Altaylar'dan Tuna'ya TÜRK DÜNYASINDAN SEÇME TÜRKÜLERİMİZ

Altaylar’dan
Tuna’ya
TÜRK DÜNYASINDAN
SEÇME TÜRKÜLER M Z
Türk Ocakları
Ankara ubesi

2
Altaylar’dan Tuna’ya
Türk Dünyasından
Seçme Türkülerimiz
Türk Ocakları
Ankara ubesi
Yayınları Nu: 19
HAZ RAN 2005 – Ankara
Basıldı ı Yer: Boyut Tan Matbaacılık – Ankara
0312 384 73 51
Kitabın hazırlanmasında büyük yardımlarını
gördü ümüz Mehmet ÖZGED K ile Meriç
CO KUN’a te ekkürü bir borç biliriz.
Türkân HACALO LU
Türk Ocakları
Ankara ubesi Ba kanı

Ç NDEK LER:
Türkü Hakkında 1
Altın Hızma Mülâyim 7
O Yana Dönder Beni 8
Susuzam Su sterim 9
Al pek Ye il pek 10
Öllem Öllem Men Öllem 11
A lama Ceylan Balâsı 12
Nergizi Deste Ba ladım 13
Bu Hâl Ne Hâldi 14
Helliyden Da lar Kamı 15
Helhele Verin Geline 16
Aç Aç Kolların 17
A am Süleyman 18
Altın Tabakta Bal Var 19
Ay Dolanaydı Gün Dolanaydı 20
Beyaz Gül Kırmızı Gül 21
Kalenin Dibinde Bir Ta Olaydım 22
Kâr Etmez Ahım 23
Güzellerden Üç Güzel Var 24
Esmerim Güzel Esmer 25
Çakma ı Çak Çıramı Yandırmamı am 26
Güzele Bak Güzele 27
Divân 28
Ninne Yavrum Ninne 29
Yolcu Hoyratı 30
Muhalif Hoyratı 31
Deli Hasanî Hoyratı 32
Bu Dere Ba tan Ba a 33
Yazmalı Gelin 34
Mum Kimin Yanan Kerkük 35
Güler Oynarım 36
Süsen-i Mahmur Yakası 37
Sen Bir Yana Bir Yana 38
Bahçalara Geldi Bahar 39
3

Aylı Gece Serin Külek Göy Çemen 40
Bu Gala Da lı Gala 41
Laçın 42
Size Selâm Getirmi em 43
I dır’ın Al Alması 44
Ben Bir Avuç Darı Olsam 45
Aman Avcı Vurma Beni 46
Ba ında Üzüm Kaldı 47
Bu Da dan A mak Olmaz 48
Özüne Özüm Kurban 49
Süreyya (Seher Vakti Sen Tarlaya Gidende) 50
Ay Gız Adın Amandır 51
Da lar Kızı Reyhan 52
Etir Saçır Gül Çiçek (Arzu Gızım) 53
Uca Da lar Ba ında Yâr irin Olar 54
Asker Olup Vatana Hizmet Ederem Men 55
Kars’a Giderim Kars’a 56
Sen Gelmez Oldun 57
Manastır’ın Ortasında Var Bir Havuz 58
Fındıklı Bizim Yolumuz 58
Pencere Açıldı Bilâl O lan 59
Mayada ’dan Kalkan Kazlar 59
Sabah Oldu Uyansana 60
Sarı Zeybek u Da lara Yaslanır 60
Kırım’dan Gelirim Adım da Sinan’dır 61
Kırmızı Gülün Ali Var 61
Da lar Da lar Viran Da lar 62
Aman Bre Deryalar 63
Ramize’m 64
Hanaylar Yaptırdım Dö etemedim 64
Kıbrıs Gelini (Davul Çalar Güm Güm) 65
Ordunun Dereleri 66
Mektebin Bacaları 67
Ben Giderim Batum’a 68
Hekimo lu Derler Benim Adıma 69
Kaçma Güzel Kaçma 70
Çar amba’yı Sel Aldı 71
Gemiciler Kalkalım 72
4

Halkalı eker 73
Oynayın Kız Oynayın 74
Yaylanın Çimenine 75
Tabancamun Sapını 76
Yine Ye erdi Fındık Dalları 77
Elmayı Top Top Yapalım 77
Cilve Loy ( ndim Dere Irma a) 78
Çift Jandarma 79
Atabarı 80
Çayeli’nden Öteye 81
Yürü Dilber Yürü Ömrümün Varı 81
Misket 82
Mor Koyun 83
Fidayda (Bulguru Kaynadırlar) 84
Atım Araptır 85
Su Sızıyor Sızıyor 86
Nardanesi 87
Dane Dane Benleri Var Yüzünde 88
u Dalma’dan Geçtin mi (Yörük Ali) 89
Zobalarında Kuru da Me e Yanıyor 90
Lâmba da i esiz Yanmaz mı 90
Al u Mumu Eline Yak Demedim mi 91
Malatya Malatya Bulunmaz E in 91
Mevlâm Birçok Dert Vermi 92
Urfa’lıyam Ezelden 93
Karadır Ka ların 94
Evlerinin Önü Mersin 95
Tombalacık Halime’m 96
Ada Yolu Kestane 97
Yabandan Gel Yabandan 98
Yumurtanın Kulpu Yok 99
Ardahan’ın Yollarında 100
Ceviz Oynamaya Gelmi Odama 101
Sö üdün Erenleri 102
A a ıdan Gelir Türkmen Goyunu 103
Hey Onbe li Onbe li 104
Erkilet Güzeli 105
Bizim Eller Ne Güzel Eller 106
5

Yüksek Yüksek Tepelere Ev Kurmasınlar 107
Zeynep Bu Güzellik Var mı Soyunda 108
Kızım Sana Potin Alayım mı 109
Elâ Gözlü Nazlı Yâri 110
Elâ Gözlüm Ben Bu Elden Gidersem 111
Eledim Eledim Höllük Eledim 112
Mızıka Çalındı Dü ün mü Sandın 113
Erzurum Çar ı Pazar 114
Nasıl Methedeyim Sevdi im Seni 115
Pınar Ba tan Bulanır 116
Dün Gece Yâr Hanesinde 117
Gönül Gel Seninle Muhabbet Edelim 118
Havuz Ba ının Gülleri 119
Hazin Hazin Esen Seher Yelleri 120
Keklik Gibi Kanadımı Süzmedim 121
Karanfil Deste Gider 122
Kerpiç Kerpiç Üstüne Kurdum Binayı 123
Makaram Sarı Ba lar 124
Kaleden Kaleye ahin Uçurdum 125
Ben Yemenimi Al sterim 125
Allı Durnam Bizim Ele Varırsan 126
Bizim Evde eker de Lokum Badem Var 127
Benden Selâm Olsun Bolu Be ine 128
Bir Hı mınan Geldi Geçti (Kiziro lu) 129
en Olasın Ürgüp 130
Bir Ata Ver Cigaramı Yakayım 131
Dersini Almı da Ediyor Ezber 132
Gel Ha Gönül Havalanma 133
u Uzun Gecenin Gecesi Olsam 134
Cevizin Yapra ı Dal Arasında 135
Damdan Dama Atlan Yâr 136
Dere Geçit Vermezse 137
Aman Dayler Yol Verin 138
Ham Meyvayı Kopardılar Dalından 138
Antalya’nın Mor Üzümü 139
Bir Dalda ki Kiraz 140
Dürüye’min Gü ümleri Kalaylı 141
Beyaz Giyme Toz Olur 142
6

Estireyim mi Estireyim mi 143
Dere Geliyor Dere 144
Çıktım Belen Kahvesine (Ormancı) 145
Ferayi’dir Kızın Adı Ferayi 146
Fes Ba ına Fes Ba ına 147
Tellidir Yavrum Tellidir 148
Nerden Gelirsin Silifke Kalesinden 149
Türkmen Kızı 150
Silifke’nin Yo urdu 151
Birini de Yavrum Birini 152
Bastım da Kırıldı denin Dalı 153
Vallâhi O Yârdır 154
O Süsem O Sünbül O Gül O Ba ındır 155
ki Keklik Bir Kayada Ötüyor 156
zmir’in Kavakları 157
Güzel Ne Güzel Olmu sun 157
Havada Bulut Yok Bu ne Dumandır 158
Ne A larsın Benim Zülfü Siyahım 159
Yüksek Ayvanlarda Bülbüller Öter 160
Merik (Mara ’tan Bir Haber Geldi) 161
Bitlis’te Be Minare 162
Atem Tutem Men Seni 162
Al Fadime’m Bal Fadime’m 163
Kara Basma z Olur 164
Ben Yetim Ben Yetim 164
Bursa’nın Ufak Tefek Ta ları 165
Elmaların Yongası 166
nce Çayır Biçilmez 167
Deymen Benim Gamlı Yaslı Gönlüme 167
Tanrıdan Diledim Bu Kadar Dilek 168
Evre e Yolları 169
Bu Dünyada Üç ey Vardır Sevilir 170
E in Dedikleri Küçük Bir ehir 171
Nazife Hanım 171
Fincanı Ta tan Oyarlar 172
Niksar’ın Fidanları 173
Saffet Efendi 174
nem Dü tü Yerlere 175
7

Bahçelerde Gül Biter 175
ndim Çayır Biçmeye 176
te Gidiyorum Çe m-i Siyahım 177
Menberi 178
Sendeki Ka lar Bend’olsa 179
Yola Çıktım Mardin’e 180
Aklım Aldın 180
Urfa’nın Etrafı Dumanlı Da lar 181
A an Bilir Karlı Da ın Ardını 182
Anayurt 183
Ay Bılbılım 183
Beri Gel 184
Çalsın Çırtma 184
Ey Güzel Kırım 185
Galiye Banu 186
Gül Dek Öter 187
Hanza Big 187
Gül Suyunda Ya Salan 188
Güzel Türkistan 188
Issık Göl 189
Kamber Han 189
Karagöz Boy Boy 190
Kiyehenni 190
Kuva Bol 191
Meyde Meyde 191
Mingi Tav 192
ıngır ıngır 193
Turgu Oruu 194
Ural’ım Ural’ım 195
Kara Tren 195
Ba Koymu um Türkiye’min Yoluna 196
Mihriban-I 197
Mihriban-II 198
Yolun Sonu Görünüyor 199
Kahraman Irkıma Sızmı hanet 200
8

TÜRKÜ HAKKINDA
“Türküz türkü çı ırırız”
 ık VEYSEL
Türkülerimiz, milletimizin a kını, yi itli ini, isyanını,
hüznünü, melâlini, heyecanını ortaya koyan eserlerdir.
Türküler, Türk milletinin ruh yapısını söze ve sese
(musikiye) dönü türen ürünlerdir. Bu bakımdan türkülerimiz
Türk edebiyatının ve musikisinin önemli temel
ta larındandır. Ancak, bu hazinemizin yeterince incelenip
anlatıldı ını iddia etmek mümkün de ildir. Hatta günümüzde
türkülerimiz, yo un kültür anar isi kar ısında,
unutulmaya yüz tutmu bulunmaktadır.
Elinizdeki kitapta, söz konusu eksikli i gider-mek
amacını ta ımaktan uzaktır. Bu kitapta güdülen amaç,
gençlerimize türkülerimizin önemini kavratmak için bir
ba langıç yapmaktır. Bunun için türkü terimini çe itli
yönleri ile ele alaca ız.
1.Türkü Kelimesinin Anlamı
Türkü kelimesinin çe itli sözlüklerdeki anlamı u
ekilde anlatılmaktadır: “Türklere has bir biçimde arkı”,
“hece ölçüsüyle yazılma ve halk ezgileriyle bestelenmi
manzume”.
Türkü kelimesinin kayna ı da u ekilde anlatılmaktadır:
Farsça, aidiyet bildiren, nispetî’si Türk kelimesine
eklenerek Türkî (Türk’e ait, Türk’ün malı, Türk’e
özgü) kelimesi türemi tir. Bu kelime, zamanla, Türkçe dilbilgisi
uyum kurallarına uydurularak türkü eklini almı tır.
Türkü kelimesi hem Türk edebiyatını hem de
Türk musikisini ilgilendirmektedir.
9

2. Türk Edebiyatında Türkü
Türkü, Türk Halk Edebiyatının nazım tür ve
ekillerinden biridir.
10
a. Nazım ekli Olarak Türkü
Türkü ekli hane (bent) ve ba lantı (kavu tak,
nakarat) dan olu ur. Haneler genel olarak iki ve üç
mısradan meydana gelir. Ancak tek numaralı haneler
oldu u gibi, dört veya daha fazla mısralı haneler de
bulunmaktadır. Türkülerdeki hâne sayısı da de i kendir.
Genel olarak iki hânelidir. Ancak, bir,üç, dört ve daha
fazla sayıda hâneli türkülerimiz de vardır. Genel olarak
yedili, sekizli ve on birli hece veznindedir.
Türkülerimizin kafiye sisteminde de kesin
kurallar yoktur. Genellikle zayıf kafiyeler ve cinaslar
kullanılmı tır. Heceler ve ba lantılar kendi arasında
kafiyelenirler.
Mâni ve ko ma eklinde söylenmi türkülerimiz
de çoktur. Günümüzde bestelenmi türkülerin ço u
ko ma eklindedir. Mâni eklinde türküler 7’li, ko ma
eklindeki türküler 11’li hece vezni ile söylenmi tir.
Türkülerde, a k, hasret, ölüm, gurbet, yi itlik vb.
konular i lenmi tir. Türkü, bir olay üzerine yakılır.
üphesiz türküyü ilk söyleyen biri vardır. Ancak, ezgi ile
ilk defa söylenen türkü, a ızdan a ıza geçerek söz ve
ezgi olarak de i ikliklere u rar. Toplumca benimsenmeyen
ifadelerden temizlenir, ezgisi üstün seviyeye
ula ır. Böylece son eklini alır. Buna ra men türkü çe itli
yörelerde az çok de i ik söylenir.
Türkülerimizin bâzılarında anlam birli i olmadı ı,
hattâ anlamsız oldu u söylenir. Bu görü isabetli de ildir.
Türkülerimizde, özellikle mânilerde, hazırlık niteli inde
söylenmi sözler vardır. Bunun sebebi esas dü üncesini
belirtmek için zaman kazanma, dü ünme fırsatı do urma
yöntemidir. Unutulmamalı ki türküler ifahî (sözlü) ürünlerdir.
Do maca söylenir. Dü ünce bir veya iki mısrada

dile getirilir. Di er mısralar hazırlık niteli inde doldurma
mısralardır. Bunlar ayrıca ritm ve melodi sa lar.
3. Türk Müzi inde Türkü
Türkü, Türk müzi inin halk müzi i dalında yer
alan bir türüdür. Türkü sözünün sahibi bilinmedi i gibi
türküyü besteleyen de bilinmemektedir. Toplumun ortak
malıdır.
Her yakılan türkü uzun süre toplumda ya amaz.
Konusu toplumca benimsenen, ezgisi dokunaklı, etkileyici
olan, sanat gücü yüksek olan türküler daha uzun ömürlü
olmu tur.
Türkülerimizin müzik bilimi açısından derinli ine
incelemesinin yapıldı ını söylemek mümkün de ildir.
Bunun için ses ve makam sistemleri kesin olarak ortaya
konamamı tır. Ancak, türkü hakkında genel olarak unları
belirtebiliriz:
Türkü deyince, Türk Halk Müzi ini (folklorik Türk
müzi ini) anlarız. Tek sesli müziktir. Makamına, genel
olarak ayak denir. Tavır ve a ız özelliklerini karar
sesleri belirler. Ezgi akı ı, tavır, üslûp ve ritm türkünün
aya ını ortaya çıkarır.
Türkü formu, Klâsik Türk Müzi inin arkı
formunun kar ılı ıdır. Esas itibariyle Klâsik Türk Müzi i
ile Türk Halk Müzi i arasında derin farklar, ayrılıklar
yoktur. Türk müzi inin genel özelliklerini türkülerimiz de
ta ımaktadır. Tabiattaki sesleri kar ılamada yeterlilik,
ifade gücündeki üstünlük, ezgi ve ritm zenginli i
türkü-lerimizde açıkça görülür.
Gerek halk gerekse klâsik müzi imizde anlamsız
ifadeler, terennümler ve ünlemler önemli yer tutar: Of,
aman
Annem vb. ünlemler.
Türk Halk Müzi inde hüseynî makamı en çok
kullanılan makamdır. Bunun yanında hicaz, segâh, rast,
karcı ar, u ak vb. makamlar da çok kullanılmı tır.
11

Tabiatıyla klâsik müzi imizde kullanılan bütün makamlar
halk müzi imizde yer almaz.
Türkülerimizin büyük ço unlu u sanat eseri
olarak kar ımıza çıkar. Ancak, Rumeli, Azerbaycan ve
Kerkük yöre türkülerinin daha sanatkârane i lendi i
gözden kaçmamaktadır.
Türk Halk Müzi i (türküler) eserlerine göre iki
grupta toplamak mümkündür:
a. Uzun havalar (usulsüz): Uzun hava, bozlak,
maya, kayaba ı, garip, kerem vb.
b. Kırık havalar (usullü) :Kırık hava, zeybek,
halay, bar, horon, kar ılamalar, sallamalar vb.
4. Türk Halk Oyunları
Türk halk oyunları, türkülerimizin ayrılmaz bir
parçasıdır. Ço u halk oyunu türkü e li inde oynanır. Bin
be yüz civarında halk oyunumuz vardır: Halay, zeybek,
horon, bar, kar ılama vb. ba lıcalarıdır.
Halk oyunlarımız tek ki ilik 2,3,4, ve toplu hâlde
oynananlar eklinde gruplandırılır. Oyun esnasında ba ta
mendil olmak üzere bıçak, kalkan, de nek vs. kullanılır.
Sema (sema) oyununu mistik bir ritüel olarak de erlendirmek
gerekir.
5. Türk Halk Müzi inde Sazlar
Türk Halk Müzi inde kullanılan sazların tamamı
Orta Asya kaynaklıdır. Zamanla ve co rafi konumdan
etkilenmek suretiyle meydana gelen de i iklikler bu
sonucu de i tirmez. Türk Müzi i çevre müzikleri etkiledi i
gibi onlardan da etkilenmi tir. Ancak, Türk müzi inin
ba at unsur oldu u da unutulmamalıdır. Türk sazları da
çevre toplumları arasında kabul görmü tür.
12

Türk Halk Müzi inde yabancı kaynaklı sazlar da
kullanılmaktadır. Kuzeydo u Anadolu ve Azerbaycan’da
akordion, Edirne çevresinde klarnet gibi.
Klâsik müzik sazlarından bazıları da Türk halk
müzi inde yer yer kullanılmı tır. Kanun, tambur, def,
darbuka, barbet, e tari, mey bunlardandır.
Halk müzi imizde kullanılan ba lıca sazlar
unlardır:
Vurmalı Sazlar:
a. Davul: aman davulu olarak ortaya çıkmı tır.
Davul kelimesi Arapça tabl den bozmadır. Türkçesi
töngürdür.
* Zilli ma a, ka ık, ak ak, na aralar
b. Tezeneli Sazlar:
* Ba lama: Kopuz, ba lamanın ortasıdır. Saz
(meydan ve divan), çö ü , ba lama, bozuk, tambura,
cura, taç önemli çe itlerindendir.
c. Yaylı Sazlar:
Kemençe ve kabak kemene ba lıcalarıdır.
ç. Üflemeli Sazlar:
Zurna, kaval, düdük, sipsi ve tulum en yaygın
olanlarıdır.
Elinizdeki kitapta Türkiye, Kerkük, Azerbay-can
Rumeli, ve di er Türk illerinden derlenmi türküler
toplanmı tır. Bu türkülerin notaları TRT repertuarında
mevcuttur. Kitabın sonuna türkü tarzında bestelenmi
eserler de konmu tur.
Bir milleti ayakta tutan en önemli kültür unsurlarından
biri millî müziktir. Sosyal, psikolojik ara tırmalar
göstermi tir ki ödünç alınması (iktibas edilmesi) en zor,
hatta imkânsız kültür unsuru müziktir. Her türlü baskı millî
müzi i ortadan kaldıramaz, ancak dejenere eder. Bilimin
13

u tespitini, günümüz müzik anlayı ları ile kar ıla tırınız.
Nasıl bir vahim sonuca do ru gitti imizi göreceksiniz.
Siz gençlerimize dü en millî kültür unsurlarımıza
sahip çıkmak ve onları gönülden benimsemektir.
14

ALTIN HIZMA MÜLÂY M
Kerkük
Kaynak ki i: Abdurrahman Kızılay
Derleyen: Nida Tüfekçi
Altın hızma mülâyim
Seni Hâk’tan dileyim
Yaz günü Temmuz’da
Sen terle ben sileyim
Gün gördüm günler gördüm
Seni gördüm âd oldum
Altın hızma incidi
Gömle in narincidi
Menim lâl olmu dilim
Ne dedi yâr incidi
Gün gördüm günler gördüm
Seni gördüm âd oldum
Altın hızma duda a
Yara ır al yana a
Gel yârim görü elim
Ben gidirem ira a
Gün gördüm günler gördüm
Seni gördüm ad oldum
MÜLÂY M: Yumu ak, uygun
LÂL : Dilsiz, konu mayan, suskun
HIZMAV=HIZMA: Buruna takılan halka
AD OLMAK: Mutlu olmak sevinmek
15

O YANA DÖNDER BEN
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
O yana dönder beni
Bu yana dönder beni
Üregimde yaram var
Tabibe gönder beni
Çayır kıssa biçilmez
Su derindir geçilmez
Mene derler yârdan geç
Yâr irindir geçilmez
O yana dönder beni……
Tabibim na ı tabip
Yaram oyna ı tabip
Bahtı yaram sa lamaz
Döktü gözya ı tabip
O yana dönder beni……
Tabibim gel yanıma
Bak yaralı canıma
Madem tabip de ildin
Niçin girdin kanıma
O yana dönder beni…… .
16

GECELER ZAR GECELER
(SUSUZAM SU STEREM)
Kerkük
Kaynak ki i :Fahrettin Ergeç
Derleyen: Mehmet Özbek
Geceler zar geceler,(esmer halların gösterir)
Mene zinhar geceler (koynun kuca ın gösterir)
Ay battı ülker do du, (esmer yana ın gösterir)
Gelmedi yâr geceler (koynun kuca ın gösterir)
Susuzam su isterem, esmer yana ın gösterir.
Yatma a yer isterem. koynun kuca ın gösterir.
Gecenin yarısıdı (esmer halların gösterir)
Yâr ömrüm vârisidi (koynun kuca ın gösterir)
ki gözüm insaf et (esmer yana ın gösterir)
nsaf din yarısıdı (koynun kuca ın gösterir)
Susuzam su isterem, esmer yana ın gösterir.
Yatma a yer isterem, koynun kuca ın gösterir.
Geceler ases menem (esmer halların gösterir)
Bineva bikes menem (koynun kuca ın gösterir)
Can erdim cefa çektim (esmer yana ın gösterir)
Eme i abes menem (koynun kuca ın gösterir)
Sususam su isterem, esmerin yana ın gösterir
Yatma a yer isterem, koynun kuca ın gösterir.
SUSUZAM: Susamı ım B NEVA: Sessiz
ZAR: nleyici B KES: Kimsesiz
Z NHAR: Sakıncalı ABES: Bo ,gereksiz
17

AL PEK YE L PEK
Kerkük
Kaynak ki i:Tahsin Kerküklüo lu
Derleyen : Nida Tüfekçi
Al ipek ye il ipek keytan ederler
Vay nene namurad olum bühtan ederler
Al ipek ye il ipek keytan ederler
Vay nene namurad ölüm bühtan ederler
Keten köynek dizden yâr... keytan ederler
Hay aman bu yüzden yâr...bühtan ederler
Uyma eller sözüne... keytan ederler
Ayak kesme bizden yâr... bühtan ederler.
Al ipek ye il ipek................................
Keten köynek beden dar... keytan ederler
Beni koyup giden yâr... bühtan ederler
Evvel böyle de ildin... keytan ederler
Seni bir ö reten var... bühtan ederler
Al ipek ye il ipek..................................
Keten köynek dizuvdan ... keytan ederler
Bir yavru yüzünden...bühtan ederler
Yüzün dönder bir öpem ...keytan ederler
O sürmeli gözünden... bühtan ederler
Al ipek ye il ipek...............................
BÜHTAN ETMEK: ftira etmek
KEYTAN ETMEK:Ayıplamak
AYAK KESMEK:Gelmemek
D ZUVDAN:Dizinde,dizinden
18

