YAPILARDA DEPREM SONRASI HASAR BELİRLENMESİ VE ...

More documents

Recommendations

Info

25. ACİL ÖNLEM DURUMU: 1. İhtiyaç yok 2. Hasarın temizlenmesi gerekli 3. Göçmenin önlenmesi gerekli 4. Komşu binaların korunması gerekli 5. Hemen yıkımı gerekli 26. EK BİLGİLERİN DURUMU 1. Yok 2. Fotoğraf 3. Kroki ve ek bilgi 4. Fotoğraf, kroki, ek bilgi 27. CAN KAYBI SAYISI : ……………kişi 28. TESPİT TARİHİ : ……/……/2005 29. TESPİTİ YAPANLAR İmza : Adı Soyadı : Ünvanı :
2.1. MEVCUT YAPININ DEĞERLENDİRİLMESİ Yapının güçlendirilmesi işlemini en zor problemi, mevcut yapının değerlendirilmesidir. Çoğu zaman mühendis, statik ve betonarme hesap ve çizimleri olmayan bina ile karşı karşıya gelir. Bu belgelerin bir kısmının veya hepsinin tam olması, imalatta bunlara ne kadar uyulduğunun bilinmesi sebebiyle problemi tamamen çözmez. Eldeki proje ile mevcut yapı arasında önemli farklar olabilir veya daha sonra ilaveler yapılmış olabilir. Bu sebeple değerlendirmede deneyim önemli yer tutar. Değerlendirme aşağıdaki adımların izlenmesiyle yapılabilir. Bu bölümde verilen ilkeler mevcut binaların deprem öncesi depreme dayanıklılıklarını tahmin etmek gayesiyle kullanılabilir. Taşıyıcı sistem düzeyi depremde dayanıklı olan bir taşıyıcı sistemde yatay yükleri her iki doğrultuda karşılayacak çerçeveler oluşturulması ve kolon ve perde gibi düşey taşıyıcılar temelden çatıya kadar sürekli olarak devam etmesi en önemli iki husustur. Kiriş – kolon birleşim bölgeleri kiriş – kolon birleşim noktalarında eksenler en fazla % 20’lik bir dış merkezlikle kesişirler. Bu suretle önemli ek etkilerin meydana gelmesi önlenmiş olur. Bir birleşim bölgesine bir düşey düzlemdeki kirişlerin moment kapasiteleri, kolonların moment kapasitelerinden küçüktür. Böylece yapının toptan göçme tehlikesinden uzak kalır. Burulma etkileri Yatay yük taşıyan eleman (çerçeve ve perdeler) yapının planında dengeli biçimde dağıtılmıştır. Rijitlik merkezi ile kütle merkezi arasında uzaklık, karşı gelen doğrultudaki bina boyutunun %20’sinden azdır. Daha fazla olması, önemli ek burulma etkilerini ortaya çıkarır. Dayanım, kütle ve rijitlik sürekliliği, düşey elemanlarının yatay dayanımları, kütle rijitlik düşey doğrultuda ani değişiklik göstermeden, sürekli olarak değişir. Bu tür değişiklikler % 25 civarında kalır. Yumuşak zemin kat üzerinde rijit katlar bulunması, deprem hasarının sistemde düzgün yayılmayıp, zemin katta yoğunlaşmasına ve binanın göçmesine sebep olur. Yatay yük dayanım katsayısı bir yapının en alt katının yatay yük taşıma kapasitesi ile taşıması gerekli yatay yükün oranı yapının depreme dayanımının bir ölçüsü olarak alınabilir. Konsol türünden olan bir yapıda en alt kattaki kolonların toplam kesme kuvveti, toplam deprem kuvvetine eşittir. Bu kesme kuvvetinin normal kuvvetle orantılı olduğu kabul edilirse; R0 = V kapasiteli / V gerekli = C kapasiteli / C gerekli şeklinde bir yatay yük dayanım katsayısı tarif edilebilir. Burada C kapasite kolonunun taşıma gücünden bulunan yatay yük katsayısına ve C gerekli ise yönetmeliğin öngördüğü deprem katsayısına karşı gelmektedir. Esas olarak R0³ 1.0 olması beklenmekle birlikte yapının depreme dayanımı açısından, yukarıda açıklanan süreklik, düzenlik ve yapım kalitesi bakımından uygun olması, daha küçük R0 değerlerinin de yeterli kabul edilmesini sağlar. Örneğin sözü edilen özellikler açısından iyi bir yapı için 0.5< R0< 0.8 kabul edilebilir bir aralık iken, kötü olan bir yapı için 0.8< R0< 1.0 aralığı bile yetersiz olabilir. Binada gözlenen ve yapısal hasar niteliğinde olmayan hasarların giderilmesi onarım olarak düşünülür. Böyle bir durumda yalnızca sünekliği artıran, dayanımı ve rijitliği artıran; taşıyıcı sistemi tümü ile gözden geçiren güçlendirme yapılabilir. 2.2 . GÜÇLENDİRME PROJESİNİN ELEMANLARI Depremden hasar gören binalarda taşıyıcı sistemi oluşturan kiriş, kolon, perde, temel gibi elemanlarda meydana gelen hasarlar, taşıdıkları kesit zorlarının ve donatı düzenlenin farklı oluşu nedeni ile başka başka biçimlerde ortay çıkar. Kolon ve kirişlerde oluşan hasarlar dolgu duvarı bulunup bulunmamasına da bağlıdır. Dolgu duvarlı çerçevelerde, duvar çerçeveye kafes kirişin basınç köşegeni gibi katılarak eğilme momentleri yanında çekme kuvvetlerinin dolayısıyla çatlakların oluşmasına yol açar. Bu tür çatlaklar kesitin hemen hemen tümünü kapsar. Dolgu duvar bulunmayan çerçevelerde kiriş mesnetlerinde meydana gelen hasarın düşey yük ve deprem etkilerinin oranına alt ve üst yüzdeki donatım miktarına ve kenetlenmelerinin yeterliğine göre değişir. Kolonlar da, çoğunlukla mesnedin iki yanında betonda ezilme görülür. Bu durum yatay yükün işaret değiştirmesi ve büyük eğilme momentlerinin depreme bağlı olmasındandır. Perdeli yapılarda, en fazla
Page 1 and 2: YAPILARDA DEPREM SONRASI HASAR BEL
Page 3 and 4: HASAR BELİRLEME RAPORU 1. İL / İ
Page 5: 17. TAŞIYICI SİSTEMİN TÜRÜ: 1.
Page 9 and 10: temiz ve aderansı zayıflatacak ş
Page 11 and 12: davranış ortaya çıkar. Sonuç o
Page 13 and 14: Duruma özgü bir yaklaşım gerekt
Page 15 and 16: ) Eksenel betonarme perdeler kolon
Page 17 and 18: etonun boşalması ve donatımını
Page 19: l. Perde uç donatıları sürekli

YAPILARDA DEPREM SONRASI HASAR BELİRLENMESİ VE ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?