br />
system, Ottoman financial practices reached the far corners of the country, the tax has been<br />
collected from rural areas more healthy. At the same time from the center to help where we<br />
need it, instead of sending the taxes in the area where the system took place, was used for the<br />
needs of the region. Briefly, the timar of the Ottoman Empire constituted the basis of rural life.<br />
As a state institution, in this way both the service and control are taken to rural areas. Timar<br />
system in the Ottoman Empire, the dominant state ownership of agricultural land and hence<br />
agricultural production on a vehicle that allows it to be. Here, we plan to examine this in the<br />
case of Ankara Sanjak, specially for the Nahiye of Kasaba. It also includes today's Etimesgut<br />
region. So our focus will be on this region.<br />
From Tahrir registers in this study, timar ruznamçe registers, printed books and articles, based<br />
on the evaluation we conclude that the Ottoman and timar holders in the Nahiye of Kasaba<br />
Keywords: Timar system, the Sanjak of Ankara, The Nahiye of Kasaba<br />
63
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRK OCAĞI’NIN ANKARA’YA TAŞINMASI VE CUMHURİYETİN İLK<br />
DÖNEMİNDEKİ FAALİYETLERİ<br />
Haluk ÖLÇEKÇİ<br />
Dr., Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, holcekci@gmail.com<br />
ÖZET<br />
Etimesgut kent kimliğinin oluşumunda, tarihi tecrübe ve kültürel birikimlerin yanı sıra<br />
Cumhuriyet Türkiye’sinde yaşanan milli dönüşümün katkısı söz konusudur. Kent kimliği ile milli<br />
kimliğin özdeşleşmesini sağlayan kurumların başında Türk Ocağı gelmektedir. Osmanlı<br />
devletinin son döneminde ve milli mücadele yıllarında etkin rol alan Türk Ocağı, daha sonra<br />
taşındığı Ankara’da Cumhuriyetin kuruluşuna hizmet etmiştir. Başkentin yanı sıra bütün<br />
Türkiye’de milli kimliğin benimsetilmesine ve yaşatılmasına büyük katkıda bulunmuştur.<br />
Türk milliyetçiliğini temsil eden Türk Ocağı’nın Ankara’ya taşınması, Cumhuriyetin alacağı<br />
şekil bakımından sembolik öneme sahiptir. Milli temeller üzerine inşa edilen yeni Türk<br />
devletinin kurucuları ile Türk Ocağı’nın yakın ilişkisi vardır. Yeni rejime temel konularda destek<br />
veren Türk Ocağı mensupları, devletin milliyetçi temeller üzerine inşasını sağlamıştır. Bu<br />
dönemde Ankara’nın yanı sıra bütün yurtta pek çok faaliyette bulunan Türk Ocağı’na Mustafa<br />
Kemal Atatürk’ün ve çevresinin ilgisi olmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Türk Ocağı, Türk Yurdu Dergisi, Kültür, Atatürk, Ankara, Milliyetçilik, Milli Kimlik.<br />
TRANSPORTATION OF THE TURK OCAGI TO ANKARA AND ACTIVITIES<br />
IN THE FIRST PERIOD OF THE REPUBLIC<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In the formation of Etimesgut's urban identity, there is historical experience and cultural<br />
background as well as the contribution of national transformation in the republican period in<br />
Turkey. Turk Ocagi is at the forefront of institutions that provide identification of the national<br />
identity with the urban identity. Turk Ocagi played an active role in the last period of the<br />
Ottoman state and during the years of national struggle, and later served in the establishment<br />
of the Republic in Ankara. Besides the capital, Turk Ocagi has contributed greatly to the revival<br />
of national identity and to adopt in Turkey.<br />
The move of the Turk Ocagi, representing Turkish nationalism, to Ankara has symbolic<br />
importance in terms of the form the Republic will take. The founders of the new Turkish state<br />
built on national bases and the Turk Ocagi have a close connection. The members of the Turk<br />
Ocagi, who supported the new regime on the basics, established the state on the nationalist<br />
base. In this period, Mustafa Kemal Ataturk and his surroundings became interested in Turk<br />
Ocagi, which has many activities all over the country as well as Ankara.<br />
Keywords: Turk Ocagi, Turk Yurdu Journal, Culture, Ataturk, Ankara, Nationalism, National Identity.<br />
64
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
MÜZECİLİKTE YENİ YAKLAŞIMLAR: YAŞAYAN TARİH MÜZESİ ÖRNEĞİ<br />
Hasan IŞIK<br />
Dr., Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü<br />
Çubuk-ANKARA<br />
ÖZET<br />
Müzecilik konusunda özellikle ziyaretçi eğilimlerindeki değişimlerle bağlantılı olarak<br />
dünyada dikkat çekici yenilikler meydana gelmektedir. Dünyada bu konuda en çok dikkat<br />
çeken değişim ise yaşayan tarih müzeleri konusundadır. Türkiye’de müzecilik konusunda son<br />
zamanlarda gerek devlet gerekse özel teşebbüslerden çok belediyelerin konu ile ilgili<br />
girişimleri dikkat çekmektedir. Özellikle yaşayan tarih müzeleri, bugün dünyada birçok ülkede<br />
hem bu müzelerin sağladığı ekonomik katkı hem de müzeye gelen ziyaretçilere sağladığı<br />
eğitim ve kültür aktarımı açısından önemli bir yer tutmaktadır. Çalışmada, yaşayan tarih<br />
müzelerinin dünyada geldiği aşama ortaya konularak, Türkiye’de bu konuda yapılan çalışmalar<br />
hakkında bilgi verilecektir. Özellikle belediyelerin bu konuda neler yapabileceği üzerinde<br />
durulacak ve bu konudaki girişimlerin farklı açılardan getirileri üzerinde çıkarımlarda<br />
bulunulmaya çalışılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Yenilik, yaşayan tarih müzesi, belediye teşebbüsü, ekonomi, kültür.<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
NEW APPROACHES TO MUSICIAN: THE EXAMPLE OF LİVİNG HİSTORY<br />
MUSEUM<br />
About museology remarkable innovations come to the fore in world especially In<br />
connection with the changes in visitor trends. The most noticeable change in this regard in the<br />
world is the living history museums. Recently, the initiatives of the municipalities have attracted<br />
attention in the field of museology than the state and private enterprises. Especially, those<br />
living museums today, due to both economic contribution to both of these museums in many<br />
countries in the world that allows the visitors to the museum holding an important place in<br />
terms of education and culture transfer. The study, by introducing the stage reached in the<br />
world of living history museum in Turkey will be informed about the work done in this regard.<br />
In particular, it will focus on what the municipalities can do in this regard and try to make<br />
inferences on the different aspects of the initiatives of this kind.<br />
Keywords: innovation, living history museum, municipal enterprise, economy, culture.<br />
65
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TARİHTEN GÜNÜMÜZE TAŞINANLAR<br />
Tüzel ATICI<br />
Dr. Çankaya Üniversitesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Kültür, insanların önemli bir değeridir ve tarih, önemli bir kültür aktarıcısıdır. Etimesgut ilçesi<br />
doğal ve sosyal yönden Ankara ve çevresinin özelliklerini gösterir. Bu coğrafi yeri ve bağlantıları<br />
açısından olduğu kadar tarihsel ve kültürel açıdan da kendisini oldukça kuvvetli olarak belli<br />
eder.<br />
Etimesgut’un kadim tarihi açısından Frigler dönemi, orta vadede Selçuklu ve Osmanlı<br />
dönemindeki Ahi teşkilatının oynadığı rol ve yakın tarihte Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan<br />
hemen sonra Etimesgut ilçesinin süratle gelişmesi bu incelemedeki ana hatları belirtir.<br />
Tarihsel olgular gerek Anadolu, gerekse Türk tarihi açısından incelenmiştir. Bugüne<br />
yansıyan görünüm kültürel birikimin yüksekliğidir. Önceden beri, özellikle Türklerin Anadolu’ya<br />
yerleşmelerinden bugüne kadar, kültürel zenginlik artmıştır. Bu, Etimesgut İlçesinde bugün<br />
açık olarak görülmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Türk kültürü, Etimesgut, Ahiler, Cumhuriyet döneminde Ankara.<br />
REMAINS FROM HISTORY<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Culture is an important value of people, and history is an important transporter of culture.<br />
The Etimesgut district shows the characteristics of Ankara with its natural and social settings.<br />
In addition to this, Etimesgut strongly reects historical and cultural aspects of Ankara.<br />
As well as Phrygian period, which is substantial for Etimesgut’s ancient history, Seljuk, and<br />
Ottoman Periods along with “Ahi” organization had an impressive effect on the development<br />
of Etimesgut. Besides the contribution of The Republic of Turkish impacts on the evolvement<br />
of Etimesgut district is undeniable.<br />
Historical facts have been examined not only Anatolia but also Turkish history. The current<br />
situation reected today is the result of cultural accumulation. In parallel with this, cultural<br />
wealth has been increased since the Turks settled in Anatolia. This prosperity is clearly seen in<br />
the Etimesgut District today.<br />
Keywords: Turkish culture, Etimesgut, Ahiler, Ankara during the Republican period.<br />
66
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİNİN İLKÖĞRETİM FEN KONULARINA<br />
YÖNELİK ÖĞRENME YAKLAŞIMI EĞİLİMLERİ: ETİMESGUT VE SİNCAN<br />
ÖRNEĞİ/<br />
Selçuk ŞAHİNGÖZ<br />
Dr., Kastamonu Üniversitesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Kastamonu<br />
ÖZET<br />
Bu çalışmada, fen bilimleri öğretmenlerinin çeşitli fen konularının öğretiminde tercih<br />
ettikleri öğrenme yaklaşımları belirlenmiştir. İlköğretim fen bilimleri öğretim programına göre<br />
seçilmiş olan fen konularının ele alındığı çalışmada POSTT-TR değerlendirme ölçeği<br />
kullanılmıştır. Ölçeğe bağlı olarak öğretmenlerin farklı fen konularının öğretimine yönelik<br />
öğrenme yaklaşımı tercihleri doğrudan öğrenme yaklaşımları (doğrudan öğretici, doğrudan<br />
aktif) ile araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim yaklaşımları (rehberli sorgulama, açık<br />
sorgulama) arasında sınıflandırılmaktadır. Araştırmaya Ankara’nın Etimesgut ve Sincan<br />
ilçelerinde yer alan devlet okullarında görev yapan 50 ilköğretim fen bilimleri öğretmeni<br />
katılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modelinden faydalanılarak<br />
öğretmenlerin ilköğretim seviyesinde farklı sınıf derecelerinde ne tür öğrenme yaklaşımına<br />
eğilimleri olduğu betimlenmektedir. Bulgular, ilköğretim düzeyinde tüm sınıf derecelerinde<br />
öğretmenlerin araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımından doğrudan öğrenme<br />
yaklaşımına göre daha çok faydalandıklarını göstermektedir. Tek tek sınıf derecelerine<br />
bakıldığında öğretmenlerin 4.sınıf konularını işlerken ağırlıklı olarak rehberli sorgulama, 5. ve<br />
6.sınıflardaki konuları işlerken eşit ağırlıklı olarak rehberli sorgulama ile açık sorgulama ve de<br />
7., 8.sınıf konularını işlerken benzer şekilde yapılandırılmış sorgulama, rehberli sorgulama ve<br />
açık sorgulama öğrenme yaklaşımlarını tercih ettikleri tespit edilmiştir. 2013 ve 2018 yıllarında<br />
tasarlanmış olan fen bilimleri öğretim programlarının uygulanmasına yönelik öğretim yaklaşımı<br />
hedefleri doğrultusunda bir değerlendirme yapılmıştır. Buna göre öğretmenlerin özellikle 7. ve<br />
8.sınıf derecelerinde konu işlerken hedeflenen açık uçlu sorgulama yaklaşımının yanı sıra<br />
yapılandırılmış sorgulama ve rehberli sorgulama öğrenme yaklaşımlarından da aynı derecede<br />
faydalandıkları görülmektedir. Bu durum 7. ve 8.sınıf konularının öğretiminde öğretmenlerin<br />
belli bir öğretim yaklaşımını seçmektense farklı yaklaşımları aynı derecede uyguladığını<br />
göstermektedir. Bu duruma neden olan faktörler araştırılmalıdır. Çalışma aynı zamanda<br />
alanyazında yer alan benzer çalışma sonuçlarıyla karşılaştırmalı değerlendirme yapma imkânı<br />
da vermektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: İlköğretim fen bilimleri eğitimi, öğretmen mesleki gelişimi, öğrenme yaklaşımları.<br />
67
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
INSTRUCTIONAL APPROACH TENDENCIES OF SCIENCE TEACHERS<br />
FOR ELEMENTARY SCIENCE SUBJECTS: THE EXAMPLE OF ETIMESGUT<br />
AND SINCAN<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In this study, instructional approach preferences of science teachers for teaching various<br />
science subjects are determined. POSTT-TR assessment instrument was used in the study of<br />
science subjects selected according to elementary school science curriculum. Depends on the<br />
instrument, preferences of the teachers for instructional approach to teaching different science<br />
subjects are classified between direct instructional approaches (direct didactic, direct active)<br />
and inquiry-based instructional approaches (guided inquiry, open inquiry). 50 elementary<br />
school science teachers working state schools in Etimesgut and Sincan counties of Ankara<br />
participated in the research. Instructional approach tendencies of teachers at different grades<br />
at elementary school level are described by benefitting from general survey model of<br />
quantitative research methods. The findings indicate that teachers benefit from inquiry-based<br />
instructional approaches more than direct instructional approaches at all grades of elementary<br />
school level. When looking at grade levels one by one, it is determined that teachers mainly<br />
prefer guided inquiry for teaching 4th grade science subjects, equally prefer guided inquiry<br />
and open inquiry for teaching 5th and 6th grades science subjects, and similarly prefer guided<br />
inquiry and open inquiry instructional approaches for teaching 7th and 8th grade. An<br />
assessment was made according to the objectives of instructional approach for the<br />
implementation of science curriculum designed in 2013 and 2018. Accordingly, it is seen that<br />
teachers benefit from structured inquiry and guided inquiry instructional approaches in<br />
addition to the targeted open inquiry approach when teaching science subjects especially at<br />
7th and 8th grades. This situation shows that teachers apply different approaches rather than<br />
choosing specific instructional approach for teaching 7th and 8th grade subjects. Leading<br />
factors of this should be investigated. In the same time, the study also provides an opportunity<br />
to the comparative evaluation with similar research results in the literature.<br />
Keywords: Elementary science<br />
development.<br />
education, instructional approaches, teacher professional<br />
68
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
1926 ANKARA MANEVRASI VE ETİMESGUT / ANKARA MANEVRES AND<br />
ETİMESGUT İN 1926<br />
Suat AKGÜL<br />
Dr. (E) Albay, Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Arşiv Şube Müdürlüğü, Antalya<br />
ÖZET<br />
8-14 Ekim 1926 tarihleri arasında Ankara, Polatlı ve Haymana arasında geniş katılımlı büyük<br />
bir askerî manevra gerçekleştirildi. Ankara Manevrası, karargâhı Ankara'da bulunan 1'inci Ordu<br />
Müfettişi Korgeneral Ali Sait Akbaytugan'ın sevk ve idaresinde, karargâhı Eskişehir'de bulunan<br />
4'üncü Kolordunun 8'inci ve 23'üncü Tümenleri arasında; kuzeyde Çile Dağı-Ankara Çayı,<br />
doğuda Ankara-Çal Dağı- Mogan Gölü-Haymana Yolu, güneyde Haymana Kuzeyi-Yenice<br />
Dağı-Kavuncu Köprüsü, batıda Sakarya Nehri arasında kalan bölgede icra edilmiştir. Bu<br />
manevra adeta İstiklal Harbi sırasında yaşanan muharebelerin devamı niteliğindedir. Çünkü<br />
Yunan kuvvetleri şayet Ankara-İstanbul demiryolu istikametinden yani Ankara kuzeyinden bir<br />
askerî harekât yürütmüş olsalardı farklı bir muharebe icrası söz konusu olacaktı. İşte böyle bir<br />
durum olabileceği varsayılarak bir bakıma Sakarya Savaşı'nın devamı mahiyetinde bu manevra<br />
planlanmıştır. Şayet muharebeler bu istikametten gelişse idi nasıl bir hareket tarzı olurdu ve<br />
nasıl bir muharebe gerçekleşirdi sorularına cevap bulmak istenmiştir. Böylece bir şekilde<br />
muhtemel bir savaş için hazırlık yapılmış olacaktı. Öte yandan Ankara ve civarındaki birlikler ve<br />
komutanları harbe hazırlıklarını tamamlamış olacaklardı. Yine 1925 yılındaki Şeyh Sait isyanının<br />
etkisi ve 1926 yılında ATATÜRK'e yönelik İzmir Suikast girişimi de Ordunun savaşa<br />
hazırlanmasını gerektiren gerekçelerdi. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte gerçekleşen ilk büyük<br />
manevra olan Ankara Manevrası bu gerekçeler etkisiyle icra edildi. Bu manevranın gerçekleştiği<br />
alan Ankara merkezine çok yakındır. Bugün Etimesgut İlçesi içinde yer alan bazı bölgeler,<br />
manevra alanının icra edildiği önemli mevkilerdir. Manevra alanı içinde yer alan ve ordunun<br />
büyük bir bölümünün iskân ve iaşesinin de sağlandığı Etimesgut ilçesindeki bu bölgeler<br />
şuralardır: Yapracık, Aşağı ve Yukarı Yurtçu, Balıkuyumcu, Şehitali, Fevziye(Surtak), Bağlıca,<br />
Gökçeköy ve Ahimesut. Bugün Etimesgut'un birçok noktasında askerî birlikler olmasının<br />
önemli nedenlerinden birisi bu manevralarda ortaya çıkan askerî önemdir. Etimesgut'ta Süvari,<br />
Piyade, Topçu gibi birçok isim bu önemin birer işaretleridir. Bu bildiri ile 1926 yılında Ankara'da<br />
icra edilen Askeri manevranın Etimesgut'ta gerçekleşen bölümü ayrıntılı olarak incelenecek ve<br />
o günden günümüze yansıyan etkileri değerlendirilecektir. /<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, 1926 Ankara Manevrası, Ankara<br />
69
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA MANEVRES AND ETİMESGUT IN 1926<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Between 8 and 14 October 1926, a large military maneuver was carried out between Ankara,<br />
Polatlı and Haymana. The Ankara Maneuver, headquarters of the 1st Army Inspector in Ankara,<br />
was transferred to Lieutenant General Ali Sait Akbaytugan between the 8th and 23rd Divisions<br />
of the 4th Armed Forces in Eskişehir, Çile Mountain-Ankara Stream in the north, Ankara-Çal<br />
Mountain-Mogan Lake-Haymana Road in the east, Haymana North-Yenice Mountain-Kavuncu<br />
Bridge in the south, and Sakarya River in the west. This maneuver is the continuation of the<br />
battles that took place during the War of Independence. Because if the Greek forces carried<br />
out a military operation from the Ankara-Istanbul railway line, ie north of Ankara, there would<br />
be a different battle. Assuming that there may be such a situation, this maneuver was planned<br />
as a continuation of the Sakarya War. If the battles had developed from this direction, what<br />
would be the mode of action and what kind of battle it was to find answers to the questions<br />
asked. So in a way, a possible war would have been prepared for. On the other hand, the<br />
troops and commanders of Ankara and surrounding areas would have completed the<br />
preparations for the war. Again, the influence of the Sheikh Sait rebellion in 1925 and the<br />
assassination attempt in Izmir against ATATURK in 1926 were justifications for the military to<br />
prepare for the war. The Ankara Maneuver, the first major maneuver that took place together<br />
with the declaration of the Republic, was carried out under the influence of these reasons. This<br />
area of maneuvering is very close to the center of Ankara. Today some of the regions within<br />
the Etimesgut District are important places where the maneuvering area is being executed.<br />
These regions are located within the maneuvering area of Etimesgut, where a large part of the<br />
army is provided by the city and its suburbs: Yapracık, Aşağı and Yukarı Yurtçu, Balıkuyumcu,<br />
Şehitali, Fevziye (Surtak), Bağlıca, Gökçeköy and Ahimesut. One of the important reasons why<br />
there are military units at many points of Etimesgut today is the military importance that<br />
emerged in these maneuvers. Etimesgut'ta Cavalry(Süvari), Infantry(Piyade), Artillery(Topçu),<br />
such as names are a sign of this importance. With this announcement, the part of the military<br />
maneuver in Etimesgut, which was executed in Ankara in 1926, will be examined in detail and<br />
the day-to-day reflected effects will be evaluated.<br />
Keywords: Etimesgut, 1926 Ankara Maneuver, Ankara.<br />
70
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’UN NÜFUS ÖZELLİKLERİ<br />
Bülent AKSOY * , Ufuk KARAKUŞ ** ,Abdullah TÜRKER ***<br />
*<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
***<br />
Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
20 Mayıs 1990 gün ve 20523 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 3644 sayılı kanunla ilçe<br />
statüsü kazanan Etimesgut Batı Trakya’dan Türkler için 1924-1925 yıllarında Atatürk’ün emriyle<br />
50 haneli bir köy olarak kurulmuştur. 2000 nüfus sayımı verilerine bakıldığında ilçe toplam<br />
nüfusunun 171.293 olduğu görülür. 2017 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine<br />
göre toplam nüfus miktarı 566.500’dir. Bu çalışmada 2017 ADNKS verileri ışığında Etimesgut<br />
ilçesinin nüfus özellikleri incelenmiştir. Araştırma verileri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in<br />
genel ağ sayfasından temin edilmiştir. Elde edilen veriler tablo ve grafiklere dönüştürülerek<br />
yorumlanmıştır. Elde edilen verilere incelendiğinde ilçede yaşayan toplam nüfusun %50,18’i<br />
erkek, %49,82’si kadın nüfustur. İlçe nüfusunun yaş gruplarına göre dağılışına bakıldığında 0-4<br />
yaş grupta erkek nüfus miktarı daha fazla iken 65 yaş üstü grupta kadın nüfusun erkek nüfusa<br />
göre oldukça fazla olduğu görülmüştür. 65 yaş üstü erkek nüfus miktarı 12.884 iken aynı yaş<br />
grubundaki kadın nüfus miktarı 16.029’dur. İlçe nüfusunun yaklaşık yarısının doğum yeri<br />
Ankara’dır. Ankaralı nüfusu sırasıyla Yozgat, Çorum ve Kırıkkale doğumlu nüfus izlemektedir.<br />
Nüfusun eğitim durumuna bakıldığında ise 6 yaş üstü nüfusun % 98,16’sı okuma yazma bilen<br />
nüfustur. İlçede halen 6161 kişi okuma yazma bilmemektedir. Araştırma sonuçlarına göre<br />
Etimesgut ilçesinin hızlı bir nüfus artışına sahip olduğu görülmektedir. İlçede yaşlı nüfus<br />
içerisinde kadın, genç nüfus içerisinde ise erkek nüfus miktarının fazla olduğu belirlenmiştir. Bu<br />
sonuçlara göre, belediyecilik hizmetleri kapsamında yaşlı nüfusa yönelik sosyal alanların<br />
sayısının artırılması ve dinamik nüfus için çalışma sahalarının oluşturulması önerilmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Ankara, nüfus özellikleri.<br />
71
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
POPULATION CHARACTERISTICS OF ETİMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Etimesgut was awarded the district status by Law No. 3644, which was published in the<br />
Official Gazette on 20 May 1990 and numbered 20523. It was established as a 50-house village<br />
by the order of Atatürk in 1924-1925 for Turks from Western Thrace. When we look at 2000<br />
census data, it is seen that the total population of the district is 171.293. According to the 2017<br />
Address Based Population Registration System (ABPRS), the total population is 566,500. In this<br />
study, the population characteristics of the Etimesgut district in 2017 ABPRS data have been<br />
examined. Research data has been obtained from public web pages of Turkish Statistical<br />
Institute (TSI). The obtained data are interpreted by converting them into tables and graphics.<br />
When analyzed, 50,18% of the total population living in the district is male and 49,82% is<br />
female. When the distribution of the district population by age groups is examined, it is seen<br />
that the male population is more in the 0-4 age group whereas the female population in the<br />
over 65 age group is considerably higher than the male population. While the number of male<br />
population over 65 is 12,884, the female population in the same age group is 16,029. The<br />
birthplace of about half of the county population is Ankara. The population of Ankara-born is<br />
followed by those born in Yozgat, Çorum and Kırıkkale respectively. When the education level<br />
of the population is examined, 98.16% of the population over the age of 6 is illiterate.<br />
Currently, 6161 people are illiterate. According to the results of the survey, it is seen that the<br />
district of Etimesgut has a rapid population increase. It has been determined that the<br />
proportion of female population in the elderly population and male population in the young<br />
population is higher in the region. According to these results, it is suggested to increase the<br />
number of social areas for elderly population within the scope of municipal services and to<br />
establish work places for the dynamic population.<br />
Keywords: Etimesgut, Ankara, population characteristics.<br />
72
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TAPU TAHRİR, NÜFUS VE TEMETTUAT DEFTERLERİ VERİLERİNDE<br />
ETİMESGUT’UN LOKALİZASYON, NÜFUS VE EKONOMİK GEÇMİŞİ<br />
ÖZET<br />
Murat ALANDAĞLI<br />
Öğretim Görevlisi, Hakkâri Üniversitesi, Hakkâri<br />
Etimesgut tarihini aydınlatacak önemli bilgi ve veriler Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü<br />
ile Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde yer almaktadır. Çalışma kapsamında bu arşivlerdeki Tapu<br />
Tahrir Defterleri, Nüfus kayıtları ve Temettuat Defterleri incelenmek suretiyle Etimesgut<br />
tarihine ait bilgilere ulaşılıp değerlendirilecektir.<br />
Bu kaynaklar arasında en eski belgeler Tahrir Defterleridir. Osmanlı İmparatorluk idaresinin<br />
Ankara’da vergi alacağı nüfusu belirlemek için 1463, 1522, 1537 ve 1572 yıllarında yaptırdığı<br />
tahrirlerden, Etimesgut köylerinde yaşayan ve vergi verecek kişiler ile bu köylerde kurulmuş<br />
olan vakıfların gelir ve giderleri ve görevlileri hakkında bilgilere erişmek mümkündür.<br />
İmparatorluğun son dönemlerinde tahrirler yerine Temettuat Defterleri hazırlanmıştır. Tahrir<br />
ve temettuat kayıtlarının yanı sıra nüfus defterleri de bölge hakkında önemli bir kaynaktır. Tüm<br />
bu kaynaklardan hareketle XV. yüzyıldan XIX. yüzyıla Etimesgut’un sosyal ve ekonomik<br />
durumunun aydınlatılması amaçlanmaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Tapu Tahrir Defterleri, Nüfus Defterleri, Temettuat Kayıtları, Etimesgut, Osmanlı<br />
İmparatorluğu<br />
LOOKİNG ABOUT HİSTORY LOCALİZATİON, DEMOGRAPHİC AND<br />
ECONOMİC BACKGROUND İN ETİMESGUT ARE USİNG TAPU TAHRİR,<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
NÜFUS AND TEMETTUAT DEFTERLERİ<br />
Precious imformation and documents which clority the history of Etimesgut are avaible in our<br />
archives. İn particular documents from General Directurate of Land Registry and Cadastre and<br />
Ottoman Archives of the Prime Ministry Canstiture very important resources for Etimesgut. The<br />
imformation about Etimesgut’s history will be collected and evaluated by examining there<br />
volutions boks the diary boks and the books of taker ecords in the searchives. The earlist<br />
documents among these sources are the Tahrir Defterleri. İt is possible to obtainin formation about<br />
the Ottomans in 1463, 1522, 1537 and 1572 so as to determine the population to be taxed in<br />
Ankara, the tax peyersliving in the Etimesgut willages and the incomes, expenses and officials<br />
there of foundation established in these willages. İn the lastpriod of the Ottoman<br />
EmpireTemettuat Defterleri have prepared instead of Tahrir Defterleri. Besides these the<br />
population censuses made in these period are also on significant source. Wehope that, it will be<br />
useful to sheplight on social and economic situation of this period by looking at this documants<br />
Keywords: Tapu Tahrir Defterleri, Nüfus Defterleri, Temettuat Kayıtları, Ottoman Empire, Etimesgut<br />
73
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
KURULUŞ YILLARINDA BASINDA ETİMESGUT<br />
Nurettin GÜZ * , Zeynep Bengisu UĞUR **<br />
*<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik ABD Öğretim Üyesi,<br />
**<br />
Gazi Üniversitesi SBE Gazetecilik Bilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi,<br />
ÖZET<br />
Etimesgut 1990 yılında ilçe olsa da Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren önemli bir merkez<br />
olmuştur. Atatürk 1938 yılında Ankara yakınlarında modern bir nahiye kurulması gerektiğini dile<br />
getirir. Bu nahiye ise Ahi Mesut çevresinde kurulacaktır yani günümüzdeki ismiyle Etimesgut’ta.<br />
Cumhuriyetin ilk yıllarında yayınlanan gazetelerde yeni kurulan Cumhuriyet’in pek çok<br />
şehrindeki imar faaliyetlerine dair haberler yer almaktadır. Ankara’nın gelişimine dair haberler<br />
de bu gazetelerde kendine sıklıkla yer bulmaktadır. Bu haberlerde genellikle “Başkent’in<br />
inkışafı” ifadesi kullanılmaktadır. Başkentin inkişafıyla ilgili bu haberlerde en çok dile getirilen<br />
konular “Gazi Çiftliği”nin kurulması ve Gazi Hazretlerinin bu çiftliğe verdiği önem; ayrıca şehir<br />
planlamacısı Jansen’in Ankara için hazırladığı imar planıdır. Gazi Çiftliği tarımda dolayısıyla<br />
ekonomide hedeflenen gelişmenin bir örnek projesi olarak görülmektedir. Sıklıkla Atatürk’ün<br />
burada vakit geçirmekten ne kadar keyif aldığıyla, çiftlikte işlerle birebir kendisinin<br />
ilgilendiğiyle ilgili haberler basında yer bulmuştur. Gazetelerde, Çiftliğin Ankara bozkırlarında<br />
yaşayan halk için nefes alacak bir yeşil alan oluşturduğu ifade edilmiştir. Bunun yanında<br />
Jansen’in hazırladığı şehir planı da kendisine sıklıkla yer bulmuştur. Şehir planını kimin<br />
hazırlayacağı belli olmadan önce şehir planının kimler tarafından hazırlanacağına dair<br />
tartışmalar gazetelerde yer almış. Planın Jansen tarafından hazırlanacağı da birçok gazete<br />
tarafından duyurulmuştur. Ankara ile ilgili bu haberlerin arasında “Ahi Mesut” ise kendisine<br />
batılı tarzda şirin bir köy ifadesi ile yer bulmuştur. “Ahi Mesut”un hedeflenen tarzda batılı bir<br />
köy oluşturmak için bir nevi pilot bölge olarak görülmüştür ki gazetelerde de bu durum<br />
“numune köy” olarak ifade edilmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Gazetecilik, Basın Tarihi, Ankara, Gazi Çiftliği, Şehir Planı, Ahi Mesut<br />
74
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Although Etimesgut was a district in 1990, it has been an important place since the first<br />
years of the Republic. In 1938 Ataturk expressed the need to establish a modern township near<br />
Ankara. This subdistrict will be built around Ahi Mesut, that is to say in present day name<br />
Etimesgut. The newspapers published in the first years of the republic contain news about the<br />
reconstruction activities of the newly established Republic in many cities. The news about the<br />
development of Ankara also finds itself frequently in these newspapers. These reports usually<br />
use the expression "the capital is the upbringing". The most talked about topics related to the<br />
development of the capital are the establishment of the "Gazi Farm" and the importance given<br />
to this farm by Gazi Excellency; as well as the urban planner Jansen's development plan for<br />
Ankara. Gazi Çiftliği is seen as an example project of agriculture and hence the targeted<br />
development in the economy. Newspapers give these news: Often, Atatürk's enjoyment of<br />
spending time here and the news about the individual's interest in the farm are at hand. It is<br />
also stated that your farm has created a green area to breathe for the people living in the<br />
Ankara steppes. Besides, the city plan prepared by Jansen has also found its place frequently.<br />
Discussions about who will prepare the city plan before the city plan is ready to be made are<br />
in the newspapers. The plan to be prepared by Jansen has also been announced by many<br />
newspapers. Among these news stories about Ankara, "Ahi Mesut" has found himself in a<br />
western style with a cute village expression. "Ahi Mesut" was seen as a kind pilot region to<br />
form a western village in the targeted style, which is also referred to as "sample village" in the<br />
newspapers.<br />
Keywords: Journalism, History of Press, Ankara, Gazi Farm, City Plan, Ahi Mesut<br />
75
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ATATÜRK’ÜN ÖRNEK KÖYÜNDEN 1990’LARIN BELEDİYESİ’NE KADAR<br />
YAŞAYAN MEKÂNLAR OLARAK ETİMESGUT<br />
ÖZET<br />
Hülya DEMİR YALEZE<br />
Arş. Gör., Gazi Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Ankara<br />
Mübadele ile Türkiye’ye gelen göçmenlerin ikamet edilmesi, Osmanlı döneminden<br />
başlayarak, Cumhuriyet’in ilk yıllarında da devam eden çözüm gerektiren bir konu olmuştur.<br />
Çözüm önerileri arayışlarına “Örnek Köyler Projesi” bir son vermiştir. 1924 yılında kabul edilen<br />
“Köy Kanunu”nda ortaya koyulan modern bir köyün ve köy halkının günlük yaşantısının nasıl<br />
olması gerektiği ile ilgili maddeleri hayata geçirmek için sözkonusu proje bir fırsat teşkil<br />
etmekteydi. Atatürk’ün önerisi olan ve bizzat ilgilendiği bu proje, Kurtuluş Savaşı sonrasında<br />
ülkenin durumu göz önünde bulundurulduğunda hem diğer köylere örnek oluşturması<br />
açısından, hem de göçmenlerin yerleştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu<br />
kapsamda ülkemizde 69 tane Örnek Köy yapılmıştır.<br />
“Örnek Köyler Projesi”nin ilk uygulaması, Atatürk’ün “Ahimesut Örnek Köyü”dür. Atatürk,<br />
Köy Kanunu’nda yer alan maddeleri bu köye birer birer uygulamıştır. Evler belli bir plan<br />
dâhilinde yapılmış, köyün ilk sakinleri Bulgaristan’dan gelen göçmenler, bu evlere<br />
yerleştirilmiştir. Köyün sosyal tesisleri hızlı bir şekilde inşa edilmiş, modern yöntemler<br />
kullanılmasına imkân verilerek köylülere bağ yerleri ve tarlalar verilmiştir.<br />
Ahimesut Köyü’nde böylelikle bir yaşam başlamıştır. Peki, bu yaşam nasıl devam etmiştir?<br />
Atatürk’ün ilgisiyle inşa edilen evler ve sosyal tesisler nasıl kullanılmıştır? Örnek Köy, mahalle<br />
olana kadar bu mekânlara hangi yeni mekânlar eklenmiştir? Belediye olana kadar Ahimesut<br />
Örnek Köyü’nde bu alanlarda yaşam nasıl olmuştur? Bu mekânlarda neler yaşanmıştır ve<br />
mekânların akıbetleri ne olmuştur? Bu sorular bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır.<br />
Bu soruların cevaplanması amacıyla nitel veri toplama yöntemlerinden olan sözlü tarih<br />
yöntemi kullanılmıştır. Örnek Köy, 1968 yılında İstasyon Mahallesi olmadan önce hâlihazırda<br />
burada yaşayan kişilerle yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat yapılmıştır. Yani en az 50<br />
yıldır Etimesgut’ta yaşayan göçmen torunları, civar köylerden göçenler ve esnafla<br />
görüşülmüştür. Bu kişilere ulaşmak için kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. On kişi ile<br />