ÖLLEM ÖLLEM MEN ÖLLEM
Kerkük
Kaynak ki i ve Derleyen: Re it Küle Rıza
Damımız ardı çöle
Sunalar endi göle
Aya ıma kan doldu
Yoluna gele gele
Öllem öllem men öllem nece
Ba ına dolanım bu gece
Karaçadır üstüyem
Bir esmerin dostuyam
Kur’an getir and içim
Sen gideli yaslıyam
Öllem öllem......................
Karaçadır haraldan
Boyun seçtim maraldan
Ne derdim var ne belâm
Sensin benzim saraldan
Öllem öllem........................
Ay çıktı minaradan
Ne geçipti aradan
Seni bana getirsin
Yeri gö ü yaradan
Öllem öllem.......................
ÖLLEM:Ölürüm; NECE:Nasıl,
SARALDAN:Sarartan
19

A LAMA CEYLAN BALASI
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
A lama ceylan balası,
Sızlama ceylan balası
Gider gözün karası,
Soyunum bak canıma
Hepsi de sevdan yarası.
Bu da lar olmasaydı
Lalası solmasaydı
Ölüm Allah’ın emri
Ayrılık olmasaydı
A lama ceylan balası...............
Bu da ların ardı var
Gönlümün muradı var
Gözlerinden anladım
Sende sevda derdi var
A lama ceylan balası................
Bu da lar güzel da lar
Ba ını duman ba lar
Bir derde dü mü em ki
Halımı gören a lar
A lama ceylan balası..................
BALA: Yavru, genç (sevgili)
MURAT: Dilek, istek, arzu
LALA: Lâle
20

NERG Z DESTE BA LADIM
Kerkük
Kaynak ki i: Tahsin Kerküklüo lu
Derleyen: Nida Tüfekçi
Nergizi deste ba ladım
Desteye beste ba ladım
Birini öz yârimçin
Birini dosta ba ladım.
Gittiler yurt koydular
Yarama murt koydular
Eski yaram üstüne
Yeni barut koydular
Nergizi deste ba ladım…………
Gidersen men de gelem
Ka üste kalem salam
Gönlün hiç fikretmesin
Arkandan ben de gelem
Nergizi deste ba ladım………..
Gidersen u ur olsun
Gök çimen yolun olsun
Nerde uykun gelirse
Kolum yastı ın olsun
Nergizi deste ba ladım
.....................................
GÖK: Ye il
MURT: çinde su bulunan küp ve testilerde olu an
yanık tedavisinde kullanılan ye ilimsi tortu
F KRETMES N:.Endi e etmesin
YÂR MÇ N:Yârim için
21

BU HAL NE HALDI
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
Bu hal ne haldı gözel ne haldı ,
Yanakta dö dürüpsen
Canım ne haldı gözüm ne haldı,
Âlemi yandırıpsan
Bu hali hurda meni
Salıpdı derde meni
Rakipler yı nak etti
ster giderde meni
Bu hal ne haldı..............................
Bu da lar halı kaldı
Ku uçtu yavrı kaldı
Anahtar yâr koynunda
Gönlüm bu havlı kaldı
Bu hal ne haldı...............................
Evlerinde halı var
Duda ında balı var
Men öz yârim tanırım
Yana ında halı var
Bu hal ne haldı................................
HAL : Bo
HAL : Durum ,vaziyet
HAL : Yüzdeki ben
BUKHAVLI : Prangalı, kilitli
22

HELL YDEN DA LAR KAMI
Kerkük-Tezehurmatı
Kaynak ki i: Kerkük Kızı Selime-Abdurruhman
Kızılay
Derleyen:TRT Müzik Dai.Ba k.THM.Md.
Helliyden da lar kamı
Yâr bize vadeylemi
He dedi gellem gellem
Gelmedi heyr görmemi
Gedisen Hamadana
Siyah zilf taradana
Bilmirem sene kurban
Yen seni yaradana
Helliyden da lar kamı ……
Gidisen himmet ile
Gözya ım kümbet ile
Men senin sen de menim
Bes bunca minnet ile
Helliyden da lar kamı ……….
Gedisen yara sele
Çek bir kinara sele
Çi bir özün bilmeyen
Çi bir divara sele
Helliyden da lar kamı …….
GELLEM: Gelirim
HEYR: yilik,hayır
BES:Yeter, kâfi
YEN:Yahut
BUNCA: Bukadar
23

HELHELE VER N GEL NE
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu-
Mehmet Kalayı
Derleyen: Nida Tüfekçi
Helhele verin geline
Deste gül verin eline
Altun kemer ba lamı
Gelin ince beline
Helhele verin geline
Deste gül verin eline
vay vaaaaaaay
Elinde terezi var
Cebinde çerezi var
Alemnen oynar güler
Menimnen garezi var baba
Helhele verin geline……….
vay vaaaaaaaay
Kapıdan geçti yârim
Yâramı e ti yârim
Uydu eller sözüne
Menden vazgeçti yârım baba
Helhele verin geline………..
HELHELE: Sevinç belirten çı lık
ÇEREZ: Fındık, fıstık
E T : De ti
24

AÇ AÇ KOLLARIN D GEL YANIMA
Kerkük
Kaynak ki i:Mehmet zzet Hattat
Derleyen:Abdurrahman Kızılay
Aç aç kolların digel yanıma
Seni esmerim saram canıma
Ça ırdım gelmedi naz eder bana
Benim esmerim de er yüz cana
Gel yanıma gel,güzelim gel
Kolların boynuma sar
Ça ırdım gelmedi naz eder bana
Benim esmerim de er yüz cana
Kalk gidelim kalk yollar ırak
Alma aklımı sevdi im bırak
Halsızam keyfsizem gelmez yanıma
O siyah gözleri girer kanıma
Gel yanıma gel, güzelim gel…………
25

A AM SÜLEYMAN PA AM SÜLEYMAN
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen: Nida Tüfekçi
A am Süleyman Pa am Süleyman
Evleri köpri ba ında
Boyuna hayran
Boyu boylardan küle a am Süleyman
Benzersin konca güle boyuna hayran
Yıkıpsan babam evi a am Süleyman
Yüzüme güle güle boyuna hayran
A am Süleyman.............................
Gözü ki mi e benzer a am Süleyman
Arak içmi e benzer boyuna kurban
Yüzü kı benzi sarı a am Süleyman
Gözden dü mü e benzer boyuna kurban
A am Süleyman...........................
Yeri i kaza benzer a am Süleyman
Boyu rakka a benzer boyuna kurban
Birgün seni görmesem a am Süleyman
Bir kı bir yaza benzer boyuna kurban
A am Süleyman.........................
KÜLE: Kısa, cüce
K M : Çekirdeksiz üzüm
ARAK: Rakı
YER :Yürüyü ü
26

ALTIN TABAKTA BAL VAR
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahap Sait
Derleyen:Mehmet Özbek-Suphi Saatçi
Altın tabakta kaymak
Yilini barmak barmak
Deger dünya malını
Kerkük’ten bir kız almak
Altun tabakta bal var
O lan neneme yalvar
Nenem sana kız vermez
El kaldır Hakk’a yalvar
Altın di im kaplama
O lan girme odama
Nenem sana kız vermez
Elçi gönder babama
Altun tabakta bal var…………..
Altın yüzük mende var
Menim gözüm sende var
Bunu Hüda’m yazıptı
Menim elimde ne var
Altun tabakta bal var…………..
Y L N : i kin, kabarmı
HÜDA: Allah
27

AY DOLANAYDI GÜN DOLANAYDI
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen: Nida Tüfekçi
Ay çıktı daha batmaz ay dolanaydı
Hüsnünü gören yatmaz gün dolanaydı
Hüsnün gibi bir hüsün ay dolanaydı
Bir da Allah yaratmaz gün dolanaydı
Ay dolanaydı gün dolanaydı
Yarın tek tek yürüyü ü mende olaydı
Ay çıktı yolda durdu ay dolanaydı
Gör ne hayâlda durdu gün dolanaydı
Yazmanın saçakları oy ay dolanaydı
Gözüne dalda durdu gün dolanaydı
Ay dolanaydı gün dolanaydı
Yarın tek tek yürüyü ü mende olaydı
Ay çıktı batar indi ay dolanaydı
Yâr okun atar indi okun yanaydı
Leylâ hasta dü üpdü ay dolanaydı
Mecnun can satar indi gün dolanaydı
Ay dolanaydı gün dolanaydı
Yarın tek tek yürüyü ü mende olaydı
28

BEYAZ GÜL KIRMIZI GÜL
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Sait
Derleyen:Mehmet Özbek
Beyaz gül kırmızı gül
Güller arasından gelir
Yarim giymi beyaz ezye
Sabah namazından gelir.
Beyaz gül deste deste
Derdinden oldum hasta
Digel bir yüzün görem
Kalmı am son nefeste
Beyaz gül kırmızı gül……….
Güller açmaz her yerde
Bülbül ötmez her yerde
Felek bizi ayırdı
Her birimiz bir yerde
Beyaz gül kırmızı gül……..
Bir beyaz gül olaydım
Yar göksüne konaydım
Günde bir yüzün görüp
ster isen solaydım
Beyaz gül kırmızı gül ……….
Beyaz gül var elinde
Gümü kemer belinde
kimizin sevdası
Kaldı âlem dilinde
Beyaz gül kırmızı gül…….
Beyaz gülün adı var
Gözlerinde cadı var
Severem beyaz gülü
Onun ba ka tadı var
Beyaz gül kırmızı gül……..
29

KALEN N D B NDE B R TA OLAYDIM
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
Kalenin dibinde bir ta olaydım
Gelene gidene gidene gidene yolda olaydım
Bacısı gözele karda olaydım
Kalk gidah mey- hana hanaya çay- hana hanaya
mey-hana hanaya baba gönlüm e lensin
Yarın Hakk’ın divanında divanında divanında
Do ru da söylensin
Kalenin dibinde üç a aç incir
Elinde kelepçe kelepçe kelepçe boynunda zincir
Zinciri çok sallama kolların incir
Kalk gidah mey- hana hanaya çay- hana hanaya
mey-hana hanaya baba gönlüm e lensin
Yarın Hakk’ın divanında divanında divanında
Do ru da söylensin
30

KÂR ETMEZ AHIM
Kerkük
Söz yazarı: air Osman Nevres
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen: Nida Tüfekçi
Kâr etmez ahım sen gülüzâre
Onulmaz i ler güzelim dilde bu yâre (ah)
Olsam da geçmem bin pâre pâre
Sevmi bulundum güzelim gayrı ne çare (ah)
Avare gönlüm menendi bülbül
nler senin’çin güzelim ruz-u eb’eytül (ah)
N’ettinse naçar ettim tahammül
Sevmi bulundum güzelim gayrı ne çare (ah)
Çekmez efendim bu derdi herkes
ster kabul et güzelim ister dilim kes (ah)
Çekmezdim amma ey uh-i Nevres
Sevmi bulundum güzelim gayrı ne çare (ah)
31

GÜZELLERDEN ÜÇ GÜZEL VAR
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu-
Abdurrahman Kızılay
Derleyen:Nida Tüfekçi
Güzellerden üç güzel var sevilir
Biri o lan biri gelin bir’si kız
(Ah güzel bir’si kız vah irin bir’si kız)
O lan size gelin size kız bize
32
Ba ımı sevdaya salan bir güzel
Ah yaman bir güzel vah irin bir güzel
Gözelin ka ları da karadır kara
Çok aradım bulamadım bir çara
Ah yaman bir çara vah irin bir çara
Meyvelerden üç meyve var yenilir
Biri alma biri ayva birisi nar
(Ah gözel bir’si nar vah irin bir’si nar)
Elma size ayva size nar bize
Ba ımı sevdaya salan bir güzel
…………………………………

ESMER M GÜZEL ESMER
Kerkük
Kaynak ki i: Abdurrahman Kızılay
Derleyen: Abdurrahman Kızılay
Esmerim güzel esmer
Derdimi yazan esmer
Ne muhannet yarımı
Katlime gezen esmer
Ah esmerim ah hayatım
Ah esmerim ah hayatım
Can esmerim can esmerim
Esmer gözün karadır
De me gönül yaradır
Bahdım ceylan gözüne
Gözün daha karadır
Ah esmerim ah hayatım
Ah esmerim ah hayatım
Can esmerim can esmerim
Esmerin inci di i
Dünyada yoktur e i
Beni dertlere saldı
Al yanak kalem ka ı
Ah esmerim ah hayatım
Ah esmerim ah hayatım
Can esmerim can esmerim
33

ÇAKMA I ÇAK ÇIRAMI YANDIRMAMI AM
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen: Nida Tüfekçi
Çakma ı çak çıramı yandırmamı am
Yarım’çin potin aldım
Tekin yolda salmı am
Çırayım sana çırayım
Hem fitilim hem ya ım
Gözümde yâre derem
Bir gün olsa kona ım
Çakma ı çak çıramı yandırmamı am
Yarım’çin potin aldım
Tekin yolda salmı am
Çıramda ya tükendi
Ne yaman vakt tükendi
Ne sende bu güzellik
Ne bende ah tükendi
Çakma ı çak çıramı yandırmamı am
Yarım’çin potin aldım
Tekin yolda salmı am
Çıramı yandıraydım
Yol üste konduraydım
Yârim bize gelende
Heybesin endireydim
Çakma ı çak çıramı yandırmamı am
Yarım’çin potin aldım
Tekin yolda salmı am
34

GÖZELE BAK GÖZELE
Kerkük
Kaynak ki i:Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
Gözele bak gözele
Gelip bizden söz ala
Menim bir esmerim var
De i mem yüz gözele
Bahça barımdan oldum
Ayva narımdan oldum
Gece uykusu bilmem
Gündüz kârımdan oldum
Bahçada barım sana
Ayvayam narım sana
Gam çekme nazlı gözel
Ölencek yârım sana
BAR: Meyve a açlarının çiçekleri
KÂR:
35

D VAN (KERKÜK URFASI)
Kerkük
Kaynak ki i:Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen: Mehmet Özbek
Yâr ey yâr ey........
Gülüm di gel men seni seveli neçe il neçe ay gündü
Sen meni aldattun bu sende neçe dildi (hayranun
olum)
Yana unun dört bir etrafı penbe-i ala güldü
Öpsem öldürürler öpmesem ölem aman bu nasıl i ti
Hiç bilmem hara gidim
Dede gene men dayanam
Aç sinem men dayanam
Kerem a kından yandı
Umut ver men de yanam
Yâr dayansın
Sineme yâr dayansın
Men dü tüm a k oduna
Tutu sun yâr da yansın
36

N NNE YAVRUM N NNE
(EVLER N N ÖNÜ YONCA)
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Emin Aldemir
Evlerinin önü yonca
Yonca kalkmı dam boyunca
Boyu uzun beli ince
Ninne yavrum ninne
Esmer yarim ninne
Ninne ninne
Evlerinin önü bakla
Güvercinler atar takla
Al beni koynunda sakla
Ninne yavrum ninne…….
Evlerinin önü lala
Saki doldur ver piyala
Sarho olak dü ek yola
Ninne yavrum ninne…….
Evlerinin önü susam
Sıyrılıp koynuna girsem
Hergün sabah boyun görsem
Ninne yavrum ninne……
SAK : çki da ıtan; P YALA: Kadeh
37

YOLCU HOYRATI
Kerkük
Derleyen: Abdurrahman Kızılay
A am a am oy a am
Yatmamı am oy a am
Âlem irin uykuda
Ben derdimnen say a am
Ben a kımnan oy a am
Her ayınnan
Her hafta her ayınnan
Günde bir kerpiç kopar
Ömrümün sarayınnan
A am a am öz a am
Fikrin saf et gez a am
Muhabbet ölüncedi
Deme gözden uza am
Men sana gülüm demem
Gülün ömrü kem olur
Men sana reyhan demem
Yaprak döker dal olur
Men sana dervi demem
Post gider abdal olur
Men sana pa am demem
Tahttan dü er azlolur
Men sana begim diyerem
Daim begler beg olur
38

MUHAL F HOYRATI
Kerkük
Derleyen:Abdurrahman Kızılay
Da lar ye il boyandı
Kim yattı kim uyandı
Kalbime ate dü tü içinde yâr da yandı
Su serptim ata sönsün
Serpti im su da yandı
Aman azrail aman
Alma canım bin zaman
Gider o yâre haber
Yâr da yanar bir zaman
Aman aman hiç bilmem hara gidim
Kerkük’lüyem men özüm
Kulak ver dinle sözüm
Canlar Kerkük’e kurban
Evvel ba ta men özüm
Bir vay iki vay üç vay
Aktı çe mim doldu çay
Bin güne biz dü mü ık
Desak vay demesak vay
39

DEL HASANÎ HOYRATI
Kerkük
Kaynak ki i:Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Mehmet Özbek
Baba bugün
Kebapçıyam közüm yok
al sataram bezim yok
Yeri o boya dönüm
Yıkıpsan babam evin neyim
Men ahlâkın be endim
Cemalinde gözüm yok
Yeri dinive dönüm
Yıkıpsan babam evin neyim
Dâd ey dâd eluvden
Olmadım âd eluvden
Kurulsun hak divânı
Kurtulam yâd elinden
Baba bugün
Kebabın közü yanar
Sürmenin gözü yanar
Dostunu yâda veren
Akıbet özü yanar
Yeri dinive dönüm
Yıkıpsan babam evin neynim
Dâd ey dâd ey ak amın karasıdı
Ba rımın yarasıdı
Aslan çakal oluptı
Çakal aslan oluptı
Dünyanın modasıdı
40

BU DERE BA TAN BA A
Kerkük
Kaynak:Kerim Osman Bezirgân
Derleyen: Mehmet Özbek
Bu dere ba tan ba a almalı ba
Almalar kızarıptı dön geri bak
Yârim Allah a kına gitme ırak
Ne yaman ögredipler u bülbülü
Her seher gelir derer gonca gülü
Bu dere ba tan ba a incazlı ba
ncazlar mor oluptu dön geri bak
Yârim Allah a kına gitme ırak
Ne harap ögredipler u bülbülü
Her sabah kapıp kaçar gonca gülü
Bu dere ba tan ba a nar a acı
E ildim birin tuttum o da acı
Yârim Allah a kına mene acı
Ne yaman ögredipler u bülbülü
Her sabah gelir derer gonca gülü
KIZARIPTI: Kızarmı ,
HARAP: Kötü,
NCAZ:Mürdüm eri i
41

YAZMALI GEL N
Kerkük
Söz: Dr.Muzaffer Arslan
Müzik: Abdurrahman Kızılay
Yazmalı gelin yaz mene
Bir bahar bir yaz mene
A kından deli oldum
Gel etme bunca naz mene
Yazman yazmalı gelin
Gözler sürmeli gelin
Da a da a asumana
Adın yazmalı gelin
Yazmalı gelin.......
Yazmaya yaz adımı
Yâdına say yâdımı
Men sözümden çıkarsam
Kır kolum kanadımı
Yazmalı gelin.........
42

MUM K M N YANAN KERKÜK
Kerkük
Söz:Anonim
Müzik:Mehmet Özbek
Yıktılar kalamızı
Sürdüler balamızı
Daha can bo azdayken
Çektiler salamızı
Ah Kerkük yüz ah Kerkük
Her zaman yüz ak Kerkük
Ölseydim dü meseydim
Men sennen uzak Kerkük
Nobatçı Hoyratı:
Nalân......nalân baba bugün
Gene geyduv a ı sen
Karanı sen a ı sen
Uçurttun bülbülleri
Veran ettuv beni sen
Kıl tekin inceldipsen
Menim kimin da ı sen
Elinde yâd elinde
Öt bülbül yâd elinde
Bu diyâr mezar olsun
Kalmasın yâd elinde
Can Kerkük canân Kerkük
Her söze kanan Kerkük
Kalıptı yârdan uzak
Mum kimin yanan Kerkük
43

GÜLER OYNARIM
Kerkük
Kaynak ki i:Salih Köprülü
Derleyen:Abdurrahman Kızılay
Güler oynarım yanar a larım
Güler oynarım oy oy bahtı karalım
Evi önünde kabrimi kazın
O yârin adını ta ıma yazın
Çare bulunmaz oy oy a kımı yazın
Güler oynarım yanar a larım
Güler oynarım oy oy bahtı karalım
Evi önünde yayılır ku lar
Derdimin dermanı o kara ka lar
O elma yanaklar oy oy o inci di ler
Güler oynarım yanar a larım
Güler oynarım oy oy bahtı karalım
Evi önünde ekilmi darı
Aradım bulamadım o nazlı yâri
Gözleri mavi oy oy saçları sarı
Güler oynarım yanar a larım
Güler oynarım oy oy bahtı karalım
44

SÜSEN’ MAHMUR YAKASI
Kerkük
Kaynak ki i: Abdülvahab Said-K.Osman
Bezirgân
Derleyen:Mehmet Özbek
Ba lantı:
Süsen-i mahmur yakası
Yoktu da yârin vefası
Çoktu o yârin cefası
Hacı Molla Seyit babası
Korya aturlu balası
Diye diye dilden oldum
Baka baka gözden oldum
Gide gide yoldan oldum
(Seve seve candan oldum)
(Bala bala yârdan oldum)
Urfa bir yana dü er
Saçak gerdana dü er
Nasıl bir saç kondurmu
Her gün bir yana dü er
Ba lantı:
Aparın posta meni
Yetirin dosta meni
Yârdan bir haber aldım
Batırdı yasa meni
Ba lantı:
Evleri ark boyunda
Gördüm turunç koynunda
Mennen senin günâhın
Kalsın anan boynunda
Ba lantı:
SÜSEN YAKA:Bir yaka modeli,
BEÇE:Çocuk
KORYA, ATURLU:Kerkük’te yer isimleri
45

SEN B R YANA B R YANA
Kerkük
Kaynak ki i:Abdülvahit Küzecio lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
Sen bir yana bir yana
Men bir yana bir yana
Ka ın karadır gözün elâdır
Benzirsen ceylana
Mecburam men sana
Zilfin siyah zil kimi (sen bir yana bir yana)
Yanakların gül kimi (sen bir yana bir yana)
Kar ında boyun e dim (sen bir yana bir yana)
Alıp satma kul kimi (sen bir yana bir yana)
Ba lantı:
Ka ın karadır
Gözün elâdır
Benzirsen ceylana
Mecburam men sana
Zilfin kıssa üz örtmez (sen bir yana bir yana)
Sevdan ba ımdan gitmez (sen bir yana bir yana)
Mene etti in zulmü (sen bir yana bir yana)
Gök ba lı firenk etmez (sen bir yana bir yana)
Ba lantı:
Zilif uzun yüze dü er (sen bir yana bir yana)
E ilsen dize dü er (sen bir yana bir yana)
Zilfin acem ipe i (sen bir yana bir yana)
Teli Tebriz’e de er (sen bir yana bir yana)
Ba lantı:
GA :Ka , Z L F:Zülüf, saç
K M :Gibi, F RENK:Müslüman olmayan
46

BAHÇALARA GELD BAHAR
Kars
Kaynak ki i: hsan Tafralı
Derleyen: Emin Aldemir
Bahçalara geldi bahar,
Ye il halı serdi bahar
Gel dedim gelmedin yâr.. gelmedin yâr
Meni yâda salsana yâr,
u gönlümü alsana yâr,
A ceylan sevdi im
Mehriban sevdi im
Sırrımı bilmedin, bilmedin yâr!
Bahçalarda güllü çemen
Güllü çiçek, güllü çemen
Gül dedim, gülmedin yâr... gülmedin yâr
Meni yâda salsana yâr
u gönlümü alsana yâr
A ceylan sevdi im
Mehriban sevdi im
Sırrımı bilmedin, bilmedin yâr
irin irin gözle meni,
Özün dedin özle meni,
Gözledim gelmedin yâr ... gelmedin yâr
Meni yâda salsana yâr,
u gönlümü alsana yâr
A ceylan sevdi im
Mehriban sevdi im
Sırrımı bilmedin ,bilmedin yâr!
YÂD:Yabancı; CEYRAN:Ceylan;
M HR BAN:Merhametli,sevimli
47

