dbali o stylistyczną spójność zespołu na - ŚWIAT ARCHITEKTURY
04.03.2013 • Views
Share Embed Flag

dbali o stylistyczną spójność zespołu na - ŚWIAT ARCHITEKTURY

dbali o stylistyczną spójność zespołu na - ŚWIAT ARCHITEKTURY

dbali o stylistyczną spójność zespołu na - ŚWIAT ARCHITEKTURY

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
swiatarchitektury.com

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

ISSN: 2081-6413<br />

6 (13) / 2011<br />

ARCHETURA<br />

Biurowiec własny architekta<br />

WYWIAD Z TOMASZEM PYSZCZKIEM<br />

I MARCINEM STELMACHEM<br />

ARCHITEKTURA ZRÓWNOWAŻONA

Harmonia<br />

Czym jest architektura zrównoważo<strong>na</strong>? Czy są to budynki energooszczędne,<br />

pasywne, ekonomiczne? Może te, które komponują się z krajobrazem,<br />

otoczeniem? Czy każda budowla, po czasie swojego funkcjonowania,<br />

powin<strong>na</strong> być podda<strong>na</strong> recyklingowi? Choć problematykę projektowania<br />

zrównoważonego porusza wiele opracowań i artykułów, a przepisy unijne<br />

obligują projektantów do uwzględniania coraz bardziej restrykcyjnych<br />

wymagań, w Polsce wciąż jest mało realizacji tego typu. Wytropiliśmy je<br />

dla Państwa i prezentujemy w <strong>na</strong>szym głównym dziale, który poprzedza<br />

Projekt z okładki – biurowiec Archetura w Krakowie. To obiekt klasy A<br />

wyposażony w <strong>na</strong>jnowocześniejsze technologie, sprzyjające racjo<strong>na</strong>lnemu<br />

gospodarowaniu energią.<br />

W Poz<strong>na</strong>niu wzniesiono zespół budynków mieszkaniowych – Osiedle<br />

Podolany, którego całkowite zapotrzebowanie <strong>na</strong> energię pokrywają pompy<br />

ciepła. W numerze czerwcowym prezentujemy również obszerny reportaż<br />

o wrocławskim hotelu Puro, wyróżniającym się zastosowaniem rozwiązań<br />

inteligentnych nie tylko w architekturze, ale i sposobie zarządzania<br />

obiektem. Zachęcam także do zapoz<strong>na</strong>nia się z interesującymi tekstami o:<br />

rozbudowie Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa<br />

w Poz<strong>na</strong>niu, biurowcu Catali<strong>na</strong> Office Center w Warszawie, hali sportowej<br />

w Legionowie, Galerii Rondo w Bochni, forcie w Węgrzcach, hotelu<br />

Angelo w Katowicach i Centrum Alzheimera w Warszawie.<br />

Projektowanie zrównoważone obejmuje szeroki zakres wiedzy, dlatego<br />

o wywiad poprosiliśmy Tomasza Pyszczka i Marci<strong>na</strong> Stelmacha, właścicieli<br />

pracowni Architektura Pasyw<strong>na</strong>, którzy z powodzeniem realizują<br />

w Polsce budynki zeroenergetyczne i zeroemisyjne. Zapraszam również do<br />

lektury artykułów: Ewy Gwóźdź – o architekturze ekologicznej, Radosława<br />

Żubryckiego – o od<strong>na</strong>wialnych źródłach energii oraz Marci<strong>na</strong> Twardowskiego<br />

– o decyzji środowiskowej. Po<strong>na</strong>dto, warto zapoz<strong>na</strong>ć się z Tezami<br />

Akustyki Zrównoważonego Budownictwa, które sformułował inżynier<br />

wibroakustyk Jacek Danielewski.<br />

Mam <strong>na</strong>dzieję, że tematyka czerwcowego świata architektury Państwa<br />

zainteresuje, a lektura będzie przyjem<strong>na</strong>.

Wybór pobudza wyobraźnię<br />

Jed<strong>na</strong> myśl potrafi otworzyć nieskończoną ilość możliwości.<br />

Zanim zacznę projektować, szukam idei, która pozwoli mi wyjść poza ograniczenia.<br />

Pomysłu, który poko<strong>na</strong> czas i pozwoli stworzyć coś, co nigdy nie straci blasku.<br />

Robert Konieczny<br />

architekt<br />

www.wienerberger.pl

W numerze:<br />

WYDARZENIA 10<br />

NOWOŚCI PRODUKTOWE 14<br />

TEMAT Z OKŁADKI<br />

ARCHITEKTURA PASYWNA 18<br />

Wywiad z Tomaszem Pyszczkiem i Marcinem Stelmachem<br />

PROJEKT Z OKŁADKI<br />

ARCHETURA 24<br />

Biurowiec własny architekta<br />

REALIZACJE W POLSCE<br />

PURO 32<br />

Inteligentny hotel we Wrocławiu<br />

HALA W LEGIONOWIE 42<br />

Wielofunkcyjny obiekt sportowy<br />

PLATINIUM BUSINESS PARK 48<br />

Zespół budynków biurowych<br />

SZKLANY ŻAGIEL 52<br />

Catali<strong>na</strong> Office Center<br />

TERMY PODOLAŃSKIE 60<br />

Architektura zrównoważo<strong>na</strong> w budownictwie mieszkaniowym<br />

GALERIA RONDO 64<br />

Nowe centrum handlowe w Bochni<br />

24<br />

42<br />

52<br />

6 7<br />

60<br />

79<br />

90<br />

CENTRUM ALZHEIMERA W WARSZAWIE 67<br />

Czytelność i przejrzystość<br />

HOTEL ANGELO 74<br />

Nowy obiekt w Katowicach<br />

W ZGODZIE Z MIEJSCEM 79<br />

Rozbudowa Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych<br />

i Dziennikarstwa w Poz<strong>na</strong>niu<br />

HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ<br />

FORT PANCERNY „WĘGRZCE” 84<br />

Inwestycja w dwóch etapach<br />

SYLWETKI<br />

PL.ARCHITEKCI 90<br />

Wywiad z pracownią Pl.architekci : Katarzyną Cynką,<br />

Bartłomiejem Bajonem oraz Marcinem Kozierowskim<br />

SPECJALIZACJE<br />

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII 92<br />

W ARCHITEKTURZE<br />

Budownictwo indywidualne<br />

FASADA SKY TOWER 96<br />

Kompleksowe rozwiązanie<br />

EKOLOGIA W ARCHITEKTURZE 98<br />

I BUDYNKI ZIELONE<br />

TEZY AKUSTYKI ZRÓWNOWAŻONEGO 101<br />

BUDOWNICTWA<br />

ROZPORZĄDZENIA I USTAWY<br />

OCHRONA ŚRODOWISKA A PROCES<br />

INWESTYCYJNY 106<br />

WNĘTRZA<br />

HARMONIA BARW 110<br />

Wywiad z architektem wnętrz

Zielony Campus<br />

Warszawski kompleks biurowy<br />

Poleczki Business Park już wkrótce<br />

może stać się jednym z <strong>na</strong>jwiększych<br />

tego typu obiektów w <strong>na</strong>szym kraju.<br />

Ulokowany w bliskim sąsiedztwie portu<br />

lotniczego stanowi idealne miejsce dla<br />

siedzib wielu między<strong>na</strong>rodowych koncernów.<br />

Forma architektonicz<strong>na</strong><br />

Horyzontalne kubistyczne bryły mieszczą<br />

wygodne, przestronne biura, które<br />

łączy przejrzysty układ komunikacyjny.<br />

Funkcja poprzedza formę, <strong>na</strong>dając jej<br />

subtelny charakter. Poszczególne obiekty<br />

<strong>zespołu</strong> zatopione w zieleni, harmonizują<br />

z nią, dzięki odpowiednio dobranym<br />

kolorom okładzin zewnętrznych<br />

i licznym horyzontalnym przeszkleniom,<br />

odbijającym częściowo otoczenie.<br />

O powodzeniu tej inwestycji zadecydował<br />

precyzyjny projekt architektoniczny<br />

oraz wysokiej jakości materiały wykończeniowe<br />

użyte do realizacji elewacji<br />

i wnętrz.<br />

Projekt wnętrz<br />

Inwestycja przez<strong>na</strong>czo<strong>na</strong> dla wielu<br />

<strong>na</strong>jemców wymusiła <strong>na</strong> inwestorze<br />

i architektach dobór rozwiązań, które<br />

sprawią, że zapewniony zostanie<br />

wysoki standard wykończenia, a warunki<br />

pracy będą sprzyjały komfortowi<br />

i efektywności. Jednym z <strong>na</strong>jistotniejszych<br />

elementów przy tego typu realizacjach<br />

jest stworzenie odpowiedniej<br />

akustyki w pomieszczeniach. W szczególności,<br />

w biurach typu open space<br />

istotne są warunki komunikacyjne<br />

– dobre zrozumienie mowy i krótki czas<br />

pogłosu. Kluczową rolę w tym procesie<br />

ogrywają materiały wykończeniowe,<br />

w tym sufity podwieszane o wysokim<br />

współczynniku pochłaniania dźwięku.<br />

Zapewniają one optymalny czas pogłosu<br />

i jednocześnie wyciszają indywidualne<br />

stanowiska pracy. Materiałom wykończeniowym<br />

w obiektach użyteczności<br />

publicznej stawia się również rygorystyczne<br />

wymagania w zakresie ochrony<br />

przeciwpożarowej i higieny. Firma Rockfon,<br />

producent akustycznych sufitów<br />

podwieszanych, wspiera projektantów<br />

w zakresie odpowiedniego doboru rozwiązań<br />

z palety swoich produktów.<br />

Sufity Tropic<br />

– jakość i estetyka<br />

W przypadku Poleczki Business Park zaproponowano<br />

sufity z linii Tropic. Rozwiązanie<br />

to charakteryzuje się gładką,<br />

białą powierzchnią o wysokiej estetyce<br />

i bardzo dobrych parametrach akustycz-<br />

nych (klasa A pochłaniania dźwięku wg<br />

ISO 11654). Wyko<strong>na</strong>ne ze skalnej wełny<br />

mineralnej płyty posiadają dosko<strong>na</strong>łe<br />

parametry ogniowe. Jest to bowiem<br />

materiał niepalny, zaklasyfikowany do<br />

<strong>na</strong>jbezpieczniejszej Euroklasy A1 zgodnie<br />

z EN 13501-1. Tym samym sufit może<br />

stanowić dodatkowe zabezpieczenie<br />

dla elementów konstrukcyjnych budynku.<br />

Sufity te zapewniają także łatwość<br />

utrzymania w czystości, co szczególnie<br />

doceniają <strong>na</strong>jemcy.<br />

Walory użytkowe<br />

W budynku zastosowane zostały głównie<br />

płyty sufitowe o wymiarach modularnych<br />

600x600 mm. Ten wysokiej jakości<br />

sufit umożliwia wbudowanie rastrowych<br />

opraw oświetleniowych, wywiewów<br />

i <strong>na</strong>wiewów urządzeń klimatyzacyjnych<br />

i innych elementów instalacyjnych. Dodatkowo<br />

płyty te posiadają krawędź E<br />

do montażu ze standardową konstrukcją<br />

typu T24, dzięki czemu uzyskano efekt<br />

sufitu z częściowo ukrytą konstrukcją.<br />

Krawędź E dosko<strong>na</strong>le sprawdza się<br />

w obiektach biurowych pod wy<strong>na</strong>jem.<br />

Zapewnia o<strong>na</strong> łatwy montaż i demontaż<br />

modułów, co jest niezmiernie istotne<br />

w lokalach, w których często zmieniają<br />

się <strong>na</strong>jemcy i konieczny jest częsty dostęp<br />

do instalacji technicznych.<br />

Więcej informacji o sufitach Rockfon <strong>na</strong>:<br />

www.rockfon.com.pl

Wydarzenia<br />

Najnowocześniejszy<br />

zakład produkcyjny<br />

w Europie<br />

12 maja 2011 r. uroczyście otwarto<br />

kolejną fabrykę firmy Baumit, w Pobiedziskach<br />

koło Poz<strong>na</strong>nia. Budowa, począwszy<br />

od przygotowania projektu budowlanego,<br />

trwała 2 lata. Pod koniec zeszłego roku<br />

<strong>na</strong>stąpił rozruch zakładu, z kolei w pierwszym<br />

kwartale 2011 r. wprowadzono innowacje<br />

technologiczne dotyczące linii<br />

produkcyjnej, która docelowo ma wytwarzać<br />

250 tys. ton suchych mieszanek tynkarskich,<br />

gipsów, farb, zapraw murarskich<br />

i klejących. Całkowity koszt budowy wyniósł<br />

16 mln euro. Częściowo obiekt<br />

sfi<strong>na</strong>nsowano ze środków unijnych w ramach<br />

działań 4.4 Programu Operacyjnego<br />

Innowacyj<strong>na</strong> Gospodarka. Docelowo<br />

w fabryce pracę z<strong>na</strong>jdzie ok. 50 osób.<br />

Inwestycja nie tylko wpłynie <strong>na</strong> zwiększenie<br />

udziału marki <strong>na</strong> rynku materiałów budowlanych,<br />

ale także jest efektem ciągłego<br />

rozwoju przedsiębiorstwa.<br />

10<br />

www.baumit.pl<br />

MieszkanieNaPlanie.pl<br />

Dzięki nowemu portalowi internetowemu<br />

moż<strong>na</strong> samodzielnie zaplanować<br />

aranżację każdego pomieszczenia. To<br />

praktyczne, bezpłatne i łatwe w obsłudze<br />

<strong>na</strong>rzędzie online, służące do projektowania<br />

wnętrz mieszkań, domów i biur,<br />

ułatwiające dobór odpowiednich drzwi<br />

i podłóg, koloru farby do ścian, tapet, mebli<br />

i dodatków.<br />

Na stronie dostępne są:<br />

aplikacja „wirtualny projektant” –<br />

z możliwością podglądu w 3D, miniaturami<br />

mebli i akcesoriów dekoracyjnych<br />

(np. lustra i lampy) oraz opcją<br />

drukowania,<br />

bogata baza producentów i dystrybutorów<br />

produktów i urządzeń wyposażenia<br />

wnętrz,<br />

część społecznościowa, m.in. forum,<br />

blogi tematyczne,<br />

bogato ilustrowany poradnik, będący<br />

jednocześnie źródłem inspiracji do<br />

własnych projektów.<br />

www.mieszkanie<strong>na</strong>planie.pl<br />

Certyfikat dla<br />

budynku ze szkłem<br />

Pilkington<br />

Budynek firmy BorgWarner jako<br />

pierwszy w Polsce został wyróżniony<br />

srebrnym certyfikatem LEED. Obiekt jest<br />

o po<strong>na</strong>d 23% bardziej energooszczędny<br />

niż przewiduje amerykańska norma<br />

ASHRAE 90.1-2004. W ok<strong>na</strong>ch i <strong>na</strong> fasadach<br />

zastosowano szyby zespolone Pilkington<br />

Insulight Activ, wyko<strong>na</strong>ne z samoczyszczącego,<br />

hartowanego szkła przeciwsłonecznego<br />

Pilkington Activ Blue T oraz<br />

szkła niskoemisyjnego Pilkington Optitherm<br />

S3. Rozwiązanie to skutecznie<br />

chroni przed <strong>na</strong>dmiernym promieniowaniem,<br />

zapewniając jednocześnie optymalne<br />

warunki oświetleniowe. Po<strong>na</strong>dto,<br />

szkło niskoemisyjne ogranicza straty ciepła,<br />

przyczyniając się do zmniejszenia kosztów<br />

eksploatacji budynku.<br />

Certyfikat LEED, opracowany przez<br />

amerykańską Green Building Council,<br />

mogą zdobyć tylko takie inwestycje, które<br />

spełniają <strong>na</strong>jwyższe standardy techniczne.<br />

www.pilkington.com<br />

Salone del Mobile<br />

2011<br />

Spektakularne wystawy, zaskakujące<br />

formy, a przede wszystkim wymia<strong>na</strong><br />

doświadczeń światowej sławy designerów<br />

i projektantów wnętrz – tak podsumować<br />

moż<strong>na</strong> tegoroczne, jubileuszowe,<br />

50. Targi Salone Inter<strong>na</strong>zio<strong>na</strong>le<br />

del Mobile, które odbyły się w dniach<br />

12–17 kwietnia w Mediolanie.<br />

Także polskich projektantów zainspirowało<br />

innowacyjne wzornictwo. Na<br />

wystawie Real Industry Future Classics zaprezentowano<br />

kolekcję mebli i lamp marki<br />

Comforty, przygotowaną pod dyrekcją<br />

artystyczną Tomka Rygalika. Po<strong>na</strong>dto, <strong>na</strong><br />

targach moż<strong>na</strong> było zobaczyć <strong>na</strong>jnowsze<br />

propozycje takich firm, jak: Kler, Iker, Noti,<br />

Meble Vox, Balma Design, Paged czy Zieta<br />

Prozessdesign. Polskim akcentem w strefie<br />

Ventura Lambrate, gdzie zaprezentowano<br />

projekty studenckie, była 6. edycja wystawy<br />

„UNPOLISHED 6 – young design<br />

from Poland”, promująca młode polskie<br />

wzornictwo i sztukę użytkową.

Wydarzenia<br />

Miasto i ludzie<br />

ArchFilmFest 2011<br />

6 czerwca w warszawskim kinie LAB<br />

w Centrum Sztuki Współczesnej rozpocznie<br />

się kolej<strong>na</strong>, czwarta już edycja Festiwalu<br />

Filmów o Architekturze, w tym roku<br />

pod hasłem „Miasto i ludzie”. Organizator<br />

imprezy, wortal Sztuka-Architektury, zaprezentuje<br />

kilka dobranych tematycznie<br />

obrazów poświęconych jednemu z ważnych<br />

problemów architektury i kultury<br />

współczesnej. Tym razem będzie to ilustracja<br />

różnych aspektów współistnienia<br />

miasta i jego mieszkańców. Po pokazach<br />

zaplanowano dyskusje, w których wezmą<br />

udział zaproszeni goście oraz publiczność.<br />

Ceny biletów: 10 zł (ulgowy) i 15 zł<br />

(normalny). Natomiast <strong>na</strong> film pt. „Marzenia<br />

w Kopenhadze” – 7 zł (ulgowy) i 10 zł<br />

(normalny).<br />

ArchFilmFest 2011<br />

6–8 czerwca 2011<br />

Warszawa, Kino Lab, ul. Jazdów 2<br />

Początek seansów wstępnie<br />

o godz. 18.00<br />

12<br />

www.sztuka-architektury.pl<br />

20-lecie firmy Bolix<br />

Po<strong>na</strong>d 80 mln metrów kwadratowych<br />

ocieplonych elewacji, blisko 100 innowacyjnych<br />

produktów w ofercie, 250 zatrudnionych<br />

pracowników i roczny obrót<br />

przekraczający 100 mln złotych. Firma<br />

Bolix obchodzi 20. urodziny. Lider wśród<br />

producentów materiałów budowlanych,<br />

specjalizujący się w wytwarzaniu systemów<br />

elewacyjnych, zajmuje czołowe miejsce<br />

w segmencie systemów dociepleń w Polsce.<br />

Maciej Korbasiewicz, Prezes Zarządu<br />

Bolix SA, mówi: „Nasze ogromne doświadczenie<br />

w branży w widoczny sposób<br />

przekłada się <strong>na</strong> wysoką jakość oferowanych<br />

produktów. Nieustannie inwestujemy<br />

w nowe technologie i szukamy rozwiązań,<br />

które umocnią wysoką pozycję firmy<br />

wśród producentów materiałów budowlanych.<br />

W tym roku wprowadzimy <strong>na</strong> rynek<br />

nowatorskie systemy ociepleń o zwiększonej<br />

udarności Bolix HD oraz program<br />

Renowacje. Liftingowi poddaliśmy również<br />

<strong>na</strong>sze logo i unowocześniliśmy stronę internetową”.<br />

www.bolix.pl<br />

Beton do<br />

rozbudowy Okęcia<br />

Siedem tysięcy metrów sześciennych<br />

betonu Lafarge posłużyło do rozbudowy<br />

<strong>na</strong>jwiększego portu lotniczego<br />

w Polsce – warszawskiego lotniska<br />

im. Fryderyka Chopi<strong>na</strong>. Materiał wykorzystano<br />

do budowy pirsów, czyli tych<br />

części, w których pasażerowie czekają<br />

<strong>na</strong> połączenia po przejściu odprawy lotniczej.<br />

Dostarczono trzy różne rodzaje<br />

betonu: drogowo-mostowy, posadzkowy<br />

i konstrukcyjny. Zostały również<br />

wykorzystane specjalne zaprawy o podwyższonych<br />

parametrach mrozoodporności<br />

i wodoszczelności. Po zakończeniu<br />

rozbudowy warszawski port lotniczy<br />

będzie dysponował 27 rękawami łączącymi<br />

termi<strong>na</strong>l z samolotami i 45 bramkami<br />

zlokalizowanymi w hali odlotów.<br />

W 2011 r. już po raz siódmy z rzędu<br />

Grupa Lafarge została umieszczo<strong>na</strong> <strong>na</strong><br />

„liście 100 globalnych korporacji <strong>na</strong>jbardziej<br />

zaangażowanych w zrównoważony<br />

rozwój”.<br />

www.lafarge.pl<br />

Zainspiruj wnętrza<br />

kolorem – konkurs<br />

W kwietniu 2011 r. ruszył konkurs<br />

ogłoszony przez firmę Heradesign, skierowany<br />

do polskich architektów i architektów<br />

wnętrz. Zadaniem uczestników<br />

jest wprowadzenie koloru do budynków,<br />

stosując akustyczne płyty z wełny<br />

drzewnej marki Heradesign. Do konkursu<br />

moż<strong>na</strong> zgłaszać zarówno realizacje, jak<br />

i projekty, w dwóch kategoriach: obiekty<br />

hotelowe i restauracyjne oraz obiekty<br />

biurowe i edukacyjne. Nagroda za zwycięstwo<br />

wynosi 5 tysięcy złotych i zostanie<br />

przyz<strong>na</strong><strong>na</strong> w obu kategoriach. Patro<strong>na</strong>mi<br />

medialnymi konkursu są: portal Sztuka-<br />

Architektury.pl oraz miesięcznik „świat architektury”.<br />

Termi<strong>na</strong>rz:<br />

01.04.2011 – rozpoczęcie konkursu<br />

15.01.2012 – ostateczny termin<br />

<strong>na</strong>dsyłania prac<br />

15–20.01.2012 – obrady jury i ogłoszenie<br />

wyników <strong>na</strong> stronie internetowej.<br />

www.heradesign.pl

Nowości produktowe<br />

14<br />

REWOLUCJA W MONTAŻU<br />

SYSTEMÓW SOLARNYCH<br />

Firma Braas, opracowała pięcioelementowy<br />

zestaw stanowiący uniwersalne<br />

przejście dachowe m.in. dla systemów<br />

solarnych. Składa się z łącznika i kopuły<br />

z otworem (wyko<strong>na</strong>ne z PVC) oraz <strong>na</strong>sadki<br />

(wyko<strong>na</strong><strong>na</strong> z EPDM) umożliwiającej<br />

przeprowadzenie rur i przewodów<br />

o średnicach od 10 do 70 mm. Dodatkowym<br />

elementem jest kołnierz uszczelniający<br />

membranę dachową, który moż<strong>na</strong><br />

zamontować zarówno wewnątrz, jak i <strong>na</strong><br />

zewnątrz. Przejście dachowe Braas dla<br />

systemów solarnych bazuje <strong>na</strong> dachówce<br />

uniwersalnej.<br />

www.braas.pl<br />

SPECIAL EDITION<br />

www.britop.pl<br />

fot. archiwum firmy<br />

Moner sp. z o.o.<br />

W kwietniu 2011 r. firma Britop Lighting<br />

wprowadziła do swojej oferty nowy produkt<br />

– oprawy informacyjne LED Informatico,<br />

zaprojektowane przez Jaco Designe.<br />

Stanowią one estetyczne, energooszczędne<br />

i funkcjo<strong>na</strong>lne rozwiązanie informacyjne<br />

w budynkach użyteczności publicznej.<br />

Oprawy – wyko<strong>na</strong>ne z aluminium, stali szlachetnej<br />

i chromu połączonego ze szkłem<br />

akrylowym – dostępne są w wymiarach<br />

75x75 mm i 100x100 mm. Odpowiedni<br />

<strong>na</strong>pis moż<strong>na</strong> dobrać zgodnie z miejscem zastosowania<br />

(np. wejście, wyjście awaryjne,<br />

pierwsza pomoc, schody, numery pokojów,<br />

WC) oraz rodzajem obiektu, w którym zostały<br />

użyte (np. hotel, biurowiec).<br />

ULEPSZONY ŁĄCZNIK BALKONOWY ISOKORB XT<br />

Firma Schöck zoptymalizowała właściwości<br />

termoizolacyjne łącznika Isokorb XT,<br />

służącego do połączeń balkonów. Produkt<br />

wyposażono w nowe łożysko oporowe<br />

z kruszywem Kronolith. Łącznik może być<br />

stosowany <strong>na</strong>wet w domach pasywnych, co<br />

potwierdza certyfikat „Konstrukcji o niewielkiej<br />

ilości mostków cieplnych”, wydawany<br />

przez Instytut Domu Pasywnego w Darmstadt.<br />

Obecnie produkt jest jedynym certyfikowanym<br />

elementem tego typu, umożliwiającym<br />

planowanie według <strong>na</strong>jwyższych<br />

standardów energetycznych. Wyprodukowany<br />

został z rudy tytanowo-żelaznej o niskim<br />

współczynniku przewodnictwa cieplnego, <strong>na</strong>tomiast<br />

pręty wyko<strong>na</strong>no ze stali szlachetnej.<br />

www.schock.pl<br />

LEPSZA TERMOIZOLACYJNOŚĆ BRAM SEGMENTOWYCH<br />

Bramy LPU 40 firmy Hörmann, zbudowane<br />

z wypełnionych pianką poliuretanową<br />

segmentów stalowych o grubości<br />

42 mm, to dosko<strong>na</strong>łe rozwiązanie dla<br />

garaży z<strong>na</strong>jdujących się w budynku.<br />

W połączeniu z nowym systemem<br />

montażu moż<strong>na</strong> dodatkowo<br />

ograniczyć straty energii<br />

cieplnej i polepszyć właściwości<br />

termoizolacyjne <strong>na</strong>wet o 12,5%.<br />

Brama wyposażo<strong>na</strong> jest w nowy<br />

sposób mocowania ościeżnicy<br />

o <strong>na</strong>zwie ThermoFrame. Oddzielo<strong>na</strong><br />

jest o<strong>na</strong> od ściany budynku<br />

specjalną przegrodą termiczną,<br />

zapobiegającą stykaniu się ele-<br />

www.hormann.pl<br />

NOWOŚCI DIMPLEX<br />

www.dimplex.pl<br />

mentów konstrukcyjnych bramy bezpośrednio<br />

ze ścianą. Ma wytrzymałą ramę<br />

z tworzywa sztucznego oraz dodatkowe<br />

„wargi” uszczelniające, graniczące z płytą<br />

bramy po bokach i w jej górnej części.<br />

Grupa Glen Dimplex to <strong>na</strong>jwiększy <strong>na</strong> świecie<br />

producent elektrycznych urządzeń grzewczych specjalizujący<br />

się w dziedzinie pomp ciepła. Na targach<br />

ISH 2011 we Frankfurcie firma zaprezentowała<br />

aplikację Dimplex HeatPumpApp, która umożliwia<br />

zdalne sterowanie pompą ciepła za pomocą<br />

iPhone’a lub iPada.<br />

Aplikacja zapewnia: <strong>na</strong>dzór <strong>na</strong>d statusem pompy<br />

ciepła, dostęp do aktualnych i wcześniejszych danych<br />

o pracy urządzenia, opcję bezpośredniej zmiany<br />

ustawień. Opracowane menu jest wyjątkowo<br />

przejrzyste, dzięki czemu korzystanie z programu<br />

odbywa się niemal intuicyjnie. Aplikacja jest bezpłat<strong>na</strong>,<br />

moż<strong>na</strong> ją pobrać ze strony producenta.<br />

Variopool Polska Sp. z o.o.<br />

71-410 Szczecin, ul. Niedziałkowskiego 24, piętro XII, pok. 3<br />

tel. +48 91 881 2006, fax: + 48 91 886 6062<br />

www.variopool.pl<br />

VARIOPOOL<br />

PRODUCENT NIEZAWODNYCH RUCHOMYCH<br />

DEN I POMOSTÓW PRZEGRADZAJĄCYCH DO BASENÓW.

Nowości produktowe<br />

PORTOFINO<br />

– NOWOCZESNY DESIGN<br />

Funkcjo<strong>na</strong>lność, żywe kolory i wysoka<br />

jakość wykorzystanych materiałów to<br />

cechy wyróżniające Portofino – kolekcję<br />

mebli łazienkowych przygotowaną przez<br />

firmę Aquaform. Produkty dostępne są<br />

w dziewięciu wersjach kolorystycznych<br />

(biel, legno ciemne, tabac cherry, choco,<br />

wanilia, cappuccino, bordo, fiolet i antracyt).<br />

Zaproponowano dwa warianty szafki<br />

podumywalkowej, z głębokimi lub płytkimi<br />

szufladami, a także szafkę z lustrem, którą<br />

moż<strong>na</strong> wyposażyć w dodatkowe oświetlenie.<br />

Dosko<strong>na</strong>łe uzupełnienie kolekcji stanowią<br />

szafki: niska z szufladami lub wysoka<br />

z drzwiami i szufladą.<br />

www.aquaform.com.pl<br />

CIEPŁO POD STOPAMI<br />

UltraTec firmy Elektra to gotowy do<br />

montażu system podłogowego ogrzewania<br />

bezpośredniego, do stosowania pod posadzką.<br />

W jego skład wchodzi jednostronnie<br />

zasilany, dwużyłowy przewód grzejny.<br />

Firma Elektra oferuje również kable o długości<br />

od 9 do aż 205 metrów, co zapewnia<br />

prawidłowe ogrzanie <strong>na</strong>wet bardzo dużych<br />

powierzchni. Ze względu <strong>na</strong> niewielki<br />

profil przewody nie powodują z<strong>na</strong>cznego<br />

podniesienia poziomu podłogi – jest to<br />

istotne szczególnie w trakcie remontu. Dodatkowo,<br />

dzięki regulatorowi temperatury<br />

bez problemu moż<strong>na</strong> dopasować warunki<br />

w pomieszczeniu do indywidualnych potrzeb.<br />

Zastosowanie systemu UltraTec<br />

umożliwia rezyg<strong>na</strong>cję z grzejników i kotłowni.<br />

www.elektra.pl<br />

System MB-SE85 SG przez<strong>na</strong>czony jest<br />

do wykonywania lekkich ścian osłonowych<br />

typu zawieszanego. Konstrukcję stanowią<br />

moduły (segmenty) przygotowane w zakładzie<br />

produkcyjnym. Rozwiązanie umożliwia<br />

realizację pionowych i poziomych połączeń<br />

dylatacyjnych.<br />

Najważniejsze cechy konstrukcji to:<br />

• widocz<strong>na</strong> szerokość słupów i rygli – 85 mm,<br />

• mocowanie szklenia do słupa z zastosowaniem<br />

klejenia strukturalnego, <strong>na</strong>tomiast<br />

do rygla – za pomocą listwy dociskowej,<br />

• uszczelnienie fasady uszczelkami: wielokomorową<br />

między słupami, wannową między<br />

ryglami oraz dylatacyjną – odpowiednio klejoną<br />

w <strong>na</strong>rożach,<br />

ROZWIĄZANIA OBIEKTOWE<br />

www.aluprof.pl<br />

ZOBACZ WSZYSTKO W JASNYCH BARWACH<br />

Kolorystyka wnętrza wpływa nie tylko<br />

<strong>na</strong> jego estetykę, ale także <strong>na</strong> <strong>na</strong>strój osób<br />

w nim przebywających. Joan<strong>na</strong> Dec-Galuk<br />

z firmy Invado, produkującej drzwi wewnętrzne,<br />

mówi: „Zgodnie z aktualnymi<br />

trendami polecamy drzwi w barwach: dąb<br />

bielony, coimbra, buk <strong>na</strong>turalny. Tego typu<br />

kolorystyka wyróżnia wiele modeli z oferty<br />

<strong>na</strong>szej firmy, między innymi Torino, Gwineę<br />

czy D’artag<strong>na</strong>n”. Aranżacyjne pomysły warto<br />

przetestować w wirtualnej rzeczywistości<br />

<strong>na</strong> stronie www.invado.pl. Z<strong>na</strong>jduje się tam<br />

bezpłatny door planner, dzięki któremu moż<strong>na</strong><br />

sprawdzić, czy wybrany model będzie<br />

współgrał z kolorami ścian, podłóg i elementami<br />

wyposażenia wnętrz.<br />

www.invado.pl<br />

PUSTAKI POROTHERM EKO+<br />

www.wienerberger.pl<br />

• stabilizacja uszczelek dylatacyjnych słupów<br />

przez klejenie do listew dylatacyjnych,<br />

• z<strong>na</strong>komite właściwości izolacyjne fasady,<br />

uzyskane dzięki układowi izolatorów przyszybowych.<br />

Firma Wienerberger wprowadziła do<br />

swojej oferty pustaki Porotherm EKO+, które<br />

mają zastosowanie przy budowie domów<br />

energooszczędnych. Współczynnik przenikania<br />

ciepła wynosi U(max)=0,23 W/m 2 K,<br />

co pozwala <strong>na</strong> całkowitą rezyg<strong>na</strong>cję z izolacji<br />

termicznej przegrody zewnętrznej. Naturalne<br />

surowce wykorzystane do produkcji<br />

pustaków oraz poryzacja gliny sprawiają, że<br />

ściany zachowują temperaturę oraz wilgotność<br />

powietrza wewnątrz budynku <strong>na</strong> optymalnym<br />

dla mieszkańców poziomie. Dostępne<br />

są wersje : Porotherm 44 EKO+ DRYFIX,<br />

Porotherm 44 EKO+ Profi oraz Porotherm<br />

44 EKO+.<br />

www.aluprof.eu<br />

16 17<br />

Wydział Biologii<br />

Uniwersytetu<br />

Gdańskiego<br />

Prosta Tower<br />

Gdański Park<br />

Naukowo<br />

Technologiczny<br />

Sky Tower<br />

Wydział<br />

Biotechnologii KUL<br />

Wilanów<br />

Office Park<br />

Teofilów<br />

Bussines Park<br />

Instytut Technologii<br />

Żywności<br />

Stadion<br />

Narodowy<br />

Galeria Echo<br />

Galeria<br />

Słonecz<strong>na</strong><br />

Hotel Magic<br />

of the Sea<br />

Bulwary<br />

Poz<strong>na</strong>ńskie<br />

Biblioteka i Centrum<br />

Filharmonia<br />

Świętokrzyska<br />

KonferencyjneTransatlantyk<br />

Dziękujemy za zaufanie<br />

Skarbowa<br />

WrocławIzba<br />

Stadion<br />

Kamien<strong>na</strong><br />

Technologiczny<br />

Polska-Wschód<br />

WęglowePark<br />

Czyste Technologie<br />

Dydaktyka KUL<br />

Administrativa<br />

Baltic Are<strong>na</strong><br />

Fala Park<br />

Athletes Village<br />

Galeria<br />

Kaskada<br />

Uniwersytet<br />

w Miszkolcu<br />

Murawa<br />

Office Park<br />

Euroregio<strong>na</strong>lne<br />

Centrum Farmacji<br />

WYBRANE OBIEKTY W TRAKCIE REALIZACJI W 2011 ROKU<br />

Muzeum Historii<br />

Żydów Polskich

Temat z okładki<br />

ARCHITEKTURA<br />

PASYWNA<br />

Wywiad z Tomaszem Pyszczkiem i Marcinem Stelmachem<br />

„Poza korzyściami ekonomicznymi w postaci oszczędności<br />

związanych z kosztami ogrzewania, budownictwo pasywne<br />

ma duże z<strong>na</strong>czenie dla społeczeństwa, poprzez uświadomienie<br />

i ograniczenie konsumpcjonizmu z jednej strony, a budowanie<br />

szacunku do zastanych zasobów środowiska – z drugiej”<br />

– tłumaczą właściciele pracowni Architektura Pasyw<strong>na</strong><br />

Tomasz Pyszczek i Marcin Stelmach w rozmowie z Joanną<br />

Jabłońską i Szymonem Ciachem.<br />

Gminny Ośrodek Kultury w Osobnicy<br />

obiekt w standardzie budynku<br />

pasywnego – zeroenergetyczny<br />

Joan<strong>na</strong> Jabłońska: Skąd pomysł <strong>na</strong> tak wąską<br />

specjalizację pracowni?<br />

Tomasz Pyszczek: Z przeko<strong>na</strong>nia, że<br />

jest to słuszny kierunek, a wraz ze wzrostem<br />

cen surowców energetycznych (który<br />

jest nieunikniony) architektura pasyw<strong>na</strong> będzie<br />

się cieszyła coraz większym zainteresowaniem.<br />

Poza tym, jest to również jeden ze<br />

sposobów <strong>na</strong> niezależność w <strong>na</strong>szym kraju,<br />

borykającym się z różnymi powiązaniami<br />

energetycznymi.<br />

Marcin Stelmach: Kiedy po<strong>na</strong>d pięć lat<br />

temu poz<strong>na</strong>liśmy pierwsze zasady projektowania<br />

budynków pasywnych, <strong>na</strong>sze spojrzenie<br />

<strong>na</strong> kształtowanie architektury zupełnie się<br />

zmieniło. Ujęła <strong>na</strong>s z jednej strony prostota,<br />

a z drugiej – <strong>spójność</strong> wszystkich stosowanych<br />

środków. Po okresie zachłyśnięcia się możliwościami<br />

technicznymi, kiedy budowano wbrew<br />

oczywistym przesłankom z<strong>na</strong>nym od wieków,<br />

myślę, że <strong>na</strong>dszedł czas, by powrócić do zasad<br />

szeroko pojętej architektury zrównoważonej.<br />

Poza korzyściami ekonomicznymi w postaci<br />

oszczędności związanych z kosztami<br />

ogrzewania, budownictwo pasywne ma duże<br />

z<strong>na</strong>czenie dla społeczeństwa, poprzez uświadomienie<br />

i ograniczenie konsumpcjonizmu<br />

z jednej strony, a budowanie szacunku do<br />

zastanych zasobów środowiska – z drugiej.<br />

Warto sobie postawić pytanie, czy wolimy<br />

wydawać pieniądze <strong>na</strong> gaz z zagranicy, czy<br />

zainwestować je w firmy budowlane działające<br />

w Polsce, bo rachunek, po okresie zwrotu<br />

inwestycji, czyli ok. 12–15 latach, jest dokładnie<br />

taki sam. Potem już tylko oszczędzamy <strong>na</strong><br />

niższych kosztach utrzymania obiektu.<br />

TP: Architektura pasyw<strong>na</strong> to sposób <strong>na</strong><br />

to, aby lepiej służyć społeczeństwu. Stanowi<br />

również twórczą inspirację i ważne kryterium<br />

projektowe, bezpośrednio wiążące budynek<br />

z lokalizacją, kontekstem przestrzennym.<br />

Sala gim<strong>na</strong>stycz<strong>na</strong> w Waganowicach koło Słomnik<br />

