T Ü R K Ç Ü - Türk Ocakları Genel Merkezi

TÜRK OCAKLARI 

Ankara ubesi 

Yayınları : 27 

Necmeddin Sefercio lu 

ANKARA, 2008

059.56 – Sef 

Sefercio lu, Necmeddin 

Türkçü dergiler / Necmeddin Sefercio lu. Ankara : Türk 

Ocakları Ankara ubesi, 2008. 

76 s. 18 sm. 

ISBN 978 975 7841 .. . 

I. Türkçülük – Dergiler 1. Eseradı 

Basıldı ı yer : Boyut Tanıtım-Matbaacılık 

ii

G i r i , 

Genç kalemler, 1911 / 1912, 

Türk yurdu, 24.11.1911 / . . ., 

Türk sözü, 12.04 / 24.07.1912; 

Atsız mecmua, 15.05.1931 / 25. 

09.1932; 

Çı ır, 01.1938 / 12.1938; 

Orhun, 05.11.1933 /04.05 1944; 

Ergenekon, 10.11.1938 / 10.02.1939: 

Türklük, 04.1939 / 04.1940; 

Kopuz - I , 04.1939 / 05.1944; 

Bozkurt - I, 05.1939 / 26.1942; 

Çınaraltı, 09.08.1941 / 15.07.1944; 

Millet, 05. 1942 /04.1944; 

Tanrıda - I, 08.05 /04.09.1942; 

Türk amacı, 07 / 10. 1942; 

Do u, 29.10.1942 / 15.08.1948; 

Gökbörü, 15.12.1942 / 06.05.1943; 

Türk sazı, 15.05.1943; 

Türke do ru, 03.1945 / 09.1948; 

Bucak, 04.1945 / 06.1946; 

Toprak, 20.07.1945 /04.1967; 

Özleyi , 10.1946 /11.1947; 

Altı ı ık, 01 /09. 1947; 

Kür- ad, 03.04 / 03.11.1947; 

Kalem, 08.1948 / 03.1950; 

Komünizme kar ı Mücadele, 01.08. 

1950 / 15.05.1952; 

Türkeli, 05.12.1951 / 05.01.1952; 

Orkun – I, 06.10.1952 / 18.01.1952; 

Millî kültür, 01.1977 / ? ; 

Millî kültür ve e itim, 08.1977 / 03 .1983; 

Sanat, bilim ve kültürde Orkun, 08.1981 / 10.1983; 

B u l d u r u, 

Ç N D E K L E R 

Tanrıda – II, 05.11.1950 / 

20.01.1951; 

Büyük dâvâ, 25.01 / 10.04.1951; 

Türklük ve mukaddesat dü manlarıyla 

Sava , 02.03 / 08.06.1951; 

Mefkûre, 20.10.1951 / 10..01.1953; 

Aras, 01 / 06.1952; 

O uz, 03 / 05.1952; 

Türk dü üncesi, 12.1953 / 04.1960; 

Gurbet, 05 /11. 1954; 

Türk dünyası, 02 / 03.1954; 

Kopuz - II, 04 / ? .1956; 

Ocak – I, 02.03.1956 /15.10.1958; 

Dü ünen adam, 05.01.1961 / 19.04.1962; 

Millî yol, 26.01 / 28.12.1962; 

Büyük Türkeli, 25.03.1962 / ? ; 

Orkun – II, 02.1962 / 01.1964; 

Önasya, 09.1965 / 02.1972; 

Defne, 05.04.1966 / 11.1971; 

Millî ı ık, 05.1967 / 04.1971; 

Ocak – II, 01.1967-08.1969; 

Ötüken, 01.1964 / 12.1975; 

Türk yolu, 06.02 / 16.09.1969; 

Milli hareket, 11.1966 / 09.1970; 

Devlet, 17.04.1969 / 06.1979; 

Ocak – III, 10.1972 /12.1975; 

Yeni dü ünce, 15.06.1981 / ? : 

Töre, 05.1971 / 05.1986; 

Bozkurt – II, 10.1972 / ? ; 

Yeni sözcü, 08.12.1980 / 07.06.1981; 

Yeni Orkun, 03.1988 / 12.1989; 

Orkun – III, 03.1998 / 07.2006; 

iii

K a y n a k l a r, 

iv

G R 

Dü ünce dergileri, bilgi, dü ünce ve görü leri, kitaplara göre 

daha kısa ve özlü biçimde ve daha hızlı olarak sunan yayınlardır. 

Sundukları yazılar, bir konunun kolay anla ılmasına daha çok 

yardımcı olurlar. Onları okuyanlar kitaplardaki bazı ayrıntılar 

içinde bo ulmak sıkıntısından, onlar için zaman harcamaktan 

kurtulurlar. Bundan dolayı, bilim ve dü ünce alanlarının okuyucuları 

onlara daha çok ilgi gösterirler. 

Dü ünce dergilerinin bir kolu olan ülkü dergileri de, o ülküye 

ba lananların vazgeçilmezleri arasındadır. Çünkü onlar, ülküleri 

ile ilgili bilgileri, görü ve dü ünceleri, olayları, haberleri onlardan 

ö renirler. O tür yayın organlarında yer alan dü ünce 

yazıları, ülkücülerin görü ufuklarının geli mesine, onların ülküye 

ili kin sorunlar üzerinde dü ünmelerine, ülkülerinin gerektirdi 

i davranı ları ve uyulması gerekli ilkeleri ö renme ve 

özümsemelerine yardımcı olur. 

Bir ülkü sistemi olan Türkçülük de, bu tür yayınlardan 

yararlanmayı, elbette, ihmal etmemi tir. Türkçülük akımının 

toplumca ilgi görme e ba ladı ı 20. yüzyıl ba ından bu yana, 

ülkemizde bu tür dergiler de yayınlanma a, Türk toplumunun 

ilgisini bu ülkü çevresinde toplama a çalı mı lardır. 

Türkçü dergiler diyebilece imiz bu yayın organları yalnız 

Türkiye’de de il, öteki Türk yurtlarında, hattâ Avrupa ve Afrika 

ülkelerinde bile çıkarılmı tı (Avrupa ve Afrika’da çıkarılanlar

Türkiye’de veya öteki Türk yurtlarında yayınlanma imkânı 

bulunamayan yayınlardı). 

Türkçülük ülküsünü yaymayı amaçlayan dergiler, ne yazık ki, 

kısa ömürlü yayınlar olagelmi tir. Çünkü onlar, küçük ülkücü 

toplulukların, aralarında topladıkları ile olu an küçük anaparalar 

ile çıkarılma a çalı ılan güçsüz yayınlardı. Ne profesyonel bir 

yöneticileri veya çalı anları, ne de -çoklukla- yayınlanmalarını 

destekleyen bir kurulu olurdu. Tamama yakını amatör çabaların 

verimi olarak çıkarılırdı. Ço u, ucuza mal edilmeleri için, tesisleri 

en elveri siz basımevlerinde, en niteliksiz kâ ıtlara basılarak 

yayımlanırdı. Birço unun da ıtım imkânı da yoktu. Bu yüzden 

ancak sürdürüm (abonman) yoluyla da ıtıma güvenilebilirdi. O 

yolun da birtakım önemli açmazları vardı. Bundan dolayı bu tür 

dergiler, zaten sınırlı olan anaparalarının elverdi i sürece yayımlanır, 

sonra ortadan sessizce çekilirlerdi. Öteki türlerdeki dü ünce 

dergileri için de söz konusu olan bu olumsuz durum, Türkçü 

dergiler için daha çok etkileyici idi. 

Bu tür dergilerin uzun süre ya ayamamasının sebeplerinden 

biri de, yaydıkları dü üncelerin ve görü lerin yayınlandıkları 

dönemin devlet politikasına uygun görülmemesi idi. Basın özgürlü 

ünün bulunmadı ı dönemlerde bir hükûmet, bir bakan, bir 

Basın Yayın Genel Müdürü veya hattâ bir vali veya kaymakam 

istedi i zaman bir yayın organını kapatır ve yeniden yayınlanmasına 

uzun süre izin vermeyebilirdi. Tek parti dönemlerinde 

bunun çok çarpıcı örnekleri bulunuyordu. Söz geli i, Türkçülü e 

yönelik devlet terörünün ba laması ile birlikte, 1944 yılında 

çıkmakta olan Türkçü, dergilerin yayını durdurulmu , öteki milliyetçi 

dergiler de susma a mecbur bırakılmı lardı. 

Çoklukla ülke çapında da ıtılamadıkları için, okuyucular Türkçü 

yayınların varlı ını tesadüfen ö renebilirlerdi (Bu tür yayınların 

çıktı ını ö renmenin bir yolu, ba ka Türkçü dergilerde 

onların adlarının yayınlanması, okuyuculara tavsiye edilmesi

idi). Özel olarak gönderildikleri satıcılar da onları genellikle 

tezgâh altında tutar, görünmelerini, satılmalarını engellerlerdi; 

satılanlar olmu sa onların bedelini, satılmayanlarını çıkaranlara 

göndermeye de yana mazlardı. Bu yüzden zaten sınırlı olan dergi 

anaparaları, gazete-dergi satıcılarının elinde erir, yok olurdu. 

Türkçü dergilerin kısa ömürlü olması bu gibi sebeplerle 

açıklanabilir. 

*** 

Zaman zaman Türkçü dergileri tanıtan yazılar ve ara tırmalar 

yayınlanmı tır. Bunların en önemlisi Dr. Fethi Teveto lu’nun 

Türk kültürü dergisinde yayımlanan “Türkçü dergiler” adlı yazı 

dizisi idi. Teveto lu, yazı dizisinin giri inde bu nitelikte olduunu 

bildirdi i 60’ı a kın derginin adını veriyordu. Bunların bir 

bölümü yurt dı ında çıkarılan veya dı Türklere yönelik dergilerdi. 

Ele aldı ı dergilere ili kin çok de erli, ayrıntılı bilgiler 

veren bu yazı dizisi yazarının uçma a varı ı sebebiyle 

sürdürülemedi. Tamamlanabilse idi. Türkçü dergileri tam olarak 

tanıtan bir eser ortaya çıkaca ı kesindi. Fakat felek yâr olmadı. 1 

Biz bu kitapçı ı hazırlarken rahmetli Teveto lu’nunkiler de 

içinde, de i ik kaynaklara ba vurduk. Bunların ba ında Türk dili 

ve edebiyatı ansiklopedisi geliyor. Elbette ba ka kaynaklardan 

da yararlandık. Ayrıca, özel dermemizde bulunan ve Millî Kütüphane 

dermesinde yer alan dergiler, do rudan inceleyip istediimiz 

bilgileri onlardan almamıza yardımcı oldular. Fakat aradıımız 

yayınların bazılarını Millî Kütüphane dermesinde bile 

bulamamak bizi çok üzdü. Bundan dolayı, verebilmeyi tasarladı 

ımız kimi bilgiler eksik kaldı. Öte yandan, çıkarılması öngörülen 

bu yayının tasarlanan hacmi dolayısıyla, Türkçü dergilerden 

bir bölümünü kitapçı a alamadık. Hayati Tek’in yaptı ı 

1 Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler” Türk kültürü, xxv: 296.; xxvi: 298 

-301., 303-304., 306., 308., 311.; xxvii: 318., 321. sayılar.

ir “milliyetçi ülkücü yayın organları” çalı masına göre, bu 

dergiler genellikle, 1970-80’lerde yükselen “ülkücü hareket”in 

ortaya çıkardı ı yayınlardır. 2 Kitapçı ımızda de erlendiremediimiz 

bu yayınları, ba ka ara tırmacılara yol gösterici olur 

umuduyla, yalnızca ad ve yayınlanı yılları olarak sunuyoruz: 

Anamın sesi (1979- ? ), Birli e ça rı (1979-80), Bizim gergef 

(1977-1980), Büyük ülkü (1974, 1977-78), Divan (1978-80), 

Genç arkada (1976-79), Hasret (1975-79), Kutsal alın teri 

(1978-80), Liseli genç (1976- ? ), Millî ülkü (1968-69), Nizâm-ı 

âlem (1978- ? ), Ülkü-Bir (1975-78), Ülkü oca ı (1979- ? ), 

Ülkü-Tek (1974-78), Ülkücü kadro (1976 -78), Ülküm (1976- 

80). 

*** 

Bu kitapçıkta 60 dergi hakkında tanıtıcı bilgi vardır. Söz konusu 

dergiler amaçları, söylemleri, fizikî yapıları, çıkaran ve yöneticileri, 

ba lıca yazarları, etkileri bakımlarından tanıtılma a çalııldı. 

Elde edilen bilgiye göre, kiminde uzun, kiminde kısa sunumlar 

yapıldı. Genel bir de erlendirme yapılırsa, bu dergilerin 

büyük çoklu unun ülküde topluluklarının aralarında topladıkları 

paralarla, yani güçsüz anaparalarla ve amatörce çabalarla çıkarıldıkları 

söylenebilir. Bu yüzden ço unun ömürleri kısa olmu tur. 

Ayrıca, büyük çoklu unun “sahibi” ve “yazı i leri müdürü” olarak 

sunulan ki iler, o görevi “yasa gere i” yüklenenlerdir. 

Bu kitapçık bir bilimsel ara tırmanın verimi de ildir. Türkçü 

yayınları genç ülküde lerimize topluca tanıtma amacını ta ıyor. 

Onun Türkçülük alanında inceleme yapacaklara bir kılavuz 

olabilece i umulmaktadır. Ayrıca Türkçü yazarlar üzerine ara - 

tırma yapacaklara da yardımcı olaca ına inanıyoruz. 

2 Ayrıntılı bilgi için bk. www.kutluyol.org (milliyetçilik bölümü).

T Ü R K Ç Ü D E R G L E R 

G E N Ç K A L E M L E R (1911-1912) 

“On be günde bir çıkar … edebî, ilmî mecmua”. 1911’de Manastır’da 

çıkarılma a ba lanan, sonradan yayımı Selânik’te sürdürülen 

Hüsün ve iir adlı derginin devamıdır. O derginin adı 9. sayısında 

Genç kalemler’e dönü türüldü ve yayını 1-9 numarası ile ve sayfa 

numaraları da 81’den ba latılarak sürdürüldü. Önceleri edebî a ırlıklı 

olarak çıkan Genç kalemler; bu de i imden sonra, Ömer Seyfeddin’in 

yazdı ı “Yeni lisan” yazısı ile “sade Türkçe” akımının öncüsü oldu, Ziya 

Gökalp’in yazı ailesine katılması ile de “Türkçü” bir nitelik kazandı. 

Nesimî Sarım yönetiminde çıkan dergide, Ziya Gökalp, Ömer Seyfeddin, 

Ali Canip (Yöntem) dü ünce yazıları, hikâyeleri ve iirleri ile 

etkili olurken, Âkil Koyuncu, Ali Naci (Karacan), Celâl Sahir (Erozan), 

Edhem Hidayet, Enis Avni (Aka Gündüz), Faik Ali (Ozansoy), Fazıl 

Ahmed (Aykaç), Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Hüseyin Dâni (Pedram), 

Hüseyin Nâmi, Hüseyin Siret (Özsever), Hüseyin Suad (Yalçın), 

smail Ne at, Kâzım Nâmi (Duru), M. Zühdü, Mustafa Halûk, 

Raif Necdet, Süleyman Nazif, Süleyman Nesib, ahabeddin Süleyman, 

Tahsin Nahit (Duru), Tevfik Fikret, Yûnus Nadi (Abalıo lu) da 

yayınına katkıda bulunanlar arasında idi. 

Genç kalemler’in yayını 4 ciltte tamamlandı. 3 Derginin yeni Türk 

harflerine döni türülmü basımı Türk Dil Kurumu’ca gerçekle tirildi: 4 

3 Ayrıntılı bilgi için bk. “Genç kalemler”, Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi, 

3 (Istanbul, Dergâh, 1979), 320.

T Ü R K Y U R D U (24.11.1911- ) 

Türkçülü ü yaymak üzere 1911 yılında kurulan Türk Yurdu Cemiyeti’nce 

24 Kasım 1911’de çıkarılmasına ba lanan, fakat onun kısa 

sürede kapanması üzerine, bir yıl sonra kurulan Türk Oca ı’nın yayın 

organı durumuna geçen dü ünce ve ülkü dergisi. O günden bu yana, 

yani 97 yıldır, Türkçülük çizgisinden ayrılmayan bir yayın organı olma 

niteli ini korudu. 

“Türklü e hizmet etmek, Türklü e faide dokundurmak” emeliyle yayımlanmaya 

ba lanan Türk yurdu, imtiyaz sahipli i ve yönetimi, Mehmet 

Emin (Yurdakul) ile Yusuf Akçura arasında birkaç kez el dei 

tirdikten sonra, 1917 yılında, 13. cildinden ba layarak Türk Oca ı- 

’nın resmî yayın organı konumunu kazandı. 

Yüzyıla yakla an yayın sürecinde Türk yurdu; Türk dü ünce, sanat 

ve toplum hayatında çok etkili oldu. Birçok bilim, dü ünce ve sanat 

adamının yeti mesine önemli katkılarda bulundu. Gençler için bir ‘okul’ 

hizmeti gördü. Sonradan ülkenin dü ünce, siyaset, ve toplum hayatında 

yönetici ve yönlendirici olan pek çok ki inin ki ilik olu umunu yaydı ı 

dü ünce, bilgi, ülkü ve ilkelerle geli tirdi veya peki tirdi. 

Yayın hayatı doksan yedi yılına ula mı bulunan Türk yurdu, 

yayımını kimi uzun, kimi kısa sürelerde durdurmak zorunda kaldı. Bu 

durum, derginin yönetiminde de i ikliklere yol açtı. Bu duraklamaları 

göz önüne alan Hüseyin Tuncer, derginin geçirdi i” bu duraklama 

dönemleri arasındaki serüvenleri ‘7 seri’ içinde ele alır. 5 Ancak, 7. seri 

4 Genç kalemler dergisi / Yayıma hazırlayanlar: smail Parlatır, Nurullah 

Çetin. Ankara ; TDK, 1999. 577 s. 

5 Hüseyin Tuncer, “Türk yurdu”. Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi, 8 

(Istanbul: Dergâh, 1998), 424; 90. yıl Türk yurdu bibliyografyası 

(Ankara, 2002), v-xı. s. Aynı dü ünceyi Fethi Teveto lu da payla - 

maktadır: “Türkçü dergiler, I-VI: Türk yurdu”, Türk kültürü, xxv, 

296.; 

xxvi, 298, 299, 300, 301, 303. sayılar.

sürerken derginin Istanbul’dan Ankara’ya nakli sırasında, Nisan-Ekim 

1989 arasında ortaya çıkan yayın bo lu unu göz önüne alarak, Kasım 

1989 sayısı ile ba layan süreci, 8. dizi olarak nitelendirebiliriz. 

Birinci dizi, 1911-18 yıllarını içine alır. Türk yurdu bu dönemde 25x18 

sm. boyutlu ve 15 günlük olarak Istanbul’da yayımlandı. 24.11.1911 / 

15.07.1918 arasında, 14 cilt olu turan 161 sayısı çıkarıldı. Yazı i leri 

müdürlüklerini ise Yusuf Akçura ve Mehmet Emin (Yurdakul) ile Celâl 

Sahir (Erozan) payla tılar. Dergi, ülkenin içine dü tü ü olumsuz durumlar, 

yani I. Dünya ve Kurtulu Sava ları, yüzünden 1918’den 1923’e 

kadar yayımını durdurmak zorunda kaldı. 

kinci dizi 1923-1931 yıllarında, Ankara’da çıkarıldı. Bu dönemde yazı 

i leri müdürlü ünü, sırasıyla, Cemil Behçet, Enver Kâmil ve Ferit 

Celâl (Güven) üstlendiler. Derginin boyutlarında da biri 23x16, öteki 

28x21 sm. olmak üzere, iki kez de i iklik yapıldı. Bu yıllar, eski 

harflerden yeni harflere geçi in ya andı ı yıllardı ve Türk yurdu 1929’dan 

ba layarak tümüyle yeni Türk harfleri kullanılarak yayımlandı ve 

harf inkılâbına öncülük etti. 1931’de Türk Oca ı’nın kapatılması üzerine 

derginin yayımlanmasına, 26. cilt ve 233. sayı ile son verildi. 

Üçüncü dizi’yi, Türk Oca ı’nın kapalı bulundu u 1942-1943 yıllarında 

çıkarılan 8 sayılık yayın olu turur. Türk yurdu’nu o yıllarda, ülkücü bir 

Türk Ocaklı olan Dr. Hasan Ferit Cansever öz imkânlarını zorlayarak, 

Istanbul’da çıkardı. Bu durum göz önüne alınarak o sekiz sayının dizide 

yer alıp alamayaca ı sorgulanabilir. Fakat 01 Eylül 1942’de “26. cilt, 1. 

sayı” olarak yayımlanmaya ba lanması bu konudaki tereddütleri ortadan 

kaldıracak niteliktedir. Fakat, yazık ki bu dizi, hakkı olan kâ ıt tahsisi 

yapılmadı ı için, 01 Ocak 1943’de sona ermek zorunda kaldı. Böylece 

derginin toplam cilt sayısı 27, sayıların toplam tutarı 241 oldu. 

Dördüncü dizi, 1954-57 yıllarını içine alır. Türk yurdu dergisi, bu 

dönemde, -Türk Ocakları’nın yeniden açılmasından be yıl sonra- 

Temmuz 1954’te, aylık olarak, yine Ankara’da çıkarılma a ba landı. 

mtiyaz sahibi Ankara Türkoca ı adına Halûk Ökeren, yazı i leri müdürü 

Aziz Ocakçıo lu’ydu. Fakat dergi, Kasım 1954’te Ocak Merkezinin

ulundu u Istanbul’a nakledildi. Haziran 1957’ye kadar imtiyaz sahipli 

ini Hamdullah Suphi Tanrıöver, yazı i leri müdürlü ünü Abdülhak 

inasi Hisar yürüttü. Dizide 29 sayı çıkarıldı, toplam sayı 270’e ula tı. 

Be inci dizi, iki yıllık bir aradan sonra, Mart 1959’da ba latıldı. Türk 

Ocakları Genel Merkezi’nin Ankara’ya ta ınması ve Genel Ba kanın da 

de i mesi üzerine, Türk yurdu orada, boyutu ve iç düzenlemesi 

de i mi , zengin bir içerikle çıkarılma a ba lanmı tı. Bu kez imtiyaz 

sahibi Osman Turan, yazı i leri müdürü Emin Bilgiç’ti. Galip Erdem 6 

de ‘umumî ne riyat müdürü’ olarak görünmekte idi. 27 Mayıs 1960 

darbesinin ardından Türk Ocaklarında da yapılan iç darbe sonunda 

Genel Merkezin ve tabiî Türk yurdu’nun yönetimleri de i ti. Dergi 

yönetiminde 1967’ye kadar sıkça de i iklikler oldu ve bu süreçte 

aralıklarla çıkarılan sayıların toplamı 344’e ula tı. Kasım 1967’de ise 

yayımı durduruldu. 

1970’de ba layan altıncı dizi’de derginin sahibi Osman Turan, yazı 

i leri müdürü de Osman Yüksel’di. Türk yurdu’nun 60. yıl dönümüne 

rastlayan bu süreçte Ocak 1970’ten ba lanarak, ancak dört sayı çıkarılabildi. 

Toplam sayılar 348’e ula tı ve dergi, yeniden, 16 yıl süren bir 

suskunlu a gömüldü. 

Yedinci dizi 1987’de ba ladı. Dergi, ubat 1987’de, yine aylık olarak, 

Istanbul’da çıkarılma a ba landı. Bu kez sahibi Orhan Düzgüne , 

umumî ne riyat müdürü Re at Genç, yazı i leri müdürü stanbul Türkoca 

ı ba kanı Cezmi Bayram’dı. mtiyaz sahibi, umumî ne riyat müdürü 

ve yayın kurulu Ankara’da bulunan derginin Istanbul’da çıkarılmasından 

kaynaklanan zorluklar göz önüne alınarak yayımı, yeniden 

6 Bu durumla ilgili dergi bildiriminde Galip Erdem’in adı “Mehmet 

Galip Erdem” diye gösteriliyordu; oysa Erdem’in adında ‘Mehmet’ 

yoktu. “Mehmet Galip Erdem”i Umumî Ne riyat Müdürü iken, Ömer 

Öztürkmen’in tavsiyesi üzerine kullanma a ba lamı ; bu kullanı o 

görevle sınırlı kalmı tı.

Ankara’ya alındı. Fakat bu nakil sırasında yeniden yedi aylık bir bo luk 

olu tu. 

Sekizinci dizi olarak niteleyebilece imiz yeni süreçte Kasım 1987’den 

ba layarak yazı i leri müdürlü ünü Osman Çakır üstlendi; 1991 yılında 

da Orhan Kavuncu. 1992’de Alâattin Korkmaz umumî ne riyat müdürü 

oldu; Kavuncu da yazı i leri müdürlü ünü sürdürdü. mtiyaz 

sahipli inin 1994’de yeni genel ba kan Sadi Somuncuo lu’ya geçmesi 

üzerine, Osman Çakır yeniden yazı i leri müdürlü üne getirildi. 1995’te 

de Mustafa Yılmazer ‘umumî ne riyat ve sorumlu yazıi leri müdürü’, 

Süleyman Ö ütlü ise ‘yayın koordinatörü’ oldu. mtiyaz sahipli i 1996’da 

Necati Gültekin’e, 1998’de Nuri Gürgür’e geçti; O yıl Ça atay Özdemir 

umumî ne riyat müdürlü üne, Osman Çakır yazı i leri müdürlü 

üne getirildi. Ocak 1998’den ba lanarak dergide birtakım kurullar 

olu turuldu: Yayın, bilim ve danı ma kurulları. Ocak 1999’da derginin 

‘umumî ne riyat müdürlü ü’nü Necmeddin Sefercio lu üstlendi. 2000 

Haziranında Ça atay Özdemir ‘Genel yayın müdürü, Necmeddin 

Sefercio lu da, Osman Çakır’ın yerine ‘yazı i leri sorumlu müdürü’ 

oldu. 