AYLI GECE SER N KÜLEK GÖY ÇEMEN
Azerbaycan
Kaynak ki i: slâm Rızao lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
Aylı gece, serin külek, göy çemen
Dört yanımız ıtır saçar yâsemen
Ancak meni bu dertlere garkeden
Ne çemendir, ne çiçekdir
Sen sen sen sen sen sen a gülüm
Sen sen sen sen sen sen
Bir söz ahır duda ıma dilimden,
Canân de il can bilirem seni men
Gece gündüz u sinemde dö ünen
Ne könüldür, ne ürehdir
Sen sen sen sen sen sen a gülüm
Sen sen sen sen sen sen
AHIR: Akar
GÜLEK: Rüzgâr
GÖY ÇEMEN: Gök rengi çemen
ITIR: Koku
GARKETMEK: Batırmak
ÜREH: Yürek
D L: Gönül
KÖNÜL: Gönül
48

BU GALA DA LI GALA
(DA LARA ÇEN DÜ ENDE)
Azerbaycan
Kaynak ki i: Sabir Mirzao lu
Derleyen: Belkıs Akkale
Da lara çen dü ende
Bülbüle gam dü ende
Ruhum bedenden oynar
Yâdıma sen dü ende
Bu gala da lı gala
Cıngıllı da lı kala
Gorkaram yâr gelmeye
Gözlerim ya lı gala
Kızıl gül olmayaydı
Sararıp solmayaydı
Bir ayrılık bir ölüm
Heç biri olmayaydı
Bu gala da lı gala.....
Bula ba ı buz olar
Üstü dolu gız olar
E il desmalın götür
Men götürsem söz olar
Bu gala da lı gala.....
ÇEN:Sis, GALA: Kale,
ÇINGIL: Çakıl ta ı,
DESMAL: Mendil, YÂD: Akıl, hatır
49

AH LAÇ N VAH LAÇ N
Azerbaycan
Anonim
Araz üste buz üste
Kebap yanar köz üste
Koy beni götürsünler balam
Bir elâ göz kız üste
Ah laçin can laçin
Gel seni götürem gaçım
Apu ka’dan ta gelir
Humar gözden ya gelir
Seni mene verseler balam
Allah’a da ho gelir
Ah laçin vah laçin
Gel seni götürem gaçım
50

S ZE SELÂM GET RM EM
(SER N SULU BULA LARDAN)
Azerbaycan
Kaynak ki i :Mahmut Destpi (Valeh)
Derleyen:Ali Selîmi
Serin sulu bulaklardan
Ye il yaprak budaklardan
Lâle renkli yanaklardan
Bal süzülen dudaklardan
Size selâm size selâm getirmi em
Göy Hazar’ın kenarından
Gözel odlar diyârından
Savalan’ın vügârından
Köro lu’nun Nigâr’ından
Size selâm size selâm getirmi em
Koç Nebi’nin hecerinden
Settar Han’ın hünerinden
ehriyar’ın eherinden
Ay yıldızlı seherinden
Size selâm size selâm getirmi em
Katar katar turnalardan
Ye il ba lı sunalardan
Ho nakı lı hanalardan
A birçekli analardan
Size selâm size selâm getirmi em
DUDAK:Dal;
B RÇEK: akaklardaki beyaz saç;
BULAK:Çe me
51

I DIR’IN AL ALMASI
I dır
Kaynak ki i:Yusuf Yıldırım,K.Çiftçi,N.Ergin
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
I dır’ın al alması (ay balam)
Yeme e bal alması
Yâr gelenden sonra
Yaramın sa alması
Ölürem ölürem yâr yazı am yâr
Yetimem yâr yâr ay balam
Sevirem yâr sevirem yâr
Sevirem yâr yâr
I dır’dan alma aldım (ay balam)
Yârimi yola saldım
Yâr gedenden sonra
Ayva gibi sarardım
Ölürem ölürem yâr yazı am yâr
Yetimem yâr yâr ay balam
Sevirem yâr sevirem yâr
Sevirem yâr yâr
Deryada deryalıklar (ay balam)
Suda oynar balıklar
Ne bu sevda olaydı
Ne de bu ayrılıklar
Ölürem ölürem yâr yazı am yâr
Yetimem yâr yâr ay balam
Sevirem yâr sevirem yâr
Sevirem yâr yâr
52

BEN B R AVUÇ DARI OLSAM
I dır
Kaynak ki i: Abdurrahman Yörüktürkmen
Derleyen: Mustafa Ho su
Kız- Ben bir avuç darı olup, yere dökülecek
olsam
Goy beni nice neylersin (balam) sen beni
nice neylersin
Erkek- Sen bir avuç darı olup, yere serpilecek
olsan
Ben bir güzel toyuk olup (balam) seni de
yersem ne dersin
Kız- Ben bir güzel ceylan olup,da a da çıkacak
olsam
Goy beni nice neylersin (balam) sen beni
nice neylersin
Erkek- Ben bir güzel avcı olup, pe ine gelecek
olsam
Seni de vursam neylersin (balam) seni de
vursam neylersin
Kız - Ben bir güzel elma olup, sandı a girecek
olsam
Goy beni nice neylersin (balam) sen beni
nice neylersin
Erkek- Ben bir güzel açar olup sandı ı açacak
olsam
Seni de yersem neylersin balam seni de
yersem neylersin
TOYUK: Tavuk, AÇAR: Anahtar
53

AMAN AVCI VURMA BEN
I dır
Kaynak ki i: Abdurrahman Yörüktürkmen
Derleyen: Muzaffer Sarısözen
Aman avcı vurma beni
Ben bu da ın – ay balam- maralıyam
Maralıyam hem yaralı
Avcı vurmu –ay balam- yaralıyam
Bir ta attım çaya dü tü
Çaydan bir çift –ay balam- suna uçtu
Menim gönlüm sana dü tü
Senin gönlün –ay balam- kime dü tü
u da larda ceylan gezer
Tırnakları –ay balam- ta lar ezer
Men o yâre neylemi em
O yâr menden –ay balam- kenar gezer
54

BA INDA ÜZÜM KALDI
Azerbaycan
Kaynak ki i: brahim Yıldırım (ar iv)
Derleyen: Plâktan yazılma
Ba ında üzüm kaldı
Yemedik gözüm kaldı
ki emmim kızının (aleyli aleyli)
Birinde gözüm kaldı (aleyli aleyli hey hey hey)
Aya ında mesi var
Gümü den dü mesi var
Goymur gidem yanına (aleyli aleyli)
Bir zalim nenesi var (aleyli aleyli hey hey hey)
Köyde ulduz ellidir
Ellisinde bellidir
A nabazlık edenin (aleyli aleyli)
Gözlerinden bellidir (aleyli aleyli hey hey hey)
Köyde ulduz yüz atmı
Mevlâm neler yaratmı
Nenesinin közel (aleyli aleyli)
Gızın huri yaratmı (aleyli aleyli hey hey hey)
Azizim keten yah i
Geymeye keten yah i
Gezmeye garip ölke (aleyli aleyli)
Ölmeye vatan yah i (al eyli al eyli hey hey hey)
A NABAZLIK: Çapkınlık,, sevgiliyle bulu ma,
GAR P ÖLKE: Gurbet, ULDUZ: Yıldız
55

BU DA DAN A MAK OLMAZ
Azerbaycan
Kaynak ki i:Hu eng Azero lu
Derleyen:TRT Müzik Dai.Ba k.THM.Md.
Bu da dan a mak olmaz
Narıncı ba mak olmaz
Bir guru sözden ötrü
Yarnen sava mak olmaz
Olmaz olmaz olmaz
Olmaz olmaz olmaz
Muhabbet olsa olar
Ah nece olmaz olmaz
Her gözelden yâr olmaz
Seven bahtiyar olmaz
Yârı gözel olanın
Elde ihtiyar olmaz
Olmaz olmaz olmaz…..
Ulduz dönüp ay olmaz
Gı geçmese yaz olmaz
Könül seven gözelin
Gözellikte tay olmaz
Olmaz olmaz olmaz…
NARINCI:Nar çiçe i rengi (nar çiçe i renginde
güzel bir terlikle da da gezilmez)
BA MAK:Terlik
TAY:E
ELDE HT YAR OLMAK: Ne yapaca ı belli
olmamak,
kararsız bulunmak
56

ÖZÜNE ÖZÜM KURBAN
Azerbaycan
Kaynak ki i: Handan Uysal
Derleyen:Plâktan yazılma
Özüne özüm kurban
Gözüne bu gözüm kurban
Sözüne sözüm kurban
Yâr geldi yâr geldi yâr geldi
Ba lantı:
Elinde ipek desmal dede gurbanın olam
Çekmi em hasretini derdini möhnetini
Bu o dur yoksa hayâl?
Yâr geldi yâr geldi yâr geldi
Oduna çok yanmı am
Ba ına çok dolanmı am
Yoluna dayanmı am
Yâr geldi yâr geldi yâr geldi
Ba lantı:
Gitme menden uza a
Salma könlüm fira a
Sevdi im a il ola
Yâr geldi yâr geldi yâr geldi
Ba lantı:
ÖZ: Kendi, OD:Ate , A L-AK L:Akıl
F RAK:Ayrılık,hüzün,gam DESMAL:Mendil
MÖHNET-M HNET:Zahmet, eziyet, gam keder,
YUKU: Uyku
57

SÜREYYA
(SEHER VAKT SEN TARLAYA G DENDE)
Azerbaycan
Söz-Müzik:Cihangir Cihangiro lu
Derleyen:Nida Tüfekçi
Seher vakti sen tarlaya gidende
Ses yayılır dört bir yana Süreyya
Elindeki gonca gülü derende
Gelmeyesen bizim ele Süreyya
Eme in azad dile in azad
Ay eller gızı bu irin ölkenin
Bahdıvar gızı-Mehriban gızı
Bu yaylı ın vardı gülü özü men
Dolanım ba ına öpüm yüzünden
Ne dedim küstün menim sözümden
Gel ey hanım gel ey güzel Süreyya
Eme in azat dile in azat……….
Medreseden gızlarınan gelende
 ık oldum cemaline Süreyya
Yüzündeki go a-hali derende
Sen gelesen bizim ele Süreyya
Eme in azat dile in azat………
DERMEK:Toplamak, BAHDIVAR:Mutlu, bahtiyar,
AZAT: Kurtulu ,
CEMAL:Yüz güzelli i
58

AY GIZ ADIN AMANDIR
Kars
Kaynak ki i:Yöre ekibi
Derleyen: stanbul Belediye Konservatuarı
Ay gız adın amandır
Ho bakı ın yamandır
Dönen gece söz verdi (balam)
Bu geceki tamamdır
Ba lantı:
Ga ın gözün irin sözün
Aldı yazık canımı
Men sene heyran
Sen cana kurban
Ay hanım hanım
Sen menim canım
Men seni alım
Da lara gaçım bu gece
Ay gız adın Emine
eker versem yemine
Nenem seni be endi (balam)
Gaç gel sen de men ile
Ba lantı:
Geline bak geline
Tefin alıp eline
irin irin danı ır (balam)
Gurban olam diline
Ba lantı:
DÖNEN: Dünkü
NENE: Anne
59

DA LAR KIZI REYHAN
Azerbaycan
Kaynak:Zeynep Hanlarova
Derleyen:Zeynep Hanlarova
Da lar kızı Reyhan Reyhan Reyhan
Analar guzusu Reyhan Reyhan
Oldum sene heyran heyran heyran
Âlem sene heyran heyran heyran
Ne gözelsen ay gız
Bir danesen ay gız
Dürdanesen ay gız
Bir danesen ay gız
Maral kimi özün Reyhan Reyhan
Baldan irin sözün Reyhan Reyhan
Oldum sene heyran heyran heyran
Âlem sene heyran heyran heyran
Ne gözelsen ay gız
Bir danesen ay gız
Dürdanesen ay gız
Bir danesen ay gız
Gözeller gözeli Reyhan Reyhan
Sevdanın ezeli Reyhan Reyhan
Oldum sene heyran heyran heyran
Âlem sene heyran heyran heyran
Ne gözelsen ay gız
Bir danesen ay gız
Dürdanesen ay gız
Bir danesen ay gız
60

ET R SAÇIR GÜL Ç ÇEK (ARZU GIZIM)
Azerbaycan
Kaynak ki i: brahim Yıldırım
Derleyen:Nida Tüfekçi
Etir saçır gül çiçek
Gülsün ömrün bahar tek
Senin bu en hayat da (ay gızım)
Ho gademin mübarek
Ay menim Arzu gızım
Ay menim Arzu gızım Arzu gızım
Ömrümün yazı gızım
Sevinci nazı kızım Arzu gızım
Da da duman çen gözel
Çihli o çemen gözel
Kalbimde min arzum var (ay gızım)
Hamısından sen gözel
Ay menim Arzu gızım
Ay menim Arzu gızım Arzu gızım
Ömrümün yazı gızım
Sevinci nazı kızım Arzu gızım
ET R: Itır,koku; TEK:Gibi,e ; GADEM:Ayak,
ÇEN:Sis; Ç H:Kıra ı;
ÇEMEN:Çimen; HAMU:Hepsi; M N:Bin, çok
61

UCA DA LAR BA INDA NAR R N OLAR
Kars
Kaynak ki i:Musa Yılmaz-M. en-K.Bahadır
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Uca da lar ba ında nar irin olar
Nar irin olar balam nar irin olar
Anadan atadan yâr irin olar
Yâr irin olar balam yâr irin olar
Ay güle güle kız güle güle
Men â ık oldum balam bir irin dile
Uca da lar ba ında sona keklikler
Sona keklikler balam sona keklikler
Boyanmı ellerin kına keklikler
Kına keklikler balam kına keklikler
Açılsın güller süsem sünbüller
Bahar olanda balam öter bülbüller
Uca da lar ba ında ceyran yol eyler
Ceyran yol eyler balam ceyran yol eyler
u duran yerlerde ördek göl eyler
Ördek göl eyler balam ördek göl eyler
Bahar olmasın güller solmasın
Allah’a yalvar balam seher olmasın
UCA: Yüce
SONA:Suna (güzellik ifadesi)
Ceyran:Ceylan
62

ASKER OLUP VATANA H ZMET EDEREM MEN
I dır
Kaynak ki i: smail Ba aran
Derleyen:Suat I ıklı
Asker olup vatana hizmet ederem men
Ça rılmadan asker olup giderem men
Giderem gurbet ele yâr sana gurban oluram
Gurban olim vatana vatanın bayra ına
Onu candan severem gurban olim ayına
Ayın yıldızına onu candan severem
Goy dolanım ba ına pervane dek
Salma meni çöllerde divane dek
Gurban olim vatana vatanın bayra ına
Onu candan severem gurban olim ayına
Ayın yıldızına onu candan severem
Ba ına döndü üm garsın ceylanı
Men olmu am o gözlerin heyranı
Gurban olim vatana vatanın bayra ına
Onu candan severem gurban olim ayına
Ayın yıldızına onu candan severem
PERVANE:I ık çevresinde dönen sinekler
DEK:Gibi
63

KARS’A G DER M KARS’A
Kars-Ka ızman
Kaynak ki i:Fevzi Az
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Kars’a giderim Kars’a
Ba lantı:
A am ey pa am ey beri beri bak
Çavu ’a da dada dön geri bak
Kandili kandili kandili yâr yâr
Sallama çavu mendili yâr
Sözüm yâre varırsa
Ba lantı:
Giderim böylesine
Ba lantı:
Karakız mahlesine
Ba lantı:
64

SEN GELMEZ OLDUN
Azerbaycan
Kaynak ki i:Elekber Tagiyev
Derleyen: Elekber Tagiyev
Biz bu sonbaharda bulu acaktık
Bahar geldi geçti sen gelmez oldun
Ta lara mı döndü kalbin gelmedin
Aylar geldi geçti sen gelmez oldun
Sen gelmez oldun
Sen gelmez oldun
Sen gelmez oldun yârim
Gözlerim yolda beklerim halâ
Sen gelmez oldun
Demi tin kapına gelirim diye
Kula ım kapıda ses vermez oldun
Bo yere mi yemin ettik ikimiz
Ku lar yuva kurdu sen gelmez oldun
Sen gelmez oldun
Sen gelmez oldun
Sen gelmez oldun yârim
Gözlerim yolda beklerim halâ
Sen gelmez oldun
65

MANASTIR’IN ORTASINDA VAR B R HAVUZ
Rumeli
Kaynak ki i: Huriye Ho su
Derleyen:TRT zmir Radyosu THM.Md.
Manastır’ın ortasında var bir havuz (aman havuz
canım havuz)
Dimetoka kızları hepsi de yavuz (biz çalar oynarız)
Manastır’ın ortasında var bir çe me (aman çe me
canım çe me)
Dimetoka kızları hepsi de seçme (biz çalar oynarız)
Manastır’ın ortasında var bir pınar (aman pınar
canım pınar)
Dimetoka kızları hepsi de çınar (biz çalar oynarız)
D METOKA: Gümülcine, Batı Trakya’da
Türklerin yo un olarak ya adıkları bir kent
FINDIKLI B Z M YOLUMUZ
Rumeli
Kaynak ki i:Fatma Türkân Yamacı
Derleyen:Ahmet Yamacı
Fındıklı bizim de yolumuz e im aman aman
Hovarda aman hovarda çıktı soyumuz
Bu bizim eski de huyumuz aman aman
Sen hancı ben yolcu yol bana dola ır
O güzel endama allar ne de yara ır
Fındıklı’dan geçersin e im aman aman
Savura aman savura da sigara içersin
Ne alır ne de geçersin aman aman
Sen hancı ben yolcu yol bana dola ır
O güzel endama allar ne de yara ır
HOVARDA:Zevk için para harcayan, çapkın,
ENDAM: Boy pos
66

PENCERE AÇILDI B LÂL O LAN
Rumeli
Kaynak ki i: Yöre ekibi
Derleyen:TRT stanbul Radyosu THM Md.
Pencere açıldı Bilâl o lan pi tov patladı
Varın bakın kanlı da Bilâl yine kimi hakladı
Ben sana varmam Bilâl o lan ben sana varmam
Yedi yıl kar ımda da dursan yine sana yalvarmam
Allı yemeni Bilâl o lan pullu yemeni
Bir bahçeden bir bahçeye salla yemeni
Açıklama:Bu türkü, Mustafa Kemal Atatürk
tarafından
Türk Müzi i repertuarına kazandırılmı tır.
MAYADA ’DAN KALKAN KAZLAR
Rumeli
Kaynak ki i: Yöre ekibi
Derleyen: TRT Müzik Dai.Ba k.THM.Md.
Mayada ’dan kalkan kazlar
Al topuklu beyaz kızlar
Yârimin yüre i sızlar
Eylenemem aldanamam
Ben bu yerlerde duramam
Vardar ovası vardar ovası
Kazanamadım sıla parası
Mayada ’ın yıldızıyım
Ben annemin bir kızıyım
Efendimin sa gözüyüm
Eylenemem aldanamam
Ben bu yerlerde duramam
Vardar ovası vardar ovası
Kazanamadım sıla parası
67

SABAH OLDU UYANSANA
Rumeli
Kaynak ki i: Yöre ekibi
Derleyen: TRT Müzik Dai.Ba k.THM.Md.
Sabah oldu uyansana
Gül yastı a dayansana
Ölüyorum inansana (a canım)
Uyan yârim sabahlar oldu
Sabah yıldızları do du
Ne uyursun ne uyursun
Bu uykudan ne bulursun
Âkıbet benim olursun (a canım)
Uyan yârim sabahlar oldu
Sabah yıldızları do du
SARI ZEYBEK U DA LARA YASLANIR
Rumeli
Kaynak ki i:Osman Pehlivan
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Sarı Zeybek (aman) u da lara yaslanır (aman)
Ya mur ya ar silâhları (efem) ıslanır
Birgün olur (aman) deli gönül uslanır (aman)
Eyvah olsun telli de doru efem anına
E il bir bak mor cepkenin efem kanına
Kar ı da ı (aman) duman duman bürüdü (aman)
Üç yüz atlı be yüz yaya (efem) yürüdü
Sarı Zeybek (aman) u cihanda bir idi (aman)
Eyvah olsun telli de doru efem anına
E il bir bak mor cepkenin kanına
68

KIRIM’DAN GEL R M ADIM DA S NAN’DIR
Rumeli
Kaynak ki i:Kemal Altınkaya
Derleyen: Muzaffer Sarısözen
Kırım’dan gelirim (gelirim) adım (da) Sinan’dır
(hey hey aman adım da Sinan’dır hey)
Kılıncımın suyu,( yâr suyu) kandır (da) dumandır
(hey kandır da dumandır hey)
Kırım’dan gelirim (gelirim) atım (da) Araptır
(hey hey aman atım da Araptır hey)
Gizlenme Nemçe’lu (Nemçe’lu) halin (de) haraptır
(hey halinde haraptır hey)
Gizlenme Nemçe’lü (Nemçe’lu) meydan (da)
burdadır
(hey meydan da buradadır hey)
NEMÇE: Osm. mp.döneminde Almanya’nın adı
(Avusturya-Macaristan mp.)
KIRMIZI GÜLÜN AL VAR
Rumeli
Kaynak ki i:Â ık Ali Tanburacı
Derleyen:TRT Müzik Dai. Ba k.THM:Md.
Kırmızı gülün ali var (aman aman)
Hergün a lasam da yeri var
Bugün benim efkârım var (aman aman)
Ah bu gönül arzular seni seni yâr seni
Kırmızı gülü budarlar (aman aman)
Altına meclis kurarlar
Güzeli candan severler
Ah bu gönül arzular seni seni yâr seni
Kırmızı gülün pürçe i (aman aman)
Yâr önünde oynar köçe i
Neyleyim yârsız dö e i
Ah bu gönül arzu eder seni seni yâr seni
69

DA LAR DA LAR V RAN DA LAR
Rumeli
Kaynak ki i: Kemal Altınkaya
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Da lar da lar viran da lar
Yüzüm güler kalbim a lar
Yüre imden kanlar damlar
Bir olaydı pir olaydı
Ne olur benim olaydı
Edirne köprüsü ta tan
Sen çıkardın beni ba tan
Ayrıldım e ten karda tan
Bir olaydı pir olaydı
Ne olur benim olaydı
70

AMAN BRE DERYALAR
(KIRCAL LE ARDA ARASI)
Rumeli
Kaynak ki i:Arif entürk
Derleyen:Mehmet Özbek
Kırcali’yle Arda arası
Saat sekiz sırası
(Yusuf’um saat sekiz sırası)
Ardalılar a lıyor Yusuf’um
Yoktur çaresi
Aman bre deryalar kanlıca deryalar
Biz ni anlıyız
kimiz de bir boydayız
Biz delikanlıyız
Çıkar aba poturunu
Dalgalar artacak Yusuf’um
Demedim mi ben sana Yusuf’um
Kayı ımız batacak
Aman bre deryalar kanlıca deryalar…….
Kırcaliyle Arda boylarına
Kimler gidecek Yusuf’um
Garip Yusuf annesine
Kim haber verecek
(Zavallı Feride’nin annesine
Kim haber verecek)
Aman bre deryalar kanlıca deryalar…….
71

RAM ZE’M
Yugoslavya-Prizren
Kaynak ki i:A ım Gürses
Derleyen:Mehmet Özbek
Bir evler yaptırdım be Ramize’m sazdan samandan
(aman aman sazdan samandan)
çine girilmez be Ramize’m tozdan dumandan
(aman aman tozdan dumandan)
Bir evler yaptırdım be Ramize’m kalaya kar ı
(aman aman kalaya kar ı)
Nasıl çıkarsın be Ramize’m babana kar ı
(aman aman babana kar ı)
HANAYLAR YAPTIRDIM DÖ ETEMED M
Kıbrıs
Kaynak ki i:Recai Berkalp
Derleyen:Nida Tüfekçi
Hanaylar yaptırdım dö etemedim
Çifte kumruları e edemedim
Zalim felek ile ba edemedim
Konma bülbül konma çe me ba ına
Seni de vururlar yârin yoluna
Hanaylar yaptırdım yüceden yüce
çinde yatmadım üç gün üç gece
Kurbanlar keserim geldi in gece
Konma bülbül konma dalım yok benim
Sineme saracak yârim yok benim
HANAY:Çift katlı konak
72