– budynek pasywny realizacja rok 2011<br />

JJ: Czy architektura pasyw<strong>na</strong> stała się bardziej<br />

popular<strong>na</strong> w <strong>na</strong>szym kraju po wprowadzeniu<br />

w 2009 r. obowiązku wykonywania<br />

świadectw energetycznych?<br />

TP: Myślę, że z roku <strong>na</strong> rok staje się coraz<br />

popularniejsza, a konieczność wykonywania<br />

świadectw podkreśla z<strong>na</strong>czenie efektywności<br />

energetycznej w budownictwie.<br />

MS: Szkoda tylko, że takie dokumenty często<br />

mają niewiele wspólnego z rzeczywistym<br />

zapotrzebowaniem energetycznym budynku.<br />

Tomasz Pyszczek<br />

(ur. 1972 w Krakowie)<br />

1997 – dyplom <strong>na</strong> Wydziale Architektury<br />

Politechniki Krakowskiej.<br />

od 1998 – stała współpraca z biurem<br />

projektowym Perbo-Projekt, doświadczenie<br />

zawodowe skoncentrowane <strong>na</strong> budownictwie<br />

wielkokubaturowym obiektów<br />

sportowych i szkolnictwa.<br />

od 2003 – pracownik <strong>na</strong>ukowy <strong>na</strong> Wydziale<br />

Architektury Politechniki Krakowskiej,<br />

rozpoczęta praca doktorska <strong>na</strong> temat<br />

architektury proekologicznej.<br />

maj 2008 – współzałożyciel spółki<br />

Architektura Pasyw<strong>na</strong>.<br />

Marcin Stelmach<br />

(ur. 1972 w Kielcach)<br />

1997 – dyplom <strong>na</strong> Wydziale Architektury<br />

Politechniki Krakowskiej.<br />

od 1996 – praca w biurze projektowym<br />

Perbo-Projekt, doświadczenie zawodowe<br />

skupione wokół budownictwa hotelowego,<br />

usługowego oraz energooszczędnego budownictwa<br />

mieszkalnego.<br />

2006–2008 – wiceprezes firmy Perbo-<br />

Inwestycje.<br />

maj 2008 – współzałożyciel spółki Architektura<br />

Pasyw<strong>na</strong>.<br />

18 19

Kościół Nowy Targ – front (widok od wschodu)<br />

Szymon Ciach: Czy świadomość inwestorów<br />

odnośnie do architektury pasywnej <strong>na</strong>dal<br />

jest w Polsce mała?<br />

TP: Jeżeli ktoś decyduje się <strong>na</strong> realizację<br />

inwestycji w standardzie budynku pasywnego,<br />

to musi coś <strong>na</strong> ten temat wiedzieć. Z<strong>na</strong>jomość<br />

zagadnień związanych z architekturą zrównoważoną<br />

jest ściśle powiąza<strong>na</strong> ze świadomością<br />

ogólnobudowlaną.<br />

MS: I dlatego moż<strong>na</strong> powiedzieć, że generalnie<br />

jest to świadomość mała. Obserwujemy<br />

jed<strong>na</strong>k <strong>na</strong> tym polu dużą zmianę.<br />

Uważamy, że muszą powstać przykładowe<br />

budynki pasywne jako <strong>na</strong>macalne potwierdzenie<br />

sensu takich działań. Warto wspomnieć<br />

o pierwszej pasywnej hali sportowej<br />

w Słomnikach – liczba zwiedzających ją osób<br />

jest <strong>na</strong>prawdę duża.<br />

Kościół Nowy Targ widok z boku – oddanie budynku 2011<br />

SC: Czego <strong>na</strong>jczęściej obawiają się inwestorzy?<br />

TP: Przede wszystkim, czy uda im się<br />

spełnić wszystkie wymagania związane ze<br />

szczelnością powietrzną budynku oraz czy<br />

podołają fi<strong>na</strong>nsowo, a dodatkowe <strong>na</strong>kłady nie<br />

przewyższą kosztorysowych szacunków.<br />

MS: Koszty są chyba <strong>na</strong>jczęściej poruszanym<br />

tematem. Należy jed<strong>na</strong>k bardzo<br />

wyraźnie podkreślić, że budynek pasywny<br />

użyteczności publicznej jest droższy tylko<br />

o ok. 12% od porównywalnego budynku<br />

standardowego, czyli wyko<strong>na</strong>nego zgodnie<br />

z polskimi przepisami. Takie dane uzyskaliśmy<br />

po szczegółowych a<strong>na</strong>lizach kosztorysów<br />

powyko<strong>na</strong>wczych w ramach prowadzonego<br />

przez <strong>na</strong>s <strong>na</strong>dzoru inwestorskiego<br />

hali w Słomnikach.<br />

JJ: Czy obecnie, mając wsparcie firm, które<br />

oferują rozwiązania dedykowane obiektom<br />

pasywnym, łatwiej rozmawia się z inwestorami?<br />

TP: Z pewnością tak. Konkretne produkty<br />

i rozwiązania przez<strong>na</strong>czone dla architektury<br />

pasywnej, ich dostępność i łatwość<br />

wykorzystania ułatwiają proces inwestycyjny.<br />

Są w pewnym sensie gwarancją jakości<br />

i trwałości. Warto jed<strong>na</strong>k dodać, że wstępne<br />

deklaracje dostawców nie zawsze pokrywają<br />

się ze stanem faktycznym i wymagają szeregu<br />

dodatkowych działań już <strong>na</strong> placu budowy,<br />

uzupełniających rysunków lub zmian decyzji<br />

projektowych. Standard budynku pasywnego<br />

jest wysoki. Tego typu architektury nie moż<strong>na</strong><br />

mylić z budownictwem energooszczędnym,<br />

a dostawcy często operują określeniem „pasywny”,<br />

oferując produkty dedykowane budynkom<br />

energooszczędnym.<br />

MS: I znów trzeba podkreślić, że w ciągu<br />

ostatnich lat sytuacja w <strong>na</strong>szym kraju bardzo<br />

się zmieniła. Pojawiło się wiele produktów pasywnych<br />

wytwarzanych w Polsce, np. ok<strong>na</strong>.<br />

Oczywiście, bardzo korzystnie wpłynęło to <strong>na</strong><br />

obniżenie dodatkowych kosztów.<br />

SC: Czy to prawda, że Panów pracownia<br />

wspiera inwestorów również w kwestii pozyskiwania<br />

dotacji z funduszy unijnych?<br />

TP: Tak, uzupełniamy wnioski w zakresie<br />

informacji technicznych. Podpowiadamy również,<br />

z jakich źródeł moż<strong>na</strong> pozyskać dofi<strong>na</strong>nsowanie.<br />

MS: W Małopolsce właśnie pojawiła się<br />

możliwość dofi<strong>na</strong>nsowania budownictwa pasywnego<br />

w ramach działań Wojewódzkiego<br />

Funduszu Ochrony Środowiska. Mamy <strong>na</strong>dzieję,<br />

że przyczyni się to do rozwoju tego<br />

typu architektury w <strong>na</strong>szym regionie.<br />

JJ: Czy, według Panów, <strong>na</strong> polskich uczelniach<br />

kształcących przyszłe pokolenia projektantów<br />

powinno być więcej zajęć poświęconych<br />

architekturze zrównoważonej?<br />

TP: Zdecydowanie tak, z<strong>na</strong>cznie więcej<br />

– żebyśmy rzeczywiście mogli konkurować<br />

z projektantami w całej Europie, a w Polsce<br />

skutecznie wdrażać idee tego rodzaju architektury<br />

– dla dobra <strong>na</strong>s wszystkich. Kształcenie<br />

musi zmierzać w kierunku działań interdyscypli<strong>na</strong>rnych.<br />

Architekt ma w pełni świadomie,<br />

wspólnie z projektantami branżowymi, kształtować<br />

koncepcję energetyczną budynku, nie<br />

zapomi<strong>na</strong>jąc jednocześnie o jego estetyce.<br />

Czasem odnosimy wrażenie, że powinien<br />

również dążyć do wykorzystania aspektów<br />

energetycznych w celu tworzenia nowych<br />

wzorców estetycznych – i to właśnie w tym<br />

kierunku <strong>na</strong>leżałoby kształcić studentów.<br />

MS: Na szczęście to się zmienia, a młodzi<br />

projektanci coraz częściej interesują się budownictwem<br />

<strong>na</strong>turalnym, opartym <strong>na</strong> drewnie,<br />

słomie i glinie.<br />

SC: Jak, według Panów, architektura pasyw<strong>na</strong><br />

będzie się rozwijać w <strong>na</strong>szym kraju<br />

w <strong>na</strong>jbliższych latach?<br />

TP: Jest szansa, że jeżeli powstanie więcej<br />

pilotażowych obiektów o różnych funkcjach,<br />

wzrost będzie tak dy<strong>na</strong>miczny jak w Austrii,<br />

która jest krajem wiodącym w tej dziedzinie.<br />

Rocznie realizuje się tam <strong>na</strong>wet dwa razy<br />

więcej budynków pasywnych w porów<strong>na</strong>niu<br />

z rokiem poprzednim.<br />

JJ: Czy projektanci w Polsce <strong>na</strong>dal nie mają<br />

dostatecznej wiedzy z zakresu takiej architektury?<br />

Jeżeli tak, w jaki sposób powinno się ich<br />

szkolić?<br />

TP: Tak, brakuje również fachowej literatury<br />

<strong>na</strong> ten temat. Powinny być organizowane<br />

szkolenia, cykliczne warsztaty. Środowisko<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

20 21<br />

Detal attyki<br />

Laboratorium geotermalne w Miękini pod Krzeszowicami widok I

projektantów musi zadbać o rozpowszechnianie<br />

rzetelnej wiedzy <strong>na</strong> <strong>na</strong>jistotniejsze tematy<br />

związane z problematyką architektury<br />

pasywnej.<br />

MS: W gruncie rzeczy większym problemem<br />

są rzesze projektantów, którzy już od<br />

lat czy dziesięcioleci funkcjonują zawodowo.<br />

Oni, jako doświadczeni architekci, powinni<br />

kształtować podejście inwestorów do kwestii<br />

energooszczędności, a często dzieje się<br />

wprost przeciwnie.<br />

SC: Panowie często są zapraszani jako<br />

prelegenci <strong>na</strong> spotkania dedykowane architekturze<br />

pasywnej. O co zazwyczaj pytają<br />

uczestnicy takich spotkań?<br />

TP: Od 2011 r., czyli od czasu oddania<br />

do użytku i certyfikacji hali sportowej<br />

w Słomnikach, zwiększyło się zainteresowanie<br />

problematyką architektury pasywnej. Uczestnicy<br />

pytają <strong>na</strong>jczęściej o zagadnienia związane<br />

z wentylacją i kosztami inwestycyjnymi.<br />

MS: Dużym zaskoczeniem dla słuchaczy<br />

są również kwestie dotyczące szczelności<br />

budynku i jej wpływu <strong>na</strong> bilans energetyczny.<br />

Na <strong>na</strong>szych wykładach pokazujemy symulację<br />

wykazującą kilkakrotne zwiększenie się zużycia<br />

energii <strong>na</strong> cele grzewcze, po pogorszeniu<br />

szczelności budynku do stanu powszechnie<br />

występującego w polskim budownictwie, to<br />

jest do trzech wymian <strong>na</strong> godzinę. Szczerze<br />

mówiąc, początkowo dla <strong>na</strong>s również było to<br />

bardzo zaskakujące.<br />

JJ: Proszę spróbować w dwóch zdaniach<br />

powiedzieć, czym tak <strong>na</strong>prawdę jest architektura<br />

pasyw<strong>na</strong>.<br />

TP: Oto <strong>na</strong>sza definicja budynku pasywnego,<br />

którą <strong>na</strong>jczęściej wykorzystujemy<br />

w prezentacjach:<br />

BUDYNEK PASYWNY to taki, który poprzez:<br />

ukształtowanie bryły i rozmieszczenie<br />

okien,<br />

wysoką termoizolacyjność i szczelność<br />

przegród,<br />

system wentylacji z odzyskiem ciepła,<br />

w sposób bierny (pasywny) wykorzystuje<br />

energię słoneczną i wewnętrzne źródła<br />

ciepła do celów grzewczych.<br />

SC: Mają Panowie <strong>na</strong> swoim koncie już<br />

kilka realizacji pasywnych, m.in. wspomnianą<br />

i wyróżnioną w kilku konkursach halę sportową<br />

w Słomnikach. Czy w pracowni powstają<br />

już kolejne projekty tego typu?<br />

MS: W biurze zajmujemy się niemal wyłącznie<br />

przygotowywaniem dokumentacji projektowej<br />

dla obiektów w standardzie architektury<br />

pasywnej. Aktualnie pracujemy <strong>na</strong>d kilkoma<br />

kolejnymi projektami budynków użyteczności<br />

publicznej. Realizujemy m.in. przedszkole<br />

w Słomnikach oraz dom kultury w Osobnicy,<br />

który będzie budynkiem zeroenergetycznym.<br />

22<br />

Dziękujemy za rozmowę.<br />

Sala gim<strong>na</strong>stycz<strong>na</strong> w Waganowicach koło Słomnik – widok od strony wschodniej<br />

Laboratorium geotermalne w Miękini pod Krzeszowicami widok II<br />

Hala sportowa w Adamowie, budynek w standardzie pasywnym zeroemisyjny<br />

Rysunki i wizualizacje: archiwum Architektury Pasywnej

Projekt z okładki<br />

ARCHETURA<br />

Biurowiec własny architekta<br />

Z założenia budynek miał być nie tylko<br />

biurowcem, ale także interesującym punktem<br />

<strong>na</strong> mapie Krakowa. To bardzo ciekawe<br />

miejsce, gdzie po latach zaniedbania<br />

pojawia się coraz więcej obiektów biurowych<br />

i mieszkalnych. Nie brak w okolicy<br />

realizacji sprzed kilkudziesięciu lat, zwracających<br />

uwagę historyzującym detalem,<br />

tworzących charakterystyczne dla miasta<br />

<strong>na</strong>pięcia i kontrasty. Taka atmosfera zachęca,<br />

a wręcz zobowiązuje do eksperymentów<br />

i poszukiwań formalnych.<br />

24 25

fot. Lech Kwartowicz, archiwum: Archetonu i Barwy System<br />

Detal klinkierowej fasady Elewacja bocz<strong>na</strong><br />

Choć projekt w <strong>na</strong>jbardziej ogólnym zarysie<br />

cechuje prosta, uporządkowa<strong>na</strong> forma,<br />

pełen jest różnorodnych cytatów i inspiracji.<br />

Fronton budynku <strong>na</strong>wiązuje do monumentalnych<br />

pylonów egipskich świątyń. Rozdzielają<br />

go przeszklenie i świetlik w dachu, wprowadzające<br />

światło do wewnętrznego atrium. Zaplanowano<br />

tam bardzo obszerną, reprezentacyjną<br />

część komunikacyjną, która stanowi<br />

z<strong>na</strong>komite miejsce do organizowania konferencji,<br />

spotkań biznesowych, ale także imprez<br />

kulturalnych: wystaw, koncertów, pokazów<br />

filmowych itp. Surową bryłę przekrywa attykowy<br />

dach <strong>na</strong>wiązujący swoją lekkością do<br />

pałaców renesansowych w Wenecji i Palma<br />

de Majorka.<br />

Lokalizacja i funkcja<br />

Istniejące obiekty zlokalizowane przy<br />

ul. Cystersów tworzą niezwykle zróżnicowane<br />

sąsiedztwo pod względem formy, funkcji,<br />

skali i intensywności zabudowy. Takie warunki<br />

z jednej strony działają inspirująco i pobudzają<br />

wyobraźnię, z drugiej – niezwykle utrudniają<br />

rozwiązywanie problemów technicznych,<br />

związanych z dojazdem, parkowaniem, odpowiednim<br />

doświetleniem pomieszczeń i zachowaniem<br />

prywatności w niektórych strefach.<br />

Stąd idea wewnętrznego atrium, doświetlającego<br />

wnętrza biurowe przez wszystkie cztery<br />

<strong>na</strong>ziemne kondyg<strong>na</strong>cje. Choć rzut biurowca<br />

ukształtowano w taki sposób, aby maksymalnie<br />

wykorzystać powierzchnię działki, miąższ<br />

bryły został rozluźniony. Dzięki temu powstał<br />

wyjątkowo przyjazny dla człowieka klimat<br />

sprzyjający pracy.<br />

W budynku przeważa funkcja biurowa.<br />

Zrealizowano cztery kondyg<strong>na</strong>cje, <strong>na</strong> których<br />

z<strong>na</strong>jdują się odpowiednio przystosowane pomieszczenia.<br />

Ich strukturę stanowią otwarte<br />

przestrzenie dostępne z galerii atrium.<br />

W podpiwniczeniu zaprojektowano garaż<br />

wielostanowiskowy i wnętrza techniczne.<br />

Wszystkie kondyg<strong>na</strong>cje <strong>na</strong>dziemne połączono<br />

dwiema klatkami schodowymi ewakuacyjnymi<br />

oraz dwiema windami osobowymi. Jed<strong>na</strong><br />

z klatek prowadzi do kondyg<strong>na</strong>cji piwnicznej.<br />

Budynek dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych.<br />

Najciekawsza była praca <strong>na</strong>d ogólnodostępnymi<br />

wnętrzami holu wejściowego<br />

z biurem i bufetem oraz <strong>na</strong>d przestrzenią wewnętrznego<br />

patio przekrytego świetlikiem.<br />

Inteligencja<br />

i energooszczędność<br />

Obiekt <strong>na</strong>leży do klasy A budynków biurowych.<br />

Wykorzystano materiały i urządzenia<br />

o <strong>na</strong>jlepszych parametrach technicznych, a jednocześnie<br />

zastosowano <strong>na</strong>jnowsze technologie.<br />

Budynek wyposażono, między innymi, w:<br />

wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła<br />

oraz klimatyzację sterowaną za pomocą BMS,<br />

syg<strong>na</strong>lizację przeciwpożarową,<br />

oświetlenie awaryjne,<br />

system monitoringu i kontroli dostępu,<br />

żaluzje zewnętrzne sterowane za pomocą<br />

stacji pogodowej,<br />

ok<strong>na</strong> zewnętrzne wyposażone w automatykę<br />

otwierania,<br />

przeszklenia zewnętrzne o <strong>na</strong>jwyższych<br />

parametrach cieplnych,<br />

centralny system odkurzania,<br />

podłogi techniczne podniesione.<br />

W obiekcie zlokalizowano dwie wydzielone<br />

i wyposażone w samoczynne urządzenia<br />

oddymiające klatki schodowe ewakuacyjne.<br />

Jed<strong>na</strong> usytuowa<strong>na</strong> jest od strony północnej,<br />

a druga – od strony południowej. Klatka od<br />

strony południowej prowadzi <strong>na</strong> taras widokowy<br />

z<strong>na</strong>jdujący się <strong>na</strong> dachu, ale nie obsługuje<br />

piwnicy, do której moż<strong>na</strong> dostać się jedynie<br />

z klatki od strony północnej. Zaprojektowano<br />

również dwie windy osobowe.<br />

W biurowcu zrealizowano oświetlenie<br />

awaryjne – bezpieczeństwa i ewakuacyjne.<br />

Zabudowano odpowiednie oprawy w obrębie<br />

pionowych i poziomych dróg ewakuacyjnych<br />

oraz w garażu. Zamontowano instalacje<br />

samoczynnego usuwania dymu i gazów pożarowych<br />

z przestrzeni klatek schodowych<br />

oraz szybów dźwigów. Na wewnętrznym<br />

przekrytym dziedzińcu (patio) o kubaturze<br />

po<strong>na</strong>d 4 000 m 3 zastosowano rozwiązania<br />

techniczne zabezpieczające przed zadymieniem.<br />

Budynek wyposażono również w instalację<br />

przeciwpożarową hydrantową, zasilaną<br />

ze zbiornika przeciwpożarowego. Hydranty<br />

rozmieszczono <strong>na</strong> wszystkich kondyg<strong>na</strong>cjach<br />

w sposób zapewniający skuteczny dostęp do<br />

pomieszczeń.<br />

Dodatkowo, w obiekcie zainstalowano<br />

system syg<strong>na</strong>lizacji pożaru, zapewniający<br />

pełną ochronę budynku. Oz<strong>na</strong>cza to, że zabezpieczone<br />

są wszystkie wnętrza, w tym<br />

również garaż. Zastosowano także odrębny<br />

system adresowalny, pętlowy, gwarantujący<br />

wysoką jakość funkcjonowania i niezawodność,<br />

pracujący w układzie dialogowym.<br />

26<br />

Pasaż wewnętrzny<br />

27

Przestrzeń holu<br />

Wykończenia<br />

Ściany zewnętrzne wyko<strong>na</strong>ne zostały<br />

w technologii warstwowej wentylowanej<br />

z klinkierową okładziną elewacyjną. Rozwiązanie<br />

to zapewnia bardzo dobre parametry<br />

cieplne, a warstwa klinkierowa nie tylko wspaniale<br />

wygląda, ale również dosko<strong>na</strong>le chroni<br />

elewacje przed niekorzystnymi warunkami<br />

atmosferycznymi. Ok<strong>na</strong> wyposażono w żaluzje<br />

zewnętrzne, sterowane automatycznie<br />

za pomocą stacji pogodowej. Rozwiązanie to<br />

zwiększa komfort pracy oraz wywołuje wrażenie<br />

„żyjących” elewacji. Od stron wschodniej<br />

(wejściowej) oraz zachodniej zrealizowano<br />

duże przeszklenia, które bardzo dobrze<br />

doświetlają przestrzeń holu oraz wewnętrzne<br />

patio. Jako konstrukcję mocowanego punktowo<br />

przeszklenia frontowego zastosowano<br />

żebra szklane, osiągając efekt lekkości i transparentności<br />

fasady. Podniebienie dachu oraz<br />

fragmenty elewacji wykończono płytami typu<br />

alucobond, czyli materiałem bardzo trwałym<br />

i estetycznym.<br />

Wewnątrz budynku zastosowano głównie<br />

materiały <strong>na</strong>turalne o <strong>na</strong>jwyższych parametrach<br />

technicznych, tworzące specyficzny,<br />

niepowtarzalny klimat. Ściany pionów<br />

sanitarnych i socjalnych wyko<strong>na</strong>ne zostały<br />

z cegły klinkierowej. Na posadzkach przestrzeni<br />

komunikacyjnych ułożono parkiet<br />

przemysłowy z drew<strong>na</strong> egzotycznego merbau.<br />

Posadzkę holu wykończono kostką kamienną<br />

oraz dużymi płytami z tego samego<br />

surowca. W pomieszczeniach sanitarnych<br />

również zastosowano kamień <strong>na</strong>turalny <strong>na</strong><br />

podłogach oraz fragmentach ścian. Blaty pod<br />

umywalkami wyko<strong>na</strong>no – podobnie jak posadzkę<br />

ciągów komunikacyjnych – z drew<strong>na</strong><br />

egzotycznego merbau. W budynku, jako materiał<br />

wykończeniowy, pojawił się też szlifowany<br />

beton architektoniczny. Konstrukcję<br />

przeszklenia od strony zachodniej oraz świetlików<br />

dachowych zrealizowano z drew<strong>na</strong><br />

klejonego w kolorze <strong>na</strong>turalnym. Szkło oraz<br />

elementy ze stali nierdzewnej szczotkowanej<br />

<strong>na</strong>dają wewnętrznemu patio lekkości,<br />

a dzięki orygi<strong>na</strong>lnej grze światła i cienia uatrakcyjniają<br />

przestrzeń. Warto zwrócić uwagę <strong>na</strong>:<br />

windę panoramiczną, schody i kładkę szklaną,<br />

balustrady w całości wyko<strong>na</strong>ne ze szkła,<br />

kładki stalowe ażurowe, wewnętrzne ścianki<br />

przeszklone oraz duży świetlik dachowy.<br />

Wewnętrzne patio to przestrzeń bardzo<br />

jas<strong>na</strong> i ciepła, z przyjemnością się tam przebywa.<br />

Zastosowanie obszernych przeszkleń<br />

w ściankach oddzielających dziedziniec od<br />

pomieszczeń biurowych sprawiło, że wnętrza<br />

te zostały optycznie powiększone.<br />

Węzeł sanitarny<br />

www.idealstandard.de www.idealstandard.com.au www.idealstandard.at www.idealstandard.it www.idealstandard.pl www.idealstandard.fr www.ideal-standard.co.uk www.idealstandard.ie www.idealstandard.bg<br />

Wejście do budynku<br />

28<br />

29<br />

Armatura<br />

Wanny<br />

Ideal Standard – innowacyjne rozwiązania łazienkowe<br />

- dostawca produktów <strong>na</strong> biurowiec Archetura.<br />

Kabiny<br />

Ideal Standard Polska Sp. z o.o.<br />

ul. Ostrowskiego 7, 53-238 Wrocław<br />

tel. 71 79 55 075, fax.71 79 55 070<br />

Wellness<br />

Meble<br />

Ceramika<br />

www.idealstandard.gr www.idealstandard.nl www.idealstandard.ru www.idealstandard.cz www.idealstandard.be www.idealstandard.dk www.idealstandard.no www.idealstandard.lv www.idealstandard.se www.idealstandard.ro<br />

www.idealstandard.es www.ideal-standard.hu www.idealstandard-egypt.com www.idealstandardturkey.com www.jado.com m

Przeszklenie dachu<br />

Ze względu <strong>na</strong> specyfikę projektu, praca<br />

<strong>na</strong> każdym etapie była przyjemnością,<br />

a jednocześnie dużym wyzwaniem. Zarówno<br />

w fazie projektowania, jak i później, <strong>na</strong> etapie<br />

wyko<strong>na</strong>wczym, pomocne było komputerowe<br />

modelowanie przestrzenne prawie każdego<br />

elementu budynku. Stworzenie wirtualnego<br />

obiektu umożliwiało szybką ocenę i ewentualne<br />

korygowanie przyjętych rozwiązań.<br />

Projektowanie i budowanie dla siebie zapewnia<br />

swego rodzaju komfort pracy. Moż<strong>na</strong><br />

pominąć niejako uzgodnienia czy negocjacje<br />

z inwestorem. Nie oz<strong>na</strong>cza to jed<strong>na</strong>k, że<br />

mogliśmy pozwolić sobie <strong>na</strong> całkowite szaleństwo.<br />

Mając ściśle określony budżet, <strong>na</strong><br />

pewnych etapach musieliśmy szukać rozwiązań<br />

zamiennych. Sztuką jest wyważenie<br />

wszystkich elementów. Czy <strong>na</strong>m się to udało?<br />

Oceńcie sami.<br />

Archeton<br />

Wewnętrzne patio<br />

Lokalizacja/adres Kraków, ul. Cystersów 9<br />

Pracownia projektowa Archeton sp. z o.o.<br />

Architekt prowadzący arch. Ryszard Czapla<br />

arch. Piotr Chowaniec,<br />

Architekci<br />

arch. Michał Nowak,<br />

arch. Maciej Sobczyk,<br />

arch. Paweł Szumielewicz<br />

Data opracowania 2005–2009 r.<br />

Data realizacji 2009/2010 r.<br />

Inwestor Firma Archeton sp. z o.o.<br />

Powierzchnia całkowita 5 020 m2 Powierzchnia zabudowy 1 170 m2 Kubatura brutto 26 368 m3 Generalny wyko<strong>na</strong>wca Firma Archeton sp. z o.o.<br />

Producent mebli BN Offi ce Solution<br />

Producent metalowych sufi tów podwieszanych Barwa System sp. z o.o.<br />

Żaluzje fasadowe typ E80AFA2 WAREMA<br />

538,95 m2 Zakład Budowlano - Montażowy<br />

oraz sterowanie Quatronic Dialog Tomasz Jasieński<br />

Armatura sanitar<strong>na</strong> (Ideal Standard i Jado),<br />

ceramika sanitar<strong>na</strong> (Ideal Standard)<br />

Ideal Standard Polska sp. z o.o.<br />

Biuro Archetura Przeszklenie frontowe<br />

metalowe<br />

sufity podwieszane<br />

Biurowiec ARCHETURA, Kraków CH Sfera, Bielsko-Biała Przedszkole w Marklowicach Cuprum Are<strong>na</strong>, Lubin<br />

żaluzje<br />

www.barwasystem.pl<br />

BARWA SYSTEM sp. z o.o.<br />

11-034 Stawiguda<br />

ul. Przemysłowa 21<br />

tel. +48 89 522 09 10<br />

fax +48 89 522 09 20<br />

fax +48 89 512 65 96<br />

NIP: 739-28-75-782<br />

biuro@barwasystem.pl<br />

Filia Sosnowiec<br />

41-200 Sosnowiec<br />

ul. Plonów 21<br />

tel./fax +48 32 290 65 00-01<br />

sosnowiec@barwasystem.pl<br />

PARTNER FIRMY WAREMA<br />

je j<br />

fasadowe<br />

fasadowe asadowe<br />

www.markizy.pl<br />

30 BIURO TECHNICZNO-HANDLOWE, ul. I POPRZECZNA 10A, 04-602 WARSZAWA, tel. 22 812 05 09, e-mail: jasienski@jasienski.com.pl

Realizacje w Polsce<br />

Barbara Berndt – Dyrektor<br />

Sprzedaży i Marketingu sieci<br />

hoteli PURO w Polsce<br />

Czy inwestor nie obawiał się lokalizacji inwestycji<br />

w Dzielnicy Czterech Świątyń?<br />

Celem klienta była lokalizacja hotelu w takim<br />

miejscu, które tętni życiem przez cały rok. Oczywiście,<br />

nie bez z<strong>na</strong>czenia była bliskość ścisłego centrum<br />

Wrocławia. Dziś wiemy, że decyzja sprzed dwóch<br />

lat, dotycząca usytuowania hotelu właśnie w tej<br />

dzielnicy, była słusz<strong>na</strong>. Inwestora nie zraził kontekst<br />

historyczny, a zaproponowa<strong>na</strong> architektura, choć<br />

w formie współczesnej, dobrze wpisuje się w ciąg<br />

pierzei ul. Włodkowica.<br />

Ponieważ koncept PURO ogranicza niektóre<br />

usługi wewnętrzne, ich bliskość w bezpośrednim sąsiedztwie<br />

była kluczowa. Chcieliśmy, aby gość czuł się<br />

tu dobrze i miał możliwość zrealizowania wszystkich<br />

swoich potrzeb tuż po przekroczeniu progu hotelu.<br />

Przykładowo, choć nie mamy tradycyjnej restauracji,<br />

<strong>na</strong> ul. Włodkowica jest ok. pięciu, sześciu lokali gastronomicznych.<br />

Na korzystanie z ich oferty <strong>na</strong>si klienci<br />

mają zniżki. Mimo że nie oferujemy SPA, w pobliżu<br />

są renomowane kluby fitness, a <strong>na</strong> tyłach budynku<br />

przebiega niedawno wyremontowany, zielony pasaż.<br />

Przychodząc rano do pracy, często spotykam <strong>na</strong>szych<br />

gości, którzy właśnie wracają z joggingu. Ostatnio<br />

jed<strong>na</strong> z pań uprawiała jogę w hotelowym ogrodzie.<br />

Ponieważ położony jest on po stronie południowej,<br />

dodatkowo ustawiliśmy tam leżaki.<br />

Jak goście postrzegają inteligencję budynku?<br />

Czy od<strong>na</strong>jdują się w zastosowanych nowościach<br />

technicznych?<br />

Tak, jak <strong>na</strong>jbardziej. Jako pierwsi w Polsce zdecydowaliśmy<br />

się <strong>na</strong> takie rozwiązania. Odwiedzającym<br />

od razu się spodobały. Hotel został otwarty<br />

pierwszego kwietnia, a już <strong>na</strong>stępnego dnia zabrakło<br />

wolnych pokoi. Również w maju zainteresowanie<br />

było duże. Po zakończeniu pobytu klienci pozostawiają<br />

opinie <strong>na</strong> stro<strong>na</strong>ch internetowych, przez które<br />

dokonywali rezerwacji – przeważają te pozytywne.<br />

Rezerwacja pokoi przez Internet jest pierwszą<br />

„oz<strong>na</strong>ką” inteligencji hotelu. Jeśli gość nie ma problemu<br />

z jej przeprowadzeniem, to będzie się dosko<strong>na</strong>le<br />

czuł w <strong>na</strong>szych pokojach i poradzi sobie<br />

z każdym zastosowanym rozwiązaniem technicznym.<br />

Warto podkreślić, że rezerwacja internetowa to metoda<br />

szybka i wygod<strong>na</strong>, która oszczędza czas i pieniądze<br />

gościa, a i dla <strong>na</strong>s stanowi korzyść fi<strong>na</strong>nsową.<br />

Oczywiście, przyjmujemy również większe grupy,<br />

w których są np. osoby starsze. Wyposażenie pokoju<br />

nie odbiega jed<strong>na</strong>k od tych z<strong>na</strong>nych z innych hoteli,<br />

a światło moż<strong>na</strong> zapalić i zgasić także w sposób tradycyjny.<br />

Nie trzeba korzystać z panelu dotykowego.<br />

Wiele osób było zaskoczonych, że gdy wstają<br />

„Zależało <strong>na</strong>m <strong>na</strong> możliwości wykreowania atmosfery<br />

przez gościa samodzielnie. W tym celu<br />

<strong>na</strong>leżało uwzględnić takie czynniki, jak: światło,<br />

dźwięk, obraz, ciepło” – o pierwszym <strong>na</strong> świecie<br />

hotelu marki PURO, zbudowanym w rekordowym<br />

czasie jednego roku, z zarządzającym projektem<br />

Ireneuszem Dudkiem, specjalistą z branży IT Piotrem<br />

Kłakiem oraz Barbarą Berndt – Dyrektor<br />

Sprzedaży i Marketingu rozmawiali Szymon Ciach<br />

i Joan<strong>na</strong> Jabłońska.<br />

PURO<br />

Inteligentny hotel we Wrocławiu<br />

w nocy z łóżka, automatycznie podświetla im się<br />

droga do łazienki. Łagodne światło pojawia się pod<br />

kamykami otaczającymi przeszklone kabiny łazienkowe.<br />

Efekt jest bardzo miły dla oka.<br />

Po przybyciu do hotelu odwiedzający mogą<br />

skorzystać z check-in kiosku – rozwiązania niestosowanego<br />

wcześniej w hotelach w Polsce, ale<br />

podobnego do urządzeń z<strong>na</strong>jdujących się <strong>na</strong> lotniskach.<br />

Wielu gości dziwi się, że już w tej strefie<br />

oczekuje <strong>na</strong> nich concierge, ponieważ spodziewają<br />

się całkowitej samoobsługi. Niektórzy klienci przyz<strong>na</strong>ją,<br />

że obawiali się pustego holu i komputerów.<br />

Po przybyciu są mile zaskoczeni. Za pobyt moż<strong>na</strong><br />

zapłacić przez Internet bądź <strong>na</strong> miejscu – kartą albo<br />

gotówką.<br />

Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest panel<br />

dotykowy umieszczony w każdym pokoju. Dzięki<br />

niemu moż<strong>na</strong> sterować klimatyzacją i kolorem<br />

światła, <strong>na</strong>stawić budzik, sprawdzić prognozę pogody,<br />

a także wezwać room service. Ostatnia usługa<br />

polega <strong>na</strong> <strong>na</strong>tychmiastowym wybraniu numeru<br />

do współpracującej z <strong>na</strong>mi restauracji Odnova,<br />

z<strong>na</strong>jdującej się <strong>na</strong>przeciw hotelu. Gość może złożyć<br />

zamówienie, które w ciągu dwudziestu minut<br />

jest dostarczane do pokoju przez kelnera. Wielu<br />

hotelarzy dziwiło się, że nie zdecydowaliśmy się<br />

<strong>na</strong> własną restaurację, ale przecież generuje o<strong>na</strong><br />

niezwykle wysokie koszty, wymaga intensywnej<br />

promocji, a <strong>na</strong>si goście bardzo chętnie korzystają<br />

z restauracji sąsiadujących, zwłaszcza że po okazaniu<br />

karty hotelowej otrzymują atrakcyjny rabat.<br />

Opowiadając o rozwiązaniach inteligentnych,<br />

warto wspomnieć o systemie zarządzania ce<strong>na</strong>mi.<br />

Przy zmniejszonym zatrudnieniu jest on szczególnie<br />

ważny, ponieważ pomaga monitorować rynek,<br />

a<strong>na</strong>lizować archiwa, zarządzać hotelem i dostosowywać<br />

ceny do aktualnej sytuacji <strong>na</strong> rynku. Dzięki<br />

elastycznej polityce cenowej wiele zyskujemy. Jeśli<br />

w mieście nic się nie dzieje, a hotele nie mają zbyt<br />

wielu gości, niższa ce<strong>na</strong> przyciąga klientów. Oczywiście,<br />

nie chcemy zaburzać funkcjonowania rynku,<br />

zawsze zachowujemy odpowiednie proporcje. Nie<br />

opieramy się jedynie <strong>na</strong> prognozach komputerowych,<br />

działanie systemu zawsze kontroluje człowiek.<br />

Dla gości, którzy rezerwują i płacą za pobyt<br />

z dużym wyprzedzeniem, oferta cenowa jest jed<strong>na</strong>k<br />

bardzo korzyst<strong>na</strong> – przypomi<strong>na</strong> to funkcjonowanie<br />

tanich linii lotniczych, gdzie decydując się <strong>na</strong><br />

pewne restrykcje, ce<strong>na</strong> jest <strong>na</strong>wet kilkakrotnie niższa<br />

od standardowej.<br />

Czy śniadania również mają formę samoobsługową?<br />

Śniadanie oferowane jest w formie bufetu,<br />

jed<strong>na</strong>k z<strong>na</strong>cznie różni się od tradycyjnych śniadań<br />

hotelowych. Proponujemy coś w rodzaju „coffeeshopu”.<br />

Są ka<strong>na</strong>pki, tortille, również <strong>na</strong> ciepło,<br />

a do tego dodatki – sałatki, świeże warzywa, owoce.<br />

Moż<strong>na</strong> przyjść do <strong>na</strong>s <strong>na</strong> śniadanie lub zabrać<br />

posiłek ze sobą, <strong>na</strong> wynos. Gościom udostępniliśmy<br />

także ekspres do kawy, aktywowany kartą do<br />

pokoju – oczywiście w cenie noclegu.<br />

32 Elewacja południowa nocą<br />

33

Inteligencja hotelu jest pewnie wyzwaniem<br />

dla pracowników...<br />

Zespół radzi sobie świetnie. Osoby, które<br />

podjęły pracę, mają szansę <strong>na</strong> rozwój. Inwestor,<br />

decydując się <strong>na</strong> zaawansowane rozwiązania<br />

techniczne, dosko<strong>na</strong>le przygotował<br />

pracowników i przybliżył im wszystkie inteligentne<br />

<strong>na</strong>rzędzia. Zespół został zatrudniony<br />

dużo wcześniej, zanim otwarto hotel. Dzięki<br />

temu personel miał czas <strong>na</strong> przyzwyczajenie<br />

się do nietypowych warunków i teraz może<br />

skupiać całą uwagę <strong>na</strong> <strong>na</strong>jważniejszym, czyli<br />

