Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tutunmaz. Plütonyum ısıtıldığında veya elektrik akımı verildiğinde diğer elementlere göre
daha fazla genişler ve büzülmeye uğrar.
Plütonyumun bütün izotopları radyoaktif ve toksiktir. Diğer aktinitler gibi plütonyum da
toprakta nadir bulunur. Uranyum cevherleri eser miktarda plütonyum içerir. Transuranyum
serisi elemenler arasında ikinci sıradadır. Doğal Uranyum-238 çekirdeğinin nötron yakalaması
sonucu Uranyum-239 elde edilir. Uranyum-239’un iki defa beta ışıması sonucu nükleer
reaktör içinde Neptünyum-239 izotopu ile birlikte Plütonyum-239 elde edilir. Plütonyum-239
da, alfa ışıması sonucu Uranyum-235 izotopuna dönüşür. Atom kütle numaraları 232-246
arasında değişen en az 15 izotopu elde edilebilmektedir. Bunların arasında en önemli izotop
Pu-239’dur. Bu izotopun yarılanma ömrü, 24 bin 360 yıldır. Diğer önemli izotopları Pu-238’in
yarılanma ömrü 86,4 yıl, Pu-224’ün ise 76 milyon yıldır. Bu iki izotop alfa ışıması yaparak
yarılanırlar.
Plütonyum birçok bileşik ve alaşım oluşturabilir. Halojenlerle, karbonla, azotla ve silisyumlar
bileşikler meydana getirebilir. Oksihalojenür bileşikleri verebilir. Alüminyum, gümüş, kobalt,
berilyum, demir, mangan ve nikelle alaşım meydana getirebilir. Hızla okside olabilir.
Oksijenle tepkimesi sonucu rengi önce kahverengiye, sonra maviye dönüşür. Havada
oksitlendiğinde donuk gri, sarı ve zeytin yeşili renklerinde lekelenir. Konsantre mineral
asitlerle çabuk erir.
Plütonyum Üretim Süreci
Plütonyum, doğada çok nadir bulunduğu için yapay olarak elde edilebilen elementlerdendir.
Plütonyumu reaktördeki diğer radyasyon yayan maddelerden ayırarak saflaştırmak için çeşitli
kimyasal işlemler uygulanır. Reaktördeki uranyum ve plütonyum karışımından plütonyumu
ayırmak için karışım nitrik aside katılır. Çözünen karışımdaki plütonyum +6 oksidasyon
basamağına kadar yükseltgenir. Daha sonra bir amino asit türü olan hekzon ile karışımdan
çekilip alınır. Daha sonra alüminyum nitrat çözeltisi ile bir kimyasal işlem uygulanır.
Alüminyum nitrat çözeltisi plütonyumu 3+ oksidasyon kademesine indirger. Saf plütonyum
elde edilinceye kadar bu işlem birkaç defa tekrar edilir. Plütonyum, nötronlarla bölünme
tepkimesine girebildiği için fazla miktarda elde edilebilir.