nihat hoca tam hali

gücünün artmasıyla birlikte bölgenin sahip olduğu işgücü potansiyelinin kullanımı amaçlanır.
Bölgenin stratejik değerleri korunur ve geliştirilerek, ileriye yönelik olarak da yeni yatırımların
zeminleri hazırlanmaktadır.
2.6.2. TRC2-Şanlıurfa Bölge Planında: Tarımsal Perspektifte Şanlıurfa
Yüksek nüfus ve artış hızı ile bölgede devam eden doğal kaynak kullanımına bağlı büyük
yatırımlar, doğal kaynaklar üzerinde artan bir baskı yaratmaktadır. Su ve toprak kaynaklarının
geliştirilmesi ile sosyal ve ekonomik kalkınmanın hedeflendiği GAP projesinde Şanlıurfa %38
sulanabilir alan ve sulama hedefleri açısından en büyük paya sahiptir. Sulama alanlarının büyük
bölümünü bünyesinde barındıran TRC2 Bölgesi’nde sulama projelerinin tamamlanması ile
tarımsal üretimde meydana gelecek artış ile bölgede sanayinin tetiklemesi beklenmektedir.
TRC2 Bölgesinde tarım sektörünün toplam istihdam içindeki payı %31 ile ülke ortalaması olan
%26’nın üzerindedir (TRC2 BÖLGE PLANI 2014-2023 sahife 9).
Bölgede dengeli yerleşmeler sisteminin oluşturulması ve sağlıklı kentleşmenin sağlanabilmesi
için; bölge merkezlerinde ve alt merkez işlevi görecek orta büyüklükte yerleşmelerde isihdam
olanakları sağlayacak alanların geliştirilmesi, yeterli altyapı ve donatı imkânlarının sağlanması
temel hedeflerdendir. TRC2 Bölgesi 2014-2023 Bölge Planı hazırlanan mevcut durum raporu,
yapılan analizler, katılımcı süreçlerle bölge aktörlerinden elde edilen sorun önceliklendirme,
çözüm önerileri ve yerel olanaklara dair bildirimlere göre ulusal politika ve önceliklere uygun
olarak hazırlanmış ve bölgesel gelişmeyi sağlayacak birbirini tamamlayıcı dört gelişme
ekseninden oluşmaktadır (TRC2 BÖLGE PLANI 2014-2023 sahife 13).
Gelişme Eksenleri;
1-Kentsel Ekonomiler ve Ekonomik Büyüme
2-Beşeri Gelişme Sosyal Sermaye
3-Yaşam Kalitesi ve Mekânsal Organizasyon
4-Sürdürülebilir Gelişme ve Yeşil Büyüme
Amaç, hedef ve stratejiler gelişme eksenlerinin altında ve eksenlere hizmet edecek şekilde
oluşturulmuştur.
Bu projenin araştırma konusu olan Toprak Kaynaklarının Etkin Yönetilerek kullanılması
4.eksenin 1.(a) amacı olarak ele alınmıştır. Buna göre son yıllardaki hızlı nüfus artışı, tarımsal
faaliyetler ve gelişen sanayiye bağlı olarak aşırı kullanım, amaç dışı kullanım ve çeşitli kirlilik
parametreleriyle tehdit altındadır. Toprak kaynaklarının en iyi şekilde korunarak kaynak
potansiyeli tehlikeye atılmadan kullanımın sağlanması son derece önemlidir. Yüzölçümünün
%56’sı tarım alanı olan ve arazi varlığının %62’si 1-4.sınıf arasındaki tarım topraklarından
oluşan TRC2 Bölgesi’nde nüfusun önemli bir bölümü kırsal alanda bulunmaktadır. TRC2
Bölgesi ekim alanları büyüklüğü ile 26 düzey 2 bölgesi arasında birinci sırada yer almaktadır.
GAP toprak kaynaklarının geliştirilmesi yatırımları kapsamında TRC2 Bölgesi önemli bir yere
sahiptir. Şanlıurfa ilinde %49 ve Diyarbakır ilinde %16’lık pay ile sulamaya açılacak olan
alanlar GAP Bölgesi toplam sulama hedefinin %65’ini oluşturmaktadır.
Türkiyede tarım toprakları düzenli olarak azalma eğilimi göstermektedir. Söz konusu durum
Diyarbakır-Şanlıurfa Bölgesi için de geçerlidir. Ülkemizde 2003-2012 yıllarının kapsayan on
yıllık dönemde tarım toprakları yaklaşık üç milyon hektar azalmıştır. Bu rakam toplam tarım
topraklarının %16’sına denk gelmektedir (TRC2 BÖLGE PLANI 2014-2023 sahife 113).
Bundan dolayı tarımsal arazilerin üzerlerindeki yapılaşma baskısının azaltılması, kentleşme ve
sanayi gelişimi için tarım dışı kullanıma uygun alanlarda yer seçimlerinin yapılması ve
19