birer saat süren yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat yapılmış, üç kişi ile yine birer saat<br />
süren ikinci derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir.<br />
Yaşayan mekânlar olarak ele alınan bu yapılar hakkında mülakat yapılan kişilerin<br />
anımsadıkları, hatıraları ve yapıların bugünkü durumu ile ilgili düşünceleri çalışmada ortaya<br />
koyulmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Ahimesut, Etimesgut, Örnek Köy, Muhacirler, Bulgaristan Göçmenleri, Etimesgut’un<br />
Yapıları<br />
76
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT AS THE LIVING PLACES FROM ATATÜRK'S SAMPLE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
VİLLAGE TO THE MUNİCİPALİTY OF THE 1990S<br />
The nonresidential of immigrants who came to Turkey with the exchange, has been a<br />
subject that requires ongoing solutions starting from the Ottoman period, to the early years<br />
of the Republic. "Sample Village Project" has put an end to the solution proposal searches.<br />
The project was an opportunity to pass on to the modern villages and the facts about how the<br />
daily life of the village people should be which laid out in the "Village Law" adopted in 1924.<br />
This project, which is the proposal of Atatürk and which he is interested in personally, is of<br />
great importance both in terms of forming an example of other villages and of the placement<br />
of immigrants when the situation of the country is taken into consideration after the War of<br />
Independence. Within this scope, 69 sample villages were built in our country.<br />
The first application of the "Sample Village Project" is Atatürk's "Ahimesut Sample Village".<br />
Atatürk applied items in the Village Law items to Ahimesut one by one. The houses were built<br />
within a certain plan, the first inhabitants of the village were placed in these houses, immigrants<br />
from Bulgaria. The social facilities of the village were constructed quickly and the villages were<br />
given vineyards and landscapes, allowing modern methods to be used.<br />
In Ahimesut Village, a life began in terms of these conditions But how did this life continue?<br />
How were the houses and social facilities that built with the interest of Atatürk, used? What<br />
new spaces have been added to these places until the sample village became to<br />
neighborhood? How did life went in these areas in Ahimesut Sample Village until it becomes<br />
to municipality? What happened in these spaces and what happened to the spaces? These<br />
questions constitute the starting point of this work.<br />
In order to answer these questions, oral history method which is a qualitative data collection<br />
method was used. A semi-structured in-depth interview was conducted with people already living<br />
in the area of Example Village before becoming Station District In 1968. In other words, Interview<br />
had been done with immigrant grandchildren who lived in Etimesgut for at least 50 years, with<br />
migrants and shopkeepers from neighboring villages. Snowball sampling method is used to reach<br />
these people. A semi-structured in-depth interview was conducted with ten people for an hour,<br />
and a second in-depth interview was conducted with three people for another hour.<br />
The memories of those interviewed about these constructions, which are considered as<br />
living spaces, and their thoughts about the memories and the present state of the structures<br />
have been revealed in the study.<br />
Keywords: Ahimesut, Etimesgut, Sample Village, Immigrants, Bulgarian Immigrants, Etimesgut's<br />
Constructions<br />
77
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
RUSYALI TÜRKOLOG GORDLEVSKİ’NİN 1920 YILLARINDA<br />
ANKARA’DATOPLADIĞI HALK RİVAYETLERİ<br />
ÖZET<br />
Hatıra YUSUFOVA<br />
Dr. Hazar Üniversitesi, Azerbeycan<br />
Akademisyen, Moskova Devlet Üniversitesi profössöruVladimir Aleksandroviç Gordlevski (1876-<br />
1956) şarkiyatçı-türkolog, Türk dili ve edebiyatı, Türk folkloru ve Türk tarihi üzere kendisini geliştiren<br />
uzmanlardan biri olmuştur. Moskova Üniversitesi tarih-filoloji bölümü mezunu olan Gordlevski 1904-<br />
1907 yıllarında İstanbul'da Türkçe ve Arapça pratik yapmıştır. 1907-1918 yılları arasında Lazarev<br />
Enstitüsü’nde Türk dili ve Türk Edebiyatı Tarihi derslerini okutan Gordlevski Türkiye'yi dolaşarak<br />
toplamış olduğu etnografik bilgilerle bu alanda yeni belgelere ulaşmış, Rusya edebiyatına mahsus<br />
yapıtları, aynı zamanda V. M. Garşi’nin ve A.P. Çehov'un eserlerinin Türkçe'ye çevrisini yapmıştı. Türk<br />
dili, tarihi, etnografisi, folklor ve edebiyatı üzerine yaklaşık 300 araştırmanın sahibi, Türkiye'yei<br />
defalarca ziyareti zamanı yeni yeni belgelere karşılaşmıştır. 1931'de yayınlanan ilk TürkçeRusça<br />
sözlüğünün editörlüğünü yapan Gordlevski'nin en önemli tarihi araştırması 1941 yılında "Küçük Asya<br />
Selçuklu Devleti" olarak yayınlanan eseridir. V.A Gordlevski’nin "Seçilmiş eserleri" dört ciltlik bir<br />
koleksiyon şeklinde tasarlanarak yayınlanmıştır. Birinci cild, esasen, ortaçağ vesikalarına istinaden,<br />
Türkiye tarihini ve o devre ait toplanan masal ve efsaneleri içerir. İkinci ciltte Türk ve diğer yabancı<br />
ülkelerin dili, folkloru ve edebiyatıyla bağlı eserler yer alır. Üçüncü cilt Türkiye ile alakalı kültürel ve<br />
tarihi konulardaki Gordlevski’nin notlarını ve küçük araştırmalarını kapsar. Dördüncü cilt üç bölümden<br />
oluşmaktadır. Birinci bölüm, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde yayınlanan tarihsel ve etnografi eserlerin yanı<br />
sıra "16. Yüzyıl İstanbul" adlı ilk yayınlanmış çalışmayı içermektedir. İkinci ve üçüncü bölümlerde<br />
şarkiyat çalışmalarının tarihine yönelik Gordlevsky’nin konuşmaları, ünlü Rus ve yabancı bilim adamları<br />
ile bağlı yapılan araştırmalar da yer alıyor. Cilt I'deki "Masallar ve Efsaneler" üzerine yazılmış makale<br />
dört bölümde toplanmıştır. İlk bölümde "Osmanlı masalları ve efsaneleri" adı altında 163 evliyanın<br />
mucizeleri ile ilgili hikâyeler yer alıyor. İkinci bölümde Tarihi Osmanlı Masalları adı altında "Kentlerin<br />
isimlerinin kökeni", "Kentlerin Temelleri, Camilerin inşası ","Şehirlerin fethedilmesi "," Troyan atı ","<br />
Lanetlenmiş (koruk) yerler "" Hükümdarların hatırası "yarımbaşlıqlı 30 efsane kapsamaktadır. Üçüncü<br />
bölümde"Hacı BektaşVeli", "İskender Zülkarneyn", "Osmanlıların Avrupa'ya yürüyüşü" gibi<br />
hikâyeleri içerir. Dördüncü bölüm "1926 ve 1928'de Türkiye'de Masal ve Efsaneler<br />
adlandırılmaktadır. Burada I bölümde İstanbul'da (1-165), II Ankara'da (166-175) "Hacı Bayram" (1<br />
eklenir ve 3 varyantları), "Hüseyin Gazi", "Şerafettin (sultan)", "Kesikbaş", "Kırklar", " Ali'nin taşı ","<br />
Nakşibendi Sultan "(Şeyh Hüseyin Baheddin)," Nuh "," Ebu Hanife "," Harun er-Reşid”le bağlı halkın<br />
ağzından toplanmış hikâyeler verilmiştir. Makalemizde Birinci bölümde Ankara’yla bağlı verilen<br />
kısımları akademik izleyicilere sunmayı ve tahlil etmeyi amaçlıyoruz. III Yabanabadda (176-177), IV<br />
Kırşehirdə, V Aksaray, VI Konya'da, VII Kütahya'da, VIII bölümde ise Bursa’da toplanan efsane ve<br />
hikâyeleri içermektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Ankara, Gordlevsky, Osmanlı, hikâye, efsane, Kesikbaş, Kırklar.<br />
78
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
FOLK NARRATİONS COLLECTED BU RUSSİAN TURKOLOGIST<br />
GORDELEVSKY IN 1920S IN ANKARA<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Academician, Professor of Moscow State University Vladimir Alexandrovich Gordelevsky<br />
(1876-1956) was orientalist – turkologist, specialist on Turkic language and literature, folklore. He<br />
graduated from historical – philological faculty of Moscow University. Gordelevsky had been<br />
practising Turkic, Arabic in 1904 – 1907 in Istanbul. From 1907 till 1918 he had been teaching<br />
Turkic language and literature at the Lazarev Institute. V.A.Gordelevsky brought innovations to<br />
ethnographic materials collected while travelling to Turkey and translated into Turkic language<br />
Russian literary works, as well as, works by V.M.Garshin and Chekhov. Beeing the author of more<br />
than 300 works about Turkic language, history of Turkey, ethnography, folklore and literature,<br />
Gordelevsky was the editor of first “Turkic – Russian” dictionary, published in 1931.Gordelevsky’s<br />
the most important historical work is “Small Seljuk State of Asia”, published in 1941.<br />
A.V.Gordelevsky’s “Selected works” was published in “a four-volume collection” form. The first<br />
volume covers a part of Gordelevsky’s works about the history of Turkey, its tales and legends.<br />
The second volume contains works on language of Turkic and other foreigh nations, folklore and<br />
literature. The volume includes various etudes and small researches on cultural and historical<br />
problems. The fourth volume consists of three parts. The first part includes historical and<br />
ethnographical works published in the first quarter of the XX century, as well as, firstly published<br />
work “ Istanbul in the XVI century”. The second and third parts contain<br />
V.A.Gordelevsky’s speeches, reports and researches dedicated to the famous Russian and<br />
foreign scientists. In the first volume his articles about “Tales and legends” were concentrated<br />
in four series. Stories about the miracles of 163 saints, collected under the title “Ottoman tales<br />
and legends”, were given in the first series. The second series was packed with 30 semi-headed<br />
legends under the title “Historical Ottoman tales”: “Origin of city names”, “Foundation of<br />
cities: building of Mosques”, “Conquering cities”, “Trojan horse”, “Cursed places(protected),<br />
“Memory of the kings”.Such stories as “Haji Bektashi”, “Iskender Zulkarneyn” and “The<br />
Ottoman movement to Europe” are in the third series. The forth series is called “Tales and<br />
legends collected in 1926-1928 in Turkey”. It includes stories about: in Istanbul(1-165), II in<br />
Ankara(166-175), “Haji Bayram”(1 addition and 3 variants), “Huseyn Gazi”, “Sharafaddin<br />
(sultan)”, “Kesikbash”, “Girkhlar”, “Ali’s stone”, “Nagshibandi Sultan”(Sheykh Huseyn<br />
Bahaddin),”Nuh”, “Abu Hanifa”, “Harun-ar-Rashid” taken from people’s mouth. İn the article<br />
we intend to bring to academic audience’s attention and analyze, the parts concerning Ankara,<br />
given in the first volume. The legends and stories, collected in Yabanabad (176-177) was given<br />
in the III part, in Kirshehir in IV, in Aksaray in V, in Konyah in VI, in Kutahyah in VII, in Bursah in<br />
the VIII part. These are very interesting and valuable for scientific mass from point of view of<br />
investigating of Turkic history, literature and language by a Russian turkologist.<br />
Keywords: Ankara, Gordelevsky, Ottoman, story, legend, Kesikbash, Kırklar.<br />
79
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRKİYE’DEKİ MUSTAFA KEMAL<br />
ATATÜRK’ÜN SİYASETİ<br />
Aliya. İ.İSAEVA * , A.M. SMANOVA **<br />
*<br />
Doç., Tarihi İlimler Adayı, Devlet Kadın Pedagoji Üniversitesi, Kazakistan<br />
**<br />
Doç., Tarihi İlimler Adayı, Devlet Kadın Pedagoji Üniversitesi, Kazakistan<br />
ÖZET<br />
Bu makalede Atatürk’ün şimdiki laik milli devlet Türkiye Cumhuriyetinde yapılan birçok<br />
siyasi, kanunî, kültürel ekonomik ve sosyal alanda yürüten reformları hakkında bahsedilmiştir.<br />
Atatürk’ün devleti yönettiği yılları gerçekleştirilen yenilik Kemalizim/Atatürkçülük ideolojisine<br />
uygundu. Reformun temel yönü dolu dolu Batı değerleri ile başarıları Türk toplumuna kapsamlı<br />
gerçekleştirme olur. Siyasi reformlar toplum hayatında büyük değişikliklere uğradı, örneğin<br />
Osmanlı döneminden itibaren devam eden geleneğin hepsi kaybolmaya başladı, sonunda<br />
öncedeki Osmanlı İmperatorluğunun yönetim sistemi tamamen değişikliklere uğradı. Türk<br />
lehçesinde Atatürk Devrimleri sözünü direk aktardığımız zaman “Atatürktün Revaliutsiyası”<br />
denen anlamı verir. Ülkedeki Atatürkçülerin bir partide birleşmesi, onunla birlikte iyi askeri<br />
güzetimin sayesinde bu bol reformları gerçekleştirmek imkânı doğdu, o kadar karşılıkta<br />
gösterilmedi.<br />
Anahtar Kelimeler: Antanta, reform, Milletler Birliği, Barış Anlaşma, “GençTürkler”.<br />
DOMESTIC POLICY M.KEMAL ATATURK IN TURKEY AFTER THE FIRST<br />
WORLD WAR<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The article discusses the reforms of Ataturk - a series of political, legal, cultural, economic<br />
and social changes have turned the Turkish Republic in the present secular nation-state.<br />
Reforms have been carried out during the reign of Ataturk in accordance with the ideology of<br />
Kemalism. The main essence of the reform was the planting of a number of Western values<br />
and achievements in the Turkish society. Political reforms have led to such serious changes in<br />
society that began to fade many traditions of the Ottoman society, and eventually was revised<br />
and changed the whole system of society of the former Ottoman Empire. With Turkish Atatürk<br />
Devrimleri translates literally as "Atatürk Revolution". This series of reforms has been so radical<br />
that met often misunderstanding and resistance society and embodied mainly due to a oneparty<br />
government of the Kemalists, and thanks to good control of the military in the country.<br />
Keywords: Entente, reform, the League of Nations, the Peace Agreement, «molodoturki».<br />
80
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE OKULLAŞMA DURUMU<br />
ETİMESGUT İLÇESİ ÖRNEĞİ<br />
Bahadır KILCAN*, Selman ABLAK**, Gökçe KILIÇOĞLU***<br />
*<br />
Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
***<br />
Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu araştırma Cumhuriyetten günümüze kadar olan süreçte Ankara ili Etimesgut ilçesindeki<br />
okullaşma durumunu ortaya koymak amacıyla yapılmaktadır. Araştırmada Cumhuriyetten<br />
günümüze kadar olan süreçte Etimesgut’ta yer alan eğitim kurumlarına devam eden kişilerin<br />
sayısı ile yine bu ilçede yer alan eğitim öğretim kurumlarının durumu incelenecektir.<br />
Araştırmada kullanılacak olan veriler resmi kurumlardan elde edilecek dokümanlardan<br />
oluşacaktır. Araştırmada nicel araştırma yöntemine uygun olarak genel tarama modeli<br />
kullanılacaktır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistik tekniklerinden<br />
faydalanılacaktır. Araştırma verilerinden hareketle elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak bir<br />
takım önerilerde bulunulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut ilçesi, okullaşma, Cumhuriyet dönemi<br />
81
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRK DÜNYASINDA KİMLİK OLUŞUMUNDA BELEDİYELERİN ROLÜ:<br />
KAZAKİSTAN BELEDİYECİLİĞİ VE ETİMESGUT BELEDİYESİ<br />
KARŞILATIRMASI<br />
Kadir Ertaç ÇELİK<br />
Arş. Gör., Gazi Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü,<br />
ÖZET<br />
Uluslararası ilişkiler disiplininde yeni bir tartışma ögesi olan ve günümüzdeki anlamıyla ilk<br />
defa 1570 yılında Fransa’da kullanılan kimlik olgusu; en yüzeysel ifadeyle “kimsiniz” sorusuna<br />
sosyal psikolojik temelli kategorik bir tanımlama üzerinden verilen cevaptır. Bu anlamda kimlik<br />
hem bireyler hem de toplumsal ve siyasal yaşamdaki diğer aktör ve yapıların ait olma ve<br />
mensubiyet gereksinimleri neticesinde ben ve öteki etkileşiminin ürünü olarak ortaya çıkmış ve<br />
çeşitli disiplinlerce birtakım kategorileştirmelere tabi tutulmuştur. Hatta literatürde yapılan<br />
çalışmalar üzerinden bir okuma yapıldığında aynı disiplin mensuplarınca da farklı kategorik<br />
süreçlere tabi tutulan kimlik; bireysel/sosyal ve kolektif kimlik gibi çeşitlendirmelerin yansıra<br />
kurumsal, cinsel, sınıfsal, etnik, kültürel, dinsel ve milli/ulusal kimlik gibi türlere ayrılmıştır.<br />
Uluslararası ilişkiler veya politika bağlamında ise 1648 sonrası tesis edilen uluslararası sistemde<br />
ana aktör olarak ulus devletlerin yer alması ve ilerleyen süreçte Avrupa’da yaşanan devrimler<br />
ve bilinçlenmeyle ortaya çıkan ulusal kimlik, diğer kimlik türlerinden daha fazla önem atfedilen<br />
bir olgu olmuştur.<br />
Ulusal kimlik, doğası gereği bünyesinde kültürel, tarihsel, etnik ve dini parametreleri<br />
barındıran ve modernite ile uyum arz eden bir olgu olmakla beraber modern uluslararası<br />
ilişkilerin kimi teorisyenlerce yegâne kimilerine göre ise en önemli aktörlerinin başında gelen<br />
ulus devletlerin inşa sürecinde baz alınan temel dayanaktır. Bu bağlamda Orta Asya<br />
jeopolitiğinin önemli aktörlerinden olan ve Türk Dünyası’nın gerek tarihsel arka planı gerekse<br />
dış politika vizyonuyla ön plana çıkan aktörü Kazakistan, özellikle 1991 yılı sonu itibarıyla<br />
bağımsızlığına kavuşmuş ve uluslararası sistemdeki yerini almıştır. Bağımsızlığın ardından bir<br />
yandan uluslararası sisteme entegre olmaya çalışırken diğer yandan ulus devletin tesisi için<br />
kimlik inşasına birincil derecede önem vermiştir. Kazakistan kimlik inşasında tarihsel, kültürel,<br />
dinsel ve etnik parametrelerle beraber vatandaşlık bağı ve teritoryal öğeler üzerinden bir süreç<br />
yürütülmüştür. Demografik ve coğrafi dinamikler bakımından riskli bir ülke olmasına karşın ulus<br />
devlet inşası ve kimlik oluşumu sınavını başarıyla geçen Kazakistan gerek Orta Asya gerekse<br />
kimlik inşa sürecinde olan diğer aktörler için örnek bir aktördür. Bu süreçte belediyelerin<br />
faaliyetleri ise literatürde çok dikkat edilen bir durum olmamaktadır. Oysa ki belediyeler<br />
kültürel faaliyetler, sosyal projeler ve siyasal süreçlerdeki pozisyonları gereği bu sürecin<br />
mimarlarından olup Kazakistan belediyeciliği ve Etimesgut Belediyesi’nin ulus kimliğine<br />
katkılarının mukayesesi ve geleceğe dair öneriler önem arz etmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Kazakistan, Türk Dünyası, Kimlik, Belediyeler, Etimesgut Belediyesi.<br />
82
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE ROLE OF MUNICIPALITIES IN CONSTRUCTION OF IDENTITY IN<br />
TURKISH WORLD: COMPARISON OF MUNICIPALITY IN KAZAKHSTAN<br />
AND ETIMESGUT MUNICIPALITY<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Identity as a factor of a new debate in the discipline of international relations was first<br />
utilised in France in 1570, and its most straightforward term is equivalent to the social<br />
phycological based categorical description given to the question “who are you”. In this sense,<br />
due to the necessity of belonging and affiliation by both individuals and societal and political<br />
life identity has emerged as a product of the interaction between the self the other and has<br />
been subjected to several categorisations in multitude disciplines. In fact, when detailed<br />
readings are done in literature, it can be seen that identity has been subjected to different<br />
categorisation within the same discipline. Furthermore, identity has diverged from<br />
individual/social and collective towards subcategories such as institutional, sexual, class,<br />
ethnic, cultural, religious and civil/national. In the context of international relations or politics,<br />
national identity rose to prominence after the establishment of the international system in 1648<br />
and the revolutions and consciousness that occurred in Europe in the aftermath.<br />
National identity by definition encompasses cultural, historical, ethnic and religious<br />
parameters and accord with modernity. According to modern international relations<br />
theoreticians’ national identity is considered as either the sole or one of the essential actors in<br />
nation-building. In this context, Kazakhstan, one of the influential actors of Central Asian<br />
geopolitics and the foreground of the Turkish world with its historical background and foreign<br />
policy vision, has gained its independence and taken its place in the international system by<br />
the end of 1991. After gaining its independence, Kazakhstan while trying to integrate into the<br />
international system on the also attached vital importance to identity during the nationbuilding<br />
process. Kazakhstan carried out its identity-building process by incorporating<br />
historical, cultural, religious and ethnic parameters as well as citizenship and territorial factors.<br />
Despite being a dangerous country regarding demographic and geographic dynamics,<br />
Kazakhstan has succeeded in nation-building and identity constitution and set an example for<br />
many actors in the identity-building process in Central Asia and other locations. The activities<br />
of the municipalities in this process are not considered in the literature very much. Whereas<br />
municipalities are in need of cultural activities, social projects and positions in political<br />
processes, architects of this process are concerned and suggestions regarding the<br />
comparability of Kazakhstan municipality and Etimesgut Municipality contributions to nation<br />
identity are important.<br />
Keywords: Kazakhstan, Turkish World, Identity, Municipalities, Etimesgut Municipality.<br />
83
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
OSMANLI ARŞİV BELGELERİN 19. YÜZYILDA ETİMESGUT<br />
Fahri MADEN<br />
Dr. Kastamonu Üniversitesi, FEF, Tarih Bölümü, Kastamonu<br />
ÖZET<br />
Etimesgut, Hitit ve Roma dönemlerinden sonra Selçuklu ve Osmanlı devirlerini yaşamıştır.<br />
Hitit döneminde Amaksis adıyla anılan bölge Selçuklu döneminde mezraa şeklinde Ahi Mesud<br />
ve Ahi Şerafeddin zaviyelerinin vakıf arazilerinden bir kısmını oluşturmaktaydı. Osmanlı’nın<br />
kuruluş yıllarında Bağlıca (şimdiki Bağlıca Köyü) köyünde Ahi Mesud zaviyesi bulunduğu rivayet<br />
edilmektedir. 1530 tarihli Anadolu Muhasebe Defterine göre Bağlıca köyünün gelirinin dörtte<br />
üçü Ahi Mesud zaviyesine, kalan dörtte biri de Ahi Şemseddin Zaviyesine gitmekte idi. Bu<br />
itibarla Osmanlı döneminde Etimesgut'un bir vakıf arazisi olduğu, tarımsal faaliyetlerin<br />
yapıldığı, ayrıca bölgede tiftik keçisi yetiştiriciliği yapıldığı sonucu çıkarılmaktadır. Bu çalışmada<br />
Bağlıca köyü (Etimesgut) ile ilgili 19. yüzyıla ait Başbakanlık Osmanlı Arşiv belgelerinin<br />
değerlendirmesi yapılacaktır.<br />
84
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
BİR TASARIM OLARAK MİMARLIK VE MODA ETKİLEŞİMİ<br />
Fatma ÖZTÜRK * , Emel HAYALİ **<br />
*<br />
Prof. Dr Gazi Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Gazi Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Moda ve mimarlık, birbirinden beslenen, etkilenen ve ilham alan iki ayrı dal olarak<br />
görülmesine rağmen, tasarımlarının süreç aşamasında kullandıkları ortak dilleri özgünlüktür.<br />
Moda ve mimarlık çağa ayak uyduran, sürekli kendisini yenileyen, geçmişi de aynı zamanda göz<br />
önünde bulunduran, çağın bütün disiplinlerinden ve güncel olan her şeyden etkilenme<br />
prensibine endeksli bir yapıdadır.<br />
Bu alan tasarımcılarının, karşılıklı mesleki kaygılarından, tasarımlarından gelen<br />
benzerliklerinden, üretim tekniklerinden, eserlerinden etkilendikleri ve birbirlerini taklit ettikleri<br />
görülmüştür. 19. Yüzyılın sonlarından itibaren mimari ve moda disiplinleri arasındaki sınırlar<br />
ortadan kalkmaya başlamıştır. Bu etkileşim disiplinler arasındaki bir üstünlük arayışından değil,<br />
her birinin sahip olduğu ifade tarzının sınırlarını genişletme teşebbüsünden ve birbirlerinin<br />
değerlerine yakınlık duymalarından gelmektedir. Çoğunlukla tasarımcılar ara bulucu bir alanda<br />
tasarım güçlerini birleştirerek bir benzerlik arayışı içinde olmuşlardır. Moda; bireyin kendisini<br />
ifade etme, kendi dışındaki dünya ile iletişim kurma ve etkileme gibi dürtüleri ile ortaya çıkan<br />
bir olgudur.<br />
Moda ve mimarlık arasındaki ilişkinin artması ile, .mimariye ilgi duyan bilinçli bir izleyici<br />
kitlesinin oluşması sağlanmaktadır. Moda ve mimarlık arasındaki bu iletişim, farklı, özgün<br />
tasarımların varlığını ortaya çıkarmakta, disiplinler arası etkileşimin sonuçlarındaki olumlu<br />
yaklaşımları gözler önüne sermektedir. Moda ve mimari alanları sosyal, kültürel, ekonomik,<br />
siyasi, tarihi ve teknolojik faktörlerden etkilenerek yaratıcılık sürecini de etkilemektedir. Hem<br />
moda hem de mimari için öncelikli amaç; barınma içgüdüsü, bedeni korumak ve örtmek<br />
olmasına rağmen gelişen teknoloji ve yöntemlerle bilimsel, sanatsal ve estetik birliktelikler<br />
ortaya çıkmıştır.<br />
Bu araştırmalar ile, moda – mimari etkileşimi ve sanatçılarının tasarım çizgilerini moda<br />
tasarımı ve mimari üzerinden etkisi incelenecektir. Her geçen gün etkileşimleri, yapılan<br />
tasarımlarla ve artan örneklerle karşımıza çıkmaktadır. Birçok moda tasarımcısı koleksiyonlarını<br />
mimari prensiplere göre biçimlendirirken, tasarımları adeta bedenin üzerine inşa edilmiş<br />
yapılar gibi görünmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: moda, mimari, tasarım, sanat, sanatçı<br />
85
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ARCHITECTURE AND FASHION INTERACTION AS A DESIGN<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Design is the common language design that fashion and architactural designs, which are<br />
two intertwined, influenced and inspired branches, are used in the process of formation.<br />
Architecture and fashion is a structure witch is indexed to the principle of keeping up with the<br />
pace, constantly renewing itself, considering the past at the same time, and influencing all the<br />
disciplines of the age and everything that is current.<br />
Architecture and fashion have influenced each other for many years. It has been seen that<br />
these field designers are influenced by their reciprocal vocationak concernsi their similarities<br />
from their designs, their production techniques, their Works and imitate each other. From the<br />
late 19th century onwards, the boundaries between architecture and fashion disciplines have<br />
begun dissappear. This interaction comes not from seeking superiority among disciplines, but<br />
from the attempt to broaden the boundaries of each one’s expression and to be close to each<br />
other’s values. Often, designers have been looking for a similarity by combining the Powers of<br />
an interdisciplinary design. Fashion; it is a phenomenon that aries from the impulse of the<br />
individual expressing himself, communicating with and influencing the outside World.<br />
Thanks to the growing relationship between fashion and architecture, architectural<br />
conscious fashion is creating the audience mass. This communication between fashion and<br />
architecture reveals the existence of diffirent, original designs and reveals positive approaches<br />
to the results of interdisciplinary interaction. Fashion and architecture are influenced by social,<br />
cultural, economic, political, historical and technological factors, affecting the process of<br />
creativity. Although the primary aim for both fashion and architecture is the protection of the<br />
body and the covering of the body, scientific, artistic and aeshetic associations have emerged<br />
with the developing technology and method.<br />
This research will examine fashion-architecture interaction and the use of artists design lines<br />
through fashion design and architectıre. Interaction with each passing day, anticipating<br />
increasing examples of design are emerging. While many fashion designers are shaping their<br />
collevtions according to architectural principles, their design seem like structures built on the<br />
body.<br />
Keywords: fashion, architecture, design, art, craftsman<br />
86
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
YER MARKACILIĞI BAĞLAMINDA YEREL YÖNETİMLERDE MARKA İMAJI<br />
VE ETİMESGUT YER MARKASI ALGISI ÜZERİNE BİR ANALİZ<br />
Hanife GÜZ * , Gözde ŞAHİN **<br />
*<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü, Ankara<br />
**<br />
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Öğrencisi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Küreselleşen dünyada rekabet sadece devletler değil, bölgeler ve şehirlerarasında da<br />
yaşanmaktadır. Birbirleri ile rekabet halinde olan şehirler için hedef kitlenin zihninde<br />
oluşturulan imaj ve itibarın önemli olduğu günümüzde bu rekabetin yolu kişilerde<br />
oluşturdukları algılardan geçmektedir. Belirli bir strateji çerçevesinde oluşturulan veya<br />
istenildiği gibi şekillendirilen bir yerin veya ilçenin marka imajı algısı, o yerin insanların dikkatini<br />
çekebilmesi açısından çok güçlü bir rekabet avantajı sağlamaktadır. Bu bağlamda yer<br />
markalaşması küresel ölçekte; farklı yerler için gerek ekonomik, gerek siyasi, gerek diplomatik<br />
gerekse turizm alanında rekabet edebilmek amacıyla ülkelere, bölgelere, kentlere ve özellikle<br />
son yıllarda yerel yönetimlere de avantaj sağlayan ekonomik, sosyal ve sembolik sermayeyi<br />
ifade eden bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.<br />
Yer markalaşması çalışmalarının odağında insanların algılamaları ve o yere ilişkin<br />
zihinlerindeki imaj bulunur. Yer marka imajı, o yere ilişkin insanların zihinlerindeki çağrışımlar,<br />
hisler, tutumlar ve izlenimler ile bunların olumlu/ olumsuz değerlendirmeleri sonucunda<br />
insanların zihninde o yer ile ilgili akla gelen ilk resim, sembolik anlamlar ve algılar olarak kendi<br />
sakinlerine, markanın sahip olduğu olumlu imaj sayesinde; güven, saygı, empati ve sempati<br />
duyguları, kalitelilik gibi değer katarak küresel ölçekte rekabet edebilme şansı sağlamaktadır.<br />
Özellikle de kentin alt yapısı ve kent sakinlerinin yönetimle temasının önemli aktörlerinden birisi<br />
olarak yerel yönetimler; kent sakinlerini anlamak ve ihtiyaçlarına cevap vermek, kentin kendine<br />
ait bölümü ile ilgili sosyal, ekonomik ve sembolik sermaye biriktirerek, marka imajı, değeri ve<br />
kişiliği oluşmakta ve bu da etkin bir rekabet gücünü beraberinde getirmektedir..<br />
Yerel yönetimlerin marka imajlarının yönetildiği ve şekillendirildiği küreselleşen günümüz<br />
dünyasında hedef kitlelerin zihninde oluşturulan yerel yönetimlerin marka imajının önemli<br />
olduğu dikkat çekicidir ve gün geçtikçe de önemi artmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın<br />
konusunu; Etimesgut marka İmajının yer markacılığı bağlamında analizi oluşturmaktadır. Bu<br />
anlamda çalışmanın amacı, yer markacılığı bağlamında Etimesgut marka imajının araştırılıp,<br />
analiz edilmesi ve Etimesgut marka imajına ilişkin algı haritasının ortaya konulmasıdır.<br />
Etimesgut’un yer markası bağlamında marka imajının analiz edilmesini ve hedef kitlenin algı<br />
haritasının ortaya konulması amacına yönelik olarak da Etimesgut imajı ve itibarına yönelik<br />
olarak önceden hazırlanan sorular anket yöntemi kullanılarak katılımcılara yöneltilecek ve elde<br />
edilen veriler SPSS programında analiz edilip, elde edilen sonuçlar ortaya konulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Yer Markacılığı, İmaj, Marka İmajı, Yerel Yönetim Marka İmajı, Etimesgut İmajı<br />
87
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
AN ANALYSIS ON THE BRAND IMAGE AND ETİMESGUT LOCAL<br />
BRAND PERCEPTION IN LOCAL GOVERNMENTS IN THE CONTEXT OF<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
LOCAL BRANDING<br />
In the globalizing world, competition is not only in states but also in regionsand cities. In<br />
our times in which theim age and reputation created in themind of thetargetaudience are<br />
importantforcities that compete withe a chother, the only way fort his competition is<br />
theperception theyc reate in people'sminds. The brand image perception of a place or a<br />
district createdorshaped as desired within a specific strategy providesa very strong<br />
competitive advantagein terms of attracting people to that place. In this context, location<br />
branding is a concept that expresses economic, social, and symboliccapital, providing a<br />
competitive advantage to countries, regions, cities and especially the local governments in<br />
recentyearsin order to compete in different fields both economically, politically, diplomatically<br />
and in the field of tourism.<br />
Place branding studies focus on people's perceptions and theim ages in their minds<br />
regarding the destination Place brand image enables the places to compete on a global scale,<br />
providing people values such as trust, respect, empathy, sympathy, and quality as a result of<br />
the feelings, attitudes, impressions and positive/negative evaluations in their minds regarding<br />
the place. Especially local governments, as one of the crucial actors of the infrastructure of the<br />
city and the relation of residents with the government, create a brand image, value, and<br />
character by understanding the residents, satisfying their needs, and building social, economic<br />
and symbolic capital, which leads to an effective competitive power.<br />
It is noteworthy that the brand image of the local governments created in the minds of the<br />
target masses are important in today's globalizing world, where the brand images of local<br />
governments are managed and shaped, and the importance is increasing day by day. In this<br />
context, the subject of this study is an analysis of the Etimesgut brand imagein the context of<br />
destination branding. The aim of the study is to investigate and analyze the Etimesgut brand<br />
image in the context of destination branding and to reveal the perception map regarding the<br />
Etimesgut brand image. For this reason, a survey regarding the image and reputation of<br />
Etimesgut was conducted on 156 people selected by random sampling method in Etimesgut<br />
district in Ankara. A questionnaire consisting of pre-prepared open and closed-ended<br />
questions was directed to the participants using face-to-face interview method. The obtained<br />
data were analyzed in the SPSS program, and the results were presented.<br />
Keywords: Place Branding, Image, Brand Image, Local governmentsbrand image, the image of<br />
Etimesgut<br />
88
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN YAYGINLAŞTIRILMASINDA VE<br />
ÖZET<br />
KORUNMASINDA YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ BAĞLAMINDA<br />
ETİMESGUT BELEDİYESİ VE ETİSEM ÖRNEĞİ<br />
Aynur YÜCE<br />
Öğr. Gör., Gazi Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Ankara<br />
Günümüz dünyasında yerel yönetimler varlıklarını devam ettirmek ve paydaşlarının zihninde<br />
