You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
denlkach kąpielowych, dał pozbawionych płci. Wliwatujący okrzyk<br />
tłumu, podzielonego trybunami, kwituje perfekcję tworzonych<br />
przez nie wzorów.<br />
Dawno już widowiska te, urządzane nie tylko przez girlsy<br />
i bywalców stadionów, osiągnęły swój stały kształt. Zdobyły<br />
m i ę d z y n a r o d o w e znaczenie. Zwracają się ku nim zainteresowania<br />
estetyczne.<br />
Nośnikiem ornam€ntu jest ludzka m a s a. Nie lud, gdyż ten<br />
/' orząc figury nie bierze ich z powietrza;wYI1astają one zawsze<br />
ze wspólnoty. Jakiś prąd organicznego życia przepływa od<br />
związanych losem grup ku ich ornamentom, które, pojawiając<br />
się niczym magiczna konieczność, tak obciążone są znaczeniami,<br />
iż nie dają się splycić do czystej struktury linii. Natomiast ludzie<br />
w l czeni ze wspólnoty, pojmujący samych siebie jako po:.<br />
s21czególne oso owości o w lasneJ U'sz, zawo, 'zą w tworzeniu<br />
riowych wzorowo eśli w ączeni by zosta i o a ,lej imprezy,<br />
~to bez szkody dla ornamentu. Byłaby to barwna<br />
kompozycja, nie dająca się do końca wyliczyć, gdyż jej<br />
ostre końce jak zęby grabi zanurzałyby się w pośrednie warstwy<br />
duszy, z których część i tak by jeszcze wystawała. Wzory<br />
na stadionach i w kabaretach nie zdradzają tego rodzaju pochodzenia.<br />
Są one zestawione z elementów będących tylko cegiełkami<br />
i niczym ponadto. Przy wznoszeniu takiej budowli chodzi<br />
tylko o wymiary 'cegiełek i ich ilość. Stosuje się do tego ludzką<br />
masę. Ludzie są tu tylko jej członkami, elementami figury,<br />
a nie, jak .im się zdaje, uformowanymi wewnętrznie jednostkami.<br />
<strong>Ornament</strong> jest c e l e m s a m yrn w s o b lie. Również wcześniejszy<br />
balet tworzył poruszające się niczym w kalejdoskopie<br />
ornamenty. Ale utraciwszy rytualne znaczenie były one ciągle<br />
jeszcze wyobrażeniem życia erotycznego, będącego ich źródłem<br />
i określającego ich cechy. Masowe poruszanie się dziewcz t zawisa<br />
natomiast próż' o s stem linii, nie w r . .<br />
już nicze o er.ot ctne w znacza·ąc co najwyżej miejsce erotyki.<br />
T,aikże żywe wyobrażenia gwiazdy na stadionach nie posti:(lają<br />
znaczenia ewolucji militarnych. Regularność tych ewolucji,<br />
jakakolwiek ona była, uważano za środek służący pew-<br />
12<br />
emu celowa. Z uczuć patriotycznych wywodził się marsz pa-<br />
~adny, wzbudzający z kolei te uczucia u żołnierzy i poddanych.<br />
[wyobrażenia gwiazdy nie mają przedstawiać niczego poza tym,<br />
Litym są, a masa, od której się zaczynaj a, nie jest, niczym komania<br />
wO'ska, ob eza'ow I mo alitem Nie można tych ornamentów<br />
nawet traktować jako ozdobnego efektu dyscy:pliny<br />
l1Jreningowej. Grupy dziewcząt trenują raczej po to, by tworzyć<br />
niezliczoną ilość równoległych lin3Ćwiczenie najszerszych mas<br />
lud2kich byłoby pożądane dla uzyskania wzoru o nieoczekiwanych<br />
wymiarach. Na koniec pozostaje ornamel!t. który uzyskuj!.<br />
zwartość dzi~ki wyzbyciu się treści przez elementy struktury.<br />
-Masa ludzka nie myśli o ornamencie, który tworzy. JakkOIWlekXćJ<br />
jego charakter jest li,niowy, to elementy <strong>masy</strong>, tworząc linię, nie '\/<br />
wyciskają swego piętna na całości figury. <strong>Ornament</strong> jest podobny .zdjęciom<br />
lotniczym miast i wsi w tym, iż ).lie wyrasta z wnętrza<br />
rzeczywi:stości, lecz pojawia się niejako nad nią. Także aktorzy<br />
nie ogarniają całości obrazu na scenie, choć biorą świadomie<br />
udział w jego tworzeniu. W układach baletowych figura również<br />
pozostaje otwarta względem tych, którzy ją tworzą. Im<br />
bardziej staje się ona czysto linearna, tym bardziej wymyka<br />
się świadomości jej współtwórców. Ale dlatego też nie spotyka<br />
się z jakimś bardziej zdecydowanym osądem, Nawet nikt by jej<br />
nie zauważył, gdyby nie tłum widzów, siedzących naprzeciw<br />
ornamentu, którzy mają do niego stosunek estetyczny i nie reprezentują<br />
nikogo.<br />
<strong>Ornament</strong> oderwan<br />
n a l n i e. S ,a
Change language