İTÜ DENARK SİRİUS

LİDERLİK
ENGİN DENİZLERDE
LİDERLİK
Saygınlığı yüzyıllardır herkesçe kabul gören denizcilik,
bir meslekten ziyade, başlı başına bir sanattır. Sanatçıları,
farklı yöntemlerle herkesin farkında olduğu, duyguları herkesten
farklı şekilde yaşayan ve anlatan kimseler olarak tanımladığımızda,
insanoğlunun doğal yaşam habitatı olmayan
denizlere kendini adayan denizcileri, bu duyguları çok farklı
yaşayan ve anlatan sanatçılar olarak tanımlamamız hiç de
garip olmaz. Sanatçı, kusursuzluğu yakalamanın peşindedir.
Denizciler, ancak özveri ve meslek aşkıyla kusursuz bir sanat
sergileyebilirler; öyle ki, denizcilik mesleğinin intizamseverlik,
disiplin gibi kavramlarla birlikte anılması da bunun doğal
sonucudur. Disiplin ve düzenden bahsettiğimiz bu zorlu
ortamda, bunların sağlanması ve sürdürülebilirliği için lazım
olan en önemli unsur şüphesiz ki liderliktir. Yazımızda liderliğin
denizcilikteki öneminden, bu vasfın nasıl kazanılacağı
ve ne şekilde uygulanması gerektiğinden bahsedeceğiz.
LİDER OLUNUR
Akademik zekâ ve liderliğe yatkın kişilik özellikleri liderlik
yapmayı kolaylaştırabilir fakat yeterli değildir. Liderlik
konusunda yetkinlik; eğitim, örnek alma ve sınıfta öğrenilen
teoriyi esas alan uygulamalı eğitim ile mümkün olabilir.
Denizcilik fakültelerine her yıl az sayıda lider özelliklerine
haiz denizciler girmekle birlikte, bunlar dahi liderlik konusunda
yönlendirilmeye ihtiyaç duyarlar.
KİŞİLİK VE LİDERLİK,
FAYDALI KİŞİSEL ÖZELLİKLER
Her ne kadar lider olunur prensibi savunuluyor olsa da,
şüphesiz, liderliği kolaylaştıran birtakım kişisel özellikler
mevcuttur.
Azim
Büyük liderler başarı için adeta açlık hissederler. Bu durum
bazen hırs ile karıştırılsa da çok yönlülükleri sayesinde
farklı alanlarda dahi onlara rekabet edebilme imkânı tanır.
Yeni durumlar karşısında enerjiktirler ve inisiyatif almaya
isteklidirler. Öngörülü, çalışkan ve genellikle yakın çevresi
tarafından ısrarcı ve inatçı olarak bilinirler.
Zekâ
Liderlik açısından zekâ, sadece akademik zekâ (IQ) demek
değildir. Hayal gücü, merak ve yaratıcılık potansiyelini
içeren duygusal zekâ (EQ), liderlik bakımından daha fazla
önem arz etmektedir. İyi liderler ellerindeki bilgiyi sentezleme,
yorumlama ve işleme konusunda yeteneklidirler. Ayrıca
doğal bir meraka sahip bu insanlar entelektüel kapasitelerini
devamlı geliştirirler.
Özgüven
Özgüven sahibi insanlar diğerlerini kontrol altına alıp
rehberlik etmeye isteklidirler. Liderliğe zararlı olan tereddüt
veya kendinden şüphe gibi duygulardan uzak, sakin, baskı
altında kontrollü ve karar verebilecek kadar güven sahibidirler.
Özgüven sahibi insanlar kendilerini kolay kolay tehdit
altında hissetmediklerinden nadiren mantıksız veya rahatsız
edici seviyede sinirlenirler.
OLUMSUZ LİDER ÖZELLİKLERİ
Münakaşacı
Bu tip liderler şüpheci, savunmacı ve eleştiriye aşırı derecede
hassastır.
Sosyal İlişki Kuramama
Hayattan kopuk, empati kuramayan lider.
Narsist
Kibirli, kendini beğenmiş, takdire düşkün ve kendi çıkarı
için başkalarını suistimâl edebilir.
Başarısızlık Korkusu
Lider, olumsuz değerlendirilme korkusu nedeniyle risk
almaktan ve yenilikten kaçınmaktadır.
Mükemmeliyetçilik
Klasik saplantı bozukluğudur. Lider, sorunsuz performans
için kendisi ve diğerlerine karşı mantıksız taleplerde
bulunur, genellikle katı ve yönetimde aşırı detaycıdır.
Düşüncesiz
Bu lider, kendi çıkar ve memnuniyeti için çabalar, sırlarını
tutma adına kurum ve kişileri hiçe sayabilir.
Strese Karşı Dayanıklılık
Stres, denizcilik mesleği ile uğraşan insanların sıklıkla
karşılaştığı bir durumdur. Birçok tanımı olmakla birlikte
stres, görevimizi etkin bir biçimde yapmamızı tehdit eden
olaylar karşısında yaşanan rahatsız edici durumdur. Lider
açısından üç temel çeşidi vardır: Yıkım, hayati olaylar ve küçük
stres kaynakları.
Yıkım Durumunda Liderlik
Ömer Faruk Kuvan
farukkuvannn@gmail.com
Yıkımın arkasından liderin yetersiz kaldığı durumlarda
personelin kronik post travma sendromu yaşama olasılığının
arttığı bilinmektedir. Diğer taraftan liderin, travmayı personeli
ile açıkça tartışmaları ve göreve süratle dönmelerinin
post travma stres bozukluğu vaka sayısını azalttığı yine birçok
çalışma ile ortaya konmuştur.
@itudenark 21