olumlu bir imaj ile yer almak için sosyal sorumluluk adına bazı mesuliyetler üstlenmek<br />
zorundadır. Bu sorumluluklarını yerine getirmek için, eğitim alanı başta olmak üzere birtakım<br />
faaliyetler gerçekleştirmek durumundadır. Bu amaca yönelik olarak da yerel yönetimler,<br />
sundukları meslek edindirme kursları ve uygulama faaliyetleri aracılığıyla somut olmayan<br />
kültürel miras unsurlarından olan geleneksel sanatların gelecek nesillere aktarılması yönünde<br />
misyon üstlenmektedir. Bu misyon belediyelere, halka ulaşarak sosyal sorumluluklarını yerine<br />
getirdiklerini ifade etme fırsatı sunmakta ve kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılmasını<br />
sağlamaya aracılık etmektedir. Bu bağlamda Etimesgut Belediyesi’nin, Etimesgut Belediyesi<br />
Sürekli Eğitim ve Uygulama Merkezi (etiSEM) aracılığıyla yürütmekte olduğu somut olmayan<br />
kültürün gelecek nesillere aktarımı faaliyet ve sürecinin araştırılması bu çalışmanın konusunu<br />
oluşturmaktadır. Bu çalışmada somut olmayan kültürel mirasın gelecek kuşaklara aktarılmasına<br />
eğitimleriyle aracılık eden etiSEM’ in bu amaca yönelik olarak yaptığı çalışmalar case study<br />
(örnek olay incelemesi) yöntemi kullanılarak araştırılmaktadır. Örnek olay incelemesi<br />
bağlamında geleneksel keçe ustalığının hem somut olmayan kültürel mirasın gelecek nesillere<br />
aktarılması hem bir eğitim ve meslek edindirme aracı olarak belediye tarafından kullanımı<br />
incelenecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Somut Olmayan Kültürel Miras, Yerel Yönetim, Geleneksel El Sanatları, Geleneksel<br />
Keçe Sanatı, etiSEM.<br />
89
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE EXAMPLE OF ETİMESGUT MUNICIPALITY AND ETISEM IN REGARD<br />
TO ROLE OF THE LOCAL ADMINISTRATIONS FOR POPULARIZATON<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
AND PROTECTON OF THE INTANGIBLE CULTURAL HERITAGE<br />
In today’s world local authorities should take responsibilities in the manner of social life in<br />
order to subsist and impress their supporters. In order to fulfil these responsibilities local<br />
authorities should perform some activities, notably educational activities. To that end local<br />
authorities undertake the mission of handing down the traditional arts which is one of the<br />
elements of intangible cultural heritage with their vocational courses and activities. This<br />
mission gives municipalities the chance of demonstrating their social responsibilty projects by<br />
reaching the community and play a role in conveying the intangible cultural heritage to the<br />
predecessor generations. In this regard the subjet of this work is to investigation of the<br />
activities organised by Etimesgut Municipality in order to convey the intangible cultural<br />
heritage which are carried out under the umbrella of ETISEM, which stands for Etimesgut<br />
Municipality Continuing Education and Application Center. The courses ETISEM is carrying<br />
out in this manner will be worked as a case study. As a part of the case study conveying the<br />
traditional felt art mastering will be investigated as both handing down the intangible cultural<br />
heritage elements and a tool for providing employment.<br />
Keywords: Intangible Cultural Heritage, Local Administration, Traditional Hand Crafts, Traditional<br />
Felting, etiSEM.<br />
90
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ZORUNLU GÖÇE MARUZ KALAN ÖĞRENCİLERİN OKULLAŞMA<br />
DURUMU ETİMESGUT İLÇESİ ÖRNEĞİ<br />
Bahadır KILCAN * , Selman ABLAK ** , Gökçe KILIÇOĞLU ***<br />
*<br />
Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
***<br />
Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu araştırma belli sebeplerden dolayı Ankara’ya göç etmek zorunda kalan ve Etimesgut<br />
ilçesine yaşamlarını sürdüren ailelerin çocuklarının okullaşma durumlarını ortaya koymak<br />
amacıyla yapılmaktadır. Araştırmada göçe maruz kalıp Etimesgut’ta yaşayan okul çağındaki<br />
bireylerin sayısı ile okullaşma durumları arasındaki bağlantı incelenecektir. Araştırmada<br />
kullanılacak olan veriler resmi kurumlardan elde edilecek dokümanlardan oluşacaktır.<br />
Araştırmada nicel araştırma yöntemine uygun olarak genel tarama modeli kullanılacaktır. Elde<br />
edilen verilerin analizinde betimsel istatistik tekniklerinden faydalanılacaktır. Araştırma<br />
verilerinden hareketle elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak bir takım önerilerde<br />
bulunulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Göçe maruz kalan öğrenciler, Etimesgut ilçesi, okullaşma<br />
91
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
OLAY KODLAMA KURAMI BAĞLAMINDA ETİMESGUT MARKA İMAJI<br />
OLUŞTURMADA HALKLA İLİŞKİLERDE BİR İLETİŞİM MODELİ OLARAK ETİSEM<br />
Hanife GÜZ * , Gözde ŞAHİN **<br />
*<br />
Prof. Dr., Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü,<br />
**<br />
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Öğrencisi,<br />
ÖZET<br />
Günümüz küreselleşme sürecinde çok boyutlu, dinamik değişim ve dönüşüm yaşanırken<br />
yerel yönetimlerin de bu değişim ve dönüşümünden etkilendiği dikkat çekicidir. İnsanların<br />
gördükleri, duydukları ve yaşadıkları sonucu öğrenme veya algılama süreci sonunda yerel<br />
yönetimler hakkında sahip olduğu yargı, izlenim, çağrışımlar ya da değerlendirmeler bütünü<br />
olarak yerel yönetim marka imajı; orada yaşayan sakinlerin yerel yönetimlerle ile ilgili olarak ilk<br />
izlenimlerinden ve düşüncelerinden oluşan yargılar, çağrışımlar, imgeler ve resimlerin<br />
bütününden oluşmaktadır. Günümüzde global dünyasında bu izlenim ve çağrışımların<br />
kendiliğinden oluşmasından ziyade istenildiği gibi oluşturulması ve yönetilmesi ihtiyacı,<br />
insanların o yerel yönetimi nasıl gördükleri, nasıl algıladıkları ve bu konuda oluşturdukları ve<br />
inandıkları algılar olarak yerel marka imajının stratejik yönetimini gerekli kılmaktadır.<br />
Bir yerel yönetimin rakiplerinden farklı olarak hangi sembolik anlamlar ve çağrışımlar ile akla<br />
geldiği, rakipleri ile kıyasladığımızda ne çağrıştırdığı ve yarattığı izlenimler ve onları nasıl<br />
kodladığı yerel marka imajını anlamlandırmaktadır. İnsanların zihninde oluşan çağrışımlar<br />
aracılığıyla o yerel marka ile ilgili yaratılan algılamaların toplamı olarak yerel marka imajının<br />
oluşmasında halkla ilişkiler uygulama alanı olarak eğitimle ilgili çabalar da önemli yer<br />
tutmaktadır. Bu anlamda bu çalışmanın konusunu; Etimesgut marka imajı oluşturmada önemli<br />
bir yere sahip olan etiSEM’in halkla ilişkilerde bir iletişim modeli olarak “Olay Kodlama Modeli”<br />
ile analizi oluşturmaktadır.<br />
Bu bağlamda bu çalışmada Etimesgut marka imajının oluşmasında, insanların zihninde<br />
algılamaları sonucunda meydana gelen olumlu ya da olumsuz düşünceler, resimler, imgeler ve<br />
çağrışımlara ilişkin algıların bütününün şekillendirilmesinde bir iletişim modeli olarak etiSEM<br />
incelenerek, hedef kitlenin zihninde hangi çağrışımlarla yer aldığı ortaya konulmuştur. Bu<br />
amaca yönelik olarak da etiSEM’in Etimesgut marka imajı ve itibarına yansımasına yönelik<br />
olarak önceden hazırlanan açık ve kapalı uçlu sorulardan oluşan anket formu yüz yüze<br />
görüşülen katılımcılara yöneltilmiş ve elde edilen veriler SPSS programında analiz edilip,<br />
sonuçlar ortaya konulmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: İmaj, Marka İmajı, Yerel Yönetim Marka İmajı, Olay Kodlama Kuramı, etiSEM<br />
92
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETISEM AS A COMMUNICATION MODEL IN PUBLIC RELATIONS IN FORMING<br />
ETIMESGUT BRAND IMAGE IN THE CONTEXT OF EVENT CODING THEORY<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
While there is a multi dimension aland dynamic change and transformation in today’s<br />
globalization process, it is remarkable that local governments are affected by this multi<br />
dimensional change and transformation. Local government brand image, as a whole of<br />
judgments, impressions, associations, or evaluations that people have seen, heard, or they<br />
hold as the result of a learning or perceiving process; consists of all the judgments,<br />
associations, images and pictures involving the first impressions and thoughts of local<br />
residents living there regarding the local government. The need for creating and managing<br />
these associations and impressions, instead of letting them form spontaneously, requires the<br />
strategic management of the local brand image as the people’s views and perceptions<br />
regarding the local government.<br />
Local brand image involves the symbolic meanings and associations that bring the place to<br />
people’s minds, things that the place evokes, and the impressions it creates. Educative efforts<br />
as a field of application of public relatiooonsss have an important place in the formation of a<br />
local brand image as the sum of the perceptions created regarding the local brand through<br />
the associations in people’s minds. In this sense, the subject of this study; Etimesgut is the<br />
analysi of etiSEM, which have an important role in creating Etimesgut brand image, through<br />
"Event Coding Model" as a model of communication in public relations.<br />
In this context, this study analyzes etiSEM as a communication model in shaping the<br />
perceptions regarding th positive and negative thoughts, images, and associations in people’s<br />
minds and reveals the associations regarding etiSEM. For this purpose, a questionnaire<br />
consisting of openand closed-ended questions prepared before handf or Etimesgut brand<br />
imagea nd reputationare directed to theface-to-faceparticipants, and the obtained data are<br />
analyzed in SPSS program.<br />
Keywords: Image, Brand Image, Local governments Brand Image, Event Coding Theory, etiSEM<br />
93
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
19. YÜZYILIN İLK YARISINDA AHÎ MESUD, ELVAN, BAĞLICA VE<br />
EYMİRYAMAN KÖYLERİNİN NÜFUSU VE NÜFUS ÖZELLİKLERİ<br />
Hüseyin ÇINAR<br />
Prof. Dr., Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü; Ankara<br />
ÖZET<br />
Nüfus sayım defterlerinde genel itibarıyla, bir toplumu meydana getiren fertlerin sayı, cinsiyet, yaş,<br />
meslek, dil, din ve öğrenim durumları hakkında önemli bilgiler yer alır. II. Mahmud döneminde, bu<br />
araştırmaya konu olan Ankara Sancağı’nda da nüfus sayımları yapılmıştır. Halen Devlet Arşivleri Genel<br />
Müdürlüğü Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde muhafaza edilen 1737 numara ile kayıtlı Ankara’ya ait ilk<br />
nüfus defteri 1246/1830-1831 tarihlidir. Bu defterde Ankara merkez ve Kasaba-i Bâlâ’ya ait kayıtlar<br />
bulunmaktadır. Ankara’ya ait ikinci nüfus defteri, yine aynı tarihli, 1738 numara ile kayıtlı defterdir. Bu<br />
çalışmada nüfusları ve nüfus özellikleri hakkında bilgi verilecek olan, günümüz Etimesgut ilçesinin<br />
temelini teşkil eden Ahîmesud Köyü ile günümüzde ilçenin önemli birer yerleşim birimi olan geçmişin<br />
Elvan, Bağlıca ve Eymiryaman (İymiryaman/Emiryaman/Eryaman) köyleri bu defterde Kasaba-i Süflâ<br />
(Aşağı Kasaba) olarak adlandırılan idari birim içinde yer almışlardır. Bu defter dışında, Zîr Kasabası’na<br />
ait 1252/1836 (1803 numaralı) tarihli ve 1256/1840 (1804 numaralı) tarihli nüfus defterleri de incelenmiş;<br />
o dönemde Zîr Kasaba’sına bağlı Ahîmesud, Elvan, Bağlıca ve Eymiryaman köylerinin nüfusları ile bu<br />
köylerde yaşayan ailelerin lakap, yaş, askerlik hizmetleri ve meslekleri hakkında bilgi verilmiştir.<br />
POPULATİON AND POPULATİON CHARACTERISTICS OF AHİMESUD,<br />
ELVAN, BAĞLICA AND EYMİRYAMAN/EMİRYAMAN VILLAGES IN THE<br />
FIRST HALF OF THE 19TH CENTURY<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Census books generally contain significant information about number, gender, profession,<br />
language, religion and educational status of individuals who constitute a society. There were<br />
censuses in the Sanjak of Ankara during the rule of Mahmud II. The first census book, belonging to<br />
Ankara registered with the number 1737 and dated 1246/1830-1831, has been preserved by the<br />
General Directorate of State Archives of Prime Ministry’s Ottoman Archive. In this book, the records<br />
of central Ankara and Kasaba-i Bâlâ can be found. In the second census book of Ankara, registered<br />
with the same date and with the number 1738. In this study, population and population characteristic<br />
of Village of Ahîmesud which was the center of Etimesgut district today, and villages of Elvan, Bağlıca<br />
and Eymiryaman (İymiryaman/Emiryaman/Eryaman) which are significant residential areas of the<br />
district today are given, these areas were within the administrative unit of Kasaba-i Süflâ or Aşağı<br />
Kasaba in the book. Except for this book, the census books of Zîr Kasabası dated 1252/1836 (number<br />
1803) and 1252/1840 (number 1804) are examined; the population of villages of Ahîmesud, Elvan,<br />
Bağlıca and Eymiryaman within Zir Kasabası and information about the sobriquet, age, military<br />
services and professions of the families living in these villages at that time are given.<br />
94
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ZİR VADİSİNDE İSKÂN EDİLEN GÖÇMENLERİN SOSYAL VE EKONOMİK<br />
HAYATA ETKİSİ<br />
Nejla GÜNAY<br />
Prof. Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Osmanlı Devleti, siyasi gücünün azalmasından sonra bazı topraklarını kaybetti. Bu<br />
topraklarda yaşayan Müslüman ahali Osmanlı sınırlarına göç etti. XIX. yüzyıl ortalarında<br />
Kafkasya’da Rus hâkimiyeti altında yaşayan Müslüman ahali bu devletin siyasi, kültürel,<br />
ekonomik ve askerî baskısına maruz kaldı. Kafkasyalı Müslümanlar, bu baskıyı azaltmak için<br />
ayaklandılar. Ancak Rusya’ya karşı başarılı olamadılar. Rusya’nın tahakkümüne boyun eğmek<br />
istemeyen Müslüman ahali, Osmanlı topraklarına göç etti. 1860, 1878 ve 1912 yıllarında<br />
Osmanlı topraklarına Kafkasya ve Balkanlardan kitlesel göçler yapıldı. Osmanlı Devleti,<br />
göçmenleri yerleştirirken ülke ekonomisini canlandırıp tarımsal üretimi artırmayı hedefledi.<br />
Bazı göçmenler Ankara Vilayetine yerleştirildi. Ankara’ya yerleştirilen göçmenlerden Zir<br />
kazasına iskân edilenler için yeni köyler kuruldu. Göçmenlerin geçimlerini sağlayabilmeleri ve<br />
ülke ekonomisine katkı verebilmeleri için onlara, hükümet tarafından arazi, tohumluk, tarım araç<br />
ve gereçleri verildi. XX. yüzyıl başlarında tamamlanan Berlin-Bağdat Demiryolu hattının<br />
Ankara’dan geçmesi buranın ekonomik olarak canlanmasına yol açtı. Yeni gelen göçmen<br />
kitleleri demiryolu hattı etrafında yerleştirildi. Ankara’nın demiryolu hattı geçmeyen kazaları,<br />
şoseler yapılarak demiryoluyla birleştirildi. Böylece Ankara, Anadolu’nun önemli tahıl<br />
ambarlarından biri hâline geldi. Zir kazasına yerleştirilen göçmenler tarım ve hayvancılık<br />
sektörüne kazandırıldı.<br />
Cumhuriyet döneminde de göçmenlerin ekonomik hayata kazandırılması politikası devam<br />
etti. Bu amaçla kurulan örnek köylerden biri de Ahi Mesut Çiftliğidir. Bu köye göçmenler<br />
yerleştirildi. Tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi için alt yapı çalışmaları gerçekleştirildi.<br />
Bu çalışmada; Zir kazasına yerleştirilen göçmenlerin Türkiye’nin sosyal ve ekonomik hayatına<br />
etkilerinin nasıl olduğu araştırılacaktır. Çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri ana<br />
kaynak olarak kullanılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Ankara, Zir, göçmen, tarım<br />
95
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE EFFECT OF THE IMMIGRANTS SETTLED IN ZIR VALLEY ON THE<br />
SOCIAL AND ECONOMIC LIFE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The Ottoman Empire lost some of its soil after its political power weakened. The Muslims<br />
that lived on the lost areas migrated into the empire. In the middle of the 19th century, the<br />
Muslims of Caucasia living under the Russian sovereignty suffered social, cultural, economic<br />
and martial oppression from that state. The Muslims of Caucasia rebelled against Russia to<br />
tackle this oppression; however, they were not successful. These people migrated to the<br />
Ottoman soil as they did not want to accept the Russian tyranny. Masses migrated to the<br />
Ottoman soil from Caucasia and the Balkans in 1860, 1878 and 1912. The Ottoman Empire<br />
aimed at revitalizing the country’s economy and increasing agricultural production while<br />
settling these immigrants,<br />
Some of these immigrants were settled in Ankara. New villages were formed for the<br />
immigrants settled in Zir area. The state provided land, seeds and agricultural equipment to<br />
these immigrants so that they could live by and support the country’s economy. The economy<br />
of Ankara flourished in the beginning of the 20th century, since the recently completed Berlin-<br />
Baghdad railway passed through the city. The newly inbound immigrants were settled around<br />
the railway. The neighborhoods of Ankara that had no connection to the railway was<br />
connected to it by means of roadways. Hence, Ankara became one of the most important grain<br />
warehouses of Anatolia. The immigrants settled in Zir were brought into the agricultural and<br />
livestock sectors.<br />
The same policy of integrating the immigrants within the economy continued in the<br />
Republican era. One of the villages that was found due to this purpose was Ahi Mesut Farm,<br />
in which immigrants were settled. Infrastructural activities were performed to develop<br />
agricultural and livestock activities.<br />
In this study, the effect of the immigrants settled in Zir valley on the Turkish social and<br />
economic life will be investigated. The main sources will be documents from the Ottoman<br />
Archives.<br />
Keywords: Ankara, Zir, migration, agricultural<br />
96
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
19.YÜZYILDA ETİMESGUT<br />
Şennur ŞENEL<br />
Doç.Dr. Gazi Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
19. yüzyıl ortalarında 2.826 hane ve tahmini toplam nüfus 17.000 olarak tespit ettiğimiz<br />
Ankara merkezde en büyüğü sırasıyla Kattanin, Ahihacımurat, imaret, Hacıbayramveli olmak<br />
üzere yetmişüç mahalle bulunuyordu. Merkezdeki nüfusun büyük çoğunluğu Müslüman<br />
olmakla birlikte o tarihlerde Ankara’da az sayıda da olsa Rum ve Ermeni nüfus bulunuyordu.<br />
Bu tarihte Eyalet merkezinde nüfusun büyük kısmı (%67, 86) üretim yapan kesimi<br />
oluşturuyordu. Toplam nüfusun %10, 48’i hizmet sektöründe, %21,57’si üretim dışı faaliyetler<br />
yürütüyordu. Nüfusun en yüksek gelirli kesimini esnaflar oluşturuyordu.<br />
Ankara eyelet merkezi bütünlüğü içinde o günkü adı ile Zir kazası (veya Murtazaabad’a bağlı<br />
İstanos)’a ait temettüat defterleri, nüfus kayıt defterleri, mahkeme tutanakları vb.gibi defterler<br />
incelenerek 19.yüzyılda yöreye ait tespitlerimizden bir kısmı bu sempozyum için araştırılmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: 19.yüzyıl, Ankara, Etimesgut, Zir, Murtazaabad, Istanos<br />
97
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ELVANKENT’İN MANEVİ MİMARI AHİ ELVAN VE VAKIFLARI<br />
Ahmet DEMİR<br />
Dr. Öğretim Üyesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü<br />
ÖZET<br />
XI. yüzyılın son çeyreğinden itibaren Müslüman Türkler Anadolu’yu fethedip iskân etiikçe bu<br />
coğrafyanın yapısı da İslamî bir kimliğe dönüşmeye başlamıştı. Anadolu Selçuklu Devleti’nin<br />
kuruluşuyla birlikte başlayan yapısal dönüşüme Saltukoğulları, Mengücekoğulları,<br />
Danişmenoğulları, Artukoğulları ve diğer birçok beylik katkıda bulunmuştu. Özellikle Anadolu<br />
Selçuklu Devleti’nin oluşturduğu siyasi birlik döneminde Müslüman-Türk kimliği, belirginleşen<br />
kurumsal yapının en önemli unsuru haline gelmişti. Bahsedilen bu gelişmelerde siyasî otorite<br />
kadar içtimaî, dinî-tasavvufî ve meslekî diğer unsurlar da etkili olmuştu. Bunların önde gelenleri<br />
de hiç kuşku yok ki Ahi ünvanlı liderlerdi.<br />
Aslında Ahilik geleneği XI. ve XII. yüzyıllar boyunca önemli bir kültürel altyapı oluşturmuştu.<br />
XIII. yüzyılın başlarında Anadolu Selçuklu Devleti ile Abbasi Halifeliği arasındaki ilişkiler<br />
çerçevesinde teşkilatın meşrû temeli oluşmuştu. Daha sonraki yıllarda da bu zümrenin önemli<br />
simalarından Ahi Evren tarafından teşkilatlandırılmıştı. Bu dönemden itibaren Ahilik<br />
Anadolu’da birçok şehirde hayatın birçok safhasında etkili olan bir teşkilat haline gelmişti.<br />
Ankara da bunlar arasında yer almıştı.<br />
Ankara’nın, Ahi isimleriyle ve Ahilikle yoğrulmuş çok zengin bir tarihi vardır. Özellikle XIII.<br />
yüzyıl sonlarından XIV. yüzyıl ortalarına kadar süren özel durumu birçok araştırmacı için bugün<br />
hala merak konusudur. Bu dönemin aktörleri arasında sayılabilecek bazı isimler vardır. Bunlar<br />
arasında Ahi Şerefeddin, Ahi Mesud, Ahi Hüsameddin ve Ahi Elvan gibileri de bulunmaktadır.<br />
Bu tebliğde, Ankara ve Etimesgut tarihi için önemli bir yere sahip olan Ahi Elvan’ın yaşadığı<br />
bölgeye kazandırdığı kültürel zenginlik ortaya konmaya çalışılacaktır. Bu çerçevede özellikle<br />
Osmanlı dönemi kaynaklarından olan ve bugün için Vakıflar Genel Müdürlüğü Vakıf Kayıtlar<br />
Arşivi’nde bulunan muhtelif defter ve vesikalardaki veriler değerlendirilmiştir. Vakfiyeler, vakıf<br />
tahrirler, muhasebe ve hurufat kayıtları bu kapsamda başvurulan kaynaklar arasında yer<br />
almaktadır. Netice olarak Ankara’ya ve Etimesgut’a mâl olan bu önemli ismin günümüze<br />
taşımış olduğu kültürel birikimdeki rolü belirlenecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Ahilik, Ahi Elvan, Ankara, Etimesgut.<br />
98
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ELVANKENT’S SPIRITUAL ARCHITECTURE AHİ ELVAN AND<br />
FOUNDATIONS<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Since the last quarter of the XIth century, Muslim Turks have conquered Anatolia and the<br />
structure of this geography has begun to turn into an Islamic identity. The structural<br />
transformation that started with the establishment of the Anatolian Seljuk State had<br />
contributed to Saltukoğulları, Mengücekoğulları, Danişmenoğulları, Artukoğulları and many<br />
other principalities. Especially during the period of political unity established by the Anatolian<br />
Seljuk State, the Muslim-Turkish identity became the most important element of the evident<br />
institutional structure. In these developments, as well as political authority, social, religiousmystical<br />
and other professional elements were influential. The leaders of them were no doubt<br />
the leaders of Ahi.<br />
In fact, the tradition of Ahi has created an important cultural infrastructure during the<br />
eleventh and twelfth centuries. At the beginning of the thirteenth century, the organization<br />
was legitimately based on the relations between the Anatolian Seljuk State and the Abbasi<br />
Caliphate. In the following years it was organized by Ahi Evren from the important cemets of<br />
this community. From this period, Ahilik became an organization which is effective in many<br />
stages of life in many cities in Anatolia. Ankara was among them.<br />
There is a very rich history of Ankara, knit with Ahi names and Ahilik. Especially from the end<br />
of the thirteenth century until the middle of the fourteenth century, the special situation is still<br />
a curiosity for many researchers today. mong the actors of this period are some names that<br />
can be counted. These include Ahi Sherefeddin, Ahi Masud, Ahi Hüsameddin and Ahi Elvan.<br />
In this article, this person who has an important place for the history of Ankara and<br />
Etimesgut will try to reveal the cultural richness he has gained to the region he lived in. This<br />
frame will be evaluated in various books and documents, especially from the sources of the<br />
Ottoman era, which are now available in the Foundation Records Archive of the General<br />
Directorate of Foundations. Foundations, foundation register records, accounting and hurufat<br />
records are among the sources for this scope. As a result, the important role of Ankara and<br />
Etimesgut will be determined.<br />
Keywords: Ahilik, Ahi Elvan, Ankara, Etimesgut.<br />
99
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
AÇIKSÖZ GAZETESİNE GÖRE MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE ANKARA<br />
Mehmet Serhat YILMAZ<br />
Prof. Dr. Kastamonu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Kastamonu<br />
ÖZET<br />
Milli Mücadele dönemi Anadolu basını içerisinde Açıksöz gazetesi önemli bir yere sahiptir.<br />
Açıksöz gazetesi Kastamonu’da 15 Haziran 1919 tarihinde yayınlanmaya başlamış ve 14 Aralık<br />
1931 yılında kapanmıştır. Kastamonu’da süreli olarak 12 yıl hayatını sürdüren Açıksöz’ün son<br />
sayısı 2770 numaralıdır.<br />
Bu çalışmada, Millî Mücadele Döneminde Ankara’nın siyasî, sosyal, ekonomi ve benzeri<br />
yönleriyle Açıksöz gazetesine yansıması ele alınmıştır. Çalışma, gazetenin taranması suretiyle<br />
elde edilen verilere dayandırılmıştır. Gazetede yer alan Ankara konulu veriler çoğunlukla haber<br />
ağırlıklıdır.<br />
Gazetede Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması ve faaliyetleri, Mustafa Kemal Paşa’nın<br />
çalışmaları düzenli olarak haber şeklinde verilmiştir. Bu dönemde Ankara’nın siyasi konumu<br />
sebebiyle şehre gelip giden bürokratlar, askerler, diplomatlar, meşhur kişiler ve gazetecilere<br />
ait bilgiler Açıksöz’de yer bulmuştur. Anadolu Ajansı’nın kuruluşu haber verilmiş, Ankara’da<br />
yayınlanan Hâkimiyet-i Milliye, Emek, Anadolu Duygusu adlı gazeteler ile Kalem, Bozkurt,<br />
Sebilü’r-reşad ve Anavatan dergilerinin tanıtımı yapılmıştır.<br />
Eğitim konularında ise Maarif Kongresi, Maarif Vekâleti tarafından başlatılan Âli Dersler,<br />
Ziraat Mektebi ve Zabıta Mektebi konulu haberler, Ankara’nın imar işleri, Ankara Belediyesi’nin<br />
faaliyetleri gazeteye yansımıştır. Ayrıca Ankara İstiklal Mahkemesinin çalışmaları ve kararları, dış<br />
politik konularda sefaret heyetleri ile gelip gidenler, cephe haberleri, Hilâl-i Ahmer, Himâye-i<br />
Etfâl Cemiyeti’nin teşkil olunması ve faaliyetleri, ahilik müessesesi, miting ve tezahüratlar, kaza<br />
ve yangın haberleri gibi çeşitli konular gazeteye haber olarak yansımıştır.<br />
Sonuç olarak, Açıksöz gazetesinde Milli Mücadele döneminde Ankara’nın sosyal, siyasal,<br />
eğitim ve iktisadî konularda durumu hakkında bilgilere ulaşılmaktadır. Bu bilgiler Ankara tarihi<br />
konusunda çalışma yapacak olanlar için yardımcı kaynak işlevi görebilirler. Ayrıca Açıksöz’ün<br />
yerel bir gazete görünümünde olmasına karşın Kastamonu dışında Milli Mücadele hareketi<br />
kapsamında ve ulusal ve bölgesel nitelikli yayınlar yaptığı da anlaşılmaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Açıksöz, Basın, Ankara, Milli Mücadele<br />
100
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA IN THE NATIONAL STRUGGLE PERIOD ACCORDING TO<br />
AÇIKSÖZ NEWSPAPER<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In Period of National Struggle in Anatolia press, Açıksöz newspaper has an important place.<br />
Açıksöz newspaper in Kastamonu began running on June 15, 1919 and it was closed in<br />
December 14, 1931. 12 years has continued to Açıksöz published. Last number of Açıksöz<br />
newspaper is the number 2770.<br />
In this study, the National Struggle Period Ankara's political, social, economic and other<br />
aspects examined to Açıksöz newspaper reflected. Obtained from the paper work is based on<br />
data in the Açıksöz. On the newspaper is took place the news on Ankara.<br />
In this study, political, social and economic issues of Ankara were evaluated during the<br />
National Struggle Period, according to Açıksöz newspaper. The study is based on the data<br />
obtained from the examination of the journal. The news about Ankara in the newspaper is<br />
mostly news.<br />
Opening of the Grand National Assembly of Turkey and activities, Mustafa Kemal Pasha's<br />
work is regularly given in the form of news. In this period, information about bureaucrats,<br />
soldiers, diplomats, famous people and journalists who came to the city due to Ankara's<br />
political position was found in Açıksöz. It was reported the establishment of the Anatolian<br />
Agency, the newspapers titled “Hâkimiyet-i Milliye”, “Emek”, “Anadolu Duygusu”, “Kalem”,<br />
“Bozkurt”, “Sebilürreşad” and “Anavatan” were published in Ankara. News on various topics<br />
reflected in the newspaper. These; education topics include the “Maarif Congress”, news from<br />
the Ministry of Education, news about “Ziraat Mektebi” and “Zabıta Mektebi”, activities of the<br />
Ankara Municipality.<br />
As a result, during the period of the National Struggle, information about the situation in<br />
social, political, educational and economic issues is reached in the Açıksöz newspaper. This<br />
information can serve as an auxiliary resource for those who will study the history of Ankara. It<br />
is also understood that although Açıksöz is in the view of a local newspaper, it has published<br />
national and regional publications within the scope of the National Struggle movement<br />
besides Kastamonu.<br />
Keywords: Açıksöz, Newspaper, Press, Ankara, National Struggle.<br />
101
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ÖZET<br />
ABDURRAHMAN VELİD EBÜZZİYA’NIN BAŞKENTİN ANKARA<br />
OLMASIYLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİ<br />
Nurettin GÜZ * ,Neslihan KILIÇ **<br />
*<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik ABD Öğretim Üyesi, Ankara<br />
**<br />
Gazi Üniversitesi SBE Gazetecilik Bilim Dalı Doktora Öğrencisi, Ankara<br />
Abdurrahman Velid Ebüzziya üç kuşak gazeteci yetiştirmiş meşhur Ebüzziya Ailesinin bir<br />
ferdi olarak 1882-1945 yılları arasında yaşamış ve Türk Basın Tarihine önemli hizmetlerde<br />
bulunmuş bir gazetecidir. Gazeteci kimliği kadar Milli Mücadeledeki etkin konumuyla da<br />
önemli hizmetler üstlenmiş ve İstiklal Madalyasıyla taltif edilmiştir. Başlangıçta Milli<br />
Mücadeleden dolayı Ankara Hükümetine destek veren Velid Bey zamanla Ankara Hükümetinin<br />
bazı icraatları karşısında muhalif bir tutum sergilemiştir. Ancak Velid Bey başkentin Ankara<br />
olmasıyla ilgili tartışmalarda Ankara Hükümetinin yanında yer almıştır. Lozan görüşmeleri<br />
sonrası yeni devletin başkentiyle ilgili tartışmalar basında yer almaya başlamıştır. 1923<br />
Ağustosundan itibaren de bu tartışmalar hız kazanmıştır. Bir tarafta yeni devletin başkentinin<br />
İstanbul olmasını diğer tarafta da Ankara olmasını savunanlar bulunmaktadır. Her iki tarafın da<br />
konuyla ilgili makul gerekçeleri olmakla birlikte konu daha ziyade siyasi görüş ve düşünceler<br />
üzerinden şekillenmiştir. Buna göre Ankara Hükümetine yakın olan gazete ve yazarlar<br />
Ankara’nın başkent olmasını, uzak olanlar ise İstanbul’un başkent olmasını savunmuşlardır.<br />
Basında iktidara yakın olan kesim, İstanbul’u Anadolu’nun ve Ankara’nın karşıtı olarak<br />
kurgulamış; muhalif basın ise İstanbul’u ve onun simgelediklerini muhalefetin bir aracı haline<br />
getirmiştir. Bu durumun belki de tek istisnası Abdurrahman Velid Ebüzziya’dır. Velid Bey Milli<br />
Mücadele sonrası yeni devletin kimi icraatlarını eleştirmiş ancak Ankara’nın başkent olmasıyla<br />
ilgili tartışmalarda doğru olduğuna inandığı düşünceyi ifade etmekten çekinmemiş ve<br />
başkentin Ankara olmasının gerekliliği üzerinde durmuştur. Ankara yönetimine muhalif Velid<br />
Bey’in bu tutumu bu çalışmada ele alınmaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Gazetecilik, Basın Tarihi, Abdurrahman Velid Ebüzziya, Tevhid-i Efkâr, Başkent<br />
Tartışmaları, Ankara<br />
102
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ABDURRAHMAN VELİD EBÜZZİYA’S VIEWS ON ANKARA IS BEING A CAPİTAL<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Abdurrahman Velid Ebüzziya who lived between 1882 and 1945 as a member of the famous<br />
Ebüzziya family who trained three generations of journalists and he is a journalist who has been<br />
in important services to Turkish Press History. As well as journalist identity, he has also been<br />
carried out important services with its active position in National Struggle and he was rewarded<br />
with the Independence Medal. Initially, Mr. Velid supported the Ankara government because<br />
of the National Struggle but later he has exhibited an oppositional attitude in the face of some<br />
actions of the Ankara government. However, Mr. Velid was in the side of the Ankara<br />
government in discussions about the capital of Ankara. After the Lausanne talks, debates<br />
about the capital of the new state began to take place. From August 1923 onward these<br />
discussions have accelerated. On the one hand, those who advocate that the capital of the<br />
new state is Istanbul and on the other side, those who advocate the capital of the new state is<br />
Ankara. Both sides have reasonable justifications for the matter but it was based on political<br />
opinions and thoughts. According to this, newspapers and writers who are close to the<br />
Government of Ankara have argued that Ankara should be the capital city, while the distant<br />
newspapers and writers advocate that Istanbul should be the capital city. The press sector that<br />
close to power was designed Istanbul as an anti-Anatolian and anti-Ankara, the opposition<br />
press has made Istanbul and its symbolism an instrument of the opposition. Perhaps the only<br />
exception to this is Abdurrahman Velid Ebüzziya. Mr. Velid criticized some of the actions of the<br />
new state after the National Struggle, but he was not afraid to express his belief that Ankara<br />
was right in the debate about being a capital and emphasized the necessity of Ankara as the<br />
capital. This attitude of Mr. Velid was worthy to be examined by us and it was the subject of<br />
our symposium notification.<br />
Keywords: Journalism, History of Press, Abdurrahman Velid Ebüzziya, Tevhid-i Efkâr, Discussions of<br />
Capital Ankara, Ankara<br />
103
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ATATÜRK’ÜN ANKARASI VE ETİMESGUT<br />
Mehmet ŞAHİNGÖZ<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara<br />
ÖZET<br />
Mustafa Kemal Paşa, Mondros Ateşkes Anlaşması hükümlerinin uygulanmaya<br />
başlamasından itibaren yıkılan bir devletin içinden milli ve bağımsız bir Türk Devleti çıkarmak<br />