<strong>na</strong> obsłudze gości.<br />

Wspomi<strong>na</strong>ła Pani o przeszklonych łazienkach.<br />

Czy to rozwiązanie się sprawdziło?<br />

Tak, ponieważ tę strefę moż<strong>na</strong> oddzielić<br />

od pokoju za pomocą grubej kotary, co gwarantuje<br />

prywatność. Jest to szczególnie ważne<br />

Fasada północ<strong>na</strong> w pierzei ul. Włodkowica<br />

w przypadku pokoi od strony ul. Włodkowica,<br />

ponieważ sąsiadujące kamienice z<strong>na</strong>jdują się<br />

stosunkowo blisko.<br />

Czy w trakcie prac archeologicznych<br />

odkryto jakieś z<strong>na</strong>leziska?<br />

Więcej <strong>na</strong> pewno opowiedzieliby o tym<br />

archeolodzy z firmy Akme. Ja mogę powiedzieć,<br />

że element podkreślający istnienie <strong>na</strong><br />

tej działce ściany fortyfikacji miejskiej z XIII w.<br />

został zaakcentowany <strong>na</strong> poziomie -1 w postaci<br />

ściany murowanej z cegły.<br />

Jakiego rodzaju pokoje z<strong>na</strong>jdują się<br />

w PURO?<br />

Łącznie jest ich 102 – 97 dwuosobowych<br />

i pięć jedynek. Zrezygnowaliśmy z apartamentów<br />

czy pokoi business class – zdecydowaliśmy<br />

się <strong>na</strong> standard Superior. Według polskiej<br />

klasyfikacji z<strong>na</strong>leźliśmy się w grupie hoteli trzygwiazdkowych,<br />

głównie ze względu <strong>na</strong> brak<br />

restauracji, ale standard przyjętych rozwiązań<br />

i zastosowanych materiałów wykończeniowych<br />

jest zdecydowanie wyższy. Pokoje dwuosobowe<br />

wyposażyliśmy w jedno duże łóżko, tzw.<br />

double, lub dwa – twin. Oferujemy również<br />

nowoczesny system spi<strong>na</strong>nia dwóch materacy<br />

w jeden, <strong>na</strong> które zostaje <strong>na</strong>łożony dodatkowy<br />

duży materac – w ten sposób powstaje standard<br />

king. Dwa pokoje zostały dostosowane<br />

do potrzeb osób niepełnosprawnych – z myślą<br />

o komforcie gościa zapewniono szerokie wejście,<br />

obniżoną wysokość włączników światła<br />

i uchwytów do otwierania okien, odpowiednio<br />

wyposażone łazienki i przestrzeń manewrową.<br />

Czy w hotelu z<strong>na</strong>jduje się również zaplecze<br />

konferencyjne?<br />

Początkowo zasta<strong>na</strong>wialiśmy się <strong>na</strong>d rezyg<strong>na</strong>cją<br />

z tej usługi, ale okazało się, że zapotrzebowanie<br />

<strong>na</strong> tego typu sale jest ogromne.<br />

W związku z ograniczoną ilością personelu<br />

część konferencyj<strong>na</strong> nie jest duża, składa<br />

się z trzech sal. Największa liczy 48 m 2 (<strong>na</strong><br />

45 osób), kolej<strong>na</strong> ma 32 m 2 (<strong>na</strong> ok. 30 osób),<br />

a <strong>na</strong>jmniejsza – 23 m 2 (<strong>na</strong> 12 osób) – w ustawieniu<br />

board room z dużym stołem konferencyjnym<br />

i wygodnymi fotelami. Sale nowocześnie<br />

wyposażono, a wszystkie urządzenia są dostępne<br />

w cenie wy<strong>na</strong>jmu. Obserwujemy wyraźne<br />

zainteresowanie tymi przestrzeniami, mimo że<br />

centrum konferencyjne jest kameralne.<br />

Architekturę hotelu opracowywali projektanci<br />

wrocławscy, a wnętrza angielscy.<br />

Co jest przyczyną takiego podziału?<br />

Ze względu <strong>na</strong> historyczny kontekst dzielnicy<br />

zaufaliśmy doświadczeniu architekta<br />

Andrzeja Hubki z pracowni APA Hubka. Dzięki<br />

niemu projekt, choć inny i nowoczesny,<br />

zachował skalę otaczających kamienic. Dużo<br />

bardziej „odważ<strong>na</strong>” jest fasada tyl<strong>na</strong>, gdzie<br />

sąsiedztwo ogrodu i pasa zieleni miejskiej pozwoliło<br />

<strong>na</strong> swobodniejsze rozwiązania.<br />

Natomiast agencja Blacksheep to światowej<br />

sławy designerzy. Niedawno ukończyli<br />

realizację londyńskiego baru sushi, gdzie<br />

również zastosowano wiele rozwiązań inteligentnych<br />

i technicznych detali. Zaproponowany<br />

przez nich wystrój hotelu bardzo<br />

podoba się <strong>na</strong>szym gościom.<br />

Jak rozwiązano problem z miejscami<br />

postojowymi?<br />

W hotelu z<strong>na</strong>jduje się garaż podziemny <strong>na</strong><br />

25 miejsc, co w zupełności wystarcza. Goście<br />

często przylatują, przyjeżdżają pociągami, a ci<br />

przyjeżdżający samochodami chętnie u <strong>na</strong>s parkują.<br />

W przypadku braku miejsc <strong>na</strong> <strong>na</strong>szym parkingu,<br />

zachęcamy klientów do skorzystania z pobliskiego<br />

wielopoziomowego garażu ki<strong>na</strong> Helios.<br />

Kończą Państwo projekt w Krakowie.<br />

Będą <strong>na</strong>stępne realizacje?<br />

Na razie koncentrujemy się <strong>na</strong> tej właśnie<br />

inwestycji. Projekt budynku jest już gotowy,<br />

ale zasta<strong>na</strong>wiamy się <strong>na</strong>d usytuowaniem lobby,<br />

sal konferencyjnych, rozwiązaniem parteru.<br />

Myślimy o Warszawie, Gdańsku i innych<br />

dużych aglomeracjach. Szukamy działek. Na<br />

razie koncentrujemy się <strong>na</strong> rynku polskim.<br />

Dziękujęmy za rozmowę.<br />

Joan<strong>na</strong> Jabłońska: W dużym stopniu hotel<br />

PURO jest „samoobsługowy”. Jakie elementy<br />

obiektu zostały objęte instalacjami<br />

inteligentnymi?<br />

Ireneusz Dudek: Właściwie funkcjonowanie<br />

całego hotelu opiera się <strong>na</strong> współczesnych<br />

technologiach, choć nie wiem, czy <strong>na</strong>zwa<br />

„samoobsługowy” jest właściwa.<br />

Piotr Kłak: Stosowanie technologii inteligentnych<br />

w budynku to ogólny trend<br />

w światowym hotelarstwie. Wciąż poszukuje<br />

się sposobów <strong>na</strong> przyciągnięcie klientów.<br />

Większość osób bez problemu posługuje<br />

się współczesnymi osiągnięciami techniki,<br />

a wręcz nie potrafi się bez nich obyć.<br />

Nasza przygoda zaczęła się od poszukiwań<br />

przykładów tego typu realizacji <strong>na</strong> świecie<br />

i kreatorów idei hotelowych. Nawiązaliśmy<br />

kontakt z organizacją non-profit Hotel<br />

Technology Next Generation, zrzeszającą<br />

hotelarzy z całego świata, również doradców<br />

z tej branży oraz dostawców technologii,<br />

poszukujących nowych rozwiązań dla inwestorów<br />

hotelowych. Dzięki temu mieliśmy<br />

szanse poz<strong>na</strong>ć zarówno sprawdzone już, jak<br />

i nieudane rozwiązania, a tym samym wykreować<br />

nowy produkt.<br />

Szymon Ciach: Pojęcie „inteligencja hotelu”<br />

wymaga wyjaśnień, ponieważ kryje<br />

się za nim wiele z<strong>na</strong>czeń.<br />

ID: To prawda, każdy spodziewa się czegoś<br />

innego. Niektórzy bywają rozczarowani,<br />

kiedy okazuje się, że obiekt nie jest <strong>na</strong> tyle<br />

„samoobsługowy” i „inteligentny”, jak się tego<br />

spodziewali. Hotel nieprzypadkowo został<br />

zrealizowany w ciągu 12 miesięcy. Taki efekt<br />

zapewnia standard realizacji związany ze sposobem<br />

zarządzania projektem inwestycyjnym<br />

(Project Ma<strong>na</strong>gement). Oferują go firmy, które<br />

ten produkt dla PURO stworzyły – Hotel<br />

Inwest (ID) i IT PIK (PK)<br />

PK: Zależało <strong>na</strong>m <strong>na</strong> możliwości wykreowania<br />

atmosfery przez gościa samodzielnie.<br />

W tym celu <strong>na</strong>leżało uwzględnić takie czynniki,<br />

jak: światło, dźwięk, obraz, ciepło. Te<br />

cztery elementy od zawsze istniały w hotelarstwie,<br />

tworząc dobry bądź zły klimat. Do<br />

tej pory nie moż<strong>na</strong> było zmieniać tych parametrów<br />

w zależności od charakteru pobytu<br />

i indywidualnych potrzeb. Niektórzy goście<br />

zamierzają pracować, a inni przyjechali po to,<br />

aby się zrelaksować. Każdy człowiek ma również<br />

inne preferencje dotyczące kolorów czy<br />

dźwięków.<br />

Ireneusz Dudek, zarządzający projektem<br />

i Piotr Kłak – specjalista z branży IT<br />

Nadszedł czas podsumowań. To <strong>na</strong>si<br />

goście i inwestorzy ocenią przydatność zastosowanych<br />

rozwiązań. Nie chcemy przedwcześnie<br />

wyciągać wniosków, ale myślimy, że<br />

zrealizowaliśmy <strong>na</strong>sze zamierzenia.<br />

JJ: Czy jest to początek sieci hotelowej?<br />

ID: Tak, zrealizowaliśmy pierwszy <strong>na</strong><br />

świecie hotel marki PURO.<br />

SC: Skąd pomysł, aby prace <strong>na</strong>d tak<br />

wielkim przedsięwzięciem zacząć w Polsce,<br />

we Wrocławiu?<br />

ID: Inwestorzy, właściciele firmy Genfer<br />

Hotels, w oparciu o z<strong>na</strong>jomość polskiego rynku<br />

(byli twórcami marki Qubus Hotel) chcieli<br />

stworzyć dedykowany mu produkt. Zdecydowali<br />

się <strong>na</strong> rozwiązania nowoczesne, odbiegające<br />

od standardowych, z<strong>na</strong>nych i dotychczas<br />

dostępnych. Wyzwanie to zostało przez <strong>na</strong>s<br />

podjęte i w ten sposób udało się zrealizować<br />

pierwszy obiekt PURO.<br />

PK: Pogodziliśmy dwa całkowicie odmienne<br />

elementy, czyli wysoki standard<br />

i komfort pobytu z jego niewielkim kosztem.<br />

Nie zależało <strong>na</strong>m, aby hotel był pię-<br />

ciogwiazdkowy. Początkowo myśleliśmy<br />

<strong>na</strong>wet o dwóch gwiazdkach. Trzy zawdzięczamy<br />

przypadkowi związanemu z wymogami<br />

miasta Wrocławia w odniesieniu do<br />

zakupionej przez <strong>na</strong>s nieruchomości przy<br />

ul. Włodkowica. Wykorzystaliśmy to do<br />

stworzenia produktu o półkę wyższego,<br />

w stosunku do pierwotnych planów. Największym<br />

wyzwaniem było utrzymanie inwestycji<br />

w założonych ramach budżetu. Cel<br />

został osiągnięty, ale o żadnym szaleństwie<br />

nie było mowy.<br />

SC: Wysoki standard i staranne wyko<strong>na</strong>nie<br />

już dostrzeżono. Świadczą o tym np.<br />

komentarze <strong>na</strong> branżowych forach internetowych.<br />

ID: Osoby, które przyglądają się obiektowi<br />

z zewnątrz, oceniają końcowy efekt. My<br />

zdajemy sobie sprawę z każdego elementu.<br />

Wiemy również, co zrobilibyśmy i<strong>na</strong>czej,<br />

dysponując większym budżetem. Mimo to,<br />

jesteśmy bardzo zadowoleni, bo stosunek jakości<br />

rozwiązań do wydanych pieniędzy, czyli<br />

35 mln złotych, jest korzystny.<br />

34<br />

35<br />

Hol

Pokój<br />

SC: Wybra<strong>na</strong> lokalizacja jest bardzo<br />

korzyst<strong>na</strong>, ale z<strong>na</strong>jdujemy się przecież<br />

w Dzielnicy Czterech Świątyń, w sąsiedztwie<br />

zabytkowych kamienic i fosy. Czy miejsce<br />

realizacji było przyczyną problemów?<br />

ID: Wrocław to miasto bardzo otwarte<br />

i przyjazne. Mimo wielu zabytków nie brak<br />

w nim współczesnych inwestycji i innowacyjnych<br />

rozwiązań. Oczywiście, istniały obawy<br />

dotyczące wpisania obiektu w kontekst historyczny,<br />

co obserwowaliśmy <strong>na</strong> forach internetowych,<br />

ostatecznie jed<strong>na</strong>k spotykamy się<br />

z bardzo dobrymi opiniami. Przeko<strong>na</strong>liśmy<br />

się, że warto zaufać architektowi – <strong>na</strong>szym<br />

projektantem był Andrzej Hubka, właściciel<br />

pracowni APA Hubka. Dzięki niemu powstał<br />

piękny obiekt, obok którego trudno dzisiaj<br />

przejść obojętnie.<br />

Rozmowy z konserwatorem miejskim<br />

również prowadził architekt, któremu staraliśmy<br />

się nie przeszkadzać. Kiedy jed<strong>na</strong>k<br />

koncepcja <strong>na</strong>m się spodobała, chcieliśmy, aby<br />

zatwierdzono projekt w uzgodnionej formie.<br />

Wymagało to kilku spotkań, które <strong>na</strong> szczęście<br />

zakończyły się sukcesem, m.in. dzięki<br />

otwartości <strong>na</strong> nowatorskie wizje osób odpowiedzialnych<br />

za kształtowanie ładu urbanistycznego<br />

w mieście. Niebagatelny wpływ<br />

<strong>na</strong> ostateczny efekt miała również praca firmy<br />

wyko<strong>na</strong>wczej. RE-Bau z Krakowa zapewniła<br />

wysoką jakość usług, uzupełniając ważny element<br />

całej układanki.<br />

Warunki lokalizacji zostały jasno określone.<br />

Na działce musiał powstać trzygwiazdkowy<br />

obiekt hotelowy, a stan surowy zamknięty<br />

<strong>na</strong>leżało zrealizować do połowy 2011 r.<br />

– w przeciwnym razie inwestorowi groziły<br />

duże kary fi<strong>na</strong>nsowe. Podczas prac ziemnych<br />

wszystkim budynkom w sąsiedztwie podbiliśmy<br />

fundamenty, w pełni je zabezpieczając.<br />

Wybuch wieży prochowej z 1749 r. pozbawił<br />

to miejsce atrakcji archeologicznych. Poniżej<br />

poziomu posadowienia z<strong>na</strong>jdują się mury<br />

36<br />

obronne miasta, które zachowano w stanie<br />

nie<strong>na</strong>ruszonym.<br />

SC: Rozumiem, że w związku z sukcesem<br />

inwestycji „opiekę” <strong>na</strong>d kolejnymi<br />

projektami również sprawowała będzie<br />

pracownia APA Hubka?<br />

ID: Nie zamykamy drzwi przed sprawdzonymi<br />

kontrahentami, a za takiego uważam pracownię<br />

pa<strong>na</strong> Andrzeja Hubki. Zależy to jed<strong>na</strong>k<br />

od wielu czynników, w tym od miejsca planowanej<br />

inwestycji, uwarunkowań lokalnych. Pracę<br />

ze sprawdzonym architektem traktujemy jako<br />

wartość, z której <strong>na</strong>leży czerpać w przyszłości.<br />

SC: Jakie są dalsze plany związane z rozwojem<br />

PURO ?<br />

Następny obiekt planujemy wybudować<br />

w Krakowie. Chcielibyśmy, aby nosił z<strong>na</strong>mio<strong>na</strong><br />

rozwiązania wrocławskiego, stające się cechami<br />

hoteli PURO. Dotyczy to np. charakteru<br />

elewacji. Mam <strong>na</strong>dzieję, że będzie on możliwy<br />

do zaakceptowania w warunkach krakowskich.<br />

Niezwykle istotny element projektu,<br />

z którym bezpośrednio stykają się <strong>na</strong>si goście<br />

– aranżację wnętrz – podobnie jak we<br />

Wrocławiu powierzamy brytyjskiej firmie<br />

Blacksheep. Projekt realizuje dla <strong>na</strong>s pracownia<br />

B’ART, Bartłomieja Biełyszewa i nie <strong>na</strong>leży<br />

traktować tego faktu jako zaprzeczenia wcześniejszemu<br />

zdaniu. Świadczy to raczej o <strong>na</strong>szej<br />

otwartości <strong>na</strong> współpracę z wszystkimi,<br />

którzy są gotowi <strong>na</strong> „zarażenie się” bakcylem<br />

PURO i poddanie się rygorom wynikającym<br />

ze sposobu prowadzenia przez <strong>na</strong>s projektów.<br />

Inwestor planuje również inwestycje<br />

w kilku <strong>na</strong>jwiększych miastach Polski.<br />

JJ: Czy powtarzalność rozwiązań będzie<br />

dotyczyła tylko elewacji, czy także rozwiązań<br />

projektowych i materiałowych?<br />

ID: Planujemy zachować ciągłość rozwiązań<br />

zarówno projektowych, jak i większości<br />

materiałowych. Choć nie zamierzamy <strong>na</strong><br />

stałe wiązać się z konkretnymi markami, nie<br />

licząc oczywiście tych sprawdzonych.<br />

SC: Obsługa rozwiązań inteligentnych<br />

przez użytkownika odbywa się przeważnie<br />

w oparciu o panele dotykowe. Czy w przypadku<br />

hotelu PURO jest podobnie?<br />

PK: Obsługa poszczególnych wnętrz bazuje<br />

<strong>na</strong> rozwiązaniach zestandaryzowanych,<br />

ponieważ pokoje są podobne. Panel sterujący<br />

to przemysłowy komputer z matrycą<br />

dotykową, wbudowany w ścianę, pracujący<br />

w oparciu o system Windows XP Embedded.<br />

Jest urządzeniem wejścia-wyjścia dla modułu<br />

automatyki sterującej funkcjami pokoju.<br />

Projektanci mają pełną swobodę tworzenia<br />

architektury systemu, a ostatecznie rozwiązanie<br />

testują goście. Oczywiście, za<strong>dbali</strong>śmy<br />

o to, aby urządzenie sprostało oczekiwaniom<br />

użytkowników.<br />

SC: Czy tego typu panele stosuje się<br />

również w innych hotelach?<br />

PK: Nie, to autorski projekt – od koncepcji,<br />

poprzez dobór każdego elementu,<br />

<strong>na</strong> oprogramowaniu kończąc. Stworzenie<br />

interfejsu graficznego, bez względu <strong>na</strong> to, czy<br />

rozwiązanie będzie stosowane w domu jednorodzinnym,<br />

samochodzie czy hotelu, jest<br />

zagadnieniem trudnym. Jego podstawowym<br />

wymogiem jest prostota obsługi. Trudno sobie<br />

wyobrazić, aby takie urządzenie wymagało<br />

specjalnej instrukcji. Za pomocą panelu<br />

gość może zarówno dostosować pokój do<br />

swoich preferencji, korzystać z usług hotelowych,<br />

jak i komunikować się ze światem Podobnie<br />

jest z innymi technologiami, które wykorzystaliśmy<br />

w hotelu. Szukaliśmy gotowych<br />

rozwiązań, okazało się jed<strong>na</strong>k, że istnieją jedynie<br />

ich prototypy. Przykładowo, nie z<strong>na</strong>leźliśmy<br />

produktu, który połączyłby automatykę<br />

pokoju z systemem hotelowym. Moż<strong>na</strong> kupić<br />

elementy, ale integrację trzeba wyko<strong>na</strong>ć od<br />

początku. W trakcie realizacji stołu z czterema<br />

kioskami check-in, współpracowaliśmy<br />

aż z sześcioma firmami z Polski i krajów UE.<br />

Koordy<strong>na</strong>cja tego projektu wymagała dużego<br />

wysiłku i determi<strong>na</strong>cji. Prace trwały rok, ale<br />

spełniliśmy wszystkie założenia. Integratorem<br />

rozwiązania była wrocławska firma Vision<br />

Time.<br />

ID: Dodatkowo okazało się, że okablowanie<br />

urządzenia check-in musi być skoordynowane<br />

z umiejscowieniem nóg od stołu.<br />

Czasami <strong>na</strong>jprostsze sprawy potrafią wygenerować<br />

sporo problemów. Ostatecznie jed<strong>na</strong>k<br />

uzyskaliśmy zamierzony efekt.<br />

JJ: Czy z<strong>na</strong>jdujące się w hotelu urządzenia<br />

są ekologiczne?<br />

ID: 90% zastosowanych opraw funkcjonuje<br />

w oparciu o diody LED firmy Thorn, która<br />

oferuje produkty wysokiej jakości. Wszystkie<br />

elementy zintegrowane są w systemie BMS,<br />

uruchamiane dzięki czujkom ruchu. Oświetlenie<br />

działa tylko wtedy, gdy jest taka potrzeba.<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

Ewa Janus-Chaberko<br />

Dyrektor Regionu Swegon sp. z o.o.<br />

Centrale Swegon zostały zastosowane w hotelu PURO<br />

we Wrocławiu m.in. ze względu <strong>na</strong> ich cichą pracę. Które<br />

produkty zostały wybrane przez inwestora?<br />

Zwróciła Pani uwagę <strong>na</strong> <strong>na</strong>jważniejszy aspekt instalacji<br />

klimatyzacji w hotelu, a mianowicie – cichą pracę urządzeń.<br />

Pamiętajmy, że zapewnienie komfortu snu jest <strong>na</strong>jważniejszą<br />

funkcją obiektu, a <strong>na</strong>wet <strong>na</strong>jpiękniejsze wnętrza go nie zagwarantują,<br />

jeśli słyszalne będą niepożądane dźwięki.<br />

W hotelu PURO wykorzystano centrale GOLD – energooszczędność,<br />

wysoka sprawność odzysku ciepła oraz nowatorskie<br />

rozwiązanie wentylatora z aluminiowym wirnikiem i <strong>na</strong>pędem<br />

bezpośrednim <strong>na</strong> silnik EC to tylko niektóre z ich zalet.<br />

Nasza firma opracowała specjalny system klimatyzacji Swegon<br />

Hotel Solution dedykowany hotelom. W jego skład, oprócz<br />

centrali GOLD, wchodzą aparaty indukcyjne lub belki chłodzące<br />

oraz układ sterowania, który moż<strong>na</strong> połączyć z systemem<br />

rezerwacji gości hotelowych.<br />

Koncepcja PURO opiera się <strong>na</strong> technologii inteligencji<br />

budynku. Czy dostosowanie centrali do pracy w systemie<br />

wymagało indywidualnych rozwiązań?<br />

Centrale GOLD mają wbudowany układ automatyki.<br />

Fabrycznie zaprogramowano po<strong>na</strong>d 900 (!) funkcji, które są<br />

aktywowane w zależności od potrzeby, w momencie uruchomienia.<br />

Funkcja komunikacji umożliwia kontrolę pracy urządzenia<br />

przez system BMS, w protokołach: Bacnet, Modbus TCP,<br />

Modbus RTU, Metasys N2, Exoline, a poprzez dodatkową<br />

przystawkę – LON.<br />

W jakiej strefie umieszczono centrale, aby nie zakłócały<br />

spokoju gości?<br />

Lokalizacja nie ma z<strong>na</strong>czenia, gdyż lekkie, aluminiowe wirniki<br />

wentylatorów są bardzo ciche i dobrze wyważone. Drgania<br />

nie przenoszą się <strong>na</strong> ka<strong>na</strong>ły wentylacyjne ani <strong>na</strong> konstrukcje<br />

wsporcze. Jako jedyny producent nie zalecamy dodatkowych<br />

amortyzatorów pod centrale czy połączeń elastycznych do ka<strong>na</strong>łów<br />

wentylacyjnych.<br />

W hotelu PURO, ze względu <strong>na</strong> ograniczoną przestrzeń,<br />

centrale umieszczono <strong>na</strong> dachu, w bezpośrednim sąsiedztwie<br />

budynków mieszkalnych. Mając <strong>na</strong> uwadze dalsze plany inwestycyjne,<br />

powstają kolejne projekty, w których są rozpatrywane<br />

inne lokalizacje urządzeń. To również zaleta centrali GOLD<br />

– małe zapotrzebowanie <strong>na</strong> powierzchnię. Wynika to z faktu,<br />

że urządzenia peryferyjne, takie jak <strong>na</strong>grzewnice, chłodnice<br />

i tłumiki umieszcza się <strong>na</strong> ka<strong>na</strong>łach wentylacyjnych poza centralą.<br />

Rozmawiała Magdale<strong>na</strong> Buczek<br />

TM<br />

Swegon Hotel Solution<br />

Centrale klimatyzacyjne GOLD<br />

Nawiewniki<br />

Na właściwy klimat pomieszczeń wpływają: odpowiednia<br />

temperatura i wilgotność powietrza, brak przeciągów<br />

i zanieczyszczeń oraz niski poziom hałasu.<br />

Już od 20 lat Swegon oferuje w Polsce produkty i kompletne<br />

rozwiązania systemowe, zapewniające komfortowy klimat<br />

wewnątrz różnego rodzaju obiektów: hoteli, szpitali, biurowców,<br />

zakładów przemysłowych oraz budynków mieszkalnych<br />

i użyteczności publicznej.<br />

Swegon Sp. z o.o.<br />

62-080 Tarnowo Podgórne k/Poz<strong>na</strong>nia<br />

ul. Owocowa 23<br />

Tel. + 48 61 816 87 00<br />

e-mail: poz<strong>na</strong>n@swegon.pl<br />

www.swegon.pl<br />

Moduły indukcyjne PARAGON

W pełni przeszklone elewacje zrealizowaliśmy<br />

<strong>na</strong> bazie profili firmy Aluprof. Dołożyliśmy starań,<br />

aby zabezpieczyć pomieszczenia (szczególnie<br />

te od strony południowej) przed przegrzaniem.<br />

Czasami warto zastosować droższe<br />

rozwiązanie, z myślą o oszczędnościach <strong>na</strong> etapie<br />

eksploatacji. Klimatyzacja również stanowi<br />

element energooszczędny. Zdecydowaliśmy<br />

się <strong>na</strong> belki chłodząco-grzewcze firmy Halton<br />

i energooszczędne centrale wentylacyjne firmy<br />

Swegon. Dzięki zastosowanym rozwiązaniom<br />

optymalizującym zużycie energii, odzyskującym<br />

„wyeksploatowaną” część, oszczędzamy jej kilka<strong>na</strong>ście<br />

procent. Urządzenia są bardzo ciche,<br />

co ma niebagatelne z<strong>na</strong>czenie w hotelach.<br />

System BMS czuwa <strong>na</strong>d wentylowaniem<br />

i ogrzewaniem pomieszczeń. Choć rozwiązania<br />

tego typu stosuje się w hotelarstwie<br />

nie od dziś, z<strong>na</strong>cznie przekroczyliśmy granice<br />

przyjętych standardów. Każde <strong>na</strong>dmierne<br />

<strong>na</strong>słonecznienie czy wilgotność są od razu<br />

wychwytywane i korygowane przez system,<br />

a konfiguracja systemów zarządzających pracą<br />

urządzeń w hotelu daje użytkownikowi<br />

<strong>na</strong>rzędzia do optymalnej eksploatacji poprzez<br />

np. strefową eksploatację obiektu.<br />

PK: Do udziału w programie ekologicznym<br />

zaprosiliśmy również <strong>na</strong>szych gości.<br />

W pokojach, <strong>na</strong> panelu dotykowym pod<br />

przyciskiem „eko”, umieszczono instrukcję,<br />

w której wyjaśniono, jak – dzięki wybraniu<br />

trybu ekologicznego – moż<strong>na</strong> zaoszczędzić<br />

energię, np. w zakresie sterowania komfortem<br />

cieplnym i oświetleniem pokoju, ograniczając<br />

zakresy ich regulacji. Nie wspomi<strong>na</strong>m<br />

już o oczywistej prośbie dotyczącej rezyg<strong>na</strong>cji<br />

z codziennej wymiany ręczników czy pościeli.<br />

Zdajemy sobie sprawę, że wiele osób pod-<br />

38<br />

fot. archiwum Hotel Invest<br />

Bar<br />

chodzi sceptycznie do takich rozwiązań proekologicznych,<br />

dlatego, po pewnym okresie<br />

funkcjonowania hotelu, zamierzamy wyko<strong>na</strong>ć<br />

rzeczywiste obliczenia bilansu oszczędności<br />

energetycznej <strong>na</strong> podstawie efektu działania<br />

tego programu.<br />

SC: Czy rozwiązania inteligentne sprzyjają<br />

ekonomizacji przedsięwzięcia?<br />

PK: Koszt wykształcenia i utrzymania personelu<br />

jest bardzo wysoki. Ten rodzaj pracy<br />

często bywa postrzegany jako forma zatrudnienia<br />

sezonowego – dla studenta – co sprzyja<br />

dużej rotacji pracowników. Z drugiej strony,<br />

właścicielowi zależy <strong>na</strong> zapewnieniu stałej,<br />

wysokiej jakości usług, dlatego zainwestowa-<br />

Łazienka w jednym z pokoi<br />

nie w droższe rozwiązania inteligentne opłaca<br />

się przy założeniu ograniczenia personelu.<br />

JJ: Czy tego typu systemy dotyczą również<br />

zabezpieczeń przeciwpożarowych?<br />

ID: Spełniliśmy wszystkie wymogi związane<br />

z bezpiecznym pobytem i ewakuacją<br />

ludzi. Jeśli w trakcie uzgodnień inspektorzy<br />

straży pożarnej wskazywali, że niektóre zabezpieczenia<br />

nie są konieczne, ale warto je<br />

wprowadzić, decydowaliśmy się <strong>na</strong> nie. Bezpieczeństwo<br />

gości jest dla <strong>na</strong>s wartością <strong>na</strong>drzędną.<br />

SC: Zainteresowała <strong>na</strong>s informacja<br />

o niestandardowym rozwiązaniu elewacji<br />

wentylowanej, polegającym <strong>na</strong> przyklejeniu<br />

okładzin. Proszę o tym opowiedzieć.<br />

ID: Standardowo stosowanym rozwiązaniem<br />

w tym zakresie jest wieszanie paneli<br />

okładziny ściennej <strong>na</strong> ruszcie za pomocą łączników<br />

mechanicznych. Wyko<strong>na</strong>wca <strong>na</strong>szej<br />

elewacji, firma Cermag Construction, zaproponował<br />

<strong>na</strong>tomiast przyklejenie tych elementów<br />

do podkonstrukcji. Początkowo byłem<br />

bardzo sceptycznie <strong>na</strong>stawiony, mając przede<br />

wszystkim <strong>na</strong> względzie bezpieczeństwo<br />

przechodniów, szczególnie że okładzinę stanowią<br />

płyty granito-gresowe. Po zapoz<strong>na</strong>niu<br />

się jed<strong>na</strong>k z aprobatą techniczną produktów,<br />

rozwiązanie zostało zaakceptowane. Moż<strong>na</strong><br />

powiedzieć, że poza sposobem montażu<br />

nie różni się ono od tradycyjnego. Ten typ<br />

elewacji wykonywany jest dwustopniowo.<br />

Płytkę mocuje się do konstrukcji aluminiowej<br />

za pomocą dwustronnych taśm klejących,<br />

które zapewniają jej przyczepność do czasu<br />

związania kleju, uprzednio <strong>na</strong>niesionego <strong>na</strong><br />

ruszt. System SIKA TRACK PANEL, bo o nim<br />

mowa, spisuje się z<strong>na</strong>komicie i gwarantuje

WYWIAD Z EKSPERTEM – poza bezpieczeństwem przechodniów –<br />

również komfort użytkowania. Łatwo jest<br />

Paweł Borowiecki<br />

Kierownik Sprzedaży<br />

<strong>na</strong> terenie Polski w firmie<br />

Halton sp. z o.o.<br />

Belki chłodzące są rzadko stosowane<br />

w hotelach. Dlaczego klienci decydują się<br />

<strong>na</strong> to rozwiązanie?<br />

Belki dość rzadko stosuje się w hotelach<br />

w Polsce, są <strong>na</strong>tomiast dość popularnym<br />

rozwiązaniem w innych krajach – przede<br />

wszystkim w Skandy<strong>na</strong>wii. Ich niewątpliwa<br />

zaleta to akustyka – funkcjonują cicho, niezależnie<br />

od wydajności pracy. Drugim ważnym<br />

elementem jest higie<strong>na</strong>. Brak skroplin bardzo<br />

ułatwia konserwację. Te „suche” i higieniczne<br />

urządzenia są wykorzystywane <strong>na</strong>wet do klimatyzacji<br />

sal chorych w szpitalach.<br />

Czy <strong>na</strong> rozwiązania tego typu inwestor<br />

może się starać o dofi<strong>na</strong>nsowanie ze<br />

względów proekologicznych?<br />

Belki to tylko część systemu, który w całości<br />

powinien być przyjazny dla środowiska.<br />

Parametry, zwłaszcza wody lodowej i grzewczej,<br />

są bardzo korzystne dla rozwiązań,<br />

które moż<strong>na</strong> fi<strong>na</strong>nsować z różnych źródeł<br />

związanych z budownictwem ekologicznym.<br />

Przykładem może być powiązanie belek<br />

z pompami ciepła, <strong>na</strong> które inwestorzy z powodzeniem<br />

pozyskują granty bądź preferencyjne<br />

kredyty.<br />

Na jakim poziomie <strong>na</strong>tężenia hałasu<br />

pracują belki chłodzące?<br />

Belki stosowane w hotelach i apartamentach<br />

dobieramy z reguły <strong>na</strong> poziomie<br />

25 dB(A) ciśnienia akustycznego w pomieszczeniu.<br />

„Przeciętne” ludzkie ucho tego nie<br />

słyszy.<br />

Czy zastosowanie takiego rozwiązania<br />

wymaga zaprojektowania dodatkowych<br />

pomieszczeń technicznych i sufitów podwieszanych?<br />

Same belki, jak również centrale wentylacyjne<br />

i agregaty chłodu, zajmują tyle miejsca,<br />

ile rozwiązania „tradycyjne” – oparte<br />

o klimakonwektory. Niektóre modele <strong>na</strong>tomiast<br />

moż<strong>na</strong> wykorzystać do nietypowych,<br />

ciekawych aranżacji – istnieje opcja wyko<strong>na</strong>nia<br />

własnej zabudowy belki według projektu<br />

aranżacji wnętrza, np. bez widocznej tradycyjnej<br />

kratki, którą zastępuje wąska szczeli<strong>na</strong><br />

o szerokości 3 cm.<br />

Pokój testowy<br />

40<br />

fot. archiwum Halton<br />

bowiem np. wymienić płytkę, która musi być<br />

zdemontowa<strong>na</strong> w trakcie eksploatacji z jakichś<br />

powodów użytkowych (np. konieczność<br />

poprowadzenia instalacji). Zazwyczaj taki zabieg<br />

powoduje konieczność zdemontowania<br />

całych fragmentów fasady, u <strong>na</strong>s – wystarczy<br />

usunięcie tylko tych części, które są konieczne.<br />

Dodam, że okładzi<strong>na</strong> wyko<strong>na</strong><strong>na</strong> jest <strong>na</strong> bazie<br />

produktów fabryki IMOLA i stanowi pierwszą,<br />

referencyjną elewację w Polsce.<br />

JJ: W jaki sposób, oprócz wspomnianej<br />

cichej klimatyzacji, rozwiązali Państwo<br />

zagadnienia akustyczne?<br />

ID: Bardzo ważne było wyciszenie<br />

wszystkich pokoi. Za<strong>dbali</strong>śmy o warstwową<br />

konstrukcję ścian działowych wypełnionych<br />

wełną mineralną. Zastosowaliśmy<br />

także drzwi o odpowiednich parametrach<br />

akustycznych, których producentem jest firma<br />

Wostol. Z racji prowadzonej działalności<br />

inwestycyjnej w tej branży, współpracujemy<br />

z tym przedsiębiorstwem od wielu lat i wiemy,<br />

że oferowane produkty są wysokiej jakości.<br />

Komfort akustyczny zapewnia również<br />

prawidłowe rozwiązanie warstw stropu, które<br />

– oparte <strong>na</strong> płycie żelbetowej z podłogą<br />

pływającą – dosko<strong>na</strong>le wyciszają odgłosy <strong>na</strong><br />

korytarzach i w pokojach. Dużą wagę przywiązaliśmy<br />

do zastosowanych rozwiązań<br />

w zakresie wentylacji i klimatyzacji obiektu,<br />

o których wspomi<strong>na</strong>łem wcześniej.<br />

JJ: Proszę <strong>na</strong>m opowiedzieć o inteligentnych<br />

pokojach hotelowych.<br />

PK: Przygotowany dla gościa pokój jest<br />

utrzymywany w stanie gotowości, tzn. wszel-<br />

kie funkcje działają <strong>na</strong> minimalnych <strong>na</strong>stawach<br />