KIBRIS GEL N
(DAVUL ÇALAR GÜM GÜM)
Kıbrıs
Kaynak ki i: evki Meteci
Derleyen: Muazzez Türing
Davul çalar güm güm güm güm güm herseler kaynar
Aslan karda lar ne güzel oynar
i eler tin tin tin tin tin ne güzel çınlar
Kızlar dizilmi gelini tavlar
All’olur ball’olur Kıbrıs gelini
Gelinler söyleyin benim hâlimi
Çifte patlar bum bum bum bum bum alay yolunda
Güveyi en gider gelin kolunda
Naralar hey hey hey hey hey güvey oyunda
Kim gülmez oynamaz böyle dü ünde
All’olur ball’olur Kıbrıs gelini
Gelinler söyleyin benim hâlimi
HERSE:Ha lanmı bu day, ya da
Mısır dövülüp, eker ya da bal ile
Karı tırılarak yapılan bir çe it
yiyecek
73

ORDU’NUN DERELER
Ordu
Kaynak ki i: Kadir Üstünda
Derleyen: Ahmet Yamacı
Ordu’nun dereleri
Aksa yukarı aksa
Vermem seni ellere
Ordu üstüme kalksa (sürmelim aman)
Oy Mehmedim Mehmedim
Sana küstüm demedim
Beni sana geçmi ler
Vallahi ben demedim ( sürmelim aman)
Ordu’nun dereleri
Kara yosun ba lıyor
Kalk gidelim sevdi im
Annem evde a lıyor (sürmelim Amman)
B R N B R NE GEÇMEK: Dedikodu yapmak
Hakkında kötü konu mak
74

MEKTEB N BACALARI
Mu
Kaynak ki i:Muazzez Türing
Derleyen:TRT Müzik Dai.Ba k.THM.Md.
Mektebin bacaları
(vay lele lele lele vay lele lele lele vay lele vay)
Ders verir hocaları (uy amman can kurban)
Defter kalem elinde
(vay lele lele lele vay lele lele lele vay lele vay)
Dola tım sokakları (uy amman can kurban)
Mektebin önü bayır
(vay lele lele lele vay lele lele lele vay lele vay)
Gülü dikenden ayır
(uy amman can kurban)
Yâr Allah’ın seversen
(vay lele lele lele vay lele lele lele vay lele vay)
Beni ellerden ayır (uy amman can kurban)
Ay do ar bedir Allah
(vay lele lele lele vay lele lele lele vay lele vay)
Bu sevda nedir Allah
(uy amman can kurban)
Ya benim muradım ver
(vay lele lele lele vay lele lele lele vay lele vay)
Ya beni öldür Allah (uy amman can kurban)
75

BEN G DER M BATUM’A
Sinop
Kaynak ki i:Münire Tarabu
Derleyen:Sabahat Karakulako lu
Ben giderim Batum’a
Batum’un bata ına
Pencereden içeri
Al beni ota ına
Nazlı yârim geldim sana
Fistanını toplasana
Kemençeler çalınıyor
Bize horon oynasana hey
Kö ke serdim yata ı
Gel derdimin orta ı
Yataklar diken oldu
Senden ayrı yatalı
Nazlı yârim geldim sana
Fistanını toplasana
Kemençeler çalınıyor
Bize horon oynasana hey
Bıldırcının uçuyor
Kanadını açıyor
Bıldırki sevdice im
Bu yıl benden kaçıyor
Nazlı yârim geldim sana
Fistanını toplasana
Kemençeler çalınıyor
Bize horon oynasana
76

HEK MO LU DERLER BEN M ADIMA
Ordu-Fatsa
Kaynak ki i:Kadir nanır
Derleyen:Ümit Tokcan
Hekimo lu derler benim aslıma
Aynalı martin yaptırdım da (narinim) kendi neslime
Hekimo lu derler ufak bir u ak
Bir omuzdan bir omuz (narinim) on arma fi ek
Konaklar yaptırdım mermer direkli
Hekimo lu dedi in de (narinim) aslan yürekli
Konaklar yaptırdım dö etemedim
Ünye Fatsa da bir oldu da (narinim) ba edemedim
Ünye Fatsa arası Ordu da kuruldu
Hekimo lu dedi in (narinim) o da vuruldu
MART N:Bir tüfek markası
ARMA:Omuza asılan fi eklik
77

KAÇMA GÜZEL KAÇMA BEN ADAM YEMEM
Çankırı
Kaynak ki i:Ahmet Altuner
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Kaçma güzel kaçma ben adam yemem
hey aman aman aman
Gizli sırlarını ellere demem
hey yavre yavre yavre
Ate ine yandım
Seni benim sandım
Pek gafil avlandım
maret de güzellerin yoludur
hey aman aman aman
Lâhuri al al fistanın gülüdür
hey yavre yavre yavre
Hey a alar ben bir Leylâ yitirdim
Hey aman aman aman
Mecnun olup da ba ına oturdum
Hey yavre yavre yavre
Ate ine yandım
Seni benim sandım
Pek gafil avlandım
Benim bir derdimi bine götürdün
Hey aman aman aman
Bir de sen katma da meramın nedir
Hey yavre yavre yavre
Ate ine yandım
Seni benim sandım
Pek gafil avlandım
78

ÇAR AMBA’YI SEL ALDI
Samsun-Çar amba
Kaynak ki i: Yöre ekibi
Derleyen: Nejat Buhara
Çar amba’yı sel aldı
Bir yâr sevdim el aldı ( aman aman)
Ke ke sevmez olaydım
Elim koynumda kaldı (aman aman)
Oy ne imi ne imi (aman aman)
Kaderim böyle imi
Gizli sevda çekmesi
Ate ten gömle imi (aman aman)
Çar amba yazıları
Körpedir kuzuları
Mevlâm alnıma yazmı
Bu kara yazıları (aman aman)
Oy ne imi ne imi (aman aman)……..
Bu da lar ulu da lar (aman aman)
Yârim gurbette a lar
Yâri güzel olanlar
Hem ah çeker hem a lar (aman aman)
Oy ne imi ne imi (aman aman)…………..
79

GEM C LER KALKALIM
Trabzon
Kaynak ki i: Hüseyin Dilâver
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Gemiciler kalkalım
u yelkeni takalım
i irip de yelkeni
Sırtüstüne yatalım
Kızılırmak ba ına
u ırgatı atalım
Tutalım balık havyar
Keyfimize bakalım
Kaptan attık ırgatı
Sen de tut ha bu katı
Gel girelim ırma a
Esecek ha u batı
Gemici u akları
Deniz ba ımın tacı
Yoklayın u ırgatı
IRGAT:Gemilerde yatay kollarla ve
birkaç ki i tarafından çevrilen düzenek
ÇÖRDEK: Gemilerde kullanılan bir türlü halat veya
zincir
80
n allah çıkar acı
Çekin u aklar çekin
Hemen aldık ırgatı
Geliyor bir sert poyraz
Vuralım iki katı
smail’a Murad’a
Hasan getsin çörde e
U aklar ben dümende
Biraz çalam kemençe
Oh hava güzel yaman
Co tum arkada co tum
Do ru yürü ah gelin
Bayıldım aman aman
Bayıldım aman aman

HALKALI EKER
Eski ehir
Kaynak ki i:Satılmı Kılıç
Derleyen:Ahmet Yamacı
Halkalı eker amfıstık
Aman arpalar kara kılçık
E er beni seversen
Aman al çeyizi yola çık
Halkalı eker
Hasiretlik çeker
Çok salınma sevdi im
Cahilim aklım gider
Ben bu yerde haneyim
Aman yel vurur pervaneyim
Gidin söylen o yâre
Aman derdinden divaneyim
Halkalı eker……………….
Galabalık dereleri
Aman yayılır develeri
Kalkı da vermi oynarlar
Aman u Kırka efeleri
Halkalı eker……………

OYNAYIN KIZ OYNAYIN
Trabzon
Kaynak ki i:Cemile Cevher
Derleyen:Cemile Cevher
Oynayın kız oynayın
Durmanın ne kârı var,
A bu köyün içinin
Acayip bekârı var
Derüle del derüle
Derüle del derüle
Oy kemençeci dayı
Soktun gözüme yayı
Kör ettin gözlerimi
Göremedim dünyayı
Derüle del derüle
Derüle der derüle
Oy kemençeci dayı
Sokma gözüme yayı
Ben gözümden vazgeçtim
Çevirsene gaydayı
Derüle del derüle
Derüle del derüle
GAYDA:Makam , hava
82

YAYLANIN Ç MEN NE
Trabzon
Kaynak ki i: Nejat Buhara
Derleyen:Nejat Buhara
Yaylanın çimenine
Kuzu yayılır kuzu
Günde bugünkü gündür
Sallan yosmanın kızı
Aman kızı çaçan kızı
Sen allar giy ben kırmızı
Çıkalım da ların ba ına
Sen gül topla ben nergizi
Asmadan gel asmadan
Fistan giyer basmadan
Kalk gidelim sevdi im
Devriyeler basmadan
Aman kızı, Çaçan kızı…………
Oy Bulancak Bulancak
in sonu n’olacak
Verin benim yârimi
Vallahi kan olacak
Aman kızı Çaçan kızı……….
83

TABANCAMUN SAP N
Rize
Kaynak ki i:Hasan Sözeri
Derleyen:TRT Müzik Dai.Ba k.THM.Md.
Tabancamun sapini
Gülle donataca um gülle donataca ım
Alaca ım ba ka yâr, sevece im ba ka yâr
Seni çatlataca um, seni çatlataca um.
Oy benim Gülizar’um
Hem söyler hem yazarum, hem söyler hem
yazarum
Konu tu umuz yerler, sevi ti imuz yerler
Olsun benim mezarum, olsun benim mezarum.
Tabancam dolu mermi
Seven böyle eder mi, seven böyle eder mi
nsan sevdi u yârı, adam sevdi u yâri
Bırakır da gider mi, bırakır da gider mi.
Tabancam dolu saçma,
Kaçma sevdi um kaçma, kaçma sevdi um kaçma
Zaten ben yaralıyım, zaten ben yaralıyım
Bir yara da sen açma , bir yara da sen açma.
84

Y NE YE ERD FINDIK DALLARI
Giresun
Kaynak ki i:Muhsin Tercan
Yine ye erdi fındık dalları
Acep ne olacak yârin halleri
Dalgalanıyor pembe alvarı
Kız allan pullan gel,gel gel yanıma
Beyaz kollarını dola boynuma
Tabya ba ında üç kız yan yana
çlerinden biri pı t dedi bana
Sa olsun seni do uran ana
Kız allan pullan gel, gel gel yanıma
Beyaz kollarını dola boynuma.
ELMAYI TOP TOP YAPALIM
Sakarya-Hendek
Kaynak ki i:Ziya Bulut
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Elmayı top top yapalım
Kızlara bah i atalım
Kadife de ceketini dar yapalım
Ne güzel yakı ır ince bele
E lenelim taze ile
Altında yelpaze ile
Ölçelim de o güzelin ince belini
Bir gümü endaze ilen
ENDAZE: 60 cm.lik eski bir uzunluk ölçüsü
85

C LVE LOY
( ND M DERE IRMA A)
Artvin
Kaynak ki i:Osman Aksu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
ndim dere ırma a (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Zeytin dalı kırma a (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Geldim seni alma a (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Ba ladın a lama a (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Nayda nayda nanay da hoy nanay da
Cilveloy nanay da
Pınar ba ı pıtırak (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Gel burada oturak (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Bir sen söyle bir de ben (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Bu sevdadan kurtulak (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Nayda nayda nanay da hoy nanay da
Cilveloy nanay da
Kar ıda gül menev e (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Gel güne e güne e (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Senin yârin gül ise (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Benim yârim menev e (hoy nanay da cilveloy nanay da)
Nayda nayda nanay da hoy nanay da
Cilveloy nanay da
86

Ç FT JANDARMA
Artvin- av at
Kaynak ki i: Düriye Keskin
Derleyen:Muazzez Türing
Çift jandarma geliyor da
Kaymakam kona ından
Fiske vursam kan damlar da
Kırmızı yana ından
Haydi yârim haydi canım / inanay aslan yârim
Çift jandarma bekliyor da
Kaymakam kona ında
Al jandarma vur beni de
O yârin kollarında
Haydi yârim haydi canım/ inanay aslan yârim
Zeytin yapra ın ye il de
Dibinde kayfe pi ir
Senden bana yâr olmaz da
Aklını ba a dev ir
Haydi yârim haydi canım/ inanay aslan yârim
Da larda kar sisi var da
Tarlada zar sesi var
Kurban olam av at’a da
çinde yâr sesi var
Haydi yârim haydi canım/ inanay aslan yârim
ZAR: av at-Ardanuç köylerinde mısır,
gübre vb.ta ımaya yarayan büyük ve derin sepet.
87

ATABARI
Artvin
Kaynak ki i: Cevri Altınta
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Bahçası var barı var
Ayvası var narı var
Atamızdan yadigâr
Biz de Atabarı var
Atabarıdır barı
Bahçada gördüm yâri
Seslendim ses vermedi
A ladı zarı zarı
Uzun uzun kamı lar
Ucunu boyamı lar
Benim elâ gözlümü
Gurbete yollamı lar
88

ÇAYEL NDEN ÖTEYE
Çayeli-Rize
Kaynak ki i:Dursun Tanya
Derleyen:Yücel Pa makçı
Çayelinden öteye gidelum yali yali
Arkandaki sepetin ben olayım hamali
Sepetumun ipleri keseyi omuzumi
Aç beyaz pe temali bir göreyim yuzuni
Karlı dereden beri ye il çay bahçeleri
Çay filizi toplayi pe temalli kızlari
YÜRÜ D LBER YÜRÜ ÖMRÜMÜN VARI
Ankara
Kaynak ki i:Ünal Türkben
Derleyen:TRT Müzik Dai.Ba k.THM.MD.
(hey hey) Yürü dilber yürü ömrümün varı
Eridi kalmadı da ların karı (vay vay)
Günde on be kere gördü üm yâri
Aylar yıllar geçti göremez oldum (vay vay)
Asmalarda üzüm/Yosmalarda gözüm
Biraz daha büyüsem/Çapkınlıkta gözüm
(hey hey) Yürü dilber yürü saçın sürünsün
Aç beyaz gö sünü sinen görünsün (vay vay)
Evvel benim idin imdi kiminsin
imdi uzaklardan bakan ben oldum (vay vay)
Asmalarda üzüm…………….
89

M SKET
(GÜVERC N UÇUVERD )
Ankara
Kaynak ki i:M.Hulusi Koçer
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Güvercin uçuverdi
Kanadın açıverdi ben yandım aman
El o lu de il mi aman aman
Sevdi de kaçıverdi
A benim hacı yârim
Ba ımın tacı yârim
Eller bana acımaz
Sen bari acı yârim
Güvercinim uyur mu
Ça ırsam uyanır mı ben yandım aman
Sen orada ben burada
Buna can dayanır mı
Deniz susuz olur mu
Dibi kumsuz olur mu
Ben müftüye danı tım
Yi it yarsız olur mu
90

MOR KOYUN MELER GEL R
Ankara
Kaynak ki i:Ahmet Yamacı
Derleyen:Ahmet Yamacı
Aman mor koyun meler gelir,
Yavrum da ları deler gelir.
Aman hakikatli yâr olsa
Yavrum uykuyu böler gelir.
Nesine de yavrum nesine
Sigara da koymu fesine,
Yavrum ben yandım birisine
Aman mor koyun kuzusuna,
Yavrum can kaynar bazısına
Aman nedeyim de a layım,
Yavrum alnımın yazısına.
Nesine de yavrum nesine,
Sigara da koymu fesine
Doyulmuyor yârin cilvesine
Aman mor koyun me elerde,
Yavrum gül suyu i elerde
Aman eller almı yârini
Yavrum ben kaldım kö elerde.
Nesine de yavrum nesine,
Sigara da koymu fesine,
Aman ben yandım cilvesine.
91

F DAYDA (BULGURU KAYNADIRLAR)
Ankara
Kaynak ki i:Sadık Ergun-Bayram Aracı
Derleyen:Nida Tüfekçi
(aman) Bulguru kaynadırlar
Serine yayladırlar
Bizde âdet böyledir
Güzeli a ladırlar
(aman) Çirkini söyledirler
Fidayda da Ankara’lım fidayda
Be yüz altın yedirdim bir ayda
Gitti de gelmedi ne fayda
Ba ını da yesin bu sevda
(aman) Dama çıkma ba açık
Arpalar gara gılçık
E er gönlün var ise
(aman) Gey galucu yola çık
Fidayda da Ankara’lım fidayda
...............................
GALUÇ: Eskiden giyilen bir ayakkabı
92

ATIM ARAPTIR
Ankara
Kaynak ki i:Mucip Arcıman
Derleyen:Nurettin Çamlıda
Atım araptır benim... aman aman
Haydi yüküm araptır benim...aman
Haydi yüküm araptır benim vay vay
Bu yıl böyle giderse.. aman aman
Aman halim haraptır benim... aman
Haydi halim haraptır benim vay vay
Emi im de gümü üm bir ho um ...aman
Çokça da içtim serho um... aman
Atım kara, ben kara... aman aman
Aman kalk gidelim ılgara aman
Aman kalk gidelim ılgara...vay vay
Ilgar bizi neylesin... aman aman
Aman sarılalım kızlara aman
Haydi sarılalım kızlara..vay vay
Emi im de gümü üm bir ho um... aman
Çokça da içtim serho um...aman
ILGAR: Atla yapılan dolu dizgin saldırı
veya dört nala ko mak
93

SU SIZIYOR SIZIYOR
Ankara
Kaynak ki i: Mucip Arcuman
Derleyen:Nida Tüfekçi
Su sızıyor sızıyor
Ta ların arasından
E il bir yol öpeyim
Ka ların arasından
O lan mayilem o lan/ Sözüne de kayilem o lan
Eni te bana pı t demi / Yalan aslanım yalan
Derenin kenarında
Kalayladım kazanı
Bir güzelin u runa
Yedim ıramazanı
O lan mayilem o lan/ Sözüne de kayilem o lan
Eni te bana pı t demi / Yalan aslanım yalan
Kar ya ıyor ya ıyor
Abamı giyece im
Sakallıya varıp da
Baba mı diyece im
O lan mayilem o lan/ Sözüne de kayilem o lan
Eni te bana pı t demi / Yalan aslanım yalan
KA L:Boyun e mi , razı ,
ABA: Keçeden yapılan bir tür giysi
94

NARDANES
Kır ehir
Kaynak ki i:Ne et Erta
Derleyen:TRT st. Radyosu THM MD.
Sevda olmasaydı da
Gönüle dolmasaydı
Dünya neye yarardı da
Güzeli olmasaydı
Nar danesi danesi de seviyom nardanesi
Güzellerin içinde de sevdi im bir danesi
O yâr zülfünü darar da
Gönül dengini arar
Bu dünyada sevmeyenler
Ahrette neye yarar
Nar danesi danesi de seviyom nardanesi
Güzellerin içinde de sevdi im bir danesi
Sevda ömür çürüdür
Has bahçenin gülüdür
Sevmeyeni neyleyim de
Sevenim sevgilimdir
Nar danesi danesi de seviyom nardanesi
Güzellerin içinde de sevdi im bir danesi
ZÜLÜF: Saç
95

DÂNE DÂNE BENLER VAR YÜZÜNDE
Kır ehir
Kaynak:Muharrem Erta
Derleyen:Ne et Erta
Dâne dâne benleri var yüzünde
Can alıcı bakı ları gözünde
Bin bir tat var edasında nazında
Dünyada yârden tatlı var m’ola
Sallanı sallanı gelen yâr m’ola
Küpeleri a ır dü er kulaktan
Zülüfleri tel tel olmu yanaktan
A zı eker bal akıyor dudaktan
Dünyada yârden tatlı var m’ola
Sallanı sallanı gelen yâr m’ola
A ır barhanası vardır elinde
Datlı kelâm gelir yârin dilinde
Kemer olsam sevdi imin belinde
Dünyada yârden tatlı var m’ola
Sallanı sallanı gelen yâr m’ola
96

U DALMA’DAN GEÇT N M
AYDIN-Nazilli
Kaynak ki i:Yöre ekibi
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
u Dalma’dan geçtin mi
So uk sular içtin mi
Efelerin içinde
Yörük (de) Ali’yi seçtin mi
Hey gidinin efesi efesi efelerin efesi
u Dalma’nın çe mesi
Ne ho olur içmesi
Yörük de Ali’yi sorarsan
Efelerin seçmesi
Hey gidinin efesi efesi efelerin efesi
Cepkeninin kolları
Parıldıyor pulları
Yörük de Ali geliyor
Açılsın Aydın yolları
Hey gidinin efesi efesi efelerin efesi
97

ZOBALARINDA KURU DA ME E YANIYOR
Denizli
Kaynak ki i:Özay Gönlüm
Derleyen:Özay Gönlüm
Zobalarında kuru da me e yanıyor efem
Yanıyor da Memet Efem de ü ümü de donuyor.
Boncuklu gelin ortalıkta dönüyor da dönüyor
Aslanım da efeler vay vay
Gar mı ya ıp ba Yarengöme’nin da ına efem
Memet a am da oturu da vermi efelerin de sa ına.
Çıkam haden der u da ların ba ına da ba ına.
Aslanım da efeler vay vay
YA IP BA: Ya ıyor,HADEN:Haydi
YARENGÖME: Tavas’ın eski adı
LÂMBA DA ES Z YANMAZ MI
Kilis
Kaynak ki i:Zeliha Çulha
Derleyen:Sevil Gören
Lâmba da i esiz yanmaz mı
Cicim bana yâr bulunmaz mı (yallah)
Ben bu dertten ölürsem
Bana da acıyan olmaz mı (yallah)
Alamadım ka ları karayı
Süremedim zevk ile sefayı (yallah)
Asmadan gel asmadan
Cicim fistan giymi basmadan (yallah)
Kalk gidelim sevdi im
Cicim devriyeler basmadan (yallah)
Alamadım ka ları karayı
Süremedim zevk ile sefayı (yallah)
98

MALATYA MALATYA BULUNMAZ E N
Malatya
Kaynak ki i:Hakkı Co kun
Derleyen:Selâhattin Alpay
Malatya Malatya bulunmaz e in
Gönülleri co turur ayla güne in
Aman anom aman anom Kernek’li misin
Kerne e gelmeye de yeminli misin
Malatya’yı ba tan ba a çiçek bürüdü
Tanrı takmı alnına ye il zümrüdü
Aman anom aman anom Kernek’li misin
Kerne e gelmeye de yeminli misin
AL U MUMU EL NE YAK DEMED M M
Ege Adaları
Kaynak ki i:Mustafa Ça lar
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Al u mumu eline yak demedim mi
Kasaturayı beline tak demedim mi
Ak ama yolun uzak kal demedim mi
Kasaturayı belinden al demedim mi
Al u mumu eline tut demedim mi
Kasaturayı belinden at demedim mi
Ak ama yolun uzak kal demedim mi
Kasaturayı belinden al demedim mi
KASATURA:Bir tür bıçak
99

MEVLÂM B R ÇOK DERT VERM
Malatya
Kaynak ki i:Kemal Çı rık
Derleyen:Nida Tüfekçi
Mevlâm bir çok dert vermi
Beraber derman vermi
Bu tükenmez derdime
Neden ilâç vermemi
Zalim a latma beni
Derde ba latma beni
Gülüp sızlatma beni
Diley diley diley yâr
Diley diley diley yâr
Diley diley yâr
Fâni u dünya fâni
Alır da vermez yâri
Bu tükenmez derdimi
Tabipler de bilmedi
Zalim a latma beni………..
Allah’ın verdi i dert
Gün olur gelir geçer
A ka dü en yürekler
Yanar kül olur geçer
Zalim a latma beni…….
100

URFALIYAM EZELDEN
anlıurfa
Kaynak ki i:Yöre ekibi
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Urfa'lıyam ezelden,
Göynüm geçmez gözelden (vay)
Göynümün gözü çıksın
Sevmez idim ezelden.(vay)
Anam (a am) olasan Ömer
Babam (pa am) olasan Ömer
Bensiz kalasan Ömer
Yetim olasan Ömer (vay)
Da lardan akar seller,
Dökülmü sırma teller (vay)
Yüre in da tan mıdır
Bana acıyor eller.(vay)
Anam olasan Ömer…………
Urfa bir yana dü er,
(Antep bir yana dü er)
Zülüf gerdana dü er,
Bu nasıl ba ba lamak
Hergül bir yana dü er
Anam olasan Ömer……….
101