fikri ve hissiyatındaydı. Bu amaçla Samsun, Havza ve Amasya günlerinde mevcut durumun<br />
muhasebesini yapan Mustafa Kemal Paşa artık devletin bağımsızlığını koruyamadığını görüyor<br />
ve Türk Milleti’nin harekete geçmesi gerektiğini düşünüyordu.<br />
Mustafa Kemal Paşa, Erzurum ve Sivas Kongrelerinden sonra Milli Mücadele’nin askeri ve<br />
siyasi alanda yürütülebilmesi için stratejik bir merkez olan Ankara’yı Temsil Heyeti’nin merkezi<br />
seçmişti. 27 Aralık günü Sivas’tan Ankara’ya gelen Mustafa Kemal Paşa, yol boyunca ve burada<br />
büyük bir coşkuyla karşılanmıştı. O günlerde Mebusan Meclisi toplanmış ve Misak-ı Milli’yi<br />
kabul etmişti. Ancak akabinde İstanbul’un galip devletlerce resmen işgal edilmesi ve Mebusan<br />
Meclisi’nin dağıtılması üzerine Mustafa Kemal, hemen harekete geçmiş ve 23 Nisan 1920<br />
tarihinde TBMM’yi açmıştır. Bu tarihten sonra milli mücadele hem askeri hem de siyasi<br />
bakımdan Ankara’dan yürütülmüştür. Bağımsız bir Türk devletinin kurulmasında önemli bir rol<br />
üstlenen Ankara, büyük zaferden sonra da yeni kurulan devletin başkenti olarak kabul<br />
edilecektir.<br />
Vatan kurtarıldıktan sonra artık geleceğe daha emin adımlarla gitmek ve onlarca yıl süren<br />
savaşlarla harap olmuş ülkeyi yeniden imar edip yaşanılacak hale getirmek süreci başlamıştır.<br />
29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte Ankara’nın, genç devletin şanına<br />
layık bir başkent olması için hiçbir gayret esirgenmemiş ve imar çalışmaları hızla başlamıştır.<br />
Çankaya ve Keçiören istikametinde büyümeye başlayan şehir, zaman içinde Etimesgut gibi yeni<br />
modern yerleşim yerlerini ortaya çıkarmıştır.<br />
Atatürk Döneminde, Yahşihan ve Eskişehir istikametinde Ahi-Mesut çiftliğinin ilerleme ve<br />
gelişme sahasındaki ekonomik ve tarımsal durum itibariyle imar ve örnek köy yapımına uygun<br />
olmasından ve demiryolu güzergâhına merkezi bir durumda bulunmasından dolayı Ahi-Mesut<br />
nahiye merkezi kurulmasına Bakanlar Kurulunca 16 Mayıs 1928 tarihinde karar verilmiştir. Bu<br />
kararnameyle Ahi Mes’ud Çiftliği kamulaştırılarak, burada Ahi Mesud örnek köyü kurulması<br />
planlanmıştır. Örnek köy planına göre fidanlık, numune tarlası, spor alanı kamu yapıları ve 100<br />
adet köy evi inşaatına başlanmış, ülkenin o günkü ekonomik koşularının olumsuzluklarına<br />
rağmen 10 Aralık 1928 tarihinde bitirilerek Bulgaristan’dan gelen göçmenlere tahsis edilmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler: Atatürk, Ankara, Ahi Mesud Çiftliği<br />
104
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ATATÜRK’S ANKARA AND ETİMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Mustafa Kemal Pasha was in the mind and feeling to raise a national and independent<br />
Turkish state from a demolished state since the implementation of the provisions of the<br />
Mondros Armistice Agreement. For this purpose, Mustafa Kemal Pasha, who made the analysis<br />
of the present situation in the days of Samsun, Havza and Amasya, realized that the state could<br />
not protect its independence and thought that the Turkish Nation should act.<br />
After Erzurum and Sivas Congresses, Mustafa Kemal Pasha has chosen Ankara as the center<br />
of the Representative Council, being a strategic center for the National Struggle to carry out<br />
military and political affairs. Mustafa Kemal Pasha, who came to Sivas from Ankara on<br />
December 27, was welcomed with great enthusiasm along the way. In those days the first<br />
Turkish Parliament gathered and accepted the National Pact. However, Istanbul was then<br />
officially occupied by the victorious states and the Parliament was abandoned. After that,<br />
Mustafa Kemal immediately acted and opened the Turkish Grand National Assembly on 23<br />
April 1920. After this date the national struggle was carried out from Ankara in both military<br />
and political means. Ankara, which played an important role in the establishment of an<br />
independent Turkish state, was accepted as the capital of the newly established state after the<br />
great victory.<br />
After the homeland had been saved, it was time to go with more confident steps to the<br />
future and to reconstruct the ruined country with decades of war. With the declaration of the<br />
Republic on October 29, 1923, no effort had been made for Ankara to become a capital worthy<br />
of the young country, and public improvements have begun rapidly. The city, which started to<br />
grow in the direction of Çankaya and Keçiören, revealed new modern settlements like<br />
Etimesgut over time.<br />
In the period of Atatürk, , the Ahi-Mesut farm was decided to establish Ahi-Mesut regional<br />
center on 16 May 1928 by the Council of Ministers due to its economic and agricultural<br />
situation in the area of development and its central location, which was in the direction of<br />
Yahşihan and Eskişehir, on railroad route. With this legal decision, the Ahi Mesud Farm was<br />
expropriated and the model village of Ahi Mesud was planned to be established here.<br />
According to the model village plan, the nursery, the sample field, the sports field, public<br />
buildings and 100 village houses were started to be constructed and allocated to the<br />
immigrants coming from Bulgaria on 10 December 1928 despite the negativities of the<br />
economic conditions of the country that days.<br />
Keywords: Atatürk, Ankara, Ahi-Mesut farm.<br />
105
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TEK PARTİLİ DÖNEMDE ETİMESGUT’UN İDARİ TEŞKİLATLANMASI<br />
Tekin ÖNAL<br />
Dr. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İTBF, Tarih Bölümü<br />
ÖZET<br />
Kurtuluş Savaşı’nın başarıya ulaşmasının ardından imzalanan Lozan Barış Antlaşması<br />
mucibince, 400.000 civarındaki Tük göçmenin mübadele yoluyla Türkiye’ye getirilmesi ve<br />
burada yerleştirilmesi, devlet eliyle gerçekleştirilecek önemli meselelerin başında gelmekteydi.<br />
İskân edilecek göçmenlerin daha çok tarımla uğraşıyor olması, onların İzmir, Eskişehir, Konya,<br />
Ankara, Samsun gibi tarımsal potansiyeli yüksek çevrelerde yapılacak örnek köylere<br />
yerleştirilmelerini gerektirmekteydi. Ankara’da yapılacak örnek köy için, ulaşım kolaylığı da göz<br />
önüne alınarak, Ankara-Eskişehir hattında yer alan Ahi Mesud çiftliğine yakın bölge seçildi. 16<br />
Mayıs 1928’de Bakanlar Kurulu tarafından örnek köy olarak kabul edilen Ahi Mesud’un 1<br />
Haziran 1928’de nahiye olmasına ve Ankara merkez kazasına bağlanmasına karar verildi. Tarih<br />
içinde “Amaksyz”, “Amaksız”, “Amaksis”, “Akmasus” gibi isimler alan Etimesgut, kurulan<br />
örnek köyle birlikte Ahi Mesud olarak anılmaya başlanmıştır. Nahiyenin ismi 1930’da Etimesud<br />
olurken, 1937’de Mustafa Kemal Atatürk’ün yazdığı bir mektupta Etimesgut olarak geçmiş ve<br />
bu tarihten itibaren Etimesgut ismi kullanılmıştır. Mayıs 1990’da ilçe statüsü kazanan<br />
Etimesgut’un Cumhuriyetin ilanından çok partili hayata geçişe kadar olan idari yapısının<br />
anlatılacağı bu çalışma, ekseriyetle arşiv belgelerine dayanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Ankara, Örnek Köy, Ahi Mesud, Etimesgut, İdari Teşkilat<br />
106
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ADMINISTRATIVE ORGANIZATION OF ETIMESGUT DURING THE<br />
SINGLE-PARTY PERIOD<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In accordance with the Lausanne Treaty, which was signed after the victory of the War of<br />
Independence, one of the most important issues to be carried out by the state was to bring<br />
approximately 400.000 Turkish immigrants to Turkey through the population exchange and to<br />
settle them in there. It was necessary to settle the immigrants in model villages to be built in<br />
places with high agricultural potential such as İzmir, Eskişehir, Konya, Ankara, Samsun due the<br />
fact that the immigrants to be resettled were mostly engaged in agriculture. Considering its<br />
accessibility in terms of transportation, the region close to the Ahi Mesud farm, which was<br />
located in Ankara-Eskişehir line, was selected for the model village to be built in Ankara. It was<br />
decided that the Ahi Mesud, which was adopted as model village by the Council of Ministers<br />
on May 16, 1928, should be sub-district and should be affiliated to central district of Ankara on<br />
June 1, 1928. After the model village had been established, Etimesgut, which had been named<br />
as “Amaksyz”, “Amaksız”, “Amaksis”, “Akmasus” throughout the history, was began to be<br />
referred as Ahi Mesud. While the name of sub-district had been changed into Etimesud in<br />
1930, it was mentioned as Etimesgut in a letter written by Mustafa Kemal Atatürk in 1937 and<br />
as of this date the name Etimesgut was started to be used. This study, which describes the<br />
administrative structure of Etimesgut -which acquired the district status in May 1990- from the<br />
proclamation of the republic to the transition to multi-party system, will largely be based on<br />
archival documents.<br />
Keywords: Ankara, Model Village, Ahi Mesud, Etimesgut, Administrative Organization<br />
107
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA İLİ ETİMESGUT İLÇESİ ÇORAP VE PATİK ÖRÜCÜLÜĞÜNDE<br />
MOTİF VE KOMPOZİSYON ÖZELLİKLERİ<br />
H. Feriha AKPINARLI<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Tekstil Tasarımı Bölümü Gölbaşı Yerleşkesi<br />
ÖZET:<br />
Hammaddesi lif olan örücülük sanatı; yaşanılan toplumdaki bireylerin farklı veya müşterek<br />
özelliklerini ortaya koyan kültürel kimliğimizin en önemli belgelerinden biridir. Zengin örnekleri<br />
ile halk kültürümüzün bir parçasını oluşturan örücülük sanatında; teknik, renk, motif ve ürün<br />
çeşitliliği mevcuttur. Şiş örücülüğü teknikleri ile üretilen el örgüsü çorap ve patikler kıyafeti<br />
tamamlamak ve soğuktan korumak için ayağa giyilen bir unsur olmanın yanı sıra üzerlerindeki<br />
motiflerin anlamları ile sözsüz iletişim aracı özelliği de taşımaktadırlar.<br />
Bu çalışmanın amacı Ankara ili Etimesgut ilçesinde üretilen çorap ve patiklerdeki motif ve<br />
motiflerin yerleştirilme özellikleri( kompozisyon) inceleyerek yeni kuşaklara tanıtmak ve<br />
belgelemektir. Yöntem olarak tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Etimesgut ilçe<br />
merkezidir. Örneklem olarak bu ilçelerden farklı özellikte seçilmiş 20 çorap ve patik üzerinde<br />
çalışılmıştır.<br />
Ankara ili Etimesgut ilçesinde yapılan alan çalışmasında özellikle çeyiz geleneğinde yok<br />
olmadan yaşatılan el örgüsü çorapların farklı teknik ve motif özelliklerine sahip olduğu<br />
görülmüştür. Bu bildiride Etimesgut çorap örücülüğü örneklerle tanıtılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: çorap, gelenek, kültür, örücülük<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The art of knitting, which is used fiber as raw material, is one of the most important<br />
documents of our cultural identity that reveals the different or common characteristics of<br />
individuals in the society. With lots of samples there is an important technical, color, motif and<br />
product range in the art of knitting, which forms a part of our folk culture. Hand-knitted socks<br />
and booties are not only footwears to complement the outfit and protect foots from the cold,<br />
but also they are non-verbal communication tools with the meanings of the motifs on them.<br />
The aim of this study is to introduce the socks and booties produced in Ankara / Etimesgut<br />
to new generations by investigating their motifs and compositional characteristics and to<br />
produce a document about them. In this study survey research method was used. The<br />
population of the research is county town of Etimesgut. 20 socks and booties selected<br />
differently from these provinces were studied as a sample.<br />
As a result of this field study in Ankara/Etimesgut, it has been seen that hand knitted socks, which<br />
are kept alive especially in the dowry tradition, have different technical and motif characteristics. In<br />
this declaration hand-knitted socks of Etimesgut will be introduced with examples.<br />
Keywords: Socks, tradition, culture, knitting.<br />
108
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRKİYE’NİN TÜRK DÜNYASI POLİTİKASINDA KAMU DİPLOMASİSİ VE<br />
YEREL BİR AKTÖR OLARAK ETİMESGUT BELEDİYESİ<br />
Mehmet Seyfettin EROL<br />
Prof. Dr., Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Başkanı, Gazi Üniversitesi,<br />
İİBF, Uluslararası İlişkiler Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
İkinci Dünya Savaşı sonrası tesis edilen iki kutuplu uluslararası sistemin 1990’lara<br />
gelindiğinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılması ve Doğu Blokunun yıkılması<br />
yeniden inşası gerek uluslararası sistem için gerekse Türkiye ve Türk Dünyası için önemli bir<br />
süreci de beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda bir yandan uluslararası sistem tek kutuplu bir<br />
yapıya evrilirken diğer yandan Türkiye ve Türk Dünyası birbiriyle doğrudan ilişki kurabilme<br />
imkânına kavuşmuştur. Doğu Blokunun dağılmasının ilk şoku ve heyecanının ardından Türk<br />
karar alıcılar hem bölgesel ve uluslararası konjonktürle fırsatlar hem de tarihsel özlemden<br />
kaynaklı itici kuvvetle ivedi bir şekilde Orta Asya ve Kafkasya başta olmak üzere tüm Türk<br />
Dünyası ile ilişki kurmaya başlamıştır. Ancak söz konusu süreçte karar alıcılar ve kamuoyunun<br />
ani bir şekilde vuku bulan bu sistemsel değişim ve tarihi fırsata hazırlıksız yakalanmalarından<br />
ötürü planlı ve sistematik bir stratejiden ziyade hissi ve reaksiyoner bir motivasyonla daha çok<br />
resmi kanallar üzerinden hükümetler arası ilişkilerin maksimizasyonu hedeflenmiş ve beklenen<br />
ya da arzu edilen başarı yakalanamamıştır.<br />
Günümüzde ise uluslararası ilişkiler literatüründe yeni bir tartışma konusu olan kamu<br />
diplomasisi kavramı gerek karar alıcıların gerekse bürokratik elitin dış politika süreçlerinde<br />
ajandalarının ilk sıralarında yer alan bir olgu olmuştur. Çünkü doğrudan ve hükümetler arası<br />
ilişkiler sadece resmi düzeyde kalmakta kamuoyu veya haklar arasında bir iletişime, etkileşime<br />
ve entegrasyona katkıda bulunmamaktadır. Kamu diplomasisi ise bu boşluğu dolduran önemli<br />
bir enstrüman olarak gerek yumuşak güce gerekse devletler arası münasebetlere olumlu katkı<br />
sunmaktadır. Türkiye’deki politika yapıcılar da bu gerçeğin idrakiyle son dönemle yeni bir<br />
anlayış gelişmiştirler ve bu bağlamda yerel yönetimlere de önemli misyon ve vizyon<br />
atfedilmiştir. Bu misyon ve vizyon bağlamında Etimesgut Belediyesi, bir yandan yerel<br />
yönetimler arasında iletişim, etkileşim ve işbirliğini diğer yandan ise Türk Dünyası’nın her bir<br />
katmanıyla münasebetler tesis eden önemli bir aktör olmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Türkiye, Türk Dünyası, Kamu Diplomasisi, Etimesgut Belediyesi, Yumuşak Güç.<br />
109
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
PUBLIC DIPLOMACY IN TURKEY’S POLICY TOWARDS TURKISH WORLD<br />
AND ETIMESGUT MUNICIPALITY AS A LOCAL ACTOR<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The bipolar international system which was established after the World War II has<br />
undergone a great transformation and change in the 1990s. During this period, the need for<br />
reconstruction following the disintegration of the Soviet Union and the collapse of the Eastern<br />
Bloc has launched the important process for the international system as well as for Turkey and<br />
the Turkish World. In this context, on the one hand while the international system was<br />
transforming to the unipolar structure, Turkey and the other actors the Turkish World has<br />
gained the opportunity to establish direct relations with each other. After the first shock and<br />
excitement of the disintegration of the Eastern Bloc, Turkish decision-makers have begun to<br />
establish relations with the entire Turkish World, especially Central Asia and the Caucasus, with<br />
the realization of the opportunities occurred by regional and international conjuncture as well<br />
as with the historical aspirations. However, this process of systemic change, which has taken<br />
place suddenly and therefore the decision-makers and the public were caught unprepared by<br />
the historical opportunities. They failed to achieve expected or desired success because they<br />
aimed at maximizing the intergovernmental relations through more formal channels with<br />
reactionary motivation, rather than with a planned and systematic strategy. At the basis of this<br />
failure is the unpreparedness on the one hand, and the lack of frame and definition of the<br />
concept of the Turkish World, which was a neglected phenomenon in the literature studies, on<br />
the other. In this study, a new, broad and inclusive concept of Turkish World is defined to fill<br />
the mentioned gap, and a vision for Turkish foreign policy is drawn.<br />
Nowadays, the concept of public diplomacy, which is a new debate issue in international<br />
relations literature, has become a phenomenon in the first lines of the agendas of decision<br />
makers and bureaucratic elite of foreign policy making. This is because direct and<br />
intergovernmental relations do not contribute to communication, interaction and integration<br />
between public opinion or rights at the official level. Because direct and intergovernmental<br />
relations remain only at the official level, they do not contribute to communication, interaction<br />
and integration between the people. Public diplomacy, as an important instrument filling this<br />
gap, offers a positive contribution to soft power and inter-state relations. Policy makers in<br />
Turkey have realized this fact and developed a new concept in the recent period. In this regard<br />
the important mission and vision have also been attributed to local governments. In the<br />
context of these mission and vision, the Municipality of Etimesgut has become an important<br />
actor in establishing relations with the local governments of Turkish World on the one hand,<br />
and in development of communication, interaction and cooperation in all dimensions of this<br />
geography, on the one hand. In this regard, the proposals of the study which is analyzed in the<br />
context of public diplomacy of Turkey, will facilitate more active and effective role of the<br />
Municipality of Etimesgut in its future projections.<br />
Keywords: Turkey, Turkish World, Public Diplomacy, Municipality of Etimesgut, Soft Power.<br />
110
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT ÇEVRESİNİN YAPI VE YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ<br />
Bülent AKSOY*, Abdullah TÜRKER**<br />
*<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu çalışmada 1990 yılından beri Ankara’nın ilçesi statüsünde olan Etimesgut ilçesinin yapı<br />
ve yeryüzü şekilleri incelenmiştir. Çalışma verileri Harita Genel Komutanlığı’nın 1/25.000 ölçekli<br />
Topografya haritaları ile Maden Tetkik Arama (MTA) tarafından hazırlanan jeoloji haritaları ve<br />
jeolojik raporlarından faydalanılarak derlenmiştir. Alınan haritalar ve raporlardan faydalanılarak<br />
ilçenin fiziki ve jeoloji haritaları oluşturulmuştur. Bölge ile ilgili yapılan akademik çalışmalar ve<br />
MTA raporları incelenerek sahanın jeolojik ve jeomorfolojik yapısı hakkında çıkarımlarda<br />
bulunulmuştur. Elde verilen veriler ve oluşturulan haritalara bakıldığında Pliyosen yaşlı çakıltaşıkumtaşı-çamurtaşı<br />
formasyonlarının geniş yer kapladığı Etimesgut ilçe sınırlarında aktif ve diri<br />
faylar bulunmadığı tespit edilmiştir. İlçe sınırları içerisindeki en alçak noktanın 750 metre en<br />
yüksek noktanın ise 1480 metre civarında olduğu tespit edilmiştir. İlçe sınırları içerisinde rölyef<br />
amplitudu yaklaşık 700 metre civarındadır. İlçe sınırlarından geçen Ankara çayı çevresinde<br />
yükselti değerlerinin azaldığı ve Kuaterner yaşlı alüvyon arazilerinin yaygınlaştığı<br />
görülmektedir. İlçe sınırlarının güney kesiminde Permiyen yaşlı mermerlere rastlanmaktadır.<br />
Yükselti ve eğim değerlerinin genel olarak ilçenin kuzeydoğusundan güneybatısına doğru<br />
arttığı görülmüştür. Bu artışa bağlı olarak erozyon şiddeti de artacaktır. İlçe iklimi ve bitki örtüsü<br />
özellikleri düşünüldüğünde yükselti ve eğim değerlerinin arttığı sahalarda erozyon şiddetini<br />
azaltıcı önlemler alınması ve alüvyon arazilerin bulunduğu sahalarda güvenlik açısından<br />
yerleşime izin verilmemesi önerilmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Ankara Çayı, yapı ve yeryüzü şekilleri<br />
111
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA AHİ MESUD ZAVİYESİ VAKFI<br />
ÖZET<br />
Ali KILCI<br />
Sanat Tarihi Uzmanı- Arkeolog, VGM Emekli<br />
Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde Ankara ve çevresinde bulunan tekke zaviyeler toplum ve<br />
devlet için mühim rol oynamıştır. Tasavvufi hareketler bakımından Ankara ve çevresinin çok<br />
önemli bir merkez olduğunu arşiv kaynakları göstermektedir. Ankara ahilik yönüyle de öne<br />
çıkan ve her yerinde bir ahinin mührü olan merkezdir. Ankara’nın batıya giden yolu üzerinde<br />
yer alan Etimesgut’taki Ahi Mesud Zaviyesi bir ahi kuruluşu ait olmasının yanında, buradan gelip<br />
geçen insanların bedelsiz konaklayabildiği bir tesis olması yönüyle de önem kazanır. Etimesgut<br />
isminin esin kaynağı olan Ahi Mesud’un Bağlıca köyünde bir zaviye kurduğu bilinmektedir. Ahi<br />
Mesud Zaviyesi’nin binası ve kuruluş vakfiyesi günümüze gelememiştir. Ancak arşivlerde<br />
bulunan çok sayıdaki belge sayesinde zaviye ve vakfı hakkında önemli bilgileri bulmak<br />
mümkündür. Bağlıca Köyünde herhangi bir kalıntısı görülmeyen Ahi Mesud Zaviyesi’nin, tam<br />
olarak bulunduğu nokta, mimari şekli ve hangi bölümlerinin olduğu gibi hususları da<br />
bilemiyoruz. Bu konuda elimizdeki belge ve bilgilerin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu<br />
çalışma ile tarihi bir yol üzerinde kurulmuş olan ancak günümüze gelemeyen Ahi Mesud<br />
Zaviyesini ve vakfını arşiv belgelerinden faydalanarak tanıtmayı amaçlamaktayız.<br />
Anahtar Kelimeler: Ahi, zaviye, Osmanlı, belge, vakıf.<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
AHİ MASUD ZAWİYA FOUNDATİON İN ETİMESGUT<br />
During the Seljuk and Ottoman periods, “dervish lodge zawiyas” in Ankara and its vicinity<br />
played an important role for the society and the state. Archive sources show that Ankara and<br />
its surroundings are a very important center in terms of mystical movements. Ankara is the<br />
center which stands out with its ahi community aspect and there are seals of ahi everywhere.<br />
The Ahi Mesud Zawiya in Etimesgut, which is located on the way to the west of Ankara, belongs<br />
to an Ahi institution and it is also important that it has a facility where people who come and<br />
go from here can stay for free. It is known that Ahi Masud, a source of inspiration for<br />
Etimesgut's name, has established a zawiya in the Baglica village. The building of Ahi Masud<br />
Zawiya and the foundation endowment did not reach the present day. However, it is possible<br />
to find important information about the zawiya and the foundation through the numerous<br />
documents in the archives. We do not know the exact location of the Ahi Masud Zawiya, which<br />
does not have any remains in Baglica Village, nor its architectural shape or which parts it has.<br />
In this regard, it is necessary to evaluate the documents and information in our possession.<br />
With this study, we aim to introduce Ahi Masud Zawiya and foundation which are founded on<br />
a historical road but can not come to the day by taking advantage of archival documents.<br />
Keywords: Ahi, zawiya, Ottoman, document, waqf<br />
112
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA İLİ ETİMESGUT BELEDİYESİ SÜREKLİ EĞİTİM VE UYGULAMA<br />
MERKEZİ (ETİSEM) EL SANATLARI KURS PROGRAMLARININ<br />
İNCELENMESİ<br />
Tuba BAHAR*, Nursel BAYKASOĞLU**<br />
*<br />
Doç.Dr., Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Dr.Öğretim Üyesi, Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu çalışmada, Ankara İli Etimesgut Belediyesi, etiSEM El Sanatları kurs programları<br />
incelenmiştir. 2012 yılından itibaren El Sanatları Teknolojisi kurslarına yoğun bir ilgi oluşmuştur.<br />
Kursların program içeriği MEB yönetmeliğine uygun olarak düzenlenmiştir. etiSEM El Sanatları<br />
Teknolojisi kursları, alanında uzman eğitim kadrosunun olduğu bir yaygın eğitim programıdır.<br />
Pek çok branşta açılan kurslar değişen çevre şartlarına ve talebe uygun şekilde sürekli<br />
güncellenmektedir. Kurs programları, branşın içeriğine göre I dönem veya II dönemdir. Kursları<br />
başarı ile bitiren kursiyerlere, MEB onaylı Kurs İzleme ve Kursa Katılım Belge’si verilmektedir.<br />
Tüm hizmetlerin etiSEM tarafından karşılandığı bu kurslar ücretsizdir. Bireylerin; sosyal<br />
gereksinimlerini karşılamada, bir araç olarak gördüğü etiSEM kursları, farklı yaş grubundaki<br />
kursiyerler tarafından, memnuniyet verici olarak belirtilmiştir.<br />
EVALUATION OF ETİSEM HANDICRAFTS COURSE PROGRAMS IN<br />
ETİMESGUT MUNICIPALITY OF ANKARA<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In this study, Ankara Etimesgut Municipality, etiSEM Handicrafts course programs were<br />
examined. Since 2012, there has been an intense interest in Handcraft Technology courses.<br />
The curriculum content of the courses was arranged in accordance with the MEB directive.<br />
etiSEM Handicraft Technology courses are a non-formal education program with expert<br />
training staff in the field. Courses open to many branches are constantly updated according<br />
to demand and changes in environmental conditions. Course programs are I semester or II<br />
semester according to the content of the branch. Trainees who have successfully completed<br />
the courses are given MEB Approved Course Monitoring and Course Participation Certificate.<br />
All services are paid by etiSEM and courses are free of charge. etiSEM courses, that individuals<br />
regard as a tool to meet social needs, have been stated to be satisfactory by trainees of<br />
different age groups.<br />
113
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
KENT MARKA İMAJI OLUŞTURMADA DİSİPLİNLERARASI İŞBİRLİĞİ VE<br />
YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ: ETİMESGUT ÖRNEĞİ<br />
Emine KOCA<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Moda Tasarımı Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Küreselleşme birleşmeyi gündeme getirirken diğer yandan bireyselleşmeyi, sivil katılımı, küçük<br />
bir kültürel farklılığı, kültürel farklılıkların korunmasını, demokratik hak ve özgürlükler alanının<br />
ayrılmaz bir parçası olarak gören bir anlayışı da gündeme getirmektedir. Küreselleşmenin<br />
getirilerinin en önemli olgularından biri de kentlerin markalaşması ve önemli destinasyonlar arasına<br />
girmelerinin oluşturulmasıdır. Kentlerin marka haline getirilmesi söz konusu olduğunda, kentin<br />
tarihi, coğrafi, kültürel, ekonomik özellikleri önemli birer marka oluşturma altyapısı olarak karşımıza<br />
çıkmaktadır. Kentin markalaşması, kentin diğer kentlerden farklı olan güçlü yanlarını vurgulayacak,<br />
kente kültürel, ekonomik ve sosyal anlamda değer katacak bir imajın oluşturulması stratejileridir.<br />
Marka kentler incelendiğinde, kent kimliği, kentsel yenileme ve kentsel tanıtım politikalarının ön<br />
plana çıktığı görülmektedir. Markalaşma sürecinde şehrin sadece kendisini değil, farklılıkları ortaya<br />
koyabilmek için benzer özelliklere sahip şehirleri de analiz etmesi gerekir. Bu analiz kapsamında<br />
şehirler konumlarını, imajlarını, kimliklerini üstün ve zayıf yönlerini belirlemeli kendi markasını bu<br />
özelliklere göre konumlandırmalıdır. Bir kentin markalaşma projesi, sahip olduğu kültürel, tarihsel,<br />
doğal ve toplumsal özellikleri bir bütün haline getirerek diğer kentlerden farklılığını ortaya koyacak<br />
bir simgeyle geliştirmesi, kenti ulusal ve uluslararası alanda tanıtması ve imaj kazandırmasıdır. Başka<br />
bir değişle markalaşmış bir kent, uluslararası bilinirliği arttığından sahip olduğu güçlü yanları<br />
kullanarak dünyaya çeşitli mesajlar verebilir, yatırımları çekebilir ve ekonomik olarak daha hızlı<br />
kalkınabilir. Ancak öncelikle bir kentin markasının güçlü bir marka haline getirilmesi için öncelikle o<br />
kentte marka olmayı destekleyecek değerlerin ve niteliklerin belirlenmesi gerekmektedir.<br />
Etimesgut ilçesinin marka bölgeler kapsamında değerlendirilebilirliğinin tartışılacağı bu<br />
çalışmanın temel amacı, marka kent yaratma süreci doğrultusunda güçlü bir kent imajının nasıl<br />
oluşturulabileceği konusunu tartışmayı ve bu oluşum süreci içerisinde yerel yönetimlerde marka<br />
konumlandırma sürecinde kent imajının oluşturulması için disiplilerarası işbirliğinin<br />
vurgulanmasıdır. Bu temel amacı gerçekleştirebilmek için Etimesgut ilçesinin sosyal, ekonomik ve<br />
kültürel yapısı doğrultusunda “Etimesgut ilçesi NE ile NASIL marka olur ?” sorusuna disiplinlerarası<br />
bir bakış açısıyla yanıt aranacaktır.<br />
Kentlerin yaşayan organizmalar gibi organik bir yapıları olduğu düşünüldüğünde Kent<br />
markalaştırılmasının çok önemli bir yönetim becerisi olduğu ve bu işin karmaşık yapılar arz eden<br />
organizasyonlar bütünü olmasından dolayı, kentlerde yapılacak olan markalaşma faaliyetlerinin de<br />
hayli zor olacağı şüphe götürmemektedir. Ancak kentlerin marka değerinin artırılması o yerin<br />
kalitesinin, ekonomik alt yapısının, demografik yapısının ve refahının kalkınması için önemi büyüktür.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, marka, kent, imaj, disiplinlerarası<br />
114
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE ROLE OF INTERDISCIPLINARY COOPERATION AND LOCAL<br />
GOVERNMENTS IN BUILDING THE CITY BRAND IMAGE: ETİMESGUT EXAMPLE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
While globalization brings unification to the agenda, it also raises an understanding that<br />
individualization, civil participation, a small cultural diversity, the preservation of cultural<br />
differences as an integral part of the field of democratic rights and freedoms. One of the most<br />
important events among the benefits of globalization is the establishment of cities' brands and<br />
their entry into important destinations. When it comes to turning cities into a brand, the city's<br />
historical, geographical, cultural and economic characteristics are encountered as an important<br />
brand building infrastructure. The branding of the city is a strategy to emphasize the strengths<br />
of the city that are different from other cities and to create an image that will add value to the<br />
city in a cultural, economic and social sense.<br />
When branded cities are examined, it is seen that city identity, city renewal and city promotion<br />
policies come to the forefront. In the branding process, the city should analyze not only itself, but<br />
also cities with similar characteristics in order to be able to reveal the differences. Within the<br />
context of this analysis, cities should position their own brand according to their location, images<br />
and identities, superior and weak parts, by defining these characteristics. A city's branding project<br />
is to develop the cultural, historical, natural and social characteristics that it possesses into a whole<br />
and to show its difference from other cities with a symbol, to promote the city in the national and<br />
international arena and to gain an image. In other words, a branded city can give various messages<br />
to the world, attract investments, and grow economically faster by using its strengths as it increases<br />
its international awareness. However, firstly, in order to make a city brand a strong brand, it is<br />
necessary to determine the values and qualities that will support the brand in that city.<br />
In this study, that discusses how the city image of Etimesgut can be evaluated within the<br />
scope of brand territories; the main purpose is to discuss how to build a strong image of the city<br />
in the process of brand city creation process and to emphasize the interdisciplinary cooperation<br />
for the formation of city image in the process of brand positioning in local administrations. In<br />
order to be able to realize this basic aim, an answer will be sought from an interdisciplinary point<br />
of view, to the question of “with WHAT and HOW the Etimesgut district could be a brand?” in<br />
the direction of the social, economic and cultural structure of the town of Etimesgut.<br />
When it is thought that, cities are an organic structure like living organisms, it is not a doubt<br />
that the branding process of the city is a very important management skill and that the branding<br />
activities to be carried out in cities are also very difficult because of these organizations reveal<br />
complex structures as a whole. However, increasing the brand value of the cities is a great asset<br />
for the development of the quality of its place, its economic infrastructure, its demographic<br />
structure and its prosperity.<br />
Keywords: Etimesgut, brand, city, image, interdisciplinary<br />
115
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA YAŞAYAN GENÇLERİN SOSYO-EKONOMİK<br />
ÖZELLİKLERİ<br />
Kamil ŞAHİN*, Meryem YILMAZ**<br />
*<br />
Dr. Kırıkkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, Öğretim Üyesi.<br />
**<br />
Arş. Gör. Kırıkkale Üniversitesi, İİBF, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü,<br />
ÖZET<br />
Sosyal yapı bireyin yaşam alanını kuşatan tüm sınırlamaların sistemli bir bütünlük oluşturması<br />
olarak değerlendirilebilir. Bireyi kuşatan ve sınırlayan bu yaşam alanı farklı fonksiyonları bulunan<br />
çeşitli unsurlardan oluşmaktadır. Toplumsal yapıyı oluşturan tüm unsurlar arasında tam<br />
anlamıyla koordinasyonun olması, toplumsal problemlerin minimum düzeye ineceğine işaret<br />
etmektedir. Toplumsal yapıyı oluşturan en temel faktörler ise birey, bireylerin sahip olduğu<br />
kültür ve bireylerin içinde yaşadıkları mekândır. Özellikle bireyi kuşatan kültür ve mekân<br />
faktörleri hesaba katılmaksızın bir toplumun ve onun yapısının tartışılamayacağı ifade<br />
edilmektedir. Toplumsal yapıyı belirleyen bir diğer temel faktör ise ekonomidir. İktisadi<br />