– to względy oszczędnościowe. Kiedy gość,<br />

po przybyciu do hotelu, melduje się samodzielnie<br />

w kiosku check-in, do pokoju wysyłany<br />

jest rozkaz aktywacji tzw. sce<strong>na</strong>riusza<br />

powitalnego. Automatyka zapewnia komfort<br />

cieplny, systemy gotowe są do użycia, pokój<br />

„oczekuje” <strong>na</strong> gościa. Wejście do środka jest<br />

<strong>na</strong>jbardziej efektowne wieczorem – wtedy<br />

pokój rozświetla się w różnych kolorach. W<br />

dzień główne oświetlenie jest ograniczone,<br />

gdy <strong>na</strong>tężenie światła <strong>na</strong>turalnego wynosi<br />

powyżej założonego progu. Lampy w łazience<br />

sterowane są poprzez czujki ruchu.<br />

Na panelu moż<strong>na</strong> wybrać gotowe sceny<br />

oświetlenia, w zależności od rodzaju aktywności<br />

(praca, relaks, oglądanie telewizji<br />

itp.), bądź zdefiniować własne. W pokoju<br />

i łazience z<strong>na</strong>jdują się listwy LED RGB, dające<br />

możliwość nieograniczonej inwencji<br />

w kreowaniu atmosfery różnobarwnym<br />

światłem. Innowacyjny jest również wbudowany<br />

w panel wideo-telefon VoIP. Zastosowano<br />

pierwszą pełną instalację satelitarnej<br />

telewizji w technologii IP, gdzie ka<strong>na</strong>ły full HD<br />

są dystrybuowane przez sieć komputerową<br />

do 40" telewizorów. Rozrywkę zapewnia jeden<br />

z <strong>na</strong>jnowocześniejszych <strong>na</strong> świecie systemów<br />

telewizji hotelowej z możliwością<br />

podłączania do TV własnych urzadzeń mobilnych.<br />

Jednym z już docenionych przez gości<br />

usług jest szafa grająca z dostępem do po<strong>na</strong>d<br />

3 000 utworów muzycznych. Wersja językowa<br />

urządzeń jest zawsze zgod<strong>na</strong> z ustawieniami<br />

profilu klienta.<br />

SC: Gratulujemy realizacji i dziękujemy<br />

za rozmowę.<br />

Lokalizacja/adres ul. Pawła Włodkowica 6, Wrocław<br />

Pracownia projektowa APA HUBKA Autorska Pracownia Architektury<br />

Architekt prowadzący mgr inż. arch. Andrzej Hubka<br />

Architektura: mgr inż. arch. Andrzej Hubka<br />

mgr inż. arch. Artur Drożyński<br />

Konstrukcja: dr inż. Maciej Yan Minch<br />

Instalacje sanitarne: mgr inż. Marcin Fleszyński<br />

Architekci prowadzący<br />

Instalacje wentylacyjne: mgr inż. Paweł Skwarski<br />

Instalacje elektryczne: mgr inż. Bogusław Kuropatnicki<br />

mgr inż. Włodzimierz Wittenbeck<br />

Instalacje teletechniczne: mgr inż. Witold Knysz<br />

Drogi: mgr inż. Marian Ławniczak<br />

Data opracowania kwiecień 2009 r.<br />

Data realizacji 26.08.2009–03.2011 r.<br />

Inwestor GENFER HOTELS sp. z o.o.<br />

Powierzchnia netto budynku 4258 m2 Powierzchnia zabudowy 1016 m 2<br />

Kubatura brutto 18 942 m 3<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca RE-Bau sp. z o.o.<br />

Dostawca systemów wentylacyjnoklimatyzacyjnych<br />

SWEGON sp. z o.o.<br />

Dostawca systemu Sika Tack Panel Sika Poland sp. z o.o.<br />

WYWIAD Z KIEROWNIKIEM BUDOWY<br />

Karol Wnęk – RE-Bau<br />

Generalny Wyko<strong>na</strong>wca Inwestycji<br />

Pełnili Państwo funkcję generalnego wyko<strong>na</strong>wcy hotelu<br />

PURO. Czy świadomość pracy <strong>na</strong>d jednym z <strong>na</strong>jnowocześniejszych<br />

obiektów tego typu w Polsce była mobilizująca?<br />

Każde nowe zadanie jest związane z koniecznością mobilizacji.<br />

Dotyczy to zarówno <strong>na</strong>jnowocześniejszych budynków,<br />

jak również typowych realizacji. Profesjo<strong>na</strong>lne podejście do<br />

wykonywanej pracy tego wymaga. Jesteśmy <strong>na</strong> polskim rynku<br />

15 lat i zawsze staramy się udowodnić, że inwestor doko<strong>na</strong>ł<br />

właściwego wyboru, powierzając wyko<strong>na</strong>wstwo <strong>na</strong>szej<br />

firmie. A jeśli chodzi o zadania <strong>na</strong>jtrudniejsze, to… te łatwe<br />

obiekty niech budują inni, my podejmujemy się tych szczególnie<br />

skomplikowanych.<br />

Inwestycja powstała w rekordowym tempie (12 miesięcy).<br />

Co się do tego przyczyniło?<br />

Podstawą powodzenia realizacji inwestycji w zaplanowanym<br />

czasie jest dokład<strong>na</strong> a<strong>na</strong>liza projektu, sporządzenie realnego<br />

harmonogramu, a przede wszystkim – konsekwencja w jego<br />

realizacji. Wcześniejsze przygotowanie się do etapu wyko<strong>na</strong>wczego,<br />

tj. a<strong>na</strong>liza projektu, wybór materiałów i ich dostawców,<br />

uzgodnienia z firmami specjalistycznymi, zatrudnienie pracowników<br />

o odpowiednich kwalifikacjach – wszystko to pozwala<br />

osiągnąć zamierzony cel i usprawnia przebieg prac.<br />

Czy stosowanie instalacji inteligentnych z<strong>na</strong>cznie utrudniało<br />

prowadzenie inwestycji?<br />

Zaprojektowane instalacje – tzw. „inteligentne” – to rozwiązanie<br />

pionierskie w budownictwie hotelowym <strong>na</strong> polskim<br />

rynku. Prace wymagały większego zaangażowania i mobilizacji<br />

nie tylko wśród kadry technicznej, ale również ze strony pracowników<br />

bezpośredniego wyko<strong>na</strong>wstwa. Dla wielu zastosowane<br />

rozwiązania stanowiły nowość, dlatego konieczne było<br />

pogłębianie wiedzy technicznej. Automatycz<strong>na</strong> obsługa hotelu<br />

w systemie BMS musi być perfekcyjnie zaprogramowa<strong>na</strong> i wyko<strong>na</strong><strong>na</strong>.<br />

Czy w przypadku rozwiązań materiałowych również<br />

stosowali Państwo nowości produktowe?<br />

Oczywiście. Elewację wyko<strong>na</strong>no z płytek gresowych, klejonych<br />

<strong>na</strong> podkonstrukcji, <strong>na</strong>tomiast temperatura w pokojach<br />

regulowa<strong>na</strong> jest poprzez belki grzewczo-chłodzące. Sterowanie<br />

funkcjami pomieszczeń (oświetlenie, komfort cieplny)<br />

odbywa się za pomocą panelu dotykowego. Szkło klejone,<br />

wykorzystane do wyko<strong>na</strong>nia ścianek łazienek w pokojach hotelowych,<br />

także nie jest codziennym rozwiązaniem.<br />

Rozmawiał Adam Osiński<br />

Generalny Wyko<strong>na</strong>wca m.in.:<br />

Instytut Zoologii UJ<br />

Urząd Marszałkowski<br />

Województwa Małopolskiego<br />

Auditorium Maximum UJ<br />

Odpowiedzialność wobec klientów, partnerów i współpracowników.<br />

RE-Bau Sp. z o.o.<br />

ul. Armii Krajowej 19, 30-150 Kraków<br />

tel. 12 410 01 80, fax 12 411 15 00<br />

biuro@re-bau.com, www.re-bau.com

fot. Wojciech Kryński<br />

Realizacje w Polsce<br />

Sport jest widowiskiem. Dawniej atrakcją była sama rywalizacja. Współczesny<br />

widz, którego potrzeby są rozbudzone przez konkurujące między sobą<br />

media, oczekuje jed<strong>na</strong>k czegoś więcej.<br />

HALA W LEGIONOWIE<br />

Wielofunkcyjny obiekt sportowy<br />

Dzisiejszy pasjo<strong>na</strong>t sportu przychodzi <strong>na</strong><br />

mecz, żeby zobaczyć ulubioną drużynę, ale<br />

pragnie dodatkowych atrakcji. Chce, by się<br />

o niego zatroszczyć, by spotkania i rozmowy<br />

ze z<strong>na</strong>jomymi odbywały się w przystosowanym<br />

do tego miejscu. Jeżeli zapewniono dobre<br />

<strong>na</strong>głośnienie, widz może zobaczyć <strong>na</strong> telebimie<br />

fragment interesującej akcji. Przed rozgrywkami<br />

chciałby jed<strong>na</strong>k pójść do baru, kupić koszulkę<br />

swego idola, a może <strong>na</strong>wet zawalczyć o jego<br />

autograf. Chce z<strong>na</strong>leźć się w „teatrze sportu”.<br />

Budynek dla wszystkich<br />

Zgodnie z panującym obecnie trendem<br />

w projektowaniu obiektów sportowych,<br />

kładzie się szczególny <strong>na</strong>cisk <strong>na</strong> kreowanie<br />

i poszerzanie oferty pozasportowej. Funkcje<br />

dodatkowe, dawniej niespotykane, zmieniają<br />

sposób percepcji tych <strong>na</strong> ogół monumentalnych<br />

budowli przez widzów i osób z nich korzystających.<br />

Skłaniają publiczność do przyjścia<br />

wcześniej i pozostania dłużej. Dzięki temu<br />

dużo łatwiej jest osiągnąć pozytywny wynik<br />

fi<strong>na</strong>nsowy w trakcie eksploatacji budynku.<br />

Decyzja o powstaniu hali wynika z długofalowej<br />

strategii władz miasta dotyczącej rozbudowy<br />

zaplecza sportowego dostępnego<br />

dla mieszkańców i pozwalającego <strong>na</strong> rozwój<br />

sportu klubowego. Legionowo, miasto satelitarne<br />

Warszawy, ma obecnie do zaoferowania<br />

mieszkańcom łatwiejszy dostęp do nowoczesnych<br />

ośrodków sportowych i aktywnego<br />

spędzania wolnego czasu w porów<strong>na</strong>niu do<br />

stolicy.<br />

Hala w Legionowie to obiekt średniej<br />

wielkości. Podczas jej projektowania szczególną<br />

uwagę zwrócono <strong>na</strong> wielofunkcyjność,<br />

dostosowując ofertę do regio<strong>na</strong>lnego zasięgu.<br />

Jednocześnie położono <strong>na</strong>cisk <strong>na</strong> dy<strong>na</strong>miczny<br />

i sportowy charakter, by podstawowa<br />

funkcja była czytel<strong>na</strong> od momentu wejścia do<br />

czasu zajęcia miejsca <strong>na</strong> trybu<strong>na</strong>ch. Hol główny,<br />

a<strong>na</strong>logicznie do foyer teatru, jest <strong>na</strong> tyle<br />

duży, że może służyć widzom jako przestrzeń<br />

do odpoczynku oraz spotkań towarzyskich.<br />

Z tego miejsca moż<strong>na</strong> również obserwować<br />

osoby ćwiczące <strong>na</strong> siłowni lub korzystające<br />

ze ścianki wspi<strong>na</strong>czkowej.<br />

Lokalizacja i forma<br />

Usytuowany u zbiegu ulic Sobieskiego<br />

i Chrobrego budynek widowiskowo-sportowy<br />

w Legionowie składa się z dwóch wzajemnie<br />

przenikających się brył: hali głównej<br />

Strefa wejścia głównego<br />

i części hotelowo-biurowej. Każda ma formę<br />

masywnego płaszcza przeszklonego po<br />

bokach. Pierwszy obiekt jest punktem granicznym,<br />

oddzielającym zabudowę miejską<br />

od kompleksu sportowego, składającego się<br />

ze stadionu, hali widowiskowo-sportowej<br />

i planowanego aquaparku. Kontynuację boisk<br />

zamkniętych wewnątrz przeszklonej bryły<br />

stanowią zielone boiska piłkarskie, a hol główny<br />

przekształca się w plac miejski. Lokalizacja<br />

hali i jej forma symbolizują dy<strong>na</strong>miczną relację<br />

pomiędzy dwoma typami krajobrazu. Przed<br />

wejściem głównym z<strong>na</strong>jduje się plac z fontanną,<br />

a w lustrze wody odbija się elewacja<br />

budynku. Po przeciwnej stronie, od ul. Sowińskiego,<br />

usytuowano wejście dla zawodników<br />

oraz do części hotelowej. W tym rejonie<br />

zlokalizowano również parking i miejsca postojowe<br />

dla autobusów. Od strony północnej<br />

z<strong>na</strong>jduje się utwardzony objazd umożliwiający<br />

dostęp pojazdów kołowych bezpośrednio<br />

<strong>na</strong> teren hali głównej.<br />

Zgodnie z założeniami programowymi<br />

zamknięto funkcje hali i hotelu w kompaktowej<br />

formie. Realizacja stosunkowo niedużej<br />

powierzchni użytkowej umożliwiła z kolei<br />

spełnienie warunków fi<strong>na</strong>nsowych. Dzięki<br />

połączeniu różnych funkcji w niestandardowy<br />

42 43<br />

Rzut piętra<br />

Hol główny<br />

FASADY I ŚWIETLIKI<br />

ALUMINIOWO-SZKLANE<br />

KONSTRUKCJE CAŁOSZKLANE<br />

ELEWACJE MOCOWANE PUNKTOWO<br />

ŻALUZJE ELEWACYJNE<br />

I PRZECIWSŁONECZNE<br />

WIDOK Sp. J.<br />

ul. Łabiszyńska 21A, 03-204 Warszawa<br />

tel. +48 22 811 48 13, fax +48 22 614 21 34<br />

www.widok.eu

fot. Libet<br />

Okładzi<strong>na</strong> fasadowa<br />

Plac przed budynkiem<br />

Wykusz<br />

sposób sport jest nieustannie obecny w świadomości<br />

widza – od momentu pojawienia<br />

się go przed budynkiem (widocz<strong>na</strong> siłownia<br />

i sala fitness), podczas przechodzenia przez<br />

hol główny (ścianka wspi<strong>na</strong>czkowa) i wizyty<br />

w kawiarni (widok <strong>na</strong> halę), aż do zajęcia miejsca<br />

<strong>na</strong> widowni.<br />

Architektura i konstrukcja<br />

Obiekt w Legionowie jest halą wielofunkcyjną,<br />

zaprojektowaną z myślą o siatkówce<br />

jako dyscyplinie wiodącej (wysokość budynku<br />

wynosi 12,5 m do spodu konstrukcji). Możliwa<br />

jest organizacja meczów <strong>na</strong> szczeblu między<strong>na</strong>rodowym,<br />

a także rozgrywek koszykówki,<br />

piłki ręcznej i halowej piłki nożnej. W zależności<br />

od potrzeb halę główną moż<strong>na</strong> podzielić<br />

<strong>na</strong> trzy boiska treningowe, dostępne z sześciu<br />

niezależnych zespołów szatniowo-sanitarnych.<br />

Trybuny przewidziano <strong>na</strong> 2029 widzów<br />

– 1485 miejsc zrealizowano <strong>na</strong> trybu<strong>na</strong>ch<br />

stałych, a 544 – <strong>na</strong> trybu<strong>na</strong>ch rozsuwanych.<br />

Dodatkowo, kilkadziesiąt osób może oglądać<br />

widowisko z przyległej do hali, w pełni przeszklonej<br />

kawiarni. Oprócz pełnowymiarowej<br />

sali sportowej w budynku z<strong>na</strong>jdują się również:<br />

siłownia, sala fitness oraz strefa odnowy<br />

biologicznej z sauną, wanną lodową i jacuzzi.<br />

Na parterze zlokalizowano pomieszczenia<br />

administracyjne, pokoje klubowe oraz salę<br />

konferencyjną. Integralną częścią <strong>zespołu</strong> jest<br />

nieduży dwugwiazdkowy hotel (35 miejsc)<br />

przez<strong>na</strong>czony dla zawodników przebywających<br />

<strong>na</strong> turniejach i zgrupowaniach.<br />

Konstrukcję hali głównej zaprojektowano<br />

jako układ złożony z ośmiu ram stalowych<br />

blachownicowych o zmiennym przekroju. Są<br />

one podparte przegubowo <strong>na</strong> fundamentach,<br />

z jednej strony <strong>na</strong> słupie stalowym pochyłym<br />

zbieżnym, <strong>na</strong>tomiast z drugiej – <strong>na</strong> słupie stalowym<br />

z rur w kształcie litery „V”. Hol i część<br />

hotelową zrealizowano w konstrukcji mieszanej:<br />

stalowej i żelbetowej.<br />

Wykończenia<br />

i rozwiązania<br />

Elewacje zewnętrzne wyko<strong>na</strong>no z trzech<br />

materiałów: płyt warstwowych wypełnionych<br />

pianką poliuretanową, płyt włóknowocementowych<br />

i blachy tytanowo-cynkowej.<br />

Drzwi zewnętrzne i ok<strong>na</strong> są aluminiowe.<br />

Zastosowano dachy płaskie, kryte folią PVC,<br />

z odwodnieniem wewnętrznym za pomocą<br />

podgrzewanych wpustów dachowych.<br />

Ściany wewnętrzne zrealizowano z betonu<br />

architektonicznego, płyt G.K. oraz z malowanych<br />

bloczków betonowych typu Amerblok.<br />

Hala w Legionowie wyposażo<strong>na</strong> została<br />

w wysokiej jakości podłogę sportową, drew-<br />

nianą, <strong>na</strong> konstrukcji legarowej. Przewidziano również rozkładaną<br />

posadzkę sportową Taraflex, <strong>na</strong> której moż<strong>na</strong> rozgrywać mecze piłki<br />

siatkowej <strong>na</strong> poziomie między<strong>na</strong>rodowym.<br />

Ze względu <strong>na</strong> możliwość organizowania koncertów oraz konieczność<br />

zastosowania systemu DSO wiele uwagi poświęcono<br />

akustyce obiektu. Nad boiskiem zrealizowano akustyczne sufity<br />

podwieszone firmy Ecophon, odporne <strong>na</strong> uderzenia piłki, a <strong>na</strong>d trybu<strong>na</strong>mi<br />

i <strong>na</strong> ścia<strong>na</strong>ch zamontowano perforowane płyty akustyczne<br />

firmy Rigips. Obiekt wyposażono także w profesjo<strong>na</strong>lny system <strong>na</strong>głośnienia.<br />

44 45<br />

***<br />

W hali <strong>na</strong> co dzień grają legionowskie kluby i szkoły. Z powodzeniem<br />

są tam organizowane turnieje sportowe rangi krajowej, koncerty,<br />

wystawy, imprezy okolicznościowe. Od momentu otwarcia,<br />

we wrześniu ubiegłego roku, odbyły się, między innymi:<br />

rozgrywki Pucharu Polski w piłce siatkowej mężczyzn,<br />

koncerty,<br />

gala boksu,<br />

<strong>na</strong>jwiększe europejskie wyścigi samochodów zdalnie sterowanych,<br />

mistrzostwa Mazowsza piłki nożnej halowej,<br />

zgrupowanie kadry juniorów piłki siatkowej,<br />

turniej koszykówki mężczyzn Mazovia Cup,<br />

bal sylwestrowy,<br />

wystawa kotów.<br />

Radosław Guzowski<br />

Wnętrze hali

Tomasz Kopyra<br />

– koordy<strong>na</strong>tor ds. rozwoju rynku Libet<br />

W obiektach o charakterze publicznym (szczególnie sportowych)<br />

istotne są strefy wejściowe, miejsca newralgiczne ze względu<br />

<strong>na</strong> dużą intensywność ruchu osób. Nawierzchnie w tych obszarach<br />

– oprócz gwarantowania założonych w projekcie warunków<br />

(wytrzymałość, jakość) – powinny spełniać również kryteria bezpieczeństwa<br />

i być estetyczne. Dobrym przykładem takiej realizacji<br />

jest hala sportowa w Legionowie z dwiema strefami wejściowymi<br />

– główną, wraz z placem z fontanną, i pomocniczą – z wejściem dla<br />

zawodników oraz do części hotelowej.<br />

Drogi dojazdowe do obiektu i parking wyko<strong>na</strong>no z kostki przemysłowej,<br />

<strong>na</strong>tomiast <strong>na</strong>wierzchnie przy wejściach zostały ułożone<br />

ze szlachetnej kostki Piccola z linii Libet Decco, w kolorze granito.<br />

Należy o<strong>na</strong> do grupy Elegante, w której wierzchnią warstwę produktu<br />

stanowi <strong>na</strong>turalne kruszywo. Dzięki zastosowaniu technologii<br />

płukania uzyskuje się materiał o strukturze łamanego granitu.<br />

Kolor kostki jest wyłącznie efektem <strong>na</strong>turalnej barwy tego kruszywa.<br />

Produkt nie jest sztucznie barwiony, co przekłada się <strong>na</strong> jakość<br />

i trwałość <strong>na</strong>wierzchni. Szlachetny charakter materiału dobrze koresponduje<br />

z estetyką obiektu, wyróżnia go i podkreśla. Piccola<br />

jest kostką bezfazową, co pozwala spełnić kryterium bezpieczeństwa,<br />

ponieważ <strong>na</strong>wierzchnia wyko<strong>na</strong><strong>na</strong> z jej zastosowaniem jest<br />

idealnie rów<strong>na</strong>.<br />

46<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

BEZPIECZEŃSTWO I ESTETYKA,<br />

STREFY WEJŚCIOWE OBIEKTÓW SPORTOWYCH<br />

Główne wejście, <strong>na</strong>wierzchnia z kostki<br />

szlachetnej Piccola z linii Libet Decco<br />

Projekt hali widowiskowo-sportowej<br />

w Legionowie został wyłoniony<br />

w drodze ogólnopolskiego konkursu<br />

architektonicznego, organizowanego<br />

wspólnie przez Urząd Miasta Legionowo<br />

i Warszawski Oddział SARP.<br />

Lokalizacja/adres Legionowo, ul. Chrobrego 50b<br />

Pracownia projektowa Architekt Radosław Guzowski<br />

Architekt prowadzący Radosław Guzowski<br />

Współpraca autorska<br />

– arch. Piotr Grzegorczyk<br />

Zespół projektowy<br />

– architekci: Monika Wasilewska,<br />

Architekci<br />

Antoni Byszewski, Piotr Alchimowicz<br />

Zespół konkursowy<br />

– architekci: Dorota Okońska,<br />

Michał Okoński, Rafał Zaprzalski<br />

Data opracowania 2008 r.<br />

Data realizacji 2010 r.<br />

Inwestor Urząd Miasta Legionowo<br />

Powierzchnia<br />

6 116 m<br />

całkowita<br />

2<br />

Powierzchnia<br />

zabudowy<br />

4 038 m 2<br />

Kubatura brutto 49 291 m 3<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca Mostostal Warszawa<br />

Wyko<strong>na</strong>wca elewacji aluminiowoszklanych,<br />

wentylowanych, wielko-<br />

WIDOK s.j.<br />

gabarytowych łamaczy światła<br />

oraz obudów z płyt warstwowych<br />

Elewacja – blacha cynkowo-tytanowa ZM SILESIA SA<br />

Producent szlachetnej kostki<br />

brukowej Piccola z linii Libet Decco<br />

Libet SA<br />

Producent siedzisk Forum Seating

Realizacje w Polsce<br />

1<br />

Zespół budynków biurowych<br />

PLATINIUM<br />

BUSINESS PARK<br />

Architekci z warszawskiej pracowni JEMS Architekci za<strong>dbali</strong><br />

o <strong>stylistyczną</strong> <strong>spójność</strong> <strong>zespołu</strong> <strong>na</strong> wszystkich płaszczyz<strong>na</strong>ch<br />

projektowych, co zaowocowało stworzeniem<br />

wysokiej jakości przestrzeni użytkowej biur, a także –<br />

w szerszym kontekście – przestrzeni miejskiej.<br />

Projekt Platinium Business Park jest rezultatem<br />

konkursu ogłoszonego przez inwestora<br />

pod koniec 2004 r. W założeniu kompleks<br />

budynków miał oferować powierzchnie biurowe<br />

o wyższym standardzie w stosunku do<br />

położonego w bezpośrednim sąsiedztwie<br />

<strong>zespołu</strong> Mokotów Business Park, wybudowanego<br />

przez tego samego inwestora w latach<br />

90. Dobra lokalizacja, ciągłe zapotrzebowanie<br />

<strong>na</strong> tego typu powierzchnie oraz komercyjny<br />

sukces poprzednich inwestycji potwierdzały<br />

słuszność decyzji.<br />

Urbanistyka <strong>zespołu</strong>,<br />

zagospodarowanie terenu<br />

Celem projektu było stworzenie spójnego<br />

<strong>zespołu</strong> budynków biurowych, zarówno<br />

pod względem kształtowania urbanistyki<br />

założenia, formy architektonicznej, użytych<br />

materiałów, jak i opracowanych detali. Prostokątny,<br />

foremny teren inwestycji, otoczony<br />

z dwóch stron dość ruchliwymi ulicami,<br />

z pozostałych zaś istniejącą zabudową stale<br />

ulegającą przeobrażeniom, skłonił <strong>na</strong>s do<br />

przyjęcia formuły zabudowy kwartałowej,<br />

zwartej wzdłuż granic działki i nieco bardziej<br />

swobodnej w części wewnętrznej. Powstał<br />

układ pięciu budynków biurowych, z których<br />

każdy zaprojektowano według identycznych<br />

zasad. Każdy składa się z części podłużnych,<br />

dwutraktowych, tworzących zabudowę<br />

obrzeżną, „izolującą” kwartał od otoczenia,<br />

oraz sześciennych „kostek” skierowanych do<br />

środka <strong>zespołu</strong>, swobodnie ulokowanych<br />

wokół jeziora w wewnętrznym parku.<br />

Jezioro, oprócz roli krajobrazowej, pełni<br />

także funkcje zbiornika wody przeciwpożarowej<br />

oraz zbiornika retencyjnego, gdzie odprowadzane<br />

są bezpośrednio wszystkie wody<br />

opadowe z dachów budynków i zielonych dachów<br />

<strong>na</strong>d garażami podziemnymi. Wewnętrzny<br />

układ parkowy tworzą tarasy widokowe<br />

z dekami drewnianymi, usytuowane <strong>na</strong> osi<br />

wyjść ogrodowych, kaskady wodne spi<strong>na</strong>jące<br />

poszczególne tarasy, a także ścieżki piesze<br />

wyłożone kostką kamienną. Obrzeże części<br />

z nich stanowią koryta kamienne, którymi płynie<br />

woda do <strong>na</strong>tlenienia zbiornika, co wprowadza<br />

dodatkowo miły dla ucha szmer. Bliżej<br />

budynków, od strony wewnętrznego placu,<br />

zaprojektowano geometrycznie ukształtowane<br />

górki, poprzez spiętrzenie substratu,<br />

<strong>na</strong> których posadzono wielopniowe drzewa<br />

ozdobne.<br />

Zespół, ze względu <strong>na</strong> przyjęty układ<br />

zabudowy, sąsiaduje od zewnątrz z ulicami,<br />

oprócz budynku od strony ul. Wołoskiej, gdzie<br />

dodatkową przestrzeń przed obiektem uzyskano<br />

adaptując gęsto porośnięty drzewami<br />

48<br />

świat architektury 49

istniejący parking terenowy. Od tej strony,<br />

tuż przy budynku, przebiega droga pożarowa<br />

zaprojektowa<strong>na</strong> jako trawnik, przy użyciu<br />

systemu Netlon. Wieczorem wszystkie elementy<br />

zagospodarowania terenu uatrakcyjnia<br />

ilumi<strong>na</strong>cja, co dodatkowo podkreśla parkowy<br />

charakter <strong>zespołu</strong>.<br />

Architektura budynków,<br />

kształtowanie kompozycji<br />

bryłowej<br />

Delikatne przesunięcie względem siebie<br />

poszczególnych kondyg<strong>na</strong>cji i użycie <strong>na</strong> elewacji<br />

stali nierdzewnej daje w słońcu efekt mieniącej<br />

się, srebrzystej struktury, która <strong>na</strong>wiązuje<br />

do charakterystycznej <strong>na</strong>zwy <strong>zespołu</strong>.<br />

Każdy budynek składa się z dwóch połączonych<br />

trzonem części: zewnętrznej<br />

(węższej, dwutraktowej) oraz wewnętrznej<br />

(kształtem zbliżonej do kwadratu). Centralnie<br />

ulokowany hol doświetlany jest przez zielone<br />

trzy- i dwukondyg<strong>na</strong>cyjne przestrzenie miniatriów,<br />

tworzące w bryle budynku szczeliny<br />

3<br />

2<br />

fot. Juliusz Sokołowski, Daniel Rumiancew<br />

oddzielające obie części. Kontrast uzupełnia<br />

ukształtowanie elewacji. Część dwutraktowa,<br />

zewnętrz<strong>na</strong>, ma gęstą modulację podziałów<br />

fasady (moduł 1,35 m), wizualnie (w skrócie<br />

perspektywicznym) staje się bryłą pełną z wyraźną<br />

artykulacją podziału <strong>na</strong> piętra. Kostka,<br />

z większymi płaszczyz<strong>na</strong>mi przeszkleń (moduł<br />

2,7 m) umieszczonymi w rytmie konstrukcji<br />

w dwóch pla<strong>na</strong>ch, jest lekka, odbija sąsiednie<br />

elewacje budynków i otaczającą ją zieleń. Wyraźne<br />

zacięcia obu części w parterze, formują<br />

czytelne wejścia od strony ulic i wewnętrznego<br />

terenu zielonego.<br />

Układ funkcjo<strong>na</strong>lny<br />

W budynkach przyjęto podobną zasadę<br />

formowania przestrzeni holu jako łącznika strefy<br />

zewnętrznej – ulicy – i wewnętrznej – parkowej.<br />

Wejścia: główne i ogrodowe z<strong>na</strong>jdują<br />

się w podcieniach parteru. Oprócz nich zaprojektowano<br />

wejście pomocnicze (gospodarcze)<br />

prowadzące do holu windowego.<br />

Na parterze, wokół strefy wejściowej,<br />

z<strong>na</strong>jdują się powierzchnie handlowo-usługowo-biurowe,<br />

których docelowa funkcja określo<strong>na</strong><br />

zostanie przez przyszłego użytkownika.<br />

W holu zlokalizowano główną recepcję, pomieszczenie<br />

ochrony, pokój odpoczynku dla<br />

matki karmiącej oraz toaletę ogólnodostępną<br />

przystosowaną dla osób niepełnosprawnych.<br />

Przylegający do głównego drugi hol mieści zespół<br />

komunikacyjny składający się z czterech<br />

wind i ewakuacyjnej klatki schodowej.<br />

Powierzchnie biurowe <strong>na</strong> kondyg<strong>na</strong>cjach<br />

powyżej <strong>na</strong>leży rozpatrywać w podziale <strong>na</strong><br />

część dwutraktową i część zlokalizowaną<br />

w strefie tzw. „kostki” (bryła budynku od strony<br />

wewnętrznego parku). W strefie dwutraktowej<br />

głębokość pomieszczeń biurowych wynosi<br />

5,5 m i 5,3 m w świetle ścian, w module<br />

– 1,35 m. Stąd minimal<strong>na</strong> szerokość wnętrz<br />

rów<strong>na</strong> się 2,6 m w świetle ścian. Przyjęta modulacja<br />

umożliwia tworzenie pokoi (w osiach<br />

ścian) w ciągu 2,7 m, 4,05 m, 5,4 m itd.<br />

W strefie „kostki” głębokość pomieszczeń<br />

biurowych ma 5,3 m i 5 m w świetle<br />

ścian, w module – 2,7 m. Stąd minimal<strong>na</strong><br />

szerokość pokoi wynosi 2,6 m w świetle<br />

ścian. Przyjęta modulacja umożliwia tworzenie<br />

wnętrz (w osiach ścian) w ciągu 2,7 m,<br />

5,4 m i większych. Wysokość powierzchni<br />

biurowej rów<strong>na</strong> się 2,7 m netto, mierzonej<br />

od wykończonej podłogi. Wytyczo<strong>na</strong> <strong>na</strong><br />

pla<strong>na</strong>ch strefa korytarza jest równocześnie<br />

miejscem rozprowadzenia głównych instalacji<br />

<strong>na</strong> kondyg<strong>na</strong>cji.<br />

Na poziomach podziemnych z<strong>na</strong>jduje się<br />

parking <strong>na</strong> 200 miejsc oraz pomieszczenia<br />

techniczne. Garaż obsługiwany jest przez<br />

dwukierunkową rampę o szerokości 5,5 m<br />

i spadku 20%. Poszczególne kondyg<strong>na</strong>cje<br />

garażu stanowią oddzielne strefy pożarowe<br />

chronione bezka<strong>na</strong>łowym systemem wentylacji<br />

strumieniowej. Nie zastosowano urządzeń<br />

tryskaczowych.<br />

Na ostatniej kondyg<strong>na</strong>cji zaprojektowano<br />

pomieszczenie, w którym zlokalizowano<br />

wentylatory oddymiające garaże oraz wyrzutnie<br />

powietrza, a także otwartą przestrzeń<br />

techniczną, z drycoolerami i rezerwą<br />

pod agregat prądotwórczy.<br />

Lokalizacja/adres<br />

Warszawa, ul. Domaniewska 42/44<br />

(róg ul. Wołoskiej)<br />

Pracownia projektowa JEMS Architekci sp. z o.o.<br />

50<br />

51<br />

Architekci<br />

Współpraca<br />

Data opracowania 2004–2006 r.<br />

Data realizacji<br />

Maciej Miłobędzki, Olgierd Jagiełło,<br />

Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Marcin Sadowski,<br />

Paweł Majkusiak, Andrzej Sidorowicz,<br />

Marek Moskal<br />

Tomasz Napieralski, Marcin Zadrożny,<br />

Jan Damięcki<br />

Etap I 2006/2007 r.<br />

Etap II 2007/2008 r.<br />

Inwestor GTC SATELLITE sp. z o.o<br />

Powierzchnia całkowita 91 610 m 2 (dotyczy etapów I–V)<br />

Powierzchnia zabudowy 7 853 m 2 (dotyczy etapów I–V)<br />

Kubatura brutto 195 058 m 3 (dotyczy etapów I–V)<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca WARBUD SA<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