KARADIR KA LARIN FERMAN YAZDIRIR
Zonguldak
Kaynak ki i: smet Ye ilgül
Derleyen:Ahmet Yamacı
Karadır ka ların ferman yazdırır
Bu a k beni diyâr diyâr gezdirir
Lokman hekim gelse yaram azdırır
Yaramı sarmaya yâr kendi gelsin
Ormanlardan a a ı a ar gezerim
Nazlı yâri kaybettim a lar gezerim
Ormanların gümbürtüsü ba ıma vurur
Nazlı yârın hayâli kar ımda durur
Karadır ka ların benzer kömüre
Yârdan ayrılması zarar ömüre
Kollarımdan ba lasalar beni demire
Kırarım demiri ko arım yâre
Ormanlardan a a ı a ar gezerim……….
Uzaklara gittim gelirim diye
Tabancam doldurdum vururum diye
Hiç aklıma gelmez ölürüm diye
Ölüm ver Allah’ım ayrılık verme
Ormanlardan a a ı a ar gezerim………
Karadır ka ların yay eylemi ler
Aklımı ba ımdan zay eylemi ler
Duydum güzelleri pay eylemi ler
Varsam baksam nazlı yâr kimle dü tü
102

EVLER N N ÖNÜ MERS N
Isparta
Kaynak ki i:(Gönen’li) Kadir Acar
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Evlerinin önü mersin,
Ah sular içme kadınım tersin tersin,
Mevlâm seni bana versin.
Al hançeri kadınım, vur ben öleyim,
Ah kapınızda bidanem,kul ben olayım.
Evlerinin önü susam,
Ah su bulsam da gadınım çevremi yusam,
Açsam yüzünü, baksam dursam.
Al hançeri gadınım, vur ben öleyim.
Ah gapınızda bidanem, kul ben olayım.
MERS N: Kısa,bodur, bol yapraklı bir a aç
YUSAM: Yıkasam
TERS N: Terli
103

TOMBALACIK HAL ME
(K RAZ ALDIM D KMEDEN)
Bolu-Mengen
Kaynak ki i:Emin Barın
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Kiraz aldım dikmeden
Halime’m dallarını bükmeden
Bir arma an ver bana
Halime’m ben gurbete gitmeden
Tombalacık Halime’m yâr ba ına gel
Ben gidiyorum Bolu’ya dü pe ime gel
Ocak ba ında kaldım
Halime’m ince fikire daldım
Kapılar açılırken
Halime’m seni geliyor sandım
Alçaklara kar ya ıyor ü ümedin mi
Sen bu i in sonunu dü ünmedin mi
Tütün aldım Hendek’ten
Halime’m hekim gelir Devrek’ten
Hekim buna ne desin
Halime’m yangınımız yürekten
Algın mısın Halime’m baygın mısın gel
Hiç haberin gelmiyor dargın mısın gel
104

ADA YOLU KESTANE
Bolu
Kaynak ki i:Emin Barın
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Ada yolu kestane
Amanın dökülür dane dane
Amanın dökülür dane dane
Kızlar yola dizilmi ,
Amanın alalım birer dane.
Ada yolu yamandır
Amanın ada yolları yamandır,
Bolu da ı dumandır
Amanın Bolu da ı dumandır.
Dostlar vurun sazlara
Amanın e lenecek zamandır.
Ada yolu düz gider
Amanın ada yolu düz gider,
Bir edalı kız gider
Amanın bir edalı kız gider
O kız yolun a ırmı ,
Amanın in allah bize gider.
105

YABANDAN GEL YABANDAN
Ni de
Kaynak ki i:Rıfat Çavu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Yabandan gel usul da boylu yârim
Yabandan aslanım hey hey
Amman yörü yörü, çapraz yörü yörü
Kostak yörü yörü, yörü yörü yörü
Aldım haberini de garip çobandan
Aslanım hey hey
Amman yörü yörü,çapraz yörü yörü…
Yaban ellerinden de özendim geldim
Aslanım hey hey
Amman yörü yörü, çapraz yörü yörü…..
Gördüm cemalini de efendim geldim
Aslanım hey hey
Amman yörü yörü,çapraz yörü yörü….
Yaban ellerinde de yatmı uyumu
Aslanım hey hey
Amman yörü yörü, çapraz yörü yörü…….
Elâ gözlerini de uyku bürümü
Aslanım hey hey
irin yörü yörü, tek tek yörü yörü
Bebek yörü yörü, kostak yörü yörü
Usul yörü yörü, güzel yörü yörü
Yörü yörü yörü
106

YUMURTANIN KULPU YOK
Antalya-Elmalı
Kaynak ki i:Hüseyin Avni
Derleyen:Emin Aldemir
Me elidir engin de da lar me eli
Üç yıl oldu ben bu derde dü eli
Ba lantı:
Yumurtanın kulpu yok
Gözlerimde uyku yok
Sür gemici gemiyi
Hiç kimseden korkum yok
Yumurtanın sarısı
Yere dü tü yarısı
Sarısından fayda yok
Kaç gel gece yarısı
Üç giderim be ardıma bakarım
Gözlerimden kanlı ya lar dökerim
Ba lantı:
Sen gideli ben ayrılık çekerim
O sebepten kapanmıyor gözlerim
Ba lantı:
107

ARDAHAN’IN YOLLARINDA
(EYVAH D MME)
Ardahan
Kaynak ki i:Musa Yılmaz
Derleyen: Muzaffer Sarısözen
Ardahan'ın yollarında
Güller açıp ba larında
Eyle bir yâr sevmi em ki
Onüç ondört ça larında
Ba lantı:
Eyvah Dimme Dimme
Nazlı yâr Dimme
Men özüm serho
Sen arap verme
Dimme'yi çayda gördüm
Elinde bir bayda gördüm
ki öptüm bir de sevdim
Ondan ne bir fayda gördüm
Ba lantı
Samavarı alı tıram
Ma a salıp garı tıram
O yâr mennen ayrı gezer
Küstürmü em barı tıram
Ba lantı
108

CEV Z OYNAMAYA GELM ODAMA
Kayseri –Bünyan
Kaynak ki i:Adnan Türköz
Derleyen:Nezahat Bayram
Ceviz oynamaya gelmi odama
Ni anlın da bu mu derler adama
Dayanamam senin kara sevdana
Aman aman olmuyor
E e ini bulmuyor
Kara ya ız genç o lan
Niye gönlün olmuyor
Asker bayra ını burca diktiler
Küçücük yârimi asker ettiler
Ben doymadan o yâri de alıp gittiler
Aman aman olmuyor…………..
109

SÖ ÜT’ÜN ERENLER
Bilecik-Sö üt
Kaynak ki i:Mustafa im ek
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Sö üdün erenleri
Çevirin gidenleri.
Ah ne güzel ba ba layor
Sö üt’ün güzelleri.
N’aldırdın beni, gül iken, soldurdun beni
Sö üdün çar ısına,
Gün do ar kar ısına
Ah insan hile yapar mı
Kapı bir kom usuna
N’aldırdın beni, gül iken soldurdun beni.
EREN: Yi it, kahraman
N’ALDIRDIN: Ne aldırdın
110

T R D NE BANDIM
(A A IDAN GEL R TÜRKMEN GOYUNU)
Kastamonu-Tosya
Kaynak ki i :Yöre ekibi
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
A a ıdan gelir Türkmen goyunu-aman aman
Selviye benzettim yârin boyunu –amanın yandım
Amanın amanın amanın yandım
Tiridine tiridine tiridine bandım
Bedava mı sandın para vidim aldım
Sabahleyin erken çifte giderken – aman aman
Öküzüm torbadan dü tü gördün mü –amanın
yandım
Amanın amanın amanın yandım…………….
Manda yuva yapmı sö üt dalına – aman aman
Yavrusunu sinek kapmı gördün mü-amanın
yandım
Amanın amanın amanın yandım…………..
T R T: Et suyu
V D M: verdim
111

HEY ONBE L ONBE L
Tokat
Kaynak ki i:Hamdi Tüfekçi
Derleyen:Nida Tüfekçi
Hey onbe li onbe li
Tokat yolları ta lı
Onbe liler gidiyor
Kızların gözü ya lı
Aslan yârim kız senin adın Hediye
Ben dolandım sen de dolan gel beriye
Fistan aldım endazesi on yediye
Giderim elinizden
Kurtulam dilinizden
Ye il ba ördek olsam
Su içmem gölünüzden
Aslan yârim kız senin adın hediye……….
Gidiyom gidemiyom
Seni terkedemiyom
Sevdi im pek gönüllü
Gönlünü edemiyom
Aslan yârim kız senin adın hediye………….
112

ERK LET GÜZEL
Kayseri
Kaynak ki i:Yöre ekibi
Derleyen:TRT Ankara Radyosu
Erkilet güzeli ba lar bozuyor
(amanın aman ben yandım aman)
Kirpikleri kalem olmu yazıyor- canım canım
Tek tek basaraktan
Bâde süzerekten
nci dizerekten
Gel canım gel aman
Cevizin yapra ı dal arasında
(amanın aman ben yandım aman)
Severler güzeli ba arasında- canım canım
Tek tek basaraktan…………
Erkilet günaydın gölge basma mı
(amanın aman ben yandım aman)
Benim sevdice im senden yosma mı
Tek tek basaraktan……………
113

B Z M ELLER NE GÜZEL ELLER
Van
Kaynak ki i:Sadettin Kutlu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Bizim eller ne güzel eller
Söylesin irin diller
Oynasın koç yi itler
(oh)Bizim eller ne güzel eller
Bu da da maral gezer
Zülfünü darar gezer
Da bizim maral bizim
Avcı burada ne gezer
Bizim eller ne güzel eller……
(ah) Al giyer allanırsan
ekerlenir ballanırsan
Giyinmi ku anmı san
Kar ımda sallanırsan
Bizim eller ne güzel eller…….
114

YÜKSEK YÜKSEK TEPELERE EV
KURMASINLAR
Edirne-Yolüstü Köyü
Kaynak ki i:Yöre Kızlar ekibi
Derleyen:Ümit Kaftancı
Yüksek yüksek tepelere ev kurmasınlar,
A rı a rı memlekete kız vermesinler
Annesinin bir tanesini hor görmesinler,
Uçan da ku lara malûm olsun, ben annemi özledim.
Hem annemi hem babamı, ben köyümü özledim.
Babamın bir atı olsa binse de gelse
Annemin yelkeni olsa açsa da gelse
Karde lerim yolları bilse de gelse
Uçan da ku lara malûm olsun, ben annemi özledim.
Hem annemi hem babamı, ben köyümü özledim
A RI: Uzak, a ırı
HOR GÖRMEK: Bir kimseye de ersiz gözle
bakmak
115

ZEYNEP BU GÜZELL K VAR MI SOYUNDA
Sivas/Kangal
Kaynak ki i:A ık Süleyman
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Zeynep bu güzellik var mı soyunda
Elvan elvan güller biter ba ında
Arife gününde bayram ayında
Zeynep’im Zeynep’im allı Zeynep’im
Be köyün içinde anlı Zeynep’im
Zeynep’e yaptırdım altından tarak
Tara zülüflerin bir yana bırak
Zeynep’e gidemem yollar pek ırak
Zeynep’im Zeynep’im allı Zeynep’im……….
Be köyün içinde anlı Zeynep’im
Sö üdün yapra ı narindir narin
çerim yanıyor dı arım serin
Zeynep’i bu hafta ettiler gelin
Zeynep’im Zeynep’im allı Zeynep’im
Be köyün içinde anlı Zeynep’im
Kangal’dan a a ı Mama ’ın köyü
Derindir kuyusu serindir suyu
Güzeller içinde Zeynep’in huyu
Zeynep’im Zeynep’im allı Zeynep’im
Be köyün içinde anlı Zeynep’im
ELVAN:Renk
NAR N: nce yapılı
116

A GIZIM SANA POT N ALAYIM MI
çel-Silifke
Kaynak ki i:Yöre ekibi
Derleyen: stanbul Belediye Konservatuarı
A gızım sana potin alayım mı
A çocuk sana
Sen deli m’oldun a ellerin yâri
Aman nerelerine de i te uralarına
A gızım sana fistan alayım mı
A çocuk sana
Sen deli m’oldun a ellerin yâri
Aman nerelerine de i te uralarına
A gızım sana gu a alayım mı
A çocuk sana
Sen deli m’oldun a ellerin yâri
Aman nerelerine de i te uralarına
A gızım sana çember alayım mı
A Çocuk Sana
Sen deli m’oldun a ellerin yâri
Aman nerelerine de i te uralarına
A gızım sana gırep alayım mı
A çocuk sana
Sen deli m’oldun a ellerin yâri
Aman nerelerine de i te uralarına
GU A : Ku ak
ÇEMBER: Büyük yazma, yemeni
GIREB-KREP: Çok bükümlü iplikle dokunmu
bir çe it ince kuma .
117

ELÂ GÖZLÜ NÂZLI YÂR
Adana-Seyhan
Kaynak ki i: Â ık Ferrahi
Derleyen:Nida Tüfekçi
Ela gözlü nazlı yâri
Görem dedim göremedim
Bo kalmı tır kavil yeri
Varam dedim varamadım
Gönlümün gülü nerede
Engeller durmaz arada
Yârim ile ben mûrada
Erem dedim eremedim
eker kaymak tatlı dili
Kınalamı nazik eli
Ba ındaki gonca gülü
Derem dedim deremedim
ahinim yok çıkam ava
Ne yaptımsa aldım hava
Ku lar gibi ben bir yuva
Kuram dedim kuramadım
Derdin nedir bana anlat
Ben kimlere edem minnet
Dediler ki ba ın cennet
Girem dedim giremedim
Mehmet Ali esas adım
Ferrahi’yi pirle koydum
Gurbet elden gelmem dedim
Duram dedim duramadım
KAV L:Anla ma,sözle me M NNET ETMEK:Boyun
e mek
118

ELÂ GÖZLÜM BEN BU ELDEN G DERSEM
Erzurum
Kaynak ki i: Hulusi Seven
Derleyen:Emin Aldemir
Elâ gözlüm ben bu elden gidersem
Zülfü peri anım kal melûl melûl
Kerem et aklından çıkarma beni
A la gözya ını sil melûl melûl
Elvan çiçekleri takma ba ına
Kudret kalemini çekme ka ına
Beni a latırsan doyma ya ına
A la gözya ını sil melûl melûl
Karac’o lan der ki ölüp gidince
Ben de güzel sevdim kendi hâlimce
Varıp gurbet ele vasıl olunca
Dostlardan haberim al melûl melûl
KEREM ETMEK:Soyluluk göstermek,
cömert davranmak
ELVAN: Renkli
MELÛL: Hüzünlü ,yaslı
VASIL OLMA: Eri mek,varmak
119

ELED M ELED M HÖLLÜK ELED M
Erzurum
Kaynak ki i:Muharrem Akku
Derleyen:Yücel Pa makçı
Eledim eledim höllük eledim
Aynalı be ikte (cânan) bebek beledim
Büyüttüm besledim asker eyledim
Gitti de gelmedi cânan buna ne çare
Bir güzel simadır aklımı alan
A kın sevdasını cânan serime salan
Bizi kınamasın ehli din olan
Gitti de gelmedi cânan buna ne çare
BELEMEK: Çocu u be i e yatırıp ba lamak
SER: Ba
EHL- D N: Din ehli, dininin kurallarını bilip
uygulayan,hakbilir
120

MIZIKA ÇALINDI DÜ ÜN MÜ SANDIN
Erzurum
Kaynak ki i:Faruk Kaleli
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Mızıka çalındı dü ün mü sandın
Al beyaz bayra ı gelin mi sandın
Yemen’e gideni gelir mi sandın
Dön gel a am dön gel dayanamiram
Uyku gaflet basmı uyanamiram
A am öldü üne (ey ey ey) inanamiram
Koyun gelir kuzusunun adı yok
Sıralanmı küleklerin südü yok
A amsız da bu yerlerin tadı yok
Dön gel a am dön gel dayanamiram
Uyku gaflet basmı uyanamiram
A am öldü üne (ey ey ey) inanamiram
A amı yolladım Yemen eline
Çifte tabancalar takmı beline
Ayrılmak olur mu taze geline
Dön gel a am dön gel dayanamiram
Uyku gaflet basmı uyunamiram
A am öldü üne(ey ey ey) inanamiram
KÜLEK:Tahta kova
121

ERZURUM ÇAR I PAZAR
Erzurum
Kaynak ki i:Faruk Kaleli
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Erzurum çar ı Pazar
(neynim amman aman neynim amman aman sarı gelin)
çinde bir kız gezer
(hop ninen ölsün sarı gelin aman
sarı gelin aman sarı gelin aman suna yârim)
Elinde divit kalem
(neynim amman aman neynim amman aman sarı gelin)
Katlime ferman yazar
(hop ninen ölsün sarı gelin aman
sarı gelin aman sarı gelin aman suna yârim)
Palandöken yüce da
(neynim amman aman neynim amman aman sarı gelin)
Altı mor sünbüllü ba
(hop ninen ölsün sarı gelin aman
sarı gelin aman sarı gelin aman suna yârim)
Seni vermem yâd ellere
(neynim amman aman neynim amman aman sarı gelin)
Niceki bu canım sa
(hop ninen ölsün sarı gelin aman
sarı gelin aman sarı gelin aman suna yârim)
D V T: Eskiden kullanılan yazı takımı
KATL ME: Ölümüme
122

NASIL METHEDEY M SEVD M SEN
Erzurum
Kaynak ki i:Orhan Da lı
Derleyen:Ahmet Yamacı
Nasıl methedeyim sevdi im seni
stanbul Bursa’yı de er gözlerin
Arasam bulunmaz ruhi revanı
zmir i Konya’yı de er gözlerin
Hüsnüne yakı ır Yusuf ni anı
Seni sevenlerin artar efkârı
Kars’ı Ardahan’ı Erzurum Van’ı
Delhi Buhara’yı de er gözlerin
Ben seni severim ezel ezeli
Bana cefa etme dünya güzeli
Ba dat’ı Basra’yı acem iraz‘ı
Büsbütün dünyayı de er gözlerin
HÜSÜN:Güzellik
123

PINAR BA TAN BULANIR
Erzurum
Kaynak ki i:Seyfettin Sı maz
Derleyen:Seyfettin Sı maz
Pınar ba tan bulanır canım oy
ner ovayı dolanır canım oy
Sende çok hallar bulunur canım oy
Da lar duman olur
Halim yaman olur
Ben yâri görmesem
Halim yaman olur (yâr yâr)
Hiç ovaya inmedin mi canım oy
A k oduna yanmadın mı canım oy
Can yakmadan doymadın mı canım oy
Da lar duman olur……………..
Yaz görmemi kı a benzer canım oy
Dert görmemi ba a benzer canım oy
Çok içmi sarho a benzer canım oy
Da lar duman olur……………..
124

DÜN GECE YÂR HANES NDE
Erzurum
Kaynak ki i :Raci Alkır
Derleyen:TRT Erzurum Radyosu THM.MD.
(Amman amman)
Dün gece yâr hanesinde yastı ım bir ta idi
Altım çamur üstüm ya mur yine gönlüm ho idi
Aman aman aman aman aman aman
Ben yandım seni bilmem
(Amman amman)
Bir da ne kadar yüce olsa kenarı yol olur
Buna bayram günü derler dostla dü man bir olur
Aman aman aman aman aman aman
Ben yandım seni bilmem
(Amman amman)
Sen bugün nadân ile gezdin merak oldu bana
Çe mi mestimden bile süzdüm merak oldu bana
Aman aman aman aman aman aman
Ben yandım seni bilmem
125

GÖNÜL GEL SEN NLE MUHABBET EDEL M
Erzincan
Kaynak ki i:Ali Ekber Çiçek
Derleyen:Ali Ekber Çiçek
Gönül gel seninle muhabbet edelim
Araya kimseyi alma sevdi im
Ya benim kimim var kime yalvarayım
Kaldır kalbindeki karayı gönül
Solmazsa dünyada güzeller solmaz
Bu dünya fanidir kimseye kalmaz
Yalan dolan ile sofuluk olmaz
Mûmin olan bekler berây-ı gönül
Dervi Alim ö üt verir özüne
Gönül lûtfeyledi kendi sözüne
Azrail konunca gö sün düzüne
Bekleme o zaman sırayı gönül
MUHABBET:Sevgi, a k, FAN :Sonu olan,
BERAY-I GÖNÜL: Gönül için
126

HAVUZ BA ININ GÜLLER
Erzincan
Kaynak ki i:Yöre ekibi
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Havuz ba ının gülleri
ak ak öter bülbülleri
O yârin dudu dilleri
Balam ka ların gözlerin
Seni sinemde gizlerim
On bir aydır yol gözlerim
Havuz ba ında üç testi
Ne yaman bir rüzgâr esti
O yâr benden ümit kesti
Balam ka ların gözlerin………..
Havuz ba ında yatmazdım
Yorganım yele açmazdım
Sensiz bir yere gitmezdim
Balam ka ların gözlerin………..
DUDU: Papa an, tûti
BALA: çocuk,(burada Sevgili)
127

HAZ N HAZ N ESEN SEHER YELLER
Erzincan
Kaynak ki i: Ali Ekber Çiçek
Derleyen:Talip Özkan
Hazin hazin esen seher yelleri
Hiç gül öter mi gül olmayınca
Her â ık dünyada murad alamaz
Yanıp ate lere kül olmayınca
 ık isen dost ba ından mu eyle
Arif ol daima gönül ho eyle
Heran enginlere akıp co eyle
Ummana varılmaz sel olmayınca
MU ETMEK: Koklamak
HI HI I HANÇER BOYNUMA
Gaziantep
Kaynak ki i:Azmi Körükçü
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Hı hı ı hançer boynuma le le
Küpeli kızlar yanıma
Ben halayın ba ıyam le le
ncili küpe ka ıyam
Çekin halay dizilsin le le
Mahmur gözler süzülsün
Ben halayın ba ıyam le le
ncili küpe ka ıyam
HI : A ır, büyük MAHMUR:Uykulu
128

KEKL K G B KANADIMI SÜZMED M
Erzincan
Kaynak ki i: Salih Dündar
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Keklik gibi kanadımı süzmedim
Murad alıp doya doya gezmedim
Bu kara yazıyı kendim yazmadım
Alnıma yazılmı bu kara yazı
Kader böyleyimi a larım bazı
Gönül ey sebep ey
u gonca gülleri ben deremedim
Çifte bülbülleri konduramadım
Kadir kıymetimi bildiremedim
Alnıma yazılmı bu kara yazı……….
Geceleri uyku girmez gözüme
Zâlim yastık diken oldu gözüme
Uyma dedim uydun eller sözüne
Alnıma yazılmı bu kara yazı……….
129

KARANF L DESTE G DER
Kilis
Kaynak ki i: inasi Çolako lu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Karanfil deste gider (hah hah ha na nay)
Kokusu dosta gider (hah hah ha na nay)
Benim kalbimde sensin (hah hah ha na nay)
Senin kalbinde kimler (hah hah ha na nay)
Na nay na nay
Nanay ellerin malı
Çürük bellerin ba ı
Gün olur devran döner
Ben de sararım yâri
Nanay nanay nanay nanay
Kuru kastel akmıyor (hah hah ha na nay)
Yâr yüzüme bakmıyor (hah hah ha na nay)
Üç deste gül kokladım (hah hah ha na nay)
Yârim gibi kokmuyor (hah hah ha na nay)
Na nay na nay…………………
130

KERP Ç KERP Ç ÜSTÜNE KURDUM B NAYI
Diyarbakır
Kaynak ki i:Yusuf Tapan
Derleyen:Ahmet Yamacı:
Kerpiç kerpiç üstüne kurdum binayı
Binayı kurar iken gördüm Leylâ’yı
Leylâ ba ıma açtı türlü belâyı
Ah Leylâ Leylâ Leylâ etme bu nazı
Gel barı alım baban kıysın nikâhı
Kerpiç kerpiç üstüne dizdim bir sıra
Leyla’dan haber aldım gitmi Mısır’a
Kuzu olup melesem arkası sıra
Ah Leylâ Leylâ Leylâ etme bu nazı
Gel barı alım baban kıysın nikâhı
131