gelişimin tarihsel analizini yapan iktisat bilimciler her toplumda ekonomi kurumunun varlığını<br />
vurgularken ekonomik etkinliği insanın kendisini var etme yöntemi olarak nitelemektedirler. Bu<br />
açıdan durum değerlendirildiğinde bazı toplum bilimcilerin ekonomiyi toplumsal yapıyı<br />
belirleyen, şekillendiren bir alt yapı kurumu olarak nitelendirmeleri pekte yanlış bir tespit<br />
olmayacaktır. Bu bağlamda bir toplum içinde yaşayan bireylerin sosyo-ekonomik özellikleri<br />
öncelikle o toplumun toplumsal yapı özelliklerini gösterecektir. Diğer yandan bireylerin sosyoekonomik<br />
yapı özelliklerinin tespit edilmesi ise toplumun anlaşılmasını, tanınmasını sağlayacak<br />
ve karşılaşılabilecek muhtemel problemler için birtakım düşüncelerin ortaya çıkmasına vesile<br />
olacaktır. Özellikle gençlerin sosyo-ekonomik özelliklerinin ortaya konulması, gençlerin<br />
gelecek beklentilerinin, yaşam tarzlarının, karşılaşabilecekleri risk ve tehlikelerin ön görülmesi<br />
açısından son derece önemlidir. Yapmış olduğumuz bu çalışma ile Etimesgut’ta yaşayan<br />
gençlerin sosyo-ekonomik yapıları ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular, gençlerin genel<br />
olarak aslen nereli olduğunu, nasıl bir evde yaşadıklarını, ekonomik olarak hangi noktada<br />
olduklarını, entelektüel açıdan durumlarını, boş zaman aktivitelerinin neler olduğunu ortaya<br />
koymuştur. Elde edilen bu bilgiler özellikle yerel yönetim açısından gençlerin tanınması ve<br />
gençlere daha iyi bir gelecek sağlanması ve gençlerin bir takım risk ve tehlikelere karşı<br />
korunması bağlamında yapılabilecekler hakkında önem arzetmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Toplum, Sosyo-Ekonomik Yapı, Gençlik, Yerel Yönetim.<br />
116
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE SOCIO-ECONOMIC CHARACTERISTICS OF THE YOUNG PEOPLE<br />
FROM ETIMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Social structure can be evaluated as a systematic integrity of all limitations surrounding<br />
individual’s life space. This life space that limits and surrounds the individual comprises of<br />
various factors with different functions. A full coordination among all factors forming the social<br />
structure refers to social problems at minimum level. The major factors forming the social<br />
structure are individual, culture of them and their living space. Especially, it is stated that the<br />
discussions of society and structure can’t be made without factors of culture and space. The<br />
other important factor for determining the social structure is economy. Economy scientists who<br />
make historical analysis of economic development emphasise the entity of institution of<br />
economy, and they describe the economic activity as the existence of individual. From this<br />
point of view, it isn’t a wrong determination that some sociologists describe economy as a<br />
substructure institution that designates and forms the social structure. In this context, the<br />
socio-economic characteristics of individuals living in society show the social structure of this<br />
society. On the other hand, determining the socio-economic characteristics of individuals will<br />
enable us to understand and recognize the society, and it will conduce to have several<br />
thoughts for possible problems. Especially, identifying the socio-economic characteristics of<br />
the young people is extremely important in terms of predicting the future expectations, life<br />
styles, risks and dangers of young people. This study reveals the socio-economic structures of<br />
the young people living in Etimesgut. Findings have revealed where young people are from in<br />
general, where they live, what they are economically and intellectually and what their leisure<br />
activities are. The information obtained is especially important for things to do on recognition<br />
of young people in terms of local governments, the provision of a better future for them and<br />
protection of them against certain risks and dangers.<br />
Keywords: Society, Socio-Economic Structure, Young people, Local Management.<br />
117
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT İLÇESİ’NİN KÜLTÜR, SANAT VE TASARIM ALT YAPISI<br />
BAĞLAMINDA “YARATICI KÜLTÜR ENDÜSTRİSİ HARİTASI”<br />
OLUŞTURULMASINA İLİŞKİN ÖNERİLER<br />
Fatma KOÇ<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü<br />
ÖZET<br />
Küresel bağlamda kültür, sanat ve tasarım boyutlarında bilgi, beceri ve yenilikçilik sadece<br />
firmaları değil, kentleri, bölgeleri ve hatta ülkeleri nitelik ve nicelik bakımından diğerlerinden<br />
ayıran ve ön plana çıkartan en önemli unsurlar arasında yer alır. Özellikle kentsel tasarım<br />
alanında ifade bulan tasarım politikaları, tüm tasarım sürecinin çerçevesini oluşturmakta;<br />
stratejileri de kapsayan bu çerçeve, planlama ve tasarımı da içine almaktadır. Şehir ve<br />
bölgelerin kültürel alt yapısı, tasarıma yönelik uygulamaları ve özellikle bu unsurlara yerel halkın<br />
katılımı yenilikçi tasarım kapasitelerinin geliştirilip kullanılmasını önemli ölçüde etkiler. Söz<br />
konusu oluşumların gerçekleştirilmesinde bölgenin lokasyonu, tarihsel geçmişi, iktisadi ve<br />
kültürel dinamikleri, eğitim kurumları ve yerel yönetimlerin etkisi tartışılamaz.<br />
Son yıllarda yerel ekonomik kalkınma kavramı çerçevesinde geliştirilen stratejilere ek olarak<br />
sanat ve tasarım etkinliklerinin de içinde yer aldığı kültür stratejilerinin geliştirilmesi rekabete<br />
dayalı bir yerel yatırım ortamının yaratılması, işbirliğinin desteklenmesi, işgücünün niteliğinin<br />
artırılması, eğitim ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi açısından önem kazanmıştır.<br />
Bu araştırma; Etimesgut ilçesi yerel yönetiminin liderliğinde ilçenin kültür, sanat ve tasarım<br />
alt yapısı bağlamında günlük hayatta, kaybolmuş, fark edilemeyen, görünemeyen kültürel<br />
dinamikleri ile ilişkili aktörleri (sanatçı, tasarımcı, zanaatkâr vb.), sayıları, yerleri, olayları,<br />
etkinlikleri ön plana çıkararak diğer ilçeler için örnek teşkil edebilecek “yaratıcı kültür endüstrisi<br />
haritası” oluşturulması gerekliliğini tartışmak ve ilçeye sağlayacağı katma değer üzerinde<br />
durarak öneriler getirmek amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Dünyanın pek çok kentinde<br />
uygulamaya konmuş tasarım ve kültür haritaları bölgenin gelişmesinde, kültürel mirasın önemi<br />
ve korunması konusunda bilincin oluşturulması ve ekonomik kalkınma olanaklarının görünür<br />
hale getirilmesi amacıyla uygulanmaktadır. “Bireysel yaratıcılık ve yeteneği barındırarak, fikri<br />
mülkiyete dayalı biçimde istihdam ve refah yaratan endüstriler” olarak tanımlanan yaratıcı<br />
kültür endüstrileri haritasının hazırlanması ile iş - yaşam olanaklarının geliştirilmesi, yeni<br />
nesillere kültür ve sanat anlayışının aşılanması, öğretilmesi, etkinliklerin planlanması, kent<br />
estetiğinin artırılması, mevcut kaynakların kullanımı, toplumsal ortaklığın sağlanarak yerel<br />
ekonominin canlandırılması ve ilçenin ulusal ve uluslararası düzeyde kurulan ağlarla tanınırlığın<br />
artırılmasına da önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, kültür, sanat, tasarım, kültür haritası<br />
118
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
RECOMMENDATIONS FOR CREATING "CREATIVE CULTURAL<br />
INDUSTRIAL MAPS" IN THE CONTEXT OF CULTURE, ART AND DESIGN<br />
INFRASTRUCTURE OF ETİMESGUT LOCATION<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In the global context, knowledge, skills and innovation in the dimensions of culture, art and<br />
design are among the most important elements that separate and foreground not only firms<br />
but also cities, regions and even countries in terms of quality and quantity. In particular, the<br />
design policies expressed in the field of city design constitute the framework of the entire<br />
design process; and this framework, including strategies, also includes planning and design.<br />
The cultural sub-structure of cities and regions, applications for design, and especially the<br />
participation of local people in these elements, greatly influence the development and use of<br />
innovative design capacities. The location of the region, its historical background, its economic<br />
and cultural dynamics, the effects of educational institutions and local governments are<br />
beyond all question in the realization of such occurrences.<br />
In recent years, in addition to the strategies developed within the framework of the concept<br />
of local economic development, the development of cultural strategies, including arts and<br />
design activities, has gained importance in terms of creating a local investment environment<br />
based on competition, supporting cooperation, enhancing workforce quality, raising<br />
education and quality of life.<br />
This research; have been planned and carried out to bring recommendations, under the<br />
leadership of the local authority of the city of Etimesgut, within the context of culture, art and<br />
design infrastructure of the city to discuss the necessity of establishing a "map of the creative<br />
culture industry" that could set an example for other provinces by putting the other actors<br />
(artists, designers, craftsmen, etc.), related to the cultural dynamics that are lost within the<br />
context of daily life, and unrecognizable and invisible, in the forefront in terms of their<br />
numbers, places, events, activities and by emphasizing the creation of added value to the<br />
county. Design and cultural maps implemented in many cities of all over the world are being<br />
implemented in the development of the region in order to create consciousness about the<br />
protection and preservation of cultural heritage and to make economic development<br />
possibilities visible. By preparing the map of the creative culture industry which is defined as<br />
"industries that create employment and prosperity based on intellectual property by including<br />
individual creativity and ability", to develop the business-living opportunities, it is thought to<br />
provide important contributions also in the vaccination and teaching the new generations of<br />
culture and art understanding, planning the activities, increasing the city aesthetics, the use of<br />
the existing resources, revitalizing the local economy by providing social partnership and<br />
increasing the recognition of the county with national and international networking to be built.<br />
Keywords: Etimesgut, culture, art, design, cultural map, creative culture ındustry<br />
119
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
EMİR TİMUR’UN ANKARA BÖLGESİNDEKİ FAALİYETLERİ<br />
Ashraf AHMEDOV<br />
Prof. Dr. Özbekistan İlimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü<br />
ÖZET<br />
Türk kavimleri arasından değişik dönemlerde büyük askerî kumandanların ve devlet<br />
erbabının çıktığı, tarihî bir gerçektir. XIV. yüzyılın sonlarında bunların en parlak örnekleri: batıda<br />
Sultan Yıldırım Bayezid, merkezde ve doğuda Emir Timur ve kuzeyde Toktamış Han idi. 1395<br />
yılında gerçekleşen bir savaş sonucunda Toktamış Han, Emir Timur karşısında yenilerek tarih<br />
sahnesinden çekildi. Emir Timur ile Yıldırım Bayezid arasında liderlik uğruna vuku bulan<br />
husumet, 20 Temmuz 1402 tarihinde Ankara civarında bir meydan muharebesine sebebiyet<br />
verdi. Her ne kadar Emir Timur zafer kazandıysa da, bu galebe ne onun kendisine, ne de<br />
evlatlarına bir fayda vermedi. Çünkü çok geçmeden Küçük Asya, Timurluların etki alanı<br />
çerçevesinden çıktı. Sempozyumda sunacağımız bildiride Timurlu dönemi kaynaklarına<br />
dayanılarak, Emir Timur’un gerek savaş sırasında, gerekse de savaş dışında Ankara yöresindeki<br />
faaliyetleri hakkında bilgi verilecek ve değerlendirmeler yapılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Emir Timur, Yıldırım Bayezid, Ankara, Timurlular, Osmanlılar<br />
120
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA’DAKİ KONAR-GÖÇER TEŞEKKÜLLER;<br />
GÖÇERLİKTEN YERLEŞİKLİĞE BİR ŞENLENME ÖYKÜSÜ (16.-18.YY.)<br />
Üçler BULDUK<br />
Prof. Dr. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tarih Bölümü Öğretim Üyesi<br />
ÖZET<br />
Bugün Ankara merkezi ve metropollerinin mamur ve gözde semtleri durumunda olan Birlik,<br />
Dikmen, Balgat, Söğütözü, İncek, Çayyolu, Sincan, Eryaman, Etimesgut vb. yakın zamanlara<br />
kadar konar-göçer teşekküllerin tasarrufunda olan mezraa/ekinlik veya yaylak-kışlak sahaları idi.<br />
Ulu Yörük (Etrak-ı Büzürk), Ankara Yörükleri, Haymanateyn (Büyük ve Küçük Haymana), Tabanlı<br />
gibi idari ve içtimai yapı oluşturan bu göçer teşekküllerin içinde yer alan cemaatlerin mühim bir<br />
kısmı Türkmen ya da Yörük olarak nitelendiriliyordu. Az da olsa Tatar ve Moğol unsurlar ile<br />
Ekrat tayfaları da bulunmaktaydı. Karye/köylerde oturan ve daha çok tarım ile iştigal eden tarla<br />
sahipleriyle hayvanlarını otlatan göçer-çobanlar arasında elbette anlaşmazlıklar çıkacaktı.<br />
Kadılar maarifetiyle anlaşmazlıklar çözüme kavuşturulup deftere geçirilmekteydi. Özellikle<br />
göçerlerin köylülerle ve kendi aralarında olan sınır anlaşmazlıklarını sonlandırmak için<br />
cemaatlerin mezraa ve yaylaklarının sınırları tahrir defterlerinde ayrıntılarıyla belirtilmiştir.<br />
Sınırları belirtirken adları zikredilen dağ, tepe, çeşme, kuyu, ağıl, höyük, dikili taş vs. toponomi<br />
çalışmaları açısından oldukça kıymetlidir. 16.yüzyıldan itibaren cemaatlere ait bazı mezraa,<br />
yaylak ve kışlak mahallerinin köye evrilmeye başladığını görüyoruz. Osmanlı belge dilinde bu<br />
şekilde göçerlikten yerleşik düzene geçiş veya iskân faaliyeti “şenlenme” olarak<br />
tanımlanmaktadır. Tebliğimizde cemaatlerin tasarrufunda olan ve bugünün metropollerini,<br />
dünün taşrasını oluşturan bu mahallerin ve üzerinde yaşayan insanların değişim ve dönüşüm<br />
sürecini, arşiv kayıtları ışığında bir şenlenme öyküsü olarak ele alacağız.<br />
Anahtar Kelimeler: Konar-Göçer, Haymanateyn, Ulu Yörük Türkmenler, Ankara Yörükleri<br />
121
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE SEMİ-NOMADİC ORGANİZATİONS İN ANKARA:<br />
THE STORY OF THE SETTLEMENT FROM NOMADİC LİFE TO URBAN<br />
LİFE (16TH – 18TH CENTURİES)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Birlik, Dikmen, Balgat, Söğütözü, İncek, Çayyolu, Sincan, Eryaman and Etimesgut which are<br />
developed and popular distics in Ankara today, were arable fields or yaylak- kışlak areas<br />
holding by nomadies until quite recently. A significant part of the communities in nomadic<br />
formations such as Ulu Yuruks, Ankara Yuruks, Great and Small Haymanas, Tabanlı were<br />
described as Turkmens or Yuruks. There were also Tatars, Mongols and Kurdish groups among<br />
these communities. Of course there would be disagreements between the landowner farmers<br />
who lived in the villages and the nomadic shepherds grazing the animals. All these disputes<br />
were resolved by the Kadi and the judgments were written in the book. Especially, to solve<br />
conflicts about the borderlines between the villagers and the nomads, the boundaries of their<br />
arable fields and pastures have been detailed in the cadastral record books. When<br />
determining the boundaries, the names of mountains, hills, fountains, wells, stables, mounds,<br />
milestones, etc., which are written in those books is very valuable in terms of toponomy studies.<br />
We see that some arable fields, yaylaks and kışlaks which are belong to nomadic groups, have<br />
been evolved to villages since 16th century. In the Ottoman documents, this transition from<br />
the nomadic life to the urban life or the settlement activities are defined as "şenlenme". In our<br />
study, we will examine the developmental process of the districts where semi-nomads lived in<br />
the past and locals as a story of “şenlenme” in the light of archival records.<br />
Keywords: Semi-nomads, Haymanas, Great Yuruks, Turkmens, Ankara’s Yuruks<br />
122
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRK DÜNYASININ MANEVÎ BİRLİĞİ’NİN YENİDEN İNŞASI<br />
Mehmet Derviş KILINÇKAYA<br />
Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Türk milleti dünyanın en kadim milletlerinden biridir. Şüphesiz bir milletin ortaya çıkışında<br />
soy faktörü mühimdir. Ancak soy faktörü bir milletin ortaya çıkıp muazzam bir hayatiyet ve<br />
yaygınlık kazanarak mühim dünya hadiselerini yönlendirme ve etkileme kabiliyeti göstermesini<br />
açıklamaya yetmez. Aynı soydan gelen toplulukların din, dil, örf ve adetleri ile akıp giden zaman<br />
içinde ortak bir kültür oluşturmaları ve siyasi varlıklarını müstakil olarak sürdürme iradesine<br />
sahip olmaları “millet” dediğimiz müstakil yapıların oluşmasında mühim bir rol oynar.<br />
Bu tebliğin esas amacı, Maveraünnehir bölgesinin, yani aşağı-yukarı bugünkü Kazakistan<br />
topraklarının Araplar tarafından fethini takip eden yıllarda bu bölgede ortaya çıkan ilmi ve<br />
tasavvufî akımların “Türk İslamlığı” denilen bir “din algısı” inşa ederek, bugünkü Türk<br />
topluluklarının kahir ekseriyetinin kendilerini ait hissettikleri “Müslüman Türk” kavramının<br />
meydana gelmesindeki etkilerini ortaya koymak ve günümüzde aynı algının bir manevî birlik<br />
oluşmasında kuvvetli bir dayanak oluşturduğunu göstermektir.<br />
Türkler, umumiyetle fıkıhta Hanefi ve itikatta Maturidi mezhebini benimsemişlerdir. Bu<br />
esaslar din’in kitabî yönünü teşkil eder. Din olgusunun bir diğer yönünü ise halk inançları yahut<br />
halk’ın dini nasıl algıladığı meselesi oluşturmaktadır. İslâmiyetin Türkler arasında yayılmasında<br />
ortaya çıkan mekanizmalardan biri tarikatlerdir. Bugüne kadar elde ettiğimiz bilgiler, türbesi<br />
Kazakistan’ın Yesi -bugünkü adıyla Türkistan- şehrinde bulunan ve yaşadığı yere göre tavsif<br />
edilen Hoca Ahmed Yesevî’nin adını öne çıkarmaktadır. Türkistan coğrafyasının yeni bağımsız<br />
devletleri bu manevi mirası farklı biçimlerde değerlendirmektedirler.<br />
Günümüzde bu coğrafyada eski hatıraların yeniden canlanmasına ilişkin ciddi çalışmalar<br />
sürdürülmektedir ve bu durumun “Türk” topluluğunun birbiri ile yeniden yakınlaşmasında<br />
mühim sonuçlar ortaya çıkaracağı açıktır. Çalışma, bu gelişmeleri ele almaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Türk Dünyası, Hoca Ahmed Yesevi, Türkistan, Maturidilik, Sufilik, Kazakistan,<br />
Nazarbayev<br />
123
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
REBUILT OF THE MORAL UNITY OF TURKIC WORLD<br />
Turks are among the most essential nations of the World. Ancestry is a crucial part of<br />
creating a nation. However, ancestry does not simply explain the capacity and ability of a<br />
nation to emerge as key role player within World politics. Nation building process requires<br />
societies coming from the same ancestry to be consisted of common religious, cultural<br />
background and a unique language.<br />
This study aims to shed light on how the Islamic Turkism within Transoxiana region, referring<br />
more or less to today’s Kazakhstan that emerged following the Arab dominance, shaped the<br />
vision of “Muslim Turk” among Turkic nations and paved the way for a moral unity between<br />
them up until to date.<br />
Turks in general adopted Hanafi rules in Islamic law and Maturidi practices in religious<br />
belief. These factors form the bookish aspect of the religion. Another sense of the religion is<br />
formed by the practices directly applied by the nation or society. Religious sects had been<br />
highly effective for the propagation of Islam among Turks. Hoca Ahmed Yesevi, whose shrine<br />
is seated in Turkestan, is foremost one of the most important figures among such religious<br />
sect leaders. This study will focus on the ongoing researches on Hoca Ahmed Yesevi that help<br />
to find a common understanding for Turkic societies to unite even closer.<br />
Keywords: Turkic World, Hodja Ahmed Yassavi, Turkestan, Maturidism, Sufism, Kazakhstan,<br />
Nazarbayev<br />
124
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRKLERİN SU KULLANIM SİSTEMİNDEKİ ESKİ HALK BİLGİSİ<br />
(KUYU VE ÇIKRIK KURULUMLARI ÜZERİNE)<br />
Tattigul KARTAEVA<br />
Prof.Dr. Al-Farabi Kazak Milli Ünv.. Arkeoloji, Etnoloji ve Müzecilik Bölümü, Almatı, Kazakistan<br />
ÖZET<br />
Kazak ve Türk soylu halklar çok eski dönemlerden beri kuyu kazma, yeraltı suyunun<br />
kullanımıyla ilgili gelişmiş teknolojilere ve halk bilgisi sistemine hâkim olmuştur. Bölgelerinin %<br />
60'ı çöl bölgelerinden oluşan (% 45 çöl ve% 15 yarı çöl) Kazakistan topraklarında su temini, suyu<br />
toplama ve depolamayla ilgili benzersiz yöntemler oluşturulmuştur.<br />
Kazak topraklarında kuyu kazma ile kuyu kazıcılık mesleği çok eski dönemlerde ortaya<br />
çıkmıştır. Kazak topraklarının Güney Bölgesinde, Sır Derya'nın orta kesiminde yer alan Sauran,<br />
Otırar, Mirtöbe, Turkestan ortaçağ şehirlerinin yaşamında yeraltı su kaynaklarıyla bağlantılı<br />
birkaç «kariz» adlı yeraltı kuyu sisteminin bulunması, yerli kavimlerin karmaşık ve gelişmiş bilgi<br />
sistemi hakkında malumat vermektedir.<br />
,ك اري ز farsça: qanāt; ,ق ناة arapça: kariz, ,ك ارى ز uygurca: Kehriz veya karizler (azerıce: kəhriz;<br />
kārēz), kurak (arıd) bölgelerde suları toplamak için oluşturulmuştur. Keriz, yerin altına kazılmış<br />
hendek anlamındaki farsça sözcüktür. Kerizler, yer altı sularını bir yere biriktirip, tarımsal<br />
kullanım için suyun dışarıya çıkmasını sağlayan eğimli kazılan birkaç içi boş kanallardır. Yüzlerce<br />
kuyunun yerin altındaki yapısı, adeta bir satranç tahtasını andıran sulama sisteminden<br />
oluşmaktadır. Düz araziye ulaşamayan dağ başındaki bulak sularını tahliye etmek için o<br />
bölgeden kuyu kazıp, biriken suları oyuklardan aşağı indirmişlerdir.<br />
Karizler Orta Asya’dan başka Türkiye, Azerbaycan, İran, Afganistan, Doğu Türkistan,<br />
Hindistan, Irak, Pakistan, Suriye memleketlerinde de kullanılmıştır. Orta Asya'da kariz olarak<br />
adlandırılan yapıya Anadolu'da da rastlanmaktadır. Anadolu'da bilinen kariz yapılara<br />
Gaziantep, Şanlıurfa, Van ve İskilip kentlerinde raslanılmıştır ve bunlar da günümüzde hâlâ<br />
kullanılmaktadırlar. Anadolu'da kariz yerine kehriz ve benzeri yöresel isimler kullanılmıştır.<br />
Kazak topraklarında karizler XIX. yüzyılın sonuna kadar kullanılagelmiştir.<br />
Kazak topraklarında kuyuların şiniraw (derin kuyular), şegen, taş (içi örülmüş), sütlü, akpa,<br />
akşelek (suyu bol), orpa, şukanak, obaşık (suyu sığ) gibi çeşitleri bulunmaktadır.<br />
Çıkrık, Kazak topraklarında XX. yüzyılın ortalarına kadar nehirlerle göllerden yüksekçe yerde<br />
ekilen tarlaları sulamak için kullanılmış cihazdır. Kazak inançlarına göre, çıkrığın piri Ali Çınar<br />
adlı efsanevi bir tip olmuştur ve çıkrığı yerleştirecekleri sırada Ali Çınar için kurban kesmişlerdir.<br />
Çıkrıklar kıyısı yüksek arklar boyuna yerleştirilip, deve, öküz, at yardımıyla hareket ettirilmiştir.<br />
Günümüzde ise çıkrığın hiçbir çeşidi korunmamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Kehriz. Kuyu kazma. Yeraltı su kuyusu. Derin kuyular. Su kültü. Çıkrık.<br />
125
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
OLD PUBLIC INFORMATION IN TURKISH WATER USE SYSTEM (ON<br />
WELLS AND WİNDER İNSTALLATİONS)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Kazakh and Turkish noble peoples have been in control of advanced technology and public<br />
information systems for digging wells, using groundwater since ancient times. The excavation<br />
of wells and digging wells in the Kazakh land has emerged in ancient times. The existence of<br />
several «kariz» underground well systems linked to groundwater resources in the life of the<br />
Sauran, Otirar, Mirtöbe and Turkestan medieval towns in the southern Kazakh territory in the<br />
southern part of Gurdia informs about the complex and advanced information system of<br />
indigenous tribes.<br />
The shadows are a number of sloped hollow channels that accumulate underground waters<br />
and allow water to flow out for agricultural use. The structure of hundreds of wells underground<br />
consists of an irrigation system resembling a chessboard. In order to evacuate the mountain<br />
waters that could not reach the plain, they dug wells in that area and lowered the accumulated<br />
water down from the hollows.<br />
Charisma from other Central Asia, Turkey, Azerbaijan, Iran, Afghanistan, East Turkestan,<br />
India, Iraq, Pakistan, Syria has also been used in the country. In Central Asia, the structure<br />
called kariz is also found in Anatolia. Known kariz structures in Anatolia are found in Gaziantep,<br />
Şanlıurfa, Van and İskilip cities and these are still used today. In Anatolia, kariz and similar local<br />
names were used instead of kariz. Chizzies in Kazakh land 19. used until the end of the century.<br />
The curler, 20 in the Kazakh soil. It is a device used to irrigate the fields that were raised on<br />
the ground higher than the rivers and lakes until the middle of the century. According to the<br />
Kazakh beliefs, the Piri is a legendary type called Ali Çınar, and they sacrificed Ali Çınar for the<br />
time they set the banner. The flippers were placed along the coast of high arches and moved<br />
by camel, ox, horse. Nowadays, no variety of leaves is preserved.<br />
Keywords: Kariz. Dig a well. The groundwater. Deep wells. Water pipes. Winch.<br />
126
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
YEREL BASININ KAMUOYUNU OLUŞTURMA GÖREVİ: ETİMESGUT<br />
ÖRNEĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA<br />
Nurettin GÜZ*, Hayrullah YANIK**, Ceren YEGEN***<br />
*<br />
Prof. Dr.,Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü,<br />
**<br />
Arş. Gör., Pamukkale Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü,<br />
***<br />
Dr. Öğr. Üyesi, Muş Alparslan Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü,<br />
ÖZET<br />
Liberal çoğulcu yaklaşıma göre demokrasilerde basın klasik üçlü sacayağını oluşturan<br />
yasama, yürütme ve yargıdan sonra dördüncü kuvvet olarak kabul edilmektedir. Ulusal ve<br />
bölgesel basın, içerikleriyle ulusal ve bölgesel konularda kamuoyunu bilgilendirmektedir.<br />
Ancak demokratik siyasal sistemde seçmen kanaatlerinin oluşmasında ulusal ve bölgesel<br />
haberler kadar yerel haberlerde önemli bir yer tutar. Seçmenin/vatandaşın yerel haberler<br />
konusunda bilgi sahibi olabilmesi ise yerel medya ile mümkün olmaktadır. Türkiye’de sık<br />
tartışılan yerel medyanın kamuoyunu oluşturma gücüne yönelik olarak bu çalışma bir eksikliği<br />
doldurmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada Ankara Etimesgut örneğinde gazetelerin (Pusula,<br />
Angara, Türkiye’nin Sesi, Gündem Flaş, Anadolunun Sesi, Bi Gaste) kamuoyunun oluşumuna<br />
verdiği destek incelenmektedir. Çalışma çerçevesinde incelenen altı gazete haberlerinde yerel<br />
ve ulusal haberciliğe ne oranda yer verdikleri ortaya konarak yerel basının yerel haberler<br />
üzerinden kamuoyuna oluşumuna verdiği destek ortaya konacaktır. Çalışmada öncelikle<br />
literatürde yerel basının kamuoyu oluşturmadaki yeri belirlenecek ve daha sonra içerik analizi<br />
yöntemi kullanılarak gazetelerin son beş sayısı incelenecektir. Elde edilecek veriler ile<br />
Etimesgut örneğinden Türkiye’ye ışık tutulmaya çalışılacaktır.<br />
Anahtar Sözcükler: Medya, Yerel Basın, Haber, Kamuoyu Oluşturma.<br />
127
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE FUNCTİON OF LOCAL PRESS İN PUBLİC OPİNİON FORMATİON: A<br />
RESEARCH ON EXAMPLE OF ETİMESGUT.<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
According to liberal pluralistic approach, in democracies the press is regarded as the fourth<br />
force after classical triad of legislative, executive and judicial power. The national and regional<br />
press informs the public on its national and regional issues with its contents. However, in the<br />
democratic political system, local news has important place as much as national and regional<br />
news in the formation of voter opinion. Informing the voter/citizen about the local news can<br />
be possible with the local media. This study which is on the power of creation of local public<br />
opinion aims to fill a deficiency that is often discussed in Turkey. In this study, in the example<br />
of Etimesgut in Ankara the support of the newspapers is examined (Pusula, Angara, Türkiye’nin<br />
Sesi, Gündem Flaş, Anadolunun Sesi, Bi Gaste) in the formation of public opinion. In the<br />
framework of the study, it will be shown that how these six newspapers give a place to local<br />
and national journalism. By providing this, the support of local newspapers will be determined<br />
in the formation of the public opinion through local news. In the study, firstly the place of the<br />
local press will be determined in the formation of public opinion the literature and then the<br />
last five numbers of the newspapers will be examined using the content analysis method. This<br />
study will attempt to shed light on Turkey with data to will be obtained from example of<br />
Etimesgut.<br />
Keywords: Media, Local Press, News, The Formation of Public Opinion.<br />
128
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
OLAĞANÜSTÜ DURUM, GAZETECİLİK VE HABER<br />
Bünyamin AYHAN<br />
Prof. Dr. Selçuk Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü,<br />
ÖZET<br />
Olağanüstü hal kavramı her ne kadar hukuksal bir olgu ve kavram olarak ele alınsa da aslında<br />
sosyolojik bir olgunun toplum açısından düzenlenme ihtiyacı ve bunun sonucunda oluşan<br />
durumları açıklama biçimidir. Olağanüstü durum sosyal bilimlerde farklı bakış açıları açısından<br />
ele alınsa da temelde mevcut sistemin işleyiş tarzının sürdürülemediği veya oluşan durumlara<br />
mevcut yapının yeterli gelemediği bir ana işaret eder. Gri tonların hâkim olmaya başladığı bu<br />
zaman dilimi, toplumda birçok noktada sorunun ve fırsatlarında kaynağı haline gelir. Bu açıdan<br />
toplumsal yapıda yer alan kurum ve kuruluşlar doğal olarak bu sürece ayak uydurmaya çalışır.<br />
Özellikle yapısal sorunlar kendini gösterse de işlev daha çok öne çıkar. Böylece iktidardan<br />
gündelik hayata, düşünceden eyleme neredeyse bütün alanlarda geçişlilikler oluşur. Bu durum<br />
kurumlara da yeni görev sorumluluklar yükler.<br />
Kitle iletişim araçları bu dönemde klasikleşmiş fonksiyonlarına ilave olarak yeni sorumluluklar<br />
üstlenir. Her ne kadar olağanüstü durumlarda toplumsal dayanışma temel referans olsa da<br />
bunu sağlama ve kamuoyunu etkileme açısından gazetelik mesleği ve çalışanlar daha farklı<br />
unsurlarla donatılır. Gazeteciliğin temeli olan haberde sürece uyum sağlar. Temelde haberin<br />
yer aldığı ve üretim sürecinin kamuoyuna doğru yöneldiği bir yapı inşa edilirken haberin içeriği<br />
ve haberde kullanılan unsurlar da değişime uğrar. Haber çeşitleri ve haberde seçicilik unsurları<br />
da belirginleşerek sürecin meşruiyetinin kanıksanması sağlanır.<br />
Bu çalışmada olağanüstü durumda gazetecilik ve haber ilişkisi, haber sosyolojisi, sosyal tarih<br />
açısından değerlendirilerek bir durum analizi yapılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Olağanüstü Durum, Türk Toplum Yapısı, Basın, Haber İçeriği<br />
129
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
AN EXTRAORDİNARY SİTUATİON, JOURNALİSM AND NEWS<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
State of emergency, a legal case and concept, can be actually described as the requirement<br />
to regulate a sociological phenomenon for public interest and the way to explain its<br />
consequences. An extraordinary situation is discussed in social sciences in different<br />
perspectives and however basically refers to any time when the mechanism under the current<br />
system cannot be run, or the present structure remains incapable for the emerging<br />
developments. Such a time slot becomes the source of either problems or opportunities at<br />
many points while grey shades begin to dominate it. In this respect, the institutions and<br />
organizations under the social structure are typically seeking ways to keep up with this process.<br />
The structural problems in particular manifest themselves, besides the functionality is more<br />
featured. Thus, transitions appear in almost any areas, ranging from government to daily life,<br />
from thought to action. This situation burdens new duties and responsibilities on the entities.<br />
Mass media should bear more liabilities in addition to their conventional functions in this<br />
period. The profession and professionals of journalism will be equipped with more specific<br />
talents for leading public opinion and creating social solidarity. News also helps people adapt<br />
to the process, which is one of the fundamentals of journalism. The content of and the<br />
elements used in the news expose to change as the structure is being established, which is<br />
based on news and focused on public opinion in production. As the variety of and selectivity<br />
in news become established, people are getting used to the legitimacy of the process.<br />
In this study, the aim is to conduct a situational analysis and evaluate the relationship of<br />
journalism and news at an emergency of state with respect to the fields of the sociology of<br />
news and the social history.<br />
Keywords: Extraordinary Situation, Structure of Turkish Society, Journalism, News Contents<br />
130
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
BAŞKENTTE YEREL BASIN ANLAYIŞI: YEREL GAZETE YÖNETİCİLERİNE<br />
YÖNELİK BİR İNCELEME (ETİMESGUT ÖRNEĞİ)<br />
ÖZET<br />
Adalet GÖRGÜLÜ AYDOĞDU<br />
Öğr. Gör. Dr., Gazi Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü, Ankara<br />
Hiç kuşkusuz ki kitle iletişim araçları toplum üzerinde önemli görevler üstlenmektedirler.<br />
Toplumun bilgilendirilmesinin ve olaylardan haberdar edilmesinin yanı sıra basın, kamuoyu<br />
yaratma ve etkileme konusunda demokrasinin vazgeçilmez bir önkoşulu olarak çağdaş toplumların<br />
en etkili gücü haline gelmiştir. Bu bütünün ayrılmaz bir parçası olan yerel medya; işlevleri, görevleri<br />
ve sorumlulukları açısından ayrı bir önem taşımaktadır. Çünkü o yöresinin sesidir, tarihidir,<br />
belleğidir. Ülkelerin gelişmişliğinin bir göstergesi olarak da kabul edilen yerel basın Türkiye’de<br />
köklü geçmişine rağmen günümüzde henüz hak ettiği değeri bulamamıştır. Bu araştırmanın amacı<br />
