Enfeksiyon Hastalıklarına Giriş-Doç. Dr. Bilgin Arda - Ege ...

lizozim gibi antimikrobiyal maddelerin etkisinden de kaçabilen mikroorganizmaları
karşılayacak bir diğer engel, alveol makrofajlan ve doku histiyositleridir.
Gastrointestinal sistemde tükürüğün antimikrobiyal (lizozim v.b.) içeriği, midenin asit
pH'sı, çeşitli pankreatik enzimler, safra ve intestinal salgılar antibakteriyel etki
gösterirler. Barsakların peristaltik hareketleri ve defekasyonla birlikte epitel
hücrelerinin uzaklaştırılması mikroorganizmaların mekanik olarak uzaklaştırılmasını
sağlar. Bütün müköz membranlarda olduğu gibi buradaki normal floranın da koruyucu
etkisi çok önemlidir geniş spektrumlu antimikrobiyallerle bu floranın değişmesi
patojen mikroorganizmaların daha rahat çoğalmasına ortam hazırlar.
Üriner sistemin savunma mekanizmalarının başında idrarın kendi yapısı gelir. İdrarın
asit pH’ sı ve içerisinde üre ve diğer kimyasal maddeleri barındırması bazı
mikroorganizmaların üremesi için engel oluşturur. Alt üriner sistemin günde 4-8 kez
hızlı idrar akımına maruz kalması olası patojen mikroorganizmaları mekanik olarak
uzaklaştırır. Üretranın uzunluğu, genellikle asendan yolla oluşan idrar yolu
infeksiyonlarından korunmada belirleyici olabilir; üretranın daha kısa olduğu
kadınlarda, erkeklere oranla 14 kat daha fazla idrar yolu infeksiyonu gözlenmesi
bunun bir göstergesidir. Böbrek medullasında hipertonik bir ortamın olması bir çok
mikroorganizmanın yaşamasını engeller; yine böbreklerde üretilen Tamm-HorsfalI
proteini bazı mikroorganizmaları kendisine bağlayarak onların üriner sisteme
yerleşmesini engeller.
Vajenin normal florası ve hormonal faktörler, bu vücut bölgesinin savunmasında
önemli rol oynar.
Dışa açık bölgelerimizden olan gözde en önemli koruyucu mekanizma göz yaşıdır;
göz yaşı fazla miktarda lizozim içermesi ve aynı zamanda mekanik olarak yabancı
partikülleri uzaklaştırması sayesinde konak savunmasına katkıda bulunur.
3. Antijene özgül olmayan immun yanıt:
Akut faz yanıtı olarak da bilinen bu yanıtta invazyonu bir şekilde başarabilmiş
mikroorganizmalara karşı koyabilmek üzere bazı sitokin adı verilen biyolojik
medyatörler ve çözünür moleküller salgılanmaktadır.