MAKARAM SARI BA LAR
Diyarbakır
Kaynak ki i:Selâhattin Mazlumo lu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Makaram sarı ba lar oy
Kız söyler gelin a lar
Niye ben ölmü müyem lo
Asye’m karalar ba lar
Lo berde lo berde
Zülfün yüzüne perde
Devriyeler sardı da bizi
Me er kaderim böyle
Makaradan ipli im oy
Asye benim kekli im
Hiç aklımdan çıkmıyor lo
Tenhalarda gezdi im
Lo berde lo berde………
Sarı gülü derende oy
nsaf senin nerende
Kabahat sende de il lo
Sana gönül verende
Lo berde lo berde………..
ASYE=AS YE: Bir hanım adı
ZÜLÜF: akaklardan sarkan saç lülesi
132

KALEDEN KALEYE AH N UÇURDUM
Adıyaman
Kaynak ki i:Abdülkadir
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Kaleden kaleye ahin uçurdum
Ah ilen vah ilen ömrüm geçerdim
Yâre eker ezdim erbet içirdim
Öyl’olur böyl’olur Türkmen güzeli
Edası ho olur Türkmen gelini
Kaleden kaleye ta ben olaydım
Elâ göz üstüne ka ben olaydım
Yalınız kalana e ben olaydım
Oyl’olur böyl’olur Türkmen güzeli
Edası ho olur Türkmen gelini
BEN YEMEN M AL STER M
Bursa
Kaynak ki i: Halil Bedii Yönetken
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Ben yemenimi (aman aman) al isterim
Ortasında (a canım da) dal isterim
Bir güzelce (aman aman) yâr isterim
Al gel aman a canım da mor çiçe i
Bul gel aman a canım da mor çiçe i
Ben yemenimi (aman aman) çaldım ta a
Ta yarıldı (a canım da) ba tan ba a
Yazılanlar (aman aman) gelir ba a
Al gel aman a canım da mor çiçe i
Bul gel aman a canım da mor çiçe i
133

ALLI DURNAM B Z M ELE VARIRSAN
Kırıkkale-Keskin
Kaynak ki i: Salman Çoker-Hacı Ta an
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Allı durnam bizim ele varırsan
eker söyle kaymak söyle, bal söyle
Gülüm gülüm kırıldı kolum
Dutmuyor elim durnalar ey
Ah gülüm gülüm yâr gülüm gülüm
Kız gülüm gülüm, durnalar ey
E er bizi sual eden olursa
Boynu bükük benzi soluk yâr söyle
Gülüm gülüm kırıldı kolum…………..
Allı durnam ne gezersin havada
Kanadım kırıldı kaldım burada
Gülüm gülüm kırıldı kolum………..
Ne onmamı kulumu um dünyada
Ak am olsun allı durnam dön geri
Gülüm gülüm kırıldı kolum………..
134

B Z M EVDE EKER DE LOKUM BADEM VAR
Konya
Kaynak ki i:Ahmet Özdemir
Derleyen:Yücel Pa makçı
(haydi) Bizim evde eker de lokum badem var
(badem var amman)
Yava da yürü arkamızda adem var
(adem var amman)
Vay amman amman
Yâr ka lar keman
Sevdirmedin gerdandan gerdandan amman
(haydi) Bizim evde fıstıklı da lokum üzüm var
(üzüm var amman)
Benim de sana bir ufacık sözüm var
(sözüm var amman)
Vay amman amman
Yâr ka lar keman
Sevdirmedin gerdandan gerdandan amman
(haydi) Yüce da ba ına çıkar bakarım
(bakarım amman)
Deste ba lar ele imi saçarım
(saçarım amman)
Vay amman amman
Yâr ka lar keman
Sevdirmedin gerdandan gerdandan amman
ELEK:Sırtta ta ınan yük
135

BENDEN SELÂM OLSUN BOLU BEY NE
Kastamonu
Kaynak ki i: hsan Ozano lu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
(hey hey efeler hey hey)
Benden selâm olsun Bolu beyine (Bolu beyine)
Çıkıp u da lara yaslanmalıdır
At ki nemesinden kargı sesinden
Da lar seda verip seslenmelidir
(hey hey yinede hey hey)
Dü man geldi tabur tabur dizildi (hele dizildi)
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu
E ri kılıç kında paslanmalıdır
(hey hey efeler hey hey)
Köro lu döner mi kendi anından (kendi anından)
Çıkarır ço unu er meydanından
Kırat köpü ünden dü man kanından
Çevre dolup alvar ıslanmalıdır
136

B R HI MINAN GELD GEÇT (K Z RO LU)
Kars
Kaynak ki i:Â ık Dursun Cevlâni
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Bir hı mınan geldi geçti (peh peh peh peh)
Kiziro lu Mustafa bey (hey hey hey)
Hı mı da ı deldi geçti
A am kim, pa am kim,Nigâr kim, hanım kim
Kim kim kim kim
Kiziro lu Mustafa bey
Bir beyin o lu zor beyin o lu
Bir at biner ala paça (peh peh peh peh)
Mecel vermez kırat kaça (hey hey hey)
Az kaldı ortamdan biçe
A am kim, pa am kim, Nigâr kim, hanım kim
Kim kim kim kim
Kiziro lu Mustafa bey
Bir beyin o lu zor beyin o lu
Hay edince haya teper (peh peh peh peh)
Huy edince huya teper (hey hey hey)
Köro lu’nu suya teper
A am kim, pa am kim, Nigâr kim, hanım kim
Kim kim kim kim
Kiziro lu Mustafa bey
Bir beyin o lu, zor beyin o lu
Bir bey o lu bir bey o lu
HI IM:Öfke; ALA PAÇA: Ayakları sekili(beyaz);
MECEL:Mecal:Güç, derman, takat
137

EN OLASIN ÜRGÜP DUMANIN TÜTMEZ
Nev ehir
Kaynak ki i:Refik Ba aran-Avanos’lu Selâhattin
Derleyen:Nida Tüfekçi
en olasın Ürgüp dumanın tütmez
Kıratım acemi kolanı tutmaz
O lum Osman küççük yerimi tutmaz
Cemal’im Cemal’im algın Cemal’im
Al kanların içinde kaldın Cemal’im
Ürgüp’ten de çıktı ımı görmü ler
Kıratımın seki inden bilmi ler
Beni öldürmeye karar vermi ler
Cemal’im Cemal’im algın Cemal’im
Al kanların içinde kaldın Cemal’im
Cemal’ın giydi i ketenden gömlek
Al kana boyanmı al ile gömlek
Bizim kaderimiz ecelsiz ölmek
Cemal’im Cemal’im algın Cemal’im
Al kanların içinde kaldın Cemal’im
138

B R ATE VER C GARAMI YAKAYIM
zmir
Kaynak ki i:Çetin Bozalan
Derleyen:Durmu Yazıcıo lu
(ah) Bir ate ver cigaramı yakayım
Sen sallan gel ben boyuna bakayım
Uzun olur gemilerin dire i
Çatal olur efelerin yüre i
(ah) Vur ata ı gavur sinem ko yansın
Arkada lar uykulardan uyansın
Uzun olur gemilerin dire i
Çatal olur efelerin yüre i
ÇATAL YÜREK:Efelerde, yi itlerde yüre in
ucunun çift ba lı oldu u oü ünülmektedir.
139

DERS N ALMI DA ED YOR EZBER
(Yozgat sürmelisi)
Yozgat
Kaynak ki i ve derleyen:Nida Tüfekçi
Dersini almı da ediyor ezber
Sürmeli gözlerin sürmeyi neyler
Aman aman ben yarelendim aman
Bu dert beni iflâh etmez del’eyler
Benim dert çekmeye dermanım mı var
Aman aman sürmelim aman
Ka ın çe melenmi kirpik üstüne
Havada buludun a dı ı gibi
Aman aman ben yarelendim aman
Çi dü mü de gül sineler ıslanmı
Ya murun güllere ya dı ı gibi
Aman aman sürmelim aman
ÇE MELENMEK: Bükülmek yay gibi olmak
140

GEL HA GÖNÜL HAVALANMA
Sivas- arkı la
Kaynak ki i: zzet Sava
Derleyen:Nida Tüfekçi
Gel ha gönül havalanma
Engin ol gönül engin ol
Dünya malına güvenme
Engin ol gönül engin ol
u dünyanın hâli böyle
Yalan yah i geçer öyle
Söyledikçe engin söyle
Engin ol gönül engin ol
Gökde uçan huma ku u
Bilmiyenler atar ta ı
Enginlik gönülün i i
Engin ol gönül engin ol
Teslim abdal sözüm Hâk’tır
Sözümün yalanı yoktur
Engin söyle büyüklüktür
Engin ol gönül engin ol
ENG N:Yüksek olmayan, alçak
YAH : yi güzel
HÜMA KU U: Devlet ku u, saadet
141

U UZUN GECEN N GECES OLSAM
Çorum
Kaynak ki i:Niyazi Biçerel
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
u uzun gecenin gecesi olsam
Sılada bir evin bacası olsam (anam anam anam)
Dediler ki nazlı yârin pek hasta
Ba ında okuyan hocası olsam (anam anam anam)
Evlerinin önü üç a aç çınar
Dillerim tutu ur yüre im yanar (anam anam anam)
E inden ayrılan böyle mi yanar
Anam anam hangi derdime yanam (anam anam anam)
Kâtipler oturmu yazıya bakmaz
Herkes sevdi ini dilden bırakmaz (anam anam anam)
Hey Allah’tan korkmaz kuldan utanmaz
Gönül defterinden sildin mi beni (anam anam anam)
142

CEV Z N YAPRA I DAL ARASINDA
Afyon-Dinar
Kaynak ki i:Nureddin Güler
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Cevizin yapra ı dal arasında
Güzeli severler ba arasında
Üç be güzel bir araya gelmi ler
Benim sevdice im yok arasında
Sensiz lokmaları yiyemez oldum (yutamaz oldum)
Sensiz odalara giremez oldum (yatamaz oldum)
Evlerinin önü zerdali dalı
Pencereden gördüm kınalı eli (o nazlı yâri)
Benim sevdice im domurcak gülü
Sensiz lokmaları yiyemez oldum (yutamaz oldum)
Sensiz odalara giremez oldum (yatamaz oldum)
Evlerinin önü bahçalık ba lık
Ne güzel i lemi eline sa lık (koluna sa lık)
Yâr bana yollamı bir beyaz ya lık
Boynuna dolasın eylensin diye (aldansın diye)
YA LIK:Boyuna dolanan büyük mendil
143

DAMDAN DAMA ATLAN YAR
Aksaray
Kaynak ki i:Mehmet Akça
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Damdan dama atlan yâr (Osman’a yandım)
Püskülleri sarkan yâr (bir danem)
El ettim de gelmedi (Osman’a yandım)
Horuzlardan korkan yâr (bir danem)
Osman abim evde mi evde mi
Üç odalı yerde mi yerde mi
Ah gadifeli evde mi evde mi
Terle imin tepesi (Osman’a yandım)
Gül kokuyor nefesi (bir danem)
Kar ı köyden geliyor (Osman’a yandım)
Nazlı yârimin sesi (bir danem)
144

DERE GEÇ T VERMEZSE
Sivas-Divri i
Kaynak ki i: Nuri Üstünses
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Dere geçit vermezse
Atlarım ta tan ta a
Elpir yelpir fistanın
Yırtarım ba tan ba a
Oy nereye nereye
Koyun indi dereye
Uzaktan el etme yâr
Gel beriye beriye
Derenin oylumuna
Ku konar yaylımına
Görü elim nazlı yâr
Geldik yol ayrımına
Oy nereye nereye…………..
u dere buz ba ladı
Dibi nergiz ba ladı
Beni bir gelin vurdu
Yaramı kız ba ladı
Oy nereye nereye…………
ELP R-YELP R:Sallana, uçu a uçu a, dalgalanan
F STAN:Giysi ,entari
145

AMAN DAYLER YOL VER N
Edirne
Kaynak ki i:Nevzat Güyer
Derleyen:Neriman Tüfekçi
Aman dayler yol verin a beyler
Ben sılama varayım
Sılam ye il yaprak açmı
A ben nasıl dayanayım
Küp içinde unum var
(aman) Allahtan umudum var
O yâr benim olursa
Dedelere mumum var ( aman aman)
Küp içinde bulgurum a beyler
Keman ka a vurgunum
Bana sabırsız diyorlar
Ben sabırlı bir kulum (aman aman)
HAM MEYVAYI KOPARDILAR DALINDAN
Yozgat-Akda madeni
Kaynak ki i: Nida Tüfekçi
Derleyen:Nida Tüfekçi
Ham meyvayı kopardılar dalından
Beni ayırdılar nazlı yârimden
E er yârim tutmaz ise salımdan
Onun için açık gider gözlerim
Benim yârim yaylalarda oturur
Ak elini so uk suya batırır
Demedim mi nazlı yârim ben sana
Çok muhabbet tez ayrılık getirir
146

ANTALYA’NIN MOR ÜZÜMÜ
Antalya-Akseki
Kaynak ki i:Hüseyin Balkan-Nimet Balkan
Derleyen:Neriman Tüfekçi
Antalya’nın mor üzümü
Severler boyu uzunu (aleylim)
mamın küçcük kızını
Sarsam ne zaman ne zaman ne zaman
Sevsem ne zaman ne zaman ne zaman
Saran kollar yorulur mu bir zaman
Antalya’nın kuyuları
Çayır çimen kıyıları (aleylim)
Avdan gelir dayıları
Sarsam ne zaman ne zaman ne zaman…………
Antalya’nın altı bakır
Atlar gelir akır akır (aleylim)
Sevdi imin gözü çakır
Sarsam ne zaman ne zaman ne zaman…
147

B R DALDA K K RAZ
stanbul
Kaynak ki i:Ahmet Yamacı
Derleyen:Ahmet Yamacı
Bir dalda iki kiraz
Biri al biri beyaz
E er beni seversen
Mektubunu sıkça yaz
Sallasana sallasana mendilini
Ak am oldu göstersene sevdi imi
Sallasana sallasana saçlarını
Ak am olsun söyliyeyim suçlarını
Bir dalda iki ceviz
Aramız derya deniz
Sen orada ben burada
Ne bed kaldı ne beniz
Sallasana sallasana mendilini……….
Bir dalda iki elma
Birin al birin alma
Kurban oldu um Allah
Canım al yârim alma
Sallasana sallasana mendilini………..
148

DÜRÜYE’M N GÜ ÜMLER KALAYLI
Karabük-Safranbolu
Kaynak ki i:Mestan Kürkçü
Derleyen:Ankara Devlet Konservatuarı
Düriye’min gü ümleri kalaylı ah kalaylı
Fistan giymi etekleri alaylı alaylı aman aman
Düriye’min aldatması kolaylı ah kolaylı
Alırım dedin de aldattın beni aldattın beni aman
On telli saz ile oynattın beni oynattın beni aman
Giyme dedim giydin sen o alleri ah alleri
Ba ıma getirdin türlü halleri halleri aman aman
Dü man ettin bana bütün elleri ah elleri
Alırım dedin de aldattın beni aldattın beni aman
On telli saz ile oynattın beni oynattın beni aman
149

BEYAZ G YME TOZ OLUR
Bolu
Kaynak ki i:Ahmet Sevinç
Derleyen:Emin Aldemir
Beyaz giyme söz olur
Siyah giyme toz olur
Gel beraber gezelim
Muradımız tez olur
Salına da salına da gel
Hadi yavrum
Dön dola gene bana gel
Beyaz giyme tanırlar
Seni yolcu sanırlar
Zaten bende talih yok
Seni benden alırlar
Salına da salına da gel………
Alçak ceviz dalları
Sıva beyaz kolları
Kız nereden geleyim
Hep sarmı lar yolları
Salına da salına da gel…………
150

EST REY M M EST REY M M
Bolu
Kaynak ki i:Re at Aker
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Estireyim mi estireyim mi
Yavrum sana fistan kestireyim mi
Aman sana fistan kestireyim mi
Üç o yandan be bu yandan
Yavrum bir de Abant Yaylasından
Tirilay laylam tirilari lay lay
Layları tirilay lay lam
Köprünün altı örümcek
Yavrum aklımı aldın görüncek
Aman aklımı aldın görüncek
Üç o yandan be bu yandan
Yavrum bir de Seben Yaylasından
Aman bir de Kızık Yaylasından
Tirilay laylam tirilari lay lay
Laylları tirilay lay lam
151

DERE GEL YOR DERE
Kırklareli-Lüleburgaz
Kaynak ki i:Türkân Ebcio lu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Dere geliyor dere (ya le lel ya le lel)
Kumunu sere sere (ya le lel lim)
Al dere götür beni (ya le lel yal e lel)
Yârin oldu u yere (ya le lel lim)
Amanın aman aman
Zamanın zaman zaman
Bizim dü ün ne zaman (ya le lel lim)
Ben armudu di ledim (ya le lel ya le lel)
Sapını gümü ledim (ya le lel lim)
Ben yarimin ismini (ya le lel ya le lel)
Mendilime i ledim (ya le lel lim)
Amanın aman aman………..
Armut dalda bir iki (ya le lel ya le lel)
Sayın bakın on iki (ya le lel lim)
On iki’nin içinde (ya le lel ya le lel)
Birincisi benimki (ya le lel lim)
Amanın aman aman……….
152

ÇIKTIM BELEN KAHVES NE (ORMANCI)
Mu la
Kaynak ki i:Tahir Erdinç-Nazmi Yükselen
Derleyen:Nazmi Yükselen
Çıktım Belen kahvesine baktım ovaya
Bay Mustafa ça ırdı da dam’oynamaya
Ormancı da gelir gelmez yıkar masaya
Söz anlamaz ormancı çekmi kafaya
Aman ormancı canım ormancı
Köyümüze bıraktın yoktan bir acı
Köyümüzün suları ho tur içmeye
Üstünde köprüsü var gelip geçmeye
Ormancı da beni vurdu hiç mi hiçine
Yazık ettin ormancı köyün iki gencine
Aman ormancı canım ormancı……….
Gereviz’in ortasında de irmen döner
De irmenin suları da ından iner
Mustafa’ya atılan kur un Tevfik’e de er
Tevfik’imin acıları yürekler deler
Aman ormancı canım ormancı…………..
153

FERAY ’D R GIZIN ADI FERAY
Mu la
Kaynak ki i:Galip Birgili-Raziye Gülten
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Ferayi’dir gızın adı Ferayi (de yandım aman
esmer yârim de aman da Ferayi)
Türkmen de gızı katarlamı mayayı ( of yâr yandım
aman esmer yârim de aman da mayayı)
Ninna ninna nini ninnana ninninih ninanaydam
Amanda aman Ferayi
Demirciler demir dö er tunç olur (of yandım aman
esmer yârim de aman tunç olur)
Sevip sevip ayrılması güç olur (of yâr yandım aman
esmer yârim de aman da güç olur)
Ninna ninna nini ninnana ninninih ninanaydam
Amanda aman Ferayi
154

FES BA INA FES BA INA
Gaziantep-Nizip
Kaynak ki i:Azmi Körükçü
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Fes ba ına fes ba ına
Püskülü ben olayım
Püskülü ben olayım
Ba ım a rıyo ba ım a rıyo
Ba ına kurban olayım
Sabah pazara varayım
Ba ına bir fes alayım
Fes ba ına fes ba ına
Püskülü ben olayım
Püskülü ben olayım
Ka ım a rıyo ka ım a rıyo
Ka ına kurban olayım
Sabah pazara varayım
Ka ına hıdat alayım
Hıdat ka ına hıdat ka ına
Fes ba ına fes ba ına
Püskülü ben olayım
Püskülü ben olayım
Gözüm a rıyo gözüm a rıyo
Gözüne kurban olayım
Sabah pazara varayım
Gözüne sürme alayım
Sürme gözüne sürme
gözüne hıdat ka ına
Fes ba ına püskülü ben
olayım püskülü ben olayım
Burnum a rıyo burnum
a rıyo
Burnuna kurban olayım
Sabah pazara varayım
Burnuna hırzma alayım
Hırzma burnuna sürme
gözüne hıdat ka ına
Fes ba ına püskülü ben
olayım püskülü ben olayım
Di im a rıyo di im a rıyo
Di ine kurban olayım
Sabah pazara varayım
Di ine fıstık alayım
Fıstık di ine fıstık di ine
hırzma burnuna
Sürme gözüne hıdat ka ına
Fes ba ına püskülü ben
olayım
Püskülü ben olayım
Hırzma-Hızma: Süs için buruna takılan halka
Hıdat : Ka a çekilen bir tür sürme
155

TELL D R YAVRUM TELL D R
Denizli
Kaynak ki i:Özay Gönlüm
Derleyen:Özay Gönlüm
Tellidir yavrum aman tellidir (tellidir aman)
Denizli’nin horozları bellidir
Ötüver de gül ibi im biyo ötüver
Geni olam gam zamanı de ildir
Asmam yıkıldı suyu sıkıldı
Bugün çil horozu görmedim (duymadım)
Canım sıkıldı amanın canım sıkıldı
Asmam çardaktan
Suyu bardaktan
Biyo öpüverem de gocuman gız
limon yanaktan amanın ilimon yanaktan
Telli gelin tüllü gelin geliyor (geliyor aman)
Ganat açmı tüylerini beleyor
Ötüverde çil horozum biyo ötüver
Telli gelin tasasından çürüyor
(Tüllü gelin kahırından ölüyor)
Asmam yıkıldı suyu sıkıldı…
Sabah olur ak am olur ötersin (ötersin aman)
Âlemi de kendine hayran edersin
Ötme gözel horozum da o gadar ötme
Âlemin de kem gözüne de ersin
(ellerin kem gözüne de ersin)
Asmam yıkıldı suyu sıkıldı……
156

NERDEN GEL RS N S L FKE KALES NDEN
çel-Silifke
Kaynak ki i:Cavit Erden
Derleyen:Ahmet Yamacı
(yâr yâr yâr) Nerden gelirsin Silifke kalesinden
Ne gezersin açlık belâsından
Nerde yattın beyin kona ında
Ne varıdı kupkuru yerde hey kekli im hey
Kekli i düz ovada avlayalım
Kanadını çam dalına ba layalım
ıkıdım ıkıdım
ıkıdım ıkıdım oynayalım
(yâr yâr yâr) Buyurun arkada lar davetim var benim
Herkes yesin içsin saltanatım var
Aslı yok yaylasında binbe yüz koyunum var benim
hey
Kekli im hey
Kekli i düz ovada avlayalım
Kanadını çam dalına ba layalım
ıkıdım ıkıdım
ıkıdım ıkıdım oynayalım
157

TÜRKMEN KIZI
çel-Silifke
Kaynak ki i:Hüseyin Say
Derleyen:Erkan Sürmen
Türkmen kızı Türkmen kızı
Yayık yayar Türkmen kızı
(ah) Sen allar giy ben kırmızı
Çıkalım da lar ba ına
Sen gül topla ben nergizi
(ah) Aman Ay e’m yaman Ay e’m
Da lar ba ı duman Ay e’m
Türkmen kızı Türkmen kızı
nek sa ar Türkmen kızı
(ah) Sen allar giy ben kırmızı ……….
Türkmen kızı Türkmen kızı
Hamur yo rur Türkmen kızı
(ah) Sen allar giy ben kırmızı…
158

S L FKE’N N YO URDU
çel-Silifke
Kaynak ki i :Cavit Erden
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
(a hey hey hey)
Silifke’nin yo urdu
Ah seni kimler
do urdu
Seni do uran ana
Balınan mı yo urdu
Be i i çamdan
Ah yuvarlandı
damdan
Anası pilav pi irir
O lu durmaz a ırır
(a hey hey hey)
Kale kaleye bakar
Ah kaleden toplar
atar
Delikanlı dururken
htiyara kim bakar
Be i i çamdan……..
(a hey hey hey)
Ba a girdim üzüme
Ah çubuk battı
gözüme
Çubuk seni keserim
Yâr göründü gözüme
Be i i çamdan………
(a hey hey hey)
Be i i çamdan
Ah yuvarlandı
damdan
Ke ke sevmez
olaydım
Usandırdı bu candan
Be i i çamdan……..
159