8. dizi dönemi Türk yurdu’nun en istikrarlı dönemini olu turdu. Yirmi 

yıldır yayımı aksamadan, birçok önemli özel sayılar da çıkarılarak, 

sürdürülüyor. 

Bu sekiz yayın dizisi boyunca, Türk yurdu’nda yüzlerce ünlünün ve 

ünlü adayı gencin yazıları yayımlandı. O dizilerin yazarlarını burada 

vermek, kitapçı ın kapsamı yönünden imkânsızdır. Dizilerde yazıları 

çıkan yüzlerce yazarın tam bir dizimini ö renmek için, Fethi Teveto - 

lu’nun Türk kültürü dergisinde 1988 yılında yayımlanmı bulunan 

“Türkçü dergiler” ba lıklı yazı dizisinin “Türk yurdu”na ayırılmı bulunan 

ve kimlik ayrıntısı 1. dipnotunda verilen bölümlere bakılmalıdır: 

T Ü R K S Ö Z Ü (12.04-24.07.1912)

Türk Oca ı’nın çıkardı ı, haftalık Türkçü dergi. Istanbul’da 16 sayı 

yayımlandı. Ba lı ının altına “Halka do ru gitmek, halk için çalı mak” 

söylemi konulmu tu. 

Müdürü Celâl Sahir (Erozan), ba muharriri Ömer Seyfeddin idi. 

Dilde sadele me dü üncesini savunan, Ömer Seyfeddin’in “halkın 

konu tu u dilin esas alınmasını” öngören yazıları yanında Aka Gündüz, 

Cevat Turgut, Cevdet Fahri, Habil Âdem, Mehmet Refet, Kâzım 

Nami (Duru) ve elbette Celâl Sahir (Erozan)’in yazı ve iirleri yayınlanıyordu. 

A T S I Z M E C M U A (15.05.1931-25.09.1932) 

Büyük Türkçü Atsız’ın çıkardı ı, ‘Orkun süreci’ diyebilece imiz süreçte 

yayımlanan dergilerin ilki. Aylık olarak, Istanbul’da çıkarıldı. 15 Mayıs 

1931–25 Eylül 1932 arasında, 17 sayısı yayımlandı. 

28x21 sm. boyutlu, 24 sayfa olarak çıkarılan derginin kapa ını logo, 

büyük bir ‘aylı kurt’ amblemi ve Ziya Gökalp’ın “’Ben’, ‘sen’, ‘o’ yok; ‘biz’ 

varız.” söylemi süslüyordu. lk sayısının ba ına da Ziya Gökalp’ın 

“Çınaraltı” adlı yazısı konulmu tu. “Bozkurt” 7 imzalı, “Bir ku bakı ı” adlı 

ba yazıda ise, I. Dünya Harbi ve Millî Mücadele sonrası toplum hayatımız 

üzerinde durulduktan sonra, derginin amacı u cümlelerle belirleniyordu: 

“ te bu mecmua halkın içine girecek, onun ıztırabına ve 

sefaletine katı arak, köylümüzü ve köylerimizi kurtarmaya çalı arak 

gençlerin mecmuası olacaktır.” 

Atsız mecmua’nın ‘sahibi ve mes’ul müdürü’ Hüseyin Nihal (Atsız) 

idi. Dergi, o yılların genç, sonraki yılların tanınmı dü ünce ve edebiyat 

adamları olan 70 dolayında ki inin yazılarına yer veriyordu. Ba lıca 

yazarları; A. Ziya (Karamuk), Abdülbâki (Gölpınarlı), Abdülkadir 

( nan), Adnan Cahit (Ötüken), Ali Fethi (Teveto lu), Fevziye Abdullah 

(Tansel), Hüseyin Nihâl (Atsız), M. Fuad (Köprülü), M. Halit (Bayrı), 

7 Atsız’ın kullandı ı i reti adlardan biri.

Mahmut Ragıp (Kösemihal), Mehmet akir (Ülküta ır), Nihad Sami 

(Banarlı), Orhan aik (Gökyay), Pertev Nailî (Boratav), Sabahattin 

Ali (Alı), Sadettin Nüzhet (Ergun), erefeddin (Yaltkaya), Zeki Velidî 

(Togan) idiler 8 Dergide bunların gerçek ve i reti adlarla yazdı ı 

inceleme ve dü ünce yazıları ile iir ve hikâyeleri önemli yer tutuyordu. 

Atsız mecmua, çıktı ı yılların dü ünce, tarih, dil, edebiyat ve halk 

bilgisi çevrelerini etkilemi ti. 

17 ay aralıksız yayınlanan dergi, Zeki Velidî Togan’a sata an Re it 

Galib’e protesto telgrafı çekti i ve kendisine hakaret eden Istanbul 

Edebiyat Fakültesi dekanını bir toplantıda tokatladı ı için görevden 

alınması üzerine, 80 sayfa olarak çıkarılan I.Te rin (Ekim) 1932 sayısı 

ile, yayımna son vermek zorunda kaldı (Bu sayının sonuna Atsız’ın 

“Yolların sonu” iiri ve onun altına da “B TT ” sözcü ü konulmu tu). 

Ç I I R (01.1933 / 12.1948) 

“Gençlik, fikir ve sanat mecmuası.” lk yıllarında Türkçü bir anlayı la 

yayımlandı; daha sonra yayınını CHP’nin “altı ok” ilkelerine dayalı olarak 

sürdürdü. “Çı ır inkılâpçı gençli e inanıyor ve yalnız ona güveniyor” 

söylemi ile, 15 yılda 193 sayı çıkarıldı. 

Aylık olarak yayımlanan Çı ır, 25x17,5 sm. boyutunda idi. Sade bir 

kapak içinde, çok sayfalı olarak çıkarılıyordu. 

“Sahibi ve ne riyat müdürü” Hıfzı O uz Bekata idi. Türk dili ve tarihi, 

toplum bilimi, sanat, edebiyat, ekonomi, köycülük konularındaki yazılara 

yer veren Çı ır’da, aralarında Hüseyin Namık Orkun, Hâmit Zübeyr 

Ko ay, Remzi O uz Arık, Abdülkadir nan, Orhan aik Gökyay, M. 

akir Ülküta ır, Mehmet Kaplan, Sadri Maksudî Arsal, Fındıko lu 

Ziyaeddin Fahri, Mehmet Sadık Aran, Enver Behnan apolyo ile 

8 Atsız mecmua yazarlarının alfabe sıralı tam bir listesi ve dergiye ili - 

kin ba ka ayrıntılı bilgiler için bk.: Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler, 

VII: Atsız mecmua”, Türk kültürü, xxvi, 304 (A ustos 1988), 499-505.

Miraç Katırcıo lu, Cemil Sena Ongun, Malik Aksel, Avni Refik 

Berkman, Hasan Fehmi Turgal, Halil Fikret Kanat, Hüseyin Cahit 

(Yalçın), Mahmut R. Kösemihal, Münir Hayri (Egeli)’nin bulundu u 

sekseni a kın tanınmı yazar ve airin yazıları yayımlandı. Ayrıca 

önemli bazı yabancı yazarlardan yapılan çevirilere de yer verildi. 

O R H U N (05.11.1933-04.05.1944) 

Büyük Türkçü Hüseyin Nihâl (Atsız)’in, Atsız mecmua’nın kapanıından 

bir yıl sonra, Edirne Erkek Lisesi’nde edebiyat ö retmeni iken 

çıkarma a ba ladı ı Türkçü dergi. Yayın hayatı birtakım olumsuzluklar 

yüzünden ikiye bölündü. 

1. dönem (05.11.1933-16.07.1934). 

lk sayısının kapa ında “Atsız mecmua’nın devamı” oldu u ve “büyük 

Türkçülük ülküsüyle” çıktı ı açıklanan aylık Orhun dergisi, Edirne’de 

çıkarıldı ı bu ilk döneminde, Kasım 1933 ile Temmuz 1934 arasında, 9 

sayı çıkarılabildi. O dönemde dergi, Edirne’nin basımevi imkânları yeterli 

bulunmadı ı için, Istanbul’da basılıyordu. 

Boyutları bakımından Atsız mecmua’nın aynı olan Orhun, 24, 28 ve 

16’ ar sayfalı olarak yayınlandı. Kapa ında; logosu yanında, yine aylı 

kurt amblemini, “’Ben’, ‘sen’, ‘o’ yok; ‘biz’ varız” söylemini ta ıyordu. 

Ayrıca “içindekiler” dizimi, sayı bildirimi, çıktı ı ay ve fiyatı verilmekte idi. 

6. (Nisan 1934) sayısından ba lanarak kapak düzeninde de i iklik yapılmı 

, o sayının kapa ına Mahmut Esat (Bozkurt)’tan alınan cümleler, 

7,8. sayılarda tutsak Türk yurtlarını gösteren haritalar, 9. sayıda da Z. 

Gökalp’ten aktarılan bir beyit konulmu tu. 

Derginin ‘sahip ve mes’ul müdürü Hüseyin Nihal (Atsız) idi. Yazarları 

arasında Atsız, Nihat Sami (Banarlı), Fevziye Abdullah (Tansel), 

Orhan aik (Gökyay), Suut Kemal (Yetkin), Ahmet Yekta, Ahmet Özdemir, 

Ali hsan (Sâbis), Atsıza Yolda (Fethi Teveto lu), Tolunay 

(Bedriye Atsız), Zâhir Sıdkı (Güvemli), vb. bulunuyordu: Türk diline, 

yazım (imlâ) sorununa, edebiyata ve halk bilgisine ili kin olan, Yulu

Tigin, Kür ad, Moyuncur Ka an’ı tanıtan ilgi çekici yazılar, iirler 

yayımlanıyordu. Edirneli Nazmi üzerine olan ara tırma da önemli idi. 

I. Türk Tarih Kongresi’nce benimsenen Türk tarihi tezine kar ı çıkan 

Zeki Velidî (Togan)’yi destekledi i, Kurum’ca yayımlanan dört ciltlik Türk 

tarihi’ni ele tirdi i ve Ali hsan (Sâbis) Pa a’nın bir mektubunu yayımladı 

ı için Orhun, Temmuz 1934’de çıkarılan 9’ncu sayısından sonra, 

Bakanlar Kurulu kararı ile, süresiz olarak kapatıldı. Yeniden yayımlanması, 

on yıl aradan sonra mümkün olabildi. 

2. dönem (01.10.1943-01.04.1944) 

Temmuz 1934’de kapatılan Orhun’un çıkarılmasına, on yıl kadar 

sonra alınabilen izinle, Ekim 1943’te, yeniden ba landı. Sayılar 1’den 

de il, önceki dönemde çıkan 9 sayının devamı olarak, 10’dan ba latıldı. 

Bu dönemde dergi, Istanbul’da basılıp yayımlandı. 

Yine aylık olan derginin boyutu, kapak düzeni 1. dönemin Orhun’una 

benziyordu. Basıldı ı formanın ilk sayfası olan kapa ındaki logonun 

altına bu kez “Bütün Türkler bir ordu” söylemi konulmu tu; ayrıca aylı 

kurt amblemi, “içindekiler” dizimi, sayı belirteci, yayımlanı tarihi ve 25 

kuru olan fiyatı yer alıyordu. Her sayısı 28 sayfa olarak yayımlanmakta 

idi (14. sayısı 36 sayfa olarak çıkarılmı tı). 

‘Sahibi ve mesul müdürü’ yine Atsız olan Orhun’un o dönemindeki 

yazar ailesi de oldukça kalabalıktı. Ba lıca yazarları: Atsız, Mustafa 

Hakkı Akansel, Mehmet Sâdık (Aran), Fahriye Arık, Besim Atalay, 

Bedriye Atsız, Nihat Sami Banarlı, Abdülkadir nan, Yusuf Kadıgil, 

Mehmet Hâlit Bayrı, Orhan aik (Gökyay), Elmas Yıldırım ve Azmi 

Güleç, Bekir Berk, Muharrem Do du (Mercanlıgil), Külâhlıo lu, 

Hamza Sâdi Özbek, Cemal O uz Öcal, Nejdet Sançar, Teveto lu,

Zeki Velidî Togan, Cezmi Türk, Yılanlıo lu smail Hakkı, Osman 

Yüksel, Zâhir Sıdkı (Güvemli), vb. idiler. 9 

Bu dönemde yayınlanan yedi sayının önemi, II. Dünya Harbi sırasında 

artı gösteren sol faaliyetlere dikkat çekilmesinden kaynaklanır. 

15’inci Mart ve 16’ncı Nisan 1944 sayılarda yayımlanan, Atsız’ın 

“Ba vekil Saraco lu ükrü’ye açık mektup”ları hem Orhun’ hem de 

dergi ve sahibi ile ili kisi olanların; dolayısıyla da Türkçülerin ve Türkçülü 

ün kaderinde önemli rol oynadı. O “mektup”larda son yıllarda 

büyük ivme gösteren komünist eylemlerden, komünistlerin devlet kurumlarında 

ve özellikle Millî E itim Bakanlı ı’nda önemli yerlere getirilmesinden 

ve etkin roller üstlenmesinden örnekler verilerek, bunların 

önlenmesi isteniyordu. Hakkında ithamda bulunulanlardan biri olan ve 

Atsız mecmua’da hikâyeleri de yayınlanmı bulunan Sabahattin Ali, 

Maarif Bakanı Hasan Âli Yücel’in özendirmesi ile, Atsız aleyhine ‘hakaret 

dâvâsı’ açtı. Bu dâvânın 3 Mayıs 1944’teki ikinci duru ması sonunda 

Ankara’daki yüksek ö renim gençli i, o zamana kadar görülmemi 

büyüklükte bir gösteri ve yürüyü yaptı. Olay, sonuna do ru II. Dünya 

Sava ını kazanma sürecine giren Rusya’ya yana mak isteyen nönü’yü 

ve hükûmetini harekete geçirdi. O gösteri ve yürüyü Türkçülere ve 

Türkçülü e sava açma bahanesi sayıldı. nönü, 19 Mayıs 1944’deki 

Gençlik ve Spor Bayramı söylevinde Türkçülü ü ve Türkçüleri pe in 

olarak mahkûm etti. Ankara’daki yürüyü e katılanlardan bir bölümü ile 

Atsız’a ve Orhun’a yakınlı ı bulunan Türkçü gençler, yurdun de i ik 

yerlerinde göz altına alınıp o sırada Sıkıyönetim altında bulunan 

Istanbul’a götürüldüler. Orada de i ik i kenceler altında yapılan sorgulamalar 

sonunda, bunların yirmi dördü 10 hakkında, “hükûmeti devirme 

9 Her iki dönemdeki Orhun yazarlarının tam alfaetik dizimi ve dergiye 

ili kin ba ka ayrıntılar için, bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler : 

Orhun”, Türk kültürü, xxvi, 306 (Ekim 1988), 34-39. 

10 Irkcılık ve Turancılık Dâvâsı ilgili yazılarda, sanıkların sayısı 23 (yirmi 

üç) olarak gösterilir. Oysa, Orkun dergisindeki, Askerî Cezaevinde

ve bir Turan devleti kurma a giri me” suçlarını i ledikleri için(!), stanbul 

I. Sıkıyönetim Mahkemesinde dâvâ açıldı. “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” 

diye adlandırılan bu dâvâ sonunda, tutuklu olarak yargılanan Türkçülerden 

bazılarına de i ik süreli cezalar verildi. Dâvânın “temyiz” evresinde, 

bütün Türkçüler hakkında verilen bu kararları Askerî Yargıtay 

temelden bozdu ve bir yılı a kın süredir cezaevinde bulunan tutukluları 

salıverdirdi. Daha sonra II. Sıkıyönetim Mahkemesinde yeniden yapılan 

duru malar sonunda bütün “sanıklar”ın cezaları kaldırıldı; cezaevinde 

geçen bir yılı a kın zaman yanlarına kâr kaldı. Ayrıca o dâvalarda 

yargılanan Türkçülerin bazıları uzun süre i lerine iade edilmedi. verilenler 

de yasal haklarının çok altında, uzak yerlerdeki görevlere gönderildi; 

‘sürgün edildi”. Hükûmet onları görevlerine iade etmemekte 

yıllarca direndi. Böylece cezasız, fiilî bir ‘idarî infaz’ gerçekle tirildi. 

Bu olaylar yüzünden Nisan 1944’te kapatılan Orhun, artık bir daha 

yayımlanamadı. Fakat yayımladı ı “açık mektuplar”, Türkçülere yapılan 

akıl almaz maddî ve manevî i kencelere ra men, Türkçülük hareketinde 

yeni bir “milât”ın ba lamasına vesile ve 3 Mayıs’ın “Türkçülük Günü” 

sayılmasına sebep oldu. 

E R G E N E K O N (10.11.1938-01.02.1939) 

“Gençlik ve fikir dergisi / lmî-edebî-içtimaî”. Ünlü Türkçülerden Reha 

O uz Türkkan’ın Istanbul’da çıkardı ı dergilerin ilki. 10 Kasım 1938’de 

çıkarılma a ba landı. Yayımı dört sayı sürdü.. 

Dergi, 27x20 sm. boyutlu 3. hamur kâ ıda tek renk basılıyordu. aynı 

boyutta olan 16 sayfalı bir tanıtım kitapçı ının da ıtılmasından sonra 

yayımlandı. 

Ergenekon’un “sahibi ve ne riyat müdürü” Reha O uz Türkkan’dı. 

Ba yazıları da o yazıyordu. Felsefe, tarih, ülkeler, edebiyat, spor 

bulunanlarla ilgili bir anektoddan, bu sayının 24 oldu u açıkça 

anla ılıyor. Bk. “1944’den hâtıalar”, Orkun, 8 (24 Kasım 1950), 9.

konularında A. Aksako lu, ükrü Murat Alçın, Mahmut Esat Bozkurt, 

Abbas Gegin, Abdülkadir nan, Cafer Seydahmet Kırımer, 

Reha Kurtulu , lhan Kut, Necip Ali Küçüka, Hüseyin Nâmık Orkun 

Hasan Ortekin, Halit Fahri Ozansoy, Lütfi Sipahi, Fethi Tevet, 

Muharrem Feyzi Tokay, A. Mete Turanlı, N. Atillâ Türkkan, Reha 

O uz Türkkan, yazıyorladı. R. O. Türkkan’ın, her sayda ba ka yazıları 

da yayımlanıyordu. 

Ergenekon, 10 ubat 1939’da çıkan 4. sayısının ardından mahkeme 

kararı ile kapatıldı. Kapanma gerekçesi, ilk sayıda ba lanan “Fa izm 

tehlikedir!” ve “Türkiye’deki Naziler ve tehlike” ba lıklı dizi yazıların “Almanya 

ile dostlu umuzu tehlikeye dü ürece i” bahanesi idi. 

T Ü R K L Ü K (04.1939-04.1940) 

“Milliyetçi kültür mecmuası”. Aylık olarak, Istanbul’da 13 sayı yayımlandı. 

25x17,5 sm. boyutla 80+4 sayfalı olarak çıkarılan dergide gri renkli bir 

kapak kâ ıdı kullanılıyordu: Üstte logosu, onun altında, sırası ile ve alt 

alta “milliyetçi kültür mecmuası” sözü, “içindekiler” dizimi, çıkı tarihi ve 

30 kuru olan fiyatı veriliyordu. 

Sahibi ve müdürü Hüseyin Sadettin Arel, ba muharriri smail Hâmi 

Dâni mend idi. Yayın ilkesi “Türklük, milliyetçi oldu undan dolayı ırkçı, 

dilci, kültürcü ve vatancıdır” denilerek ortaya konmu tu. Bu çerçevede, 

yeryüzündeki Türklerle ilgili yazılar ile Türk dili ve tarihine ili kin ara - 

tırmalara yer veriliyordu. Ayrıca belli konulardaki dizi yazılar da dergi 

sayfalarında yer alıyordu. 

Ba lıca yazarları Nurettin Ardıço lu, Hüseyin Sadettin Arel 

,Ahmet Cafero lu, smail Hâmi Dâni mend, Nâzan Dâni mend, Ali 

Ulvi Elöve, Hüseyin Nâmık Orkun, Peyami Safa, Refik Ahmet 

Sevengil, smail Habip Sevük, Nuri Osman Somer, Mehmet akir 

Ülküta ır, Nâzım Yücelt, Rıza Ru en Yücer, vb. idiler.

Çok sayfalı olarak, dolgun bir içerikle çıkarılan derginin yayımı, Nisan 

1940’da son buldu. 

K O P U Z - I (04.1939-05.1944) 

Dr. Fethi Teveto lu’nun çıkardı ı Türkçü dergi. Biri Istanbul’ da, 

öteki Samsun’da olmak üzere, iki dönemli olarak yayımlandı. Bunların 

ikisinde de, Teveto lu asker oldu u için, imtiyaz sahipli i ve yazı i leri 

müdürlü ü görevleri ba kalarınca üstlenildi. Fakat derginin gerçek sahibi 

ve yöneticisi Teveto lu idi. 

1. dönem (04.1939-01.1940) 

Kopuz dergisi ilk olarak, her ayın 15’inde olmak üzere, 15 Nisan 

1939’da yayımlanma a ba landı ve Ocak 1940’a kadar 9 sayı çıkarıldı. 

27x20 sm. boyutlu 2. hamur kâ ıda basılan derginin 1. hamur kâ ıda 

basılı kapa ında logosu ile “Aylık millî sanat ve fikir mecmuası” sözünden 

ba ka, çerçeve içine alınmı bir içindekiler dizimi (sonraki sayılarda 

ünlülerin özdeyi leri), yayınlanı tarihi ve sayı belirteci yer alıyordu. 15 

kuru olan fiyatı, arka kapakta veriliyordu. Sayfa numaraları cilt boyunca 

zincirleme sürüyordu. Altı sayısı bir cilt olarak tasarlanan derginin her 

sayısı 40 sayfadan olu makta idi. 

Bu dönemde derginin “sahibi ve ne riyat müdürü” Cemal Tigin idi. 

Genellikle Türkçü görü ve anlayı a uygun yazılar ve iirler yayımlanan 

Kopuz’da, onlar yanında tam sayfa ku e kâ ıda basılmı foto raf ve 

resimler verilmekte idi. Sayfaları da pek çok yazarın yazı ve iirlerine ev 

sahipli i yapıyordu. Ba lıcaları Besim Atalay, Atsız, hsan Aydın, 

Mehmed Hâlid Bayrı, hsan Boran, Behçet Kemal Ça lar, Zeki Ömer 

Defne, Emin Hekimgil, Abdülkadir nan, Rıza Nur, Hüseyin Nâmık 

Orkun, Adnan Cahit Ötüken, Ziya Özkaynak, Nejdet Sançar, Fethi 

Tevet, Cemal Tigin, Zeki Velidî Togan, Osman Turan, Alparslan 

Türke , Nimet Turgun Ulu türk, hsan Unaner, Osman Faruk Verimer, 

Kerim Yund, Fethi Yücel, Halide Nusret Zorlutuna, vb. idiler.

Ayrıca, Ahmed Hikmet, Enis Behiç Koryürek, Namık Kemal’den 

alıntılar da verilmi ti. 

Teveto lu’nca çıkarıldı ının anla ılması ve yayımına hemen son verilmezse 

askerlikten atılaca ının bildirilmesi üzerine, 15 Ocak 1940 tarihli 

9’uncu sayısından sonra, Kopuz’un bu ilk döneminin yayımını durdurmak 

zorunda kalındı. Böylece, geni bir çevrenin ilgi ile izledi i dergi, 

okuyucularını yayımından yoksun bırakmak durumunda kaldı. 

2. dönem (05.1943-05.1944) 

Kopuz’un ikinci dönemi Mayıs 1943’de, yine Fethi Teveto lu’nca, 

Samsun’da ba latıldı. Kendisi o sırada Samsun Askerî Hastanesi’nde 

hekim olarak görevli bulunuyordu. 1940’da yayımı yarım kalan dergiyi 

orada yeniden canlandırdı. 

Dergi, yine 27x20 sm. boyutunda çıkıyordu. 2. hamur kâ ıda, 24 sayfa 

olarak basılıyordu. Kapa ı ‘kapak kâ ıdı’na basılmakta idi. Kapaktaki 

büyük ve koyu harflerle basılı olan logonun hemen altında “Aylık Türkçü 

dergi” sözü, onun altında aylı kurt amblemi, daha sonra da bir ünlünün 

özdeyi i, yayımlandı ı ay ile sayı belirteci veriliyordu. Dergi, önceki 

dönemdeki sayı sırasını sürdürmemi , 1. sayıdan ba latılarak çıkarılma 

a ba lamı tı. 

Kopuz’un bu dönemdeki sahipli ini Fethi be in evde i Teveto lu 

Gürcan hanım üstlendi. Yazı i eri müdürlü ünü ise, son sayılara kadar 

Feridun Ankara yürüttü. Son birkaç sayıda ise, bu görevi Teveto - 

lu’nun babası Dursun Ali Be üstlendi. 

Amacı ilk sayısındaki ba yazının ba lı ı olan “Amacımız : Türk’e 

fayda” sözüyle özetlenen Kopuz’un, bu dönemde de oldukça kalabalık 

bir yazı ailesi vardı. Mustafa Hakkı Akansel, . Behçet Akın, Feridun 

Ankara, Naci A kın, O uz Kâzım Atok, Atsız, Tolunay Atsız, Nihat 

Sami Banarlı, Mehmed Halid Bayrı, Ferit Dikmen, Divitçio lu Necmeddin, 

Fevziye Abdullah Erinç (Tansel), Esato lu Selâhattin, Fındıko 

lu (Ziyaeddin Fahri), Basri Gocul, Ömer Gürer, Abdülkadir 

nan, Hüseyin Nâmık Orkun, H. Cahit Öztelli, Peyami Safa, Vahit

Lütfi Salcı, Nejdet Sançar, zettin adan, akiro lu Canip Sıtkı, 

Teveto lu Fethi, Ulu Turanlıo lu, smet Rasin Tümtürk, hsan 

Unaner, Elmas Yıldırım, Yılanlıo lu smail Hakkı, Hâlide Nusret 

Zorlutuna, vb. yazı ve iirleri ile katkıda bulunanlardandı. Derginin 5-6. 