5<br />

Relacja budynku i wody<br />

Zewnętrzne fasady <strong>zespołu</strong><br />

Strefa recepcyj<strong>na</strong><br />

Wejście<br />

Ujęcie nocne<br />

4

Realizacje w Polsce<br />

SZKLANY<br />

ŻAGIEL<br />

Catali<strong>na</strong> Office Center<br />

„Budynek ma kształt zakrzywionego<br />

wrzecio<strong>na</strong>, »rybki«. Pozornie może<br />

się to wydawać trudne do aranżacji.<br />

W rzeczywistości, głównie ze<br />

względu <strong>na</strong> skalę, wszystkie pomieszczenia<br />

są niemal prostokątne”<br />

– opowiada o tytułowej inwestycji<br />

jej projektant Piotr Szaroszyk z firmy<br />

Szaroszyk&Rycerski Architekci,<br />

rozmawiając z Joanną Jabłońską.<br />

fot. archiwum Catali<strong>na</strong> Investment<br />

Catali<strong>na</strong> Office Center to jednobryłowy,<br />

dziesięciokondyg<strong>na</strong>cyjny budynek, zlokalizowany<br />

wzdłuż południowego <strong>na</strong>sypu skrzyżowania<br />

wielopoziomowego ulic Puławskiej<br />

i Rzymowskiego. Obiekt usytuowany jest<br />

w bezpośrednim sąsiedztwie <strong>zespołu</strong> mieszkalnego.<br />

Od strony północnej ma formę<br />

odcinka walca, wzbogaconą podcieniami,<br />

dy<strong>na</strong>micznym dachem oraz gzymsem <strong>na</strong>d<br />

wycofanym piętrem technicznym. Tylnej,<br />

południowej ścianie <strong>na</strong>dano w planie formę<br />

spłaszczonej litery „s”. Akcent architektoniczny<br />

stanowi pochyła (<strong>na</strong>dwieszo<strong>na</strong>) elewacja<br />

budynku od strony północno-zachodniej, widocz<strong>na</strong><br />

z ul. Rzymowskiego.<br />

Główne wejście zaprojektowano od<br />

ul. Rzymowskiego, a strefa zaplecza usytuowa<strong>na</strong><br />

została od strony al. Wyścigowej,<br />

w wycofaniach elewacji stanowiących podcienie.<br />

Od północy przewidziano przeszklenie<br />

ścian przestrzeni biurowej <strong>na</strong> całej wysokości.<br />

Południową część budynku uzupełnia pas stały<br />

elewacji w strefie podokiennej.<br />

Rozwiązania<br />

Obiekt pełni funkcję<br />

biurową, którą uzupełniają<br />

usytuowane w przyziemiu<br />

usługi. Składa się z dziesięciokondyg<strong>na</strong>cyjnej<br />

bryły <strong>na</strong>dziemnej<br />

i dwupoziomowego<br />

garażu podziemnego. Na<br />

poziomach od 1 do 9 zlokalizowano<br />

biura, a piętro 10<br />

przez<strong>na</strong>czono <strong>na</strong> pomieszczenia<br />

techniczne, wentylacji<br />

i klimatyzacji. Wjazd do garażu<br />

podziemnego zaprojektowano<br />

od al. Wyścigowej, przez<br />

parking zlokalizowany <strong>na</strong> terenie<br />

dzierżawionym. Poziomy<br />

-1 i -2 obsługiwane są wspólną<br />

rampą. Na kondyg<strong>na</strong>cjach<br />

podziemnych z<strong>na</strong>jdują się<br />

również pomieszczenia techniczne.<br />

Na poziomie -1 usytuowano:<br />

rozdzielnie elektryczne,<br />

stację transformatorową,<br />

węzeł cieplny, wodomierze.<br />

Poniżej (-2) zlokalizowano:<br />

pomieszczenie separatorów<br />

oleju, pompownię ppoż. ze<br />

zbiornikami wody oraz zbiornik<br />

retencyjny <strong>na</strong> wody opadowe.<br />

Miejsce <strong>na</strong> odpadki stałe<br />

przewidziano <strong>na</strong> parterze<br />

budynku od strony zaplecza.<br />

Biura rozwiązano jako<br />

„open plan” – przestrzeń<br />

uwolnioną od ścianek dzia-<br />

łowych wyz<strong>na</strong>czających poszczególne pomieszczenia.<br />

W ten sposób uzyskano bazę<br />

do wtórnej aranżacji powierzchni biurowych,<br />

dokonywanej przez <strong>na</strong>jemców. Piętra zaprojektowano<br />

tak, aby bez względu <strong>na</strong> układ<br />

rzutu zawierały wymaganą przepisami liczbę<br />

zapleczy i instalacji, niezbędnych do odbioru<br />

i funkcjonowania budynku. Ciągi komunikacyjne<br />

między piętrami, piony instalacji oraz<br />

zaplecza dla biur z<strong>na</strong>jdują się w trzonie komunikacyjno-instalacyjnym,<br />

usytuowanym<br />

w środkowej części budynku. Przewidziano<br />

dwie klatki schodowe i dwa bloki sanitarne<br />

zlokalizowane symetrycznie w stosunku do<br />

trzonu windowego. Pomieszczenia pomocnicze<br />

(palarnia, kuchnia) mogą być aranżowane<br />

w bezpośrednim sąsiedztwie trzonu,<br />

w miejscu uzgodnionym z przyszłym <strong>na</strong>jemcą,<br />

w jednej lub więcej z sześciu przygotowanych<br />

instalacyjnie lokalizacji. Budynek obsługują<br />

cztery windy osobowe, w tym jed<strong>na</strong><br />

spełniająca wymogi ppoż. i przystosowa<strong>na</strong><br />

do przewozu chorych <strong>na</strong> noszach.<br />

FASADY I ŚWIETLIKI<br />

ALUMINIOWO-SZKLANE<br />

KONSTRUKCJE CAŁOSZKLANE<br />

ELEWACJE MOCOWANE PUNKTOWO<br />

ŻALUZJE ELEWACYJNE<br />

I PRZECIWSŁONECZNE<br />

WIDOK Sp. J.<br />

ul. Łabiszyńska 21A, 03-204 Warszawa<br />

tel. +48 22 811 48 13, fax +48 22 614 21 34<br />

www.widok.eu<br />

Kondyg<strong>na</strong>cje<br />

Parter obiektu pełni funkcję usługowo-biurową.<br />

W bezpośrednim sąsiedztwie<br />

wejścia zlokalizowano strefę<br />

recepcyjną z dwukondyg<strong>na</strong>cyjnym,<br />

jednoprzestrzennym hallem wejściowym,<br />

powiązaną z blokiem windowym<br />

i sanitariatami. Hall wejściowy skomunikowany<br />

jest z powierzchnią usługową,<br />

w tym gastronomiczną, usytuowaną od<br />

strony ul. Rzymowskiego. Od ul. Wyścigowej<br />

<strong>na</strong>tomiast przewidziano przestrzeń<br />

<strong>na</strong> pomieszczenia pomocnicze,<br />

stanowiące zaplecze stref usługowych<br />

i biur. Zachodnia część parteru również<br />

została zaplanowa<strong>na</strong> jako biurowa,<br />

uwolnio<strong>na</strong> od ścianek działowych.<br />

Pomiędzy sanitariatami i blokiem windowym,<br />

<strong>na</strong> tyłach części recepcyjnej,<br />

umiejscowiono pokoje socjalne, szatnie<br />

dla obsługi oraz palarnię.<br />

Każde piętro biurowe przewidziano<br />

dla maksymalnie czterech<br />

<strong>na</strong>jemców. W przypadku więcej niż<br />

jednego wy<strong>na</strong>jmującego ewakuacyjne<br />

klatki schodowe i hall windowy<br />

komunikacji muszą zostać połączone<br />

korytarzem. Na kondyg<strong>na</strong>cjach podziemnych<br />

z<strong>na</strong>jdują się pomieszczenia<br />

techniczne oraz garaż <strong>na</strong> 151 samochodów.<br />

Wjazd <strong>na</strong> parking zapewnia<br />

dwukierunkowa łukowata rampa<br />

o maksymalnym spadku 20%. Kondyg<strong>na</strong>cje<br />

-1 i -2 oddzielone są bramą<br />

rolowaną przeciwpożarową, zlokalizowaną<br />

u wlotu rampy.<br />

52<br />

53

Biurowiec Catali<strong>na</strong> jest rozpoz<strong>na</strong>walny<br />

m.in. dzięki charakterystycznej, przeszklonej<br />

fasadzie. Jakie produkty wykorzystano<br />

do jej realizacji?<br />

Zastosowano system fasadowy Wico<strong>na</strong><br />

WICTEC 50 i szkło AGC Planibel Energy N.<br />

Ok<strong>na</strong> otwierane zrealizowano w systemie<br />

Wico<strong>na</strong> WICLINE 65. Od strony północno-wschodniej<br />

obiekt wymagał stworzenia<br />

trzeciego poziomu odwadniania. Uzyskano<br />

go dzięki odpowiedniemu montażowi gotowego<br />

rozwiązania firmy. Kształt płaszczyźnie<br />

fasady <strong>na</strong>dano za pomocą tradycyjnych<br />

rozwiązań systemowych, z uwzględnieniem<br />

dopuszczalnego odchylenia płaszczyzny <strong>na</strong><br />

standardowych uszczelkach, do 5 stopni <strong>na</strong><br />

stronę. Nie generowało to dodatkowych<br />

kosztów, produkcja i montaż były jed<strong>na</strong>k<br />

pracochłonne.<br />

54<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

Krzysztof Flak – WIDOK sp.j.<br />

Określono zróżnicowane wytyczne dotyczące<br />

izolacyjności akustycznej. Najtrudniejsza<br />

w realizacji była elewacja od strony estakady,<br />

gdzie uzyskany parametr RA2 wynosi<br />

38 dB. Zastosowano szkło zespolone, które<br />

zbudowano z zastosowaniem szyb z foliami<br />

akustycznymi. Materiały te spełniają wymogi<br />

dotyczące bezpieczeństwa ludzi przebywających<br />

wewnątrz budynku. Dodatkowo, wyposażono<br />

je w powłokę przeciwsłoneczną<br />

i termoizolacyjną.<br />

Czy montaż przeszkleń o tak z<strong>na</strong>cznej<br />

rozpiętości wymagał specjalnych rozwiązań<br />

<strong>na</strong> placu budowy?<br />

Nie, stosowano standardowe produkty<br />

firmy Wico<strong>na</strong>, która obsługuje przede<br />

wszystkim realizacje obiektowe. Oferowane<br />

rozwiązania zadowalają architektów. Oczywiście,<br />

pracowaliśmy <strong>na</strong>d wieloma innymi<br />

budynkami i <strong>na</strong> prośbę projektanta stosowaliśmy<br />

specjalne produkty. Nie stanowi to<br />

dla <strong>na</strong>s problemu. Jesteśmy przygotowani <strong>na</strong><br />

tego typu sytuacje. Zatrudniamy dobrych inżynierów<br />

z doświadczeniem.<br />

Jaki typ konstrukcji okien umożliwił tak<br />

z<strong>na</strong>czne ograniczenie grubości profili?<br />

Zastosowano standardowe rozwiązanie,<br />

o którym już wspomi<strong>na</strong>łem. Dobrano <strong>na</strong>jwęższe<br />

profile, które spełniają wymagania<br />

wytrzymałościowe. Ok<strong>na</strong> wyposażone są<br />

w okucia obwiedniowe.<br />

Elewacje biurowca Catali<strong>na</strong> zostały rozwiązane<br />

z uwzględnieniem kierunków świata<br />

– po stronie południowej zmniejszono ok<strong>na</strong>,<br />

a po północnej zastosowano przeszklenia <strong>na</strong><br />

całą wysokość pomieszczeń. Czy w związku<br />

z tym wymagania dotyczące ochrony wnętrz<br />

przed <strong>na</strong>dmiernym <strong>na</strong>grzewaniem zostały<br />

zmniejszone?<br />

Na obydwu elewacjach zastosowano<br />

szkło AGC z powłoką przeciwsłoneczną<br />

Planibel Energy N, celem ujednolicenia<br />

wyglądu budynku. Zastosowane szkło ma<br />

<strong>na</strong> tyle atrakcyjną cenę i dobre parametry<br />

transmisji światła, że mogliśmy sobie pozwolić<br />

<strong>na</strong> taką „rozrzutność”. Zróżnicowano<br />

oczywiście wymagania akustyczne i dotyczące<br />

bezpieczeństwa.<br />

Pochyloną elewację wyko<strong>na</strong>no ze szkła<br />

nieprzeziernego. Czym charakteryzuje się<br />

ten materiał?<br />

Wspomnia<strong>na</strong> elewacja została wyko<strong>na</strong><strong>na</strong><br />

jako dwupowłokowa. Wewnętrzną powłokę<br />

stanowi fasada aluminiowo-szkla<strong>na</strong>,<br />

zewnętrzną – warstwa z blachy aluminiowej<br />

perforowanej. Pokryto ją lakierem poliestrowym,<br />

podobnie jak wszystkie elementy aluminiowe.<br />

Innym interesującym detalem są „skrzydła”,<br />

które wystają poza ścianę słupoworyglową.<br />

Sprawiają wrażenie oderwania się<br />

od konstrukcji budynku, a elewacja wydaje<br />

się lżejsza. Realizacja tego pomysłu architekta<br />

wymagała dużo pracy. Należało rozwiązać<br />

nie tylko problemy wytrzymałościowe, ale i te<br />

z zakresu izolacji termicznej fasady. Konieczne<br />

było odizolowanie fragmentów konstrukcji<br />

słupowo-ryglowej, które zazwyczaj składają<br />

się z części „zimnej” i „ciepłej”, od elementów<br />

wystających, które są tylko „zimne”.<br />

Rozmawiała Magdale<strong>na</strong> Buczek<br />

JASNY WYBÓR<br />

Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l Building Projects Team<br />

Wykorzystaj <strong>na</strong>szą sieć specjalistów do szkła architektonicznego AGC Glass Europe.<br />

Business Technology Park Chodov - Praga - Czechy - użyte szkło: Stopray Elite 67/37<br />

AGC Flat Glass Polska Sp. z o.o., ul. Bysławska 73, 04-993 Warszawa<br />

tel.: + 48 22 872 02 23, fax: + 48 22 872 97 60, e-mail: dariusz.podobas@eu.agc.com<br />

MIĘDZYNARODOWY ZESPÓŁ<br />

DO SPRAW PROJEKTÓW

Ze względu <strong>na</strong> lokalizację biurowca Catali<strong>na</strong>,<br />

jednym z kluczowych elementów<br />

projektu było właściwe rozłożenie akcentów<br />

i rozwiązań urbanistycznych. Jak podeszli<br />

Państwo do tego zagadnienia?<br />

Przede wszystkim <strong>na</strong>leży podkreślić, że<br />

biurowiec <strong>na</strong>leży do <strong>zespołu</strong>, <strong>na</strong> który składają<br />

się również trzy budynki mieszkalne.<br />

W związku z tym od początku kompleks projektowany<br />

był jako całość zajmująca <strong>na</strong>rożnik<br />

ulic. Obiekty wielorodzinne zostały rozłożone<br />

promieniście. Zrealizowano tarasy z widokiem<br />

<strong>na</strong> sąsiadujące tereny wyścigów konnych.<br />

Ich tył przesłania biurowiec Catali<strong>na</strong>,<br />

pełniący zarazem funkcję bariery wizualnej<br />

i dźwiękowej, odgradzającej od ruchliwego<br />

skrzyżowania. Urbanistycznie stanowi on <strong>na</strong>rożnik<br />

kwartału zabudowy, fragment obudowy<br />

przestrzeni publicznej. Przestrzeń skrzyżowania<br />

arterii komunikacyjnych jest bardzo<br />

rozległa. Szeroki łuk budynku odpowiada tej<br />

skali i <strong>na</strong>wiązuje do tradycyjnych rozwiązań<br />

<strong>na</strong>roży ulic. W tutejszej rozległej perspektywie<br />

jest wyrazistą domi<strong>na</strong>ntą.<br />

Dy<strong>na</strong>miczny kształt biurowca podkreślają<br />

jednorodne elewacje. Proszę opowiedzieć<br />

o tym rozwiązaniu.<br />

Budynek ma trzy rodzaje elewacji. Od strony<br />

podwórza zrealizowano fasadę aluminiową<br />

ze wstęgowymi ok<strong>na</strong>mi. Południowa ekspozycja<br />

biur nie jest korzyst<strong>na</strong> (za dużo słońca), dlatego<br />

zastosowaliśmy w tej części mniejsze otwory<br />

okienne. Od strony północnej <strong>na</strong>tomiast, skąd<br />

podziwiać możemy panoramę Warszawy, elewację<br />

przeszklono całkowicie. Ok<strong>na</strong> zajmują<br />

powierzchnię od podłogi do sufitu. Tam zlokalizować<br />

moż<strong>na</strong> biura reprezentacyjne. Wąska<br />

pochyła elewacja, od strony ul. Rzymowskiego,<br />

również jest przeszklo<strong>na</strong>. Pionowe schodkowe<br />

przeszklenie zakrywa pochyły panel z perforowanego<br />

aluminium. Wprowadzanie kolejnych<br />

wątków nie miałoby sensu, a spowodowałoby<br />

jedynie bałagan. Spójność to cecha przyzwoitej<br />

architektury. Budynek nie może wyglądać<br />

jak salon wzorów w sklepie budowlanym…<br />

. A wiele obiektów tak wygląda.<br />

Czy duża ilość szkła to z<strong>na</strong>k rozpoz<strong>na</strong>wczy<br />

Pa<strong>na</strong> realizacji?<br />

W przypadku tej inwestycji szkło nie miało<br />

być jakimś szczególnym <strong>na</strong>rzędziem ekspresji.<br />

Nie ma szklanych konstrukcji czy okładzin. Budynek<br />

ma po prostu dużo okien. Istniała wspaniała<br />

możliwość otwarcia wnętrz obiektu <strong>na</strong><br />

panoramę miasta, i tak zrobiliśmy. Fasada szklano-aluminiowa<br />

w budynku biurowym to standard,<br />

podobnie jak murowa<strong>na</strong> w budownictwie<br />

mieszkaniowym. Szkło pojawiło się głównie<br />

jako rozwiązanie funkcjo<strong>na</strong>lne, a nie formalne.<br />

WYWIAD Z PROJEKTANTEM<br />

Piotr Szaroszyk z pracowni Szaroszyk&Rycerski Architekci<br />

Dla ilu użytkowników przewidziano biurowiec?<br />

Czy trudno było pogodzić ich liczbę<br />

z dostępną powierzchnią?<br />

Obiekt ma 13 500 m 2 powierzchni biurowej.<br />

W interesie właściciela jest, aby firm (<strong>na</strong>jemców)<br />

było jak <strong>na</strong>jmniej, ale by zajmowały<br />

duże powierzchnie. W przypadku Cataliny,<br />

<strong>na</strong> razie, jed<strong>na</strong> kondyg<strong>na</strong>cja <strong>na</strong>leży do jednego<br />

użytkownika, co stanowi rozwiązanie<br />

optymalne.<br />

Zaproponowali Państwo uwolnienie powierzchni<br />

biurowych od elementów konstrukcyjnych.<br />

Czy w związku z taką dowolnością<br />

zostały określone optymalne układy<br />

przestrzenne?<br />

Budynek w planie ma kształt zakrzywionego<br />

wrzecio<strong>na</strong>, „rybki”. Pozornie może się to<br />

wydawać trudne do aranżacji. W rzeczywistości,<br />

głównie ze względu <strong>na</strong> skalę, wszystkie<br />

pomieszczenia są niemal prostokątne. Sposób<br />

ich meblowania nie odbiega od ogólnie przyjętych<br />

zasad. Trzon wewnętrzny, który kształtem<br />

przypomi<strong>na</strong> wrzeciono, to niezwykle ekonomiczne<br />

rozwiązanie – wokół pionu wind<br />

jest szeroki, a w strefie ewakuacyjnych klatek<br />

schodowych i szachtów instalacyjnych – wąski.<br />

Kondyg<strong>na</strong>cję zamyka jedynie powierzchnia<br />

biurowa. Korzyst<strong>na</strong> jest również proporcja<br />

powierzchni komercyjnej (sprzedawalnej) do<br />

całkowitej. Pas dookoła trzonu ma szerokość,<br />

którą moż<strong>na</strong> uz<strong>na</strong>ć za optymalną, sprawdzającą<br />

się przy różnych aranżacjach biur. Możliwe<br />

są zarówno układy jednotraktowe – korytarz<br />

i biura, półtoratraktowe – pomieszczenia<br />

ciemne (archiwa, ksero, kuchenki), korytarz<br />

i biura, jak i open plan. Właściciel nie <strong>na</strong>rzuca<br />

<strong>na</strong>jemcom konkretnego rozwiązania. Dzięki<br />

tej elastyczności użytkownik może dostosować<br />

przestrzeń do własnych potrzeb.<br />

Do ewakuacji służą dwie klatki schodowe<br />

połączone korytarzem (po stronie południowej),<br />

zaprojektowanym zgodnie z aktualnymi<br />

przepisami przeciwpożarowymi. Zapewnia on<br />

drogę ucieczki w dwóch kierunkach i do niego<br />

<strong>na</strong>leży „podłączyć” wszystkie lokale biurowe.<br />

Jakie rozwiązania przewidziano dla pracowników<br />

biurowca?<br />

W trzonie budynku, obok klatek schodowych,<br />

umieszczono dwa zespoły toalet.<br />

Ten element funkcjo<strong>na</strong>lny <strong>na</strong>leży do stałego,<br />

podstawowego wyposażenia budynku. Natomiast<br />

urządzenie pokoi socjalnych, kuchenek,<br />

klubów <strong>na</strong>leży do <strong>na</strong>jemców – przecież<br />

nie możemy poszczególnym użytkownikom<br />

<strong>na</strong>rzucić ilości i wielkości tych pomieszczeń.<br />

Projektując, nie wie się, ilu i jakich będzie<br />

<strong>na</strong>jemców, dlatego takie rozwiązanie jest <strong>na</strong>jbardziej<br />

optymalne.<br />

Bierzemy udział w aranżacjach poszczególnych<br />

pięter i wiemy, że <strong>na</strong>jemcy dostosowują<br />

zaplecza socjalne do własnych potrzeb.<br />

Są one bardzo zróżnicowane. Jeden z klientów,<br />

z racji charakteru prowadzonej działalności<br />

– bardzo twórczej, dla swoich pracowników,<br />

zamiast klasycznego biura przewidział<br />

coś w rodzaju klubu.<br />

Jakie funkcje dodatkowe uzupełniają tę<br />

podstawową, biurową?<br />

Na parterze jest restauracja. Moż<strong>na</strong> tam<br />

zlokalizować sklepy, <strong>na</strong> przykład salony samochodowe,<br />

ale także dodatkowe biura.<br />

Jednym z kluczowych zagadnień dotyczących<br />

współczesnych biurowców jest energooszczędność.<br />

Czy rozwiązania w tym zakresie<br />

z<strong>na</strong>lazły się w Catali<strong>na</strong> Office Center?<br />

Biurowiec zrealizowany jest zgodnie z wymogami<br />

polskiego prawa oraz z obowiązującymi<br />

standardami. Nacisk <strong>na</strong> ekologię jest dziś<br />

bardzo duży. Inwestor nie starał się jed<strong>na</strong>k, aby<br />

obiekt miał tzw. zielony certyfikat. Zaawansowane<br />

technologie energooszczędne są, niestety,<br />

bardzo drogie.<br />

W holu głównym uwagę zwraca stonowa<strong>na</strong><br />

kolorystyka. Czy Państwo są autorami<br />

wystroju wnętrz?<br />

Nie, aranżacja i dekoracja to zasługa<br />

pracowni Massive Design. Skoro mówimy<br />

o projektantach, to <strong>na</strong>leży również wspomnieć<br />

o współautorze projektu architektonicznego.<br />

Jest nim Yossi Sivan z biura MYS Architects z Tel<br />

Awiwu. Ten projekt to przedsięwzięcie prawdziwie<br />

między<strong>na</strong>rodowe.<br />

Jakiego rodzaju aranżacja przestrzeni biurowej,<br />

według Pa<strong>na</strong>, jest <strong>na</strong>jkorzystniejsza?<br />

Wszystko zależy od charakteru działalności<br />

– gdy jest to np. biuro projektów czy agencja<br />

reklamowa <strong>na</strong>jlepiej sprawdza się „open<br />

plan”. W takim biurze moż<strong>na</strong> z łatwością wymieniać<br />

poglądy, rozmawiać, tworzyć zespoły.<br />

Taki układ przestrzeni w wersji ekstremalnej<br />

zrealizowano w siedzibie Gazety Wyborczej,<br />

łącząc między sobą również kondyg<strong>na</strong>cje. Nie<br />

wyobrażam sobie <strong>na</strong>tomiast takiego rozwiązania<br />

w kancelarii prawniczej, gdzie rozmowy<br />

z klientami dotyczą często poufnych spraw<br />

i wymagają osobnych pomieszczeń. W większości<br />

firm sprawdzają się układy mieszane,<br />

ponieważ poszczególne działy wymagają<br />

różnej aranżacji. Należy również wziąć pod<br />

uwagę zwyczaje panujące w danym przedsiębiorstwie.<br />

Ważne jest, żeby budynek umożliwiał<br />

tworzenie różnych układów, i to bez tzw.<br />

„resztówek”, czyli przestrzeni, których nie da<br />

się w ekonomiczny sposób zagospodarować.<br />

To kwesta jakości projektu.<br />

Dziękuję serdecznie za rozmowę.<br />

<br />

Axel Schoenert ASAA - Centre de Formation Bull | Massy, France<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

www.alucobond.com<br />

56<br />

57

Czy w biurowcu Catali<strong>na</strong> Office Center<br />

zastosowano energooszczędne oprawy<br />

oświetleniowe?<br />

Energooszczędność stosowanych rozwiązań<br />

oświetleniowych jest jednym z priorytetów<br />

<strong>na</strong>szej firmy. Z zasady przedstawiamy<br />

wyniki a<strong>na</strong>lizy porów<strong>na</strong>wczej proponowanego<br />

przez <strong>na</strong>s systemu oświetleniowego,<br />

w którym stosujemy produkty energooszczędne,<br />

do systemów tradycyjnych, opierających<br />

się <strong>na</strong> konwencjo<strong>na</strong>lnych rozwiązaniach.<br />

W ten sposób użytkownik sam może ocenić<br />

wysokość potencjalnych oszczędności w trakcie<br />

eksploatacji.<br />

Projekt oświetlenia budynku Catali<strong>na</strong> powstawał<br />

<strong>na</strong> przestrzeni kilku<strong>na</strong>stu miesięcy.<br />

Dzięki temu <strong>na</strong> różnych etapach przygotowania<br />

proponowaliśmy energooszczędne, nowe<br />

produkty, zarówno w zakresie układów zapłonowych,<br />

jak i źródeł światła. Przykładem<br />

takiego rozwiązania są oprawy downlight<br />

z serii SES (Super Energy Saving), które charakteryzują<br />

się dużym spadkiem zużycia<br />

energii elektrycznej – po<strong>na</strong>d 40% w stosunku<br />

do tradycyjnych produktów, przy zachowaniu<br />

parametrów świetlnych całego systemu<br />

– przede wszystkim mamy <strong>na</strong> myśli poziomy<br />

<strong>na</strong>tężenia światła oraz równomierności.<br />

O koncepcji ilumi<strong>na</strong>cji<br />

opowiedział <strong>na</strong>m Marcin Rycerski<br />

Oświetlenie zewnętrzne zostało zaprojektowane<br />

tak, aby zaakcentować dy<strong>na</strong>miczną,<br />

a zarazem lekką bryłę budynku, ale jest<br />

tylko dodatkiem do architektury.<br />

Kinkiety <strong>na</strong> słupach strefy wejściowej<br />

wraz z downlightami w podcieniu podkreślają<br />

wejście, tworząc bazę obiektu. Główną<br />

część - całkowicie szklaną fasadę - zaprojektowano<br />

w taki sposób, że widoczne są tylko<br />

poziome pasy okien, wieczorem rozświetlone<br />

światłem wewnętrznym. W tej części nie<br />

zrealizowano opraw zewnętrznych. Budynek<br />

wieńczy lekki dach - gzyms osłaniający taras<br />

wokół piętra technicznego, zakończony wysuniętymi<br />

daszkami. Całość, celem podkreślenia<br />

efektu dy<strong>na</strong>miki, podświetlo<strong>na</strong> jest od<br />

dołu <strong>na</strong>świetlaczami.<br />

58<br />

Czy zastosowane oprawy zostały<br />

przygotowane specjalnie <strong>na</strong> potrzeby tej<br />

inwestycji?<br />

Jedną z <strong>na</strong>szych mocnych stron jest bez<br />

wątpienia dział konstrukcyjny wraz z laboratorium.<br />

Umożliwia to opracowywanie wielu<br />

rodzajów opraw oświetleniowych oraz szybką<br />

weryfikację projektowanych parametrów<br />

z rzeczywistością. Nasza zdolność do tworzenia<br />

nowych rozwiązań konstrukcyjnych<br />

jest <strong>na</strong>prawdę duża. Wielokrotnie udowodniliśmy<br />

wysoką jakość oferowanych produktów.<br />

Warto podkreślić, że przygotowywane<br />

przez <strong>na</strong>s rozwiązania wpisują się w realizację<br />

ogólnej koncepcji budynku lub przestrzeni,<br />

która w większości przypadków powstaje<br />

w pracowniach architektonicznych. Nasza firma<br />

zajmuje się kompleksowo oświetleniem.<br />

W trakcie realizacji koncepcji architektonicznej<br />

zarówno wykorzystujemy i dostosowujemy<br />

oferowane przez <strong>na</strong>s oprawy oświetleniowe,<br />

jak i tworzymy zupełnie nowe rozwiązania.<br />

Zrealizowane projekty niewątpliwie świadczą<br />

o dużych możliwościach w tym zakresie.<br />

W przypadku biurowca Catali<strong>na</strong> zrealizowaliśmy<br />

bardzo ciekawą wizję architektoniczną,<br />

polegającą <strong>na</strong> tworzeniu długich, świecących<br />

linii. Inne koncepcje związane były<br />

Lokalizacja/adres Warszawa, al. Wyścigowa 6<br />

Pracownia projektowa Szaroszyk&Rycerski Architekci<br />

Architekt prowadzący<br />

WYPOWIEDŹ EKSPERTA<br />

Rafał Kłopocki<br />

– Kierownik Działu Marketingu firmy AGA Light SA<br />

Oświetlenie Catali<strong>na</strong> Office Center<br />

z rozświetlaniem sufitów oraz tworzeniem<br />

interesujących układów opraw w różnych<br />

miejscach budynku. Zastosowane rozwiązania<br />

wpływają <strong>na</strong> ogólny odbiór wnętrza<br />

zarówno przez osoby często przebywające<br />

w biurowcu, jak i przez gości.<br />

Czy realizują Państwo inwestycję kompleksowo<br />

– od projektu oświetlenia, po<br />

dostawę opraw i montaż?<br />

Prawidłowe przygotowanie projektu<br />

oświetlenia jest ważnym etapem procesu<br />

inwestycyjnego, uzależnionym od sformułowania<br />

wytycznych, które często wynikają<br />

z koncepcji architektonicznej. Z tego względu<br />

istotny jest bezpośredni udział przedstawiciela<br />

działu projektowania oświetlenia,<br />

który może w sposób kompetentny, <strong>na</strong> bieżąco<br />

kontrolować przebieg prac. W kolejnych<br />

etapach, po zaakceptowaniu projektu<br />

oświetlenia i związanej z nim specyfikacji<br />

sprzętu oświetleniowego, realizujemy dostawy.<br />

Jeżeli inwestor oczekuje z <strong>na</strong>szej<br />

strony (oprócz dostawy opraw) profesjo<strong>na</strong>lnego<br />

montażu – oferujemy również tę<br />

usługę. Jest to istotny element zapewniający<br />

zgodność zainstalowanego sprzętu oświetleniowego<br />

z opracowanym wcześniej projektem.<br />

Piotr Szaroszyk, Jan Rycerski,<br />

Paweł Kwaśniak<br />

Mariusz Cendecki, Marta Chojnowska,<br />

Architekci<br />

Marcin Domitrz, Michał Mrówka,<br />

Jarosław Piróg, Magdale<strong>na</strong> Starzak<br />

Dostawca szkła Planibel EnergyN AGC Flat Glass Polska sp. z o.o.<br />

Wyko<strong>na</strong>wca elewacji aluminiowo-szklanych,<br />

wentylowanych, żaluzji elewacyjnych<br />

WIDOK s.j.<br />

oraz automatyki drzwiowej i okiennej<br />

Dostawca systemów elewacyjnych<br />

ALUG<br />

ALUCOBOND®<br />

Oprawy oświetleniowe i ilumi<strong>na</strong>cja obiektu AGA LIGHT SA<br />

Agregaty wody lodowej chłodzone powietrzem<br />

(agregat 30RA (1 sztuka) oraz agregat serii<br />

30XA (4 sztuki). Klimakonwektory podstropowe<br />

(ka<strong>na</strong>łowe) serii 42EM (wersja Modular, wersja<br />

Carrier Polska sp. z o.o.<br />

Compact) (około 324 sztuk), klimakonwektory<br />

ka<strong>na</strong>łowe serii 42NF (5 sztuk), klimakonwektory<br />

ka<strong>na</strong>łowe serii 42DW (8 sztuk), klimakonwektory<br />

kasetonowe serii 42GW (3 sztuki).<br />

pprmy z pzym rm w<br />

ov o ro<br />

Komkowo owmy prow obky<br />

obywmy wow roy wzorw<br />

Tworzymy rozwz ykow<br />

www.agalight.pl

Realizacje w Polsce<br />

Kompleks zlokalizowany jest w północnej<br />

części Poz<strong>na</strong>nia, przy ul. Strzeszyńskiej. Zrealizowane<br />

budynki stanowią pierwszy etap<br />

nowego osiedla mieszkalnego i sąsiadują bezpośrednio<br />

z obiektami handlowymi, sportowo-rekreacyjnymi,<br />

biurowymi oraz osiedlem<br />

składającym się z zabudowy mieszkaniowej<br />

jednorodzinnej. Na terenie przez<strong>na</strong>czonym<br />

<strong>na</strong> inwestycję wcześniej z<strong>na</strong>jdowały się<br />

składy i magazyny. Działki objęte projektem<br />

<strong>na</strong>leżały do kilku<strong>na</strong>stohektarowego obszaru<br />

poprzemysłowego, dla którego opracowano<br />

w Urzędzie Miasta Poz<strong>na</strong>nia nową koncepcję<br />

zagospodarowania. Na tej bazie dla poszczególnych<br />

parceli sporządzono decyzję<br />

o warunkach zabudowy dla nowych obiektów,<br />

głównie o funkcji mieszkalnej wielorodzinnej<br />

z usługami.<br />

Funkcja<br />

Decyzja o warunkach zabudowy ściśle<br />

określała lokalizację obiektów, ich kształt i wysokość.<br />

Jednocześnie przy projektowanych<br />

budynkach, ze względu <strong>na</strong> zróżnicowane<br />

ukształtowanie terenu, zdefiniowa<strong>na</strong> została<br />

nowa rzęd<strong>na</strong>. Na pierwszych czterech kondyg<strong>na</strong>cjach<br />

przewidziano mieszkania dwu-<br />

i trzypokojowe z aneksami kuchennymi, a <strong>na</strong><br />

ostatnim poziomie zlokalizowano apartamenty,<br />

do których mieszkańcy mają bezpośredni<br />

dostęp z windy. Jej drzwi otwierają się w holu<br />

poszczególnych lokali. Wszystkie mieszkania<br />

<strong>na</strong> piętrach mają balkony, <strong>na</strong>tomiast <strong>na</strong> parterze<br />

zaprojektowano przylegające do pokoi<br />

W zespole zlokalizowanym <strong>na</strong><br />

Podola<strong>na</strong>ch zastosowano system<br />

grzewczy oparty <strong>na</strong> od<strong>na</strong>wialnych<br />

źródłach energii.<br />

Pompy ciepła typu solanka/<br />

woda zapewniają budynkom<br />

realizowanym oraz planowanym<br />

ogrzewanie i ciepłą wodę.<br />

TERMY PODOLAŃSKIE<br />

Architektura zrównoważo<strong>na</strong> w budownictwie mieszkaniowym<br />

dziennych ogrody. Od ciągów komunikacyjnych<br />

oddzielono je szklanymi ogrodzeniami.<br />

Dla wszystkich mieszkań i apartamentów<br />

oraz tzw. części wspólnych, tj. klatek schodowych<br />

i korytarzy, wyko<strong>na</strong>no projekty aranżacji<br />

wnętrz, które zostały zrealizowane przed<br />

oddaniem budynków do użytku. Dzięki temu<br />

mieszkańcy dostali klucze do lokali w pełni wykończonych.<br />

Zadbano również o wyposażenie<br />

łazienek i kuchni. Oprócz mebli z<strong>na</strong>lazły się<br />

tam sprzęty AGD (płyty grzejne, wbudowane<br />

lodówki, piekarniki, okapy kuchenne) i szafy<br />

wnękowe. Do zagospodarowania terenu oraz<br />

wystroju wnętrz zastosowano głównie materiały<br />

z kamienia <strong>na</strong>turalnego i elementy drewniane.<br />

Kamień zaistniał również jako detal <strong>na</strong><br />

elewacjach budynków.<br />

Technologie<br />

W trakcie prac projektowych dużym wyzwaniem<br />

było skoordynowanie i dopasowanie<br />

odpowiednich rozwiązań technicznych<br />

do planowanego <strong>na</strong> terenie osiedla systemu<br />

grzewczego z od<strong>na</strong>wialnych źródeł energii<br />

oraz instalacji przesyłowej przy zastosowaniu<br />

pomp ciepła typu solanka/woda. System zakłada<br />

produkcję energii, która będzie dostarcza<strong>na</strong><br />

do budynków, zapewniając ogrzewanie<br />

i ciepłą wodę. Głównymi elementami rozwiązania<br />

są cztery węzły grzewcze o mocy<br />

900 kW, dające łącznie 3600 kW.<br />

Każdy węzeł wyposażony jest w system<br />

zasobników buforowych, służących jako magazyn<br />

energii oraz optymalizujących pracę układu<br />

hydraulicznego. Sterowanie kaskadami w węźle<br />

odbywa się za pomocą stacji pogodowej.<br />

Rozwiązanie to pozwala <strong>na</strong> niemalże płynne<br />

regulowanie mocy węzła, co przekłada się <strong>na</strong><br />

optymalizację zużycia energii elektrycznej potrzebnej<br />

do wytworzenia ciepła. Dzięki temu<br />

w sposób precyzyjny moż<strong>na</strong> wykorzystywać<br />

dolne źródło w przypadku chwilowego zapotrzebowania.<br />

Drugim zasadniczym elementem<br />

jest układ pomp dolnego źródła, zapewniający<br />

pozyskanie ciepła niezbędnego do pracy systemu.<br />

Dolne źródło stanowi układ wymiennika<br />

gruntowego składający się z 270 sztuk sond<br />

pionowych o długości 200 mb każda, zgrupowanych<br />

w cztery zestawy pompowe przy<strong>na</strong>leżne<br />

każdemu węzłowi. Większość sond<br />

pionowych zlokalizowa<strong>na</strong> będzie pod projektowanymi<br />

budynkami.<br />

***<br />

Na terenie osiedla pojęcie „energia od<strong>na</strong>wial<strong>na</strong>”<br />

zyskuje nowe z<strong>na</strong>czenie, ponieważ<br />

<strong>na</strong>sz projekt z<strong>na</strong>cznie przewyższa rozwiązania<br />

