Pazar // Shuk. İstanbul ve Tel Aviv'in pazarlarına yolculuk

sokaklarda kuruluyorlar. Her sabah kurulup her akşam yeniden
toplanan, direk ve düğümlü halatlarla kurulan karmaşık
bir sistemi olan çok basit bir mimari yapıya dayanıyorlar.
İstanbul’un pek çok pazarcısı ya da tüccarı, her gün farklı bir
semte taşınıp stantlarını orada kuruyor ve bir sonraki hafta
oraya yeniden dönüyorlar. Bu özel bilgiyi haiz ve deneyimli
“kent denizcileri”, Türkiye’nin günlük pazarlar geleneğinin
dayanıklı gardiyanları. Bazıları herkesin tanıdığı genel ürünler
sunuyor. Diğerleriyse bir yere özgü ürünlerle yerel kültürleri
(Karadeniz, Balkanlar, Güneydoğu Bölgesi) temsil ediyor ya
da dışlanan grup veya azınlıkların (Hristiyan ya da Yahudiler),
göçmenlerin veya mültecilerin (Afrika, Suriye ya da Orta
Asya’dan) ihtiyaçlarına karşılık veriyor. Tel Aviv’in cumartesiler
hariç her gün faaliyet gösteren altı çarşısı var. Her biri,
aliyah (Yahudilerin diasporadan göçü) ve kentsel dönüşümler
hakkında başka bir hikâye anlatıyor. Tarihi ve demografik
bağlamları kültür ve geleneklerin bir karışımını yansıtıyor.
İsrail’deki Yahudi nüfusunu yaklaşık altmış etnik topluluk
oluşturuyor. Yahudi diasporasından insanlar tüm dünyadan,
Avrupa, Asya, Amerika’ya ek olarak Fas, Türkiye, İran, Yemen
ve Irak gibi Orta Doğu ülkelerinden büyük kitlesel akınlarla ve
yakın zamanda Etiyopya, Somali ve Eritre gibi Afrika ülkeleriyle
Filipinler ve Çin gibi Asya ülkelerinden göçmen topluluklarla
birlikte İsrail’i zenginleştirdi. Hem İstanbul hem de Tel Aviv
farklı kökenlerden insanların evi. Pazarlar ve shuk’lar İstanbul
ve Tel Aviv’i evi olarak gören insanların olağanüstü çeşitliliğini
anlamak için en iyi yerler.
İstanbul ve Tel Aviv’in pazarları, birçok insanın farklı
ihtiyaçlarını karşılıyor. Yoksullaşan vatandaşlara uygun fiyatlı
ve taze ürünler, azınlıklara yerel gıda ve ürünlerini, şef ve
gurmelere ilham ve mutfak bilgisi ve turistlere Doğu’nun
lezzetlerini sunuyorlar.
9
Giriş
Bizim için, pazar ve shuk ürün ticareti yapan insanların bir
araya gelmesi değil. Onlar, gerçek insanları bir araya getiriyor
ve herhangi bir şeyin yerini tutamayacağı şekilde samimi bir
topluluğun parçası olma fırsatı yaratıyorlar.
Kornelia Binicewicz and Italo Rondinella