(Eylül 1943) sayısı “Büyük Türkçü Rıza Nur’un yüce hatırası” için özel 

sayı olarak çıkarıldı. 11 

Yayınını ba arı ile sürdürmekte olan Kopuz da öteki Türkçü dergiler 

gibi, 3 Mayıs 1944’de ba latılan Türkçülere yönelik devlet terörü yüzünden, 

Mayıs 1944’te çıkarılan II. Cilt, 1. sayısından sonra kapanmak 

zorunda kaldı. Çünkü onu çıkaran Dr. Fethi Teveto lu da, ünlü “Irkçılık- 

Turancılık Dâvası”nın sanıkları arasına alınmak üzere tutuklanmı tı. 

B O Z K U R T – I (05.1939-26.03.1942) 

1938’de yayımlanan Ergenekon kapatılınca onun yerine çıkarılma a 

ba lanan “Türkçü dergi”. Bunun yayın hayatı da, yerine çıktı ı dergininkine 

benzer bir seyir izledi. Bu durum Aralık 1941’de çıkan 12. 

sayısında (293. s.) öyle açıklanmı tı: 

“1938’de ne rettikleri Ergenekon dergisi, 10.II.1939 tarihinde kapatılınca, 

Bozkurtçular Mayıs 1939’da Bozkurt dergisini ne re ba ladılar. Bozkurt, 

Haziran 1939’da, “Türk köylüsü” ba lıklı yazı dolayısıyla 2’nci sayısında 

kapatıldı ve mahkemeye verildi. Nisan 1940’da beraat eden Bozkurt 28 

Mayıs 1940’da 3’üncü sayısını ne retti. Bozkurt, 9’uncu sayısında “ ki 

yıldönümü” ba lıklı yazı sebebiyle , 13.I.1941 tarihinde, cra Vekilleri Heyeti 

kararıyla kapatıldı. 28/4/941 tarihli cra Vekilleri Heyeti kararıyla, Bozkurtun 

yeniden inti arına karar verildi ve 6/VI/1941’de 10’uncu sayısı ne redildi. 

11’inci sayıda bütün Türklerin ya adı ı yerleri gösteren harita ve “Türklük 

bekliyor” ba lıklı ba yazı sebebiyle, ilkin Örfî dare Komutanlı ı, daha sonra 

da 25.7.1941 tarihli cra Vekiller Heyeti kararıyla Bozkurt yeniden kapatıldı. 

11 Kopuz’un her iki dönemine ili kin ayrıntılı bilgiler ve yazarların alfabetik 

tam listesi için bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler : Kopuz”, 

xxvii, 311 (Mart 1989), 59-62.

27.XI. 941 tarihli cra Vekilleri Heyeti kararıyla yeniden inti arına izin verilen 

Bozkurt, 26 Birincikânun (aralık) 941 tarihinde, 12’nci sayısını ne rederek 

birinci cildini tamamladı”. 

32x24 sm. boyutlu 2. hamur kâ ıda basılan Bozkurt’un, ayrı kâ ıda 

basılı ve düzeni sayıdan sayıya de i ebilen bir kapa ı vardı. Kapakların 

tepesinde tek satıra yazılı “Her eyin üstünde Türk ırkı!” söylemi, altında 

iri harflerle yazılmı logosu, onun altında ko an bir bozkurt resmi vardı. 

Daha altlarda da içindekiler dizimi, sayı belirteci, çıkı tarihi ve 15 kuru 

olan fiyatı yazılı idi. I. cildi olu turan 12 sayısı aylık yayınlanan derginin 

II. cilt sayıları haftalık olarak yayınlandı. 

Dergiyi, Ergenekon’daki gibi, Reha O uz Türkkan ve arkada ları 

yayımladı. Sahibi olarak, I. cildin1-6. sayılarında Mustafa Kızılsu, 7-10. 

sayılarında smet Rasin (Tümtürk), 11. sayısında Sami Karayel, 12. 

sayıda ve II. cildin 1-4. sayılarında A. Nurullah Barıman görünüyordu. 

Bütün sayılarında yazı i leri müdürü Sami Karayel’di. Geni bir yazı 

ailesi bulunan dergiye, Ârif Nihat Asya, Besim Atalay, Atsız, Yusuf 

Ziya Ortaç, Cemal O uz Öcal, Hamza Sadi Özbek, Sami N. Özerdim, 

Ali hsan Sâbis, Fethi Teveto lu, zzet Yolalan yazı ve iirleri ile; 

Vefik Vassaf Akan, Mustafa Hakkı Akansel, Mehmet Sadık Aran, A. 

Süreyya Aygün, Cihat Baban, Nurullah Barıman, Nebil Buharalı, M. 

Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), Cihat Sava Fer, Abdülkadir nan, Sami 

Karayel, Nusret Köymen, M. emsi Kural, Reha Kurtulu , Necip Ali 

Küçüka, Tahir Olgaç, Orhan Seyfi Orhon, Hüseyin Nâmık Orkun, 

Kemal Özde , Mehmet Öztürk, Peyami Safa, Osman Turan, Nejdet 

Sançar, Zeki Sofuo lu, Zeki Velidî Togan, Reha O uz Türkkan, 

smet Rasin U ar (Tümtürk), akir Ülküta ır yazıları ile; Osman 

Attilâ, Orhan Babao lu, Behçet Kemal Ça lar, Orhan aik Gökyay, 

Yusuf Kadıgil, Nuriman Karada , Mustafa Kızılsu, Kâzım Feyzi 

Ozaner, Cemal O uz Öcal, Adnan Önelçin, Mehmet Necati Öngay, 

San’an, Hikmet Tanyu, Muzaffer Yersel, Ali Haydar Ye ilyurt, . 

Hakkı Yılanlıo lu, zzet Yolalan, Kerim Yund iirleri ile, A. Nurullah 

Barıman, Orhan Türkkan çevirileri ile katkıda bulunanlardandı.

Bozkurt, 2’nci cildinin 4’üncü sayısında kapandı veya kapatıldı. 

Ç I N A R A L T I (09.08.1941-15.07.1944) 

“Türkçü fikir ve sanat mecmuası” olarak çıkarılan ve yayınlandı ı 

dönemde oldukça etkili olan bir yayın organı idi. Çıkarılmasına 09 A ustos 

1941 günü ba lanan Çınaraltı’nın yayınlanmasına, 6. cildindeki 15 

Temmuz 1944 günlü 146. sayısı ile son verildi. 

Boyutları 33x24 sm. olan dergi, kendinden kapaklı 3. hamur kâ ıda 

basılıyordu. Rengi her sayıda de i tirilen bir zemin üzerindeki çınar 

resminin altında sayfa enini ba tan sona kapsayan logo, onun altında 

da “Haftalık ilim ve sanat mecmuası” söylemi yer alıyordu. Birinci ciltte, 

kapak alanının 1/3’ünü kapsayan bu desen, kapa ın yanlarında, ortayı 

bo bırakan iki kalın erit halinde sayfanın altına kadar iniyordu; beyaz 

bo luk alanı üzerinde ise, “Bu sayıdakiler” dizimi, sayı belirteci ve fiyat 

yer almakta idi. Sonraki her ciltte, andı ımız bilgiler, ba ka düzenlemeler 

durumunda veriliyordu. 

Genelde 16 sayfa olarak çıkarılan derginin fiyatı 1. ciltte 10 kuru , 2. 

ciltten ba layarak 15 kuru olmu tu. Fiyatı 131. sayıdan ba layarak 25 

kuru a çıkarılmı , fakat 141. sayıda 20 kuru fiyatla satılma a ba lanmı 

tı. 

Sahibi, yazı i leri müdürü ve ba yazarı Orhan Seyfi Orhon olan 

Çınaraltı, “dilde, fikirde, i de birlik” söylemi ile, yazar ve airleri 

Türkçülük dü üncesine katılmaya ça ırdı. Dergide, çok sayıda yazarın 

uzmanlık alanlarındaki konuları Türkçü bir bakı la inceledi i yazılar 

yayımlanıyordu. Orhan Seyfi Orhon, Hüsnü Emir Erkilet, Atsız, 

Mustafa Hakkı Akansel, Besim Atalay, bnülemin Mahmut Kemal 

nal, Hüseyin Namık Orkun, Re it Saffet Atabinen, Zeki Velidî 

Togan, Mükrimin Halil Yınanç, Enver Behnan apolyo, M. akir 

Ülküta ır, Vecdi Bürün, Abdülhak inasi Hisar, Adnan Giz, Peyami 

Safa, Altemur Kılıç, Nejdet Sançar, Reha O uz Türkkan, Ali Canip

Yöntem, Abdülkadir nan, Mahmut Esat Bozkurt, A. Süheyl Ünver, 

Nebil Buharalı, Ahmet Cafero lu, Nureddin Ardıço lu, Fuat Köseraif, 

Sadettin Nüzhet Ergun, Mehmet Sadık Aran, Emin Ali Çavlı, M. 

Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), Sedat Çetinta , Ali Nüzhet Göksel, smail 

Hâmi Dani mend, Ali Canip Yöntem, zettin adan bunlar arasında 

idi. Ayrıca, Orhan Seyfi Orhon, Mehmet Emin Yurdakul, Atsız, Yusuf 

Ziya Ortaç, Basri Gocul, Behçet Kemal Ça lar, Feyzi Halıcı, 

Selâhattin Ertürk, Cemal O uz Öcal, Edip Ayel, Emin Bülent 

Serdaro lu, Fethi Teveto lu, Osman Yüksel, Zeki Ömer Defne, ükûfe 

Nihal (Ba ar), Halide Nusret Zorlutuna, Mithat Cemal Kuntay, 

Feyzi Halıcı, Mehmet Çınarlı, Mehmet Çakırta , Elmas Yıldırım’ın 

aralarında bulundu u birçok tanınmı ve genç airin iirleri de yayımlanıyordu. 

Dergi, uzun süre düzenli olarak çıkarıldıktan sonra yayınına, 1944-45 

Türkçülük olayları yüzünden, 15 Temmuz 1944’te, 146’ncı sayı ile, son 

vermek zorunda kaldı. Zaten Mayıs 1944’ten ba layarak içeri i 

de i me e, magazine dönük yayınlar yapma a ba lamı , kadrosu da 

oldukça zayıflamı tı. 26 A ustos 1944’te ‘yeni seri’ olarak yeniden 

ba latılan yayın, ancak dört sayı sürdürülebildi ve 18 Ekim’de kapatıldı. 

17 Mart 1948’de Yusuf Ziya Ortaç’ın 1. sayıdan ba lattı ı yayın 

giri imi de ancak üç ay kadar sürebildi; Yazı i leri müdürü Adnan Tahir 

Güntan olan dergi 09 Haziran 1948 çıkarılan 11. sayıda yayınına son 

verdi. 

M L L E T (05.1942- 04.1944) 

“Fikir, ilim, sanat mecmuası.” Aylık olarak, Mayıs 1942 ile Nisan 1944 

arasında, Ankara’da 24 sayı yayımlandı. 

mtiyaz sahibi Hüseyin Avni Göktürk, umumî ne riyat müdürü 

Remzi O uz Arık’tı. Milliyetçi ve muhafazakâr bir görünümde, Batıcı 

anlayı a kar ı yerli dü ünceyi savunarak ilgi çekti. Geçmi i de erlendirerek 

gelece i yönlendirmeyi denedi. lk sayısında yayınlanı

amacı “Bu milletin olarak ve bu milletin kalarak milletler arasında yer 

alabilmek. Bu sözde topladı ımız anlayı ile mesuliyetsiz gevezeliklerden… 

insanımızı korumaya çalı mak niyetindeyiz” denilerek açıklanan 

derginin her sayısında “Ayın gidi i”, “Ne riyat kar ısında”, “Bizim 

gerçeklerimiz” gibi yorum yazıları yayınlanıyordu. 

Dergide dü ünce yazıları, inceleme ve tahliller, ele tiriler, hikâyeler ve 

iirler yer aldı. Yazarları arasında Remzi O uz Arık, Samet A ao lu, 

Osman Attilâ, Turgut Evren, Ceyhun Âtuf Kansu, Mehmet Kaplan, 

Cahit Okurer, Ömer Bedrettin U aklı, Ali Saim Ülgen, Kerim Yund, 

Tevfik Tanyolaç, Nihat Erim, brahim Zeki Burdurlu, brahim Aslano 

lu, Mümtaz Turhan, Tahsin Banguo lu, Tahir Aktan, Garâ 

Sarmat, Nüzhet akir Dirisu, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Hüseyin 

Avni Göktürk, Fethi Çelikba , Ahmet Adnan Saygun, Ekrem 

Akurgal, O. Korkut Akol, Mehmet Halit Bayrı, Taha Toros, Ha im 

Nahit Erbil, Fuat Arpacı, Tahsin Tola, Munis Faik Ozansoy, vb. 

bulunuyordu. 

Millet, 03 Mayıs 1944’le ba layan Irkçılık-Turancılık fırtınasınndan 

nasibini alan bir dergi oldu. Nisan 1944 sayısı ile yayın hayatına veda 

etmek zorunda kaldı. 

T A N R I D A – I (08.05-04.09.1942) 

“Haftada bir Cuma günleri çıkar, ilmî, edebî Türkçü dergi”yi yurt 

dı ındaki mecburî ikametinden dönen Türkçü Dr. Rıza Nur çıkarmı tı. 

08 Mayıs-04 Eylül 1942 arasında, 18 sayı yayımlanabildi. 

31x23 sm. boyutunda, 16 sayfa olarak çıkarılan Tanrıda ’ın kapaında, 

logosundan ba ka, “Bu, Türklerin dergisidir” açıklaması, sayı 

belirteci, 10 kuru olan fiyatı yazılı idi. 

Sahibi ve umumî ne riyat müdürü Rıza Nur idi. Dergide Türkçülük 

dü üncesi do rultusunda yazılar yayımlandı. Ba lıca yazarları Rıza 

Nur, Mustafa Hakkı Akansel, Atsız, Hüseyin Nâmık Orkun, Hasan 

Ferit Cansever, Mehmet Halit Bayrı, erif Bilgehan, Nejdet Sançar,

hsan Unaner, zettin adan, M. N. Gencosman, Fethi Teveto lu, 

Nurettin Ardıço lu, Vahit Lütfi Salcı, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), 

Feridun Nafiz Uzluk, Enver Ta demiro lu, Nebil Buharalı, Edip 

Ayel, Halil Yaver, Hikmet Dizdaro lu, Ali Genceli, Ali Rıza Yalgın, 

Sıtkı Tuncer, Ahmet Rasim Aras, Cemil Miro lu, Mehmet akir 

Ülküta ır, Ziya Uygur, ekip Kadri Ez, Ulu Turanlıo lu, Cemal 

O uz Öcal, vb. idiler. 12 

Tanrıda ’ın yayını, Rıza Nur’un âni uçma a varması üzerine, 18 

Eylül 1942 günlü 18. sayısı ile son buldu. Teveto lu, uçma a varı 

olayını u sözlerle açıklıyor: 

“Büyük bir titizlikle derginin bütün yükünü ta ımaya çalı an Dr. Rıza Nur, bu 

a ır i i güçlükle sürdürüyordu. Nitekim 21 Haziran 1942 tarihli mektubunda 

bana aynen unları yazmı tı: ‘ smet Rasin imtihanlarla me guldü. Birkaç 

güne kadar bitirecek, yardıma gelecek. Buradaki gençlerden gördüklerim 

içinde en terbiyelisi ve dürüstü odur. E er ben teknik i leri üstümden 

atamazsam mecmuayı zarurî kapataca ım. Bu ya ta tahammül imkânı yok. 

Ben yalnız yazıya kalmalıyım. Yoksa bu herhalde beni öldürür.’ Umdu u 

ba ına gelmi ve Dr. Rıza Nur, 8 Eylül 1942 Salı günü, yazı masası 

üzerindeki Tanrıda dergisinin 19 sayısına ait müsvedde ve tashih kâ ıtları 

üzerine ba ını koymu bir halde ölü bulunmu tu”. 13 

T Ü R K A M A C I (07-10.1942) 

Türk Kültür Birli i’nin dergisi olarak,Temmuz-II. Te rin 1942 arasında 

Istanbul’da 5 sayı çıkarıldı. 

Boyutları, 25x17,5 sm.; sayfa sayısı ise 48 idi. Derginin, basıldı ı 

kâ ıdın ilk yapra ından olu an kapa ı üzerindeki basit çerçevenin üst 

yanında ad logosu, onun altında da “Türk kültür birli i mürevvicidir 

12 Tanrıda dergisi hakkındaki ba ka ayrıntılar ve yazarlarının tam dizimi 

için bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler, XII, Tanrıda ”, Türk 

kültürü, xxvii, 321 (Ocak 1990), 27-29. 

13 Teveto lu, Aynı yazı, 29.

(daha sonra, dergisidir)” söylemi yer alıyordu (Bu de i iklik onu çıkaran 

kurulu un ad de i tirmesinden sonra yapılmı tı). Kapakta ayrıca yıl ve 

sayı belirteçleri ve çıkı tarihi ile bir içindekiler dizimi de verilmekte idi. 

Türk amacı’nın sahibi ve müdürü Ahmet Cafero lu idi. Yalnızca be 

sayı yayınlanmı olan derginin bu sayılarında Sadeddin Buluç, Ahmet 

Cafero lu, Suzan Cafero lu, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), Kadircan 

Kaflı, Samim Kocagöz, Fuat Köprülü, A. Oktay, Abdullah Zihni 

Soysal, Muharrem Feyzi Togay gibi yazarların yazıları yer alıyordu. 

D O U (29.10.1942-15.08.1951) 

“Ülkü dergisi”. 29 Ekim 1942-15 A ustos 1951 arasında Zonguldak’ta 

Tahir Akın Karau uz yayınladı. Bu süre içinde 96 sayı çıkarıldı. 

Kapa ının üst bölümünde, ay-yıldızın yaydı ı ı ın demeti önündeki 

“Do u” yazısından olu an logosu vardı. Bu logonun altında “Büyük ülkü 

gazetesi” söylemi ve “Çıkaran A. Karau uz” bildirimi yer alıyordu. Kapaın 

bunlar altında kalan kesiminde çoklukla, Cemal Nadir, Ramiz, 

Münif Fehim gibi ünlü çizerlerin Türkçü anlatımlar ta ıyan renkli 

çizimleri veriliyordu. Sayfa sayısı 48 ile 96 sayfa arasında de i en 

derginin son sayısı 240 sayfa olarak çıkmı tı. 

Do u’nun sahibi ve yazı i leri müdürü Tahir Akın Karau uz idi. 

Mehmet Emin Yurdakul, Abdülkadir Karahan, Halide Edip Adıvar, 

Aka Gündüz, Cafer Seydahmet Kırımer, Necip Fazıl Kısakürek, 

Behçet Kemal Ça lar, Kâzım Nami Duru, Mehmet Emin Eri irgil, 

Orhan aik Gökyay, Enver Behnan apolyo, Peyami Safa, smail 

Habib Sevük, Hüseyin Namık Orkun, Sabahattin Selek, sfendiyar 

Baruönü, Akın Karau uz, Rebiî Barkın, Fındıko lu Ziyaddin Fahri, 

Zeki Velidî Togan, Fahrettin Kerim Gökay, Nebil Buharalı, Remzi 

O uz Arık, Abdülkadir nan, Emin Çakıro lu, Ziya Özkaynak, Basri 

Gocul, Nurettin Artam, Mahmut Esat Bozkurt, Turhan O uzkan, Ali 

Nüzhet Göksel, Edip Ayel, brahim Zeki Burdurlu, Osman Attilâ yazı

ve iirleri yayınlananlar arasında idi. Ayrıca derginin yayınladı ı özel 

sayılarda yüzlerce airin ve air adayının iirlerine yer verilmi ti. 

Do u’nun ilgi çekici bir yayın etkinli i, “Türkçülük nedir?” sorulu bir 

anket düzenlemesiydi. Bu ankete Cafer Seydahmet Kırımer, Hasan 

Ferit Cansever, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Hamdullah Suphi 

Tanrıöver, smail Habip Sevük, M. erif Korkut gibi ünlü ki iler 

katılmı , Türkçülü e ili kin görü lerini bildirmi lerdi. 

Anadolu’da çıkarılan bu nitelikli dergi, malî imkânsızlık yüzünden 

kapanmak zorunda kaldı. 14 

G Ö K B Ö R Ü (05 11.1942-06.05.1943) 

Ergenkon ve Bozkurt dergilerinin kapanmasından sonra Reha O uz 

Türkkan’ın çıkardı ı “Türkçü dergi”. 15 günde bir yayımlanıyordu. 

29x21 boyutlu ve 24 sayfa olan derginin kapa ı en üstünde, tek satır 

halinde “Her ırkın üstünde Türk ırkı” söylemi ve onun altında iri harflerle 

logosu veriliyordu. Logonun altında Türklü ü dile getiren bir çizim, onun 

altında da “içindekiler” dizimi yer alıyordu. Çıkı günü ile sayı bildirimi de 

en altta, tek satırda sunuluyordu. 20 kuru olan fiyatı ise, arka pakta idi. 

Gökbörü’nün sahibi ve yazı i leri müdürü Reha O uz Türkkan’dı. 

Yazarları arasında Mustafa Hakkı Akansel, Nuri Akgün, Mehmet 

Altunbay, Besim Atalay, Süreyya Aygün, Mehmet Halit Bayrı, 

Mahmut Esat Bozkurt, Nebil Buharalı, Cihat Sava Fer, evket 

Ra it Hatibo lu, Abdülkadir nan, Kadıo lu, Hayrettin Karan, Mahmut 

R. Kösemihal, Akdes Nimet Kurat, Reha Kurtulu , Tahir Olgaç, 

Sofuo lu M. Zeki, Ziya Tataç, Tesbihçio lu, Zeki Velidî Togan, 

Osman Turan, R. O uz Türkkan, M. akir Ülküta ır, Tevfik Zarakol, 

14 Dergi hakkında ayrıntılı bilgi almak için bk. Do u Karau uz, “Türkçülü 

ün Zonguldak’tan yükselen sesi: Do u dergisi”. Türk yurdu, 230 

(Ekim 2006), 59-67.

vb. bulunmakta idi. Çok sayıda airin iirlerine yer verilen derginin her 

sayısında karikatür de yayımlanıyordu. 

Dergi, yayımlanı ı boyunca da ıtım i lerinden yakındı. Son sayılarında 

da kâ ıt sa layamamaktan dolayı belirlenen günlerde çıkamama durumu 

ile kar ıla tı. Galiba bu durum Gökbörü’nün sonunu getirdi ve 12. 

(06 Mayıs 1943) sayısı son sayısı oldu. 

T Ü R K S A Z I (15.05.1943) 

Orhun’un on yıl süren “mecburî suskunluk” cezasını delmek ere i ile 

çıkarılmasına giri ilen, fakat, yalnız bir sayı çıkarılabilen Türkçü dergi. 

O dönemin basın yasaları uyarınca kapatılan ve yayınlanmasına izin 

verilmeyen Orhun’un bo lu unu doldurmak için, o sırada Balıkesir Lisesi 

ö retmeni olan Re ide Sançar’ın aldı ı imtiyaz ile, ilk sayısı 15 Mayıs 

1943’te çıkarılan dergi, kimya ö retmeni olan bir kimsenin fikir ve sanat 

dergisi çıkaramayaca ı gerekçesi(!) ile kapatıldı. Elbette asıl sebep 

Türk sazı’nın ilk sayısına Atsız’ın yazdı ı “sunu ” adlı ba yazıda onun 

Orhun’un devamı oldu unu belirtmi olmasıydı. 

Türk sazı, boyutları Orkun’unkinin aynı olan bir dergi idi. Kapa ında 

logosu, aylı kurt amblemi, içindekiler dizimi, sayı belirteci, çıkı tarihi ve 

satı fiyatı yer alıyordu. Bu tek sayısında Atsız’ın ba yazısı yanında 

Mustafa Hakkı Akansel, Nejdet Sançar, Besim Atalay, akiro lu 

Canip Sıtkı, Nazif Danı man, adan Akyol, Zeki Velidî Togan, 

Mehmed Halid Bayrı, T. Bayınırlı (Atsız)’ nın yazıları ve Orhan aik 

Gökyay ile Abdülkadir nan’ın çevirileri bulunmakta idi. 

T Ü R K E D O R U (03.1945 / 09.1948) 

Çıkarılmasına Eski ehir’de ba lanıp Adana’da sürdürdürülen aylık 

dü ünce ve sanat dergisi. lk sayısı Mart 1945’te Eski ehir’de yayımlandı.

28x19 sm. boyutunda ve 20 sayfalı idi. Kapa ın üst bölümünde Her 

yönde Türk’e do ru olarak sunulan adın altında “ilimde-fende-sanattaduyu 

ta-dü ünü te” söylemi yer alıyordu. Kapa ın öteki bölümlerinde 

resimlere, sayı belirtecine, çıkı tarihine ve fiyata (25 kuru ) yer veriliyordu. 

Derginin “müessisi” olarak Lütfi O uzcan, sahibi ve yazı i leri müdürü 

olarak da Ö.N. Bartu sunuluyordu. Bu dönemde Mehmet Kaplan, 

Lütfi O uzcan, Recep Bilginer, Rıza Ümit, Osman Attilâ, brahim 

Zeki Burdurlu, vb. derginin ba lıca yazarları arasında idi. 

Daha sonra Adana’ya ta ınan dergi’nin adı Türke do ru’ya, söylemi 

de 22. sayıdan ba layarak “Türkçü ve Türkiyeci dergi”ye dönü türüldü. 

Adana döneminde derginin sahibi Lütfi O uzcan, yazı i leri müdürü 

de Ümit Ya ar O uzcan’dı. Ârif Nihat Asya, lhan Darendeli, Enver 

Binokay, Lütfi Akdo an, Lütfi Ayda, A. Celâl im ek, Mustafa Ârif 

Arık, Ziya lhan Zaimo lu, Ümit Ya ar O uzcan, Mehmet Çakırta , 

Necati Enez Kâhyao lu, Halil Soyuer, A. Rıza Ergüven, Gökhan 

Evliyao lu, zzet Arslan, Ahmet Remzi Yüre ir, Ahmet Nadir Caner, 

Ayhan Hünalp, Ali Saraco lu, Canip Sıtkı lter, vb. yazıları ve özellikle 

de iirleri ile katkıda bulunanlardı. 