Ankara Etimesgut’ta yerel medyada çalışan gazete yöneticilerinin gazetecilik mesleğine yönelik<br />
algılarını saptamak ve yerel basının sorunları belirleyip çözüm önerileri sunmaya çalışmaktır.<br />
Etimesgut ilçesinde çıkarılan yerel gazete yöneticileriyle derinlemesine görüşme yapılan bu<br />
çalışma, Ankara yerel basınının genel profilini göstermesi açısından da önem arz etmektedir.<br />
Ankara il merkezinde çıkan yerel gazeteler ve bu gazetelerde çalışan gazeteciler hakkında hiçbir<br />
akademik çalışma yapılmamış olması bu çalışmanın gerekliliğini ortaya koymaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: basın, yerel basın, ulusal basın, Ankara, Etimesgut<br />
LOCAL PRESS UNDERSTANDING IN THE CAPITAL CITY: A REVIEW AIMED<br />
AT LOCAL NEWSPAPER ADMINISTRATORS (ETIMESGUT EXAMPLE)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Mass media committed important tasks on society. Besides being apprised about the events<br />
and being kept informed the public, the press is the most influential force of contemporary society<br />
as an indispensable prerequisite of democracy in creating and influencing public opinion. As an<br />
integral part of the whole, the local press has a particular importance with regard to its functions,<br />
duties and responsibilities. Because the local press is the voice, history and memory of the current<br />
region. Although it has a deep-rooted past in Turkey, the local press that is considered as an<br />
indicator of countries' level of development, today, has not yet found the value it deserves. The<br />
aim of this research is to determine the perceptions on the journalistic profession of newspaper<br />
administrators working at the local press in Etimesgut, Ankara, and to identify the problems of the<br />
local press and to propose solutions. This study, conducted by performing deep meetings with<br />
the local newspapers administrators published in the Etimesgut district, is also important for<br />
showing the general profile of Ankara's local press. The fact that there are no academic studies<br />
about the local newspapers and the journalists working in these newppapaers published in Ankara<br />
province proves the necessity of this study.<br />
Keywords: press, local press, national press, Ankara, EtimesgutANKARA'DA<br />
131
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TARİHTEN BİR DOKU: KIZILIRMAK SİNEMASI<br />
Gülçin SAĞIR<br />
Çankaya Üniversitesi, Siyaset Bilimi Bölümü,<br />
ÖZET<br />
AVM'lerin yaygınlaşmasıyla beraber, sinemacılığın ruhu ve dokusu da geçmişe oranla<br />
farklılaşmıştır. Özellikle Ankara başta olmak üzere metropol kentlerde bulunan sinema salonları<br />
daha çok "AVM sinemacılığı" adını verebileceğimiz yapılara dönüşmüştür. Bu minvalde bu<br />
yapılardan farklı olarak sinemanın ruhunu geçmişiyle beraber devam ettirmeye çalışan,<br />
Ankara'nın en eski sineması olan Kızılırmak sinemasından çalışmamızda bahsedilecektir.<br />
Kızılırmak sinemasının tarihi, seyircisi, günümüzdeki yeri ve durumu araştırılarak 60'lı yıllardan<br />
2000'lere doğru sinemacılığın Ankara seyircisi üzerindeki değişiklikleri de çalışmamızda<br />
aktarılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Ankara, Sinema, Kentleşme, Kızılırmak Sineması<br />
A HISTORICAL TISSUE IN ANKARA: KIZILIRMAK CİNEMA<br />
GÜLÇİN SAĞIR/ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Along with the widespread use of AVMs, the spirit and texture of filmmaking has also<br />
changed compared to the past. Movie theaters, especially in Ankara and especially in<br />
metropolitan cities, are transformed into structures that we can name "AVM cinema". In this<br />
way, unlike these structures, we will be talking about the work of Kızılırmak, the oldest cinema<br />
in Ankara, trying to keep the spirit of the cinema together with its past. The history, audience,<br />
current location and situation of Kızılırmak cinema will be investigated and the changes on the<br />
audience of Ankara cinema will be transferred from the 60's to the 2000's.<br />
Keywords: Ankara, City, History, Kızılırmak Cinema.<br />
132
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ETİMESGUT'TA TARIM VE HAYVANCILIK<br />
Emine BAYDAN*, Emre ARSLANBAŞ**<br />
*<br />
Prof.Dr., Ankara Üni., Veteriner Fakültesi, Farmakoloji ve Toksikoloji AD, Ankara.<br />
**<br />
Dr.Öğr.Üy., Cumhuriyet Üni, Veteriner Fakültesi, Farmakoloji ve Toksikoloji AD, Sivas.<br />
ÖZET<br />
Etimesgut (Ankara) geçmişte Kurtuluş savaşı sonrası toparlanma sürecinde Mustafa Kemal<br />
Atatürk tarafından örnek köy olarak belirlenen yerlerden biridir. İlk yerleşim halkını 1928’de<br />
Bulgaristan’dan mübadele yolu ile gelen soydaşlarımızın oluşturduğu ve günümüzde<br />
Ankara’nın önemli ilçelerinden biri olan Etimesgut’ta belirtilen tarihler itibariyle tarım ve<br />
hayvancılığı geliştirmek amacıyla ilk çalışmalar başlamıştır. Genel anlamda Ankara’nın iklim<br />
tablosuna sahip olan Etimesgut’ta TÜİK’in 2013 yılı verilerine göre, toplam işlenen tarım alanı<br />
1095 dekar (tahıllar ve diğer bitkisel ürün ekili alanı 761, nadasa bırakılan alan 334, diğer meyve<br />
ve bitki alanı 3, bağ alanı 1) olarak bildirilmiştir. Aynı verilere göre ilçenin seçilmiş tahıl ve diğer<br />
bitkisel ürün üretim çeşidi ve değeri (ton) bakımından buğday, arpa ve şeker pancarı başta<br />
gelmektedir. Bunun yanı sıra kavun, armut, kiraz, üzüm, vişne üretimi de önemli miktardadır.<br />
Evcil hayvan sayısı ve ürünü bakımından ise sığır (500 baş), koyun (700 baş), keçi (450 baş),<br />
kümes hayvanı (788 adet), üretilen ürün olarak ise süt (292 ton) ve bal (1 ton) başta gelmektedir.<br />
Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’nin başkenti Ankara’daki (keza Etimesgut’taki) hızlı<br />
nüfus artışı ve buna parelel Etimesgut’taki hızlı kentleşme de ekilebilir alanlarda belli oranda<br />
kayba neden olmuştur. Bu tip alanların plansız kaybı, çeşitli bitki ve hayvanlar için habitat görevi<br />
gören türler için risk oluşturabilmektedir. Bu konuda yapılan öneriler ise gelişmeler esnasında<br />
değerli toprakların mümkün olduğunca korunması, peyzaj çalışmalarının yapılması ve<br />
yapılaşmaların olduğu yerlerde korunması gereken bitki türlerinin yetiştirilmesine devam<br />
edilmesi yönündedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Geçmiş, Günümüz, Etimesgut, Ankara, Tarım, Hayvancılık<br />
133
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
AGRİCULTURE AND LİVESTOCK İN ETİMESGUT-ANKARA FROM PAST<br />
TO PRESENT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Etimesgut (Ankara) is one of the places designated as a model village by Mustafa Kemal<br />
Atatürk in the past recovery process after the War of Independence. The first residents of<br />
Etimesgut were created by ourcognates in 1928, who came from Bulgaria through the way of<br />
exchange. The first studies have been started to develop agriculture and livestock as of the<br />
dates stated in Etimesgut, which is one of the most important districts of Ankara. In Etimesgut,<br />
which generally has the climate table of Ankara, according to the data of TÜİK 2017, the total<br />
arable land area has been reported as 22164 decares (da) (cultivated field 21528, fallow land<br />
area 550, vegetable field 3, fruit field 67 as decares). Wheat, barley, oats, sugar beet, chickpea,<br />
clover, vetch and silage maize are the main fields of the province. It has been grown in triticale<br />
in recent years. In the district melon, pear, cherry, table grape, sour cherry, apple, plum,<br />
apricot, tomato, cucumber, pointed pepper production is also made. According to the data<br />
of TÜİK 2017, the number of domestic animals and product quantities are as follows: cattle<br />
2206 head, mandate 19 head, sheep 11610 head, goat 957 head, laying chicken 2250, turkey,<br />
goose and duck total 810, bee hive 410, 17973 tons (cattle, sheep, goat), honey 4,5 tons, wool<br />
and mohair 317 tons. In recent years it has been made in silkworm production.<br />
Rapid population growth and urbanization in Ankara-Etimesgut have caused some loss of<br />
cultivated land, as it is in the whole world. Unplanned loss of arable land can pose risks for<br />
various plant and animal species that use these sites as habitats. The experts' recommendation<br />
in this regard is to protect precious land as much as possible during urbanization, to do<br />
landscaping work, to protect and cultivate endemic plant species where there are structures.<br />
Keywords: Agriculture, Livestock, Etimesgut, Ankara, Past, Present<br />
134
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
DÜNDEN BUGÜNE ETİMESGUT’TA SAĞLIK HİZMETLERİ<br />
Mehmet ŞAHİNGÖZ*, Bahattin DEMİRTAŞ**,<br />
*<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı,<br />
**<br />
Dr. Öğr. Üyesi Gazi Üniversitesi, Polatlı Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü,<br />
ÖZET<br />
Atatürk Döneminde Türkiye’nin modernleşmesine yönelik pek çok inkılap yapılırken<br />
özellikle savaş yıllarının en büyük sorunlarından biri olan salgın ve bulaşıcı hastalıklarla<br />
mücadele de unutulmamıştır. Bu amaçla bir taraftan ülkedeki doktor sayısı artırılmaya<br />
çalışılırken diğer taraftan da sağlık alanında kurumsal çözümler üretilmeye çalışılmıştır. Bu<br />
amaçla 1924 yılında, dispanser olarak da bildiğimiz "Muayene ve Tedavi Evi" adı altında,<br />
taşrada ayaktan tedavi edici hizmet veren hizmet ünitelerinin açılmasına karar verilmiştir. Bu<br />
evlerin sayısı gün geçtikçe artırılmaya çalışılırken 1937 yılından itibaren söz konusu sağlık birimi<br />
“Sağlık Merkezi”, 1961'den sonra da "Sağlık Ocakları" adını almıştır.<br />
Atatürk tarafından 1928 yılında kurulması sağlanan Ahi Mesud örnek köyünde birçok hizmet<br />
birimlerinin yanı sıra, sağlık hizmetlerinin de yürütülmesi için buraya bir de dispanser açılması<br />
sağlanmıştır. 1930'da hizmete açılan “Etimesgut İçtimai Hıfzısıhha Numune Dispanseri<br />
(Etimesgut Numune Hastanesi) hem koruyucu ve hem de tedavi edici hizmetleri birlikte<br />
yürütecek şekilde organize edilmiştir. Çevre köylere de hizmet veren bu hastane özellikle sıtma<br />
ile mücadelede büyük bir başarı elde etmiştir. Bataklıkların kurutulmasında burada görev yapan<br />
doktorlar Atatürk’ün de övgüsünü kazanmıştır.<br />
Etimesgut’un sağlık alanında kaydettiği bir başka gelişme ise Türkiye’de ilk Eğitim Araştırma<br />
ve Sağlık Bölgesi’nin (EAB) 1964 yılında, “Etimesğut Sağlık Eğitim Araştırma Bölgesi” adıyla<br />
kurulması olmuştur. Etimesgut ve Türkiye’nin değişik yerlerindeki bu uygulama sayesinde<br />
sağlık alanında kalite artmış ve verilen hizmetler daha iyi değerlendirilebilmiştir. Ayrıca<br />
EAB’lerindeki sağlık düzeyi göstergelerinde de Türkiye geneline göre kıyaslandığında daha<br />
hızlı ve belirgin düzelmeler görülmüştür. Örneğin Etimesgut EAB’sinde, Bebek Ölüm Hızı ve<br />
Toplam Doğurganlık Hızı Türkiye geneline göre çok daha hızlı bir şekilde azaltılmıştır. İlerleyen<br />
yıllarda sayıları artan EAB’lerin sağlık alanında Etimesgut’a sağladığı en önemli katkılardan biri<br />
bebek ölüm hızlarının azalması ve doğurganlık hızının düşmesi olmuştur.<br />
Etimesgut’ta bir başka sağlık gelişmesi 1965 yılında Kanser Dispanserinin açılması olmuştur.<br />
Yine Etimesgut Hava Hastanesi’nin açılması da ilçeye ayrı bir önem katmıştır. Günümüzde ise<br />
Askeri Hava Hastanesi ve Etimesgut Devlet Hastanesi birleşerek Şehit Sait Ertürk Devlet<br />
Hastanesi olmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Atatürk, Etimesgut, Etimesgut Sağlık Eğitim Araştırma Bölgesi, Etimesgut<br />
Numune Hastanesi, Etimesgut Hava Hastanesi<br />
135
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
FROM PAST TO TODAY HEALTH CARE SERVICES IN ETIMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In Ataturk period, many reforms made intended modernization of Turkey. Struggling with<br />
epidemics and infectious diseases, which was one of the biggest problems especially in war<br />
years, was not forgotten either. For this purpose, one side tried to increase the number of<br />
doctors in the country while the other side tried to produce institutional solutions in health<br />
field. Accordingly, it was decided to open service units providing outpatient services in the<br />
provinces under the name of "Inspection and Treatment House", also known as dispensary in<br />
1924. While the number of these houses has been increasing day by day, the health unit has<br />
been called "Health Center" since 1937 and the "Health Centers" after 1961.<br />
In the model village of Ahi Mesud, which was established by Atatürk in 1928, a dispensary<br />
was opened here in order to carry out health services as well as many service units. "Etimesgut<br />
Social Hygiene Numune Dispensary (Etimesgut Numune Hospital), which was opened in 1930,<br />
has been organized to carry out both protective and curative services. This hospital, which also<br />
serves the surrounding villages, has achieved a great success especially in the fight against<br />
malaria. The doctors who worked here in the drying of the swamps also won the praise of<br />
Atatürk.<br />
Another progress in the field of health by Etimesgut was to be established first Education<br />
Research and Health Region (ERR) of Turkey, “Etimesgut Health Education Research Area” in<br />
1964. The quality of health services was improved and provided services were assessed better<br />
with these applications in Etimesgut and different places in Turkey. When comparing the level<br />
indicator of ERRs with the general of Turkey, it has seen more rapid and distinct improvement.<br />
For instance, Infant Mortality Rate and Total Fertility Rate have been reduced much more<br />
quickly in ERR of Etimesgut rather than in general Turkey. In the following years, one of the<br />
most important contributors to the increase in the number of ERRs in the health field was to<br />
decrease infant mortality rates and fertility rates.<br />
An additional health development in Etimesgut was the opening of the Cancer Dispensary<br />
in 1965. The opening of Etimesgut Air Hospital was also added importance to the county.<br />
Today, Military Air Hospital and Etimesgut State Hospital have merged to become Şehit Sait<br />
Ertürk State Hospital.<br />
Keywords: Ataturk, Etimesgut, Etimesgut Health Education Research Area, Etimesgut Numune<br />
Hospital, Etimesgut Air Hospital.<br />
136
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA TARIMSAL YAPI VE ÜRETİM<br />
Abdullah TÜRKER*, Bülent AKSOY**<br />
Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
Doç. Dr.Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu çalışmada Etimesgut ilçesinin toprak, arazi kullanım ve tarımsal üretim özellikleri<br />
incelenmiştir. Araştırma sahasının toprak, arazi kullanım ve erozyon haritaları Gıda, Tarım ve<br />
Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan Ankara İl Arazi Varlığı haritalarından faydalanılarak<br />
hazırlanmıştır. Tarım alanları ve 2017 yılı tarımsal üretim verileri ise Türkiye İstatistik Kurumu<br />
(TÜİK)’unun genel ağ sayfasından temin edilmiştir. Elde verilen veriler doğrultusunda bölgenin<br />
iklim özelliklerine uygun olarak ilçe genelinde kahverengi step topraklarının yaygın olduğu<br />
görülmüştür. Yıllık toplam yağış miktarının 400 mm’nin altında olduğu bölgelerde yaygın olan<br />
kahverengi topraklarda yıkanma azlığı nedeniyle tuz ve kireç birikim oranı fazladır. Bu özelliği<br />
kahverengi toprakları tahıl tarımına elverişli yapar. 2017 verilerine göre 22.164 dekar olan tarım<br />
alanlarının yaklaşık 20.000 dekarı buğday ve arpa tarımı için ayrılmıştır. 2017 yılı TÜİK bitkisel<br />
üretim verilerine göre ilçede en fazla buğday, arpa ve şeker pancarı ekimi yapılmaktadır. Üretim<br />
miktarına bakıldığında ise 4.070 ton ile şeker pancarı ilk sırada yer alırken 2.932 ton ile buğday<br />
üretimi ikinci sırada yer alır. Buğday ve arpa tarımının ilçede genel olarak kuru tarım<br />
yöntemleriyle yapıldığı şeker pancarı üretim alanlarının ise Ankara Çayı havzasındaki sulu tarım<br />
yapılabilen alüvyal araziler üzerinde olduğu görülmektedir. Ankara şeker fabrikasının ilçe<br />
sınırları içerisinde yer alması şeker pancarı üretimi için avantaj sağlamaktadır. Nüfus miktarının<br />
hızla arttığı ilçede 2014 yılındaki ilçe sınırlarının genişlemesiyle yaklaşık dört kat artan tarım<br />
arazileri 2016 yılında dâhil olan bölgelerin imara açılmasıyla %56 oranında azalmıştır. Bu<br />
sonuçlara göre, kişi başına düşen tarım arazisi oranının düşmesinin önlenmesi ve tarımsal<br />
üretimin azalmaması için imar çalışmalarında tarım alanlarının korunmasına özen gösterilmesi<br />
önerilmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Toprak, Tarımsal üretim.<br />
137
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT ÇEVRESİNİN VE YAĞIŞ ÖZELLİKLERİ<br />
Abdullah TÜRKER*, Bülent AKSOY**<br />
*<br />
Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu çalışmada meteorolojik verilerden faydalanılarak Etimesgut İlçesinin nem ve yağış<br />
özellikleri ortaya konulmuştur. Araştırmada Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan 17129<br />
numaralı Etimesgut Havaalanı iklim verileri kullanılmıştır. 800 metre yükseltiye sahip olan<br />
meteoroloji istasyonuna ait veriler 1994-2016 yılları arasında yapılmış olan rasatları<br />
kapsamaktadır. İklim bültenindeki veriler kullanılarak grafik ve tablolar hazırlanarak yağış<br />
özellikleri yorumlanmıştır. Etimesgut Havaalanı istasyonuna ait iklim verileri 17130 numaralı<br />
Ankara istasyonuna ait 1950-2016 rasat verileri ile karşılaştırılmıştır. İklim verilerine bakıldığında<br />
Etimesgut istasyonunda yıllık ortalama nem oranı % 65,1 olarak ölçülmüştür. Nem oranının en<br />
fazla olduğu ay %78,4 ile Aralık iken en az olduğu ay %52,1 ile Temmuz’dur. Yıllık ortalama<br />
bulutluluk oranı 4,9’dur. Yıllık toplam yağış miktarının 368,6 mm olduğu görülmüştür. Ankara<br />
istasyonun yıllık toplam yağış miktarı ise 402,3 mm’dir. Bu durum üzerinde istasyonların<br />
bulundukları yükselti değerlerinin etkili olduğu düşünülmektedir. Yıllık toplam yağış miktarının<br />
mevsimlere göre dağılışına bakıldığında en fazla yağış % 33,2 ile ilkbahar mevsiminde özellikle<br />
de Nisan ayında düşerken en kurak mevsim % 17,2 ile yaz olmuştur. Yıllık yağış miktarının en az<br />
olduğu ay 13,1 mm ile Temmuzdur. İlçede kar yağışlı günler sayısı toplamı 20,8 gün iken karla<br />
örtülü günler sayısı 15,3 gündür. Maksimum kar kalınlığı ise 22 cm olarak Ocak ayında<br />
ölçülmüştür. Etimesgut ilçesinin nem, yağış miktarı ve yağışın mevsimlere dağılışı özelliklerine<br />
bakıldığında karakteristik bir karasal iklim bölgesi olduğu görülmektedir. Bu bağlamda yeşil<br />
alan çalışmalarında bölge iklimine uygun türlerin seçilmesi ve kurak geçen yaz döneminde su<br />
ihtiyaçlarının yerel yönetimler tarafından karşılanması için gerekli tedbirlerin alınması<br />
önerilmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, yağış, yağış rejimi<br />
138
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
RAINFALL PROPERTIES OF ETİMESGUT ENVIRONMENT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In this study, meteorological data were used to determine the humidity and rainfall<br />
characteristics of the town of Etimesgut. Etimesgut Airport climate data (No 17129) obtained<br />
from the General Directorate of Meteorology was used in the survey. The data for the<br />
meteorological station, which has an elevation of 800 meters, includes the observations made<br />
between 1994-2016. Graphs and tables were prepared using the data in the climate bulletin<br />
and the rainfall characteristics were interpreted. The climate data of Etimesgut Airport station<br />
is compared with the data of 1950-2016 observations of Ankara station (No 17130). Looking at<br />
the climate data, the average annual humidity rate at the Etimesgut station is 65.1%. The<br />
month with the highest humidity was 78,4% in December and the lowest in July with 52,1%.<br />
The average annual cloudiness rate is 4,9. It is seen that the annual total amount of rainfall is<br />
368,6 mm. The total annual rainfall in the Ankara station is 402,3 mm. It is thought that the<br />
elevation values of the stations are influential on this situation. When we look at the distribution<br />
of total annual rainfall by season, the highest rainfall falls in spring with 33,2%, especially in<br />
April, and the driest season is summer with 17,2%. The least amount of rainfall is in the month<br />
of July with 13,1 mm during the year. The total number of snowy days in the district is 20,8 days<br />
while the number of days covered with snow is 15,3 days. The maximum snow depth was<br />
measured in January at 22 cm. When the characteristics of distribution of humidity,<br />
precipitation and precipitation according to seasons are taken into consideration, it is seen<br />
that the Etimesgut district has a characteristic terrestrial climate region. In this context, it is<br />
suggested to select suitable species of plants and trees for the regional climate in the green<br />
field studies and to take the necessary precautions to meet the water needs by the local<br />
administrations during the arid summer season.<br />
Keywords: Etimesgut, precipitation, precipitation regime<br />
139
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA YAŞAYAN GENÇLERİN KENTLİLİK BİLİNCİ VE GELECEK<br />
PLANLAMASINDA ETİMESGUT’UN YERİ<br />
Hasan YAYLI*, Hasan KAYA**<br />
*Doç.Dr.Kırıkkale Üni., İİBF Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Kırıkkale<br />
**Öğr.Gör.Kırıkkale Üni.,,Keskin MYO,Yönetim ve Organizasyon Bölümü, Kırıkkale<br />
ÖZET<br />
Kentlilik bilinci özellikle son yıllarda yerel yönetimlerde sıklıkla karşılaşılan bir kavram haline<br />
gelmiştir. Kentlilik bilinci, kentte yaşayanlar tarafından kentin her anlamda nasıl kullanılması ve<br />
kentin sağlıklı bir biçimde gelişmesi gerektiği ile ilgili kavramların tamamını kapsamaktadır.<br />
Kent, kentlilik/kentli birey olma ve kentlilik bilinci kavramları birbirleriyle ilişkili kavramlardır.<br />
Bu çerçevede kentlileşme genel olarak iki ayrı boyutta ele alınabilir. Bunlardan birincisi<br />
ekonomik bakımdan kişinin geçimini tamamen kentte ve kente özgü işlerde sağlıyor duruma<br />
gelmesi bağlamında ekonomik boyuttur. Diğeri ise kente özgü tavır ve davranış biçimlerinin<br />
birey/bireyler tarafından benimsenmesi bağlamında sosyal boyuttur. Bu boyutlar göz önüne<br />
alındığında kent, hem ekonomik hem de sosyal açıdan fiziksel, mekânsal ve sosyal bir ortamdır.<br />
Burada ayrıca kırsal yaşamdan her anlamıyla farklı ve çoğu durumda her kente özgü bir takım<br />
yaşam kültürlerinin ortaya çıkması durumu söz konusudur.<br />
Kentler tarihsel süreç içerisinde belli kimliklere sahip olmaktadırlar ve kent sakinleri kente<br />
uyum göstermek bağlamında bu kimliği benimsemiş durumdadırlar. Kentlileşmeyi kavramsal<br />
açıdan düşündüğümüzde kent kültürüne, kentte yaşamanın gerekliliklerine göre davranma, bu<br />
kültürü içselleştirme gibi içerimler karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada kentte yaşayanların kente<br />
uyum sağlaması kent yaşamının problemsiz bir biçimde sürmesi açısından son derece<br />
önemlidir. Diğer taraftan kentlileşme ile ilintili olan bir diğer husus ise kentte yaşayanların<br />
gelecek beklentilerinde yaşadıkları kentin konumunun ne olduğu sorusudur.<br />
Her bireyin bir gelecek planlaması bulunmaktadır ve bireylerin gelecek planlarında<br />
yaşadıkları kentin konumu aynı zamanda onların kentlilik bilinci düzeyi ile de alakalı olacaktır.<br />
Elbette bireylerin gelecek planlamalarında kentin sunmuş olduğu ekonomik ve sosyal<br />
avantajlarda göz ardı edilemez. Yapmış olduğumuz bu çalışmada Etimesgut’ta yaşayan<br />
gençlerin kentlilik bilinçleri öncelikle tespit edilmiş ve ardından gençlerin gelecek<br />
planlamalarında Etimesgut’un yeri tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular gençlerin kentlilik<br />
bilinçlerinin arttırılması ve gelecek planlamalarında Etimesgut’a daha fazla yer vermesi<br />
bakımından özellikle yerel yönetimin üzerine düşen görevlerin neler olduğunu ortaya<br />
çıkartmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Kent, Kentlilik Bilinci, Etimesgut, Gençlik.<br />
140
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
URBAN CONSCİOUSNESS OF YOUTH FROM ETİMESGUT AND THE<br />
PLACE OF ETİMESGUT ON FUTURE PLANNİNG<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Urban consciousness has become a notion that is often met in local managements recently.<br />
This notion includes all the concepts about how city must be used by the urban settlers and<br />
how city must be developed in a healthy way. City is a relevant concept with urbanity/individual<br />
from the city and urban consciousness.<br />
In this context, urbanity can generally be discussed in two different dimensions. One of<br />
them is the economical dimension which means that the individual makes his/her living<br />
completely from city and works special to the city. The other one is the social dimension which<br />
means that the individual adopts the courses of action special to the city. According to these<br />
dimensions, city is a physical, spatial and social setting economically and socially. Also it is<br />
obvious that there is a new culture special to the city and completely different from rural<br />
culture.<br />
Cities have certain identities in historical process, and urban settlers adopt this identity in<br />
the context of adaptation to the city. When thinking the urbanity notionally, it appears that<br />
some implications like behaving according to the needs of urban life/culture and<br />
internalization this culture arise. So, orientating to the city is very important in terms of an urban<br />
life without problems. On the other hand, the other subject related to the urbanity is the<br />
question what the location of the city is according to the future expectations of the urban<br />
settlers.<br />
Every individual has a future planning, and this planning is relevant with location of the city<br />
and their urban consciousness level. For the future planning, the social and economic<br />
advantages from the city can’t be ignored. In this study, the urban consciousness of youth from<br />
Etimesgut has been determined, and then, the place of Etimesgut has been identified for their<br />
future planning. From the data it can clearly be understood that the urban consciousness of<br />
youth must be increased, and local managements have some duties for the place of Etimesgut<br />
on future planning.<br />
Keywords: City, Urban Consciousness, Etimesgut, Youth.<br />
141
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’TA ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ<br />
Emine SAYAN*, Yaşar BARUT**<br />
*Etimesgut Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü, Ankara<br />
**Dr. OMU, Eğitim Bilimleri Bölümü, Samsun<br />
ÖZET<br />
Eğitim, Anayasaya göre temel hak olup herkes eğitim hakkına sahiptir. Bu nedenle eğitim<br />
kavramı özel eğitimi de içinde barındırır ve uzun soluklu bir süreçtir. Bireylerin aldığı eğitim<br />
onları öncelikle hayata hazırlamayı amaç edinir. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere verilecek<br />
eğitimin de bu anlamda oldukça önemli olduğu düşünülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı<br />
bünyesinde özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren kurumlardan biri de “Rehberlik ve<br />
Araştırma Merkezleri” dir. Bu merkezlerde bireylere verilen eğitim hakları çerçevesinde<br />
tanılama ve yönlendirme işlemleri yapılmaktadır. Bu çalışmada özel eğitim ve rehberlik ile ilgili<br />
Dünyada ve Türkiye’deki durumu hakkında bilgi verilerek Etimesgut ilçesindeki özel eğitim<br />
hizmetlerinin mevcut durumu hakkında bilgi verilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Özel eğitim, Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Rehberlik<br />
SPECIAL EDUCATION AND GUIDANCE SERVICES IN ETİMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Education is a fundamental right according to the Constitution and everyone has the right<br />
to take the education. For this reason, the concept of education includes special education<br />
and education is a long-term process. The main aim of education is primarily preparing<br />
individuals for their future life. It is thought that the special education is also very important in<br />
this sense. " Guidance and Research Centers" is one of the institutions that provide<br />
services to individuals in need of special education within the Ministry of National Education.<br />
In these centers, diagnosis and guidance procedures are carried out within the framework of<br />
the education rights given to the individuals. In this study, information on the current status of<br />
special education services in the district of Etimesgut will be provided by comparing special<br />
education and guidance services in the world as well as Turkey.<br />
Keywords: Special education, Guidance and Research Center, Guidance<br />
142
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
CUMHURİYET GENÇLİĞİNİ KANATLANDIRAN ETİMESGUT<br />
Bülent YILMAZER<br />
Öğr. Gör., Orta Doğu Teknik Üniversitesi,Tarih Bölümü,Ankara<br />
ÖZET:<br />
Mustafa Kemal Atatürk’ün Milli Mücadele’nin kazanılmasından sonra çağdaş Türkiye<br />
Cumhuriyeti’nin inşası uğraşısında gerçekleştirmeye başladığı inkılaplarda Etimesgut’un<br />
önemli bir yeri vardır.<br />
Cumhuriyetin ilanının üzerinden henüz 16 ay geçtikten sonra, büyük önderin yol göstermesi<br />
ile hem ülkenin savunmasında hem de ekonomik refah seviyesinin yükseltilmesinde büyük<br />
değer taşıyan havacılığın Türkiye halkına tanıtılması ve sevdirilmesi amacıyla 1925 yılında Türk<br />
Tayyare Cemiyeti kurulmuştur. Silahlı kuvvetlerin ihtiyaç duyduğu uçakların maliyetini<br />
karşılamak üzere halkın gönülden desteğini temin etmek gibi önemli ve zorlu bir sorumluluğu<br />
üstlenen cemiyet kuruluşundan itibaren ilk 10 yıl içinde bu görevi başarı ile yerine getirmiştir.<br />
Avrupa’da yeni bir çatışmanın çıkacağının belirtileri göründüğü sırada Türk semalarında<br />
görev yapacak kanatlı bir gençliğin bir an önce yetiştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. 1935<br />
yılında, cemiyetin isminin Türk Hava Kurumu olarak değiştirileceği kurultayın<br />
gerçekleştirilmesinden üç hafta önce, Cumhuriyetin başkenti Ankara’nın mütevazı ilçesi<br />
Etimesgut’ta Türkkuşu’nun açılış töreni yapıldı. Türk gençliğinden havacılıkta da en yüksek<br />
düzeyde yerini almasını isteyen Atatürk’ün bu arzusunun gerçekleştirilmesi sorumluluğu<br />
Etimesgut sınırları içinde azimle ve özveriyle görev yapacak olan Türkkuşu’na emanet edildi.<br />
Kısıtlı imkânlara rağmen kuruluşundan itibaren büyük gayretle faaliyet gösteren Türkkuşu<br />
motorsuz uçuş eğitimi için yurdun en uygun yeri olarak Eskişehir’in İnönü ilçesinde temel uçuş<br />
eğitimi vermeye başladı. Ay yıldızlı bayrağı semalarda taşıyacak motorlu uçaklarla uçuş eğitimi<br />
ise Etimesgut’taki Türkkuşu tesislerinde gerçekleştiriliyordu. Etimesgut Türkkuşu tesisleri<br />
kuruluşundan itibaren ilk beş yıl içinde yaklaşık 150 sivil ve 100 askeri Türk gencini<br />
kanatlandırmıştır.<br />
İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasından kısa bir süre sonra Etimesgut ilçesi sınırları içindeki<br />
Türk Hava Kurumu tesisleri daha önceden tüzüğünde yer almayan yeni ve daha büyük bir<br />
sorumluluk yüklenmiştir. Etimesgut Türkkuşu tesisleri bünyesinde faaliyete geçen THK Tayyare<br />
Fabrikası Türk havacılık sanayi tarihinde yerini almıştır.<br />
Etimesgut; Türkiye Cumhuriyeti’nde havacılık alanında eğitimin ve sanayileşmenin temel<br />
taşlarından biri olmuştur.<br />
Günümüzde; THK Üniversitesi, HvKK 11nci Hava Ulaştırma Ana Üssü, KKK Havacılık Okulu<br />
ve 5nci Ana Bakım Merkezi Etimesgut ilçesi sınırları içinde halen faaliyet gösteren önemli<br />
havacılık kuruluşlarıdır.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, havacılık, eğitim, sanayi<br />
143
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
DEVLET KARŞILAMA VE UĞURLAMA TÖRENLERİNDE BİR DURAK:<br />
ETİMESGUT ASKERİ HAVAALANI (1945-1960)<br />
Temuçin Faik ERTAN * , Bahattin DEMIRTAŞ **<br />
*Prof. Dr., Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara<br />
** Yrd. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Polatlı Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Ankara’da ilk uçuşlar, 1912 yılında ilk ticari havaalanı olarak Ankara Güvercinlik’te<br />
başlamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ise 14 Şubat 1924 tarihinde sivil amaçlı ilk uçuşlar<br />
Ankara-İstanbul arasında gerçekleşmiştir. Havayolu ile ulaştırmaya yönelik artan talep<br />
karşısında 1933 yılında Havayolları Devlet İşletmesi adıyla, başlangıçta Milli Müdafaa Vekâletine<br />
bağlı Havayolları Devlet İşletme İdaresi kurulmuştur. Bu idare sivil hava taşımacılığına, 5 uçaklık<br />
bir filo ile başlamış ve ilk sivil yolcu taşımacılığını, Ankara-Eskişehir arasında yapmıştır.<br />
Atatürk döneminde sivil havacılık çalışmalarının yoğunlaşması sonucu Ankara ve İstanbul<br />
arasında hizmet verecek yeni havaalanı için Ankara’nın yaklaşık 25 km. batısında bulunan<br />
Etimesgut seçilmiş ve burada küçük bir istasyon binası, bir hangar ve toprak bir iniş yeri inşa<br />
edilmiştir. Gerekli hazırlıkların yapıldığı Etimesgut’tan ilk uçuş İstanbul’a Mayıs 1933 tarihinde<br />
gerçekleşmiştir. Bu arada başlangıçta sadece birkaç çadırdan oluşan Ankara Güvercinlik<br />
Havaalanına 1939 yılında sağlam bir pist, yeni tesisler, bakım hangarları kurulmuş ve aynı DHY<br />
faaliyetleri Etimesgut’tan Güvercinliğe nakledilerek Etimesgut Türk Hava Kuvvetleri hizmetine<br />
verilmiştir.<br />
Etimesgut Askeri Havaalanı faaliyette bulunduğu süre zarfında sadece Türk devlet<br />
adamlarının uçuşları için değil yurt dışından Türkiye’ye gelen yabancı konuklar içinde hizmet<br />
vermiştir. 1945 yılında Irak Kral Naibi Prens Abdülilah’ın Ankara ziyareti sonrasında bir devlet<br />
törenine şahit olan Etimesgut Havaalanı daha sonraki yıllarda da pek çok konuğun geliş ve<br />
gidiş noktası olmuştur. Öyle ki Ürdün Meliki Abdullah, İtalyan Başbakanı ve Dışişleri Bakanı<br />
Gluseppe Pella, Yugoslavya Cumhurbaşkanı Mareşal Tito bunlardan bazılarıdır. Bu<br />
havaalanının askeri bir mahiyet taşıması dolayısıyla Etimesgut’u kullanan yabancı askeri<br />