dotychczas stosowane w przedsięwzięciach<br />

o podobnym charakterze. Celem inwestora<br />

jest nie tylko bierne oczekiwanie<br />

<strong>na</strong> regenerację temperatury gruntu, dzięki<br />

opadom, <strong>na</strong>słonecznieniu czy wewnętrznej<br />

propagacji ciepła. Duża świadomość ekologicz<strong>na</strong><br />

pozwala <strong>na</strong> aktywne uczestnictwo<br />

w procesie od<strong>na</strong>wiania energii, zagospodarowując<br />

ciepło odpadowe w okresie letnim.<br />

Zaplanowano odzysk ciepła z pomieszczeń<br />

poprzez uaktywnienie systemu chłodzenia<br />

pasywnego, czyli regeneracji dolnego źródła,<br />

bez udziału sprężarek pomp ciepła.<br />

Do tej pory pompy ciepła kojarzone<br />

były z realizacjami domów jednorodzinnych,<br />

jed<strong>na</strong>k <strong>na</strong> Osiedlu Podolany zapewniają<br />

energię obiektom wielorodzinnym.<br />

Czy dostosowanie układu do pracy <strong>na</strong> dużą<br />

skalę było zadaniem trudnym?<br />

Osiedle Podolany w Poz<strong>na</strong>niu jest dobrym<br />

przykładem zastosowania jednego z <strong>na</strong>jnowocześniejszych<br />

rozwiązań technicznych<br />

w systemach grzewczych, jakim są pompy<br />

ciepła. To prawda, że do niedaw<strong>na</strong> w Polsce<br />

kojarzyliśmy je z ogrzewaniem domków<br />

jednorodzinnych. Jed<strong>na</strong>k poszukiwanie rozwiązań<br />

ekologicznych, a przede wszystkim<br />

oszczędności w eksploatacji dużych obiektów<br />

mieszkalnych (coraz częściej także użyteczności<br />

publicznej) zachęciło inwestorów do<br />

zastosowania systemów grzewczych z wykorzystaniem<br />

pomp ciepła. Takie rozwiązania<br />

wymagają wyliczenia efektu oszczędności<br />

w stosunku do zastosowań układów tradycyjnych<br />

oraz szczegółowego projektu technicznego.<br />

Skala trudności zaprojektowania układu<br />

grzewczego jest proporcjo<strong>na</strong>l<strong>na</strong> do jego<br />

mocy. W domach jednorodzinnych stosuje<br />

się nieskomplikowane urządzenia o stosunkowo<br />

małych mocach grzewczych, <strong>na</strong>tomiast<br />

w dużych obiektach instalacje węzłów cieplnych<br />

są o wiele trudniejsze w realizacji i wymagają<br />

dużego doświadczenia zarówno wyko<strong>na</strong>wcy,<br />

jak i projektanta. Bardzo ważnym<br />

elementem w przypadku instalacji grzewczej<br />

o dużej mocy jest dobór odpowiednich pomp<br />

ciepła. W Poz<strong>na</strong>niu zamontowaliśmy urządzenia<br />

niemieckiego przedsiębiorstwa Stiebel<br />

Eltron. Obecnie są to <strong>na</strong>jlepsze produkty <strong>na</strong><br />

rynku – niezawodne i efektywne. Współczynnik<br />

COP w punkcie pracy solanka 0°C woda<br />

35°C wynosi 4,8!<br />

Proszę opowiedzieć o układzie i parametrach<br />

produktów zastosowanych w tej<br />

realizacji.<br />

Do ogrzania budynków wielorodzinnych<br />

w Poz<strong>na</strong>niu wykorzystano pompy ciepła<br />

Stiebel Eltron o łącznej mocy grzewczej<br />

3,6 MW. Jest to pierwsza inwestycja tego typu<br />

w Europie. Urządzenia zlokalizowano w czterech<br />

węzłach cieplnych po 12 pomp ciepła<br />

Stiebel Eltron typu WPF 66 zamontowanych<br />

w systemie kaskadowym.<br />

Oprócz pomp zastosowano również<br />

pasywny odzysk energii. Na czym polega<br />

to rozwiązanie?<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

Marian Gachewicz – Prezes Zarządu GEO-THERM sp. z o.o.<br />

Zaprojektowano system, który ma <strong>na</strong> celu<br />

ogrzewanie obiektów oraz zapewnienie ciepłej<br />

wody, a w okresie letnim – chłodzenie<br />

pomieszczeń usługowo-handlowych. Takie<br />

rozwiązanie jest niezwykle korzystne, ponieważ<br />

z<strong>na</strong>cznie podnosi współczynnik efektywności<br />

COP, co przekłada się bezpośrednio<br />

<strong>na</strong> obniżenie kosztów eksploatacji systemu,<br />

a tym samym sprzyja uzyskaniu lepszego efektu<br />

ekologicznego.<br />

Równie ważny jest fakt przyspieszonej<br />

regeneracji dolnego źródła po okresie zimowym.<br />

Oz<strong>na</strong>cza to, że poprzez zastosowanie<br />

pomp ciepła do chłodzenia pasywnego zostaje<br />

wykorzystane ciepło wytworzone w pomieszczeniach<br />

użytkowych do ogrzania czynnika<br />

roboczego (glikol) i przepompowania go<br />

do sond pionowych umieszczonych w ziemi.<br />

Takie działanie moż<strong>na</strong> porów<strong>na</strong>ć do ładowania<br />

akumulatorów i magazynowania energii.<br />

W zamian otrzymujemy glikol o temperaturze<br />

wahającej się pomiędzy 8 a 12°C, który<br />

stosuje się w urządzeniach klimatyzacyjnych<br />

do chłodzenia pomieszczeń. Wykorzystanie<br />

wszystkich możliwości pomp ciepła zapewnia<br />

<strong>na</strong>jniższe koszty eksploatacyjne oraz duży<br />

komfort użytkowania.<br />

W jaki sposób prowadzony jest <strong>na</strong>dzór<br />

<strong>na</strong>d stanem technicznym systemu?<br />

Obecnie węzeł cieplny jest w fazie rozruchu<br />

technologicznego. Do <strong>na</strong>dzoru serwisowego<br />

przewidziano system zdalnego<br />

przekazywania danych Dco aktiv GSM.<br />

Układ kontroli pracy pomp ciepła umożliwia<br />

zgłaszanie awarii, zdalne sprawdzanie stanu<br />

urządzenia, zmianę ustawień parametrów,<br />

programowanie oraz <strong>na</strong>dzór <strong>na</strong>d systemami<br />

zabezpieczeń budynku. Po<strong>na</strong>dto, moż<strong>na</strong><br />

odczytać opis usterki – w praktyce wygląda<br />

to tak, że serwisant Stiebel Eltron otrzymuje<br />

wiadomość SMS z danymi o systemie<br />

i informacją o ewentualnej awarii. Dodatkowo,<br />

w przypadku dużych obiektów, po ich<br />

oddaniu do użytkowania, pracownik administracyjny<br />

zostaje przeszkolony w zakresie<br />

podstawowej obsługi węzła cieplnego oraz<br />

procedur w razie awarii. Nie jest to jed<strong>na</strong>k warunkiem<br />

koniecznym do pracy systemu, który<br />

nie wymaga obsługi. Jedną z <strong>na</strong>jwiększych<br />

zalet dotyczących współpracy z firmą Stiebel<br />

Eltron jest <strong>na</strong>dzór serwisowy prowadzony<br />

bezpośrednio przez centralę w Warszawie.<br />

Przedsiębiorstwo oferuje usługi tego typu<br />

w cenie zakupu urządzeń. Do współpracy zapraszani<br />

są tylko specjaliści, którzy gwarantują<br />

bezawaryjną pracę omawianych systemów.<br />

Pompy są obecnie kojarzone z <strong>na</strong>jbardziej<br />

efektywnym źródłem energii od<strong>na</strong>wialnej.<br />

Czy tak jest w istocie?<br />

Niestabilny rynek cen paliw konwencjo<strong>na</strong>lnych,<br />

takich jak gaz ziemny i płynny oraz<br />

olej opałowy, spowodował, że coraz częściej<br />

myślimy o rozwiązaniach ekonomicznych,<br />

którymi są bez wątpienia od<strong>na</strong>wialne źródła<br />

energii. Najniższe koszty eksploatacyjne,<br />

maksymalny komfort oraz ochro<strong>na</strong> środo-<br />

Fasada bocz<strong>na</strong><br />

60 61

fot. BUI FORUM<br />

wiska i odpowiedzialność za przyszłość to<br />

<strong>na</strong>jczęstsze powody, dla których wybieramy<br />

tego typu systemy do ogrzewania domów,<br />

biur i innych obiektów. Dotychczas nie wymyślono<br />

bardziej efektywnego urządzenia<br />

do wytwarzania ciepła. Zwróćmy uwagę, że<br />

pompa osiąga współczynnik efektywności<br />

COP bliski 5,0. Wartość tę moż<strong>na</strong> porów<strong>na</strong>ć<br />

do innych źródeł ciepła, np. do kondensacyjnych<br />

pieców gazowych o wysokiej sprawności,<br />

gdzie współczynnik efektywności wynosi<br />

ok. 108%. Pompa ciepła, wykorzystując<br />

1 kW energii elektrycznej, do <strong>na</strong>pędu sprężarki<br />

wytwarza ok. 4,8 kW energii cieplnej,<br />

czyli prawie 480%. Pompy ciepła, bez względu<br />

<strong>na</strong> cenę energii elektrycznej, zawsze będą<br />

miały przewagę <strong>na</strong>d innymi urządzeniami<br />

grzewczymi, co sprawia, że zajmują niezagrożoną<br />

pozycję <strong>na</strong> rynku instalacji grzewczych.<br />

Czy pompy ciepła mogą być stosowane<br />

wszędzie?<br />

Pompy ciepła wykorzystują energię ziemi,<br />

powietrza lub wody, co umożliwia ich<br />

zastosowanie niemal wszędzie. Biorąc jed<strong>na</strong>k<br />

pod uwagę uzyskanie <strong>na</strong>jwiększej efektywności<br />

pracy systemu, <strong>na</strong>leży często i dokładnie<br />

przeliczać wszystkie parametry od<strong>na</strong>wialnego<br />

źródła energii.<br />

Stosując rozwiązanie wykorzystujące<br />

ciepło z ziemi (gruntowe) trzeba uwzględnić<br />

parametry gruntu. Takimi obliczeniami zajmują<br />

się geolodzy, którzy po przeprowadzeniu<br />

odpowiednich badań sporządzają projekt<br />

geologiczny zawierający dokładne dane do-<br />

62 Elewacja od wnętrza <strong>zespołu</strong><br />

tyczące litologii ziemi w miejscu inwestycji.<br />

Dzięki temu projektant może dobrać właściwe<br />

urządzenia oraz poprawnie obliczyć moc<br />

chłodniczą dolnego źródła.<br />

Bardzo ważnym elementem jest również<br />

ilość miejsca w obszarze pod odwierty.<br />

Do prawidłowego działania pompy ciepła,<br />

jak już wspomniałem, niezbędne są: odpowiednio<br />

dobra<strong>na</strong> wielkość dolnego źródła<br />

oraz właściwe odległości wierconych sond<br />

pionowych. Niekiedy pojawiają się problemy<br />

z powierzchnią przez<strong>na</strong>czoną pod odwierty,<br />

zwłaszcza w przypadku bardzo dużych<br />

inwestycji, gdzie zastosowano pompy ciepła<br />

o dużych mocach. Brak odpowiedniego terenu<br />

stanowi jedyne ograniczenie wykorzystania<br />

gruntowych pomp ciepła.<br />

Państwa firma często współpracuje<br />

z architektami. Na jakiego rodzaju wsparcie<br />

techniczne mogą liczyć?<br />

Oferujemy pomoc w rozwiązywaniu<br />

problemów technicznych, ale również staramy<br />

się podsuwać różne rozwiązania systemowe<br />

dotyczące zastosowania pomp<br />

ciepła. Mamy świadomość, że urządzenia te<br />

są technologicznie bardzo zaawansowane,<br />

co niejednokrotnie sprawia projektantom<br />

wiele trudności. Dosko<strong>na</strong>le przygotowani<br />

pracownicy firmy Stiebel Eltron udzielają<br />

wsparcia technicznego zarówno podczas<br />

projektowania, jak i wykonywania instalacji<br />

pomp ciepła. Pomoc polega <strong>na</strong> konsultacjach<br />

dotyczących rozwiązań systemowych.<br />

Stiebel Eltron Polska jako jedy<strong>na</strong> firma <strong>na</strong> <strong>na</strong>-<br />

szym rynku opracowała – wspólnie z fachowcami<br />

niemieckimi – wytyczne do projektowania<br />

i wykonywania systemów z pompami ciepła.<br />

Publikacja zawiera bardzo szczegółowe informacje<br />

i dane techniczne.<br />

Jak ocenia Pan wiedzę społeczeństwa<br />

<strong>na</strong> temat od<strong>na</strong>wialnych źródeł pozyskiwania<br />

energii?<br />

W dużym stopniu wiedza ta jest oparta <strong>na</strong><br />

informacjach z publikacji branżowych. Coraz<br />

więcej osób interesuje się pompami ciepła,<br />

lecz nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak te<br />

urządzenia działają. Bazując <strong>na</strong> prowadzonych<br />

statystykach, mogę stwierdzić, że od dwóch<br />

lat wzrasta liczba klientów, którzy są przeko<strong>na</strong>ni<br />

do nowego rozwiązania i mają dużą wiedzę<br />

<strong>na</strong> ten temat. Wcześniej zadawano wiele<br />

pytań dotyczących sposobu działania pomp<br />

oraz efektu ekonomicznego. Mamy wrażenie,<br />

że dzisiaj inwestor jest bardziej świadomy<br />

korzyści płynących z zastosowania takich<br />

systemów. Obserwujemy również coraz<br />

większy ruch w instytucjach samorządowych,<br />

które planują inwestycje z wykorzystaniem<br />

od<strong>na</strong>wialnych źródeł energii. Dofi<strong>na</strong>nsowania<br />

z różnych funduszy spowodowały, że inwestor<br />

instytucjo<strong>na</strong>lny poważnie rozważa zastosowanie<br />

pomp ciepła jako źródła ogrzewania<br />

swoich obiektów. Kalkulacje ekonomiczne nie<br />

pozostawiają cienia wątpliwości, że oferowane<br />

systemy są jedynym słusznym wyborem<br />

w nowoczesnym budownictwie.<br />

Rozmawiał Szymon Ciach<br />

Lokalizacja/adres Poz<strong>na</strong>ń, ul. Strzeszyńska 61<br />

Pracownia projektowa Biuro Usług Inwestycyjnych FORUM s.c.<br />

Architekt prowadzący Jarosław Dzierżyński<br />

Architekci<br />

Data opracowania 2009 r.<br />

Data realizacji 2009/2010 r.<br />

Joan<strong>na</strong> Razmuk-Mikołajczak,<br />

Katarzy<strong>na</strong> Kamerska<br />

Inwestor PRYZMA DEVELOPER sp. z o.o.<br />

Powierzchnia całkowita 12 600 m 2<br />

Powierzchnia zabudowy 1 819 m 2<br />

Kubatura brutto 41 300 m 3<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca KBF sp. z o.o.<br />

System grzewczy z od<strong>na</strong>wialnymi źródłami<br />

energii, ze stacją przesyłową, przy użyciu<br />

pomp ciepła<br />

Sprzedaż i montaż pomp ciepła<br />

STIEBEL ELTRON<br />

Stiebel Eltron Polska sp. z o.o.<br />

GEO-THERM sp. z o.o.

Realizacje w Polsce<br />

Nowe centrum handlowe w Bochni<br />

GALERIA RONDO<br />

Tytułową inwestycję zlokalizowano <strong>na</strong> działce poprzemysłowej przy ul. Proszowskiej.<br />

Aby zrealizować obiekt, <strong>na</strong>leżało uzyskać decyzję o warunkach zabudowy<br />

i zagospodarowania, ponieważ ta część Bochni nie była jeszcze objęta pla<strong>na</strong>mi miejscowymi.<br />

Bezpośrednie sąsiedztwo torów kolejowych, wiaduktu oraz <strong>zespołu</strong> zabudowy<br />

handlowo-magazynowej zdefiniowało kształt urbanistyczny zagospodarowania<br />

działki centrum handlowego.<br />

Galeria Rondo zlokalizowa<strong>na</strong> jest przy<br />

głównych ciągach komunikacyjnych pieszych<br />

i kołowych w Bochni. Usytuowanie obiektu<br />

w mniej rozwiniętej gospodarczo części miasta<br />

sprzyjać będzie jej aktywizacji i integracji<br />

z centrum.<br />

Projekt zagospodarowania<br />

terenu<br />

Zgodnie z warunkami decyzji lokalizacyjnej<br />

<strong>na</strong> działce wzniesiono dwa odrębne obiekty.<br />

Główny stanowi dwupoziomowa galeria<br />

handlowa, a uzupełniający – trzypoziomowy<br />

parking dla klientów. Oba budynki połączone<br />

są rampami ułatwiającymi komunikację pieszą<br />

pomiędzy nimi. W części <strong>na</strong>rożnej działki, bardziej<br />

wyeksponowanej, zlokalizowano galerię,<br />

a jej plan został zdeterminowany przebiegiem<br />

granic terenu opracowania. Mniej widoczny<br />

jest budynek garażu, do którego zapewniono<br />

bardzo dobry dojazd. Kształt obiektu definiuje<br />

funkcja i technologia wznoszenia. Ze względu<br />

<strong>na</strong> uwarunkowania lokalizacyjne wysunięty <strong>na</strong><br />

pierwszy plan <strong>na</strong>rożnik obiektu stał się jednocześnie<br />

miejscem głównego wejścia. Najbardziej<br />

wyeksponowa<strong>na</strong> jest fasada frontowa,<br />

widzia<strong>na</strong> z tzw. „żabiej” perspektywy, <strong>na</strong>tomiast<br />

wielopoziomowy parking moż<strong>na</strong> zobaczyć<br />

z wiaduktu kolejowego.<br />

Funkcja<br />

Budynek Galerii Rondo ma wysokość<br />

ok. 12 m. Zlokalizowano w nim dwa poziomy<br />

handlowe. Pasaże zaprojektowano w klasycznym<br />

układzie pętli, do których dojścia usytuowano<br />

w przeciwległych miejscach: wejście<br />

główne dostępne jest z <strong>na</strong>rożnika ulic, a uzupełniające<br />

– z parkingu wielopoziomowego.<br />

Pasaże zintegrowane są systemem komunikacji<br />

pionowej: windami i schodami ruchomymi.<br />

Istotne elementy kształtowania ich przestrzeni<br />

stanowią różnej wielkości świetliki, przez<br />

Pasaż wewnętrzny – piętro<br />

które światło <strong>na</strong>turalne dociera <strong>na</strong> oba poziomy.<br />

Efekt ten uzyskano dzięki licznym otwarciom<br />

zlokalizowanym w posadzce stropu +1,<br />

zapewniającym światło dzienne <strong>na</strong> poziomie<br />

zero.<br />

Forma<br />

Układ galerii jest zdeterminowany wymogami<br />

funkcjo<strong>na</strong>lnymi lokali handlowych.<br />

Doświetlanie tych pomieszczeń odbywa się<br />

jedynie przez pasaż. Dlatego fasady obiektu<br />

są ścia<strong>na</strong>mi wyko<strong>na</strong>nymi z płyt warstwowych<br />

z wykończeniem specjalnym bloczkiem. Jedynie<br />

przy wejściu głównym zastosowano<br />

fasadę słupowo-ryglową, o dużej powierzchni<br />

szklenia doświetlającego pasaże <strong>na</strong> obu<br />

poziomach. Dzięki tym zabiegom obiekt jest<br />

„zwrócony do środka” – ku wnętrzu. Pasaże<br />

handlowe o dość wysokim standardzie wykończenia<br />

stanowią <strong>na</strong>jatrakcyjniejszą część<br />

obiektu.<br />

Strefa wejściowa<br />

Lokalizacja/adres Bochnia, ul. Partyzantów 2a<br />

64 65<br />

Pracownie<br />

projektowe<br />

Architekci<br />

prowadzący<br />

Architekci<br />

Arkus Biuro Projektowo-Doradcze:<br />

etap projektu budowlanego i przetargowego<br />

Agencja Projektowa A4:<br />

etap projektu wyko<strong>na</strong>wczego<br />

<strong>na</strong> etapie projektu budowlanego i przetargowego:<br />

dr inż. arch. Marek Gachowski, mgr inż. arch. Grzegorz<br />

Kubaczka; <strong>na</strong> etapie projektu wyko<strong>na</strong>wczego:<br />

arch. Paweł Kurzeja<br />

arch. Marcin Steuer, arch. Wojciech Krzystała,<br />

inż. Krzysztof Skowronek, arch. Grzegorz<br />

Bodzek, Marcin Franke, inż. Piotr Kasprzyk,<br />

arch. Łukasz Malinowski, arch. Piotr Bełtowski,<br />

arch. Tomasz Biel<br />

projekt budowlany i przetargowy –2008 r.<br />

projekt wyko<strong>na</strong>wczy –2009 r.<br />

Data<br />

opracowania<br />

Data realizacji 2009/2010 r.<br />

Inwestor CD LOCUM sp. z o.o., s.k.a.<br />

Powierzchnia centrum handlowe – 19 765 m<br />

całkowita<br />

2<br />

parking – 17 392 m2 Powierzchnia centrum handlowe – 10 193 m<br />

zabudowy<br />

2<br />

parking – 5 797 m2 Łącz<strong>na</strong> powierzchnia<br />

zabudowy<br />

15 990 m2 Kubatura brutto 155 425 m3 Generalny<br />

wyko<strong>na</strong>wca<br />

Szkło hartowane<br />

ABM Solid sp. z o.o.<br />

przez<strong>na</strong>czone do<br />

systemów przeszkleń<br />

wewnętrznych.<br />

PRESS Glas SA

fot. archiwum Arkus i CD LOCUM<br />

Jed<strong>na</strong> z restauracji<br />

Schody ruchome<br />

Rzut parteru<br />

Galerię Rondo wyróżnio-<br />

no <strong>na</strong>grodą w konkursie<br />

Shopping Center Awards<br />

2011 dla <strong>na</strong>jlepszego ma-<br />

łego centrum handlowe-<br />

go oddanego do użytku<br />

w 2010 r.<br />

Konstrukcję budynku garażu wielopoziomowego<br />

zrealizowano jako żelbetową. Czytelny<br />

w fasadach i wnętrzach minimalizm jest<br />

podyktowany technologią.<br />

Konstrukcja<br />

W kompleksie zastosowano liczne zaawansowane<br />

technologie żelbetowe. Budynek<br />

handlowy został zrealizowany w technologii<br />

prefabrykowanej, obejmującej słupy<br />

i stropy (płyty TT) wyko<strong>na</strong>ne przez firmę<br />

Consolis. Na szczególną uwagę zasługuje<br />

wysoki stopień prefabrykacji, mimo wyraźnie<br />

swobodnego obrysu rzutu budynku. Po<strong>na</strong>dto,<br />

większość fasad wyko<strong>na</strong>no z prefabrykowanych<br />

płyt warstwowych Pflaum. Budynek<br />

parkingu wielopoziomowego został zrealizowany<br />

w technologii stropów sprężanych<br />

firmy Freyssinet, wykonywanych <strong>na</strong> miejscu.<br />

Również dzięki tym elementom realizacja jest<br />

bardzo zaawansowa<strong>na</strong> technologicznie.<br />

Wykończenie<br />

W realizacji wykorzystano wysokiej jakości<br />

materiały, gwarantujące trwałość, przez<strong>na</strong>czone<br />

do bardzo intensywnego użytkowania. Elewacje<br />

zewnętrzne stanowią gładkie płyty Pflaum<br />

w kolorze metalicznym, ściany warstwowe wykończono<br />

bloczkiem AmerBlock. Zastosowano<br />

wspomniane już aluminiowe fasady słupoworyglowe<br />

ze szkłem niskoemisyjnym, które dodatkowo<br />

pokrywają żaluzje profilowe aluminiowe,<br />

panele siatkowe oraz drewniane.<br />

We wnętrzach również zadbano o wysoką<br />

jakość i estetykę przyjętych rozwiązań.<br />

Na posadzkach pasaży handlowych zastosowano<br />

płyty gresowe, <strong>na</strong>tomiast sufity zrealizowano<br />

jako aluminiowe rastrowe. Szklane<br />

fasady sklepów są rozdzielone elementami<br />

drewnianymi. Odpowiednią atmosferę wewnątrz<br />

obiektu tworzy światło przedostające<br />

się przez świetliki. Istotną funkcję pełni także<br />

system oświetlenia zrealizowany w oparciu<br />

o produkty firmy Es-System.<br />

Arkus<br />

„Bardzo prosta, linear<strong>na</strong> elewacja<br />

została zaprojektowa<strong>na</strong><br />

z drew<strong>na</strong> i odgrodzo<strong>na</strong> od<br />

ulicy jedynie pasem zieleni,<br />

a nie – tradycyjnie – płotem.<br />

[...] Na dachu części mieszkalnej<br />

zlokalizowano zieleń.<br />

Bardzo wzbogaca i ociepla<br />

nowo powstałe budynki. Jest<br />

widocz<strong>na</strong> z górnego tarasu<br />

skarpy, <strong>na</strong> której z<strong>na</strong>jduje się<br />

zmodernizowany ośrodek” –<br />

mówi o głównych założeniach<br />

projektu Bogdan Kulczyński,<br />

rozmawiając z Adamem<br />

Osińskim.<br />

Realizacje w Polsce<br />

Czytelność i przejrzystość<br />

CENTRUM<br />

ALZHEIMERA<br />

W WARSZAWIE<br />

66 67

Strefa wejściowa<br />

Kaplica<br />

Restauracja Sunlight<br />

Centrum Alzheimera w Warszawie to obiekt<br />

unikalny, łączący funkcje opieki medycznej<br />

i domu mieszkalnego. Jakie elementy zapewniają<br />

prawidłowe działanie obu tych stref?<br />

Tak, to prawda. Szczególną uwagę poświęciliśmy<br />

części mieszkalnej Centrum. Myślę, że<br />

o domowym charakterze przestrzeni głównie<br />

decydują użyte materiały wykończeniowe i kolorystyka.<br />

Dlatego w pokojach zaproponowaliśmy<br />

podłogi i stoły z prawdziwego drew<strong>na</strong> oraz<br />

wygodne fotele. Drewno każdemu kojarzy się<br />

z domem. Ściany zostały pomalowane w kolorach<br />

niezwiązanych ze szpitalem. Duże balkonowe<br />

drzwi, przez które przenika światło, zapewniają<br />

kontakt z patio, gdzie oprócz zieleni zlokalizowano<br />

także kolorową fontannę.<br />

Układ funkcjo<strong>na</strong>lny musiał być maksymalnie<br />

prosty i czytelny, aby ułatwić nie tylko chorym, ale<br />

również odwiedzającym i personelowi codzienne<br />

użytkowanie nowych wnętrz. Chcieliśmy również,<br />

aby z zewnątrz budynek nie kojarzył się ze<br />

szpitalem, a raczej z pensjo<strong>na</strong>tem. Bardzo prosta,<br />

linear<strong>na</strong> elewacja została zaprojektowa<strong>na</strong> z drew<strong>na</strong><br />

i odgrodzo<strong>na</strong> od ulicy jedynie pasem zieleni,<br />

a nie – tradycyjnie – płotem. Dyskretne ogrodzenie<br />

przewidziano tylko w głębi działki. Na dachu<br />

części mieszkalnej zlokalizowano zieleń. Bardzo<br />

wzbogaca i ociepla nowo powstałe budynki. Jest<br />

widocz<strong>na</strong> z górnego tarasu skarpy, <strong>na</strong> której z<strong>na</strong>jduje<br />

się zmodernizowany ośrodek. Zarówno<br />

zieleń <strong>na</strong> dachu, jak i przestrzeń patio są przez<strong>na</strong>czone<br />

dla pensjo<strong>na</strong>riuszy, którzy korzystają z pokoi<br />

do zajęć grupowych, usytuowanych <strong>na</strong> pierwszym<br />

piętrze od strony Alei Wilanowskiej.<br />

Założenie przywodzi <strong>na</strong> myśl tzw. realizacje<br />

zielone. Czy zastosowano również rozwiązania<br />

energooszczędne?<br />

Taka architektura jest mi bardzo bliska.<br />

W ten sposób zrealizowałem swój dom, Europejskie<br />

Centrum Bajki w Pacanowie oraz kilka budynków<br />

mieszkalnych. Obecnie projektuję duży<br />

zespół wielorodzinny <strong>na</strong> Żoliborzu. Na dachu<br />

Centrum zostały ustawione kolektory słoneczne<br />

w celu uzyskania energii do ogrzania wody.<br />

Czy ze względu <strong>na</strong> „współczesność” budynku<br />

trudno było z<strong>na</strong>leźć odpowiednie wzorce<br />

projektowe?<br />

Na świecie odchodzi się – w przypadku tego<br />

typu obiektów – od architektury monumentalnej,<br />

anonimowej, kojarzonej z instytucją. W fazie koncepcji<br />

moje wewnętrzne przeko<strong>na</strong>nie zdecydowało<br />

o wyborze takiej drogi.<br />

Przede wszystkim, staraliśmy się zrozumieć, jak<br />

funkcjonuje taki ośrodek. Myślę, że zastosowane<br />

rozwiązania to jed<strong>na</strong> sprawa – o nich mówiłem<br />

przed chwilą – ale bardzo istot<strong>na</strong> była również dobra<br />

współpraca z dyrektorem Centrum Januszem<br />

Piłatowiczem i personelem, a także z przedstawicielami<br />

inwestora, czyli SZRM w Warszawie.<br />

Ilu chorych może pomieścić placówka?<br />

Dziewięćdziesięciu. Przez<strong>na</strong>czono dla nich<br />

trzydzieści pokoi jednoosobowych i trzydzieści<br />

dwuosobowych, w nowo projektowanym<br />

budynku. W kolejnym etapie, polegającym <strong>na</strong><br />

modernizacji istniejącego obiektu, przewidujemy<br />

kolejne trzydzieści miejsc.<br />

W kompleksie z<strong>na</strong>jduje się kaplica, którą<br />

wyróżnia bardzo czysta, elegancka architektura.<br />

Czy projektował ją Pan z myślą<br />

o wielu religiach?<br />

Ołtarz i ambo<strong>na</strong> zostały skonstruowane<br />

z drewnianych sześcianów. Zrezygnowaliśmy<br />

z tradycyjnych zdobień. Kaplica ma charakter<br />

ekumeniczny. Może służyć wyz<strong>na</strong>wcom<br />

różnych religii. Jest także miejscem skupienia,<br />

zapewnia chwile samotności każdemu, kto ich<br />

potrzebuje.<br />

W szklanym korytarzu konstrukcja stanowi<br />

jednocześnie element wystroju. Czy<br />

realizacja tego pomieszczenia wymagała<br />

ścisłej współpracy z konstruktorami?<br />

Jednym z wymogów określonych w warunkach<br />

zabudowy był zakaz ingerencji<br />

w skarpę. Musiała więc powstać kładka<br />

o odpowiedniej rozpiętości podpór. Niewykorzystanie<br />

takiej okazji byłoby grzechem zaniechania.<br />

Samo rozwiązanie i detale są proste,<br />

nie przewidziano specjalnych efektów, niemniej<br />

jako widoczne elementy wymagały starannego<br />

opracowania i udziału konstruktora.<br />

Czy w trakcie prac koncepcyjnych<br />

przeprowadzał Pan wywiady z przyszłymi<br />

użytkownikami?<br />

Tak. Prowadziliśmy rozmowy i korzystaliśmy<br />

z doświadczenia osób pracujących <strong>na</strong> co dzień<br />

w ośrodku opieki <strong>na</strong>d chorymi <strong>na</strong> Alzheimera.<br />

Lokalizacja/adres Warszawa, ul. Nowoursynowska 216<br />

Pracownia projektowa<br />

Konsorcjum Projektowe Kulczyński Architekt sp. z o.o.<br />

BeMM Architekci sp. z o.o.<br />

Architekt prowadzący Bogdan Kulczyński<br />

Architekci<br />

Marek Michałowski, Barbara Kolibabska, Iwo<strong>na</strong> Zatorska,<br />

Jacek Parczewski, Damian Kopczyński<br />

Data opracowania 2007 r.<br />

Data realizacji 2008–2011 r.<br />

Inwestor Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta<br />

Powierzchnia całkowita 12 696 m2 Powierzchnia zabudowy 5 622 m2 Kubatura brutto 54 693 m2 Generalny wyko<strong>na</strong>wca Grupa 3J<br />

Drewniane elewacje wentylowane OKTER Dobrodzień<br />

Sufi ty podwieszane (płyty Armstrong Building Products B.V.<br />

BIOGUARD PLAIN oraz PLAIN) sp. z o.o. Oddział w Polsce<br />

Producent stolarki aluminiowej<br />

i przeciwpożarowej<br />

ABOOK sp. z o.o.<br />

Dostawca systemów<br />

klimatyzacyjnych i wentylacyjnych<br />

SWEGON sp. z o.o.<br />

Janusz Piłatowicz<br />

– dyrektor<br />

Centrum Alzheimera<br />

Obiekt Centrum Alzheimera w Warszawie<br />

jest nietypowy ze względu <strong>na</strong> funkcję.<br />

Jakie wymogi musi spełniać tego rodzaju<br />

budynek?<br />

Centrum stanowi bazę pomocy stacjo<strong>na</strong>rnej,<br />

to dom dla przewlekle chorych.<br />

Podstawą realizacji tego typu budynków jest<br />

spełnienie warunków zawartych w Rozporządzeniu<br />

Ministra Pracy i Polityki Społecznej<br />

z dnia 19 października 2005 r., dotyczących<br />

domów pomocy społecznej, a także wymogów,<br />

którym podlegają obiekty użyteczności<br />

publicznej.<br />

Czy przepisy obejmujące obiekty służby<br />

zdrowia utrudniały stworzenie domowej<br />

atmosfery w placówce?<br />

Centrum to obiekt pomocy społecznej.<br />

Przepisom, które dotyczą budynków służby<br />

zdrowia, podlegały jedynie gabinety zabiegowe,<br />

gabinet lekarski i pomieszczenia rehabilitacyjne.<br />

Które elementy projektu konsultowano<br />

z osobami pracującymi w ośrodku?<br />

Projekt wyko<strong>na</strong>no w oparciu o opracowanie<br />

pt. „Założenia ideowe centrum dla osób<br />

z chorobą Alzheimera”, przygotowane przez<br />

grupę specjalistów (Barcikowska, Parnowski,<br />

Sadowska, Szaniawski), oraz „Program<br />

funkcjo<strong>na</strong>lno-użytkowy budowy centrum dla<br />

osób z chorobą Alzheimera w Warszawie”,<br />

sporządzony przez dyrektora placówki. Przeprowadzono<br />

wiele rozmów ze specjalistami,<br />

użytkownikami oraz inwestorem zastępczym,<br />

czyli przedstawicielami Stołecznego<br />

Zarządu Rozbudowy Miasta. Uzgodnieniom<br />

podlegały wszystkie elementy.<br />

Które rozwiązania szczególnie spodobały<br />

się pensjo<strong>na</strong>riuszom?<br />

Chorzy, którzy zamieszkali w tym nowoczesnym<br />

obiekcie, zostali przeniesieni jakby<br />

do innego świata. Uczą się życia od początku.<br />

Pracownicy również muszą się przyzwyczaić<br />

do nowego miejsca. Na ocenę jest jeszcze<br />

trochę za wcześnie.<br />

Czy jakieś założenia nie zostały zrealizowane<br />

ze względów ekonomicznych?<br />

Nie określono granic fi<strong>na</strong>nsowych. Projektant<br />

musiał <strong>na</strong>tomiast uwzględnić istniejący<br />

dom pomocy społecznej oraz uwarunkowania<br />

terenu. Redukcji wszelkich niedosko<strong>na</strong>łości<br />

sprzyja dwuetapowy cykl prac. Nowa<br />

część centrum stanowi pierwszą fazę inwestycji,<br />

druga jest obecnie realizowa<strong>na</strong>. Niestety,<br />

trudno wszystko przewidzieć.<br />

Dziękuję za rozmowę.<br />

68<br />

69<br />

fot. Bartosz Makowski<br />

Stołówka

70<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

Stefan Pyka z firmy Okter<br />

Z jakiego rodzaju drew<strong>na</strong> wyko<strong>na</strong>no elewację<br />

Centrum Alzheimera w Warszawie? Jakie inne<br />

gatunki są polecane do obiektów realizowanych<br />

w polskim klimacie?<br />

Do produkcji użyto drew<strong>na</strong> Meranti, którego bardzo<br />

dobre parametry decydują o stosowaniu tego<br />

gatunku <strong>na</strong> fasadach. Elewacje w <strong>na</strong>szych warunkach<br />

klimatycznych moż<strong>na</strong> wykonywać również z cedru<br />

ka<strong>na</strong>dyjskiego, modrzewia syberyjskiego, okume i <strong>na</strong>jpopularniejszego<br />

– świerku skandy<strong>na</strong>wskiego, a także<br />

z <strong>na</strong>szych rodzimych gatunków: sosny, świerku czy<br />

olchy. Pięknie wyglądają iroko, merbau, amazakue.<br />

Czy oferujecie Państwo systemowy montaż<br />

produktu? Jeśli tak, proszę opowiedzieć o tym<br />

rozwiązaniu.<br />

Proponujemy montaż systemowymi kątownikami<br />

z regulacją, co umożliwia szybkie wyko<strong>na</strong>nie całej podkonstrukcji.<br />