Türke do ru’nun yayımı Eylül 1948’de çıkarılan 32. saysı ile sona 

erdi. 

B U C A K (04.1945-06.1946) 

“Fikir-sanat-aktualite” söylemi ile, Nisan 1945’de Zonguldak’da çıkarılan 

ve söylemi 9. sayısında “Aylık Türkçü dergi”ye dönü türülen yayın 

organı. 

33x24 sm. boyutunda 20 sayfalı olarak çıkarılan derginin kapa ında 

logosu ile söylemi, onun altında sayfayı kaplayan renkli bir resim ve 

onun üzerinde sayı belirteci ile 20 kuru olan fiyatı yer alıyordu.

Bucak dergisini çıkaranlar A. Rıza ncealemdaro lu, Hâlit Ta man 

ve Orhan Zihni Sanus idiler. Sahipli ini 1-2. sayılarda R. ncealemdaro 

lu, sonrakilerde H. Ta man üstlenmi ti. Ta man, bütün sayıların da 

yazı i leri müdürüydü. 

Dergi, önceleri edebiyat a ırlıklı, milliyetçi bir dü ünce organı idi. 

Nejdet Sançar’ın Türkçülük dâvası sanı ı olarak Istanbul’da tutuklu iken 

Askerî Temyiz Mahkemesinin kararı ile salıverilip evde inin görevli 

bulundu u Zonguldak’a gelmesi ve yazı ailesine katılması üzerine, 

derginin fiilî yönetimi ona verildi. Böylece Bucak, 9. sayı ile birlikte bir 

“ülkü dergisi” niteli i kazandı. Kadrosuna yeni yazarlar katıldı. 

Derginin ba lıca yazarları Hâlit Ta man, Selâhattin Ertürk, lhan 

Darendeli, Fethi Gemuhluo lu, Nejdet Sançar, Muzaffer Soysal, M. 

Zeki Sofuo lu, Teveto lu, Ârif Nihat Asya, hsan Kolo lu, Cemal 

O uz Öcal, Orhan Zihni Sanus, Zafer Arıkba , sfendiyar Baruönü, 

Enver Güvener, Necip Mirkelâmo lu, Kemal Göksel, vb. idiler. 

Bucak’ın yayımı 2. cildin 1. sayısı ile Haziran 1946’da son buldu. 

T O P R A K (20.07.1945-04.1967) 

Türkçülü ün büyük mücahit ve ehitlerinden Darendelio lu lhan 

Egemen’in daha lise ö rencisi iken çıkarma a ba ladı ı ve en olumsuz 

art ve durumlarda bile yayımını sürdürdü ü ülkü ve mücadele dergisi. 

Çıktı ı süreler içinde zaman zaman boyut de i tirmi , çıkı aralıklarında 

aksamalar olmu , kâ ıt sıkıntısı dolayısıyla çok de i ik nitelikte 

kâ ıtlara basılmak zorunda kalmı olmasına, sürekli olarak düzelti (tashih) 

sorunları ya amı bulunmasına ra men, Türkçü basındaki erefli 

yerini yayıncısı ehit oluncaya kadar sürdürebilmi tir. Yayın süreci göz 

önüne alınarak Toprak’ın en uzun ömürlü Türkçü dergilerden biri olduu 

söylenebilir. Derginin yayınlanı serüveni, yeniden 1’den ba layan 

sayılara ayrılmı olu u dikkate alınarak, dönemlere bölünebilir. Bu dönemler, 

aynı zamanda, derginin niteli indeki de i meleri de yansıtır.

I. Dönem (07.1945-03.1948) 

Darendelio lu’nun Erkek Lisesi ö rencisi iken Adana’da çıkarma a 

ba ladı ı ve Edebiyat Fakültesi ö rencisi oldu u yıllarda Istanbul’da 

sürdürdü ü bu ilk dönemin Toprak’ı aylık bir “edebiyat-sanat mecmuası” 

niteli inde idi. 

Boyutları 27x18 sm. olan ve 3. hamur kâ ıda basılan bu 20 sayfalık 

derginin kapa ında, renkli logonun altında “sanat-edebiyat mecmuası” 

söylemi, altındaki çerçeve içinde “ çindekiler” dizimi, en altta da sayı 

belirteci ve 15 kuru olan fiyatı veriliyordu. 14. sayıda derginin boyutu 

25x17 sm. oldu; fiyatı da 20 kuru a yükseldi. 

Çıkaran ö renci oldu u ve ya ı da derginin sahiplik ve yazı i leri müdürü 

olmasına izin vermedi i için, bu görevleri Sâkıp Önal üstlenmi ti. 

Ba langıçta adı “müessis” olarak gösterilen lhan Egemen “sahibi ve 

yazı i leri müdürü” sanını 13. sayıdan ba layarak kullanma a ba ladı. 

17. sayıda ise yazı i leri müdürü Mirkelâmo lu Ahmet Sözmen oldu. 

Bu dönemde Toprak’ın geni bir yazar ve air kadrosu vardı. Ârif 

Nihat Asya, Ziya lhan Zaimo lu, Sâkıp Önal, Cezmi Türk, M. Zeki 

Sofuo lu, A. Nurullah Barıman, Mehmet Sadık Aran, Cevdet Akçalı, 

Elmas Yıldırım, Hamit Salih Asyalı, Aydın Nisari, Hamit Macit Selekler, 

lhan Darendeligil (Egemen), Ahmet Kudsi Tecer, Osman Attilâ, 

Vehbi Cem A kun, Re at Feyzi Yüzüncü, brahim Zeki Burdurlu, 

Necip Mirkelâmo lu, brahim Kutluk, Ali Hatibo lu, Kemal Gürsel, 

Feyzi Halıcı, Reha O uz Türkkan, vb. yanında çok sayıda genç airin 

imzalarına ve iirlerine yer veriliyordu. 

Derginin 32 sayı süren bu dönemi, Mart 1948’de sona erdi. 

II. Dönem (Mart 1954- ? ) 

Toprak’ın bu dönemindeki en büyük yenilik, kendi basımevinde basılıyor 

olması idi. 20x13 sm. boyutunda, 16+4 sayfa olarak çıkarılan 

derginin kapa ındaki logosunun altında “aylık fikir-sanat-ülkü dergisi” 

söylemi yer almakta idi. Bunun altında da “Bu sayıda” ba lıklı yazar

adları dizimi bulunuyor, sayfa alt bölümünde de fiyata (25 kr.), çıktı ı ay 

ve sayı belirteçlerine yer veriliyordu. 

Bu dönemde Mahmut Ünal ve lhan Egemen derginin sahipleri 

olarak görünüyor, yazı i lerini lhan Egemen yönetiyordu. 11. sayıdan 

ba layarak lhan Egemen Toprak’ın tek “sahibi ve yazı i leri müdürü” 

olarak gösterilme e ba landı. 

II. Dönemin yazar ailesinde Darendelio lu lhan Egemen, Hüseyin 

Nâmık Orkun, Nejdet Sançar, Cezmi Türk, M. Zeki Sofuo lu, Hikmet 

Tanyu, Yılanlıo lu smail Hakkı, Karama aralı Halûk, akir Berki, 

evket Kutkan, Abdülkadir nan, Fethi Gemuhluo lu, Tahsin Ünal, 

Ziyaettin Babakurban, Ziya (Yücel) Hacalo lu, Necmeddin Sefercio 

lu, Altan Deliorman, Cavit Orhan Tütengil, R. Ethem Hasdal, . 

Haymana Yaylalıgil, Ziya lhan Zaimo lu, Cemal O uz Öcal, M. erif 

Korkut, Erol Güngör, Cebbar Ertürk, Lâtif Gökçek, Agâh Oktay 

Güner, Azmi Güleç, Mehmet Çavu o lu, Yılmaz Gürbüz gibi yazarlar 

ve çok sayıda air bulunmakta idi. 

III. Dönem (01.1962-04.1967) 

Toprak dergisi yayın sürecinin 3. dönemi Ocak 1962’de ba layıp 

Mart-Nisan 1967’de çıkarılan 54-55. sayı ile sona erdi. 

Bu dönemde derginin boyutunda de i iklik yapılmı 27x21 sm. 

ölçüsünde çıkarılma a ba lanmı tı. 16+4 sayfadan olu uyordu. Önceleri 

50 kuru tan satılan derginin fiyatı bir süre sonra 75 kuru olmu , daha 

sonra da 100 kuru a çıkarılmı tı. Dergi kapa ı, göz alıcı renklerde 

resimler ve çizimler ile basılıyordu. 

Sahibi ve yazı i leri müdürü Darendelio lu lhan Egemen olan 

Toprak’ın baskı i lemlerine zamanın ülkücü gençleri yardımcı oluyor, 

adları ilgili sayının kimlik bildiriminde veriliyordu. Bu dönemin yazarları 

Zeki Velidî Togan, akir Berki, M. Zeki Sofuo lu, Hikmet Tanyu, 

Fethi Teveto lu, zeddin adan, Faruk Kadri Timurta , Orhan Tuna, 

Cahit Atasoy, Mehmet Toprak, Kemal Vehbi Gül, Aclan Sayılgan, 

smail Hakkı Gökhun, Refet Körüklü, Akkan Suver, zzet Yolalan,

Mustafa Kayabek, Hikmet Ertez, Hayranî Ilgar, Necdet Özkaya, 

Yavuz Bülent Bâkiler, Hızır Bek Gayretullah, Darendelio lu, Agâh 

Oktay Güner, Zübeyir Koç, O uz Özbek, Kemal Fedai Co kuner, 

Ziyaettin Babakurban gibi ki ilerdi. 

Bu dönemde de dergi, solcu ve komünistlerle olan mücadelesini 

bütün hızıyla sürdürüyor, yazılar yanında onlarla ilgili haberlere, resimlere, 

karikatürlere de geni yer veriyordu. 

IV. Dönem (01.1978-08.1979) 

Bu dönem Toprak sürecinin en kısa dönemi oldu. III. dönemdeki 

boyut, biçim ve sayfa sayısını aynen sürdüren dergi. Yazar sayısının 

azlı ı ile de ilgi çekti. 

Sahipli ini ve yazı i leri müdürlü ünü yine Darendelio lu lhan 

Egemen’in yürüttü ü bu dönemde mücadele a ırlıklı imzasız yazılar 

çoklukta idi. Yine de Darendelio lu, Hikmet Tanyu, Fikret Eren, Selçuk 

Özçelik, Naci Kınacıo lu, Yılmaz Gürbüz, vb.’nin. yazılarına 

rastlamak mümkün oluyordu. Bu dönemde ancak altı sayı çıkarılabildi. 

Sıkça boyut de i tirmesine, çıkı aralı ındaki aksamalara, ara sıra 

rastlanan baskı bozukluklarına ra men Toprak, Türkçü dergilerin en 

uzun ömürlüsü ve etkileyicisi oldu. Komünizm ve solculuk ile mücadelenin 

bayraktarlı ını yaptı. 

Ö Z L E Y (10.1946-11.1947) 

1944-45 “Irkçılık-Turancılık” kâbusunun atlatılmasından sonra Ankara’da 

yayımlanan aylık Türkçü dergilerin ilki. Ekim 1946 ile Aralık 1947 

arasında 15 sayı çıkarıldı. 

29x21 sm. boyutlu olan dergi 3. hamur kâ ıda basılıyordu. kapa ının 

üst ve sol yanı üzerinde kalın, renkli birer Türk desenli erit, kalan bölümün 

üst kesiminde logosu ile “Bilim–sanat–ülkü” söylemi, onun altında 

içindekiler dizimi, sayı rakamı yer alıyordu. 20+4 sayfalı olan derginin 

fiyatı 25 kuru idi.

M. Zeki Özgür (Sofuo lu) derginin sahibi olarak görünüyordu. Yazı 

i leri müdürlü ünü ise Hikmet Tanyu yürütüyordu. Ba lıca yazarları 

Remzi O uz Arık, Necati Akder, Atsız, M. erif Korkut, Hüseyin 

Nâmık Orkun, Sofuo lu M. Zeki, Hikmet Tanyu, Tacettin M. Önger, 

Halit Tarancı, Aydın Yalçın, Sait Tahsin Tekeli, Selâhattin Çoruh, 

Kemal Edip Kürkçüo lu, Nejdet Sançar, Teveto lu, Hakkı Kâmil 

Be e, Samet A ao lu, Abdullah Sava çı, Sâdi Yaver Ataman, 

Cezmi Türk, Ârif Nihat Asya, Karama aralı Halûk, Ali Nüzhet 

Göksel, Erhan Löker, Mahmut Ragıp Gazimihal, Yakup Kadri Karaosmano 

lu, Nefi Korürek, Elmas Yıldırım, Orhan Gökova, Selâhattin 

Ertürk, smail Hakkı Yılanlıo lu, Fahriye Yılanlıo lu, Mukadder 

Çiftfiliz, Kümbetlio lu Hikmet, Yusuf Kadıo lu, evki Berker, 

Osman Attilâ, vb. idiler. 

Dergi, ünlü “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” dolayısıyla Türkçülere yapılan 

i kencelere ı ık tutan yazıları ile tanınıyordu. 

A L T I N I I K (01 / 09.1947) 

1944-45 “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” kâbusunun sona ermesinden 

sonra, 15 Ocak-25 Eylül arasında, Istanbul’da 8 çıkarılan Türkçü dergi. 

Altın ı ık: 28x20 sm. boyutlu, 16+4 sayfalı olarak yayınlandı. Kapaında, 

bütün sayfayı çevreleyen, Türk desenli, rengi her sayıda de i - 

tirilen, kalın bir çerçeve vardı. Bu çerçevenin üst bölümünde iri harfli 

logo, çerçeve içinde kalan dik dörtgen bo lukta “içindekiler” dizimi, 

çerçevenin alt bölümündeki yuvarlak bo lukta ise “sayı” belirteci yer 

alıyordu. 25 kuru olan fiyatı da çerçevenin sa alt bölümüne basılmakta 

idi. 

Altın ı ık’ın kurucuları “Kolo lu hsan, Çavdaro lu Ahmet, Sütlaço 

lu Vahit” idiler. Sahipli ini hsan Kolo lu, yazı i leri müdürlü ünü 

M. Fahrettin Kırzıo lu üstlenmi ti. Ba lıca Yazarları Atsız, Muharrem 

Ergin, smail Hâmi Dâni mend, Nejdet Sançar, Mehmet Halit Bayrı, 

Bekir Berk, Kolo lu hsan, Kırzıo lu, M. Fahrettin, Balcıo lu Refik,

Nâzan Dâni mend, Hikmet Dizdaro lu, Ârif Nihat Asya, Teveto lu, 

Orhan aik Gökyay, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Ercüment Berker, 

Cahide Turan, Hacıbalo lu Nuri, Türkân Türk, Hatibo lu Ali, Demirta 

o lu Faruk Kadri (Timurta ), Bahadır Dülger, vb. idiler. 

Zengin bir yazar kadrosu bulunan ve önemli yurt sorunlarını dile 

getiren dergi, anapara ve da ıtım zorlukları yüzünden, 25 Eylül 1947 

günlü 8. sayısından sonra kapanmak zorunda kaldı. 

K Ü R - A D (03.04.-03.11.1947) 

1944-1945 “Irkçılık-Turancılık” kâbusunun ardından Ankara’da çıkarılan 

aylık “Türkçü dergi”. Nisan-Kasım 1947 arasında be sayısı yayımlanabildi. 

21x29 sm. boyutlu olan derginin kapa ında “Dönersek kahbeyiz millet 

yolunda bir azimetten” söylemi altında renkli logo, onun altındaki bo lukta 

Türkçülükle ilgi bir resim veya içindekiler dizimi, sayı bildirimi, yayınlanı 

tarihi, ve fiyatı bulunuyordu. Derginin fiyatı 25 kuru tu. 

Sahibi ve yazı i leri müdürü Karama aralı Halûk Opan olan Kürad’ın 

yazarları arasında Atsız, Hüseyin Nâmık Orkun, Ârif Nihat 

Asya, Nejdet Sançar, Fethi Teveto lu, Çivicio lu Ârif (Hikmet Tanyu), 

Mustafa Aydıno lu (M. Zeki Sofuo lu), A ao lu Samet, Mehmet 

Altunbay, Fazıl Bayraktar, Bahadır Dülger, Karama aralı Halûk, 

Hocao lu Selâhattin Ertürk, Osman Attilâ, Ahmet Ellezo lu, Abdullah 

Sava o lu (Sava çı), Mehmet Balkan, Orhan Gökova, Gülahmedo 

lu Azmi (Güleç), Osman Attilâ, vb. bulunmakta idi. 

Güçsüz malî imkânlarla çıkarılan dergi, biri iki sayı bir arada (4-5. 

sayı) olmak üzere be sayı çıkarılabildi. Önemi, 1944-1947 Türkçülük 

dâvâsındaki bazı savunmalardan ilk kez parçalar sunması idi. 

K A L E M (08.1948--02-03.1950)

“Milliyetçi fikir ve sanat dergisi”. A ustos 1948 ile ubat-Mart 1950 

arasında, Adana’da 15 sayı çıkarıldı. 

Kalem, 29x17 sm. boyutunda idi. Her sayısı 16 sayfa yayınlanıyordu. 

Bazan bu sayı artabiliyordu. Kapa ının üst bölümünde büyük harflerle 

yazılmı logosu, onun altında “Milliyetçi fikir ve sanat dergisi” söylemi 

yer alıyordu. Bunun altındaki bo lukta kimi zaman “içindekiler dizimi”, 

fakat çoklukla resim bulunuyordu. Kapak sayfasının altında da, tek 

satırla yıl ve sayı belirteci, 25 kuru olan fiyatı ve yayınlanı ayı verilmekte 

idi. Ara sıra iki sayı bir arada çıkıyordu. Çıkı sıklı ı da pek 

düzenli de ildi. 

Kalem dergisinin sahibi ve yazı i leri müdürü Enver Binokay’dı. 

Dergide elliyi a kın yazar ve airin yazı, iir ve hikâyeleri yayımlandı. Bu 

yazılar ona, yerel bir yayın organı olmaktan çıkarıp millî bir nitelik 

kazandırmı tı. Yazarları arasında Ârif Nihat Asya, Cezmi Türk, Remzi 

O uz Arık, evket Kutkan, Ziya lhan Zaimo lu, M. Zeki Sofuo lu, 

Mustafa Ârif Arık, Fahri Ersava , Naci Kum, Lütfi Ayda, Hamit Salih 

Asyalı, Yalçın Ceylano lu, Vehbi Cem A kun, brahim Zeki Burdurlu, 

Lütfi O uzcan, Ümit Ya ar O uzcan, Necati Enez Kâhyao lu, 

Ayhan Hünalp, Necmeddin Sefercio lu, D. Ali Güven, vb. bulunuyordu. 

Bu derginin bir özelli i, de erli air Ârif Nihat Asya için, siyasî 

sebeplerle Adana’dan Edirne’ye sürgün edilmesi üzerine bir özel sayı 

(4-5. sayı) çıkarması ve daha sonraki sayılarında Asya’nın Edirne’den 

gönderdi i “ta lama”ları yayımlamasıydı. Remzi O uz Arık’ın, komünizm 

ve tehlikesi hakkındaki dizi yazıları da önemli idi. 

KOMÜN ZME KAR I 

M Ü C A D E L E (01.08.1950-15.05.1952) 

14 Mayıs 1950 seçiminin ortaya çıkardı ı serbestlik ortamı içinde 

iyice azgınla an komünistlerle mücadele ere iyle Istanbul’daki milliyetçi

üniversite gençlerinin 15 günde bir çıkardı ı “milliyetçi siyasi dergi”. 01 

A ustos 1950-15 Mayıs 1952 arasında 36 sayı yayınlandı. 

35x25 sm. boyutunda, dört sayfa olarak tasarlanmı bir yayın organı 

idi. Ba langıçta 10 kuru olan fiyatı, 34. sayıda 15 kuru a çıkarılmı tı. 

mtiyaz sahipli ini 1-15. sayılarında Bekir Berk, sonrakilerde F. Berk’ 

üstlendi; “yazı i lerini fiilen idare eden olarak, sırası ile Bekir Berk, 

Hüseyinbeyo lu Nurettin (Özdemir), Erdo an Özbenli, Hayrettin 

Özgüven ve Mehmet Emin Alpkan görev yaptılar. 

Tam adı Komünizme kar ı mücadele olan bu gazete-derginin geni 

bir yazı kadrosu vardı. Dü ünce a ırlıklı yazıların ve iirlerin yer aldı ı 

Mücadele’nin ba lıca yazarları unlardı: Nurettin Topçu, Bekir Berk, 

Mirza Bala, Evliyao lu Gökhan, A.T. Kâhyao lu, A. Demirkapılı, 

Cevat Rifat Atilhan, Fethi Teveto lu, Hasan Ferit cansever, smet 

Tümtürk, Ha im Nahit Erbil, Z. Urazo lu, Remzi O uz Arık, Hüseyin 

Akkoyunlu, Mehmet Kaplan, Nejdet Sançar, A. Rıza Akdemir, M. 

Saffet Engin, Sezai Yılmaz, Nejat Tahsin Alper, Elmas Yıldırım, 

Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Ârif Nihat Asya, Sofuo lu M. Zeki, 

Zeria Karadeniz, Ali Fuat Ba gil, Çavu o lu M. Turgut, Fahri 

Ersava , Hayrettin Özgüven, Hüseyinbeyo lu Nurettin Özdemir, 

Hayrettin Özgüven, zettin adan, sa Yusuf Alptekin, Mehmet 

Turgut, Ismail Hâmi Dâni mend, Kambero lu Cahit Aydo an, Zeki 

Velidî Togan, vb. Ayrıca, son sayılarında Jean-Paul Sartre, Alain, 

Mahatma Gandi, G. Tokayev, Williams C. Bullit gibi yabancı yazarlardan 

yapılan çeviriler de yayımlandı. 

“Ekim ayından itibaren yine faaliyete geçmek üzere, geçen yaz oldu 

u gibi yine ne riyatımızı tatil etti imizi muhterem okuyucu ve 

bayilerimize bildiririz” açıklamasının verildi i 15 Mayıs 1952 günlü 36. 

sayıdan sonra Mücadele bir daha yayımlanamadı. 

T Ü R K E L (05.12.1951-05.01.1953)

“On be günde bir çıkar gayrı siyasî milliyetçi dergi”. Türk Milliyetçiler 

Derne i ubesinin yayın organı olarak, Afyonkarahisar’da, 05 Aralık 

1951-05 Ocak 1953 arasında, yayımlandı. Bu süreçte 27 sayısı çıkarıldı. 

28x21 sm. boyutlu ve 8 sayfalı olan derginin ilk sayfası kapak olarak 

kullanılıyordu. Kapa ın üst bölümünde kırmızı renkli logo; bunun altındaki 

bo lukta da bazen bir resim, bazen içindekiler dizimi, bazen de her 

ikisi birden yer alıyordu. Ayrıca yıl ve sayı belirteçleri ile çıkı tarihi ve 

fiyatına yer veriliyordu. 

Türkeli’nin imtiyaz sahibi ve yazı i leri müdürü Mehmet Sadettin 

Aygen’di. Dergide ülküye ili kin yazılar ve iirler yanında Türkçülü e ve 

Türk Milliyetçiler Derne i’ne ili kin haberler yayımlanıyordu. Yazı, iir ve 

“E refi Zaman” mahlaslı ta lamaları ile Tahsin Burdurlu; yazı ve/ya 

iirleri ile Metin Kanıpak, Mehmet Sadettin Aygen, smail Özalp, M. 

Saim Özmen, Edip Ali Bâki, Mehmet Ate o lu, Naim Güler, Basri 

Gocul, Cemal O uz Öcal, B. Ferit Öngören, Poyrazo lu M. Fehmi, 

H. Fethi Gözler, Mustafa Ernam, Yıldırım Niyazi Gençaydın (Niyazi 

Y. Gencosmano lu), Ayhan nal, Fahri Ersava , Alparslan Kırgızo - 

lu, Fahriye Yılanlıo lu, vb. katkıda bulunanların ba lıcaları idiler. 

Türk Milliyetçiler Derne i’nin Ocak 1953’de siyasî bahanelerle tedbirli 

olarak kapatılmasından sonra, ubat 1953’de çıkan 27. sayısı ile yayımına 

son verilme zorunda kalınan Türkeli dergisinin A ustos 1952 

tarihli 18. sayısı, “Türk Milliyetçiler Derne i I. Kurultayı sayısı” olarak, 16 

sayfa yayımlandı. Bu sayı, Dernek üzerinde ara tırma yapacaklar için 

önemli bir kaynaktır. 

O R K U N - I (06.10.1950-18.01.1952) 

Büyük Türkçü Atsız’ın çıkardı ı, bizim ‘Orkun süreci’ diye adlandırdı 

ımız süreçte yayımlanan dergilerin üçüncüsüdür. 14 Mayıs 1950’de 

gerçekle en iktidar de i ikli inden sonra çıkarılma a ba lanmı tı. Der-

ginin bir özelli i, birçok Türkçünün maddî ve manevî deste i ile çıkarılmı 

olmasıdır. 

28x21 sm. boyutla 16 sayfa yayınlanan derginin ilk sayfası ‘kapak’ 

hizmeti görüyor; orada, büyük, iri ve kırmızı harflerle basılan logodan 

sonra, ayrı bir satırda “Bütün Türkler bir ordu” söylemi veriliyor; bunları 

çerçeve içindeki ‘ çindekiler’ dizimi, büyük ve iri rakamlarla basılmı sayı 

belirteci, yayınlanı tarihi ve ’25 kuru ’ olan satı fiyatı izliyordu. Dergi, 

bu kapak düzenini 53’üncü sayıya kadar sürdürdü, 54’üncü sayıdan 

ba lanarak kapakları resimli olarak sunulmaya ba landı. Tabiî, bu durumda, 

kapaktaki tasarımda yalnız ad, özdeyi ve ‘sayı’ya yer verilir 

oldu. 

