Vuslat dergisi

“Ben, milletin vicdanında ve
geleceğinde hissettiğim büyük
gelişme kabiliyetini, bir milli bir
milli sır gibi vicdanımda
taşıyarak yavaş yavaş bütün bir
topluma uygulatmak
mecburiyetinde idim”(Mustafa
Kemal ATATÜRK – NUTUK)
sözü ile “Cumhuriyet” rejimi
hedefine doğru yürünmüştür. 23
Nisan 1920’de Büyük Millet
Meclisi açılması ile “Meclisin
üstünde hiçbir kuvvet yoktur”
ilkesi ile cumhuriyete giden yol
açılmış ve “Milli Egemenlik”
gerçekleştirilmiştir. Ülkeyi işgal
eden emperyalistlere karşı
direnişi sürdüren ve Milli
Mücadele’yi yürüten Mustafa
Kemal Atatürk önderliğinde bir
“Meclis hükümeti” kurulmuştur.
20 Ocak 1921 Anayasası’nın
birinci maddesinde; “Egemenlik
kayıtsız şartsız milletindir.”
(Mustafa Kemal ATATÜRK –
Anayasanın 5. Maddesi)
Yönetim biçimi halkın
mukadderatını bizzat ve bilfiil
idare etmesi esasına dayanır.
Atatürk, 1 Kasım 1922’de
Saltanatın kaldırılmasında;
”Egemenlik ve Saltanat hiç
kimse tarafından hiç kimseye
ilim icabıdır” diye görüşmeyle
tartışmayla verilmez. Türk
Milletinin hâkimiyeti ve
Saltanatına zorla el
koymuşlardır. Türk Milleti bu
saldırganlara isyan ederek
Hâkimiyet ve Saltanatını fiilen
kendi eline almış bulunuyor.
Cumhuriyet’in ilanından sonraki
süreçte, 18’inci yüzyıl itibarıyla
başlayan
11
Cumhuriyet, kayıtsız
şartsız ulusal egemenliği
esas alır, özü “laiktir” ve
esası “Ulusal bilince”
dayanmaktadır. Millet,
yönetimi doğrudan
doğruya kendi eline
almıştır. Halk, Milli
Egemenlik ile sarayın
kulu olmaktan kurtulup
Cumhuriyet’in özgür
bireyleri olmuştur.
Batılılaşma hareketlerinin özden
beslenen millî bir çehreye
bürünmesi amaçlanmıştır. Yani
Cumhuriyet Türkiye’sinde
kökleşen, kurumlaşan ve aşağı
yukarı tüm toplum katlarına
mâl olan sanat dalları aslında
imparatorluğun son
dönemlerinde gösterilen
gayretlerin mirasıdır. Tablo
resminden, tiyatro, opera ve
baleye, edebiyata değin kuram
ve kavramlarıyla Batı’dan
aldığımız sanat dallarının
Cumhuriyet Dönemi’ndeki
gelişme çizgilerinin başlangıcı
son dönem Osmanlı sanatı
içinde yer alır (Başkan,
2002:402). Bu dönemin en etkin
ismi şüphesiz Ziya Gökalp’tır.
Türk milliyetçiliğinin önde gelen
ideologlarından biri olan ve
kendi kendini yetiştirmiş bir
aydın olan Ziya Gökalp,
Türkçülüğe geleneksel inanç
sisteminden gelmiş, fakat eski
değerlerini de büsbütün terk
etmeyerek onları Türkçülükle
uzlaştırmaya çalışmıştır.
Türkiye’nin ulus devlet olarak,
millî kültür inşasında Ziya
Gökalp’ın şüphesiz çok etkin bir
yeri vardır. Gazi Mustafa
Kemal Atatürk'ün “Benim
etimin ve kemiğimin babası Ali
Rıza Efendi, heyecanımın babası
Namık Kemal, düşüncelerimin
babası Ziya Gökalp'tır.” (Toker
1979,350) sözü Atatürk Dönemi
kültür politikalarının ideolojik
zeminini yansıtması bakımından
dikkate değerdir. Atatürk
çağının ötesinde bir devlet adamı
olarak yaptığı devrimlerle ve
açtığı kurumlara millet olma
bilincini bizlere aşılamıştır.
Batı’daki maddi yenilikleri alan
ancak kendi millî bilincine sıkı
sıkıya bağlı kuşaklar yetiştirmeyi
ülkü edinmiştir.( Tunçay,M.
(1990). Siyasal Tarih (1908-
1923). S. Akşin (Ed.), Türkiye
Tarihi 4, ÇağdaşTürkiye (1908-
1980) 27-85. İstanbul: Cem
Yayınevi.)
Cumhuriyetin ilanı, Türk
milletinin modernleşme ve
ilerleme yolunda önemli bir
adım temsil ederken, ülkenin
gücü şekillendiren bir dönemin
başlangıcını simgeliyor.
Atatürk'ün önderliğinde bu
devrim, Türkiye'yi çağdaş bir
devlet olarak dünya sahnesinde
konumlandırdı. Cumhuriyetin
ilanı, Türkiye'nin demokratik
değerlerle yönetilen bir ulus
devlet olarak yolculuğunun
başlangıcıdır. Bu tarihi olay,
Türk milletinin dönemleri ve
özgürlük mücadelesinin zaferini
kutlamamız için bir fırsat
sunuyor.