heyetler ve Ankara’ya yönelik ziyaretler de bildirimizde ayrıca üzerinde durulacak bir konu<br />
olacaktır.<br />
144
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
A STATION IN PUBLIC WELCOMING AND FAREWELL CEREMONIES:<br />
THE ETIMESGUT MILITARY AIRPORT (1945-1960)<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The first flights in Ankara began in 1912 in Ankara Güvercinlik, the first commercial airport.<br />
As for the first civilian flights after the declaration of the republic, they took place between<br />
Ankara and Istanbul on 14 February 1924. Faced with the increasing demand for transportation<br />
by airways, the Public Operating Management for Airways, initially under the National Defense<br />
Ministry, was established under the name of the Public Operations for Airways in the year 1933.<br />
This management began aerial transportation with a 5-airplane fleet and conducted the first<br />
civilian passenger transportation between Ankara and Eskişehir.<br />
As a result of the fact that the work for civilian aviation intensified during Atatürk's period,<br />
Etimesgut, almost 25 kilometers west of Ankara, was selected for a new airport that would<br />
provide services between Ankara and Istanbul, and a small station building, a hangar and an<br />
earthen landing strip was built there. The first flight took place in May 1933 from Etimesgut, to<br />
Istanbul, where the necessary preparations had been made. Meanwhile, a sturdy landing field,<br />
new facilities and maintenance hangars were set up in 1939 in Ankara Güvercinlik Airport,<br />
which was consisted of only a few tents at the beginning, and the same Public Airways<br />
operations were transferred from Etimesgut to Güvercinlik as Etimesgut was put in the service<br />
of the Turkish Air Force.<br />
During the time span in which it was operational, the Etimesgut Military Airport provided<br />
services not only for the flights of Turkish statesmen but also for the foreign guests who came<br />
to Turkey from abroad. Witnessing a public ceremony in the aftermath of the Iraqi royal regent<br />
Prince Abdulilah's visit to Ankara in 1945, the Etimesgut Airport was the beginning and the<br />
destination point for many guests in lately. In fact, the Jordanian King Abdullah, the Italian<br />
Prime Minister and Minister of Foreign Affairs Giuseppe Pella and the Yugoslav President Field<br />
Marshall Tito were some of these people. The foreign military committees that used Etimesgut<br />
on account of the fact that this airport possessed a military nature, as well as visits to Ankara,<br />
will also be the topic to be additionally elaborated in this paper.<br />
145
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT UÇAK FABRİKASININ KAPANMASI ÖNCESİ 1948 YILI<br />
TARİHLİ HAVA HARP SANAYİSİ KONUSUNDA ÖNEMLİ BİR RAPOR<br />
Necat ÇETİN<br />
Uzman öğretmen Torbalı İbni Sina Sağlık Meslek Lisesi İzmir<br />
ÖZET<br />
1939 ile 1950 yılları arasında Etimesgut’ta faaliyet gösteren Türk Hava Kurumu uçak fabrikası,<br />
kapanmasından hemen önce hazırlanan bir rapor bugün Cumhuriyet arşivindedir. Rapordan ilk<br />
haberdar eden Osman Yalçın’dır. Rapor 1948 yılına aittir. 1948 yılı Türk Hava Harp Sanayisi<br />
bakımından belirsiz bir dönemdir. Bu dönemde Amerikan yardımı ile ordu modernize edilmek<br />
istenmiş, kendi fabrikalarına sipariş verilmemesi nedeniyle Hava Harp Sanayisi çok ciddi<br />
sıkıntılara düşmüştür. Durum Türk Hava Kurumu başkanı tarafından başbakanlığa bir rapor<br />
olarak sunulmuştur. Raporda sıkıntılar ve çözüm önerileri yazılmıştır. Rapor 29 Mart 1948 tarihli<br />
olup toplam 16 sayfadır. Rapor birleşik bir komisyon tarafından hazırlanmış ve ortak<br />
imzalanmıştır. Aslında rapor Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığına<br />
gönderilmiştir. Ancak bir kopyası başbakanlığa da sunulmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Uçak fabrikası, Hava harp sanayi rapor, Türk hava Kurumu<br />
AN IMPORTANT REPORT ON AIR WAR INDUSTRY IN 1948 BEFORE<br />
BEİNG CLOSED ETİMESGUT AIRCRAFT FACTORY<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
A report prepared before being closed THK (Turkish Aeronautical Association) Aircraft<br />
Factory- being in service between 1939 and 1950- is today in the archive of Prime Ministry. The<br />
first person informing about this report is Osman Yalçın. It is dated 1948. The year of 1948 is<br />
an unclear period for Turkish Air War Industry. At that time, it was desired to be the army<br />
modernized with American help, Air War Industry had difficulty because of not being taken an<br />
order. This situation was presented with a report to the Prime Ministry by THK president. It was<br />
written problems and solution offers on this report. It is dated 29th March 1948 and consists of<br />
16 pages. It was prepared and signed by a commission. Actually, this report was sent to<br />
Ministry of National Defence and Turkish General Staff. However, its copy was presented to<br />
Prime Ministry.<br />
Keywords: Etimesgut, aircraft factory, Air War Industry report, Turkish Aeronautical Association<br />
146
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’UN TÜRK HAVACILIĞINDAKİ YERİ VE HAVACILIK EĞİTİMİ<br />
AÇISINDAN ÖNEMİ<br />
Aykut CANLI<br />
Yüksek Lisans Öğrencisi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı,<br />
Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı, Ankara<br />
ÖZET<br />
1 Haziran 1911 tarihinde oluşturulan “Tayyare Komisyonu” Türk Havacılık tarihinin başlangıcı<br />
olarak kabul edilmektedir. Tayyare Komisyonu oluşturulduğunda; pilot yetiştirme, uçak temini,<br />
hava okulunun açılması ve muharip birliklerin yani hava ordusunun oluşturulması temel amaçlar<br />
olarak belirlenmiştir. İstanbul Yeşilköy’de havacılık teşkilatımızın adımları atılmış ve devam<br />
eden günlerde de havacılık eğitimi için teşkilatlanma çalışmaları tamamlanmıştır. Havacılık<br />
eğitimi noktasında ki teşkilatlanma fikri yurtdışına gönderilen askerlerin masraflarının çok fazla<br />
olması ve aynı para ile çok daha fazla iş yapılacağı ve ülke içinde bir eğitim teşkilatı<br />
oluşturulabileceği fikrinden hareketle ortaya çıkmıştır. Bu konuda dönemin şahitlerinden<br />
Süreyya İlmenin; Türkiye’de Tayyarecilik ve Balonculuk Tarihi” adlı çalışması bu konu hakkında<br />
detaylı bilgileri bize vermektedir.<br />
Etimesgut yöresi, Cumhuriyetin ilanından sonra Batı Trakya'dan gelen göçmen Türkler için<br />
1924-25 yıllarında Atatürk'ün emri ile 50 haneli bir köy olarak kurulmuştur. 1928 yılında iskâna<br />
açılarak belde olarak yeniden yapılandırılmıştır. Bu yapılandırma dâhilinde gerçekleşen önemli<br />
çalışmalardan birisi de Etimesgut ilçesinde Türkkuşu yapılanması ve 1930’lu yılların sonunda<br />
açılacak olan ve Türk Hava Kurumu’na ait olan uçak fabrikasıdır. Yıllar içerisinde hem Hava<br />
Kuvvetlerinin hem de genel anlamda Türk Silahlı Kuvvetlerinin merkezi olan bu ilçe, içerisinde<br />
aynı çevrede bir de askeri havalimanını da barındıracaktır. Günümüzde ise, Havacılık Müzesi,<br />
Havacılık Hastanesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi bu ilçenin sınırları içerisinde yer almaktadır.<br />
Amacımız tarihi süreç içerisinde Etimesgut’un yerini detaylı bir şekilde ele almak ve hem<br />
eğitim hem de Türkiye’de sivil-askeri havacılığın gelişimi sürecinde Etimesgut’un önemini<br />
gözler önüne sermektir. Bu gerçekleştirilirken hatıralar, süreli yayınlar ve arşiv belgeleri ele<br />
alınacak tarih yazımı ilkelerinden hareketle 1912’de Türk hava gücünün oluşumundan 1930’lu<br />
yıllarda Etimesgut’un arz ettiği sürece kadar gelinecek ve son olarak ta günümüze kadar gelen<br />
durum ele alınacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Havacılık, Türkkuşu, Türk Hava Kurumu<br />
147
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETIMESGUT'S PLACE IN TURKISH AVIATION AND IMPORTANCE IN<br />
AVIATION EDUCATION<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The "Tayyare Commission" created on June 1, 1911 is regarded as the beginning of Turkish<br />
Aviation history. When the Tayyare Commission was established; pilot training, aircraft design,<br />
air school opening, and the formation of combat units, ie the air force, have been identified as<br />
the main objectives. The steps of our aviation organization in Yeşilköy in Istanbul have been<br />
taken and organizational studies for aviation education have been completed in the following<br />
days. The idea of organizing at the point of aviation education is based on the idea that the<br />
costs of soldiers sent abroad are too high and that there will be much more work to be done<br />
with the same money and an education organization within the country. Among the witnesses<br />
of this period, Süreyya İlmenin; History of aviation brooks and ballooning in Turkey, "says study<br />
gives us more information about this topic.<br />
The Etimesgut region was established as a 50-dynasty village by the order of Ataturk in<br />
1924-25 for immigrant Turks coming from Western Thrace after the declaration of the Republic.<br />
It was rebuilt in 1928 as a settlement. One of the important works carried out within this<br />
structure is the airplane factory belonging to Turkish Aeronautical Association, which will be<br />
opened at the end of the 1930s and the construction of Türkkuşu in the town of Etimesgut.<br />
This district, which is the center of both the Air Force and the Turkish Armed Forces in the<br />
years, will also have a military airport in the same area. Today, Aviation Museum, Aviation<br />
Hospital and Turkish Aeronautical University are located within the borders of this county.<br />
Our aim is to take place in the historical process of Etimesgut in a detailed manner and in<br />
both education and to reveal the importance of Sincan in the development process of civilmilitary<br />
aviation in Turkey. With this in mind, memories, periodicals and archival documents<br />
will be handed down from the formation of the Turkish air force in 1912 to the period of 1930<br />
's offering by Etimesgut, and finally the situation will be discussed.<br />
Keywords: Etimesgut, Aviation, Türkkuşu, Turkish Aeronautical Association<br />
148
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT UÇAK FABRİKASI VE BURADAÜRETİLEN BAZI UÇAKLAR<br />
HAKKINDA BİR ÇALIŞMA<br />
Necat ÇETİN<br />
Uzman öğretmen Torbalı İbni Sina Sağlık Meslek Lisesi İzmir<br />
ÖZET<br />
Türk Hava Kurumu, Atatürk’ün emriyle 1925 yılında Türkiye'de havacılığın askeri, ekonomik,<br />
sosyal ve siyasal önemini anlatmak; askeri, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini<br />
sağlamak; bütün bunlar için gerekli araç ve gereci hazırlamak; personeli yetiştirmek ve uçan bir<br />
Türk gençliği yaratmak amacıyla kuruldu. Aynı yıl, THK Alman Junkers Tayyare Fabrikası iş<br />
birliği ile "Kayseri Uçak Fabrikası'nı" kurdu. Alman Junkers lisansıyla A-19 ve A-20 uçaklarını<br />
üretti ve bu uçakların bakım ve onarımlarını yaptı. Fabrika, 1929 yılında Millî Savunma Bakanlığı<br />
'na devredildi.1939-1941 yılları arasında 2. Dünya Savaşı öncesinde Genelkurmay Başkanlığı'nın<br />
da isteğiyle Etimesgut Uçak Fabrikası kuruldu. 1944 yılında üretime başlayan ve çok geniş<br />
kapsamlı bir girişim olan Etimesgut Uçak Fabrikası'nda, Magister uçaklarının yanısıra, THK-1, 3,<br />
4, 7, 9, 13 planörleri ile THK-2, 5 ve 10 tiplerinde eğitim, sağlık ve nakliye uçakları da üretildi.16<br />
tipte uçak ve proje tasarlandı.12 model (Askeri, eğitim, sağlık, nakliye, ambulans, vb)uçak<br />
üretimi gerçekleştirildi. İlk jet motoru tasarımı yapıldı. Tesisi uçak ihracatı yapan ilk tesis oldu.<br />
İlk yerli uçak motoru imal edildi. Türkiye, 1949 yılında dünyada uçak üreten 10 ülkeden biriydi.<br />
Ülkemizde küçük atölyelerin yaptığı motor imalat denemeleri bir tarafa bırakılırsa, ilk motor<br />
fabrikasının THK tarafından Gazi Orman Çiftliği'nde kurulduğunu söylenebilir. Bu fabrikanın<br />
çalışmaları 1951 yılına kadar sürdü ve dönemin getirdiği koşullar nedeniyle aynı yıl Makina ve<br />
Kimya Endüstrisi'ne devredildi. Bu dönemde Vecihi Hürkuş ve Nuri Demirağda önemli<br />
faaliyetlerde bulunmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut Uçak Fabrikası, Uçak üretimi, THK, Havacılık<br />
149
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
A STUDY ONETİMESGUT AİRCRAFT FACTORY AND SOME AİRCRAFTS<br />
PRODUCED THERE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Turkish Aeronautical Association(THK)was foundedby the directive of Mustafa Kemal<br />
Atatürk in 1925 on the purpose of telling the military, economic, social and political importance<br />
of aviation, providing for developing military, civil, sportive and touristic aviation, preparing<br />
the required equipment, training personnels and creating a ‘flying’ Turkish youth. Kayseri<br />
Aircraft Factory was established in cooperation with German Junkers Aircraft Factory in the<br />
same year. THK manufactured A-19 and A-20 aircrafts with licence of Junkers and made<br />
maintenance and repair of these planes. Factory was transferred to Ministry of National<br />
Defence in 1929. Etimesgut Aircraft Factory was established at request of The General Staff of<br />
the Republic of Turkey between 1939 and 1941. Besides Magister planes, THK-1, 3, 4, 7, 9, 13<br />
sailplanes and education, health and transportation aircrafts like THK-2, 5 and 10 were<br />
manufactured at Etimesgut Aircraft Factory beginning to manufacturing in 1944. 16 types of<br />
plane and project were designed. It was produced 12 model plane. It was designed the first<br />
jet engine. It became the first foundation being exported aircraft. It was produced the first<br />
domestic aircraft engine. Turkey was one of the ten countries manufacturing aircraft in 1949. It<br />
can be said that the first engine factory was founded in Atatürk Forest Farm by THK apart from<br />
tryings of manufacturinf engine of small workplaces. Works of this factory continued till 1951<br />
and it was transferred to Mechanical and Chemical Industry Corporation. Vecihi Hürkuş and<br />
Nuri Demirağ are significant names of this term.<br />
Keywords: Etimesgut Aircraft Factory, aircraft manufacturing, THK, aviation<br />
150
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
SEÇMENİN SİYASAL TERCİHLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:<br />
ETİMESGUT ÖRNEĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME<br />
Nurettin GÜZ*, Gülsen SARAY**<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi İletişim<br />
Dr. Gazi Üniversitesi SBE Gazetecilik ABD Doktora Öğrencisi<br />
ÖZET:<br />
Bu çalışmanın amacı Etimesgut İlçesi’nin seçmen profilini ve oy verme davranışını,<br />
Türkiye’de 1991 - 2015 tarihileri arasında yapılmış olan genel ve yerel seçimleri ve Referandum<br />
sonuçlarının üzerinden değerlendirmektir. Hemen her seçimde seçmenlerin hangi faktörlere<br />
oy kullandıkları önem taşımaktadır. Etimesgut özellikle son 20 yılda yeril seçimler açısından<br />
diğer yerleşim birimlerine göre farklılık göstermektedir. Yapılan dört seçimin üçünü<br />
muhalefetteki MHP’den aday olan halen görevde bulunan Enver Demir kazanmıştır. İlçedeki<br />
seçmenlerin siyasi tercihlerinin hangi kıstaslara göre yaptıklarını ortaya çıkarmak özelde<br />
Etimesgut, genelde ise diğer seçim çevrelerindeki seçmen davranışının ölçülmesine yönelik<br />
önemli bir veri olacaktır. Seçmenlerin adayları, siyasi partileri ve parti liderlerini değerlendirme<br />
sürecini etkileyen birçok faktör arasında, sosyal sınıf, din, yaş, cinsiyet, eğitim, meslek, bireyin<br />
mali durumu, ülkenin genel ekonomik gidişatı, ideolojik bakış, kültürel çevre, politik söylem,<br />
milliyetçilik, sosyal demokrasigibi siyasal düşünceler da ön plana çıkmaktadır. Çalışma bu<br />
veriler ışığında bir durum tespitini amaçlamaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, genel ve yerel seçim, seçmen profili, oy verme davranışı<br />
<strong>ABSTRACT</strong>:<br />
The purpose of this article is to evaluate the voting behavior of Etimesgut province of<br />
Ankara based on the general and local elections, held between 1991 and 2015, and to find out<br />
by which criterion the electoral choices are made. There are many factors, appearing on<br />
foreground, which influence the voting preferences of the voters, such as, social class, religion,<br />
age, gender, education, profession, personal financial situation, economic conditions of the<br />
country, ideological view, cultural milieu, political discourse political trends such as nationalism<br />
or social democracy.<br />
Keywords: Etimesgut, general and local elections electors profile, voting behavior<br />
151
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
LİDERLİK SARMALINDAN YEREL YÖNETİMLERDE LİDER İMAJININ<br />
OLUŞMASINDA RETORİK VE LİDER RETORİĞİ: ENVER DEMİREL ÖRNEĞİ<br />
Hanife GÜZ<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü,<br />
ÖZET<br />
Günümüz küreselleşen dünyada her alanda değişim ve dönüşümün yansımaları liderlik ve<br />
yerel yönetimlerde liderlik alanında da karşımıza çıkmaktadır. Lider bağlı bulunduğu grubun<br />
amaçlarını belirleyen ve bu amaçlar doğrultusunda grup üyelerini etkileyen, sinerji yaratan,<br />
yönlendiren, motive eden ve grup üyelerinin potansiyel güçlerini bu amaç etrafında faaliyete<br />
geçiren özelliği ile lider imajını şekillendirmesi dikkat çekicidir.<br />
Bulundukları toplumdan doğan ve değişimin kaçınılmaz olduğu toplumun karşısında<br />
kendini sürekli yenileyen, vizyoner olan, değişimlere ayak uydurabilen, geleceği öngörebilen,<br />
başarıya odaklanmış ve çevresindeki insanları motive edebilen yerel liderlerin bunu başarmada<br />
retoriği etkin bir şekilde kullanmaları lider imajının oluşmasında önemli bir dinamik olarak<br />
karşımıza çıkarmaktadır. İkna yeteneğini kullanma becerisi olarak retorik, yerel siyasette de<br />
liderlik sürecinin yönetiminde liderin imajını oluşturmada ve devam ettirmede de etkin bir alan<br />
olarak anlam bulmaktadır.<br />
Lider imajı, insanların zihinlerdeki lidere ilişkin çağrışımlar, hisler, tutumlar ve izlenimler ile<br />
bunların olumlu/olumsuz değerlendirmeleri olarak lider ile ilgili akla gelen ilk resim, sembolik<br />
anlamlar ve algılardan oluşmaktadır. Bir liderin diğer liderlerden farklı olarak hangi sembolik<br />
anlamlar ile akla geldiği, diğer liderlerle kıyasladığımızda ne çağrıştırdığı ve yarattığı izlenimler,<br />
lider imajını şekillendiren unsurlar olarak değerlendirilmektedir. İnsanların zihninde oluşan<br />
çağrışımlar aracılığıyla liderle ilgili yaratılan algılamaların toplamı olarak yerel lider imajının<br />
oluşmasında, liderin sahip olması gereken özellikler önemlidir. Vizyon sahibi olması, samimi,<br />
içten ve güvenilir olması, tutarlı olması, inançlı, kararlı olması, rol model olması, güven vermesi,<br />
duygusal zekasını kullanması, motive etmesi, iyi bir dinleyici olması, etkin iletişim kurması,<br />
değişimlere ayak uydurabilmesi ve yenilikçi olması, mizahı kullanması, empatik davranabilmesi,<br />
insanlara karşı duyarlı olması, sağ duyulu olması, esnek olabilmesi, sinerji yatabilmesi gibi<br />
özellikler liderin taşıması gereken özellikler olarak karşımıza çıkar. Ancak bu özelliklere sahip<br />
olmak kadar bu özellikleri yansıtmada retorik ve retoriği etkin kullanabilme önemli bir düzlem<br />
olarak tanımlanmaktadır.<br />
Lider imajı, liderin insanların zihninde algılamaları sonucunda meydana gelen olumlu ya da<br />
olumsuz düşünceler, resimler, imgeler ve çağrışımlara ilişkin algıların bütünü olarak, insanların<br />
lidere ilişkin duydukları, gördükleri ya da doğrudan lidere ilişkin yaşadıkları sonucu oluşan ve<br />
sahip oldukları olumlu veya olumsuz yargıların görüntüsü olarak nitelendirilmektedir. İnsanların<br />
lider hakkında zihinlerinde oluşan izlenimlerin, düşüncelerin ve duygularının etkileşimi sonucu<br />
oluşan bir bütün resim olarak tanımlanan lider imajı, lider ile ilgili oluşan resim ile hatırlanan,<br />
152
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
hissedilen, çağrışan ve oluşan bu yargılar olarak yönetilmesi, şekillendirilmesi ve düzenlenmesi<br />
gereken bir sürece de işaret etmektedir. Bu süreç algıların illüzyonu ya da manipülasyonu değil,<br />
mevcut imgelerin istenilen ile örtüştüğü bir sunum tasarımı sürecidir. Lider imajının gelişigüzel<br />
oluşmasının yerine planlı, stratejik, amaç odaklı ve istenilen imgelerin gerçekliklerinin etkin<br />
sunumu ile şekillendirildiği bu süreçte, retorik önemli işlev üstlenmektedir. İşte bu bağlamda<br />
bu çalışmanın konusunu; liderlik sarmalından yerel lider imajında lider retoriğinin öneminin<br />
Enver Demirel örneği üzerinden analizi oluşturmaktadır. Lider imajının oluşmasında yerel<br />
liderin ikna yeteneklerini kullanma becerisi olarak retoriğin kullanımının önemini analiz etmeyi<br />
amaçlayan bu çalışmada, retorik ikna kanıtları olarak ethos, pathos ve logos düzlemi üzerinden<br />
liderin konuşmalarına retoriksel analiz yapılacak ve lider imajında bunun önemi ortaya<br />
konulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Lider, Lider İmajı, Yerel Yönetimlerde Lider İmajı, Retorik ve Lider Retoriği.<br />
153
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
RHETORİC AND LEADER RHETORİC IN FORMING LEADER IMAGE IN<br />
LOCAL GOVERNMENTS FROM THE SPİRAL OF LEADERSHİP<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
In today's globalized world, the change and transformation experienced in every fieldis also<br />
take place in fields of leadership and leadership in local administrations. It is striking that the<br />
leadershapes the leader'simage by determining the aims of the groupand for this purpose,<br />
influencing group members, creatingsynergy, motivating the group members, and mobilizing<br />
the potential Powers of the group members around this purpose.<br />
Leader’s activeuse of rhetoric is an important dynamic in the formation of leader image to renew<br />
them selves continuously, be visioner, keeppace with the change, predict the future, focus on<br />
success and motivate the people around. Rhetoric as the ability to use persuasive skills is an active field<br />
to form and maintain the leader image in the management of leadership process in local politics.<br />
The image of the leader consists of the first images, symbolic meanings, andperceptions that<br />
come to mind about the leader as the associations, feelings, attitudes, and impressions, and their<br />
positive/negativee valuations. Leader image is shaped by the symbolic meanings, associations,<br />
and impressionsregarding the leader compared withother leaders. The characteristics that the<br />
leader must possess are important in the formation of the image of the local leader as the sum of<br />
theperception screated about the leader through the associations that occur in people's minds.<br />
The qualities that a leader must have to have a vision, to be sincere, trustworthy, consistent, faithful,<br />
determined, a role model, to give confidence, to use emotional intelligence, to motivate and to<br />
be a good listener, to communicate effectively, to keep pace with the change, to be humorous,<br />
sensitive to people, prudent, flexible, synergistic. However, using rhetoricin order to reflect these<br />
characteristicsis as important as having these characteristics.<br />
As the whole of the perceptions related to the positive or negative thoughts, images and<br />
associations regarding the leader, the leader image is the reflection of the positive or negative<br />
judgements that people have as a result of what they hear, see, or experience about the leader.<br />
As a picture created by the interaction of the impressions, thoughts and feelings in people’s<br />
minds about the leaders, leader image points a process that should be managed, shaped, and<br />
regulated. This process is not an illusion or manipulation of the perceptions but process of<br />
presentation design where existing images overlaps with the desired image. Rhetoric play an<br />
important role in this process in which the leader image is shaped by presenting planned,<br />
strategic, goal-oriented and desired images instead of letting them to form spontaneously. In<br />
this context, the subject of this study is an analysis of leader rhetoric in local leader image<br />
through Enver Demirel. This study conducts a rhetorical analysis of leader’s speeches through<br />
ethos, pathos, and logos as the persuasion evidences of rhetoric and reveals the importance of<br />
this in leader image.<br />
Keywords: Leader, Leader Image, Leader Image in LocalGovernments, Rhetoric and Leaderrhetoric.<br />
154
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT YEREL SEÇİMLERİNİN RETROSPEKTİF ANALİZİ<br />
Refik YASLIKAYA<br />
Dr. Öğr. Üyesi, Kırıkkale Üni. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kırıkkale<br />
ÖZET<br />
Etimesgut İlçe olarak kurulduğu 1990 yılından beri 6 kez yerel seçimlerde belediye başkanı<br />
ve meclis üyesi seçmiştir. Bu seçim sonuçlarına ilişkin bir analizde ilk görülecek unsur Etimesgut<br />
seçmeninin siyasi yelpazede merkez sağ diye adlandırılan partileri tercih ettiğidir. Bu durum<br />
seçilen belediye başkanlarının çalışmalarının vatandaş tarafından kabulü yanında ilçenin aldığı<br />
göç politikalarıyla da açıklanabilir.<br />
Bu çalışmada geçmiş 27 yıllık süreçteki 6 seçimin sonuçları retrospektif (tarihsel bazda<br />
sürekli) bir analize tabi tutulmaya ve sonuçlar karşılaştırmalı olarak analiz edilmeye çalışılacaktır.<br />
Bu çerçevede bu 27 yıllık süreçteki hızlı nüfus artışının seçmen tercihleri üzerindeki etkisi de<br />
tartışmaya açılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, Yerel seçim, Yerel Seçim Analizi, Retrospektif Analiz.<br />
RETROSPECTIVE ANALYSIS OF ETIMESGUT LOCAL SELECTIONS<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Etimesgut has elected mayor and councilor six times in local elections since 1990 when it<br />
was established as a district. The first element to be seen in an analysis of these election results<br />
is that the electorate of Etimesgut preferred parties called center-right in the political<br />
spectrum. This can be explained with the migration policies taken by the district, as well as the<br />
acceptance of the work of selected mayors by the citizens.<br />
In this study, retrospective (continual on a historical basis) analysis of the results of the six<br />
elections over the past 27 years will be subjected and results will be analyzed comparatively.<br />
Within this framework, the impact of the rapid population growth in this 27-year process on<br />
voter preferences will also be brought into question.<br />
Keywords: Etimesgut, local elections, analysis of local elections, retrospective analysis<br />
155
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ÖZET<br />
YEREL YÖNETİMLER VE SOSYAL MEDYA: FACE<strong>BOOK</strong> VE TWITTER<br />
PAYLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME<br />
Konur Alp KOZ * , Serap CAN **<br />
*Öğretim Görevlisi Dr., Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, Ankara<br />
**Öğretim Görevlisi Dr., Gazi Üniversitesi, Ankara<br />
Sosyal medya, günümüzde sosyal bir ağ olmanın ötesine geçerek önemli bir halkla ilişkiler<br />
platformu haline gelmiştir. Dijital çağın önemli aktörlerinden sosyal medya, yerel yönetimler<br />
için hizmet alanlarındaki vatandaşlarla çift yönlü, güçlü ve kalıcı bir iletişimin kurulmasına olanak<br />
sağlamıştır.<br />
Yürütülen çalışmada, Ankara’daki Etimesgut, Çankaya ve Keçiören Belediyelerinin kurumsal<br />
sosyal medya hesapları incelenmiştir. 2018 yılının Şubat ayında üç belediyenin Facebook ve<br />
Twitter hesabından yapılan paylaşımlar, nitel ve nicel olarak içerik analizi yöntemiyle<br />
incelenmiştir. Etkileşimi artıracak hususlara ilişkin önerilerde bulunulmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, Yerel Yönetimler, Halkla İlişkiler, Çankaya Belediyesi, Etimesgut<br />
Belediyesi, Keçiören Belediyesi<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Social media grew into a significant public relations platform today. As a substantial actor<br />
of digital age; social media enabled local authorities to build two-way, strong and permanent<br />
communication with their residents.<br />
This paper is concerned with the official social media accounts of the municipalities of<br />
Etimesgut, Çankaya and Keçiören in Ankara. The posts and shares in Twitter and Facebook in<br />
February 2018 are examined via content analysis method in both qualitative and quantitative<br />
way. According to the results, some valuable suggestions and remarks are offered in order to<br />
enhance the interaction.<br />
Keywords: Social media, local authorities, public relations, Çankaya municipality, Etimesgut<br />
municipality, Keçiören municipality<br />
156
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT’UN SOSYO-EKONOMİK GÖRÜNÜMÜNE DAİR BİR ARAŞTIRMA<br />
Mehmet Dikkaya * , M. Gökhan Özdemir **<br />
<br />
Kırıkkale Üniversitesi, İktisat Bölümü, Kırıkkale<br />
<br />
Kırıkkale Üniversitesi, İktisat Bölümü, Kırıkkale<br />
ÖZET<br />
Türkiye’nin ikinci büyük kenti olarak Ankara, 2000-2017 yılları arasında yaklaşık 3 milyon 800<br />
bin nüfustan 5 milyon 500 bin nüfusa ulaşmış dinamik bir şehir olma özelliğine sahiptir. 2004-<br />
2011 arasında Ankara ekonomisi yaklaşık ortalama %5,5 büyüme göstermiş, toplam gelir<br />
içerisindeki payı %8-9 aralığında değişmiştir. Küresel krizin etkilerinin görüldüğü 2009 yılında<br />
en az küçülen (%0,4) illerden birisi olarak, Ankara’nın toplam gelirdeki payı en yüksek orana<br />
ulaşmıştır. 2009 yılında toplam Türkiye nüfusunun %6’sını bünyesinde barındırmasına rağmen<br />
milli gelir içindeki payının bu oranı sürekli aşması, Ankara’nın dinamizminin önemli bir<br />
göstergesi sayılabilir.<br />
Ar-Ge harcamaları açısından, Ankara’nın da içinde bulunduğu Batı Anadolu Bölgesi (TR5)<br />
%27,5 ile en yüksek düzeye ulaşmıştır. TR5 Bölgesini %21,3 ile Doğu Marmara (TR4) ve %20,3<br />
ile İstanbul (TR1) Bölgesi takip etmiştir. Ar-Ge alanında çalışan personel sayısı açısından,<br />
Ankara’nın içinde olduğu TR5 Bölgesinde sürekli bir artış gözlemlenmektedir. Ankara’daki aktif<br />
nüfusun %22,5’i bilim ve teknolojide çalışan insan kaynağı olarak değerlendirilmektedir.<br />
Başkent olmanın avantajları yanı sıra, bölgesinin dinamik ve eğitimli işgücünü barındırması ve<br />
nitelikli işgücü için cazibe merkezi olmasının bu eğilimde önemli payı vardır. 2016 verilerine<br />
göre Ankara’da patent tescilleri 214’e ulaşmış, patent başvuruları ise 738 başvuruya erişerek<br />
İstanbul’un ardından 2. sırada gelmektedir. Hane halkının ortalama elektrik tüketimindeki artış<br />
genellikle bir refah artışı olarak değerlendirilirse, Çankaya, Gölbaşı, Etimesgut, Yenimahalle<br />
ilçelerinde ortalama tüketim en yüksek düzeyde gerçekleşmektedir.<br />
İlçenin değişik bölgelerine serpilmiş tarihi eserler dikkate alındığında anlaşılacağı gibi, ilk<br />
çağlardan beri pek çok uygarlığın yerleşim yeri olarak seçtiği Etimesgut ise, Ankara’nın en genç<br />
ilçelerinden birisi olarak (1990’da belediye olmuştur) Ankara’nın dinamizmine güç katmaktadır.<br />
2016 verilerine göre, Çankaya, Keçiören, Yenimahalle ve Mamak’tan sonra beşinci büyük<br />
nüfusa sahip olan Etimesgut, kilometre kare başına 1000’i aşan nüfus yoğunluğuyla demografik<br />
açıdan dördüncü sırada bulunmaktadır. 2016 yılında, kadın ve erkek nüfusunun hemen birbirine<br />
eşit olduğu Etimesgut’ta 550 bine yakın insan yaşamaktadır. Bu hızlı demografik gelişim<br />
trendinin son 5 yılda gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Zira Etimesgut nüfusu 2012-2016 aralığında<br />
yaklaşık 125 bin artış göstermiştir.<br />
Bunlara ek olarak bu ilçe, Ankara’nın ilçeleri arasında, toplam nüfusun okuma yazma oranı<br />
bakımından %98 ve üzeri olan ilk 5 ilçe arasında yer alması yönüyle de dikkat çekmektedir. Yine<br />
2016 yılında Ankara ilçeleri arasında en fazla göç alan (3 bin 500’den fazla) ilçe de Etimesgut<br />
olarak karşımıza çıkmaktadır. Etimesgut, 2015-2016 eğitim öğretim döneminde Keçiören,<br />
157
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Çankaya, Mamak ve Sincan’ın ardından en fazla öğrenci nüfusuna sahip ilçe olarak da temayüz<br />
etmektedir. İlçede kentleşme düzeyi, yeni konutlarla hızlı bir şekilde gelişmekte 2000-2014<br />
aralığında, yeni konut üretimi bakımından 7. Sırada (3714 yeni konut) yer almaktadır. Bu<br />
çalışmada, hem dinamik bir ekonomi ve araştırma-geliştirme alanının hızlı gelişen ili olarak<br />
Ankara ve Ankara’nın sürekli gelişen belli başlı ilçelerinden birisi olarak Etimesgut’un sosyoekonomik<br />
analizi yapılacaktır. Ekonomik, sosyolojik ve dinamik yönleri ile bu ilçenin<br />
değerlendirmesi yapılarak gelecek için perspektifler oluşturulmaya çalışılacaktır.<br />
SOCIO-ECONOMIC ANALYSIS OF ETIMESGUT: A RESEARCH<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Ankara, Turkey's second largest city with its population, reflects dynamic features since its<br />
population has reached to 5 million 500 thousand in 2017 and it was only around 3 million 800<br />
thousand in 2000. Between 2004 and 2011, Ankara's economy grew by an average of 5,5%, it’s<br />
share in total income varied by 8-9%. Even Ankara's share in the total Turkey’s income has<br />
reached its highest level, when the effects of the global crisis were seen. The city was one of<br />
the least shrunken (0,4%) one economically in 2009. Although the city holds 6% of Turkey's<br />
total population in 2009, the share of national income continuously exceeds this ratio. So, it<br />
can be considered as an important indicator of Ankara's dynamism.<br />
In terms of R&D expenditures, the Western Anatolian Region (TR5), that includes Ankara,<br />
also reached the highest level with 27,5%. The TR5 region was followed by the Eastern<br />
Marmara (TR4) with 21,3% and Istanbul (TR1) Region with 20,3%. Regarding the number of<br />
personnel working in the R & D field, there is a continuous increase in the TR5 region in Ankara.<br />
22,5% of the active population in Ankara is regarded as a human resource working in science<br />
and technology. Along with the advantages of being a capital city, the region has a significant<br />
share in this trend, as it has a dynamic and educated workforce and a center of attraction for<br />