Haftada bir Cuma günleri yayımlanan derginin imtiyaz sahipli ini ve 

yazı i leri müdürlü ünü, “Orkun ailesi adına” smet Tümtürk üstlenmi 

ti. Atsız’ın adı ise, “ba yazar” olarak sunuluyordu. 

Orkun’un 68 sayısında 250’yi a kın yazar ve airin yazı ve iirleri 

yayımlandı. En çok yazısı yayımlanan yazarlar Atsız, Çiftçio lu Nejdet 

Sançar, Sofuo lu M. Zeki, smet Tümtürk, Hikmet Tanyu, H. Fethi 

Gözler, Faik Gözübüyük, Hocao lu Selâhattin Ertürk, Lütfi Önsoy, 

Mehmet Kaplan, Yılanlıo lu, Namık Zafer Alpsü, Cumalıo lu Fehmi, 

M. erif Korkut, A. Kazgano lu (Alparslan Türke ) idi. Yazısı çıkan 

ba ka ki iler arasında Mustafa Hakkı Akansel, Ziya Gökalp, Ali 

Nüzhet Göksel, Hacıömero lu Mustafa, Kırzıo lu M. Fahrettin, Refet 

Körüklü, Rıza Nur, Bekir Sıddık Özyıldırım, Abdülhadi Toplu, Tahsin 

Ünal ve Zeybeko lu (Muharrem Ergin) gibi tanınmı Türkçüler de 

dikkati çekiyordu. Ayrıca 11 de imzasız yazıya yer verilmi ti. 

Dergide iir ve/ya manzumeler de önemli bir yer tutuyor: Hayalî 

Hasan Yava , Tahsin Burdurlu (‘E ref-i Zaman’ mahlâsı ile), Tevfik 

Turan Atasever, Fazıl Bayraktar, Ayhan nal, Kadıo lu Süleyman, 

M. Zeki Akda , Püsküllüo lu Turan Ali, Türkmeno lu Ali Rıza Özer, 

Gökdereli Sezai Yılmaz, Çobano lu Kâzım Poyraz, Mustafa Kayabek, 

Yıldırım Niyazi Gençaydın (Niyazi Yıldırım Gencosmano lu), 

Basri Gocul, Fahri Ersava , Kirti o lu Bekir, Refet Körüklü, Atsız,

Hocao lu Selâhattin Ertürk, Gülahmedo lu Azmi (Güleç), Rıza Nur 

bunlar arasında idi. 

Orkun’un ikinci sayfası genelde Türkçü iirlere, üçüncü sayfası ba - 

yazıya, öteki sayfaları ise yazılara ve yine iirlere ayrılırdı. Arka kapak 

diyebilece imiz son sayfa ise, genellikle, “Ülküda larla ba ba a” ba lı ı 

altında okuyucu mektuplarına verilen kar ılıkları, dergininin duyurularını, 

Türklük ve Türkçülük haberlerini verirdi. ç (çoklukla orta) sayfalarında, 

olayları mizahî tavırla yansıtan kısa yazıların bulundu u “Orkun’dan 

sesler” sunulurdu.. mzasız olan bu fıkraları, genelde, Nejdet Sançar 

yazardı. 

Derginin ba ka bir hizmeti de, 1944-45’de, Türkçülerin u radı ı devlet 

terörünü yansıtan “1944-1945 Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” ba lıklı yazı 

dizisi idi. Metnini Atsız ve Nejdet Sançar’ın yazdı ı bu yazı dizisi, kısa 

aralıklarla, 3’üncü sayıdan 62’nci sayıya kadar yayınlandı. Dizide yer 

alan bilgiler anılan olaylarla ilgili ara tırmalar için sa lam bir kaynak 

niteli indedir. Fakat, yazık ki, yarım kalmı tır. 

Son sayılarda da “Dünden sesler” ba lı ı altında eski ve ünlü Türkçülerin 

yazı ve iirleri yayımlandı. 

Orkun’da “Türkelinin köy ve kasabaları” ana ba lı ı altında, ülkemizin 

29 köy, kasaba ve kentini tanıtan yazılar da yayımlandı. Ayrıca 32 “Türk 

fikir ve sanat adamı” hakkında irdeleme ve tanıtma yazılarına yer verildi. 

Derginin 11 Ocak 1952 günlü 67’nci sayısında, 1-67. sayıları içine 

alan bir “fihrist” yayınlandı (8-16.) ve 68’nci sayının son sayı olaca ı 

duyuruldu. 18 Ocak 1952’de yayınlanan 32 sayfalı son sayıda yer alan 

makale ve iirler, tabiî olarak, fihristte yer almamı tı. Oysa, onda da çok 

önemli yazılar vardı: Veda / Atsız (2-7.), Köy enstitüleri hakkında 

umumî olarak dü ünceler / Kadıo lu (8.), Türkçülük bahsinde gaflet / 

Nejdet Sançar (9.), Mehmetçikle be ay … / Röportaj, Nuran Kitapçı 

(10-11.), Bir beyanname münasebetiyle / smet Tümtürk (12-16.), Ho 

geldiniz ülkü karde lerimiz / Röportaj, mzasız (18-21.), Enstitülerde 

okutulması yasak edilen dergiler / mzasız (24-25), Orkun kapanıyor / 

smet Tümtürk (26-31). Ayrıca, Hocao lu S. Ertürk, Ayhan nal,

Yıldırım Niyazi Gençaydın, Kaplan Kural, Ziya Gök Alp, Kambero 

lu Cahit Aydo an ile Türkmeno lu Ali Rıza Özer ve Mehmet 

Emin Bu ra’nın birer, Atsız’ın iki iiri ile Hocao lu Selâhattin Ertürk’ün 

“Hikmet damlaları” ba lıklı özdeyi lerine yer verilmi ti. Bunlar 

arasındaki Atsız’ın “Veda” yazısı özellikle üzerinde durulma a, okunma 

a ve saklanma a de er bir yazıdır. Bu yazısında Atsız, Türkçü 

gençlere unutulması mümkün olmayan ö ütler vermekte idi. smet 

Tümtürk’ün “Orkun kapanıyor” ba lıklı yazısı da hem derginin neden 

kapandı ını anlatıyor, hem de ba arılı bir yayın için neler yapılması 

gerekti ini açıklıyordu. 

Bu kapanı olayı üzerinde kısaca durmak gerekiyor. Atsız, Orkun’un 

kapanı ını “Birçok Türkçünün maddî ve manevî yardımıyla çıkmakta 

olan Orkun, onu idâre edenlerin yorgunlu u yüzünden kapanıyor. Bu 

kararı verenlerin ıztırabı büyüktür. Uzun konu ma, tartı ma ve 

danı malardan sonra, yapılacak bir ey olmadı ı için bu neticeye 

varılmı tır.” 15 diye belirtiyordu. Tümtürk ise, bu konuda unları yazıyordu: 

“Orkun mevcut veya ilerisi için melhuz bir hükûmet müdahalesi 

yüzünden kapanmıyor. Orkun para sıkıntısı yüzünden de kapanmıyor. 

Para bakımından kendi ya ıyla kavrulmaktaydı, hatta kâr da bırakma a 

ba lamı tı. Orkun’un kapanması sebebi haftalık bir derginin çıkması için 

gerekli zaman ve çalı mayı harcıyacak arkada ların bulunmayı ıdır. 

Belliba lı ülküda larımızı vazifelerinin Istanbul dı ı yerlere ba laması ve 

bilhassa Atsız’ın uzun zamandır te his olunamayan müzmin hastalı ı 

sebebiyle dergide çalı amaması Orkun için acı talhsizlikler olmu tur.” 16 

ster istemez inanmak zorunda kaldı ımız bu gerekçeler bizim için 

inandırıcı de ildi. Bundan dolayı, o dönemin Türkçü gençleri olarak 

üzüntümüzü ve acımızı içimize gömmek zorunda kalmı tık. Gerçek 

sebep yıllarca sonra, Atsız’ın mektupları 17 yayımlanınca anla ıldı. 

15 Atsız, ‘Vedâ’, Orkun, 68 (18 Ocak 1952), 2. 

16 smet Tümtürk, ‘Orkun kapanıyor’, Orkun, 68 (18 Ocak 1952), 26. 

17 Atsız’ın mektupları / Yayına hazırlayan Yücel Hacalo lu. stanbul, 

Orkun Yayınları, 19…

Rahmetli Atsız, Yılanlıo lu smail Hakkı be e gönderdi i bir mektupta, 

Orkun’un kapatılmasını Türkçü saymadı ı birini savunan ve ö en bir 

yazının haberi olmadan yayımlanmasına duydu u öfke sebebiyle 

istemi ti. 

Sebep ne olursa olsun, Türkçü bir ku a ın yeti mesini sa layan 

Orkun’un kapatılması o ku a ın mensuplarını çok yaralamı ve 

ümitsizli e itmi ti. Bir yıl sonra, yurt çapında örgütlenmeyi ba armı 

olan ve “Veda” yazısında Atsız be in çevresinde toplanılmasını 

ö ütledi i Türk Milliyetçiler Derne i’nin de kapatılması ise, o dönemin 

Türkçü gençli i için tam bir darbe oldu. 18 

T A N R I D A – II (05.11.1950-20.01.1951) 

Türk Gençlik Te kilâtı üyesi gençlerin Istanbul’da çıkardı ı “siyasî 

Türkçü dergi”. 

35x25 sm. boyutunda 8 (son iki sayısı 4) sayfa olarak çıkarılan 

derginin ilk sayfasının tepesinde, renkli olarak, büyük harflerle yazılmı 

ad logosu, onun altında da “Tanrıda ı kadar Türk - Hıra da ı kadar 

Müslüman” söylemi yazılı idi. “Her ayın be inde ve yirmisinde” çıktı ı 

belirtilen bu “on be günlük” yayın organı, 05 Aralık 1950-20 Ocak 1951 

arasında, 7 sayı yayımlanabildi. 

Metin Ören, Ömer Öztürkmen ve Necati Tanrıkulu, Tanrıda ’ın 

sahipleri olarak görünüyordu. Bunlardan Necati Tanrıkulu “yazı i lerini 

fiilen idare eden”, Ömer Öztürkmen “müessese müdürü” olarak görev 

yapacak, Metin Ören ise “teknik i ler” ile u ra acaktı. 3. sayıda N. 

Tanrıkulu görevlerinden ayrılmı , yazı i lerini fiilen idare eden’li e Cahit 

Çakmak getirilmi ti. 4. sayıda bu görevi Orhan Özar, 7. sayıda Kubilay 

mer üstlendi. 

18 Orkun hakkında daha ayrıntılı bilgi ve yazarlarının alfabetik tam dizimi 

için, bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler : Orkun”. Türk kültürü, 

xxvi, 42-46.

Derginin yazarları Ârif Nihat Asya, Nurettin Topçu, Osman Yüksel, 

Cevat Rifat Atilhan, Ziya Uygur, Mustafa Müftüo lu, Hüseyin Namık 

Orkun, Nejdet Sançar, Gökhan Evliyao lu, Tanrıda lı Nurettin Özdemir, 

Ömer Öztürkmen, Orhan Özar, Reha O uz Türkkan, Fethi 

Teveto lu, adi Pehlivano lu, Yusuf nan, Kemal Uysal (Cabıo lu), 

Mehmet Akıncıo lu, Çömezo lu, Abdullah (Battal) Taymaz, lhan 

Darendelio lu, Hasan Ferit Cansever, zzet Mühürdaro lu, Kubilay 

mer, M. Ya ar A kın, Mahmut Esat Bozkurt, Orhan Türkdo an, 

Vecdeddin Benderli, Saffet Engin, Besim Atalay, Faruk K. Demirta 

(Timurta ), Yavuz Türkcan, Yusuf Boztan, Mevlânao lu, vb. idiler. 

Rıza Nur ve Ahmed A ao lu’dan da alıntılar yapılmı tı. 

Tanrıda , kâ ıt sa layamamak (ve elbette malî imkânsızlıklar) dolayısıyla, 

yayınına, 27 ubat 1951 günlü 7. sayısı ile son vermek zorunda 

kaldı. 

B Ü Y Ü K D Â V Â (25.01-10.04.1951) 

“Her ayın onunda ve yirmi be inde çıkar milliyetçi gazete”. 25 Ocak- 

10 Nisan 1951 arasında, Kayseri’de, 6 sayı yayımlandı. 

Yarım boy gazete biçimindeki bu on be günlük dergi, 42x28 sm.lik 

boyutla, dört sayfa olarak yayınlanıyordu. Fiyatı on kuru tu. lk sayfasının 

üst bölümünde büyük harflerle olu turulmu , mavi renkli logosu, iki 

yanında da kimlik bilgileri ile bir bozkurt resmi ve “Tanrı Türk’ü korusun” 

söylemi yer alıyordu. 

Büyük dâvâ’nın sahibi Yahyâbeyo lu Âsım, Yazı i leri müdürü 

Mehmet Güçlü idi. Dergi dü ünce yazıları yanında çok sayıda iire de 

yer veriyordu. 

Ba lıca yazarları arasında Çivicio lu Hikmet Tanyu, Sofuo lu M. 

Zeki, Teveto lu, Fındıko lu Z. Fahri, Ömero lu Nihat Çetin, Akkoyunlu 

Hüseyin Avni, Cahit Okurer, Özyedekçi Kâzım, Kütüko lu 

Bekir, Mehmet Sâdık Aran, Yılanlıo lu, Ate o lu Mehmet, Hacıpa 

ao lu Servet, Fazlıo lu Cemal O uz Öcal, Fahri Ersava , Ayhan

nal, Yahyâbeyo lu Âsım, Hayâlî Hasan Yava , Haznedaro lu M. 

Nuri Bayhan, Ali Fuat Azgur, vb. bulunuyordu. 

Bu gazete-dergi, da ıtım sorunları yüzünden, ancak 6 sayı çıkarılabildi 

ve yayımına 10 Nisan 1951’de son verildi. 

TÜRKLÜK VE MUKADDESAT DÜ MANLARIYLA 

S A V A (02.03.-08.06.1951) 

“Milliyetçi siyasî dergi” olarak Ankara’da, milliyetçi gençlerin çıkardı ı 

yayın organı. Kırmızı büyük harflerden olu an Sava logosunu üstteki 

satıra yazılan “Türklük ve mukaddesat dü manlarıyla” ibaresi tamamlıyordu. 

Logosunun altında ise, “Türk milletindeniz, slâm ümmetindeniz, 

Garp medeniyetindeniz” söylemi yer alıyordu. 

25x35 sm. boyutla, 4 sayfalı olarak on be günde bir, 4 sayı çıkarılabildi. 

Bu ‘gazete-dergi’nin sahibi ve ‘ne riyatı fiilen idare eden’i Hüsameddin 

Akmumcu idi. lk sayfaları, genelde, günlük olaylara ili kin 

haber ve yorumlara, öteki sayfaları ise makale ve fıkralara ayırılmı tı. 

Mahmud Aydın Elbeyio lu, Mehmed Altunbay, Abdülhâdi Toplu, 

Ali Fuat Ba gil, Ömer Yücesoy, Göncüo lu Yusuf Tahir, Mehmet 

Altınsoy, Feyzi Sacit Aybar, Zeki Özker, M. Zeki Sofuo lu, Akgün 

Ayata, Nurettin Topçu, Erhan Löker’in yazılarını yayınlayan Sava ’ta, 

çoklukla o yılların güncel sorunu olan “irtica” konusu ele alınmı , Türkçü 

derneklerin etkinlik ve bildirileri yansıtılmı ve Türk Milliyetçiler Derne i’nin 

kurulu una ili kin bilgiler verilmi ti. 

Sava , yayımına 08 Haziran 1951’de çıkan 4. sayısı ile son vermek 

zorunda kaldı. 

M E F K Û R E (20.10.1951-10.01.1953)

“Türk Milliyetçiler Derne i organı”. Derne in çok sayıdaki ubeleri 

arasında ileti im sa lamak ere i ile, 34x24 sm. boyutlu olarak çıkarılan 

haftalık haber gazetesi. 

Ba langıçta tek yaprak (2 s.) olarak yayımlanan gazete, sonraki 

sayılarında iki yaprak (4 s.) olarak çıkarıldı. Çıkı sürecinde yayınlanan 

sayıların toplamı 31’dir. Bunun sebebi, malî sıkıntılardı. Ayrıca, eldeki 

kıt imkânlarla bir dizgievi (mürettiphane) kurulmasına giri ilmi ti. Bu 

yüzden gazete 24 Mayıs-20 Aralık 1952 arasında çıkarılamadı. Kurulan 

dizgievinde ise, ancak 2 sayısı hazırlanıp yayınlanabildi. 

Sahibi Türk Milliyetçiler Derne i, ilk 27 sayısında “ne riyatı idare 

eden” Cevdet Kıraç idi; bu görevi 28. sayıdan ba layarak Mehmet 

Ate o lu üstlendi. Gazetede T.M.D. Genel Merkezinin bildirileri, genelgeleri 

ve Genel Merkez ile ubelerin etkinliklerine ili kin haberler yer 

alıyordu. Ayrıca her sayıda birkaç yazıya da yer veriliyordu. Yazıları 

yayınlananlar; Karama aralı Halûk, Ziya Gökalp, Ali Çankaya, Erhan 

Löker, Ate o lu Mehmet, Hâmido lu H. Fethi Gözler, Topallıo lu 

Abdülhâdi (Toplu), Hüseyin Nâmık Orkun, Abdullah Sava çı, Remzi 

O uz Arık, Atsız, Kırzıo lu M. Fahrettin, Re at Özbayo lu, Said 

Bilgiç, Ali Uygur ve Ali Fuat Ba gil ile Sefercio lu Necmeddin idiler. 

1952’nin sonlarına do ru aleyhinde ba latılan ve ba bakan Adnan 

Menderes’çe de desteklenen amansız bir kampanya sonunda Türk 

Milliyetçiler Derne i’nin kapatılması üzerine Mefkûre’nin yayımı da son 

buldu. 

A R A S (01-06.1952) 

“Aylık edebî, siyasî, Türkçü dergi”. Ocak-Haziran 1952 arasında, Ankara’da, 

6 sayı çıkarıldı. 

Dergi, 28x20 sm. boyutlu ve 16 sayfalı idi. Kapa ına iri harflerle yazılı 

olan logosu renkli zeminde beyaz olarak veriliyordu. Logo altındaki 

alana her sayıda de i ik resimler veya tasarımlar konuyordu. Kapa ın

alt bölümünde de, tek satır üzerinde; ‘sayı’ belirteci, yayımlandı ı ay ve 

25 kuru olan fiyatı yazılı idi. 

Ço u Kars ve çevresinden olan Ankara Üniversitesi ö rencisi gençlerin 

giri imi ile çıkarılan Aras’ın sahipli i görevini Tevfik Turan Atasever 

üstlenmi ti. lk dört sayıda yazı i leri Abbas Gökçe’nin, son ikisinde 

ise yine T.T. Atasever’in sorumlu unda idi. 

Dergide, dü ünce yazıları yanında çok sayıda iire de yer verilmekte 

idi. Cevat Rifat Atilhan, M. Emin Resulzâde, Mirza Bala, Hüseyin 

Nâmık Orkun, Mehmet Sâdık Aran, Teveto lu Fethi, Erhan Löker, 

Sami Yavrucuk, Abbas Gökçe, Tevfik Turan Atasever, Basri Gocul, 

Mustafa Ernam, Abdullah Sava çı, Mirza Bala, Ahmet Karaca, 

Hocao lu Selâhattin Ertürk, Mehmet Ate o lu, Fahri Ersava , Kurt 

Tarık Özhan, nci Kartalkaya yazarları arasında idiler. 

Derginin 6’ncı sayısına konulan ‘Dinlenme tatilimiz’ ba lıklı notta “Sizlere 

belki de acı bir haber veriyoruz. ‘Aras’ bu sayıdan sonra dört aylık 

bir dinlenme tatiline ba lıyor. Bu kararımıza bilhassa 1) okuyucularımızın 

ekserisinin muhtelif okullarda bulunmaları ve tatil münasebetiyle 

memleketlerine dönmeleri, 2) Aras’ı çıkaranların da üniversiteli gençler 

olup tatil dolayısıyla da ılmaları sebep oluyor” açıklaması ile dergi “tam 

tatil”e girmi ve bir daha yayımlanamamı tı. 

O U Z (03-05.1952) 

“Milliyetçi fikir ve sanat dergisi”. Aylık olarak, Mart-Mayıs 1952’de, 

Ankara’da üç sayı çıkarıldı. 

28x21 sm. boyutunda 2. hamur kâ ıda basılı 20 sayfa olarak çıkarılan 

derginin kapa ındaki renkli ve Türk süsleme sanatı örnekli bir kalın 

çerçeve içine alınmı , büyük harflerle olu turılmu logosu, “milliyetçi fikir 

ve sanat dergisi” söylemi, içindekiler dizimi; çerçevenin altında da sayı 

belirteci ve çıkı tarihi ile 30 kuru olan fiyatı yazılı idi. 

“Sahibi ve ne riyat müdürü” A. Mustafa Ernam, sekreteri H. Rıdvan 

Çongur olan derginin “milliyetçi görü ve dü ünceye uygun her çe it

yazıya açık” oldu u belirtiliyordu. Yazılar yanında iirlere ve hikâyelere 

de yer verilmekte idi. Ayrıca, 2. sayfasındaki “dergiler, gazeteler, 

konferanslar” bölümünde, ba ka yayın organlarında yayımlanmı 

önemli ve ilgi çekici yazılardan alıntılar ve Türkçülük ile ilgili haberler; 

“O uz antolojisi” ba lıklı orta sayfalarda da, önemli eski metinlerden ve 

iirlerden alıntılar ve aktarmalar sunuluyordu. 

O uz’un ba lıca yazarları Remzi O uz Arık, Hüseyin Nâmık Orkun, 

Abdülkadir nan, Osman Yüksel, erif Korkut, Mustafa Ernam, 

Nâtık Poyrazo lu, azi Turan idiler. Ahmet Tufan entürk, H. 

Rıdvan Çongur, Sami Ferliel, Basri Gocul, Ziya Gökalp iirleri 

yayınlananlar arasında bulunuyordu. 

Dergi, parasızlık ve da ıtım imkânsızlı ı yüzünden ancak üç sayı yayımlanabildi. 

T Ü R K D Ü Ü N C E S (12.1953-04.1960) 

“Aylık fikir ve sanat dergisi”. Peyami Safa yönetiminde, Aralık 1953 ile 

Nisan 1960 arasında Istanbul’da çıkarıldı. Bu süre içinde 63 sayısı 

yayımlandı. 

23x16 sm. boyutunda olan derginin iç sayfaları 3. hamur, kapa ı 1. 

hamur kâ ıda basılıyordu. Mavi renkli olan kapa ında logo, cilt ve sayı 

belirteçleri yer almakta idi. 

Dolgun ve zengin bir içerikle çıkan dergide, ilk sayısında yayımlanan 

“program”a uygun yazılara yer veriliyordu. Toplum hayatının her dalındaki 

önde gelen bilim, dü ünce ve sanat adamlarının yazılarını 

yayımlayan Türk dü üncesi’nin ba lıca yazarları unlardı: Peyami 

Safa, Mustafa ekip Tunç, Hilmi Ziya Ülken, Mesut Cemil Tel, 

Ismayıl Hakkı Baltacıo lu, Agâh Sırrı Levend, M. Celâl Saygın, 

Sâmiha Ayverdi, Selâhattin Batu, Ahmet Ate , brahim Kafeso lu, 

Abdülkadir Karahan, Sermet Sami Uysal, Fatma Seza Bilen, M. 

Türker Acaro lu, Nurettin Sevin, zzettin Mete, Ali Nihat Tarlan, 

Rifat Necdet Evrimer, bnüttayyar Semahattin Cem, Feridun Nafiz

Uzluk, Malik Aksel, Ali Said Yüksel, Elif Naci, Halide Dolu, smail 

Hâmi Dâni mend, Re at Ekrem Koçu, Edibe Dolu, vb. Dergide 

smet Tümtürk, M. Necmettin Hacıemino lu, Azmi Güleç gibi 

Türkçülerin yazıları ile Halide Nusret Zorlutuna, Behçet Kemal Ça - 

lar, Fazıl Hüsnü Da larca, Osman Attilâ, brahim Minneto lu, Yahya 

Benekay gibi airlerin iirlerine de yer veriliyordu. Ayrıca, yabancı 

yazarlardan yapılmı önemli çeviriler de yayımlanıyordu. 

Türk dü üncesi, yayımlandı ı yıllarda Türk toplumunun dü ünce 

hayatına önemli katkılarda bulundu. 

G U R B E T (05.11-1954) 

Türk Milliyetçiler Derne i’nin kapatılı ından sonra, Ankara’da ancak 

altı sayı çıkarılan bir dergi. 

Derne in kapatılı ı Türkçülerin çok üzülmelerine sebep olmu Genel 

Merkezdeki yöneticilerin, yurdun dört yanındaki seksen dolayındaki ubenin 

üyeleri ile ba lantısı kesilmi ti. Hem onlarla haberle meyi sa lamak, 

hem de onlara Ankara’yı ziyaretlerinde ba vuracakları bir adres 

olu turmak için dergi çıkarılmasına karar verildi. Çıkarılacak dergiye bir 

ad aranırken rahmetli air Osman Attilâ’nın “Ba tan ba a” adlı iirinin u 

mısraları hatırlandı: Hem ehrim, ne sen sor, ne ben açayım; / Sözüm 

bitmez tasa, tükenmez derttir. / Aynı minval üzre, nere kaçayım? / 

Bu memleket ba tan ba a gurbettir… 

Yıllardır kar ıla ageldikleri olumsuzluklar, Türkçülerde kendi yurtlarında 

‘gurbet’i ya adıkları duygusunu olu turmu tu. Bu duygunun etkisi ile 

çıkacak dergiye Gurbet adını vermeyi kararla tırdılar. lk sayısının çıkarılması, 

dergi için bir yönetim yeri ve telefon sa lanması aylıklardan veya 

harçlıklardan katılan paralarla gerçekle tirilecekti. lk i olarak yönetim 

yeri ve telefon i i çözümlendi. Ulus’ta, Sanayi Caddesindeki Kolo lu 

Apartmanı’nın, 3. katında, 18 numaralı, sobayla ısıtılabilen, harap 

dairesi kiralandı: tabiî bir de posta kutusu. Ardından yasal i lemlerin 

tamamlanmasına giri ildi.

