borsa istanbul zeytinburnu anadolu lisesi

DEPREM DALGALARI
Yeryüzünü oluşturan tabakaların kırılması veya hareket etmesi sonucu ortaya çıkan
enerjinin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzünün belli bir bölümünü
sarsması olayına deprem denir.
Bir depremde açığa çıkan enerji depremin büyüklüğü ile ilgili, yıkım etkisi ise şiddeti ile
ilgilidir. Yer kabuğunda oluşan arazi kırığına fay, bu kırığın başlama ve bitme noktası
arasındaki mesafeye fay hattı denir. Deprem dalgalarının yeryüzüne en kısa yerden ulaştığı
yere merkez üssü, yer altında depremin meydana geldiği yere odak noktası denir. Ana
depremden önce meydana gelen küçük sarsıntılara öncü deprem,ana depremden sonra, ana
depremin büyüklüğünü geçmeyen sarsıntılara ise artçı deprem denir.
Deprem ile ilgili çalışmalar yapan bilim dalına sismoloji denir.
Deprem dalgalarını kayıt eden ve depremin büyüklüğünü ölçen cihazlara sismograf denir.
Depremin büyüklüğü Richter ölçeği ile ölçülür. Bu ölçek 1’den 9’a kadardır. Ölçekte 1 birimlik
artış depremin sarsıntı etkisinin 10 katı artması demektir. (5 büyüklüğündeki depremin 2
büyüklüğündeki depreme göre yıkıcı etkisi, aradaki artış miktarı 3 olduğundan dolayı 10
üzeri 3 yani 1000 kat fazladır.)
Şimdi, depremin nasıl yayıldığını inceleyelim. Deprem oluşumunda açığa çıkan enerji
deprem merkezinden çevreye doğru sismik dalgalarla aktarılır. Deprem dalgaları olarak
adlandırılan bu sismik dalgalar, önce hafif bir sarsıntı ile yer içerisinden gelen top seslerini
andıran gürültüler şeklinde hissedilmektedir. Daha sonra sarsıntılar birden bire
şiddetlenmeye başlar ve bir süre sonra en yüksek mertebeye ulaşır. En şiddetli sarsıntıyı
oluşturduktan sonra deprem yeniden yavaşlar ve durur.
KAYNAKÇA : Fizik Ders Kitabı ve yardımcı kaynakları
TACETTİN IŞIK
10/E SINIFI