Ali Akın Akyol - Gazi Üniversitesi
Ali Akın Akyol - Gazi Üniversitesi
Ali Akın Akyol - Gazi Üniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
338<br />
3.1. Bordür Harcı Uygulamaları<br />
Bordür harcı uygulamaları, mozaikte açığa çıkan kenarlar ile lakuna çevresinde tessera açılmalarını/dağılmalarını<br />
engellemek amacıyla yapılan bir sağlamlaştırma çalışmasıdır. Uygulama<br />
biçimi, genelde tabandan başlayarak, kesitte bir üçken oluşturacak biçimde tessera<br />
kenarı üzerinde biten, malzeme uyumluluğu açısından kireç bağlayıcılı, görünüm açısından<br />
ise renklendirilmiş harçlar kullanılarak gerçekleştirilmektedir.<br />
Mozaik bünyesine uygun olmayan (çimentolu harç gibi) malzemenin (Şekil 16) kullanıldığı<br />
ve/veya renk, karışım ve uygulama açısından uyumsuz ve özensiz işçilikle yapılan<br />
bordür uygulamaları koruma ve onarımda kabul görmeyen hatalı çalışma müdahaleleri<br />
olarak değerlendirilmektedir. Hatalı uygulamalar farklı örneklerle incelenebilir:<br />
3.1.1. Amacını Aşan Uygulamalar<br />
Bordür uygulamalarının geniş harç bantlar halinde çevirilerle yapıldığı uygulama örneklerini<br />
kapsar. Müdahaleler, sağlamlaştırma açısından doğru bir yaklaşım gibi algılansa da,<br />
uygulama hatalarıyla dikkati çekmektedir: 8 Şanlıurfa Amazonlar Villası 7 no.lu mozaikte,<br />
muhtemelen var olan orta pano günümüze ulaşmamış; orta pano etrafına ait çiçekli motifleri<br />
içeren geniş bordür ile dış çerçeveyi ayıran iki sıra koyu tessera sırası günümüze ulaşmıştır.<br />
Mekânın batı duvarında dış bordür günümüze ulaşmamış olsa da bordür genişliği<br />
bellidir. Diğer kenarlarda ise duvarların yerinde var olan mevcut döküntü nedeniyle kenar<br />
sınırları belli değildir. Mozaikte restorasyon çalışmaları sırasında yapılan geniş bordür uygulaması,<br />
alan sergiye açıldığında, (konuda uzman olmayan) izleyici tarafından mozaik<br />
bütününün (boyutunun) yanlış algılanmasına neden olacaktır.<br />
3.1.2. Özensiz İşçilik<br />
Yerlerinden kalkmış, ancak birlikte olmaları nedeniyle dağılmamış olan tesseralı mozaik<br />
alanları çevresine yapılan bordür uygulamaları (Şekil 17), gelişigüzel spatül darbeleriyle<br />
yapılan harç uygulamaları ve bazı alanlarda (özellikle bordür çevrelerinde) tesseraları yüzeylerini<br />
kapatacak şekilde yapılan uygulamalar (Şekil 18) bu tür özensiz işçilik örneklerini<br />
oluşturmaktadır.. Bu tür uygulamalar tekrarlanması zorunlu nitelikleri nedeniyle mozaik<br />
korumada istenmeyen müdahale tipleridir. 9<br />
3.1.3. Özgün Yapıyı Algılamayı Engelleme<br />
Y. Selçuk Şener<br />
Taban mozaiklerinde özgün biçime, boyuta bağlı kalınmadan yapılan uygulamalardır. Bu<br />
türde uygulamalarda, mevcut tesseralı alanların bordür harcı ile sağlamlaştırılması yapılırken<br />
çoğunlukla (sağlamlık açısından oldukça geniş tutulan) bordür uygulaması, tamamlamaya<br />
yakın zorlama uygulama yapılmaktadır. 10 Uygulama biçimi izleyici yanıltan, aldatıcı<br />
uygulamalar olarak dikkati çekmektedir.<br />
8 Bkz. S. Sener, “Haleplibahçe Mozaiklerinin Restorasyonundaki Uygulamalar”, “Kültürler Arasında Bir Bağlantı: Mozaik”<br />
AIMC XI. Uluslararası Mozaik Kongresi Bildirileri, “Mosaics As A Link Among Cultures”, The Proceedins of XIth International<br />
AIMC Congress of Mosaics (Ekim/October 7-10 2008 <strong>Gazi</strong>antep-Türkiye), <strong>Gazi</strong>antep, 2009, s. 55-56.<br />
9 Bkz. S. Sener, “Haleplibahçe Mozaiklerinin Restorasyonundaki Uygulamalar”, “Kültürler Arasında Bir Bağlantı: Mozaik”<br />
AIMC XI. Uluslararası Mozaik Kongresi Bildirileri, “Mosaics As A Link Among Cultures”, The Proceedins of XI th International<br />
AIMC Congress of Mosaics (Ekim/October 7-10 2008 <strong>Gazi</strong>antep-Türkiye), <strong>Gazi</strong>antep, 2009, s. 55-56.<br />
10 Bkz. S. Sener, a.g.m., 2009, s. 55-56.
Change language