Potem <strong>na</strong>stępuje pionowanie i licowanie,<br />

a <strong>na</strong> koniec – stabilizacja i skręcenie struktury nośnej.<br />

Eliminuje to konieczność pracochłonnego mierzenia<br />

każdej kantówki oddzielnie i częstego poprawiania już<br />

zmontowanych elementów. Drewniane, mobilne żaluzje,<br />

które pokrywają również powierzchnie okien,<br />

były projektowane indywidualnie, ze względu <strong>na</strong> brak<br />

systemowych rozwiązań tego typu <strong>na</strong> rynku okuć.<br />

Czy wyko<strong>na</strong>ną elewację poddaje się okresowej<br />

konserwacji? Jeżeli tak, to jak często taki zabieg<br />

<strong>na</strong>leży powtarzać?<br />

Oczywiście, w celu utrzymania estetycznego wyglądu<br />

elewacji <strong>na</strong>leży zakładać konieczność jej odnowienia.<br />

Nie moż<strong>na</strong> z góry określić, jak często <strong>na</strong>leży<br />

przeprowadzać ten zabieg. Zależne jest to od wielu<br />

czynników: usytuowania, wielkości okapu, właściwych<br />

opierzeń, a także od prawidłowego montażu.<br />

Warto pamiętać, że przy<strong>na</strong>jmniej raz w roku <strong>na</strong>leży<br />

sprawdzić stan powłok lakierniczych <strong>na</strong> fasadach<br />

drewnianych.<br />

Jakiego rodzaju izolacja termicz<strong>na</strong> jest <strong>na</strong>jkorzystniejsza<br />

w przypadku tego typu elewacji?<br />

Zastosowane ocieplenie nie ma większego z<strong>na</strong>czenia<br />

dla elewacji drewnianej. Ważne jest <strong>na</strong>tomiast,<br />

aby powierzchnie lakierowane nie stykały się ze sobą<br />

i nie tworzyły się miejsca, z których wilgoć nie jest<br />

szybko osusza<strong>na</strong> poprzez właściwą wentylację. Dlatego<br />

<strong>na</strong> fasadach Centrum zastosowano żaluzje i deski<br />

w systemie elewacji wentylowanej Okter.<br />

Na jakie wsparcie techniczne ze strony Państwa<br />

firmy mogą liczyć projektanci?<br />

Architektom proponujemy <strong>na</strong>sze rozwiązania<br />

systemowe, do których udostępniamy dokumentację<br />

CAD. Wspólnie z projektantami opracowujemy<br />

elementy indywidualne, nietypowe. Zainteresowane<br />

pracownie otrzymują próbki poszczególnych gatunków<br />

drew<strong>na</strong> i wzorniki systemów elewacji.<br />

Rozmawiała Karoli<strong>na</strong> Cawricz<br />

Okter Elewacje drewniane<br />

OKTER Dobrodzień wpisując się w tendencje architektoniczne<br />

i modę <strong>na</strong> powrót do <strong>na</strong>turalnych materiałów, proponuje systemy<br />

wentylowanych elewacji drewnianych wraz z całym asortymentem<br />

produktów z drew<strong>na</strong> w zastosowaniu zewnętrznym od okien<br />

i drzwi drewnianych, po przegrody, okiennic, tarasy oraz żaluzje<br />

przesuwne i stałe.<br />

Elewacje drewniane produkowane są z drew<strong>na</strong> z <strong>na</strong>szych lasów,<br />

a także sprowadzanego z <strong>na</strong>jdalszych zakątków świata. Wyselekcjonowany<br />

materiał z<strong>na</strong>komicie sprawdza się zarówno pod<br />

względem parametrów, jak i walorów użytkowych, dając możliwości<br />

tworzenia elewacji o indywidualnym charakterze. Naturalnie<br />

piękne, z zachowanym niepowtarzalnym rysunkiem drew<strong>na</strong>,<br />

zaspokajają <strong>na</strong>wet <strong>na</strong>jbardziej wyrafi nowane gusta Klientów.<br />

Szeroka gama kolorystycz<strong>na</strong> produktów elewacyjnych fi rmy<br />

Okter, pozwala <strong>na</strong> tworzenie własnych kombi<strong>na</strong>cji, które moż<strong>na</strong><br />

zestawiać z innymi materiałami w kompozycje o zbliżonym odcieniu<br />

lub <strong>na</strong> zasadzie kontrastu.<br />

Każda elewacja, czy nowoczes<strong>na</strong>, czy też tradycyj<strong>na</strong>, zyskuje<br />

w ten sposób szczególny, niepowtarzalny charakter. Nowością<br />

<strong>na</strong>szej oferty, jest system elewacji drewnianej, eliminujący widoczne<br />

śruby mocujące deski.<br />

Naturalny urok drew<strong>na</strong> i szlachetne pochodzenie tworzą z drewnianych<br />

elewacji OKTER Dobrodzień prawdziwie przyjazny<br />

produkt.<br />

www.okter.com.pl<br />

OKTER Dobrodzień, ul. Łącz<strong>na</strong> 3, 46-375 Bzinica Nowa, tel. 34 353 74 74, fax 34 353 77 77

72<br />

An<strong>na</strong> Baczkowska<br />

Rygorystyczne przepisy oraz troska o dobro<br />

chorych powodują, że służba zdrowia coraz<br />

częściej sięga po nowoczesne rozwiązania<br />

budowlane. Sufity podwieszane to kolej<strong>na</strong><br />

grupa produktów, która spełnia odpowiednie<br />

wymagania i może być stosowa<strong>na</strong> we wszystkich<br />

pomieszczeniach medycznych.<br />

Regulacje prawne określające warunki<br />

higieniczne podlegają ciągłym zmianom<br />

i z roku <strong>na</strong> rok stają się coraz ostrzejsze. Aby<br />

im sprostać, szpitale inwestują w specjalistyczny<br />

sprzęt, jed<strong>na</strong>k nie tylko on odgrywa<br />

ważną rolę w procesie leczenia. Materiały budowlane,<br />

jakimi wykończono pomieszczenia,<br />

są równie istotne. Normy ISO bardzo precyzyjnie<br />

określają wymagania stawiane placówkom<br />

służby zdrowia, np. ISO 1 to regulacja<br />

stosowa<strong>na</strong> w przypadku wnętrz spełniających<br />

<strong>na</strong>jsurowsze normy czystości.<br />

Lepiej zapobiegać,<br />

niż leczyć<br />

Rygorystyczne przepisy są w pełni uzasadnione.<br />

Ich przestrzeganie jest konieczne,<br />

by proces rekonwalescencji pacjentów<br />

przebiegał pomyślnie. Niezwykle ważne jest<br />

zapobieganie infekcjom i zakażeniom oraz<br />

zatrzymanie wszelkich bakterii i wirusów,<br />

które mogłyby wydostać się poza pomieszczenia.<br />

Odpowiednią ochronę antybakteryjną<br />

zapewnia zwykle częste sprzątanie<br />

wnętrz oraz czyszczenie i dezynfekowanie<br />

przedmiotów, które się w nich z<strong>na</strong>jdują. Są<br />

jed<strong>na</strong>k płaszczyzny zagrożone osadzaniem<br />

się niebezpiecznych drobnoustrojów, do<br />

których dostęp lub utrzymanie ich w czy-<br />

CZY WIESZ, ŻE…?<br />

W <strong>na</strong>jbardziej newralgicznych miejscach,<br />

którymi są np. sale operacyjne<br />

i izolatki dla osób cierpiących <strong>na</strong><br />

choroby zakaźne, firma Armstrong<br />

rekomenduje stosowanie metalowych<br />

płyt sufitowych bez perforacji,<br />

pokrytych warstwą farby<br />

BIOGUARD (ORCAL BIOGUARD<br />

z krawędzią Clip-In 3 mm).<br />

WYPOWIEDŹ EKSPERTA<br />

Firma Armstrong Building Products B.V.<br />

Oddział w Polsce<br />

stości jest utrudnione. To powierzchnie sufitów.<br />

Aby zapewnić we wnętrzach obiektów<br />

szpitalnych maksymalną higienę, <strong>na</strong>leży<br />

zadbać również i o nie. Coraz bardziej popularnym<br />

rozwiązaniem są modułowe sufity<br />

podwieszane, które oprócz funkcjo<strong>na</strong>lności<br />

(demontowalne, łatwo zmywalne itp.) mają<br />

również właściwości bakteriobójcze. Takie<br />

produkty oferuje m.in. firma Armstrong.<br />

Sufit, który<br />

likwiduje bakterie<br />

Zwalczanie szkodliwych mikroorganizmów<br />

to proces, który trwa bez przerwy<br />

i musi być wysoce efektywny, ponieważ <strong>na</strong>wet<br />

<strong>na</strong>jmniejsze skażenie powietrza może<br />

mieć negatywne skutki dla pacjentów. An<strong>na</strong><br />

Baczkowska z firmy Armstrong tłumaczy:<br />

„Stworzyliśmy grupę higienicznych sufitów<br />

podwieszanych BIOGUARD. Metalowe<br />

i mineralne płyty pomalowano specjalną<br />

farbą, której główną zaletą jest aktywne<br />

zwalczanie zarazków. BIOGUARD, w czasie<br />

krótszym niż 72 godziny, może zlikwidować<br />

<strong>na</strong>wet 99,9% tych mikroorganizmów.<br />

Sufit jest całkowicie bezpieczny dla ludzi<br />

i zwierząt, nie uwalnia żadnych substancji<br />

oraz nie wydziela szkodliwego promieniowania”.<br />

Płyty moż<strong>na</strong> czyścić rozcieńczonymi<br />

środkami chemicznymi, takimi jak: sole<br />

amonowe, <strong>na</strong>dtlenek wodoru oraz chlor.<br />

Dostosowa<strong>na</strong><br />

konstrukcja noś<strong>na</strong><br />

Bardzo istotnym elementem sufitu jest<br />

jego konstrukcja noś<strong>na</strong>. An<strong>na</strong> Baczkowska<br />

wyjaśnia: „Specjalny ruszt CLEAN ROOM<br />

charakteryzuje się dużą wytrzymałością i jest<br />

odporny <strong>na</strong> korozję. Jego elementy zostały<br />

wyko<strong>na</strong>ne z aluminium, dlatego konstrukcja<br />

może być montowa<strong>na</strong> również we wnętrzu,<br />

w którym z<strong>na</strong>jduje się rezo<strong>na</strong>ns magnetyczny”.<br />

Konstrukcję nośną CLEAN ROOM<br />

wyposażono w specjalne uszczelki silikonowe,<br />

których zastosowanie zapewnia hermetyczność<br />

sufitu. Tak zabezpieczone płyty<br />

sufitowe mogą być myte bardzo często,<br />

bez negatywnego wpływu <strong>na</strong> ich strukturę<br />

i właściwości. An<strong>na</strong> Baczkowska tłumaczy,<br />

że „(…) dodatkowe, plastikowe klipsy mo-<br />

cujące panele sufitowe, wraz z uszczelkami<br />

silikonowymi, dopełniają trwałą i odporną <strong>na</strong><br />

niekorzystne warunki całość”.<br />

Wiele funkcji i zastosowań<br />

w jednym<br />

Komfort pacjentów ma z<strong>na</strong>czący wpływ<br />

<strong>na</strong> szybkość ich rekonwalescencji. Dlatego<br />

dobrze jest, gdy sufit podwieszany spełnia<br />

również odpowiednie warunki pod względem<br />

akustycznym i ma dobre parametry<br />

odbicia światła, które zapewnią spokój oraz<br />

zwiększą poczucie prywatności chorych.<br />

An<strong>na</strong> Baczkowska zwraca również uwagę,<br />

że „(…) zastosowania sufitów higienicznych<br />

nie kończą się <strong>na</strong> placówkach opieki<br />

medycznej. Ich użycie jest wskazane wszędzie<br />

tam, gdzie czystość powietrza i higie<strong>na</strong><br />

otoczenia są priorytetem, np. w <strong>na</strong>notechnologii,<br />

mikroelektronice, laboratoriach,<br />

fabrykach dysków twardych czy fabrykach<br />

produktów spożywczych”.<br />

BIOGUARD PLAIN to <strong>na</strong>jwyższej<br />

jakości higienicz<strong>na</strong> płyta mineral<strong>na</strong><br />

o standardowym wzorze powierzchni,<br />

pokryta specjalną farbą<br />

antybakteryjną zawierającą aktywne<br />

składniki, które zwalczają bakterie<br />

i grzyby, a także nie dopuszczają<br />

do powstawania pleśni. Płyty BIO-<br />

GUARD PLAIN polecane są m.in.<br />

do pomieszczeń o podwyższonym<br />

rygorze higienicznym (tzw. pomieszczeń<br />

czystych), z<strong>na</strong>jdujących się np.<br />

w obiektach służby zdrowia. Dzięki<br />

zwiększonej odporności <strong>na</strong> działanie<br />

wody mogą być wielokrotnie<br />

czyszczone. Dostępne są w różnych<br />

wersjach wymiarów i krawędzi. Ich<br />

odporność <strong>na</strong> wilgotność względną<br />

powietrza utrzymuje się <strong>na</strong> poziomie<br />

95%, a reakcja <strong>na</strong> ogień: EEA<br />

Euroklasa A2-s1, d0.<br />

Płyty BIOGUARD PLAIN zostały<br />

wykorzystane m.in. do wyposażenia<br />

wnętrz obiektu Centrum Choroby<br />

Alzheimera w Warszawie.<br />

SYSTEMY<br />

Armstrong®<br />

TECH ZONE<br />

www.armstrong.pl/sufity<br />

SUFITOWE I ŚCIENNE<br />

Z <strong>na</strong>mi zrealizujesz swoje pomysły ®<br />

Innowacyjne rozwiązanie integrujące<br />

elementy serwisowe dla uzyskania<br />

dosko<strong>na</strong>łej funkcjo<strong>na</strong>lności i jednorodności<br />

sufi tu podwieszanego.<br />

Wprowadzając TECH ZONE Armstrong podniósł bardzo wysoko<br />

poprzeczkę inspirując i wpływając <strong>na</strong> trendy w projektowaniu wnętrz!<br />

Opracowany przez fi rmę Armstrong system TECH ZONE jest oparty <strong>na</strong><br />

partnerstwie z wiodącymi fi rmami produkującymi oświetlenie, systemy<br />

klimatyzacji, belek chłodzących i zabezpieczeń przeciwpożarowych,<br />

pozwala <strong>na</strong> stworzenie nowoczesnych stref technicznych<br />

z gwarantowaną dosko<strong>na</strong>łą integracją urządzeń serwisowych.<br />

Aby uzyskać szczegółowe inforacje dotyczące systemu<br />

Armstrong TECH ZONE prosimy o kontakt z biurem w Warszawie,<br />

telefoniczny: 22-337 86 10, -11, -13 lub poprzez adres e-mail:<br />

service-ce@armstrong.com.

Realizacje w Polsce<br />

Przedmiotem tytułowej inwestycji jest dziewięciokondyg<strong>na</strong>cyjny<br />

budynek hotelowy. Z<strong>na</strong>jduje się tam dwupiętrowy parking<br />

podziemny wraz z infrastrukturą techniczną wewnętrzną,<br />

przewidziano również budowę układu drogowego i miejsc<br />

postojowych.<br />

Pokój Junior Suite<br />

HOTEL ANGELO<br />

Nowy obiekt w Katowicach<br />

Ten prestiżowy, czterogwiazdkowy hotel<br />

o charakterze biznesowo-konferencyjnym<br />

zlokalizowano w centrum Katowic, w sąsiedztwie<br />

głównych arterii miejskich, blisko<br />

dworców kolejowego i autobusowego. Na<br />

inwestycję wybrano działkę o kształcie prostokąta,<br />

która krótszym bokiem (od wschodu)<br />

przylega do ul. Sokolskiej, od strony południowej<br />

sąsiaduje z dorzeczem rzeki Rawy,<br />

a od północy, w odległości ok. 15 m, z<strong>na</strong>jduje<br />

się dwukondyg<strong>na</strong>cyjny budynek Zakładów<br />

Naukowo-Technicznych. Hotel <strong>na</strong>leży do<br />

między<strong>na</strong>rodowej grupy Vien<strong>na</strong> Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l<br />

Hotels & Resorts.<br />

Forma<br />

Od strony ul. Sokolskiej obrys budynku<br />

pokrywa się z obowiązującą linią zabudowy,<br />

wyz<strong>na</strong>czoną w decyzji o warunkach zabudowy.<br />

Frontową elewację zwrócono w kie-<br />

runku południowym, a dłuższy bok hotelu<br />

poprowadzono równolegle do przylegającej<br />

drogi. Od południa zlokalizowano również<br />

główny wjazd i parking.<br />

Obiekt wzniesiono jako wolnostojący,<br />

z siedmioma kondyg<strong>na</strong>cjami <strong>na</strong>dziemnymi<br />

oraz dwoma podziemnymi, <strong>na</strong> których<br />

umieszczono garaż dla samochodów osobowych.<br />

Bryłę budynku zaprojektowano jako<br />

zwartą i nowoczesną – w elegancki sposób<br />

wpisuje się w zabudowę śródmieścia.<br />

Ściany zewnętrzne dwóch pierwszych<br />

kondyg<strong>na</strong>cji zostały mocno przeszklone,<br />

celem wyeksponowania <strong>na</strong>jbardziej reprezentacyjnego<br />

miejsca hotelu. Zabieg<br />

ten jest czytelny w ciągu dnia, a szczególnego<br />

wyrazu <strong>na</strong>biera wieczorem. Górne<br />

kondyg<strong>na</strong>cje, gdzie mieszczą się pokoje<br />

hotelowe, mają lite ściany zewnętrzne<br />

z ok<strong>na</strong>mi typowymi, umieszczonymi asy-<br />

Lobby z restauracją w tle<br />

metrycznie. Jest to niespotykane rozwiązanie,<br />

które ma <strong>na</strong> celu uatrakcyjnić budynek.<br />

Charakterystyczny element sieci<br />

hotelowej, do której <strong>na</strong>leży obiekt, stanowi<br />

<strong>na</strong>zwa – tu <strong>na</strong>malowa<strong>na</strong> <strong>na</strong> fasadzie<br />

dużymi literami. To orygi<strong>na</strong>lne, graficzne<br />

rozwiązanie jest proste, nowoczesne<br />

i przykuwa wzrok potencjalnych klientów.<br />

Funkcja<br />

Od frontu z<strong>na</strong>jdują się dwa główne wejścia<br />

do budynku, przejścia z restauracji do<br />

ogródka letniego oraz bezpośrednie wejście<br />

do pomieszczenia handlowo-usługowego.<br />

Dla personelu i obsługi przewidziano dostęp<br />

od strony północnej. Budynek otacza teren<br />

zielony. Przy ul. Sokolskiej zaplanowano trawnik<br />

oraz szpaler niskich drzewek i krzewów,<br />

a od północy – drzewa średniowysokie. Południową<br />

elewację zdobi szpaler bambusów.<br />

Połączone sale konferencyjne Opal<br />

Ich łącz<strong>na</strong> powierzchnia zajmuje 9% terenu<br />

objętego opracowaniem.<br />

Przed hotelem z<strong>na</strong>jduje się 45 miejsc postojowych<br />

oraz zatoczka dla autobusów. Na<br />

2 kondyg<strong>na</strong>cjach garażu podziemnego zaprojektowano<br />

86 miejsc parkingowych. Wjazd<br />

i wyjazd z garażu podziemnego usytuowano<br />

w <strong>na</strong>rożniku budynku od strony południowozachodniej.<br />

Obok funkcji hotelowej, <strong>na</strong> którą składają<br />

się 203 pokoje (181 standardowych, 17 apartamentów<br />

oraz 5 junior suites), w kompleksie<br />

z<strong>na</strong>jduje się zespół sal konferencyjnych. Zaprojektowano<br />

także hol z recepcją i pomieszczeniami<br />

pomocniczymi, bar oraz restaurację<br />

z kuchnią. Wystrój wnętrza restauracji jest<br />

elastyczny – istnieje możliwość jego przearanżowania<br />

wedle potrzeb. Jedyne stałe elementy<br />

to kolumny i wysepka bufetowa. Przewidziano<br />

również pomieszczenia techniczne<br />

i szatnie dla pracowników.<br />

Rozwiązania<br />

Układ hotelu w sposób elegancki i przejrzysty<br />

został podzielony <strong>na</strong> poszczególne<br />

funkcje. Parter stanowi strefę ogólnodostępną,<br />

nie tylko dla gości hotelowych. Restauracja<br />

i bar przyciągają potencjalnych<br />

klientów. Moż<strong>na</strong> się tam spotkać celem<br />

omówienia interesów lub zjedzenia lunchu.<br />

Miejsce to jest wizytówką <strong>zespołu</strong> – zostało<br />

starannie opracowane przez projektantów.<br />

Bardzo często to od pierwszego<br />

wrażenia zależy, czy klienci chcą powrócić<br />

i skorzystać z pełnej oferty obiektu. Niewątpliwie<br />

ta część to prawdziwa łamigłówka dla<br />

każdego architekta – hol wejściowy musiał<br />

być nieba<strong>na</strong>lny.<br />

Zarówno hol, jak i recepcja są bezpośrednio<br />

połączone schodami z częścią konferencyjną,<br />

w skład której wchodzi zespół<br />

sal konferencyjnych, punkt informacyjny,<br />

miejsce wypoczynku, foyer, toalety (również<br />

dla niepełnosprawnych) oraz szatnia.<br />

Ciekawym rozwiązaniem są ruchome ściany<br />

między niektórymi salami konferencyjnymi,<br />

co umożliwia indywidualne łączenie i dzielenie<br />

pomieszczeń, w zależności od potrzeb.<br />

Sale mają zapewnioną obsługę cateringową<br />

dzięki zlokalizowanej <strong>na</strong> piętrze kuchni bankietowej,<br />

połączonej bezpośrednio z kuchnią<br />

główną windą towarową.<br />

74 75<br />

Łazienka<br />

Elewacja hotelu angelo<br />

Obsługa<br />

Zaplecze socjalne hotelu z<strong>na</strong>jduje się <strong>na</strong><br />

poziomie -1. Wydzielono niezależne szatnie<br />

kuchni (męską i damską), połączone schodami<br />

z pomieszczeniami gastronomicznymi. Dla<br />

pozostałych pracowników również zrealizowano<br />

szatnie damską i męską, każdą z zespołem<br />

sanitarnym. Dodatkowe toalety dla personelu<br />

dostępne są bezpośrednio z korytarza.<br />

Jazz-Bar

wiz. terrastudio Iga Dudziak<br />

Hotel angelo nocą<br />

Dla pracowników biurowych zlokalizowano<br />

stanowiska <strong>na</strong> poziomie 0, z niezależnym<br />

wejściem od strony zaplecza i własnym węzłem<br />

sanitarnym. Zaprojektowano również<br />

odrębną kantynę.<br />

76<br />

Pokoje<br />

Kondyg<strong>na</strong>cja hotelowa jest bardzo tradycyj<strong>na</strong><br />

– blok windowy, korytarze oraz pokoje<br />

po obu stro<strong>na</strong>ch. Ponieważ to rodzaj azylu<br />

i strefa ciszy, celowo nie zaplanowano dodatkowych<br />

funkcji. Prosty korytarz ma prowadzić<br />

w niezakłócony sposób do pokoju. Priorytetem<br />

było zaprojektowanie jak <strong>na</strong>jwiększej liczby<br />

powtarzalnych wnętrz, <strong>na</strong>tomiast w <strong>na</strong>rożnikach<br />

zlokalizowano apartamenty. Tego typu<br />

układ oraz zblokowa<strong>na</strong> komunikacja pionowa<br />

(windy, klatki schodowe) pozwalają projektantowi<br />

zaoszczędzić kosztowną powierzchnię<br />

i ograniczyć do minimum komunikację poziomą<br />

oraz ilość pionów instalacyjnych.<br />

Standardowy pokój dwuosobowy z łazienką<br />

ma około 23 m 2 . Jego wyposażenie<br />

ujmuje orygi<strong>na</strong>lnością i elegancją. Projektanci<br />

za<strong>dbali</strong> o każdy szczegół. Sieć hotelowa zo-<br />

Lobby hotelowe<br />

Lokalizacja/adres Katowice, ul. Sokolska 24<br />

Pracownia projektowa<br />

Architekt prowadzący<br />

Architekci<br />

Data opracowania 2007 r.<br />

Data realizacji 2010 r.<br />

Inwestor UBX Katowice sp. z o.o.<br />

Powierzchnia całkowita 16 908 m 2<br />

Powierzchnia zabudowy 2 114 m 2<br />

Kubatura brutto 61 006 m 3<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca PORR Polska<br />

Fasady aluminiowe,<br />

ślusarka aluminiowa,<br />

zadaszenia szklane,<br />

płyty kompozytowe<br />

elewacyjne<br />

bowiązuje do tego, aby poszczególne obiekty<br />

były porównywalne pod względem klasy we<br />

wszystkich europejskich miastach, np. ściany<br />

między pokojami musiały spełniać <strong>na</strong>jwyższe<br />

normy akustyczne.<br />

Zadbano o dostępność pomieszczeń dla<br />

osób niepełnosprawnych. Szerokie przejścia<br />

i drzwi w świetle ościeżnic umożliwiają<br />

przejazd gości poruszających się <strong>na</strong> wózkach<br />

inwalidzkich. Wejście do obiektu zapewniono<br />

z poziomu terenu. Komunikacja pionowa<br />

wewnątrz (windy osobowe) również została<br />

odpowiednio przystosowa<strong>na</strong>.<br />

Konstrukcja<br />

Teren inwestycji położony jest w dolinie<br />

rzeki Rawy, której uregulowane koryto<br />

przebiega równolegle do południowej granicy<br />

działki, w odległości 30 m. Powierzchnia<br />

jest płaska, wyrów<strong>na</strong><strong>na</strong> warstwą <strong>na</strong>sypów.<br />

Z<strong>na</strong>jduje się tam skarpa o wysokości<br />

0,3–0,7 m, która oddziela północną, wyżej<br />

położoną część obszaru.<br />

Występowanie wody gruntowej stwierdzono<br />

we wszystkich otworach badawczych.<br />

Zawieszo<strong>na</strong> w warstwie <strong>na</strong>sypów mineralno-gruzowych<br />

ma przypowierzchniowy<br />

charakter, w związku z tym jej poziom może<br />

ulegać okresowym wahaniom – w zależności<br />

od pory roku oraz opadów atmosferycznych.<br />

Dlatego zabezpieczenie wykopu dla hotelu<br />

zaprojektowano jako ścianę szczelinową<br />

– docelową dla podziemnych kondyg<strong>na</strong>cji<br />

Projekt budowlany – Impressio Leszek Łękawa sp. z o.o.<br />

Projekt wyko<strong>na</strong>wczy – UBM Polska sp. z o.o.<br />

Projekt budowlany – Leszek Łękawa<br />

Projekt wyko<strong>na</strong>wczy – Wojciech Pawlik, arch. Jacek Loos<br />

Projekt budowlany – Aneta Wrońska, Małgorzata Hildebrandt,<br />

Małgorzata Juras, Filip Kuźniar, Jakub Marszalski, Arletta Pasicka,<br />

Łukasz Piekłowski, Tomasz Ziaja<br />

Projekt wyko<strong>na</strong>wczy – Krysty<strong>na</strong> Pawlik, Janusz Pancerz, Tomasz Brajer<br />

Alsal sp. z o.o. sp. komandytowa<br />

Muzeum Lotnictwa, Kraków<br />

Hotel Park Inn, Kraków<br />

Hotel Angelo, Katowice<br />

Hotel Angelo, Katowice<br />

Pawilon Wyspiański, Kraków<br />

Prowadzimy dziaalno w kilku dziedzi<strong>na</strong>ch wykorzystujcych<br />

i bazujcych <strong>na</strong> przetwórstwie aluminium dla<br />

potrzeb budownictwa. S to m.in. wielkopowierzchniowe<br />

przeszklenia, aluminiowo-szklane ciany osonowe, elewacje<br />

dla awangardowych budynków, ciany dziaowe<br />

typu przestawnego, wszelkiego rodzju balustrady, okadziny<br />

elewacyjne z pyt kompozytowych oraz ceramicznych,<br />

ciany osonowe aluminiowe szklane w odpornoci<br />

ogniowej El, wewntrzne i zewntrzne przegrody i drzwi<br />

ognioodporne w klasie El, wewntrzne drzwi dymoszczelne.<br />

Projektujemy i wykonujemy równie dachy szklane<br />

w wielu technologiach - caoszklanych i opartych<br />

<strong>na</strong> bazie konstrukcji aluminiowych stalowych. Moemy<br />

swobodnie twierdzi, e Jestemy w stanie rozwiza<br />

<strong>na</strong>jbardziej skomplikowa<strong>na</strong> problemy konstrukcyjne,<br />

zarówno od strony estetycznej jak i technicznej oraz ze<br />

wzgldu <strong>na</strong> bezpieczestwo uytkowania. Projektujc<br />

i wykonujc konstrukcje aluminiowo-szklane, nieustannie<br />

rozbudowujc <strong>na</strong>sz zakad produkcyjny oraz biuro<br />

konstrukcyjne, staramy si dorów<strong>na</strong> czoowym rmom<br />

zachodnim reprezentujcym <strong>na</strong>sz bran. Staramy si<br />

spenia wikszo ycze <strong>na</strong>szych klientów oraz architektów,<br />

z którymi pracujemy. Nie boimy si trudnych<br />

zada. Realizujemy <strong>na</strong>jbardziej wyszukane projekty<br />

w oparciu o pomysy czsto wydjce si nie do zrealizowania.<br />

Nasi inynierowie s do dyspozycji klientów<br />

w kwestii doradztwa technicznego ju <strong>na</strong> etapie koncepcji<br />

obiektu, dziki czemu jestemy w stanie tak<br />

przygotowa konstrukcj i zrealizowa stan surowy, aby<br />

rozwizania elewacji i wszelkich struktur aluminiowoszklanych<br />

speniay oczekiwania inwestora i projektanta.<br />

ALSAL Spóka z Ograniczon<br />

Odpowiedzialnoci Sp. K.<br />

32-064 Rudawa k/Zabierzowa<br />

Niegoszowice 144<br />

tel: 12 283 87 87<br />

fax: 12 283 87 86<br />

biuro@alsal.com.pl<br />

www.alsal.com.pl<br />

KONSTRUKCJE ALUMINIOWE<br />

DLA BUDOWNICTWA

garażowych. Ze względu <strong>na</strong> realizowaną głębokość<br />

wykopu, a także działające siły poziome<br />

i pionowe, wyko<strong>na</strong>no ją z betonu B25<br />

o grubości 60 cm. Aby ograniczyć drgania<br />

do minimum, wybrano technologię stropową.<br />

Miało to duże z<strong>na</strong>czenie dla starych<br />

budynków, niejednokrotnie w złym<br />

stanie technicznym. Podczas prac prowadzono<br />

ciągły monitoring wód. Posadowienie<br />

hotelu, wraz z wyko<strong>na</strong>niem podziemnych<br />

kondyg<strong>na</strong>cji, było niewątpliwe jednym<br />

z ważniejszych i bardziej ekscytujących elementów<br />

budowy.<br />

Konstrukcję nośną stanowią słupy, ściany,<br />

podciągi i stropy żelbetowe. Sztywność<br />

przestrzenną zapewniają ściany żelbetowe<br />

zewnętrzne klatek schodowych i szybów<br />

windowych. Biegi i spoczniki akustycznie<br />

odizolowano od pozostałej konstrukcji, co<br />

zapewnia komfort użytkownikom hotelu.<br />

Z uwagi <strong>na</strong> z<strong>na</strong>czne wymiary obiekt podzielono<br />

dylatacją <strong>na</strong> dwie części. Zrealizowano ją<br />

poprzez zdwojenie ścian, słupów i belek.<br />

Wentylacja i klimatyzacja<br />

W hotelu nie mogło zabraknąć klimatyzacji.<br />

Zastosowano urządzenia centralne<br />

<strong>na</strong>wiewno-wywiewne, z chłodnicami, <strong>na</strong>grzewnicami,<br />

odzyskiem energii i zmiennymi<br />

strumieniami powietrza. Biura, recepcja,<br />

foyer, restauracja, sale konferencyjne i pokoje<br />

hotelowe są wyposażone w indywidualne<br />

urządzenia klimatyzacyjne, umożliwiające re-<br />

Strefa dzien<strong>na</strong> apartamentu<br />

gulację temperatury. Centrale dostarczają powietrze<br />

zewnętrzne w minimalnych ilościach.<br />

Urządzenia zapewniają oczyszczanie, odzysk<br />

energii i podgrzewanie w okresie zimowym<br />

do temperatury 10–15°C. Latem przewiduje<br />

się ochładzanie powietrza zewnętrznego<br />

do temperatury 20–22°C. Wentylacja parkingu<br />

odbywa się dzięki wykorzystaniu powietrza<br />

wywiewanego z sal konferencyjnych<br />

(110 m 3 /h <strong>na</strong> samochód).<br />

Instalacje<br />

Budynek hotelowy jest zasilany z istniejących<br />

sieci. Założono jed<strong>na</strong>k odrębne instalacje<br />

wody przeciwpożarowej i pitnej. Wody opadowe<br />

odprowadzane są z dachu do miejskiej<br />

sieci ka<strong>na</strong>lizacyjnej za pomocą przewodów<br />

z<strong>na</strong>jdujących się pod stropem i prowadzących<br />

do rur spustowych. Wody roztopowe z parkin-<br />

Restauracja Sunlight<br />

gu podziemnego oczyszcza się <strong>na</strong> separatorze<br />

substancji ropopochodnych i dopompowuje<br />

agregatem do podnoszenia ścieków. Ka<strong>na</strong>lizację<br />

przewidziano jako podciśnieniową w systemie<br />

z rur PEHD o połączeniach zgrzewanych.<br />

Oprócz instalacji elektrycznych, w budynku<br />

zrealizowano również systemy i okablowanie<br />

teletechniczne, tj. syg<strong>na</strong>lizacji pożaru, oddymiania<br />

obiektu, dźwiękowy system ostrzegawczy<br />

(DSO), telewizji dozorowej, kontroli dostępu,<br />

telewizji satelitarnej, okablowanie strukturalne<br />

i telefony, a także system automatyki i sterowania<br />

BMS.<br />

System syg<strong>na</strong>lizacji alarmu pożaru (SAP)<br />

ma wykryć zagrożenie pożarowe w budynku<br />

i poinformować o nim. Zgodnie z charakterystyką,<br />

rodzajem i przez<strong>na</strong>czeniem obiektu<br />

zapewniono ochronę całkowitą, tzn. rozwiązanie<br />

zastosowano we wszystkich pokojach,<br />

a ochronie pożarowej podlegają również<br />

przestrzenie sufitu podwieszanego.<br />

Celem <strong>na</strong>dzoru poszczególnych pomieszczeń<br />

zainstalowano czujki dymu optyczne<br />

punktowe (pokoje hotelowe, biura, wnętrza<br />

techniczne, klatki schodowe, ciągi komunikacyjne,<br />

szatnie, przestrzenie międzysufitowe).<br />

Czujki temperatury przewidziano<br />

w kuchniach, aneksach kuchennych i restauracji.<br />

Nie zapomniano również o ręcznych<br />

ostrzegaczach pożaru usytuowanych przy<br />

dojściach do dróg ewakuacyjnych. Po wykryciu<br />

alarmu I stopnia system SAP uruchamia<br />

centrale oddymiania, sprowadza dźwigi<br />

<strong>na</strong> poziom ewakuacji (oraz poziom rezerwowy),<br />

zwalnia elektrozaczepy kontroli dostępu,<br />

zamyka klapy pożarowe w ka<strong>na</strong>łach<br />

wentylacyjnych (zgodne ze sce<strong>na</strong>riuszem<br />

pożarowym obiektu) i uruchamia funkcję<br />

rozgłaszania komunikatów ostrzegawczych<br />

poprzez system DSO. Podczas alarmu<br />

II stopnia uruchamiany jest system DSO,<br />

generowane są komunikaty ostrzegawcze<br />

i ewakuacyjne oraz <strong>na</strong>stępuje przekazanie<br />

syg<strong>na</strong>łu alarmowego do Państwowej Straży<br />

Pożarnej. W obiekcie przewidziano oddymianie<br />

grawitacyjne klatek schodowych.<br />

Fot. Vien<strong>na</strong> Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l Hotelma<strong>na</strong>gement AG<br />

Rozbudowa Wyższej Szkoły<br />

Nauk Humanistycznych<br />

i Dziennikarstwa w Poz<strong>na</strong>niu<br />

W ZGODZIE<br />

Z MIEJSCEM<br />

„Wprowadzając architekturę w dotąd<br />

niezagospodarowane rejony, <strong>na</strong>leży<br />

dbać o to, by była dopasowa<strong>na</strong><br />

formą i skalą do otoczenia. Trzeba<br />

zachować klimat tych miejsc, <strong>na</strong> które<br />

zbyt intensyw<strong>na</strong> zabudowa często<br />

nie wpływa korzystnie” – mówi Mariusz<br />

Wrzeszcz, autor tytułowej inwestycji,<br />

w rozmowie z Joanną Jabłońską<br />

o szkołach, rewitalizacji i roli architekta<br />

w procesie edukacji studentów.<br />

W trakcie uroczystości otwarcia budynku rektor podkreślił, że<br />

dzięki Pa<strong>na</strong> działaniom zrewitalizowany został dotąd zaniedbany<br />

fragment miasta. Jakie rozwiązania <strong>na</strong> to wpłynęły?<br />

Obiekt został zlokalizowany w miejscu „kultowym”, czyli u stóp<br />

Wzgórza św. Wojciecha. Usytuowane są <strong>na</strong> nim dwa kościoły, a kompozycję<br />

zamyka cytadela. Między nimi z<strong>na</strong>jdował się niezagospodarowany<br />

teren. Tu mieściło się zaplecze cytadeli i fortu – w postaci<br />

lekkich baraków. Nikt nie odważył się lokalizować w tej strefie stałej<br />

zabudowy. Mimo to bliskie sąsiedztwo zabytkowych obiektów<br />

i poz<strong>na</strong>ńskiej starówki sprawiało, że obszar pozostawał atrakcyjny dla<br />

inwestorów. Obecnie dostępne technologie, np. fundamentowanie<br />

<strong>na</strong> palach, umożliwiają prace <strong>na</strong> tere<strong>na</strong>ch wyróżniających się trudnymi<br />

warunkami geologicznymi. W 2002 r. inwestor wykupił tam działkę,<br />

<strong>na</strong> której powstała pierwsza szkoła. Natomiast w 2008 r. zaprojektowaliśmy<br />

obiekt, o którym teraz rozmawiamy.<br />

Rewitalizacja terenów bagiennych jest możliwa dzięki nowym<br />

środkom technicznym. Pozwalają one <strong>na</strong> zagospodarowanie tych<br />

obszarów w mieście, które obecnie szpeci chaotycz<strong>na</strong>, tymczasowa,<br />

często rozpadająca się zabudowa. Wprowadzając architekturę<br />

w takie rejony, <strong>na</strong>leży dbać o to, by była dopasowa<strong>na</strong> formą i skalą<br />

do otoczenia. Trzeba zachować klimat tych miejsc, <strong>na</strong> które zbyt<br />

intensyw<strong>na</strong> zabudowa często nie wpływa korzystnie. Zazwyczaj realizuje<br />

się żądania inwestorów dotyczące zbyt intensywnego zagospodarowania<br />

terenu. Na szczęście pracowaliśmy dla szkoły, której<br />

zarząd nie zamierzał tworzyć architektury agresywnej czy nieprzewidywalnej.<br />

78 79<br />

1<br />

2<br />

Realizacje w Polsce

Jakie elementy zabudowy umożliwiły wpisanie obiektu w otoczenie?<br />

Teren jest pod ścisłą ochroną konserwatorską. W wyniku współpracy<br />

z miejskim konserwatorem zabytków powstały wytyczne precyzyjnie<br />

określające wymogi dotyczące formy budynku. Na przełomie<br />

XIX i XX w. z<strong>na</strong>jdowały się tu zabudowania warowne, tzw. fort Hacke.<br />

Przyczółek tej budowli był okrągły, co potwierdza zachowa<strong>na</strong> dokumentacja.<br />