Derginin hukukî sorumlulukları, o sırada Ankara Ü. Hukuk Fakültesi 

ö rencisi olan 2 ülküde imizce payla ıldı. Ayhan Aybar sahiplik, Mustafa 

Ernam da mes’ul müdürlük görevini üstlendi. Ardından kapak tasarımı 

yapılması ve yazı sa lanması i ine geçildi. 

Derginin Nisan 1954 ba ında çıkarılması kararla tırılmı tı. Ama basma 

i inde önemli bir güçlük ortaya çıktı: Ankara basımevleri, 1954 

seçimleri yüzünden, tümüyle doluydu. Ondan dolayı ilk sayıyı Ankara 

dı ındaki bir kentte bastırma zorunlulu u do du. O sırada Eski ehir’de 

bulunan H. Rıdvan Çongur’un aracılı ı ile, oradaki Ye ilnur Basımevi 

ile anla ıldı ve Mart ayının ortalarında müsvetteler ona gönderildi. 

Basma i i sürerken yeni, acı bir talihsizlikle kar ıla ıldı. Ankara’daki 

milliyetçi büyüklerden Remzi O uz Arık, 04 Nisan 1954 günü, tartı malı 

bir uçak kazasına kurban gitmi ti. Gurbet’in ba yazarlı ını da lûtfen 

kabul eden ve derginin adını ta ıyan ilk yazısını da vermi bulunan Arık 

Hoca’nın bu beklenmedik yitirili i bütün Türkçüleri peri an etmi ti. Kısa 

bir panik evresinden sonra, Eski ehir’deki sayının basma i inin, durdurularak 

ertelenmesine ve ilk sayının ‘Remzi O uz Arık Sayısı” olarak 

Mayıs 1954’te çıkarılmasına karar verildi. Bu ilk sayı, Rahmetlinin dost 

ve ülküde lerinden sa lanan 28 yazı ve demeçle, 44 sayfa olarak 

çıkarıldı. 19 Eski ehir’de bekleyen yazılar da, yeni yazılar eklenerek, 2. 

sayıyı olu turdu. Gurbet yayın hayatına böyle talihsizlikler içinde girdi. 

Dergi, 24x16 sm. boyutlu ve aylık olarak çıkarıldı. Her sayısı 32+4 

sayfa idi. 1. hamur kâ ıda basılan kapa ı, her sayıda rengi de i tirilen 

bir logo zemini ve onun sol yandaki uzantısı ile kalan bo lu a konulan 

ilgi çekici foto raflardan olu uyordu. Kapa ın sol yanındaki renkli erit 

üzerinde, o sayıda yazı ve iirleri yayımlananların adları, sayı belirteci 

ile tarih ve fiyat verilirdi. Ancak, logo zemini kara olarak basılan ilk 

kapa ın resme ayırılmı bölümünde, Remzi O uz Arık’ın, kendi el 

yazısı ile o lu Olu ’a yazdı ı “O lum: Küçük bir eyi hareket böyük bir 

eyi niyetten üstündür, unutma! 9.II.1949. R.O. Arık” cümlesi ile “Remzi 

19 Remzi O uz Arık ilgili yazılar, sonraki sayılarda da yer aldı.

O uz Arık’ın aziz hâtırası önünde hu û ile e iliyoruz” sözleri yer 

alıyordu. 

Ancak 6 sayı yayınlanabilen derginin 5’inci sayısı Eylül-Ekim 1954 

tarihini ta ıyordu. Kasım 1954’te de son sayısı çıkarılabildi. Buna ra - 

men çok sayıda yazarın ilgi çekici yazıları ve iirleri yayımlandı. 

Gurbet’in ilk sayısında, Remzi O uz Arık’ın “Gurbet” adlı ba yazısı 

ile birlikte, Tahsin Tekeli, Edhem Menemencio lu, Ismayıl Hakkı Baltacıo 

lu, Hıfzı O uz Bekata, Lûtfullah Erdem, emseddin Günaltay, 

Necati Akder, ahap Nazmi Co kunlar, Hamdi Ragıp Atademir, Fikret 

Arık, Bedi Ziya Egemen, Mücellito lu Ali Çankaya, Abdülhâdi 

Toplu, Na it Kızılay, Sofuo lu M. Zeki, O uz Bülent Nayman, Behçet 

Kemal Ça lar, Osman Attilâ, Ali Uygur, Erhan Löker, Mahmut 

Aydın Elbeyio lu, Karama aralı Halûk, Yılanlıo lu . Hakkı ve Sefercio 

lu Necmeddin’in yazıları, Atsız, Cezmi Türk ve Hikmet Bayur’un 

demeçleri, Yılanlıo lu . Hakkı ile Sadık Çavu ’un manzumeleri yer 

alıyordu. Sayfaların bo kalan yerlerine de Arık’ın ilgi çekici yazılarından 

aktarılan parçalar konulmu tu. 

Derginin öteki sayılarında ise, Remzi O uz Arık, Necati Akder, Suut 

Kemal Yetkin, Hüseyin Namık Orkun, Mücellito lu Ali Çankaya, M. 

akir Ülküta ır, H. Rıdvan Çongur, Osman Keskio lu, zzet Deliçay, 

Hikmet Aslano lu, Naim Buluç, Celâl Hayri, Abdülkadir nan, 

Yılanlıo lu Fahriye, H. Fethi Gözler, Kâmil Özden, Aclan Sayılgan, 

Enise Yener, Suat Uzer, Okçuo lu (Nejdet Sançar), rfan Alıcıo lu, 

Ate o lu Mehmet, Macide Vildan Kunter, Safa . Erkün, Osman 

Ersoy, Halim Baki Kunter, Azmi Güleç, M. erif Korkut, Mustafa 

Necati Sepetçio lu, Serhadlaro lu, Tahsin Ünal’ın yazıları, Mustafa 

Ârif Arık, Rıza Ümit, Suat Uzer, Mü ir Kaya Canpolat, Mehmet 

Turan Yarar, Ayhan nal, Â ık Cevdet (Arslangül), Cahit Aydo an, 

emsi Belli, Azmi Güleç, Osman Bolulu, Nurettin Özdemir, H. 

Rıdvan Çongur, Bumin Ay, Ârif Nihat Asya, Nahit Güçlü, Sabri 

Tando an, Ahmet Petekçi, Erol Yahya Bensoy, T. Turan Atasever, 

ahinkaya Dil, Ali Püsküllüo lu, Yılanlıo lu Fahriye, Fahri Ersava ,

Erdil Özkan, Mehmet Gökalp, Kaya Özdemiro lu, Kubilay Görür, 

Hikmet Tanyu, Behçet Kemal Ça lar, Özgül Özgüven, Nahit Güçlü, 

Ali Rıza Özer ve Kadir Pencaplıgil’in iirleri yayınlandı. Son sayısında, 

Necati Akder’in “Ziya Gökalp ve ötesi” adlı 16 sayfalık incelemesi de ek 

olarak verildi. 

Dergi, sa lanabilen anaparanın tükenmesi ve bayi engelinin a ılamaması 

üzerine, 6. sayıdan sonra kapanmak durumunda kaldı. Fakat 

yönetim yeri, telefonu ve posta kutusu uzun süre Türkçülerin haberle - 

mesine ve görü mesine hizmet etti. 

T Ü R K D Ü N Y A S I (02-03.1955) 

Türk dünyasına ili kin inceleme, ara tırma yazılarını ve haberleri 

yayımlamak amacıyla ubat 1955-Mart 1955 aylarında, Istanbul’da, iki 

sayı çıkarıldı. 

25x17,5 sm. boyutunda, 36 sayfalık bir dergi olan Türk dünyası’nın 

kapa ında, logosu sa üst kö ede, iki satırlık küçük bir alan i gal ediyordu. 

Logonun altında da, onu tamamlayan “bölünmez bir bütündür” 

sözü yer alıyordu. Renkli bir zemin üzerinde bulunan, Türk desenlerinin 

çerçeveledi i iki bo luktan üstteki üzerinde bir resim, alttakinde ise o 

sayıda yazısı bulunan yazarların adları bulunuyordu. Derginin fiyatı 50 

kuru olarak belirlenmi ti. 

Türk dünyası’nı Altan Deliorman çıkarıyordu. O yılların yasalarına 

göre ya ı imtiyaz almaya uygun olmadı ı için, derginin sahipli ini 

babası Necmettin Deliorman üstlenmi ti. Altan Deliorman da yazı 

i leri müdürü konumunda idi. Yalnızca iki sayısında 40 kadar yazarın 

yazılarına, iirlerine ve hikâyelerine yer verilmi ti. Mehmet Sadık Aran, 

Arık Ozan (Mustafa Ârif Arık), Hasan Ferit Cansever, smail Hami 

Dâni mend, Altan Deliorman, Hocao lu Selâhattin Ertürk, Basri 

Gocul, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Hüseyin Nâmık Orkun, Murat 

Genco lu (Altan Deliorman), Mehmet Gökalp, H. Fethi Gözler, Ayhan 

nal, Yusuf Kadıgil, Lütfi Önsoy, zeddin adan, smet Tümtürk,

Müstecip Ülküsal, Tahsin Ünal, Yılanlıo lu smail Hakkı bunlar 

arasında idi. 

Derginin yayınlanması için konulabilen anapara ancak iki sayının 

bastırılıp yayınlanmasına yetecek kadardı. Her sayının bir önceki sayının 

geliri ile çıkarılabilece i umuluyordu. lk iki sayının satı bedelini 

almak için ba bayiye gitti inde, genç Deliorman, dergilerin toplu 

durumda tezgâh altında durdu unu, da ıtımının bile yapılmamı olduunu 

gördü. Böylece dergiyi sürdürme umudu tümüyle söndü. 

Türk dünyası’nın hazırlı ı yapılmı olan üçüncü sayısı bile çıkarılamadı. 

K O P U Z - II (04-.. .1956) 

Aylık sanat, fikir, ülkü dergisi. “ lk sekiz sayısını bir serhat ehrinde 

(muhtemelen Gaziantep’te) tamamlayan Kopuz, Nisan 1956’dan ba - 

lanarak Ankara’da yayımlandı. Yayımını 9/1. sayı ile sürdürdü. 

25x17 boyutlu, kendinden kapaklı, 16 sayfalı bir dergi idi. Kapa ında 

logosu, çindekiler dizimi, büyükçe bir resim, sayı belirteci, yayınlanı 

tarihi ve 25 kuru olan fiyatı yer alıyordu. 

Sahibi ve mes’ul müdürü Lâtif Gökçek, ne riyat müdürü Yavuz 

Bülent Bâkiler’di. Yazarları arasında Atsız, Nejdet Sançar, M. erif 

Korkut, Mehterba ıo lu, Hikmet Tanyu, H. Fethi Gözler, Ârif Nihat 

Asya, M. Zeki Sofuo lu, Osman Yüksel, Nuri Gökçe, Ali Said Yüksel, 

Necati Bozkurt, Namık Zafer Alpsü, airleri arasında Mehmet 

Zeki Akda , Hocao lu Selâhattin Ertürk, Hayalî Hasan Yava , Yavuz 

Bülent Bâkiler, Basri Gocul, Ekrem Marako lu, . Hakkı Yılanlıo 

lu, vb. bulunuyordu. 

Kopuz, anapara ve da ıtım yetersizli inden dolayı kapandı. 

O C A K - I (02.03.1956-15.10.1958)

“Haftalık milliyetçi-siyasî gazete”. 02 Mart 1956-15 Ekim 1958 tarihleri 

arasında, Istanbul’da çıkarıldı. Gazete-dergi karı ımı bir yayın organı 

idi. 

35x25 sm. boyutlu, 16 sayfalı idi. Kapa ında; yayın hayatının sonuna 

kadar de i tirilmeyen ve genelde sayfanın sol-üstünde yer alan, kırmızı 

renkli, sayfa eninin dörtte üçünü kapsayan, iri harflerle yazılmı logosu 

ile, altındaki “Haftalık milliyetçi-siyasî gazete” söylemi vardı. Sayı belirteci 

yazarlar dizimi, fiyatı da orada veriliyordu. Fiyatı 50 kuru tu. 

Olayları Türkçü bir görü açısından yorumlayıp de erlendiren, aynı 

zamanda dönemin ba lıca Türkçü yazarlarının yazılarını sunan Ocak’ın 

sahibi Burhaneddin ener, yazı i leri müdürü ise rfan Açıkel idi. 

Yazarları arasında Nejdet Sançar, Besim Atalay, Hüseyin Nâmık 

Orkun, Remzi O uz Arık, Hikmet Tanyu, Fethi Teveto lu, Sedat 

Çetinta , Selâhattin Ertürk, Darendelio lu ( lhan Egemen), Altan 

Deliorman, H. Fethi Gözler, Cebbar Ertürk, Rasim im ek, Necmettin 

Hacıemino lu, Cemal O uz Öcal, Bilgin Turan, Âbidin 

Mümtaz Kısakürek, Necati Bozkurt, Basri Gocul, Sadi Borak, 

Mehmet Gökalp, Turan Berkok, Nurettin Özdemir, Ali Uslu, Hikmet 

Dizdaro lu, Me kûre Sargut, Mustafa Ârif Arık, zmirlio lu, Tahsin 

Ünal, Kurt Tarık (Özhan), Yılmaz Gürbüz, Yusuf Ziya nan, A. Suphi 

soysallıo lu, Âlim Dervi o lu, Necmddin Sefercio lu, vb. bulunmaktaydı. 

Yayınını 50. sayıya kadar aynı boyutta sürdüren Ocak, 51. sayıdan 

ba layarak, 28x20 boyutunda dergi biçimine dönü türüldü; fakat içeriinde 

önemli bir de i iklik olmadı. 51-56. sayılar bu biçimde çıkarıldı. 

Bu arada yayında bir kesilme oldu. 15 Ekim 1958 günü 1.’den ba - 

latılarak gazete biçiminde çıkarılan tek sayısı ile yayımı son buldu. 

Ocak, 1950’li yıllarda çıkarılan Türkçü yayınların en ilgi çekenlerinden 

biri idi. 

D Ü Ü N E N A D A M (05.01.1961-19.04.1962)

“Tarafsız siyasî mecmua” olarak 05 Ocak 1961 – 19 Nisan 1962 arasında, 

Istanbul’da, haftalık olarak 68 sayı yayımlandı. 

28x20 sm. boyutlu, 34+4 sayfalı olarak çıkarılan derginin içindekinden 

ayrı ka ıda basılan kapa ında logosu, çıktı ı haftanın önemli olay veya 

ki ilerini simgeleyen renkli bir resim, en altta da sayı belirteci, çıkı tarihi 

ve fiyat bilgileri yer almakta idi. Fiyatı bir lira idi. 

Temelde bir haber ve yorum dergisi olan Dü ünen adam’ı, Hami 

Tezkan ile Gökhan Evliyao lu çıkarıyorlardı. Ba langıçta dergi yönetiminde 

Hami Tezkan, imtiyaz sahibi ve yazı i leri müdürü, Gökhan Evliyao 

lu da “umumî ne riyat müdürü” olarak görev aldılar. 44. sayıdan 

ba layarak yazı i leri müdürlü ünü Yücel Hacalo lu üstlendi. 

Dergide, de i ik siyaset ve toplum konularında önemli haber yorumları 

yayımlanırken çok sayıda yazarın yazılarına da yer verilmekte idi. 

Peyami Safa, Ali Fuat Ba gil, Gökhan Evliyao lu, Nurettin Topçu, 

Cevdet Perin, Tahsin Ünal, Mehmet Turgut, Emin Bilgiç, Nejdet 

Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Galip Erdem, Faruk K. Timurta , Halide 

Nusret Zorlutuna, Mahmut Kurtuldu, Türkân Turgut, Tahsin Ünal, 

Kâmil Turan, Fethi Teveto lu, Selâhattin Ertürk, Aclan Sayılgan, 

Ya ar Özen, Orhan Günday, Ömer Behiç Alka, Selâhattin ar, 

Ziyaeddin Babakurban, Vecdi Bürün, vb. bunların ba lıcaları idiler. 

Dü ünen adam’ın yayımı 68. sayıda son buldu. Çıkı dönemindaki 

Yassıada dâvâlarına ve sonuçlarına ili kin haber ve yorumları ile ilgi 

çekti. 

M L L Î Y O L (26.01.-28.12.1962) 

Haftalık siyasî, milliyetçi dergi. Amacını, “Tarafsız haber dergisi olarak 

yayın hayatına ba ladık. Milliyetçiyiz. Her konuyu milliyetçi gözüyle 

görece iz” diyerek belirten Millî yol, bu amaca bir yıla yakın hizmet etti. 

Gazete kâ ıdına, 30x21 sm. boyutlu ve 16 sayfa olarak basılan 

derginin ilk sayfası kapak hizmeti görüyordu. O sayfanın en üstünde 

kırmızı harfli logosu, altında “Haftalık siyasî, milliyetçi dergi” söylemi,

onun altında da yayınlanı tarihi, 50 kuru olan fiyatı, yıl ve sayı 

beirteçleri veriliyordu. Sayfanın geriye kalan bo lu una bazen önemli bir 

haber veya yazı, bazen de resim konuyordu. 

1962 yılında 48 sayı yayımlanan Millî yol’un “imtiyaz sahibi” Necati 

Bozkurt, “ne riyat müdürü” ise smet Tümürk idi. Haber dergisi oldu u 

için çıktı ı tarihten önceki haftaya ili kin haberlerin yorumlarına, karikatürlere 

ve fıkralara a ırlık verilen dergide, birçok Türkçü yazarın 

yazıları ve dörtlükleri de yer alıyordu. Bu yazarların ba lıcaları Atsız, 

Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, smet Tümtürk, Dursun Cebe, 

Muhittin Koran, Fethi Teveto lu, Ali Rıza Özer, Süleyman Aksoyalp, 

Necdet Kür ad, Mustafa Nuri Bayhan, Süleyman Hayri Bolay, 

Altan Deliorman, Mahmut Aydın Elbeyio lu, Ülkü Urungu, Abdürrahim 

Karakoç, Yusuf Öktem, Re at Canta , Hızır Bek Gayretullah, 

Ferit Törümküney, Yusuf Öktem, lhan E. Darendelio lu, Hayranî 

Ilgar, Süreyya Narmanlı, Halis Su, Yörükvelibeyo lu, A. Galip Çaka, 

Tahsin Ünal, A. Fuat Azgur, skender Öksüz, Hasan Sami Bolak, 

Pe kircio lu, Hasan Sami Bolak, Refet Körüklü, Mehmet Serhat, 

Turhan Berkok, Ayhan Sayın, Bahattin Çokay, Necdet Özyazar, 

Alpaslan Kılıç, N. Denizcio lu, Yüce Uran, Erhan Demirutku. Bu 

yazarlardan Altan Deliorman bütün fıkra ve yazılarını Murat Genço lu; 

Nejdet Sançar bazı yazılarını A. Okçuo lu, Ahmet Tu cu ve Zeki 

Sofuo lu, bazı yazılarını Ziya Aydıno lu i reti adları ile yazdılar. 

Millî yol; 48’inci 28 Aralık 1962 sayısındaki ba yazıda “iki ay kadar 

ara verdikten sonra yeniden çıkaca ı” belirtilmi se de, bir daha yayımlanamadı. 

B Ü Y Ü K T Ü R K E L (25.03.1962- ? ) 

“Aylık fikir dergisi”. 25 Mart 1962’de zmir’de çıkarılma a ba landı. 

28x20 sm. boyutunda, 24 sayfa çıkarılan derginin kapa ı 1., içi ise 3. 

hamur kâ ıda basılıyordu. Kapaktaki logosunun altında “Tanrı Türk’ü 

korusun” söylemi, Ay-yıldızlı kurt amblemi, “Bu sayıda” dizimi, en altta

da tek satırda yıl ve sayı belirteçleri ile çıkı tarihi verilmekte idi. Fiyatı 

100 kuru tu. 

Derginin sahibi Hasan Oraltay, yazı i leri müdürü Burkay Kaynak’tı. 

Türkçü yazı ve iirlere yer verilen derginin ba lıca yazarları Nejdet 

Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Hikmet Tanyu, Zeki Velidî Togan, Basri 

Gocul, Hasan Oraltay, Hayranî Ilgar, Bilâl Hakim, skender Öksüz, 

N. Gökbayrak, M. Serçinlio lu, Cemal O uz Öcal, Ruhi Çelebi, 

Baymirza Hayit, Köksal Toptan, H. Fehmi Poyrazo lu, Kemal Fedai 

Co kuner, Kemal Vehbi Gül, Burkay Kaynak, vb. idiler. 

Dergi Türk dünyasına ili kin yazı, yorum ve haberleri ile, adına uygun 

bir yayın politikası izledi. 

O R K U N – II (02.1962-01.1964) 

Aylık Türkçü dergi. O sırada Kastamonu milletvekili olan smail Hakkı 

Yılanlıo lu’nun giri im ve sahipli i ile Ankara’da yayınlandı. Atsız, bu 

derginin de “kurucusu" olarak gösteriliyordu. 

30 sayı yayımlanan derginin boyutları ve sayfa sayıları de i ikti. lk 

sayılarında Kapa ında logo, “Bütün Türkler bir ordu” söylemi, sayı 

belirteci ve yazarlar dizimi yer alıyordu. 5. sayıdan ba layarak kapakları 

renkli tasarımlarla yayımlanır oldu. 9. sayıda da ilk söylemin yerini “Cihan 

yıkılsa Türk yılmaz”, 11. sayıda ise “Tanrı Türk’ü korusun” söylemi 

aldı; sonra yine ilk söyleme dönüldü. Derginin 28x20 sm. olarak 

öngörülen boyutu, 10. sayıdan ba lanarak 34x24 sm.’ye çıkarıldı. Fiyatı 

125 kuru tu. 

Sahibi smail Hakkı Yılanlıo lu, ilk sayılarında yazı i leri müdürü 

I ıksal Baltacı idi; 5. sayıdan ba layarak bu görevi Yalçın Oker, 10-11 

sayılarda Nejdet Sançar, 12-15. sayılarda M. Zekeriya Kür ad üstlendi. 

Daha sonraki sayılarda sahibi olarak Göktürk Mehmet Uytun, yazı 

i leri müdürü olarak Yavuz Bülent Bâkiler görev aldı. 

Orkun-I’in de yazarları olan Atsız, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, 

Hikmet Tanyu, Tahsin Ünal, H. Fethi Gözler, Refet Körüklü, vb.’ye

ek olarak Ârif Nihat Asya, Hâlide Nusret Zorlutuna, Galip Erdem, 

Abdülkadir nan, Fethi Teveto lu, . Hakkı Yılanlıo lu, Karama aralı 

Halûk, inasi Siber, M. Fahrettin Kırzıo lu, Basri Gocul. Mehmet 

Orhun, Aziz Alpaut, Yavuz Bülent Bâkiler, Göktürk Mehmet Uytun, 

Zekeriya Kür ad, Ziyaettin Babakurban, Mustafa Kafalı, Ali Rıza 

Özer, M. Zihni Hızal, Mustafa Hacıömero lu, Fahriye Yılanlı lu, 

Hocao lu Selâhattin Ertürk, inasi Sükan, Fahri Ersava , Necdet 

Kür ad, smail Devletku u, Mehmet Altınsoy, Bahri Ula , Fevziye 

Abdullah Tansel, lhan E. Darendelio lu, Kâmil Turan, Ziyaeddin 

Babakurban, ekür Turan, Kemal Fedai Co kuner, Abdürrahim 

Karakoç, Bahattin Karakoç, Aclan Sayılgan, A. Fuat Azgur, Hayrani 

Ilgar, i reti adlarla Necmeddin Sefercio lu, Re at Canda , smail S. 

Co kuner, lter Veziro lu, Nurettin Uytun, Kemal Vehbi Gül, Yılmaz 

Gürbüz, Münir Tümtürk, Fuat Uluç, Hüsnü Dikeçligil, Ahmet Nihat 

Akay, Cevat Önder, Kâzım Hancıo lu, smet Kapısız, Ramazan 

Demirsoy gibi birçok yazar ve airin yazı ve iirlerine yer verilmi ti. 

Derginin bir özelli i de, sıkça ‘özel sayı’lar çıkarılması ve siyaset 

a ırlıklı yazılara da yer verilmesi idi. lk sayısında yayımlanan, Atsız’ın 

yazdı ı “Millî Kalkınma Programı”nın (1) Türkçüyüz, (2) Arınmı Türkçeciyiz, 

(3) Yasacıyız, (4) Toplumcuyuz, (5) Gelenekçiyiz, (6) Demokrasiye 

taraftarız, (7) Ahlâkçıyız, (8) Bilimciyiz, (9) Teknikçiyiz biçimindeki 

ilkelerin sonradan “9 I ık” adı ile MHP programına yansımı olması da 

önemli bir hizmeti idi. 

Ö N A S Y A (09.1965-02.1972) 

“Aylık Türkoloji, fikir ve sanat mecmuası”. Ankara’da 78 sayı çıkarıldı. 

33x24 sm. boyutla 24+4 sayfa olarak yayımlanıyordu. Kapak düzeni 

her sayıda de i en dergide, sanat tarihi, arkeoloji yanında, millî konulara 

a ırlık veren yazılar da yer alıyordu. Fiyatı 10 lira idi. 

Önasya’nın sahibi Sadi Bayram, yazı i leri müdürü adi Bayram’dı. 

Muzaffer Özda , Fethi Teveto lu, Ahmet Edip Uysal, Halûk Kara-

ma aralı, Faruk Ta kıran, Yılmaz Önge, A. Süheyl Ünver, Enver 

Behnan apolyo, smet Binark, Hikmet Gürçay yazarlarının ba - 

lıcaları idi. 