qualified labor force. While the leading number of patent applications reached 738 in Istanbul,<br />
according to the data of 2016, the number of patent registrations reached 214 in Ankara. So<br />
that this city become second highest registered to patent in this year in Turkey. The increase<br />
in household electricity consumption is generally considered as a prosperity increase. In this<br />
regard, the average consumption in the provinces of Çankaya, Gölbaşı, Etimesgut and<br />
Yenimahalle is at the highest level.<br />
Etimesgut, one of the youngest province of Ankara (founded as a municipality in 1990), adds<br />
to the dynamism of Ankara, as it is understood that historical works scattered around different<br />
regions of the province are considered and many civilizations have been chosen as settlements<br />
since the early ages. According to 2016 data, Etimesgut, which has the fifth largest population<br />
after Çankaya, Keçiören, Yenimahalle and Mamak districts, is the fourth in terms of<br />
demographics with a population density exceeding 1,000 people per square kilometers. In<br />
2016, nearly five hundred fifty thousand people live in Etimesgut, where the female and male<br />
158
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
population are almost equal. It is understood that the rapid demographic growth trends<br />
occurred in the last 5 years. That is because the population of Etimesgut has increased by about<br />
125 thousand in the period 2012-2016.<br />
In addition, it is noteworthy that Etimesgut is listed as one of the highest literacy rate out of<br />
5 districts of Ankara and with a total literacy rate of 98% and above. Again in 2016, this district<br />
let in the highest number of immigrants, which is more than 3 thousand 500 people, among<br />
the districts of Ankara. Etimesgut, in the 2015-2016 school year, has followed the districts of<br />
Keçioren, Çankaya, Mamak and Sincan with its high student population. The level of<br />
urbanization in the province is rapidly developing with new housing. In the 2000-2014 period,<br />
it was in 7th place (3,714 new houses) in terms of new resident creation. In this study, as one of<br />
the continually developing major districts of Ankara and rapidly developing province of a<br />
dynamic economy and research and development field, a socio-economic analysis of<br />
Etimesgut will be carried out. Furthermore, this district’s economic, sociological and dynamic<br />
aspects will be evaluated and its perspectives for the future will be aimed to be established in<br />
this regard.<br />
159
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA ANKARA’DA SOSYAL HAYAT<br />
Mehmet ŞAHİNGÖZ, Fahri TEMİZYÜREK<br />
Prof. Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Ankara başkent ilan edildikten sonra yapılması gereken ve üzerinde titizlikle durulan en<br />
önemli iş, şehrin imarlı bir kent kimliğine kavuşturulmasıydı. O zamanlar ülkede, imar planı<br />
konusunda tecrübeli uzmanlar yok denecek kadar azdı. Lüks lambalarıyla ışıklandırılan, şehirde<br />
ulaşım fayton ve eşeklerle sağlanırdı. Şehir kültürü içerisinde değerlendirilecek binalar sayılıydı.<br />
Kentin önemli binaları arasında Numune Hastanesi, Müdafaa-i Milliye Vekâleti olan Erkek<br />
Lisesi. Önceleri İttihat ve Terakki Kulübü olarak kullanılan Türkiye Büyük Millet Meclisi binası,<br />
Hükûmet Konağı, Belediye binası, Almanlar tarafından yapılmış, düzgün ve sağlam birkaç<br />
kargir bina, Cebeci’nin arkasındaki tepede Abidinpaşa köşkü, Ziraat okulu göze çarpan en<br />
önemli yapılardı.<br />
Ankara mahallelerindeki evlerin çoğu kerpiçten yapılma, sokakları dar, kireçle boyanmış<br />
evlerin sayısı boyasız evlerden daha fazla bir görünüm içermekteydi. Bir de 1915 yılında çıkan<br />
yangın şehrin görünümünü iyiden iyiye kötüleştirmişti. Binlerce ev birkaç gün içerisinde<br />
yangında kül olmuş pek çok insan evsiz kalmıştı. Sokakların dar olması yangınlarda müdahaleyi<br />
zorlaştırıyor ayrıca evlerin de ahşap yapıları şehrin adeta yok olmasına sebep oluyordu.<br />
Cumhuriyet öncesi Ankara, Hacıbayram, Çankırı kapı, Ulus Meydanı, İtfaiye Meydanı,<br />
Halkevi, Erzurum mahallesi ve Kayabaşı mahallesi mahallelerinden ibaretti. İçkale olarak<br />
adlandırılan Hisar mahallesinde evler, dar ve eğri sokaklara dizilmek suretiyle inşa ediliyordu.<br />
Evler genelde ahşap bir iskelet üzerine kurulur, boşlukları tuğla ile doldurulmak suretiyle inşa<br />
edilirdi. Evlerin büyük bir kısmı bir avlu, kiler ve mutfaktan oluşurdu.<br />
Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yeni Ankara, Taşhan önünden Samanpazarı’na,<br />
Cebeci’den Yenişehir’e, Yenişehir’den Kavaklıdere’ye doğru uzanan bölgede modern<br />
apartmanlar, evler ve resmi binalarla Ankara’nın yeni yüzü oluşturulmaya çalışıldı. Tebliğimizde<br />
oluşturulmaya çalışılan modern Ankara mimarisi ana hatlarıyla ele alınacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Ankara, şehir mimarisi, modernleşme<br />
160
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
CUMHURİYETDEN GÜNÜMÜZE ETİMESGUT’DA NÜFUS GELİŞİMİ<br />
Ufuk KARAKUŞ<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi,<br />
ÖZET<br />
Bu çalışma Etimesgut İlçesi’nin, cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar nüfus<br />
gelişimini ortaya koymak için yapılmıştır. 1924-1925 yıllarında Atatürk’ün emriyle, Batı<br />
Trakya’dan gelen Türklerin yerleşmesi amacıyla 50 haneli bir köy olarak kurulan Etimesgut;<br />
zaman içerisinde aldığı göçler nedeniyle hızla büyümüş ve nüfus hızla artmıştır. 20 Mayıs<br />
1990’da Etimesgut’un ilçe statüsü kazanması, nüfus artışına etki etmiş, bu tarihten sonra çok<br />
hızlı artışlar gerçekleşmiştir. 1927’den 1990’a kadar geçen 63 yılık dönemde nüfus 70800’e<br />
ulaşırken; 1990’dan 2017’ye kadar geçen 27 yıllık süreçte ise 566500’e çıkmıştır. Özellikle<br />
Etimesgut’un ilçe yapılmasından sonra, Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir artışa sahip<br />
olduğu görülmektedir. Hatta 2016-2017 dönemlerinde artış oranı bakımından Anakara ilçeleri<br />
arasında ilk sırayı almıştır. İlçenin gittikçe büyüyerek merkez ilçelerden birisi haline gelmesi,<br />
merkezde yüksek olan konut fiyatlarına alternatif oluşturması nedeniyle Etimesgut hızla<br />
büyümüştür. Bu gün Etimesgut Anadolu’daki birçok şehrin nüfusundan daha fazla nüfusa sahip<br />
büyük bir şehir haline gelmiştir. Bu gelişmede özellikle merkeze bağlı ulaşımın iyileştirilmesi,<br />
küçük ve orta ölçekli sanayi yatırımları, konut fiyatlarının merkezdeki birçok ilçeye oranla daha<br />
cazip olması gibi nedenler nemli rol oynamıştır. Etimesgut nüfusunun doğal ve göç yoluyla<br />
gelecek dönemlerde de artacağı ve Ankara’nın en çok nüfuslanan bölgelerinden biri olacağı<br />
söylenebilir.<br />
161
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
THE POPULATION DEVELOPMENT IN THE LATEST ETİMESESUT FROM<br />
THE REPUBLIC<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
This study was conducted in order to reveal the population development of Etimesgut<br />
District from the foundation of the republic to the present day. Etimesgut, which was<br />
established as a 50-dynasty village for the settlement of the Turks from Western Thrace with<br />
the order of Atatürk in 1924-1925, the population grew rapidly due to the immigrations it took<br />
over time and the population increased rapidly. Etimesgut's acquisition of the county status<br />
on May 20, 1990 affected the population growth, after which very rapid increases occurred. In<br />
the 63 years period from 1927 to 1990, the population reached 70,800; In the 27 years from<br />
1990 to 2017, it rose to 56,600. Especially after the conclusion of the Sincan district, with an<br />
average of Turkey seems to be on the rise too. Even in the period 2016-2017, the first order<br />
was taken among the mainland cities in terms of the increase rate. Etimesgut has grown rapidly<br />
due to the fact that the province grows increasingly and become one of the central districts,<br />
creating an alternative to the housing prices which are high in the center. Today, Etimesgut<br />
has become a big city with more population than the population of many cities in Anatolia.<br />
These developments have played an important role, especially in improving centralized<br />
transport, small and medium-sized industrial investments, and the fact that housing prices are<br />
more attractive than many counties in the central region. It can be said that the Etimesgut<br />
population will increase in the coming periods through natural migration and will be one of<br />
the most populated regions of Ankara.<br />
162
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TÜRK VE SLAV DÜNYASININ TARİHİ VE KÜLTÜREL BAĞLARI<br />
Tamara ÖLÇEKÇİ<br />
Dr., Başbakanlık Dış İlişkiler Başkanlığı<br />
ÖZET<br />
Türklerin ve Slavların komşulukları tarih açısından belirlenmiştir. Ülkeler komşularını seçemezler.<br />
Bundan ötürü komşuların iyi geçinmeleri ve anlaşmazlıklarını karşılıklı aşmaları gerekmektedir.<br />
Sadece rakip ülke konumunu ön plana çıkarmadan veya siyasi ve ekonomik ilişkiler ile sınırlı<br />
kalmadan tarih, kültür ve diğer alanlarda ortaklığa, işbirliğine önem verilmelidir. Meşhur Rus<br />
Şarkiyatçısı İ.N. Berezin, 1856 yılında Türk Halkının atasözleri için hazırlanan kitabının önsözünde,<br />
“Türk atasözlerine göre idealde bir Türk genelde nasıl olmalı? İdeal bir Türk, akıllı, nazik, iyi, arkadaş<br />
canlısı, çalışkan, cesur, bilgili, temkinli olmalı, aceleci olmamalıdır" diye belirtmiştir. Türklerin ahlaki<br />
değerlerinin Slavların da ahlak değerlerine uygun düştüğü ve bu uygunluğun yaşanan savaşlara<br />
rağmen birbirlerini anlamalarında önem taşıdığını dile getirmiştir. Türk ve Slav halklarının bu ahlaki<br />
değerler çerçevesinde kültür alışverişinde bulundukları kaydedilmektedir.<br />
Etnik kültür ilişkilerinin araştırılmasında genellikle ayna metaforu kullanılır. Bu metafor,<br />
‘kendilerinin’ bir ‘yabancıya’ yansımasını, ‘yabancının’ da ‘kendilerinde’ yansımasını görme fırsatını<br />
verir. Kendilerini tanımlama konusunda Slav halkları için asırlardır Türkiye tarihi ayna olmuştur.<br />
Türklerle olan savaşlar sayesinde Slavlar kendilerine saygı duymuş ve inançlarına bağlanmışlardır.<br />
Yaşanılagelmiş karşılıklı birbirlerini küçük görmeler dışında, kaynaklarda Türk-Slav etkileşiminin<br />
temas alanlarının olumlu tarafları da gösterilmektedir. Slav halklarının folklorunda, Türkler<br />
genellikle kültürel kahramanlar ve değişim getirenler olarak iz bırakmıştır. Belarus, Ukrayna ve<br />
Güney Slavlarda çok sayıda "Türk" dağları, höyükleri, yolları, rıhtımları halkın hafızasına kazınmış ve<br />
Türklerin başarıları hak ile takdir edilmiştir.<br />
Türk Devleti kim olursa olsun düşenlere ve mazlumlara el uzatan güç olmuştur ve Türklere has<br />
misafirperverliği ile ayırt edilmektedir. Daha dün Türklerle savaşan Slavlar desteği ve sığınmayı bu<br />
topraklarda bulabilmiştir. Türk Devleti Polonyalı siyasi göçmenlere, Zaporjye ve Nekrasov<br />
Kazaklarına, Bolşevik rejiminden kaçan Beyaz Ordu mensuplarına yardımda bulunmuştur. 1918'den<br />
1923'e kadar yüz binlerce Rus'a İstanbul geçiş güzergâhı olarak ev sahipliği yapmıştır. Sadece 3<br />
Kasım 1920'de, Rusya'nın güneyindeki Karadeniz limanlarından Türk kıyılarına anavatanlarını ve<br />
geçim kaynaklarını kaybeden 150 bin asker ve sivilden oluşan 126 gemi gelmiştir. Mutlak ölümden<br />
kendilerini kıl payı kurtaran Slav milleti Türkleri minnet dolu sözlerle anmıştır. Rus göçmenlerin<br />
1924’de İstanbul’da yayınladıkları ve Paris’te tekrar yayınladıkları “Teşekkür ederim” isimli kitabın<br />
önsözünde; “Teşekkür ederim, Konstantinopolis! Teşekkür ederim, İstanbul! Sen bizi kucakladın,<br />
sen bizi korudun, bize iş buldun, hayatımızı kurtardın! Dünyanın en güzel şehri, seni asla<br />
unutmayacağız!” sözleri yer almıştır.<br />
Geçmişte ve günümüzde Slavlar Türkiye’de kendilerini güvende ve rahat hissettiklerinin altını<br />
çizmektedirler. Makalede, Türklerin ve Slavların anlaşmazlıkları ile birlikte komşuluklarına ve kültürel<br />
bağlantılarına değinilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Türk, Slav, Kültür, Tarih, Değerler.<br />
163
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
HISTORY AND CULTURAL LINKS OF THE TURKISH AND SLAV WORLD<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
Neighborliness of Turks and Slavs have been determined from a historical point of view.<br />
The nations can not choose their neighbors. That is why it is necessary for the neighbors to get<br />
along well and overcome their disagreements. Cooperation and partnership in history, culture,<br />
and other areas should be emphasized only when the position of the rival country is not in the<br />
foreground or confined to political and economic relations. The famous Russian Orientalist<br />
I.N. Berezin stated in the preface of his book, which was prepared for the proverbs of Turkish<br />
people in 1856: "According to Turkish proverbs, what is the ideal of a Turk in general? An ideal<br />
Turk should be smart, gentle, good, friendly, hardworking, brave, knowledgeable, not hasty,<br />
but cautious". That the moral values of the Turks fall in conformity with the moral values of the<br />
Slavs and that this conformity is important in understanding each other in spite of the wars that<br />
have taken place. It is noted that the Turkish and Slavic peoples are exchanging culture under<br />
these moral values.<br />
Mirror metaphor is often used to investigate ethnic cultural relations. According to this<br />
metaphor, it gives them the opportunity to see the reflection of themselves in 'foreigner' and<br />
'the foreigner' in their 'reflection'. For centuries, Turkey has been the history mirror of Slavic<br />
peoples to define themselves. Thanks to the wars with the Turks, the Slavs respect themselves<br />
and are bound to their beliefs. Apart from scorning each other, positive aspects of the contact<br />
areas of the Turkish-Slavian interaction are also shown in the sources.<br />
In the folklore of the Slavic peoples, Turks often left traces as cultural heroes and<br />
changemakers. Numerous "Turkish" mountains, mounds, roads, piers were engraved on the<br />
memory of the people in Belarus, Ukraine and the South Slavs, and the achievements of the<br />
Turks were appreciated with right.<br />
The Turkish State has become a force that extends hands to the oppressed no matter who<br />
it is and is distinguished by the hospitality of the Turks. The Slavs who fought the Turks recently<br />
were able to find support and refuge in these lands. The Turkish state helped Polish political<br />
migrants, Zaporizhia and Nekrasov Kazakhs, members of the White Army who fled the<br />
Bolshevik regime. From 1918 to 1923 Istanbul were a transition route for hundreds of<br />
thousands Russian. Only on November 3 1920, 126 vessels, consisting of 150 thousand soldiers<br />
and civilian which lost their homeland and livelihoods from the Black Sea ports in the south of<br />
Russia to the Turkish coast. The Slav nations, who saved themselves from the absolute death,<br />
remembered Turks with gratitude words. In the preface to the book entitled "Thank you"<br />
published by the Russian immigrants in Istanbul in 1924 and published again in Paris included:<br />
"Thank you, Constantinople! Thank you, Istanbul! You embraced us, you saved us, found us a<br />
job, saved our lives! The most beautiful city in the world, we will never forget you! "<br />
164
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
Past and present, Slavs underlining that they feel comfortable and safe in Turkey. This article<br />
will touch upon the disputes of Turks and Slavs, as well as their neighborhood and cultural<br />
connections.<br />
Keywords: Turk, Slav, Culture, History, Values.<br />
165
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ETİMESGUT ÇEVRESİNİN SICAKLIK, BASINÇ VE RÜZGÂR ÖZELLİKLERİ<br />
Bülent AKSOY * , Abdullah TÜRKER **<br />
*<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
**<br />
Dr. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Bu çalışmanın amacı meteorolojik verilerden faydalanılarak Etimesgut İlçesinin sıcaklık,<br />
basınç ve rüzgâr özelliklerini ortaya koymaktır. Araştırmada Meteoroloji Genel<br />
Müdürlüğü’nden alınan 17129 numaralı Etimesgut Havaalanı iklim verileri kullanılmıştır. 800<br />
metre yükseltiye sahip olan meteoroloji istasyonuna ait veriler 1994-2016 yılları arasında<br />
yapılmış olan rasatları kapsamaktadır. İklim bültenindeki veriler kullanılarak grafik ve tablolar<br />
hazırlanarak iklim özellikleri yorumlanmıştır. Etimesgut Havaalanı istasyonuna ait iklim verileri<br />
17130 numaralı Ankara istasyonuna ait 1950-2016 rasat verileri ile karşılaştırılmıştır. İklim<br />
verilerine bakıldığında Etimesgut istasyonunda yıllık ortalama sıcaklık değerlerinin 11,9°C<br />
olduğu görülmüştür. Bu değer Ankara istasyonu ile aynıdır. İlçede rasat yılları içerisinde<br />
yaşanan maksimum sıcaklık değeri 30 Ağustos 2000’de 42,0 °C, minimum sıcaklık ise 21 Ocak<br />
2000’de -20,6°C olarak ölçülmüştür. Ortalama sıcaklık değerleri ilçede yıl boyunca 0°C’nin<br />
altına düşmemektedir. İlçede yıllık ortalama buhar basıncı değeri 9,5 hPa’dır. Ortalama rüzgâr<br />
hızı 1,7 m/sn iken rasat süresince ölçülen maksimum rüzgâr hızı 34,5 m/sn olarak şubat ayında<br />
güney sektörlü olarak ölçülmüştür. İlçede hâkim rüzgâr yönü 25265 esme sayısı ile batı<br />
sektörlüdür. Rüzgâr esme sayısının en az olduğu yönlerin ise güney sektörlü olduğu<br />
görülmüştür. Bu durum üzerinde ilçesinin jeomorfolojik yapısı doğrudan etkili olmaktadır.<br />
Etimesgut istasyonu verilerine göre, sahada batı ve kuzeybatı sektörlü rüzgârların esme<br />
sayısının toplam rüzgâr esme sayısının % 43’ünü oluşturmaktadır. Bu sonuçlara göre ilçede<br />
kurulacak endüstri kuruluşlarının yer tespitinde jeomorfolojik yapı da göz önünde<br />
bulundurularak hava akımının gerçekleştiği alanlara yüksek katlı konut izinlerinin verilmemesi<br />
önerilmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Etimesgut, İklim, Sıcaklık, Rüzgâr<br />
166
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
TEMPERATURE, PRESSURE AND WIND CHARACTERISTICS OF<br />
ETİMESGUT<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The purpose of this study is to reveal the temperature, pressure and wind characteristics of<br />
the Etimesgut District by using meteorological data. Etimesgut Airport climate data (No 17129)<br />
obtained from the General Directorate of Meteorology was used in the survey. The data for<br />
the meteorological station, which has an elevation of 800 meters, includes the observations<br />
made between 1994-2016. Graphs and tables were prepared using the data in the climate<br />
bulletin and climate characteristics were interpreted. The climate data of Etimesgut Airport<br />
station is compared with the data of 1950-2016 observations of Ankara station (No 17130).<br />
Looking at the climate data, it is seen that the average annual temperature value at Etimesgut<br />
station is 11.9 ° C. This value is the same as Ankara station. The maximum temperature value<br />
experienced during the years of observation in the district was measured as 42,0 ° C on 30<br />
August 2000 and the minimum temperature was measured as -20,6 ° C on 21 January 2000.<br />
Average temperature values do not fall below 0 ° C throughout the year. The annual average<br />
vapor pressure in the district is 9,5 hPa. While the average wind speed was 1,7 m / s, the<br />
maximum wind speed measured during the observation was measured as southern sector in<br />
February at 34,5 m / s. The dominant wind direction in the district is the western sector with<br />
25,265 blows. The least number of wind blows was seen in the southern sector. The<br />
geomorphological structure of the district has a direct effect on this situation. According to<br />
Etimesgut station data, the area constitutes 43% of the total number of wind blows in the<br />
number of winds of western and northwest sector winds. According to Etimesgut station data,<br />
the number of winds of western and northwest sector winds constitutes 43% of total wind<br />
blows. According to these results, considering the geomorphological structure in determining<br />
the location of the industrial establishments to be established in the district, it is suggested<br />
that high floor residence permits are not given to the areas where the air current is realized.<br />
Keywords: Etimesgut, Climate, Temperature, Wind<br />
167
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ANKARA MİMARİSİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ<br />
Fahri Temizyürek<br />
Doç. Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü, Ankara<br />
ÖZET<br />
Ankara başkent ilan edildikten sonra yapılması gereken ve üzerinde titizlikle durulan en<br />
önemli iş, şehrin imarlı bir kent kimliğine kavuşturulmasıydı. O zamanlar ülkede, imar planı<br />
konusunda tecrübeli uzmanlar yok denecek kadar azdı. Lüks lambalarıyla ışıklandırılan, şehirde<br />
ulaşım fayton ve eşeklerle sağlanırdı. Şehir kültürü içerisinde değerlendirilecek binalar sayılıydı.<br />
Kentin önemli binaları arasında Numune Hastanesi, Müdafaa-i Milliye Vekâleti olan Erkek<br />
Lisesi. Önceleri İttihat ve Terakki Kulübü olarak kullanılan Türkiye Büyük Millet Meclisi binası,<br />
Hükûmet Konağı, Belediye binası, Almanlar tarafından yapılmış, düzgün ve sağlam birkaç<br />
kargir bina, Cebeci’nin arkasındaki tepede Abidinpaşa köşkü, Ziraat okulu göze çarpan en<br />
önemli yapılardı.<br />
Ankara mahallelerindeki evlerin çoğu kerpiçten yapılma, sokakları dar, kireçle boyanmış<br />
evlerin sayısı boyasız evlerden daha fazla bir görünüm içermekteydi. Bir de 1915 yılında çıkan<br />
yangın şehrin görünümünü iyiden iyiye kötüleştirmişti. Binlerce ev birkaç gün içerisinde<br />
yangında kül olmuş pek çok insan evsiz kalmıştı. Sokakların dar olması yangınlarda müdahaleyi<br />
zorlaştırıyor ayrıca evlerin de ahşap yapıları şehrin adeta yok olmasına sebep oluyordu.<br />
Cumhuriyet öncesi Ankara, Hacıbayram, Çankırı kapı, Ulus Meydanı, İtfaiye Meydanı,<br />
Halkevi, Erzurum mahallesi ve Kayabaşı mahallesi mahallelerinden ibaretti. İçkale olarak<br />
adlandırılan Hisar mahallesinde evler, dar ve eğri sokaklara dizilmek suretiyle inşa ediliyordu.<br />
Evler genelde ahşap bir iskelet üzerine kurulur, boşlukları tuğla ile doldurulmak suretiyle inşa<br />
edilirdi. Evlerin büyük bir kısmı bir avlu, kiler ve mutfaktan oluşurdu.<br />
Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yeni Ankara, Taşhan önünden Samanpazarı’na,<br />
Cebeci’den Yenişehir’e, Yenişehir’den Kavaklıdere’ye doğru uzanan bölgede modern<br />
apartmanlar, evler ve resmi binalarla Ankara’nın yeni yüzü oluşturulmaya çalışıldı. Tebliğimizde<br />
oluşturulmaya çalışılan modern Ankara mimarisi ana hatlarıyla ele alınacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Ankara, şehir mimarisi, modernleşme<br />
168
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
DEVLET İNŞASI SÜRECİNDE YENİ BAŞKENT YAPILANDIRILMASI<br />
ÖRNEĞİ: ANKARA VE ETİMESGUT<br />
Didem EKİNCİ<br />
Doç. Dr. Çankaya Üniversitesi, Ankara<br />
ÖZET<br />
Tarih, barışta ve savaş sonrası yeniden yapılandırma dönemlerinde birçok devletin,<br />
değişken başarı düzeyleri ile tecrübe ettiği yapılandırma girişimleri ile doludur. Türkiye<br />
Cumhuriyeti de kurulmasından hemen sonra yalnızca yeni bir başkent imar etmekle değil, bu<br />
başkentin çevresinde planlı yerleşim alanları kurmak meselesiyle de ilgili çalışmalar<br />
başlatmıştır. Yapılaşma kent içinde devam ederken, bazı kentler dışında yeni anlayışla<br />
başlatılan numune köy projeleri de bu döneme izini bırakmış olgulardır. Bulgaristan’dan gelen<br />
mübadillerin yerleştirilmesi için projelendirilen Ahi Mesud (Etimesgut) Numune Köyü,<br />
1920’lerin sonu gibi oldukça erken bir tarihte hayata geçirildiği dikkate alınırsa, genç<br />
cumhuriyetin kalkınma ve yapılandırma öngörüsünün ne derece kapsamlı ve o dönemin kent<br />
yapılandırma anlayışıyla eşit önem atfedilen bir düzeyde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu<br />
çerçevede bu çalışmada, Ankara’nın savaş sonrası yeniden inşası ve başkent oluşunun altyapısı<br />
ele alınmakta ve planlı kırsal yerleşim yerleri bağlamında numune köyler olgusu çerçevesinde<br />
Etimesgut örneği üzerinde durulmaktadır. Son tahlilde, hayata geçirildiği yıllarda uzun erimli<br />
olması amaçlanan bu planlı köy yerleşimi örneğinin zaman içinde orijinal yapısını yitirmiş<br />
olmasına karşın, savaş sonrası devlet inşasında sivil alandaki girişimler bakımından daima<br />
anılacak bir örnek olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: devlet inşası, Etimesgut, numune köy, yapılandırma<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
History is replete with construction attempts of many states during peace and post-war<br />
reconstruction periods, resulting in various levels of success. Soon after its establishment, the<br />
Republic of Turkey launched efforts not only to build a new capital city but also to construct<br />
planned settlement areas. While construction continued in the cities, new model village<br />
projects that were launched in the outer skirts of some cities left their trace in the period<br />
concerned. Planned for the settlement of the Turkish emigrants from Bulgaria at a quite early<br />
time as the 1920s, the model village of Ahi Mesud (Etimesgut), demonstrates the new<br />
republic’s understanding of development and construction as well as the equal importance<br />
attached to villages in relation to city construction. In this framework, this paper provides a<br />
brief background on post-war reconstruction of Ankara and its declaration as capital city, and<br />
highlights the case of Etimesgut in the context of the planned settlement areas and the model<br />
village concept. In the final analysis, it is stated that the case of Etimesgut constitutes a model<br />
which is likely to be always referred to in terms of civilian post-war Turkish state building<br />
attempts despite the fact that the model village lost its original structure in the course of time.<br />
Keywords: state building, Etimesgut, model village, construction<br />
169
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
KAZAK HALKININ DEVEYİ ARAÇ (TAŞIT) OLARAK KULLANMASI<br />
Jazira TEREKBAYEVA<br />
Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi, Tarih, Arkeoloji ve Etnoloji Fakültesi, Arkeoloji, Etnoloji ve<br />
Müzejilik Bölümü Doktora Öğrencisi, Almatı/Kazakistan<br />
ÖZET<br />
Makalede taşıt olarak kullanılan hayvanların binme aracı ve yük aracı olarak kullanılmasıyla<br />
ilgili meseleler üzerinde durulacaktır. Binilen hayvanlar arasında ve yük hayvanı olarak veya<br />
kurak bölgelerde ticari mal taşımak için deve çok önemli bir araçtır. Deve evvelden beri çöl ve<br />
tuzlu bölgelerin tabiatına iyi uyum sağlayan, aşırı sıcaklarda hafta boyunca susuz yaşayabilen<br />
bir hayvandır. Deveyle ilgili olarak gelenekler, halk bilgisi ve inanç sistemi oluşmuştur. Deve<br />
Kazaklar arasında zenginlik olarak görülmüştür. Develer Kazak halkı için, özellikle Kazakistan’ın<br />
güney, güney-batı bölgelerinde yaşayan Kazaklar için hem faydalı hem de elverişli bir ev<br />
hayvanıdır. Sıradan bir çiftçi deveyi et ve süt üretmekte, binmekte, yük yüklemekte, toprak<br />
sürme işinde, arabaya veya kızağa koşarak yaygın bir şekilde kullanır.<br />
Deveyi – ev hayvanlarının en iyisi, mübarek bir hayvan olarak görmüşler. Halk edebiyatının<br />
birçok örneklerinde deveyle ilgili benzetmelere, bilge öğütlerine ve atasözlerine çokça<br />
rastlanır.<br />
Anahtar Kelimeler: Araba, Deve, Taşıt, Atasözü, İnanç.<br />
USING CAMEL AS TRANSPORT OF THE KAZAKH PEOPLE<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
The following article will discuss the issues related to the usage of saddle and pack animals<br />
as common forms of transportation. A camel as a saddle and pack animal as well as to transport<br />
goods within desert areas is very important means of travel. The camel since the ancient times<br />
was well adapted to the nature of desert and salty areas, it can stay in extremely hot climate<br />
several weeks without water. Therefore, camel-centered traditions, folklore and belief system<br />
was developed. Camels were regarded as symbol of richness. For Kazakh people, especially<br />
for Kazakhs living in southern and south-western parts camels are both useful and convenient<br />
domestic animal. Average farmer will commonly use camel to produce meat and milk, to ride,<br />
to carry loads, to plough the field, to draw carts or sleighs.<br />
Beyond this camel was also regarded as a sacred animal. In oral literature there are many<br />
examples of metaphors, wise warnings and proverbs related to the camel.<br />
Keywords: Car, Camel, Transportation (Vehicle), Proverb, Belief.<br />
170
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
ÇAĞDAŞ ETİMESGUT’UN OLUŞUMUNDA YÖNETİCİ PROFİLİ:<br />
ENVER DEMİREL ÖRNEĞİ<br />
Mustafa MURAT<br />
Bilim Uzmanı, Ankara<br />
ÖZET:<br />
Çağdaş, yaşanabilir bir şehri inşa etmek sabır ve kesintisiz, güçlü bir soluk ister. Kökü tarihin<br />
derinliklerinde olan sevgi ve aşk medeniyeti, Belediye Başkanı Enver Demirel’in ufkunu açmış<br />
ve bu ruhla, çağdaş bir Etimesgut inşa edilmiştir. Bu yazıda hizmet anlayışını “İnsana hizmet,<br />
Hakk’a hizmettir” ilkesinin oluşturduğu Belediye Başkanı Enver Demirel’in Üst düzey yöneticilik<br />
profili irdelenecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Yöneticilik, vizyonerlik, çağdaş kentleşme<br />
EXECUTIVE PROFILE ON THE CONSTITUTE OF CONTEMPORARY ETİMESGUT:<br />
CASE STUDY ON ENVER DEMİREL<br />
<strong>ABSTRACT</strong><br />
For building a contemporary, livable city requires patience and uninterrupted, strong<br />
breathing. "Love and love civilization" which is rooted in the history opened up Enver<br />
Demirel's horizon. With this perspective contemporary Etimesgut Built. In this article, the<br />
concept of service will be examined by the manager profile of the mayor of Enver Demirel,<br />
who is formed by the principle of "serving the people, serving of the God".<br />
Keywords: Hıgh level manager, visionary, contempory urbanisation<br />
171
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
DİZİN<br />
172
Uluslararası Tarihte Etimesgut Sempozyumu (UTES)<br />
A.İ.İSAEVA,<br />
A.M. SMANOVA ................80<br />
Abdullah TÜRKER,<br />
Bülent AKSOY ................. 138<br />
Abdullah TÜRKER,<br />
Bülent AKSOY ................. 137<br />
Adalet GÖRGÜLÜ<br />
AYDOĞDU ....................... 131<br />
Ahmet DEMİR ....................98<br />
Ahmet KÖÇ .......................54<br />
Ali KILCI ........................... 112<br />
Ali YAKICI ...........................47<br />
Ashraf AHMEDOV, .......... 120<br />
Aykut CANLI .................... 147<br />
Aynur YÜCE .......................89<br />
Bahadır KILCAN,<br />
Selman ABLAK,<br />
Gökçe KILIÇOĞLU ...... 81, 91<br />
Bayram DALKILIÇ ..............56<br />
Berna ALPAGUT ................26<br />
Bülent AKSOY,<br />
Abdullah TÜRKER .... 111, 166<br />
Bülent AKSOY,<br />
Ufuk KARAKUŞ,<br />
Abdullah TÜRKER ..............71<br />
Bülent YILMAZER ............ 143<br />
Bünyamin AYHAN ........... 129<br />
Çetin PEKACAR .................46<br />
Çiğdem ERDEM ................41<br />
Didem EKİNCİ ................. 169<br />
Emine BAYDAN,<br />
Emre ARSLANBAŞ .......... 133<br />
Emine KOCA ................... 114<br />
Emine SAYAN,<br />
Yaşar BARUT .................... 142<br />
Fahri MADEN ....................84<br />
Fahri TEMİZYÜREK .. 160, 168<br />
Fatma KOÇ ...................... 118<br />
Fatma ÖZTÜRK,<br />
Emel HAYALİ .................... 85<br />
Fatma ÖZTÜRK,<br />
Tuba GÜL .......................... 61<br />
Gökçe GÜNEL .................. 31<br />
Gülçin SAĞIR .................. 132<br />
H. Feriha AKPINARLI ...... 108<br />
H.Mustafa ERAVCI ............ 52<br />
Haluk ÖLÇEKÇİ ................ 64<br />
Hanife GÜZ ..................... 152<br />
Hanife GÜZ,<br />
Gözde ŞAHİN ............. 87, 92<br />
Harun TAŞKIRAN .............. 27<br />
Hasan IŞIK ......................... 65<br />
Hasan YAYLI,<br />
Hasan KAYA .................... 140<br />
Hatıra YUSUFOVA ............ 78<br />
Hülya DEMİR YALEZE ....... 76<br />
Hüseyin ÇINAR ................. 94<br />
İbrahim Ethem ARIOĞLU .. 51<br />
Jazira TEREKBAYEVA ..... 170<br />
Kadir Ertaç ÇELİK.............. 82<br />
Kalysh AMANZHOL .......... 32<br />
Kamil ŞAHİN,<br />
Meryem YILMAZ ............. 116<br />
Kayrat ZHUNYS,<br />
Şınaray BÜRKÜTBAYEVA . 36<br />
Konur Alp KOZ,<br />
Serap CAN ...................... 156<br />
Mehmet Derviş KILINÇKAYA 123<br />
Mehmet Dikkaya,<br />
M. Gökhan Özdemir ....... 157<br />
Mehmet DOĞAN ............. 63<br />
Mehmet Serhat YILMAZ . 100<br />
Mehmet Seyfettin EROL. 109<br />
Mehmet ŞAHİNGÖZ 104, 160<br />
Mehmet ŞAHİNGÖZ,<br />
Bahattin DEMİRTAŞ, ...... 135<br />
Mendigül NOGAYBAYEVA . 34<br />
Mirzahan EGAMBERDİYEV .. 37<br />
Murat AKÇAKAYA ............ 39<br />
Murat ALANDAĞLI ........... 73<br />
Mustafa ALKAN ................ 53<br />
Mustafa MURAT .............. 171<br />
Mustafa ÖZKAN ................ 57<br />
Namık ÇENCEN,<br />
Emel ŞAHİNGÖZ .............. 48<br />
Nasib GÖYÜŞOV .............. 59<br />
Nazlı YÜCEL BATMAZ ...... 43<br />
Necat ÇETİN ........... 146, 149<br />
Nejla GÜNAY .................... 95<br />
Nurettin GÜZ,<br />
Gülsen SARAY ................. 151<br />
Nurettin GÜZ,<br />
Hayrullah YANIK,<br />
Ceren YEGEN ................. 127<br />
Nurettin GÜZ,<br />
Zeynep Bengisu UĞUR ..... 74<br />
Nurettin GÜZ,<br />
Neslihan KILIÇ ................. 102<br />
Refik YASLIKAYA ............. 155<br />
Selçuk ŞAHİNGÖZ ............ 67<br />
Sıddık ÇALIK ..................... 55<br />
Suat AKGÜL ...................... 69<br />
Şennur ŞENEL ................... 97<br />
Tamara ÖLÇEKÇİ ............ 163<br />
Tattigul KARTAEVA ........ 125<br />
Tekin ÖNAL..................... 106<br />
Temuçin Faik ERTAN,<br />
Bahattin DEMIRTAŞ ........ 144<br />
Tuba BAHAR,<br />
Nursel BAYKASOĞLU..... 113<br />
Tüzel ATICI ........................ 66<br />
Ufuk KARAKUŞ ................ 161<br />
Vüsale MUSALI .................. 29<br />
Yağız AKSAKALOĞLU ...... 44<br />
173
Change language