B R N DE YAVRUM B R N
Kastamonu- nebolu
Kaynak ki i:Sarı Recep
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Birini de yavrum birini
Harmana serdim kilimi (aman)
Takıver de zillerin birini
Dönüver de meydan senindir (aman)
Çiftini yavrum çiftini
Geliver de çifteli çifteli (aman)
Takıver de zillerin çiftini
Dönüver de meydan senindir (aman)
Üçünü de yavrum üçünü
Yaylada gördüm göçünü (aman)
Takıver de zillerin üçünü
Dönüver de meydan senindir (aman)
Merdini yavrum merdini
Kim bilir kimin derdini (aman)
Takıver de zillerin dördünü
Dönüver de meydan senindir (aman)
160

BASTIM DA KIRILDI DEN N DALI
Orta Anadolu
Kaynak ki i:Sabiha Kubilay
Derleyen: clâl Akkaplan
Bastım da kırıldı i denin dali (vay dali)
Kötüye dü enin böyl’olur hali (diller)
Ba lantı:
(diller) Oynaksın diller
(diller) Açılsın diller
(diller) Açılsın güller
(güller) Açılsın kollar
(kollar) Ne bilsin eller
(eller) Narinay nina nay
Narinay narinay nina nay
Arabacı arabanı ko getir (ko getir)
Ben ölüyom mezarıma ta getir (diller)
Ba lantı:
Arabacı arabanı yillendir (yillendir)
eker al da u bebeyi dillendir (diller)
Ba lantı:
Sabahınan esen seher yeli mi (yeli mi)
Benim gönlüm akıllı mı deli mi (diller)
Ba lantı:
Y LLEND RMEK: Yel gibi gidecek ekilde
kullanmak
161

VALLÂH O YÂRDIR
Diyarbakır
Kaynak ki i:Celâl Güzelses
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Vallahi o yârdır
Billâhi o yârdır
Sinemin üstünde
Halâ o da dır
Mavi yüzük firuze
Haber verin horoza
Horoz bugün ötmesin
Yâr gelmi hanemize
Vallâhi o yârdır……..
Bu da ın ötesine
Mailem yâr sesine
Yârim keklik ben do an
Dü eydim ensesine
Vallâhi o yârdır……………
DA :Kızgın demirin vücuda de mesi
sonucu açılan yara
F RUZE: Süs e yalarında kullanılan
mavi renkli de erli bir ta
S NE:Gö üs
MA L: E ilimi olmak, gönlü dü mek
162

O SÜSEM O SÜNBÜL O GÜL O BA INDIR
Van
Kaynak ki i:Sadettin Kutlu
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
(1)
O süsem o sünbül o gül o ba ındır
O inci o mercan beyaz gerdanındır
Oynamak sıçramak eylenmek ça ındır
Edremit Van’a bakar
çinde amran akar
Ele bir yar sevmi em
Her gören ona bakar
O süsem o sünbül o gül o ba ındır
O inci o mercan beyaz gerdanındır
Oynamak sıçramak eylenmek ça ındır
(2)
O süsem o sünbül o gül o ba ındır
O inci o mercan beyaz gerdanındır
Oynamak sıçramak eylenmek ça ındır
Kale gibi kayalık
Denizde dolu balık
Kızın gönlü o landa
O lan da ona yanık
O süsem o sünbül o gül o ba ındır
O inci o mercan beyaz gerdanındır
Oynamak sıçramak eylenmek ça ındır
SÜSEM:Süsen, bir çe it zambak
EDREM T: Van gölü kıyısında bir merkez
AMRAN: Van bölgesinde bir ırmak adı
ELE: Öyle
163

K KEKL K B R KAYADA ÖTÜYOR
Balıkesir
Kaynak ki i:Mustafa Sarı
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
ki keklik bir kayada ötüyor
Ötmede keklik derdim bana yetiyor (aman aman
yetiyor)
Annesine de kara haber gidiyor
Yazması oyalı kundurası boyalı yâr benim
aman aman yâr benim
Uzun da geceler yâr boynuna sar benim
aman aman sar benim
ki keklik bir dereden su içer
Dertlide keklik dertsizlere dert açar (aman aman
dert açar)
Buna yanık sevda derler tez geçer
Yazması oyalı kundurası boyalı yâr benim…………
ki keklik bir kayada yaslanır
Teke de bıçak gümü kında paslanır (aman aman
paslanır)
Bir gün olur deli de gönül uslanır
Yazması oyalı kundurası boyalı yâr benim…………
164

ZM R’ N KAVAKLARI
zmir
Kaynak ki i :Ekrem Güyer
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
zmir’in kavakları
Dökülür yaprakları
Bize de derler Çakıcı (yâr fidan boylum)
Yıkarız konakları
Selvim senden uzun yok
Yapra ında düzüm yok
Kamalı da zeybek vuruldu (yâr fidan boylum)
Çakıcı’ya sözüm yok
GÜZEL NE GÜZEL OLMU SUN
Kahramanmara
Kaynak ki i:Â ık Mehmet Yanık
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Güzel ne güzel olmu sun
Görülmeyi görülmeyi
Siyah zülfün halkalanmı (aman aman)
Örülmeyi örülmeyi
Mendili yudum arıttım
Gülün dalında kuruttum
Adın ne idi unuttum (aman aman)
Sorulmayı sorulmayı
Ça ır Karaco lan ça ır
Ta dü tü ü yerde a ır
Yi it sevdi inden so ur (aman aman)
Sarılmayı sarılmayı
165

HAVADA BULUT YOK BU NE DUMANDIR
Elazı
Kaynak ki i:Düriye Keskin
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mehlede ölüm yok bu ne ivandır
u Yemen elleri ne de yamandır
Ano Yemendir gülü çemendir
Giden gelmiyor acep nedendir
u da ın ardında redif sesi var
Varın bakın çantasına acep nesi var
Bir çift pabuç ile bir de fesi var
Burası Hu ’tur yolu yoku tur
Giden gelmiyor acep ne i tir
Kı lanın önünde çalınır sazlar
Aya ım yalnayak yüre im sızlar
Yemen’e gidene a lıyor kızlar
Burası Hu ’tur yolu yoku tur
Giden gelmiyor acep ne i tir
VAN: A ıt, figan
RED F: Terhis edildikleri halde
yeniden askere alınan ki iler
HU : Yemen’in ba kenti Sana ile Taiz
ehirleri arasında bir Türk kalesinin ismidir.
166

NE A LARSIN BEN M ZÜLFÜ S YAHIM
Erzincan
Kaynak ki i:Â ık smail Aydın (DA M )
Derleyen:Mine Yalçın
Ne a larsın benim zülfü siyahım
Bu da gelir bu da geçer a lama
Göklere eri ti figânım ahım
Bu da gelir bu da geçer a lama
Bir gülün çevresi dikendir hardır
Bülbül har elinden ah ile zardır
Ne olsa da kı ın sonu bahardır
Bu da gelir bu da geçer a lama
Daimi’yem her can ermez bu sırra
Gerçek â ık olan erer o nûra
Yusuf sabır ile vardı Mısır’a
Bu da gelir bu da geçer a lama
ZÜLÜF: Saç
F GÂN: Feryat,a lama
AH:Çekilen üzüntü,kahır ile a ızdan çıkan ate
HAR: Diken
YUSUF: Yusuf Peygamber
167

YÜKSEK AYVANLARDA BÜLBÜLLER ÖTER
Malatya
Kaynak ki i:Hakkı Co kun
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Yüksek ayvanlarda bülbüller öter
Bülbülün figânı âleme yeter
Benim çektiklerim ölümden beter
Gel anam gel bacım gelin olasın
Çar amba gecesi bize gelesin
Elinin kınasın al eylemi ler
Gözünün sürmesin bol eylemi ler
Seni bir yi ide mal eylemi ler
Gel anam gel bacım gelin olasın
Çar amba gecesi bize gelesin
AYVAN: Teras, sundurma veya
bir tarafı dı arıya açık olan oda
168

MER K (MARA ’TAN B R HABER GELD )
Kahramanmara
Kaynak ki i:Kadir Kurtyol
Derleyen:Dilber Ay
Mara ’tan bir haber geldi
Dediler ki Merik öldü oy oy oy
Ke ke Merik ölmeseydi
Kesileydi elim kolum oy oy oy
Oy Merik Merik Merik
Ben kurbanım sana Merik
Ben hayranım sana Merik (vay)
Doktor yarayı kesiyor
Gene Merik kan kusuyor oy oy oy
Dediler ki Merik öldü
Anası kime küsüyor oy oy oy
Oy Merik Merik Merik………….
u Meri in acısına
Çar af serin gecesine oy oy oy
Kek ke Merik ölmeseydi
Sabır onun anasına uy uy uy
Oy Merik Merik Merik………..
MER K:(Meryem, Meyrem,Meyrik)
hanım ismi
169

B TL S’TE BE M NARE
Bitlis
Kaynak ki i:Nazmi Zülfikâr
Derleyen: Nazmi Zülfikâr
Bitlis’te be minare beri gel o lan beri gel
Ci erim dolu yâre beri gel canân beri gel
sterem yanan gelen beri gel o lan beri gel
Cebimde yok be pâre beri gel canân beri gel
Tüfe im dolu saçma beri gel o lan beri gel
Güzelim benden kaçma beri gel canân beri gel
Doksan dokuz yaram var beri gel o lan beri gel
Bir yara da sen açma beri gel canân beri gel
ATEM TUTEM MEN SEN
Bitlis
Kaynak ki i: Nazire Suba ı
Derleyen:Hüsamettin Suba ı
Atem tutem men seni
ekere gatem men seni
Ak em baben gelende oy
Ögüne atem men seni
Hop hopun olsun o lum
Gül topun olsun o lum
Sıralı kavak dibinde oy
Toylu un olsun o lum
170
Atem tutem men seni …
Ev süpüre toz ede
Hemama gide naz ede
El aya ı kir içinde
Yıkamam diye naz ede
Atem tutem men seni …

AL FAD ME’M BAL FAD ME’M
Afyon-Emirda
Kaynak ki i:Metin Aklan
Derleyen:Ali Demirhan
Evlerinin önü yoldur
Yoldan geçen karakoldur
Kurban olam sarı gelin
Gel testini bizden doldur
Al Fadime’m bal Fadime’m
Yanakları gül Fadime’m
Uyan uyan sabah oldu
Namazını kıl Fadime’m
u da ların burcu musun
Kız boynumun borcu musun
Kurban olam sarı gelin
Sen çirkinin harcı mısın
Al Fadime’m bal Fadime’m
Yanakları gül Fadime’m
Uyan uyan sabah oldu
Namazını kıl Fadime’m
171

KARA BASMA Z OLUR
Bayburt
Kaynak ki i:Mustafa Ahıskalı
Derleyen:Nida Tüfekçi
Kara basma iz olur
Güzellerde naz olur
Gündüz gelme gece gel
Eller duyar söz olur
Hop ninnayı ninnayı
Gel oynayı oynayı
Kara basma kayarsın
Sen benimle ayarsın
Asker oldu um zaman
Günlerimi sayarsın
BEN YET M BEN YET M
A rı
Kaynak ki i:Nizamettin Ariç
Derleyen:Burhan Çaçan
172
Hop ninnayı ninnayı
Gel oynayı oynayı
Kar üstüne kan damlar
Dayanmaz buna canlar
Ne zaman dü ünümüz
Sayılmıyor bu aylar
Hop ninnayı ninnayı
Gel oynayı oynayı
Ben yetim ben yetim ben yetim vay
Ben öksüz ben öksüz ben yetim vay
Binmi sen binmi sen dert atına
Yava get yava get ben yetim vay
A lama a lama gel a lama
Zamana zamana bel ba lama
Gün gelir gün gelir bu da geçer
Aç gözün aç gözün a lama vay

BURSA’NIN UFAK TEFEK TA LARI
(ME EL DA LAR ME EL )
Bursa
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Me eli da lar me eli
çinde halı dö eli
Kül oldum a ka dü eli
A benim esmer güzeli
Yârimle kol kola gezeli
Hamamın üçtür kurnası
Üçünde üç kız yunası
Üç kızın biri benim olası
A benim esmer güzeli
Yârimle kol kola gezeli
Bursa'nın ufak tefek ta ları
Keman olmu o yârimin ka ları
Bir omuzdan bir omuza saçları
A benim esmer güzeli
Yârimle kol kola gezeli
173

ELMALARIN YONGASI
Konya
Kaynak ki i:Ahmet Özdemir
Derleyen:Yücel Pa makçı
Elmaların yongası
Aslanım aman aman aman ey
Haydi sa cebinde aynası
Aman aman aman
Aman sa cebinde aynası
Vay vay
ki duvar arası
Aslanım aman aman aman ey
Haydi hovardalar yaylası
Aman aman aman
Aman hovardalar yaylası
Vay vay
Hop tara leyli leyli leyli ellerine
Sarılaydım o incecik bellerine vay vay
Elmaların incesi
Aslanım aman aman aman ey
Haydi dibindedir goncası
Aman aman aman
Aman dibindedir goncası
Vay vay
Diz dize otururken
Aslanım aman aman aman ey
Haydi çıka geldi amcası
Aman aman aman
Aman çıka geldi amcası
Vay vay
Hop tara leyli leyli leyli ellerine
Sarılaydım o incecik bellerine
174

NCE ÇAYIR B Ç LMEZ
Amasya
Kaynak ki i:Hüseyin Kılıç
Derleyen:Ankara Devlet Konservatuarı
nce çayır biçilmez
Su bulanık içilmez
Bana yârdan geç derler
Yar tatlıdır geçilmez
Elif üstünde mimler
Bülbül kafeste inler
Benim kalbimde sensin
Senin kalbinde kimler
Suya giden yorulmaz
Su yolunda durulmaz
Gel beraber gezelim
Annen baban darılmaz
DEYMEN BEN M GAMLI YASLI GÖNLÜME
Amasya-Tokat
Kaynak ki i:Abbas Öz
Derleyen:Mehmet Erenler
Deymen benim gamlı yaslı gönlüme
Ben bir selvi boylu yârdan ayrıldım
Evvel ba ban idim dostun ba ında
Talan vurdu ayva nardan ayrıldım
Gökyüzünde turna gibi dönende
Bayku gibi viran yurda konanda
Çok a ladım Mecnun gibi çöllerde
irin gibi nazlı yârdan ayrıldım
175

TANRIDAN D LED M BU KADAR D LEK
Erzincan
Kaynak ki i:Salih Dündar
Derleyen:Salih Dündar
Tanrıdan diledim bu kadar dilek (aman aman)
O yârin yüzünü bir daha görek (aman aman)
Bana kısmet de il dizinde yatmak (aman aman)
Dizinde yatıp da yüzüne bakmak (aman aman)
Gel aman aman yanıma
Kıyma bu yazık canıma
Bir kara ka ın bir kara gözün
De er dünya malına
Ayrılık hasreti canıma yetti (aman aman)
Kalmadı gözümün ya ları dindi (aman aman)
Bahçenizde lale sümbül gül bitti (aman aman)
Eridi yüre im tükendi bitti (aman aman)
Gel aman aman yanıma
Kıyma bu yazık canıma
Bir kara ka ın bir kara gözün
De er dünya malına
176

EVRE E YOLLARI DAR
Çanakkale-Gelibolu
Kaynak ki i:Yöre ekib
Derleyen:Ümit Kaftancıo lu
Evre e yolları dar dar
Bana bakma benim yârim var
Bir fırın yaptırdım doldurdum ekmekleri
Gel beraber yiyelim yaptırdım börekleri
Evre e yolları dar dar
Bana bakma benim yârim var
Arkandaki yele i ben örmedim mi yârim
Kızlarla konu urken ben görmedim mi yârim
Evre e yolları dar dar
Bana bakma benim yârim var
Yele imin içinde mavi boncuk nazarlık
Benim yâre hediyem bir ufacık gerdanlık
Evre e yolları dar dar
Bana bakma benim yârim var
177

BU DÜNYADA ÜÇ EY VARDIR SEV L R
Do u Anadolu
Bu dünyada üç ey vardır
Sevilir lele sevilir lele sevilir
Biri ana biri baba
Yâr da var lele yâr da var lele yâr da var
Ana sana baba ona
Yâr bana lele yâr bana lele yâr bana
Bu dünyada üç ey vardır
Koklanır dile koklanır dile koklanır
Biri lâle biri sümbül
Gül de var lele gül de var lele gül de var
Lâle sana sümbül ona
Gül bana lele gül bana lele gül bana
Bu dünyada üç ey vardır
Yenilir lele yenilir lele yenilir
Biri elma biri ayva
Nar da var lele nar da var lele nar da var
Elma sana ayva ona
Nar bana lele nar bana lele nar bana
178

E N DED KLER KÜÇÜK B R EH R
Erzincan-E in
Kaynak ki i:Muzaffer Sarısözen
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
E in dedikleri (anam) küçük bir ehir (nidem)
Ana ben cahilem (yandım) çekemem kahir
Yedi im içti im (anam) a uyla zehir (nidem)
Ya ben a lamayım (yandım) kimler a lasın
u garip gönlümü (yandım) kimler eylesin
Derya kenarında da (anam) kayık de ilim (nidem)
Yârdan ayrılalı (yandım) ayık de ilim
Bir çift selâmına (anam) lâyık de ilim (nidem)
En gel yavrum en gel de gene git
Akan göz ya ımı sil de gene git
NAZ FE HANIM
(BA A G RD M BA BUDANMI )
Tekirda - arköy
Kaynak ki i:Mustafa Karaer
Derleyen:Yücel Pa makçı
Ba a girdim ba budanmı ba a bülbül dadanmı
On be ya ında da Nazife’de hanım kimlere aldanmı
Çıktım arköy'ün yoluna sıra sıra zeytinler
On be ya ında da Nazife hanıma yazık ettiler
O tepeden bu tepeye oyun olur mu
On be ya ında da Nazife’de hanıma doyum olur mu
179

F NCANI TA TAN OYARLAR
Sivas
Kaynak ki i:A.Kadir Sarısözen
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Fincanı ta tan oyarlar balam
oyarlar
çine bade koyarlar
Sen bize gelme duyarlar
balam duyarlar
Sen kimin cânısın canı
Sen yine doldur fincanı
Fincanı rafa dizerler balam
dizerler
çine bade süzerler
Sen bize gelme sezerler
balam sezerler
Sen kimin cânısın canı
Sen yine doldur fincanı
Fincanın dibi düz olur balam
düz olur
Bir kadeh bâde az olur
180
Sen bize gelme söz olur
balam söz olur
Sen kimin cânısın canı
Sen yine doldur fincanı
Fincanı doldur sıradan
balam sıradan
çmeyen çıksın aradan
Esirgesin seni yaradan
balam yaradan
Sen kimin cânısın canı
Sen yine doldur fincanı
Fincanın orta göbe i balam
göbe i
Hanımlar sever bebe i
Yedi mahlenin mele i balam
mele i
Sen kim cânısın canı
Sen yine doldur fincanı

N KSAR’IN F DANLARI
(KALEN N BEDENLER )
Tokat
Kaynak ki i:Hüseyin Arsal
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Kalenin bedenleri yâr yâr yâr yandım
Koyverin gidenleri inanay yavrum inanay nay
pek bürük bürümü yâr yandım ben yandım
Niksar'ın fidanları inanay yavrum inanay nay
Hopa ina inanay inanay nay
inanay yavrum inanay nay
Hopa hopa inanay inanay nay
inanay yavrum inanay nay
Kaleden iniyorum yâr yâr yâr yandım
Ça ırsan dönüyorum inanay yavrum inanay nay
A kından kibrit oldum yâr yandım ben yandım
Üflesen yanıyorum inanay yavrum inanay nay
Hopa ina inanay inanay nay……….
Entarisi aktandır yâr yâr yâr yandım
Ne gelirse Hak’tandır inanay yavrum inanay nay
Benzimin sarılı ı yâr yâr yâr yandım
Yâre a lamaktandır inanay yavrum inanay nay
Hopa ina inanay inanay nay……….
181

SAFFET EFEND
(BEN M ATIM U YERLERDE E N R)
Aksaray
Kaynak ki i: Ahmet Gürses
Benim atım u yerlerde e inir
Aya ına de en ta lar a ınır
Ah aman aman Saffet Efendi
Suçlarımı affet efendi
Beni buralardan al git efendi
Koca ku un yüksektedir oyunu
De me bir ahine vermez payını aman
Ah aman aman Saffet Efendi
Suçlarımı affet efendi
Beni buralardan al git efendi
Üç gider de be ardıma bakarım
Gözlerimden kanlı ya lar dökerim
Ah aman aman Saffet Efendi
Suçlarımı affet efendi
Beni buralardan al git efendi
182

NEM DÜ TÜ YERLERE
Burdur
Derleyen:Hamit Çine
nem dü tü yerlere
Karı tı gazellere
Gözüm çapkın alı mı
Bakarım güzellere
Aman yelelom yelelom yelelaylom
Haydi yelelom yelelom yelelaylom
nem dü tü yakamdan
Gel arkamdan arkamdan
Sen arkamdan gelmezsen
Ben korkmam kaymakamdan
Aman yelelom yelelom yelelaylom
Haydi yelelom yelelom yelelaylom
Yakamda i ne misin
Gö sümde dü me misin
A kından harab oldum
Hâlimden bilme misin
Aman yelelom yelelom yelelaylom
Haydi yelelom yelelom yelelaylom
BAHÇELERDE GÜL B TER
Gümü hane
Derleyen:Nurettin enol
Bahçelerde gül biter
Gül biter bülbül öter
Güzellerin ba ında
Yapraksız meyva biter
u derenin alıcı
Kınalı parmak ucu
Sevilmeyen kızların
Kabul olmaz orucu
183

ND M ÇAYIR B ÇMEYE
Hatay-Antakya
Kaynak ki i:Yöre Ekibi
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Hey güzel güzel güzel güzel han
Güzel maya çobanı yâr amman
ndim çayır biçmeye (güzel han)
E ildim su içmeye (yâr amman)
Dediler yâr geliyor (güzel han)
Kanat vurdum uçmaya (yâr amman)
Hey güzel güzel güzel güzel han
Güzel maya çobanı yâr amman
Eski ayva yeni nar (güzel han)
Küsme bana nazlı yâr (yâr amman)
Sen küsersen ben küsmem (güzel han)
Senden ba ka kimim var (yâr amman)
Hey güzel güzel güzel güzel han
Güzel maya çobanı yâr amman
184

TE G D YORUM ÇE M’ S YAHIM
Kahramanmara
Kaynak ki i:Â ık Mahsuni erif
te Gidiyorum çe m-i siyahım
Önümüzde da lar sıralansa da
Sermayem derdimdir servetim âhım
Karardıkça bahtım karalansa da
Haydi dola alım yüce da larda
Dost beni bıraktı ah ile zarda
Ötmek istiyorum viran ba larda
Aya ıma cennet kiralansa da
Ba ladım canımı zülfün teline
Sen beni bıraktın gurbet eline
Güldün Mahsuni’nin garip haline
Mervan’ın elinden parelense de
185

MENBER
(Hisardan nmem Diyor )
Kütahya
Kaynak ki i:Hisarlı Ahmet
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Hey hey hey
Hisardan inmem diyor
Haydi basmadan giymem diyor
Kestirirsen pullu kes
Yanına gelmem diyor
Menberidir yallah yallah
menberi
Al ba ımdan çemberi
A latmayın dilberi
Ben yandım aman aman
Hey hey hey
Kalenin ardındayım
Haydi saatin dördündeyim
Eller uykusun uyur
Ben senin derdindeyim
186
Menberidir yallah yallah
menberi
Al ba ımdan çemberi
A latmayın dilberi
Ben yandım aman aman
Hey hey hey
Ey pınar e me pınar
Derdimi de me pınar
Yar ba ına gelirse
Su ver söyle me pınar
Menberidir yallah yallah
menberi
Al ba ımdan çemberi
A latmayın dilberi
Ben yandım aman aman