Önasya’nın yayın hayatı Ocak- ubat 1972 tarihli, 77-78. sayısı ile 

son buldu. Çıktı ı yıllarda millî kültür ve sanatımıza ı ık tutan de erli 

yazılara yer vermi ti. 

D E F N E (05.04.1966-11.1971) 

“Haftalık sanat dergisi” olarak 05 Nisan 1966’da Ankara’da çıkarılma 

a ba landı. 36. sayısından ba lanarak aylık duruma getirildi ve 

Kasım 1971’e kadar 95 sayı yayımlandı. 

34x23 sm. boyutlu olarak çıkarılan ve içindekinden ayrı bir kâ ıda 

basılan kapa ın sol yanını kapatan renkli bir kalın eridin alt kesiminde 

beyaz olarak basılan logosu; geriye kalan açık renkli veya beyaz bo - 

lukta ise sayı belirteci ve yine altta (logonun hizasında) “haftalık (sonradan 

aylık) sanat dergisi” söylemi yer alıyordu. Sayfa sayısı 1-35’inci 

sayılarda 20, 36-60. sayılarda 24, 61-95. sayılarda ise 28 idi. Fiyatı da 

1-35.’te 100, 36-60.’da 125, 61-95.’de 200 kuru tu. 

Amacı “belli kalemlerin ihtirasını tatminden ziyade Türk gençli ine 

sanat yönünden yardımcı ve rehber olmaktır. Millî kültürümüzü tanıtmak 

ve millî kültürümüze yeni imzalar kazandırmaktır.” cümleleri ile ortaya 

konulan Defne’nin kurucuları Ârif Nihat Asya, Galip Erdem, Ayhan 

nal ve Metin Nuri Samancı idi. “Sahip”lik ve “yazı i leri sorumlu 

müdürlü ü” görevini, ba tan sona Metin Nuri Samancı yürüttü. Dergide 

ya lı ve genç yüzlerce yazarın dü ünce yazısı, iir ve hikâyesi yayımlandı. 

Ba lıca yazarları Ârif Nihat Asya, Halide Nusret Zorlutuna, H. 

Fethi Gözler, Co kun Ertepınar, Mustafa Özbalcı, M. Fahrettin 

Kırzıo lu, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Müjgân Cunbur, 

Hocao lu Selâhattin Ertürk, Refet Körüklü, Ali Rıza Özer, Fevziye 

A. Tansel, Yavuz Bülent Bâkiler, Celâl Ertugay, Ayhan nal, Azmi 

Güleç, Cahit Obruk, Sabahattin Çankaya, Ahmet Tufan entürk,

Emine I ınsu Okçu, Halil Soyuer, Metin Nuri Samancı, Göktürk 

Mehmet Uytun, smail Safa Esgin, ükrü Güzel, Hasan Kaya Mânio 

lu, A. Fuat Azgur, Pınar Yamaç, vb. idiler. 

Defne, yayın hayatı boyunca pek çok yazar, air ve hikâyecinin 

yeti mesinde etkili oldu. 

M L L Î I I K (05.1967-04.1971) 

Istanbul’da yayımlanan aylık milliyetçi dergi. Mayıs 1967 ile Nisan 

1971 arasında 48 sayı çıkarıldı. 

26x20 boyutlu kâ ıda 38 sayfa olarak basılan derginin kapa ında 

logosu, sayfanın dörtte birini kapsayan beyaz bölümde iki satır halinde 

yer alıyor, altında “Aylık fikir dergisi” söylemi veriliyordu. Sayı belirteci 

ve çıktı ı ay da burada bulunuyordu. 

Sahibi N. Bozkurt, yazı i leri müdürü Altan Deliorman olan Millî 

I ık’ın ba lıca yazarları; Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Ârif Nihat 

Asya, Faruk K. Timurta , Aclan Sayılgan, Necmettin Hacıemino lu, 

Galip Erdem, M. Necmettin Deliorman, brahim Kafeso lu, Mehmet 

Eröz, Altan Deliorman, Cahit Okurer, lhan E. Darendelio lu, Erol 

Güngör, Sabahattin Zaim, Tahsin Demiray, Fındıko lu Ziyaeddin 

Fahri, Namık Zeki Aral, Mustafa Kafalı, Enver Esenkova, Cengiz 

Orhonlu, Muzaffer Batur, Kemal Ayaldı, Metin Eri , Mir’at Özçamlı, 

Turhan Berkok, Feyyaz Anıl, Talip Yücel, ükrü Güzel, Fazlı Akaya, 

Kemal Bircan, Ahmet Cebeci, N. Bilâl im ir, Ahmet Kabaklı, 

Mustafa N. Sepetçio lu, Nevzat Yalçınta , Mehmet Karde , vb. 

idiler. 

Okuyucularına dört yıl hizmet eden derginin yayımı 48. sayıda son 

buldu.

O C A K - II, (01.1968-08.1971) 

“Aylık fikir ve kültür dergisi”. Ocak 1968’de Ankara Yüksek Tahsil 

Talebe Cemiyeti’nce çıkarılma a ba lanan ve 7. sayısında Üniversiteliler 

Kültür Dene i’ne devredilen dergi. Temmuz 1968’den ba lanarak 

Ankara’da aylık olarak yayımlandı. 

23x15 sm. boyutunda, 16+4 sayfalı olarak çıkarılan derginin, ayrı tür 

kâ ıda basılı kapa ı renkli zeminin üst bölümünde logusu ve yanında 

bir ocak resmi, altındaki beyaz erit üzerinde stiklâl Mar ı’mızın 

“sönmeden yurdumun üstünde en son ocak” mısraı, onun altındaki ikinci 

erit üzerinde ise sayı belirteci, çıkı tarihi ve fiyat bilgileri, alttaki renkli 

zemin üzerinde de içindeki önemli yazıların adları veriliyordu. Ba lngıçta 

100 kuru olan fiyatı, 37. sayıda 150 kuru a çıkarılmı tı. 

Üniversiteliler Kültür Derne i adına derginin sahibi Mehmet Akta , 

yazı i leri müdürü ise Orhan Arslan idi. Yazarları ise, Galip Erdem, 

Selim A(yvaz) Gökdemir, Cezmi Bayram, Nuri Gürgür, Acar Okan, 

Peyami Turan, Mehmet Ferit Gökdemir, Alâaddin Korkmaz, Orhan 

Arslan, Nevzat Köro lu, rfan Tunç, eref Yılmaz, Metin Akın, Celâl 

Battalo lu, Hasip Öztürk, Saime Hazinedar, Müslim Turan, Orhan 

Türköz, Ümit Akkoyunlu, Ziya Gürel, Tarık Karayusufu lu, Osman 

Öngel, Mustafa Kür ad Özemir, akir Gözübüyük, Nurettin Ba aran, 

Celâl Er, Orhan Kavuncu, Süleyman Kürkçü, Erdal Sargutan, 

vb. idiler. 

Derginin yayımı 44 sayı sürdü. 3. ve 4. ciltlerinde bazı sayılar birkaç 

sayı (s.g. 33-35., 37-38, 42-44.) bir arada yayınlanmı ise de bu toplu 

sayılarda sayfa sayıları da 36, 32, 64 olarak artırılmı tı. Fakat bu toplu 

sayılar, bir “son”un belirtileri idi. Derginin yayımı, yerini Ocak-III’e 

bırakmak üzere, 44. A ustos 1971 sayısı ile son verildi. 

Ocak dergisinin önemi inceleme ve ara tırmaya de er veren bir yüksek 

ö renimli gençlik toplulu unun bu nitelikteki yazılarını yayımlaması 

idi.

Ö T Ü K E N (01.1964-12.1975) 

Atsız mecmua, Orhun ve Orkun dergilerinin devamı sayılan “aylık 

Türkçü dergi”. Ocak 1964 ile Kasım 1975 arasında, 143 sayı çıkarıldı. 

27x18 sm. boyutundaki dergi, genellikle 8 sayfa olarak yayımlanıyordu. 

Yazı yo unlu una ba lı olarak bazı sayıların 12, 16, 20, 24 ve 32 

sayfa olarak çıktı ı da oluyordu. Kapa ı olu turan ilk sayfasında, renkli 

zemin üstüne basılan logonun altında “Bütün Türkler bir ordu” söylemi, 

aylı kurt amblemi, bir özdeyi ve sayı belirteci, çıktı ı ay ve fiyatı yer 

almakta idi. Son sayılarına her sayıda rengi de i tirilen, Ötüken’i temsil 

eden bir resim konuluyordu. 1969’da çıkan bazı sayıları Ankara’da 

basıldı. 

Sahibi Atsız’dı. Yazı i leri müdürlü ünü Mustafa Kayabek, sona 

yakın sayılarında ise Erdo an Saruhano lu yaptı. 

Türkçülük ülkü ve dü üncesini Atsız’ın biçimlendirdi i yolda i leyen 

yazı ve iirlere, günlük olayların yorumlarına yer veren dergide dil ve 

tarih konularındaki yazılara da rastlanır. Yazarları arasında Atsız, 

Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Refet Körüklü, Muzaffer Eri , 

Mehmet Orhun, Fahri Ersava , vb. yanında, Mustafa Kayabek, Aydil 

Erol, Hayranî Ilgar, Ahmet Bican Ercilasun, Mirat Özçamlı, brahim 

Güleç, Murat Çetin, Suphi Saatçi, Mustafa Tanırer, Osman Üçer, 

Mevlût Yılmaz Ulu tekin, Abdurrahman Kele , Atillâ Demiral, Nihat 

Yücel gibi genç Türkçüler de yer almakta idi. 

Ötüken’in yayınlanı ı sırasında kar ıla ılan en ilgi çekici fakat üzücü 

olay, hükûmet yetkililerinin dikkatini Güney Do u Anadolu’daki kürtçülük 

-bölücülük eylemlerine çekmek için yazdı ı ve derginin Nisan-Temmuz 

1967 sayılarında yayımlanan yazılarından dolayı Atsız’a ve yazı i leri 

müdürü M. Kayabek’e 15’er ay hapis cezası verilmesi idi. Cezanın 

gerekçesi onların “bölücülük yaptıkları” suçlaması idi. Kayabek bu cezanın 

tümünü memleketindeki cezaevinde kalarak çekmi ; Atsız, hasta 

olmasına ra men bir süre cezaevinde tutulduktan sonra, ülküde lerinin

yo un ba vurusu üzerine, zamanın cumhurba kanı Fahri Korutürk’ün 

affı ile özgürlü üne kavu mu tu. 

Derginin bir hizmeti de çevresinde toplanan Türkçü gençlerin katılımı 

ile, sonradan adı ‘Türkiye Milliyetçiler Birli i’ne dönü en Türkçüler Derne 

i’nin kurulu una vesile olması idi. 

Dergi, Ankara’da görevli iken bile çıkarılmasına büyük emek veren, 

hatta birçok sayılarını orada hazırlayıp bastıran veya Istanbul’daki 

basımevine gönderen Nejdet Sançar’ın uçma a varı ı ve Atsız be in 

a ırla an hastalı ı yüzünden, yayımına 143. Kasım 1975 sayısı ile son 

vermek zorunda kaldı. 

T Ü R K Y O L U (06.02-16.09.1969) 

Haftalık haber ve yorum gazetesi. 06 ubat 1969’da stanbulda yayımlanma 

a ba ladı. 

Yarım gazete (42x29 sm.) boyundaki bu gazete-derginin kapa ında, 

sayfanın yarısını kapsayan kalın bir kare çerçeve içinde, iki satıra 

ayrılmı , kırmızı renkli olarak basılmı logosu, onun altında da , kalın bir 

siyah çizgi içinde, “Bütün Türkler birle iniz” söylemi yer alıyordu. Logo 

karesinin altında “Haftalık gazete” sözü, yayınlanı tarihi ve 125 kuru 

olan fiyatı yazılıydı (Bu satıra sonradan sayı belirteci de eklendi). 

Derginin imtiyaz sahibi Mahmut Belenli, yazı i leri sorumlu müdürü 

Erhan Demirutku idi. Birçok tanınmı Türkçünün de bulundu u geni 

bir yazar kadrosu vardı. Atsız, Nurettin Pakyürek, Ertu rul Satıcı, 

Mahmut Belenli, Erhan Demirutku, Ya ar Aksoy sürekli yazarlarıydı. 

Ayrca Nejdet Sançar, Alparslan Türke , Galip Erdem, Rifat Baykal, 

Muzaffer Özda , Mümtaz Turhan, Dervi Mânizade, M. Kemal 

Cabio lu, Necdet Sevinç, ffet Halim Oruz, Refik Özdek, Kurt Tarık 

Özhan, Süleyman Sürmen, Necmettin Hacıemino lu, Celâl Erçıkan, 

Dursun Yıldırım, Ahmet B. Ercilasun, lter Veziro lu, vb.’de yazarları 

arasındaydı.

Türk yolu’nun ilgi çekici bir yanı, ilk sayısından ba layarak Atsız’ın 

Türkçülük ve meselelerini ele alan yazılarını, Alparslan Türke ’in MHP 

önderi olarak yaptı ı konu maları ve Erhan Demirutku’nun “1944 

Türkçülük Olayı” ba lıklı dizi röportajını yayımlaması idi. O röportajlarda 

A. Nurullah Barıman, smet Tümtürk ve Yusuf Kadıgil’in gördükleri 

i kenceler ve duru ma izlenimleri hakkında verdikleri bilgiler ilgi 

çekici ve ibret verici idi. 

Türk yolu’nun yayımı, 16 Haziran 1969’da çıkarılan 19. sayı ile son 

buldu. 

M L L Î H A R E K E T (11.1966-12.1971) 

“Aylık fikir, sanat, siyaset dergisi” olarak Kasım 1966’da on be günde 

bir çıkarılma a ba landı. 1968 sonlarından ba lanarak aylık yayımlandı. 

Ahmet Karabacak, Rıza Fırtına, Muammer I ın, Fethi ekercio lu- 

’nun kuruculu unda, Istanbul’da çıkarıldı. 

Millî hareket’in ilk altı sayısı Muammer I ın’ın sahipli inde çıkarıldı. 

Daha sonra sahip ve yöneticisi Ahmet Karabacak oldu. Yazı i leri 

müdürlüklerini de Nail Erhan, Erol Kılıç ve Sakin Öner yaptılar. 

Yazarları arasında Ahmet Karabacak, Ahmet Kabaklı, Kemal Cabio 

lu, Faruk K. Timurta , Muzaffer Özda , Nejdet Sançar, Alparslan 

Türke , Hikmet Tanyu, Mustafa Yazgan, Sabahaddin Cem, Aclan 

Sayılgan, Dündar Ta er, lhan E. Darendelio lu, Kâmil Turan, Necmettin 

Hacıemino lu, Galip Erdem, Refik Özdek, Nevzat Yalçınta , 

Osman Yüksel, Mehmet Eröz, Ergun Kaftancı, Yücel Hacalo lu, Sakin 

Öner, Niyazi Adıgüzel, Dervi Manizade, Yusuf mamo lu, Yılmaz 

Yalçıner, vb. bulunuyordu. 

Millî hareket, siyaseti ön plânda tutarak CKMP, daha sonra da onun 

yerini alan MHP paralelinde yayın yaptı. Aralık 1971’e kadar düzenli olarak 

yayımlanan dergi sonradan bazı özel sayılar çıkardı.

D E V L E T (17.04.1969-06.1979) 

Milliyetçi haber ve yorum gazete-dergisi. Türk Oca ı ve Üniversiteliler 

Kültür Derne i’nden yeti en gençlerce çıkarıldı. Birbirini izleyen haftalık, 

ve aylık iki dönem halinde yayımlandı. 

1. (Haftalık) dönem (17.04.1969-03.1978) 

Devlet, 17 Nisan 1969 günü Ankara’da yayımlanmaya ba ladı. Yayımına 

haftalık olarak ba layan dergi, 20 Eylül 1971 günlü 128. sayısından 

ba lanarak, 20 Kasım 1972 günlü 159. sayıya kadar on be günde 

bir çıkarıldı; bundan sonra yeniden haftalı a döndü ve bu durum 435. 

sayıya kadar sürdü. 

Her sayısı 12 sayfa olan bu gazete-derginin boyutu 42x29 sm. idi. 

Gazete kâ ıdına basılıyordu. Kapak hizmeti gören ilk sayfasında, siyah 

üzerine beyaz olarak tasarlanmı olan logosunun altında, “Ey Türk kendine 

dön…” söylemi, sa yanında da sayı ve tarih bildirimi yer alıyordu. 

Bunların altında kalan bo lukta ise önceki haftanın önemli olaylarına 

ili kin resimlere ve önemli yorum yazılarının iri harflerle yazılmı 

ba lıklarına yer verilmekte idi. 

Devlet dergisinin sahip ve yazı i leri müdürlü ü görevlerini, 1-42. 

sayılar boyunca Halil Özyıldız yaptı. Özyıldız’ın evini Istanbul’a ta ıması 

üzerine, 43. sayıda bu görevleri üstlenen brahim Metin, sahipli i 

dergi kapanıncaya kadar sürdürdü. Yazı i leri müdürlü ünü ise, 110. 

sayıdan ba layarak Tevfik Fikret Kılıçkaya yürüttü. 20 Bunun üzerine 

olu turulan “umumî ne riyat müdürlü ü görevini ilkin Mehmet Nedim 

Budak, daha sonra da Sadi Somuncuo lu üstlendi. 

20 Bu yazı i leri müdürlü ü de i ikli i, o dönem Ankara’sındaki Sıkı 

Yönetim baskısından kurtarmak için Devlet’in yönetimini Konya’da 

gösterme gere inden do mu tu. Konya avukatlarından olan T.F. Kılıçkaya 

kendisine teklif edilen bu görevi ‘fahrî’ olarak üstlenmi ti; yazıhanesi 

de derginin idarehanesi olarak gösterilmi ti. Devlet Ankara’da 

hazırlanıp yayımlanıyor, fakat Konya’dan yönetilir görünüyordu. Bu 

durum dönem sonuna kadar sürdü.

Devletin çok geni bir yazar ailesi vardı. Yüzlerce ki inin yazılarını 

yayımladı. “Devletten millete” ba lıklı ba yazılar imzasız yayımlanıyordu. 

Sürekli yazarları olan Galip Erdem, Emine I ınsu, Cezmi 

Kırımlıo lu (Bayram), Hikmet Tanyu, Ârif Nihat Asya, Nuri Gürgür, 

Sadi Somuncuo lu, Ayhan Tu cugil ( skender Öksüz), Dilâver 

Cebeci, Abdürrahim Karakoç, smail Gerçeksöz, Niyazi Yıldırım 

Gençosmano lu yanında Alparslan Türke , Atsız, Nejdet Sançar, 

Necmettin Hacıemino lu, Aziz Alpaut, Sait Ali Ankara, Osman 

Turan, mre Toht, Tuncer Gülensoy, Sadık Kemal Tural, M. Fahrettin 

Kırzıo lu, Mehmet Eröz, evket Kutkan, Gökçeo lu Yavuz 

Yücel, M. Zeki Sofuo lu, Nevzat Köso lu, Süleyman Hayri Bolay, 

Ahmet Kabaklı, Enis Öksüz, Mehmet Orhun, Kurt Tarık Özhan, 

Akdes Nimet Kurat, Yavuz Bülent Bâkiler, Nejat Gö ünç, Mehmet 

Eröz, Âmiran Kurtkan, Sakin Öner, Ömer Öztükmen, Mustafa 

Kafalı, Necdet Sevinç, Kurt Karaca (Fikret Eren), Ahmet Rifat (Ahmet 

Nuri Yüksel), Hasan Oraltay, Enver Esenkova, Suat lhan, Acar 

Okan, Mustafa Hacıömero lu, Hakkı Dursun Yıldız, aban Karata , 

Ahmet Temir, Kâmil Turan, Ya ar Kutluay, Mehmet Altınsoy, eref 

Yılmaz, evket Bülent Yahnici ve daha pek çok yazar dergiye katkıda 

bulundular. 

Devlet’in bu dönemdeki yayını Mart 1978 ayında çıkan 435. sayısı ile 

son buldu. Dergi, dokuz yıl süren bu yayını ile ülkücü gençlik hareketi 

için önemli bir yeti tirici ve yönlendirici hizmeti yapmakla kalmamı , o 

dönemin karma ık olaylarını tespit ve kayıt etme görevini de ba arı ile 

yürütmü tü. Bir ara satı ı 23 bine kadar yükselen Devlet’in malî ve idarî 

yüküne dokuz yıl katlanan brahim Metin bu yükü ta ıyamaz duruma 

gelince, derginin kapatılmasından ba ka yol kalmamı tı. 

2. (Aylık) dönem (04-05.1978-06..1979) 

Haftalık Devlet’in kapanması kesinle ince, o günlere kadar derginin 

çıkmasına yardımcı olan ve dergilerinin kapanmasına gönülleri razı 

olamayan, aralarında Osman Çakır, Osman Oktay, Meriç Co kun, 

Nedim Ünal, Sadık Tokuço lu’nun bulundu u on iki ki ilik genç ülkücü

toplulu u, maddî ve manevî imkânlarını birle tirerek derginin sürdürülmesi 

görevini üstlendiler. Nisan 1978’den ba layarak aylık olarak çıkarılmaya 

ba lanan dergi, haftalık olanla olan ba lantısını belirtmek 

üzere, biri 1’den, öteki 436’dan ba layan iki ayrı numara ile yayılmanıyor 

ve “ikinci dönem” söylemine yer veriyordu. 

Aylık Devlet, 27x19 sm. boyutlu, 32 sayfalı idi. De i ik kâ ıda basılan 

kapa ın ilk sayfası, ortası bo renkli bir çerçevenin üst bölümünde, 

büyük, di i harflerle yazılmı ad logoyu, altında “Milliyetçi aktüalite-fikir 

ve yorum dergisi” söylemini ta ıyor, çerçevenin alt bölümünde de sayı 

belirteci veriliyordu. Derginin 1-11. sayılarda 10, 12-14. sayılarda 15 lira 

olan fiyatı, arka kapa ın altında yer alıyordu. 

Ilk dokuz sayısında Mehmet Ça atay Özdemir’in “sahibi ve yazı i leri 

müdürü” olarak gözüktü ü dergide, 10. sayıdan ba layarak sahiplik 

görevini eref Sava , yazı i leri müdürlü ünü de Süleyman Kürkçü 

üstlenmi ti. Ba yazı niteli indeki “ayın yorumu” yazılarını, imzasız olarak 

Acar Okan yazıyordu. Sürekli yazarlar olan Nuri Gürgür, Ayvaz 

Gökdemir, lteri Metin (Galip Erdem), Necmettin Hacıemino lu, 

Mehmet Özkan (Necdet Özkaya), Ahmet Ârif (Ahmet Nuri Yüksel), 

Mete Demirkan (Sadi Somuncuo lu), Ayhan Tu cugil ( skender 

Öksüz), Tevfik Ertüzün’ün yanında, Turgut Günay, Rasih Demirci, 

Orhan Düzgüne , Aziz Alpaut, Süleyman Hayri Bolay, Orhan 

Kavuncu, A. Oktay Güner, Ahmet Kabaklı, Ergun Göze, Kâmil 

Kutluay da yazıları yayımlanan ba lıca yazarlardı. 

Derginin yayımı, 14. (450.) sayısı ile son buldu. Böylece Devlet, en 

uzun ömürlü milliyetçi dergilerden biri oldu. 

O C A K – III (10.1972 / 12.1975) 

“Üç aylık ara tırma ve inceleme dergisi”. Üniversiteliler Kültür Derneinin 

çıkardı ı Ocak-II’nin devamı olarak, Ekim 1972 ile Ocak 1975 

arasında yayımlandı 

Boyutları, devamı oldu u belirtilen derginin aynı (23x15 sm.) idi. Kapak 

düzenlemesindeki tek farklılık ise, logosunun yanına yukarıda

sunulan söylemin üç satır halinde sunulması idi. Sayılarının sayfa 

tutarları 80 ile 148 arasında de i iyordu. 

Ocak-III’ün imtiyaz sahibi Üniversitelile Kültür Derne i adına Süleyman 

Kürkçü idi. Yazı i leri müdürlü ünü ise akir Gözübüyük ve 

Mustafa erbetçio lu üstlenmi ti: Uzun ara tırma ve inceleme raporlarının 

yazarları ise; Yavuz Akpınar, Orhan Arslan, Cezmi Bayram, 

Ekrem Bekta , Rasih Demirci, Celâl Er, Ahmet Ali Garipkafkaslı, 

Ayvaz Gökdemir, akir Gözübüyük, Nuri Gürgür, Ahmet yioldu, 

Nevzat Köso lu, Ceyhan Murathan, Mehmet Rasim, Mehmet Saatçi, 

Erdal Sargutan, rfan Tunç, Mustafa yıldırım, eref Yılmaz idiler. 

Niyazi Yıldırım Gencosmano lu’nun bir iiri ile Chantel L. 

Cantel’den bir çeviriye de yer verilmi ti. 

Türkçü gençlerin olu turdu u bir ara tırma toplulu unun verimlerini 

sunan derginin yayımı, Ocak 1975’te çıkarılan 11-12. sayısı ile son 

buldu. 

YEN DÜ ÜNCE (15.06.1981- ? ) 

Haber, yorum, dü ünce dergisi. 15 Haziran 1981’de on be günlük 

olarak çıkarılmaya ba landı; 15. sayısından ba lanarak haftalık oldu. 

29x20 sm. boyutlu, 32 sayfalı olarak çıkarılan dergi, kendinden kapaklı 

olarak 3. hamur kâ ıda basılıyordu. Çok renkli, resimli olarak düzenlenen 

kapa ının üst bölümünde küçük boyutlu harflerle yazılmı 

“Yeni” ve iri harflerle yazılmı , sayfa enini kapsayan logo, bunun altında 

da sayı belirteci, çıkı günü ve fiyatın bulundu u satır yer alıyordu. 

