Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Fototristör bir bistabil elemandır ve duyarlı bir röle ile birlikte ya foto voltaik ya da foto<br />
rezistif tipteki sıradan bir fotosel yerini alır.Bir DC kaynakda çalışırken , eleman , bir kilitleme<br />
rölesi olarak davranır ve kapamayı sağlamak için devrede ekstra elemanlara ihtiyaç duyulur.<br />
Elemanı geçirmeye sokan ışık seviyesi kapı kontrolüne ön gerilim uygulanmasıyla<br />
değiştirilebilir.Bir küçük pozitif kapı akımı , geçirme ışık seviyesini değiştirecek ve<br />
fototristörün daha düşük bir ışık yoğunluğunda iletime geçmesine neden olur.Zıt olarak ,<br />
elemanı daha yüksek bir ışık yoğunluğunda iletime sokmak için küçük bir negatif kapı akımı<br />
kullanılır.<br />
Genelde, bu ışık duyarlı tristörler , çok yüksek kazançlı elemanlardır.Küçük bir kapı akımı<br />
iletime geçmeye neden olur.Emniyetli bir çalışma için , kapı açık devre bırakılmamalıdır , ve<br />
şönt bir direnç kapı katot arasına bağlanmalıdır.Yoksa , anottaki yerel manyetik alanlar veya<br />
geçici sinyallerden endüksiyon istenmeyen bir geçirmeye neden olabilir.Buradan da<br />
anlaşılacağı üzere , geçirme ışık seviyesi kesin değildir.Böylece eleman bir tam ışık referansı<br />
olarak kullanılamaz.<br />
Fototristörler , lojik devrelerde , sinyal verme ve güvenlik sistemleri , yüksek gerilim elde<br />
etmek için seri bağlanmış güç tristörleri anahtarlamalarında , yüksek gerilimli DC taşıma<br />
sistemlerinde , statik reaktif güç (VAR) kompanzasyonunda , ve bu gibi benzer durumlarda<br />
uygulama bulurlar.Burada , devreler ve optik olarak birbiriyle bağlantılı donanımlar arasında<br />
bir galvanik bölme oluşturulmalıdır.Bir kontrol devresinde elde edilen ışık darbesi özel bir<br />
iletkenle taşınarak fototristör gövdesindeki pencereden geçirilerek uygulanabilir. Böylece<br />
parazitler sebebiyle oluşabilecek istenmeyen tetiklenmelerin de önüne geçilmiş olur ve kontrol<br />
devresi ile yüksek gerilim ana akım devresi arasında tam bir elektriksel izolasyon sağlanmış<br />
olur . LED gibi pratik ışık kaynaklarından yararlanarak tetiklemeyi gerçekleştirmek için kapı<br />
yapısı , yeterli hassasiyet sağlanacak şekilde planlanmalıdır.Burada da di/dt ve du/dt<br />
kabiliyetlerinin korunmasına çalışılmalıdır.<br />
TEMEL YAPI VE KARAKTERİSTİKLERİ:<br />
Fototristör için farklı tetikleme faktörlerini birleştirmek mümkündür.Kendine özgü kullanımı<br />
, tetiklemeyi gerçekleştirmek için kapı akımı IG ve etkili yoğunluktaki ışık şiddeti φef φef1 > φef2 > 0<br />
Şekil 3.1. IG ve φef Birleştirilmiş Etkisi<br />
Temel olarak , radyasyon etkisiyle oluşan elektron-delik çiftleri , elektriksel alanın etkisi<br />
altında tetikleme akımını üretir ve tetiklenme gerçekleşir.<br />
Şekil 3.2‘de , fototristörün yapısı ve temel çalışması gösterilmiştir.Uygulanan ileri gerilimle<br />
birlikte , J1 ve J3 jonksiyonları ileri gerilimlidir ve yeterli serbest yük mevcutsa iletebilirler.J2<br />
jonksiyon geri gerilimlidir ve akımı tıkar.Silisyuma gelen ışık ,-daha sonra J2’ye süpürülecek<br />
(atılacak ) olan– J2 boşaltma bölgesi çevresinde serbest delik-elektron çiftleri oluşturur.Işığın<br />
arttırılmasıyla , şekil 3.2 (c)’deki geri gerilimli diyottaki akım artacaktır.Yapıdaki n-p-n ve p-n-<br />
30