SENDEK KA LAR BEND’OLSA
Manisa
Kaynak ki i:Haydar Bayçın
Derleyen:Nida Tüfekçi
Sendeki ka lar bend'olsa
Ka ları senden
Rastı ı benden
A yârim a yârim
Ayrılamam senden
Sendeki saçlar bend'olsa
Saçları senden
Tara ı (da) benden
A yârim a yârim
Ayrılamam senden
Sendeki gözler bend'olsa
Gözleri senden
Sürmesi benden
A yârim a yârim
Ayrılamam senden
Sendeki kulak bend'olsa
Kula ı (da) senden
Küpesi (de) benden
A yârim a yârim
Ayrılamam senden
Sendeki gerdan
bend'olsa
Gerdanı senden
Liraları benden
187

YOLA ÇIKTIM MARD N’E
Mardin
Kaynak ki i:Ömer Öndero lu
Yola çıktım Mardin'e
Dü tüm senin derdine
Mevlâm sabırlar versin
Yârini yitirene
Estel Midyat arası
Sevdan ba ım belâsı
Senin baygın gözlerin
Merhem yürek yarası
AKLIM ALDIN
(Can Alıcı Gözlerinle)
Karaman
Kaynak ki i:Â ık Larendeli
Can alıcı gözlerinle
Aldın aklım ba tan aldın
Tatlı irin sözlerinle
Aldın aklım ba tan aldın
Sürmeleyip gözlerini
Deli ettin beni deli
Tarayıp zülüflerini
Aldın aklım ba tan aldın
188
Estel yolun yarısı
Yandı ba ım arası
Bana gurbet gezdirir
Kırk bin ba lık parası
Larendeli a kın için
Yanar oldum için için
Ölece im senin için
Aldın aklım ba tan aldın

URFA’NIN ETRAFI DUMANLI DA LAR
anlıurfa
Kaynak ki i:Cemil Cankat
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
Urfa’nın etrafı dumanlı da lar
Ci erim yanıyor aney gözlerim a lar
Benim zâlim derdim cihanı yakar
Gezme ceylan bu da larda seni avlarlar
Anandan babandan yârdan ayrı koyarlar
Urfa da larında gezer bir ceylan
Yavrusunu kaybetmi a lıyor yaman
Yârimin derdine bulmadım derman
Gezme ceylan bu da larda seni avlarlar
Anandan babandan yârdan ayrı koyarlar
Ceylan senin gibi yüre im yara
Cihanda derdime aney bulmadım çâre
Kimselerim yoktur söylesin yâre
Gezme ceylan bu da larda seni avlarlar
Anandan babandan yardan ayrı koyarlar
189

A AN B L R KARLI DA IN ARDINI
Sivas-Divri i
Kaynak ki i:Nuri Üstünses
Derleyen:Muzaffer Sarısözen
A an bilir karlı da ın ardını
Çeken bilir ayrılı ın derdini
Bülbül kaça aldın
Aman aman aman aman aman aman aman
Gülün narhını
Gül alıp satmanın aman aman aman oy
Zamanı de il zamanı de il
Selvinin dalları boyundan uzun
Yavrular gözüme bir salkım üzüm
Ölmeden o yâri
Aman aman aman aman aman aman aman
Görürse gözüm
Koyun kuzu kurban aman aman aman oy
Olur o zaman
Yaprak gazel olmu durmuyor dalda
Vefasız güzelden bize ne fayda
Bu ayda olmazsa
Aman aman aman aman aman aman aman
Gelecek ayda
Ölürüm vazgeçmem aman aman aman oy
Sevdi im senden
190

ANAYURT
(TÜRK STAN HALK KO U U-TÜRKÜSÜ)
Söz-müzik:M.Sabir Karger
Özbek Türkmen Uygur Tatar Azer bir boydur
Karakalpak Kırgız Kazak bunlar bir soydur
Özbekistan Türkmenistan kılıp koygenler
Kırgızıstan Uyguristan kılıp koygenler
Anayurdum Türkistan’ı bölüp koygenler
nanmeynler aldanmeynler ey Türk yi itler
Kırk asırlık tarihe sahip bolgen Türkler
Türkistan Kafkasistan ey güzel yurdumuz
Türkmenistan Azerbaycan güzel yurdumuz
Singe kurban buleylik ey ana yurdumuz
BILBILIM
(TATAR HALK YIRI-TÜRKÜSÜ)
Ay bılbılım vay bılbılım
Agıydılnın kamı ı
Bigrek matur i itile
Sandugaçlar tavı ı
Ay bılbılım vay bılbılım
Agıydılde tan ata
Tannar at özile üzek
Cırlata da yılata
Ay bılbılım vay bılbılım
Kunıp sayrıy tallarga
Sinın hakta sırlerımnı
Söylim sandugaçlarga
191

BER GEL
(SENSEN MEN M D LBER M)
(ÖZBEK HALK KO U U-TÜRKÜSÜ)
Sensen menim dilberim beri gel
Canımın canânesi beri gel
ki cihan serveri beri gel
Derdimin dermânesi beri gel
Beri gel beri gel beri gel beri gel
Canımın canânesi beri gel
Gözleri gülgünümdür beri gel
Avazı bülbülümdür beri gel
Saçları sümbülümdür beri gel
Di leri dürdanesi beri gel
Beri gel beri gel beri gel beri gel
Canımın canânesi beri gel
ÇALSIN ÇIRTMA OYNAYLIM
(GAGAUZ HALK TÜRKÜSÜ)
Çalsın çırtma oynaylım
Toplansın o lanlarım
Dostlara sevinelim mari hey
Tatlı dile doymaylım
Topla ınız kızlarım
Kadıncayı basalım mari hey
Hoppa hoppa
192
Gün orta harman gibi
Mavi gökün yok gibi
Çalsın çırtma oynaylım
Tatlı dile doymaylım
Gelin dostlar kol kola
Oynaylım bir düz hava
Çalsın çırtma bucakta
idilsin uzakta

EY GÜZEL KIRIM
(KIRIM HALK JIRI-TÜRKÜSÜ)
Men bu yerde ya almadım ya lı ıma toyalmadım
Vatanıma hasret kaldım ey güzel Kırım
Alu tadan esken yeller yüzüme vurdu
Balalıktan ösken evge köz ya ım dü tü
Men bu yerde ya almadım ya lı ıma toyalmadım
Vatanıma hasret kaldım ey güzel Kırım
Bahçelerin meyvaları bal ile erbet
Sularını içe içe toyalmadım men
Men bu yerde ya almadım ya lı ıma toyalmadım
Vatanıma hasret kaldım ey güzel Kırım
Bala ça a vatanım dep köz ya ın döker
Kartlarımız emenç yayıp dualar eder
Men bu yerde ya almadım ya lı ıma toyalmadım
Vatanıma hasret kaldım ey güzel Kırım
193

GAL YE BANU
(KAZAN HALK CIRI-TÜRKÜSÜ)
Terezeden karıysın la
Karap kimni tanıysın
Karap küzin taldır gançı
Galiye Banu sılvın irkem
Nikça kırıp almıysın
Terezenni açık koyup
Kimge külmek istiasın
Kara kasım karlı gaçın
Galiye Banu sılvın irkem
Kim bahtına üstin sin
Tereze tibin katı bal
Açıysın kilse vatıp al
Süyülerin cıana bulsa
Galiye Banu sılvın irkem
Terezeden tartıp al
194

GÜL DEK ÖTER ÖMRÜMÜZ
(DO U TÜRK STAN KO U U-TÜRKÜSÜ)
Söz-Müzik:Nuri Mahmut
Gül açılgen ba larning bülbül yari emes mu
Yürögimni oynaktan yarnın sazı emes mu
Yar çalısen sazıngni men melengden ötkende
Toh top kulak salınmen küveyci geyetkende
Hey…Güldek ömrimiz
Ta ebetke bile biz
Nalı ang bilen i imge küçce suret tolidu
Mihnitingden seher gül çiçekler külidu
Koçma kunçe çiçekler içkimizge ok eydu
Günel ya lık ömrimiz u güllerdek ya neydu
Hey…Güldek öter ömrimiz
Ta ebetke bile biz
HANZA B G
(HAKAS HALK TÜRKÜSÜ)
Kaynak:Sergei Charkov-Timur Davletov
Derleyen: rfan Gürdal
Polıs sa ıs pal anar (hey çanım poyarin)
Tom-turazar çidiner (hey çanım poyarin)
Tom-sı nın palı ı (hey çanım poyarin)
Tobgalıs hanım bilbedim (hey çanım poyarın)
Altı a as postanar (hey çanım poyarin)
Aba-turazar çidiner (hey çanım poyarin)
Aba-su nıp palı ı (hey çanım poyarin)
Abdadıs hanım bilbedim (hey çanım poyarin)
195

GÜL SUYUNDAN YA SALAN
(TÜRKMEN HALK AYDIMI-TÜRKÜSÜ)
Gül suyundan ya salan
Mahi taban sen midin
Derdime derman bolıp
Arzı lokman sen midin
Gızların hüri gözel
Hürlerin piri gözel
Özge ylari istemem
Bolsam men biri gözel
Bulutlar akar gider
Cerenler öter gider
Yar geçende iz basıp
Gülgesin döker gider
196
Gızların hüri gözel
Hürlerin piri gözel
Özge ylari istemem
Bolsam men biri gözel
Sensiz ci erim da lı
Gözlerim nar çıra ı
Zorum yok kız zarım bar
Bul ömrüm sana ba lı
Gızların hüri gözel
Hürlerin piri gözel
Özge ylari istemem
Bolsam men biri gözel
GÜZEL TÜRK STAN
(TÜRK STAN HALK KO U U-TÜRKÜSÜ)
Güzel Türkistan senge ne boldu
Sebep vakitsiz güllerning soldu
Çemenler berbad ku lar hem feryad
Hemmesi mahsun bolmaz mı dil ad
Bilmem ne içün ku lar uçmaz bahçeleringde
Birligimizning teprenmes tagı
Ümidimizning sönmez çıragı
Birle ey halkım kelgendür çagı
Bezensin imdi Türkistan ba ı
Kozgal halkım yeter unca cevrü cefalar

ISSIK GÖL
(KIRGIZ HALK YIRI-TÜRKÜSÜ)
Coykı ı bilep sayran kurup Akkuday köldü körkün kara
Tolkumdar cekti boylogon Körköndü meni tandan tad
Akkuday kanat caygan bulut Akkuday kızdın körkün kara
Kilalap köldü boylogan Körköndü meni uyaltad
Issık köl ömür cırgalınday
Mahabat sırınday
Issık köl ömür cırgalınday
Sügünün ırınday
Issık köl ömür cırgalınday
Mahabat sırınday
Issık köl ömür cırgalınday
Sügünün ırınday
KAMBER HAN
(UYGUR HALK KO U U-TÜRKÜSÜ)
Davançı’nın yolu kattık tarvazı tatlık
Davançı’da bir yarim var Kamber Han adlık
Kamber Han’ım Kamber Han’ım yelpüp koyeymu
Yelpügüçning sayesinde ta lap koyeymu
Kamber Han’nıng saç papegi yerge ligemdu
Kamber Han’dan sorep baking erge kitemdu
Kamber Han’ım Kamber Han’ım yelpüp koyeymu
Yelpügüçning sayesinde ta lap koyeymu
Ernge ketse menge ketsün tengesi bilen
Kamber Han’nı alpkaçaylık yengesi bilen
Kamber Han’ım Kamber Han’ım yelpüp koyeymu
Yelpügüçning sayesinde ta lap koyeymu
197

KARAGÖZ BOY BOY –LEZG
(ÖZBEK HALK KO U U-TÜRKÜSÜ)
Gördüm iki peri geler
Geler sallana sallana
A ı ının könlün alıp
Geler sallana sallana
Senin özün bir yana
Menim özüm bir yana
A kından öler boldum
zledim yana yana
Karagöz boy boy
K YEHENN
(YAKUT-SAHA HALK TÜRKÜSÜ)
198
Cemalin tolgen aydek
Yüzünge orten ay mu
Kalem bilen çizilgen
Ka ınge ortey mu
Senin özün bir yana
Menim özüm bir yana
A kından öler boldum
zledim yana yana
Karagöz boy boy
Kiyehenni sörünne kitibar kiremin
Min kündü segerim kelerin ketibin
nniber kien amma mendere dolguyar
Atti bar küyök ürek küyögeye nushayar
Tulubar homustar çıçahtar ıllılar
Uygunu buyanı holuyan tuoyallar
Irahtan sataran ohuokay diyereyer
cattar munnustar kördörö ihiller
Bu kere sibekki narının talammın
Bastına öröbün segerbir sanıbın
Do oruom narınnık namçıtık körbüte
Do oçuok eyigin tabtıbın diebite
Sibekkim kiergeyer süre im nüyölüyer
Segeremi ol iher kördöhtük miçerdir
Du oçuok en keliy ırıata ıllıaha
Bu eder saaspıtın uruydu touyuoha

KUVA BOL
(KAZAK EN -TÜRKÜSÜ)
Müzik:Nurgissa Tilendiev
Közümdü cumsamda körem seni
Esedi açmannın konur celi
Kuvva bol alatav bakı tıma
Kuvva bol kök terek kör enkeli
Kuvva bol jıldızım kuvva bol ayım
Kuvva bol ala tavım
Köp izdep men bu gün olnı taptım
Bastadım bir annin mahabbattın
Akkayın ayalap armanıma
Kuvva bol kök özen külüp cattın
MEYDE MEYDE
(ÖZBEK HALK KO U U-TÜRKÜSÜ)
Yariming saçı meyde meyde ya meyde
Meyde saçli yar kayde kayde ya kayde
Kara saçlar ösüptür meyde ya meyde
Ösüp ka ni tösüptür
Sevgi degen bu sevda
Ya ba imge tü üptür
Kak ing bilen bir ösme meyde ya meyde
Eke yolumni tösme
Eger yolumni tösseng
Keter ka imden ösme
Ka ing kara peyveste
Sen belendde men peste
Visalinge yitalmey
kingde boldum heste
u boyida mecnun tal
ahlerini kayrib al
Boyginenden urgiley
Senden ba ka kimim bar
199

M NG TAV
(ELBRUZ DA I)
(KARAÇAY CIRI-TÜRKÜSÜ)
Müzik: smayıl Simenov
Sen kökke cete miyikse
Kafkas tavlanı içinde
Miyala kibik cıltıray
Kanna buzların üstünde
Horira horira horarira horiva
Horira horira horarira horiva
Senden sonra kaysı tavdır
Ariuvlugu bıla aytılgan
Beli caz bolup ba ı kı bolup
Eteklerinde cay bolgan
Horira horira horarira horiva
Horira horira horarira horiva
Üstünde bardı ak tonun
Sen cayda kı ta kiyese
Kün buzulurga tebrese
Boran eterge süyese
Horira horira horarira horiva
Horira horira horarira horiva
Karnı buznu ciyıvçu
Ba ına bulut konuvçu
Tögeregine ciyılıp
Tavlula karap toymavçu
Horira horira horarira horiva
Horira horira horarira horiva
200

INGIR INGIR
(ÇUVA HALK YIRI-TÜRKÜSÜ)
ıngır ıngır uv yu hat’(e)
ıv yu hat’te ıv yu hat’te çul yulat
u ho larha tavansem t’e
Emer irtet emer irtet kun yulat
Vunik kahranper yuman ta
Haras tarsa haras tarsa kasar i
Epir vuniken per tavan ta
Haras tarsa haras tarsa kasar i
Epir kuntan kaysasan ta
Men kalasa men kalasa yule i
Saga ul i avraga ta
Men kalasa men kalasa ırha i
Men kalasa ırnin’e te
Kam kalasa kam kalasa pare i
Kam kalasa papin’e te
Kam itlese kam itlese yule i
201

TURGU ORUU
(TUVA HALK IRI-TÜRKÜSÜ)
Pejinden üngenden beer
Bejen aldan kona berdim
Bejen teve baraanımnı
nda ka a çorup ormen
Alımdan üngenden beer
Aldan jeden kona berdim
Aldan teve baraanımnı
Artta ka a çorup ormen
Jeerimeyden üngenden beer
Jeden aldan kona berdim
Jeden teve baraanımı
Jerde ka aç çorup ormen
Anay kara uujarımnı
Saktıpla kelirimge
Aldan teve baraan sugda
Çünün keree bolur i ne
Meen karam uujarnı
Saktıbla kelirimge
Bejen teve baraan sugda
Çünün keree bolur i ne
Anay karam saktarımga
Aldan teve çoruu çımcak
Ergimimni saktarımga
Engin teve çoruu çımcak
202

URAL’IM URAL’IM
(BA KURT HALK YIRI-TÜRKÜSÜ)
Söz:S.Yulaev
Müzik:Anonim
Ural’ım Ural’ım
Kurgerep yatkan Ural’ım
Nurga sungan tubehe
Küke a kan Ural’ım
Kızarıp koya kalkanda
Hayrap kar ılar ko tayım
Tonyorap koya batkanda
Hayrap o zata ko tarım
KARA TREN
Söz-Müzik:Özhan Eren
Hine danlayyır zarım
Hine maktayyır zarım
Hinbitminen töyegem
Hine höye yüregem
Ural’ım Ural’ım
Gözüm yolda gönlüm darda
Ya kendin gel ya da haber yolla
Duyarım yazmı sın iki satır mektup
Vermi in trene hâlini unutup
Kara tren gecikir belki hiç gelmez
Da larda salınır derdimi bilmez
Dumanın savurur halimi görmez
Gam dolar yüre im gözya ım dinmez
Yara bende derman sende
Ya kendin gel ya da bana gel de
Duyarım yazmı sın iki satır mektup
Vermi in trene halini unutup
Kara tren gecikir belki de gelmez
Da larda salınır derdimi bilmez
Dumanın savurur halimi görmez
Gam dolar yüre im gözya ım dinmez
203

TÜRK YEM
(BA KOYMU UM TÜRK YE’M N YOLUNA)
Söz:Dilâver Cebeci
Beste: Mustafa Yıldızdo an
Ba koymu um Türkiye’min yoluna
Düzlü üne, yoku una ölürüm,
Asırlardır kır atımı suladım
Irma ının akı ına ölürümTürkiye’m
Ölürüm Türkiye’m ölürüm Türkiye’m
Hey hey hey hey
Deli sular, salkım-saçak sö ütler,
Kı lada kumandan, asker ö ütler,
Yaylalarda ata biner yi itler,
Bozkurt gibi bakı ına ölürüm Türkiye’m
Ölürüm Türkiye’m ölürüm Türkiye’m
Hey hey hey hey
Sevdalıyım, yangın yeri bu sinem.
Doksan yıldır çile çekmi hep ninem
Pınarlardan su doldurur Emine’m,
Mavi boncuk takı ına ölürüm Türkiye’m
Ölürüm Türkiye’m ölürüm Türkiye’m
Hey hey hey hey
Dü ünüm, derne im, halayım, barım,
Topra ım, ekme im, nâmusum, arım,
Kilimlerde çizgi çizgi efkârım,
Heybelerin nakı ına ölürüm Türkiye’m
Ölürüm Türkiye’m ölürüm Türkiye’m
Hey hey hey hey
204

M HR BAN-I
Söz:Abdurrahim Karakoç
Müzik:Musa Ero lu
Sarı saçlarını deli gönlüme
Ba lamı lar çözülmüyor Mihriban
Ayrılıktan zor belleme ölümü
Görmeyince sezilmiyor Mihriban
Yâr deyince kalem elden dü üyor
Gözlerim görmüyor aklım a ıyor
Lâmbada titreyen alev ü üyor
A k kâ ıda yazılmıyor Mihriban
Tabiplerde ilâç yoktur yarama
 k deyince ötesini arama
Her nesnenin bir bitimi var ama
 ka hudut çizilmiyor Mihriban
205

M HR BAN-II
Söz:Abdurrahim Karakoç
Müzik:Zekeriya Bozda
”Unutmak kolay mı?” deme
Unutursun Mihriban’ım
O lun kızın olsun hele
Unutursun Mihriban’ım
Zaman erir kelep kelep
Meyve dalında kalmaz hep
Unutturur bir çok sebep
Unutursun Mihriban’ım
Yıllar sinene yaslanır
Hatıraların paslanır
Bu deli gönlün uslanır
Unutursun Mihriban’ım
Süt emerdin gündüz gece
Unuttun ya büyüyünce
Bu i de tıpkı öylece
Unutursun Mihriban’ım
Gün geçer azalır sevgi
De i ir her eyin rengi
Bugün de il yarın belki
Unutursun Mihriban’ım
Düzen böyle bu gemide
Eskiler yiter yeni de
Beni de il sen seni de
Unutursun Mihriban’ım
206

YOLUN SONU GÖRÜNÜYOR
Söz :Dursun Ali Akınet
Müzik:Selâhattin Aygün
Bana ne yazdan bahardan
Bana ne borandan kardan
A a ıdan yukarıdan
Yolun Sonu Görünüyor
Geçtim dünya üzerinden
Ömür bir nefes derinden
Bak fele in çemberinden
Yolun sonu görünüyor
Azrail’in gelir kendi
Ne a a der, ne efendi
Sayılı günler tükendi
Yolun sonu görünüyor
Bu dünyanın dire i yok
Merhameti yüre i yok
Kılavuzun gere i yok
Yolun sonu görünüyor
Geçtim dünya üzerinden
Ömür bir nefes derinden
Bak fele in çemberinden
Yolun sonu görünüyor
Azrail’in gelir kendi
Ne a a der ne efendi
Sayılı günler tükendi
Yolun sonu görünüyor

TÜRK YE’M
(KAHRAMAN IRKIMA SIZMI IHANET)
Söz:Mahmut Tezcan
Müzik:Mü erref Tezcan
Kahraman ırkıma sızmı ihanet
Bütün yüreklerde acı ve nefret
Dü manlarım mert de il hepsi de nâmert
Türk’e Türk’den ba ka yoktur dost nimet
Ata’nın verdi i ilkelerle co alım
O’nun gösterdi i hedeflere ko alım
Türkiye’m Türkiye’m cennetim
Benim e siz milletim
Türklü ün gençli in önderi Ata’m
Senin eserindir bu yüce vatan
zindeyiz milletçe a k ile co an
Ya a varol cumhuriyet ey aziz vatan
Ata’nın verdi i ilkelerle co alım
O’nun gösterdi i hedeflere ko alım
Türkiye’m Türkiye’m cennetim
Benim e siz milletim

TÜRK OCAKLARI
ANKARA UBES
YAYINLARI
1. Türk Kültürü ve Do u Türkistan, 44 sf.
Temmuz 2002
2. Aydınlarımız ve Avrupa Birli i, (Nuri
Gürgür), 64 sf. Mart 2003
3. Ate Altındayız, (Nuri Gürgür), 16 sf. Mart
2003
4. Millî Birlik ve Milliyetçilik, 63 sf. Haziran
2003
5. AB – Kıbrıs – Kuzey Irak, (Süleyman
Demirel), 32 sf. Haziran 2003
6. Ankara ubesi 10. Genel Kurul Raporu, 32
sf. Aralık 2003
7. Mehmet Emin Resulzade’yi Anıyoruz, 40 sf.
Mart 2004
8. Kuzey Irak – Kıbrıs, (Kâmuran nan), 56 sf.
Nisan 2004
9. Millî Devlet ve Büyük Ortado u Projesi, 66
sf. Mayıs 2004
10. Millî Kültür, Mozaik Kültürler ve
Bölücülük, (Nevzat Köso lu), 46 sf. Haziran
2004
11. Ortado u ve Filistin, 83 sf. Temmuz 2004
12. Hacı Bekta Veli, (Dr. Abdülkadir Sezgin), 92
sf. A ustos 2004
13. Mar larımız ve Destanî iirlerimiz, 117 sf.
Aralık 2004

14. Ses Bayra ımız: Türkçemiz, (Yavuz Bülent
Bakiler), Ziya Gökalp Yazı Yarı ması Töreni,
160 sf. ubat 2005
15. Do umunun 100. Yılında Nihâl Atsız, 103 sf.
ubat 2005
16. Türk Dünyası ki Yüzyılın Arasında,
(Prof.Dr. Orhan KAVUNCU), 165 sf. ubat
2005
17. Milliyetçiler çin Temel Eserler, 48 sf. Nisan
2005
18. Günümüzde ark Meselesi ve Millî
Egemenlik, 58 sf. Mayıs 2005
19. Altaylar’dan Tuna’ya Türk Dünyasından
Seçme Türkülerimiz, 200 sf. Haziran 2005