Yeni dü ünce’nin sahibi Akkan Suver idi. Derginin yazı i leri sorumlulu 

unu ise,1-16. sayılarda Timuçin Mert, 17-26.’da Faik Sezgin, 27- 

40’da Ali Gürgen, 41-66’da Zikrî Akın ta ıdı. 41. sayıda Genel Yayın 

Müdürlü üne getirilen Ergun Kaftancı, 67. sayı ile birlikte yazı i leri 

müdürlü ü görevini de yürütme e ba ladı. 

Derginin zengin bir yazı toplulu u vardı.Üçüncü sayfada yer verilen 

“Ba yazı”lar, çoklukla Yeni Dü ünce imzası ile çıkıyordu; fakat bazı

a yazılarda Erol Güngör ve Sait Bilgiç imzaları da yer alıyordu 

(Güngör ve Bilgiç’in öteki sayfalarda yayınlanan yazıları da vardı). 

Yeni dü ünce’nin sürekli yazarları Necmettin Hacıemino lu, Mustafa 

Kafalı, Cemal Kutay, Sevinç Çokum, Melin Has-er, Ergun Kaftancı 

idiler. Akkan Suver, Sevgi Kafalı, R. O uz Türkkan, Aydın 

Taneri, Nermin Pekin, Sadri Saptır, Muzaffer Eri , Nurettin Pakyürek, 

Ahmet B. Ercilasun, Orhan Türkdo an, Refet Körüklü, Avni 

Özgürel, Zekeriya Beyaz, Muammer Yılmaz, smet Tümtürk, Re at 

Akkaya, Rıza Akdemir, Ahmet Güner, Recep ükrü Apuhan, zdin 

Balkantürk, Pınar Türkmen, Sırrı Erku , Zikrî Akın, yazıları sıkça 

yayınlanan yazarlardı. Daha pek çok milliyetçi yazarın yazılarına da yer 

verilmekte idi. 

Yeni dü ünce 12 Mart 1980’deki askerî darbeden sonra çıkarılma a 

ba landı ı için, bu hareketin sonunda yapılan tutuklamalar ve yürütülen 

dâvâlar, infazlar, haber ve yorumlarının önemli bir bölümünü olu turuyordu. 

Özellikle MHP ve ülkücü kurulu lar dâvâları olabildi ince ayrıntılı 

biçimde haber yapılıyor ve yorumlanıyordu. Tarihci Cemal Kutay’ın 

Türk Ocakları’nın kurulu unu irdeleyen ve 15 sayı süren uzun yazısı da 

ilgi çekici idi. 

T Ö R E (05.1971-05.1985) 

Ba lı ının altında “Aylık fikir ve sanat dergisi” yazısı bulunan Türkçü 

bir “siyaset, bilim, dü ünce dergisi” olarak, Ankara’da çıkarıldı. 15 yıllık 

sürede 168 sayısı yayımlandı. Aslında Töre, do rudan bu adla çıkarılmı 

bir dergi de ildi; kurucusu Halide Nusret Zorlutuna olan Ay e’nin 

devamı idi. O dergi 28 sayı çıktıktan sonra, adı Töre’ye dönü türülmü 

tü. Bu yüzden Töre’nin ilk üç sayısı 29, 30 ve 31 numarası ile 

çıkmı ; ardından 4, 5, 6 … diye devam etmi ti. 

Derginin sahiplik ve yazı i leri müdürlü ünü, Ay e’de oldu u gibi, 

Emine I ınsu üstlenmi ti (Sahiplik, Haziran 1981 sayısından ba layarak 

Ya ar E mekaya’ya geçti). Bu dönemde “genel yayın müdürlü ü”

görevini, sırasıyla,Aynur Can, Mehmet . Önal, Peyami Çelikcan 

yaptılar. 

Töre’deki dü ünce yazılarının ba lıcalarını Erol Güngör, Necmettin 

Hacıemino lu, Mehmet Eröz, Hikmet Tanyu, Orhan Türkdo an, Sadık 

Kemal Tural, Ahmet Bican Ercilasun, Galip Erdem, Agâh Oktay 

Güner, Ayhan Tu cugil ( skender Öksüz), Birol Emil, Turan Yazgan, 

Tarık Bu ra, Ergun Göze, Faruk Kadri Timurta , Umay (Türke ) 

Günay, Dündar Ta er, Abdülkadir nan, Âmiran Kurtkan, Beyhan 

Karama aralı, Aclan Sayılgan, Ahmet Cebeci, Nevzat Köso lu, 

skender Öksüz, Necmeddin Sefercio lu, vb. yazıyorlardı. 

Derginin sanata dönük yanı ise Emine I ınsu ve Ya mur Tunalı’nın 

yönetiminde idi. iir, hikâye, deneme gibi de i ik sanat dallarında yazan 

birçok yazara yer verildi. Halide Nusret Zorlutuna, Ârif Nihat Asya, 

Yavuz Bülent Bâkiler, Yetik Ozan (Turgut Günay), Ayvaz Gökdemir, 

lhan Geçer, Bahattin Karakoç, Niyazi Yıldırım Gençosmano lu, 

Azmi Güleç, A. Rahim Balcıo lu, Ahmet Metin ahin, evket Bülent 

Yahnici, Sabahattin Engin, O uzata Altaylı, Erol Sayan, Avni Anıl 

bunların ba lıcaları idiler. Dergide, Co kun Karakaya, Ahmet Ali 

Garipkafkaslı, Ali Düzgün, Mustafa Aslan, Mehmet Ba bu , Cengiz 

Karakuzu’nun desenleri de yayımlandı. Ayrıca, Mehmet Çınarlı’nın 

“Sanatçı dostlarım” adlı yazı dizisi yer aldı. 

B O Z K U R T – II (10.1972- 1976) 

“Aylık ülkü dergisi” olarak, Ekim 1972’de Ankara’da yayımlanma a 

ba ladı. 01 Aralık 1975’den ba lanarak on be günde bir çıkarılma a 

ba landı. Ülkücü gençli e hitap eden, onların yazılarına da yer veren bir 

yayın organı idi. 

28x20 sm. büyüklü ünde olan derginin sayfa sayısı 16 idi. 3. hamur 

kâ ıda basılıyordu. Kapa ında, logodan ba ka kurt ba ı amblemi ile 

de i ik renkli tabanlar üzerinde çe itli tasarımlar yer alıyordu. Fiyatı 150

kuru olan dergi, sayı, çıkı tarihi, fiyat gibi bilgileri arka kapakta 

vermekte idi. 

Bozkurt’un sahibi Sadi Somuncuo lu idi. Yazı i leri müdürlü ünü 

Nedim Ünal yaptı, mtiyaz sahipli in 1974’ten ba layaraki Osman Oktay, 

yazı i leri müdürlü ünü ise Osman Çakır üstlendi. Bu dönemde 

Burhanettin Özbilici “umumî ne riyat müdürü” idi. 

Ba lıca yazarları arasında Abdülkadir nan, Sadi Somuncuo lu, 

Ayhan Tu cugil ( skender Öksüz), Dilâver Cebeci, evket Bülent 

Yahnici, Niyazi Yıldırım Gencosmano lu, Osman Oktay, Osman 

Çakır, vb. bulunuyordu. 

Derginin yayımı 1977 ba ında son buldu. 

Y E N S Ö Z C Ü (08.12.1980-07.06.1981) 

“Haftalık haber, aktüalite, fikir dergisi”. 08 Aralık 1980’de Ankara’da 

çıkarılma a ba landı. 27 sayı yayımlandı. 

42x29 sm. boyutundaki 16 sayfalı derginin kapak olarak kullanılan ilk 

sayfasının sol yanında, dikdörtgen bir çerçeve içinde, kırmızı renkli 

olarak basılan logosu ve altında yukarıdaki ilk satırda verilen söylem yer 

alıyordu. Logo çerçevesinin sa ında ise yıl ve sayı ile 30 lira olan fiyat 

yazılı idi. Bunların altındaki bo lukta ise, resim, çizim ve/ya içindeki 

önemli ba lıklar veriliyordu. 

Sahibi ve sorumlu yazı i leri müdürü Avni Özgürel idi. Haberler ve 

yorumlar yanında dü ünce yazılarına da yer verilen Yeni sözcü’nün 

ba yazılarını genelde Erol Güngör, ara sıra da Avni Özgürel yazıyordu. 

Sürekli yazarları olan Emine I ınsu, Ayhan Tu cugil ( skender 

Öksüz), Mustafa Zeynepo lu, Bilge (Galip) Erdem, Ahmet B. Ercilasun, 

Sadık K. Tural, Muharrem emsek, Emre Ya mur’dan ba ka 

Ayvaz Gökdemir, Aydın Taneri, aban Karata , Necmettin Hacıemino 

lu, Reha O uz Türkkan, Abdullah Manaz (Ya mur Tunalı), 

Mehmet Önal, Bilge Ercilasun, Türüko lu (Cevdet) Gök-Alp, Ahmet

Karaca, Turan Güven, Orhan Türkdo an, vb. de yazıları ile katkılarda 

bulunuyorlardı. 

Derginin yayımlanması 07 Haziran 1981’de yayınlanan 27. sayısı ile 

son buldu. 

Y E N O R K U N (03.1988-12.1989) 

“Aylık Türkçü dergi”. Istanbul’da 20 sayı yayımlandı. 

26x19 sm boyutlu, 16 sayfalı olan dergi 1. hamur kâ ıda basılıyordu. 

Kapak olan ilk sayfasında, küçük bir “Yeni” sözünden sonra iri harflerle 

tasarlanmı , sayfa enini kapsayan “ORKUN” logosu veriliyordu. Logonun 

altındaki geni alanda, ilgi çekici tasarımlar ve/ya foto raflar yer 

alıyordu. Altta da sayı belirteci, çıkı tarihi ve fiyatı bulunuyordu. Fiyatı 

300 lira ile ba layıp 1.500 liraya kadar yükselmi ti. 

“Kurucusu: Atsız” anlatımı ta ıyan Yeni Orkun’un imtiyaz sahipli ini 

Refet Körüklü üstlenmi ti. Yazı i leri müdürü ise smet Tümtürk’tü. 

Ba lıca yazarları smet Tümtürk, Fethi Teveto lu, Nejdet Sançar, 

Muzaffer Eri , Âlim Gerçel, Altan Deliorman, Ahmet B. Ercilasun, 

Refet Körüklü, ahabettin Yücel, Erk Yurtsever, Niyazi Yıldırım 

Gencosmano lu, Tekin Erer, Mustafa Kayabek, Reha O uz Türkkan, 

Yasin Arslan, Enis Turan, Fahri Ersava , H. Rıdvan Çongur, 

Türüko lu C. Gökalp, Faruk Çil, Basri Gocul, Âlim Gerçel, Mir’at 

Özçamlı, Nef’i Demirci, Hayranî Ilgar, Ya mur Çavu o lu, Bilgehan 

Atsız Gökda , Sadettin Gömeç, Celâl Öcal, Sabri Özcan San, vb. 

idiler. 

Dergi, “Orkun süreci”ni ba arı ile sürdüren bir yayın organı oldu. 

Teveto lu’nun 1944-47 Türkçülük Dâvâsı’nın sanıklarını ve dâvâ ile ilgili 

önemli olayları anlattı ı “Biz bin dokuz yüz kırk dörtlüler” ana ba lıklı, 

uçma a varı ı yüzünden tamamlanamayan dizi yazısı özellikle önemli 

idi.

O R K U N - III (03.1998-07.2006) 

“Aylık Türkçü dergi” olarak Istanbul’da çıkarılan bu yayın organı, bu 

tür dergilerin uzun ömürlü olanlarındandı. Mart 1998’de ba layan yayın 

serüveni, Temmuz 2006’ya kadar, altı yıl be ay sürdü ve bu süre içinde 

101 sayısı yayımlandı. 

Orkun, 28x21 sm. boyutunda 1. hamur kâ ıda basılan, bütün sayfaları 

renkli bir yayın organı idi. Ku e kâ ıda basılan kapa ında, logosu ile 

aylı kurt amblemi dı ında, çok renkli, özgün resimler bulunuyordu. 50+4 

sayfalı olan derginin fiyatı, ba langıçta 250.000 Tl iken, bu fiyatın 

sonradan birkaç kez artırılması gere i duyulmu tu. 

Derginin sahibi ve yazı i leri müdürü Altan Deliorman’dı. Önceki 

Orkun’lardan farklı olarak, yönetime yardımcı olacak üç kurul olu - 

turulmu tu. Hepsi de “Prof. Dr.” olan 10 ki ilik bir bilim ve 7 ki ilik bir 

danı ma kurulu vardı. Yazı kurulu da 7 ki iden olu uyordu. 

Bilim Kurulu’nu olu turanlar Ercüment Kuran, Halûk Karama aralı, 

Necmeddin Sefercio lu, smail Hakkı Gökhun, Ahmet Bican Ercilasun, 

Bahaeddin Yediyıldız, Abdülhalûk Çay, Dursun Yıldırım ve 

Cihat Özönder idiler. Danı ma Kurulu Orhan Türkdo an, Osman Fikret 

Sertkaya, Enis Öksüz, Ömer A. Aksu, Fikret Türkmen, Abdülkadir 

Donuk ve Kenan Erzurumlu’dan olu uyordu. smet Tümtürk, 

Refet Körüklü, Sami Yavrucuk, Erk Yurtsever, Yakan Cumalıo lu, 

Ergun Gençeren ve uayıp Bozfakıo lu da Yayın Kurulu üyesiydiler 

( smet Tümtürk, ilk sayı çıkmadan önce, bir trafik kazasına kurban 

giderek uçma a varmı , adı anısına saygı olarak bütün sayılara 

konulmu tu). 

Derginin ba lıca yazarları Orhan Türkdo an, Yakan Cumalıo lu, 

Reha O uz Türkkan, Necmeddin Sefercio lu, H. Rıdvan Çongur, 

Altan Deliorman, Yücel Hacalo lu, O uz Çetino lu, Nusret Demiral, 

Osman F. Sertkaya, Kenan Erzurumlu, Saadettin Gömeç, Nefi Demirci, 

Celâdet Moralıgil, Haldun Ero lu, Turgut Güler, enol Kan-

tarcı, Ya mur Çavu o lu, Turgay Tüfekçio lu, Harun Güngör gibi 

ya lı ve genç Türkçülerdi. 

Dergi millet ve yurt sorunlarını irdeleyen yazılar yanında, güncel 

olayları aylık bir yayın organının yapabilece i ölçüde izleyerek onları 

Türkçü görü açısı ile de erlendiren, “unutulmayan Türkçüler”i hatırlatan 

yazılara yer veriyor, genç Türkçülere yönelik yayınlar yapıyordu. 

Ayrıca her yıl, genç Türkçü yazarları ortaya çıkarmak, onları Türkçülük 

konularında ara tırma yapmaya yöneltmek ere i ile belirli konularda 

yazı yarı maları açıyordu. Atsız’ın mektupları da kitapla madan önce, 

bu dergide tefrika edilmi ti. 

Orkun, yurt çapında da ıtımını yapan kurulu un, bu i in sürdürülmesi 

için çok büyük miktarda güvence parası istemesi üzerine yayınına son 

vermek durumunda kaldı. Böyle bir durumla kar ıla ılması Türkçülük ve 

Türkçüler için büyük bir talihsizliktir. Yine de avunulacak bir taraf var: 

Derginin yayını, www.orkun.com.tr adresindeki sanal a (internet) 

sitesinde sürdürülüyor. 

M L L Î K Ü L T Ü R (01.1977- ? ) 

Aylık fikir ve sanat dergisi olarak Kültür Bakanlı ı’nca çıkarıldı. lk 

çıktı ında büyük ilgi ile kar ılanan derginin yayını, 11. sayıdan sonra, 

iktidar de i ikli i yüzünden durduruldu. Aralık 1979’da yayınlanmasına 

12. sayı ile yeniden ba landı. 

Dergi okuyucularda ortak bir kültür birikimi olu turulmasını, Türk kültürünün 

kaynakları hakkında bilgi verilmesini amaçlıyordu. Atatürk, kültür, 

millî kültür, milliyetçilik, Türk milliyetçili i, Türk dili, dilde uydurmacılık, 

kültür de i meleri, slâmiyet ve Türklük, Türk tarihi, Türk tema a sanatları, 

Türk mimarlı ı, Türk tiyatrosu, Türk edebiyatı konularında yazılar 

yayımlandı. Az sayıda iir ve hikâye ye de yer verildi. 

Millî Kültür’ün çoklu u üniversite ö retim üyelerinden olu an geni 

bir yazar kadrosu vardı. Sayısı yüzleri a an yazarları arasında . Hâmi 

Dâni med, ükrü Elçin, Bedri Gürsoy, Zeynep Korkmaz, Âmiran 

Kurtkan Bilgeseven, Nermin Erdentu , Kenan Akyüz, Abdülkadir

Karahan, Mehmet Çınarlı, Ali Nihat Tarlan, evket Kutkan, Mehmet 

Köymen, Ercüment Kuran, smail Baha Sürelsan, Mehmet Kaplan, 

Ahmet Edip Uysal, Bahattin Ögel, Emin Bilgiç, Dursun Yıldırım, 

Müjgân Cunbur, Günay Kut, Erol Güngör, Mehmet Kaplan, Bayram 

Kodaman, Cemil Meriç, Âdile Ayda, Aydın Taneri… anılabilir. 

M LLÎ E T M ve KÜLTÜR (08.1977-03.1983)? 

“ lmî ara tırma, inceleme, kültür, sanat ve fikir dergisi”. Ankara’da 

yayımlandı. Ba langıçta üç ayda bir yayınlanan dergi, daha sonra ‘iki 

aylık’ durumuna getirildi. 

Sahibi Muharrem emsek olan derginin yazı i leri müdürlü ünü 

Mustafa Özcan ve brahim Çakır yürüttü. Genel yayın müdürlü ünü 

de sırayla Alper Aksoy, Ayhan Acar yaptılar. Amacı, ilk sayısında 

“Aydınlarımızın ara tırmalarını ve görü lerini yayınlayarak insanımızın 

e itilmesine, meselelerimizin çözülmesine ve Türk milletinin öncülü 

ünde yeni bir medeniyetin do u unu hazırlayarak fikrî muhtevanın 

olu turulmasına katkıda bulunmak istiyoruz. Türk milliyetçilerinin, 

aydınlık bir ça ın müjdecisi olan ülkücülerin ve ülkücü dünya görü ünün 

sesi olaca ız” sözleriyle açıklandı. 9-14. sayılarında edebî verimlerin 

yayınlanmasına a ırlık veren dergi, özel sayılar da yayınladı. 

Millî e itim ve kültür’ün yazarları arasında akademik kesimden 

ki iler de yer aldı. Yazar kadrosunda Ahmet Bican Ercilasun, Sadık 

Tural, Hakkı Dursun Yıldız, Nuri Yazıcı, Yusuf Ekinci, Cahit Baltacı, 

Nazik Erik, Cevdet Gök-Alp, Ahmet Ali Arslan, Selâmi Babacan, 

Yusuf Halaço lu, Namık Kemal Zeybek, Nuri Yazıcı, Tahir Ça atay, 

Aydın Taneri, Orhan Türkdo an, Mehmet andır, Faruk K. Timurta 

, Yılmaz Öztuna, Ahmet Karaca, Cemil Meriç, Hüseyin Mümtaz, 

Saim Sakao lu, Abdurrahman Küçük, Be ir Ayvazo lu, Emel Esin, 

Durali Yılmaz, Alper Aksoy, Muhsin lyas Suba ı, Tarık Bu ra, Baymirza 

Hayit, Hikmet Tanyu, Turan Güven, Tuncer Baykara, Süley-

man Hayri Bolay, S. Ahmet Arvasî, Erol Güngör, Necmettin Hacıemino 

lu, Melin Has-er, vb. bulunuyordu. 

SANAT, B L M VE KÜLTÜRDE 

O R K U N (08.1981-10.1983) 

Tam adı Sanat, bilim ve kültürde Orkun olan dergi A ustos 1981- 

Ekim 1983 arasında 13 sayı çıkarıldı. Aylık olarak yayınlanıyordu. Kimlik 

bölümünde “Kurucusu Atsız” sözü yer alıyordu. 

Derginin sahibi Ya ar Arısan idi. Yazı i leri müdürlü ünü ilk be 

sayıda Behzat Tanç, sonraki sayılarda Rasim Ek io lu yaptı. Mehmet 

Ali Birand da “genel yayın müdürü olarak gözüküyordu. Yazarları 

arasında Nejdet Sançar, Rasim Ek io lu, M. Kemal Özergin, Mustafa 

E. Erkal, Orhan Türkdo an, Tevfik nci, Halit Çölo lu, Zekeriya 

Beyaz, Aydil Erol, Muhittin Nalbanto lu, A. Ali Kazgano lu, Elmas 

Yıldırım, M. Fatih Turan, Mustafa Kayabek, Kemal Hacıkadiro lu, 

Nejat Diyarbekirli, A. Süheyl Ünver, Orhan Türkdo an, Abdülhalûk 

Çay, Necmettin Hacıemino lu, Mehmet Ate o lu, Vecdi Bürün, 

Rasim Ek io lu, Dilâver Cebeci, Faruk K. Timurta , Mehmet Eröz, 

Muzaffer Eri , Hayranî Ilgar, vb. bulunuyordu. 

Yayınlandı ı sırada birçok Türkçü yazarın katkısını sa layan dergi, 

yerini Bakı adlı bir dergiye bırakaca ı gerekçesi ile, 13. sayıdan sonra 

kapatıldı.

B U L D U R U 

Dergi adları yanındaki son rakamlar, bulundukları sayfayı gösterir. 

Altın ı ık, 01 / 09. 1947; 

Aras, 01 / 06.1952; 

Atsız mecmua, 15.05.1931 / 25. 

09.1932; 

Bozkurt - I, 05.1939 / 26.1942; 

Bozkurt – II, 10.1972 / ? ; 

Bucak, 04.1945 / 06.1946; 

Büyük dâvâ, 25.01 / 10..04. 1951; 

Büyük Türkeli, 25.03.1962 / ? ; 

Çı ır, 01.1938 / 12.1938; 

Çınaraltı, 09.08.1941 / 15.07.1944; 

Defne, 05.04.1966 / 11.1971; 

Devlet, 17.04.1969 / 06.1979; 

Do u, 29.10.1942 / 15.08.1948; 

Dü ünen adam, 05.01.1961 / 19.04 

.1962; 

Ergenekon, 10.11.1938-10.02.1939; 

Genç kalemler, 1911 / 1912; 

Gökbörü, 15.12.1942 / 06.05.1943: 

Gurbet, 05 /11. 1954; 

Kalem, 08.1948 / 03.1950; 

Komünizme kar ı Mücadele, 01.08. 

1950 / 15.05.1952; 

Kopuz - I , 04.1939 / 05.1944; 

Kopuz - II, 04- ? .1956; 

Kür- ad, 03.04 / 03.11.1947; 

Mefkûre, 20.10.1951 / 10.01.1953; 

Millet, 05. 1942 /04.1944; 

Milli hareket, 11.1966 / 09.1970 ; 

Millî ı ık, 05.1967 / 04.1971; 

Millî kültür, 01.1977 / ? ; 

Millî kültür ve e itim, 08.1977 

/ 03.1983; 

Millî yol, 26.01 / 28.12.1962;

Ocak – I, 02.03.1956 /15.10.1958; 

Ocak – II, 01.1967-08.1969.; 

Ocak – III, 10.1972 / 12.1975; 

O uz, 03 / 05.1952; 

Orhun, 05.11.1933 /04.05 1944; 

Orkun – I, 06.10.1952 / 18.01.1952; 

Orkun – II, 02.1962 / 01.1964; 

Orkun – III, 03.1998 / 07.2006; 

Önasya, 09.1965 / 02.1972; 

Toprak, 20.07.1945 /04.1967; 

Töre, 05.1971 / 05.1986; 

Türk amacı, 07 / 10. 1942; 

Türk dünyası, 02 / 03.1954; 

Türk dü üncesi, 12.1953 / 04.1960; 

Türk sazı, 15.05.1943; 

Türk sözü, 12.04 / 24.07.1912; 

Türk yolu, 06.02.1969 / ? ; 

Ötüken, 01.1964 / 12.1975; 

Özleyi , 10.1946 /11.194; 

Sanat, bilim ve kültürde Orkun, 

08.1981 / 10.1983; 

Tanrıda - I, 08.05 /04.09.1942; 

Tanrıda – II, 05.11.1950 / 

20.01.1951; 

Türk yurdu, 24.11.1911 / . . .: 

Türke do ru, 03.1945 / 09.1948; 

Türkeli, 05.12.1951 / 05.01.1952; 

Türklük, 04.1939 / 04.1940, 

Türklük ve mukaddesat dü manlarıyla 

Sava , 02.03 / 08.06.1951; 

Yeni dü ünce, 15.06.1981 / ? ; 

Yeni Orkun, 03.1988 / 12.1989; 

Yeni sözcü, 08.12.1980 /07.06.1981;

K A Y N A K L A R 

Karau uz, Do u, “Türkçülü ün Zonguldak’ta yükselen sesi : “Dou” 

dergisi. Türk yurdu, xxviii, 230 (Ekim 2006), 59-67. 

Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Atsız mecmua”, Türk kültürü, 

304 (A ustos 1988), 47-53. 

Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Kopuz”, Türk kültürü, xxvi, 

311 (Mart 1989), 59-62. 

Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Orhun”, Türk kültürü, xxvi, 

306 (Ekim 1988), 34-39. 

Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Orkun”, Türk kültürü, xxvi, 

308 (Aralık 1988), 42-49. 

Teveto lu, Fethi, “Türkçü dergiler : Tanrıda . Türk kültürü, xvii, 

321 (Ocak 1990), 27-31. 

Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Türk yurdu”, Türk kültürü, 

xxv, 296 (Aralık 1987), 15-23.; xxvi, 298 ( ubat 1988), 20-27.; 

299 (Mart 1988), 16-25.; 300 (Nisan 1988), 39-45.; 301 (Mayıs 

1988), 33-39.; 303 (Temmuz 1988), 50-53.

Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi. stanbul : Dergâh Yayınları,1977-1998. 

8 c. 

Millî Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü dermesi. 

82

T Ü R K Ç Ü - Türk Ocakları Genel Merkezi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?