Zainspirowani tradycją miejsca postanowiliśmy wprowadzić<br />

taką formę do <strong>na</strong>szego projektu. W 2002 r. powstał budynek, którego<br />

rzut oparto <strong>na</strong> kształcie okręgu i prostokąta. Rozbudowa w <strong>na</strong>turalny<br />

sposób przyjęła podobne formy i gabaryty. Całość oczywiście uzgodniono<br />

z konserwatorem.<br />

Kolejnym <strong>na</strong>wiązaniem do fortów jest zastosowany <strong>na</strong> elewacjach<br />

klinkier. Co ciekawe, <strong>na</strong> sąsiedniej działce powstał zespół zabudowy<br />

mieszkaniowej, zupełnie niezwiązany z tymi inwestycjami. Zauważyliśmy,<br />

że <strong>na</strong> jego fasadach również położono płyty klinkierowe. Moż<strong>na</strong><br />

powiedzieć, że zespoły zlokalizowane <strong>na</strong> tere<strong>na</strong>ch rewitalizowanych<br />

współgrają ze sobą <strong>na</strong> zasadzie podobnej estetyki.<br />

Czy w trakcie prowadzenia prac ziemnych odkryli Państwo<br />

fragmenty wspomnianych zabudowań warownych?<br />

Pracowaliśmy pod <strong>na</strong>dzorem archeologa. Na pierwszym etapie<br />

budowy odkryte zostały szczątki istniejącego wcześniej szpitala<br />

wojskowego, a konkretnie – jego łącznika. Właściwa część murów<br />

z<strong>na</strong>jdowała się prawdopodobnie już poza działką. Samych fragmentów<br />

fortu Hacke, niestety, nie z<strong>na</strong>leźliśmy. Podobno zbudowany był<br />

z niebieskiej, polerowanej cegły klinkierowej, jed<strong>na</strong>k nie trafiliśmy <strong>na</strong><br />

jej żaden egzemplarz. Na działce z<strong>na</strong>jdowały się fragmenty uzbrojenia<br />

niemieckiego z 1939 r., z czasów oblężenia.<br />

Podejmując się rozbudowy obiektu, miał Pan możliwość przea<strong>na</strong>lizowania<br />

jego pierwowzoru. Jakie elementy postanowiono<br />

kontynuować?<br />

Historia rozbudowy jest ściśle związa<strong>na</strong> z budynkiem szkoły. Fakt,<br />

że obiekt ma formę wydłużonego prostokąta, wynika z pierwotnego<br />

układu. Działka miała kształt trapezu. Przeprowadziliśmy wiele a<strong>na</strong>liz<br />

urbanistycznych, celem z<strong>na</strong>lezienia jak <strong>na</strong>jlepszego sposobu <strong>na</strong> zabudowanie<br />

tego terenu. Początkowo zasta<strong>na</strong>wialiśmy się <strong>na</strong>d zaakcentowaniem<br />

<strong>na</strong>rożników. Ostatecznie zdecydowaliśmy się odejść od standardowych<br />

rozwiązań i zaproponować dwie formy. Okazało się, że bryły<br />

okrągła i prostokąt<strong>na</strong>, połączone klatką schodową, umożliwią <strong>na</strong>jkorzystniejsze<br />

zagospodarowanie obszaru pod względem <strong>na</strong>słonecznienia<br />

oraz logiki i czytelności ułożenia funkcji. Rozwiązanie to okazało się<br />

również optymalne ze względu <strong>na</strong> zarządzanie obiektem. Z początku<br />

nie wiedzieliśmy, czy szkoła będzie miała wystarczającą liczbę uczniów,<br />

dlatego przewidziano możliwość podziału budynku <strong>na</strong> dwie niezależne<br />

części, które mogłyby pełnić różne funkcje. Ponieważ wejście główne<br />

zlokalizowaliśmy w łączniku z klatką schodową, zadanie było proste.<br />

Nasz plan sprawdził się rewelacyjnie. W części okrągłej mieszczą<br />

się biura administracji, dzieka<strong>na</strong>ty, rektoraty, a w prostokątnej – pomieszczenia<br />

dydaktyczne. Rozbudowa stanowi kontynuację fragmentu<br />

prostopadłościennego. Bryły nową i starą łączy czytel<strong>na</strong>, prosta komunikacja<br />

– choć zrealizowane w dwóch etapach, stanowią spójną całość.<br />

W dobudowanej części zlokalizowano dużą salę wielofunkcyjną,<br />

której gabaryty bardzo dobrze wpisują się w kontekst miejsca. Nie jest<br />

to typowy budynek szkoły, w którym – bez względu <strong>na</strong> zaproponowaną<br />

architekturę – dominują ok<strong>na</strong>. Wchodząc do środka, widzimy<br />

zawieszone foyer i prowadzące do niego schody.<br />

Proszę <strong>na</strong>m opowiedzieć więcej o wspomnianej sali wielofunkcyjnej.<br />

Aulę przewidziano <strong>na</strong> ok. 500 osób. Układ widowni jest amfiteatralny.<br />

Zrealizowaliśmy bardzo rozbudowaną scenę, wyposażoną<br />

w dwa zascenia, kieszenie boczne i wieżę sceniczną, wyciągi, sztankiety.<br />

3<br />

4<br />

Dzięki temu, oprócz wykładów, możliwe jest aranżowanie dowolnych<br />

przedstawień teatralnych, spotkań kulturalnych, koncertów. Sala ta jest<br />

ogólnodostęp<strong>na</strong>, moż<strong>na</strong> ją wy<strong>na</strong>jmować <strong>na</strong> sympozja i semi<strong>na</strong>ria – stanowi<br />

łącznik między Poz<strong>na</strong>niem a szkołą.<br />

Akustyka wnętrza została zaplanowa<strong>na</strong> tak, aby funkcjonowała zarówno<br />

z <strong>na</strong>głośnieniem elektroakustycznym, jak i <strong>na</strong>turalnym. Było to<br />

zadanie trudne, ze względu <strong>na</strong> dodatkowe kubatury sceny tylnej, zascenia<br />

i przestrzeń <strong>na</strong>d estradą. Obawialiśmy się, że mogą niekorzystnie<br />

wydłużyć czas pogłosu. Na szczęście, całość udało się rozwiązać<br />

tak, by głos – niewzmocniony przez mikrofony i głośniki – był słyszalny<br />

w całym pomieszczeniu. Z perspektywy czasu moż<strong>na</strong> stwierdzić, że<br />

akustyka jest bardzo dobra. Sprawdziła się w przypadku wystąpień małych<br />

orkiestr, a <strong>na</strong>wet – dużych koncertów rockowych. Parkiet zrealizowaliśmy<br />

z myślą o przedstawieniach baletowych – teraz często występuje<br />

tam zespół Polskiego Teatru Tańca.<br />

Czy to prawda, że aula ma cechy architektury mobilnej?<br />

Tak. Głów<strong>na</strong> widownia (<strong>na</strong> ok. 400 osób) i antresola (<strong>na</strong> 100 osób)<br />

są nieruchome, ze względu <strong>na</strong> ich funkcje i wymogi przeciwpożarowe.<br />

Sce<strong>na</strong> <strong>na</strong>tomiast jest skonstruowa<strong>na</strong> nietypowo. Za nią mieści się sce<strong>na</strong><br />

tyl<strong>na</strong> i zascenie, gdzie zlokalizowano trzy zespoły siedzisk rozwijanych<br />

pneumatycznie. Za pomocą ścian oddzielenia akustycznego moż<strong>na</strong> wyodrębnić<br />

dwie estrady z widowniami, dzięki czemu wykłady, przedstawienia<br />

czy próby mogą się odbywać jednocześnie w niezależnych pomieszczeniach.<br />

Tylko dwie firmy chciały podjąć się wyko<strong>na</strong>nia mobilnych<br />

ścian. To jedno z <strong>na</strong>jwiększych w Polsce rozwiązań tego typu, wymagało<br />

specjalnych testów akustycznych. Sala jest „dostraja<strong>na</strong>” do potrzeb artystów,<br />

według ich wskazówek.<br />

W dużych przestrzennych kratownicach <strong>na</strong> suficie zlokalizowaliśmy<br />

wszystkie rampy techniczne, oświetlenie, reflektory sceniczne. Dla go-<br />

Na budynku WSNHiD wspólnie z biurem projektowym<br />

zaproponowaliśmy <strong>na</strong>stępujące rozwiązania<br />

<strong>na</strong> dwa rodzaje dachów.<br />

Dach ocieplony<br />

Na stropie żelbetowym zastosowano termozgrzewalną<br />

papę paraizolacyjną z wkładką z Al. – zapewniającą<br />

opór dyfuzyjny Sd 1500-Vedagard ES Plus<br />

Gór<strong>na</strong> warstwa tej papy po aktywacji palnikiem<br />

jest lepiszczem umożliwiającym przyklejenie termoizolacji,<br />

w tym przypadku styropianu EPS 100.<br />

Hydroizolacyjną warstwę podkładową stanowi<br />

samoprzylep<strong>na</strong> papa do styropianu Vedatop SU.<br />

Warstwa <strong>na</strong>wierzchniowa została wyko<strong>na</strong><strong>na</strong> z papy<br />

termozgrzewalnej Euroflex. System ten jest sklasyfikowany<br />

jako odporny <strong>na</strong> ogień zewnętrzny<br />

BROOF(t1), nierozprzestrzeniające ognia NRO.<br />

Dach zielony<br />

Na dachu uczelni z<strong>na</strong>jduje się 1700m 2 trawnika.<br />

Dwuwarstwowa hydroizolacja o sumarycznej grubości<br />

po<strong>na</strong>d 10 mm zapewnia wieloletnią szczelność.<br />

Warstwę podkładową stanowi Vedatect<br />

PYE PV200S5T. Nawierzchniowo została zastosowa<strong>na</strong><br />

papa Vedaflor WS-I , która dzięki wkładce<br />

z miedzi jest odpor<strong>na</strong> <strong>na</strong> przerastanie korzeni<br />

roślinności nie tylko ekstensywnej ale również<br />

intensywnej, co w praktyce oz<strong>na</strong>cza duże możliwości<br />

kreowania zieleni – od trawy, poprzez<br />

krzewy aż po wysokie drzewa.<br />

Doradztwo techniczne:<br />

ści: aktorów, muzyków przygotowaliśmy osobne skrzydło, gdzie usytuowane<br />

zostały garderoby, zaplecza. Przyjeżdżającym artystom zapewniono<br />

komfortowe warunki do pracy i ćwiczeń. Do budynku, od strony<br />

północnej, prowadzi rękaw transportowy. Może tamtędy wjechać samochód<br />

dostawczy z wielkogabarytowymi dekoracjami.<br />

Jakie funkcje uzupełniają obiekt?<br />

Podczas realizacji pierwszego etapu z części funkcji musieliśmy świadomie<br />

zrezygnować. Ograniczone zostało zaplecze administracyjne <strong>na</strong><br />

rzecz sal dydaktycznych. Pominięto również strefy spotkań, a przecież<br />

studenci przebywają w szkole długo, spożywają tam posiłki. Niestety,<br />

bar był niewielki, choć bardzo funkcjo<strong>na</strong>lny. Podobnie potraktowano<br />

salę fitness. W związku z tym w nowym budynku powstało duże centrum<br />

sportowe, które dodatkowo przejęło funkcje wspomnianej sali.<br />

Tak pozyskaną przestrzeń moż<strong>na</strong> wykorzystać, aby rozbudować część<br />

gastronomiczną. W nowej strefie z<strong>na</strong>lazły się m.in. sale do squasha,<br />

szatnie, przebieralnie. W budynku funkcjonuje kilka<strong>na</strong>ście pomieszczeń<br />

dydaktycznych dla 20–80 osób i centrum komputerowe.<br />

DACHY VEDAG <strong>na</strong> Wyższej Szkole Nauk<br />

Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poz<strong>na</strong>niu<br />

Fachowe doradztwo sprzyja osiągnięciu<br />

sukcesu i długotrwałego zadowolenia.<br />

W zależności od przez<strong>na</strong>czenia produkty<br />

VEDAG muszą spełnić różne wymogi. Moż<strong>na</strong> je<br />

stosować szybko i pewnie, właściwie w każdym<br />

czasie, niezależnie od warunków atmosferycznych.<br />

Ważną rolę odgrywają przy tym serwis i doradztwo.<br />

VEDAG jako partner oferuje kompetentne<br />

wsparcie <strong>na</strong> wszystkich etapach , od początku<br />

do końca realizacji inwestycji:<br />

planowanie<br />

a<strong>na</strong>liza danych dotyczących budowy<br />

opracowanie koncepcji projektowej<br />

instruktaż <strong>na</strong> budowie dla wyko<strong>na</strong>wcy<br />

zapewnienie i kontrola jakości<br />

gwarancja<br />

5<br />

Dach ocieplany<br />

Vedag<br />

Vedag Polska Sp. z o.o.<br />

tel. 61/285 30 79<br />

vedag@vedag.com.pl<br />

Dach zielony<br />

Vedag<br />

80<br />

www.vedag.com.pl<br />

81<br />

7

fot. Piotr Simon (WSNHiD)<br />

Jak, Pa<strong>na</strong> zdaniem, będzie rozwijała się architektura<br />

szkół prywatnych w Polsce?<br />

Szkoły prywatne w <strong>na</strong>szym kraju będą sobie<br />

radzić coraz lepiej. Stanowią silną konkurencję dla<br />

edukacji publicznej. Wyz<strong>na</strong>czają standardy architektoniczne.<br />

Inwestorzy prywatni dysponują zwykle<br />

ograniczonym budżetem, a zależy im zarówno <strong>na</strong><br />

funkcjo<strong>na</strong>lności, jak i <strong>na</strong> estetyce budynku. Istotne są<br />

również funkcje dodatkowe, np. sala teatral<strong>na</strong>, łączniki<br />

z miastem. Często współpracujemy z osobami<br />

spoza branży, co owocuje nowymi pomysłami dedykowanymi<br />

odbiorcy. Nawet jeśli inwestor dysponuje<br />

ograniczonym budżetem, ale ma jasno określone<br />

potrzeby, możemy zaproponować ekonomiczną<br />

i wysokiej jakości architekturę, której czytel<strong>na</strong> funkcja<br />

sprzyja roli edukacyjnej. Student nie może gubić<br />

się w budynku – pamiętajmy, że za pięć lat już go<br />

tam nie będzie.<br />

Pracujemy obecnie <strong>na</strong>d realizacją szkoły, którą<br />

<strong>na</strong>leży wpisać w starą, piękną, poprzemysłową<br />

halę we Wrocławiu, przy ul. Ostrowskiego. Tym<br />

razem rewitalizacja nie dotyczy fragmentu miasta,<br />

ale konkretnego budynku, przestrzeni architektonicznej.<br />

Pod szedowym dachem, między żelbetowymi<br />

słupami, powstanie Wydział Zamiejscowy<br />

Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej.<br />

Czy projektowanie w obrębie obiektów istniejących<br />

jest trudniejsze?<br />

Zgodnie z maksymą, że „architektura wyrasta<br />

z ograniczeń”, nie możemy jednoz<strong>na</strong>cznie powiedzieć,<br />

że praca <strong>na</strong> niezagospodarowanych działkach<br />

jest łatwa. W takich sytuacjach sami tworzymy<br />

pewne ramy. W istniejących budynkach granice już<br />

zostały wytyczone. Pewne rozwiązania już zrealizowano.<br />

Możemy coś zburzyć albo zostawić. Tego<br />

typu decyzje są trudne, ale podejmujemy je racjo<strong>na</strong>lnie<br />

i szybko.<br />

Co sądzi Pan o założeniach architektury<br />

zrównoważonej? Czy w polskich realizacjach<br />

mają zastosowanie?<br />

Według mnie taka architektura ma łączyć koszty,<br />

dostępne technologie, oczekiwania inwestora,<br />

umiejętności projektanta i klimat miejsca. Jeśli te<br />

elementy pozostaną w równowadze, moż<strong>na</strong> uzyskać<br />

bardzo dobre, po<strong>na</strong>dczasowe rozwiązania.<br />

Projektujemy i budujemy zawsze z myślą o trwałości<br />

i wzbogaceniu krajobrazu. Chcemy, aby budynki<br />

wywoływały w odbiorcach uczucie spokoju.<br />

Jest to szczególnie ważne w przypadku obiektów<br />

dydaktycznych. Na początku XXI w. budynki szkół<br />

były <strong>na</strong>jczęściej wy<strong>na</strong>jmowane. Przytłaczały niewyremontowanymi<br />

salami, ponurymi korytarzami,<br />

a studenci nie czuli potrzeby szanowania tych wnętrz.<br />

W nowych, zaprojektowanych dla nich obiektach<br />

to się praktycznie nie zdarza. Budynek <strong>na</strong> <strong>na</strong>s oddziałuje,<br />

wywołuje chęć szanowania go. To również<br />

buduje równowagę .<br />

Dziękuję za rozmowę.<br />

Lokalizacja/adres Poz<strong>na</strong>ń, ul Kutrzeby 10<br />

Pracownia projektowa Pracownia projektowa Mariusz Wrzeszcz<br />

Architekt prowadzący Maciej Cierniewski, Jarosław Bajer<br />

Architekci Katarzy<strong>na</strong> Gałach<br />

Data opracowania Projekt budowlany – listopad 2007 r.<br />

Projekt wyko<strong>na</strong>wczy – grudzień 2008 r.<br />

Data realizacji wrzesień 2010 r.<br />

Inwestor WSNHiD Poz<strong>na</strong>ń<br />

Powierzchnia całkowita 11 482 m2 (rozbudowa)<br />

Powierzchnia zabudowy 2 574 m2 (rozbudowa)<br />

Kubatura brutto 43 834 m3 (rozbudowa)<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca Erbud SA<br />

Producent systemów dachowych<br />

Polski producent i dostawca insta-<br />

VEDAG Polska sp. z o.o.<br />

lacji wodociągowych i grzewczych<br />

z rur wielowarstwowych.<br />

Kisan sp. z o.o.<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

Wejście główne<br />

Detale kompozycyjne<br />

Elewacja tyl<strong>na</strong><br />

Elewacja frontowa<br />

Klinkierowa okładzi<strong>na</strong> fasadowa<br />

Sce<strong>na</strong> z wieżą sceniczną<br />

Widownia<br />

6<br />

Jakie produkty Państwo szczególnie polecają<br />

do obiektów edukacyjnych?<br />

W szkołach <strong>na</strong>jczęściej stosowane jest<br />

ogrzewanie konwekcyjne. Nasza firma oferuje<br />

system inwestycyjny oparty <strong>na</strong> rurach<br />

wielowarstwowych PE-RT/Al/PE-RT i złączkach<br />

mosiężnych zaprasowywanych. Rozwiązania<br />

techniczne i budowa systemu pozwalają<br />

zminimalizować opory przepływu,<br />

co optymalizuje koszty funkcjonowania pomp<br />

obiegowych dobieranych przez projektantów.<br />

System jest stosowany do rozprowadzania<br />

czynnika grzewczego do grzejników<br />

w układzie trójnikowym lub rozdzielaczowym.<br />

W budynkach dydaktycznych istotną funkcję<br />

pełni również wentylacja mechanicz<strong>na</strong>.<br />

W trakcie jej projektowania <strong>na</strong>leży zwrócić<br />

uwagę, aby oba wspomniane układy ściśle ze<br />

sobą współpracowały.<br />

Proszę <strong>na</strong>m więcej opowiedzieć o systemie<br />

Kisan Development, dedykowanym<br />

dużym inwestycjom.<br />

Konkurencja cenowa, związa<strong>na</strong> ze specyficzną<br />

sytuacją rynkową w ostatnich latach, <strong>na</strong>siliła<br />

się w całym kraju. Z tego względu stworzyliśmy<br />

nowy system Kisan Development,<br />

który jest dedykowany branży deweloperskiej.<br />

Zastosowaliśmy rury wielowarstwowe<br />

PE-RT/Al/PE-RT w typoszeregu 16x2,0 mm,<br />

20x2,25 mm, 25x2,5 mm, złączki mosiężne<br />

do podanych rozmiarów, a także nowe szafki<br />

i rozdzielacze. Dzięki innowacyjnemu podejściu<br />

udało <strong>na</strong>m się błyskawicznie wprowadzić<br />

system do projektów branżowych. W tym<br />

roku przygotowujemy się do rozszerzenia<br />

oferty o rury PE-RT/Al/PE-RT mające średnice<br />

32, 40, 50 i 63 mm, a także o dedykowane<br />

im złączki zaprasowywane. Rozwiązania<br />

te umożliwiają obsługę dowolnych inwestycji<br />

w zakresie instalacji centralnego ogrzewania,<br />

chłodzenia, wody użytkowej.<br />

Organizują Państwo prezentacje i szkolenia.<br />

Czy architekci również w nich uczestniczą?<br />

Wiele firm <strong>na</strong> rynku wdraża działania<br />

marketingowe celem promocji własnych<br />

produktów. Szkolenia prowadzone przez<br />

<strong>na</strong>szą wykwalifikowaną kadrę inżynierów<br />

cieszą się dużym zainteresowaniem wśród<br />

architektów i projektantów instalacji sanitarnych.<br />

Oferując produkty ogrzewań<br />

płaszczyznowych, <strong>na</strong>leżących do serii Kisan<br />

Comfort, musimy ściśle współpracować<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

mgr inż. Maciej Dybowski<br />

Dyrektor ds. Rynku Inwestycyjnego Kisan sp. z o.o.<br />

z biurami architektonicznymi. Nasi doradcy<br />

już <strong>na</strong> etapie konstrukcji budynku dostarczają<br />

informacje o sposobie zabudowy<br />

ogrzewań podłogowych i ściennych, aby<br />

przewidzieć je w projekcie. Z roku <strong>na</strong> rok<br />

wzbogacamy <strong>na</strong>szą ofertę produktową,<br />

zapewniając inwestorowi pełny pakiet roz-<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

wiązań dla realizowanej inwestycji. Dajemy<br />

również 10-letnią gwarancję <strong>na</strong> zakupiony<br />

system. Warto <strong>na</strong>wiązać kontakt z <strong>na</strong>szą<br />

firmą i przekazać w ręce specjalistów swój<br />

projekt architektoniczny. Profesjo<strong>na</strong>lnie zajmiemy<br />

się instalacjami sanitarnymi i doborem<br />

rozwiązań technicznych.<br />

82<br />

Kisan Sp. z.o.o. Biuro Handlowe: ul. Generała Okulickiego 19, 05-500 Piaseczno, tel.: 22 701 71 30, 22 701 71 32, 83 www.kisan.pl

Historia i współczesność<br />

Inwestycja w dwóch etapach<br />

FORT PANCERNY<br />

„WĘGRZCE”<br />

Ten unikalny zespół militarnych budowli<br />

otaczających został zbudowany przez Austriaków<br />

w latach 1850–1914 i do dziś pozostaje<br />

niez<strong>na</strong>ny nie tylko Europejczykom (a mógłby<br />

stać się atrakcją turystyczną nie mniejszą niż<br />

zabytki Starego Miasta), ale i Polakom z innych<br />

rejonów kraju, a <strong>na</strong>wet większości krakowian.<br />

Historia<br />

Spośród wielu miast-twierdz powstałych<br />

w Europie <strong>na</strong> przełomie XIX i XX w. tylko<br />

Kraków może się pochwalić tak z<strong>na</strong>czną liczbą<br />

niezwykle ciekawych budowli militarnych.<br />

Sto kilkadziesiąt fortów, bunkrów, szańców<br />

i bastionów niszczeje od lat, a większość prób<br />

ich zabezpieczenia lub adaptacji kończy się<br />

niepowodzeniem (np. fort św. Benedykta).<br />

Przyczyną tej sytuacji są ograniczenia fi<strong>na</strong>nsowe,<br />

brak pomysłów oraz restrykcje konserwatorskie,<br />

jeśli obiekt zostaje przejęty przez<br />

inwestora prywatnego.<br />

Większość budynków militarnych jest<br />

ogólnie dostęp<strong>na</strong>, ale nie zabezpiecza się jej<br />

<strong>na</strong>wet prowizorycznie. Te budowle, które<br />

Prezentowany projekt to wyłom w dotychczasowym sposobie<br />

myślenia o możliwościach adaptacji, modernizacji<br />

i rozbudowy obiektów fortyfikacji Twierdzy Kraków.<br />

odrestaurowano, nie zawsze zachwycają nowym<br />

wizerunkiem. Prowadzone prace polegają<br />

zwykle <strong>na</strong> zachowaniu i <strong>na</strong>prawieniu zewnętrznej<br />

„skorupy” oraz z<strong>na</strong>lezieniu funkcji,<br />

którą moż<strong>na</strong> „upchnąć” w wąskich i zazwyczaj<br />

ciemnych pomieszczeniach.<br />

Inwestycja tego typu częściowo udała<br />

się w forcie 2 „Kościuszko”, który jest siedzibą<br />

radia RMF FM, hotelu i kawiarni, oraz<br />

w forcie pancernym „Barycz”, pełniącym funkcję<br />

ośrodka szkoleniowego Urzędu Wojewódzkiego.<br />

Zagospodarowane zostały również<br />

forty: „Krzesławice” (młodzieżowy dom<br />

kultury), „Zielonki” (hotel, strzelnice sportowe),<br />

„Grębałów” (szkółka jeździecka), „Olszanica”<br />

(hotel i bar), „Tonie” (Fundacja Aktywnej<br />

Ochrony Zabytków Techniki i Dziedzictwa<br />

Kulturowego) oraz „Winnica” (warsztat <strong>na</strong>prawy<br />

i konserwacji mebli), a także bastion<br />

„Kleparz”. Niestety, żad<strong>na</strong> adaptacja nie wniosła<br />

w zastaną tkankę nowych wartości architektonicznych.<br />

Oprócz kilku przypadków, nie<br />

uratowano ani nie odtworzono historycznych<br />

elementów wyposażenia budowli czy detali<br />

architektonicznych.<br />

Współczes<strong>na</strong> <strong>na</strong>dbudowa<br />

Prace budowlane<br />

Fort Pancerny Główny 47a „Węgrzce”<br />

(1892–96 r.) „miał szczęście” już w chwili odkupienia<br />

go od państwa przez firmę Equus.<br />

Nowy właściciel nie tylko odgruzował oraz<br />

zabezpieczył budynek i pozostałe elementy<br />

wyposażenia, ale odtworzył i uzupełnił szereg<br />

zniszczonych lub skradzionych przez zbieraczy<br />

złomu elementów obiektu. Adaptacja<br />

fortu <strong>na</strong> wnętrza biurowe firmy uzyskała<br />

w 2006 r. <strong>na</strong>grodę w konkursie im. prof. Janusza<br />

Bogdanowskiego.<br />

Prezentowany projekt <strong>na</strong>dbudowy to kolejny<br />

etap restauracji tej zasłużonej budowli.<br />

Wstęp<strong>na</strong>, dość śmiała jak <strong>na</strong> krakowskie realia,<br />

koncepcja była konsultowa<strong>na</strong> przez niemal<br />

pół roku z Wojewódzkim Konserwatorem<br />

Zabytków. Efekt końcowy rozmów jest<br />

wynikiem wzajemnego zrozumienia dopuszczalnych<br />

granic i minimalnych potrzeb obu<br />

stron dyskursu.<br />

W miejscu tarasu obserwacyjnego <strong>na</strong><br />

dachu (w okresie przerw między działaniami<br />

wojennymi był zabezpieczony prowizo-<br />

Sanitariaty – odtworzo<strong>na</strong> stolarka drzwiowa<br />

rycznym dachem drewnianym) zaprojektowano<br />

strukturę, która nigdy w tym miejscu<br />

nie istniała, ale skalą, detalem, materiałem,<br />

a przede wszystkim charakterem <strong>na</strong>wiązuje<br />

do stylistyki fortu pancernego. Na betonowym<br />

stropie ustawiono stalowo-drewnianą<br />

konstrukcję o przekroju elipsy. Otwarta<br />

„tuba” została przystosowa<strong>na</strong> do nowej<br />

funkcji – biurowej, a przy okazji umożliwia<br />

eksponowanie historycznych pozostałości<br />

fortu, w tym schodów prowadzących <strong>na</strong><br />

taras obserwacyjny. Interesującym elementem<br />

są również fragmenty szklanej podłogi<br />

usytuowanej w miejscach dawnych szybów<br />

amunicyjnych. Odtworzono też zniszczone,<br />

stalowe wyłazy, drzwi i klapy, a nowe detale<br />

architektoniczne podporządkowano stylistyce<br />

fortu.<br />

Inwestycja jest próbą twórczego dialogu<br />

starego z nowym – „rozmowy”, w której żad-<br />

Konstrukcja drewnia<strong>na</strong> w trakcie realizacji<br />

<strong>na</strong> ze stron nie traci autonomii i nie rości sobie<br />

praw do pierwszeństwa. Stanowi również<br />

dowód <strong>na</strong> to, że przy zapewnieniu minimum<br />

korzyści dla inwestora (nowa przestrzeń użytkowa)<br />

zyskuje także sam obiekt i jego otoczenie.<br />

Należy dodać, że inwestor deklaruje chęć<br />

udostępniania fragmentów fortu pasjo<strong>na</strong>tom<br />

tego typu obiektów historycznych.<br />

arch. Michał Szymanowski<br />

Schody z blachy stalowej<br />

84<br />

85<br />

Jeden z korytarzy

Komunikacja ogól<strong>na</strong><br />

Rzadko pracownia architektonicz<strong>na</strong><br />

ma możliwość pracy w tak nietypowym<br />

obiekcie – nie dość, że zabytkowym,<br />

to stanowiącym przykład<br />

architektury militarnej, gdzie funkcja<br />

przeważa <strong>na</strong>d estetyką. Mimo to<br />

projektant potrafi dostrzec elementy<br />

atrakcyjne wizualnie. Które z nich<br />

Państwa zainspirowały?<br />

Tak <strong>na</strong>prawdę XIX-wieczne forty Twierdzy<br />

Kraków to bardzo eleganckie budynki.<br />

Funkcja, co oczywiste, stanowiła czynnik<br />

<strong>na</strong>jważniejszy, co nie z<strong>na</strong>czy, że zapomnieliśmy<br />

o stronie estetycznej. W przypadku<br />

fortu pancernego „Węgrzce” starannie i konsekwentnie<br />

rozwiązano nie tylko elewację<br />

od strony głównego wejścia, ale i wnętrze<br />

budowli. Prosty schemat, a także motyw stalowego<br />

hełmu (wieże dział) stały się dla <strong>na</strong>s<br />

inspiracją do zaprojektowania nowej, nieistniejącej<br />

wcześniej części fortu. W pewnym<br />

sensie powtórzono czynności poprzednich<br />

projektantów: prosta, „obron<strong>na</strong>” forma, nieskomplikowany<br />

schemat funkcjo<strong>na</strong>lny i nieliczne,<br />

ale starannie rozwiązane detale.<br />

Należy dodać, że <strong>na</strong> efekt końcowy z<strong>na</strong>cząco<br />

wpłynęły dwa etapy. Pierwszy, gdy<br />

powstała koncepcja projektu, do której udało<br />

się przeko<strong>na</strong>ć Wojewódzkiego Konserwatora<br />

Zabytków, i drugi, już w trakcie realizacji,<br />

kiedy we współpracy z projektantką wnętrz<br />

Katarzyną Kuchejdą były realizowane prawie<br />

wszystkie detale.<br />

W artykule dotyczącym fortu wskazuje<br />

Pan, że wiele elementów zostało<br />

skradzionych. W tego typu obiek-<br />

WYWIAD Z ARCHITEKTEM<br />

Michał Szymanowski, właściciel Studia S<br />

tach charakterystyczne są metalowe,<br />

wzmacniane stalowymi sztabami i nitami,<br />

okiennice i drzwi. Czy wszystkie<br />

<strong>na</strong>leżało odtworzyć?<br />

Elementy, o których pisałem, zniknęły<br />

w okresie, gdy fort nie miał właściciela<br />

i był ogólnodostępny. Po przejęciu obiektu<br />

przez firmę Equus od razu zabezpieczono<br />

wszystko, co pozostało. Niektóre stalowe<br />

elementy wymagały większej lub mniejszej<br />

renowacji, inne odtworzono <strong>na</strong> podstawie<br />

istniejącej dokumentacji lub fotografii. Są i takie,<br />

które stworzono, wykorzystując historyczną<br />

stylistykę, np. drzwi do sanitariatów.<br />

Proszę <strong>na</strong>m opowiedzieć, jakie<br />

funkcje i pomieszczenia charakteryzują<br />

fort. Czy wymagały z<strong>na</strong>cznej ingerencji<br />

w strukturę? A może zmia<strong>na</strong><br />

tkanki budowlanej nie była możliwa?<br />

W <strong>na</strong>dbudowanej części fortu z<strong>na</strong>lazły<br />

się pomieszczenia biurowe firmy. Są to zarówno<br />

małe, pojedyncze pokoje dla kadry<br />

kierowniczej (<strong>na</strong> antresoli), jak i duże sale<br />

konferencyjne oraz przestrzenie typu open<br />

space <strong>na</strong> niższym poziomie. Ponieważ nową,<br />

elipsoidalną „tubę” posadowiono <strong>na</strong> dotychczasowym<br />

tarasie obserwacyjnym, w zasadzie<br />

nie trzeba było ingerować w istniejącą tkankę<br />

budowlaną obiektu. Dodatkowo, we wnętrzu<br />

zachowano wszystkie cenne elementy<br />

dawnego tarasu: schody prowadzące <strong>na</strong> stanowiska<br />

obserwacyjne, otwory strzelnicze<br />

od strony południowej i schody łączące taras<br />

z wnętrzem budowli. Elementy skrajne pozostawiono<br />

odkryte, zyskując interesujące przedpole<br />

dla nowej części biurowej. Ingerencja<br />

Fasada<br />

w istniejące ściany i stropy ograniczyła się do<br />

niezbędnych przebić i bruzd celem założenia<br />

instalacji – większość z nich schowano, wykorzystując<br />

istniejące wnęki lub nowe ścianki<br />

i stropy. Sprawiające <strong>na</strong>jwięcej problemów ka<strong>na</strong>ły<br />

wentylacyjne zaprojektowano szczególnie<br />

starannie – „fruwają” pod stropem, stanowiąc<br />

atrakcyjny element wnętrz.<br />

Jak rozwiązali Państwo problem<br />

doświetlenia pomieszczeń?<br />

Doświetlenie nowej części biurowej zapewnia<br />

specyficzne rozwiązanie dachu. Regularne<br />

uskoki od strony południowej umożliwiły<br />

zaprojektowanie okien aż w trzech<br />

płaszczyz<strong>na</strong>ch, stwarzając – od zewnątrz –<br />

wrażenie niemal pancernej skorupy. Dodatkowe<br />

olbrzymie przeszklenia obu brzegów<br />

elipsoidalnej „tuby”, a także szkla<strong>na</strong> szczeli<strong>na</strong><br />

w północnej elewacji pozwoliły uzyskać normatywne<br />

doświetlenie.<br />

Pomieszczenia dzielą lekkie, szklane<br />

ścianki, kontrastujące z charakterem<br />

obiektu. Proszę opowiedzieć<br />

o tym zaskakującym zestawieniu.<br />

Wprowadzenie szklanych przegród wyraża<br />

<strong>na</strong>sze pragnienie zlikwidowania ich<br />

w ogóle. Chcieliśmy, żeby – mimo powstania<br />

nowej kubatury – dawny taras obserwacyjny<br />

był odczytywany jako całość. Ważne było,<br />

aby zewnętrzny fragment wnikał do wnętrza,<br />

a <strong>na</strong>stępnie pojawiał się z przeciwnej strony.<br />

Zastosowanie szkła to także sposób <strong>na</strong> poprawienie<br />

warunków pracy (w tym doświetlenia)<br />

w niewielkich pokojach biurowych.<br />

Bardzo ciekawym elementem jest<br />

„tuba” stanowiąca zwieńczenie fasad<br />

Detale konstrukcji stalowej<br />

obiektu. Jakie rozwiązanie umożliwiło<br />

Państwu uzyskanie tej formy? Czy była<br />

o<strong>na</strong> zaskoczeniem dla wyko<strong>na</strong>wców?<br />

Cała „tuba” o przekroju elipsy, a nie tylko<br />

jej zakończenia, była wyzwaniem dla<br />

wyko<strong>na</strong>wców. Zaproponowaliśmy bardzo<br />

proste, klasyczne rozwiązanie: drewniane<br />

belki nośne oparte <strong>na</strong> odpowiednio wyprofilowanych<br />

dźwigarach z drew<strong>na</strong> klejonego<br />

z płytami OSB, paroizolacją, ociepleniem<br />

i hydroizolacją. Zastosowaliśmy również<br />

ślusarkę aluminiową i pokrycia z blachy tytanowo-cynkowej.<br />

Chciałbym podkreślić<br />

dobrą współpracę z firmą Alpi<strong>na</strong>+ (ślusarka<br />

aluminiowa) oraz mistrzem dekarskim Sylwestrem<br />

Palą.<br />

Czy trudne było uzyskanie odpowiednich<br />

parametrów ewakuacji z fortu?<br />

Wbrew pozornym problemom (teoretycznie<br />

powstał czterokondyg<strong>na</strong>cyjny,<br />

mający po<strong>na</strong>d 12 m budynek użyteczności<br />

publicznej) udało się zrealizować –<br />

z <strong>na</strong>dbudowanej części – aż cztery (po dwa<br />

z każdego poziomu) wyjścia bezpośrednio<br />

<strong>na</strong> zewnątrz. Było to możliwe, ponieważ<br />

fort od strony północnej ma skarpę ziemną.<br />

Nietypowe rozwiązania okazały się w tym<br />

przypadku bardzo korzystne.<br />

Czy chętnie podjąłby się Pan kolejnych<br />

realizacji tego typu?<br />

Oczywiście. Każda budowla jest in<strong>na</strong><br />

i stanowi nowe wyzwanie – kolejną przygodę<br />

architektoniczną. A to jest przecież w <strong>na</strong>szym<br />

zawodzie <strong>na</strong>jcenniejsze i <strong>na</strong>jbardziej pożądane.<br />

Rozmawiał Szymon Ciach<br />

Lokalizacja/adres Węgrzce, ul. Fortecz<strong>na</strong> 5<br />

Pracownia projektowa Studio S – Biuro Architektoniczne Michał Szymanowski<br />

Architekci Jacek Poproch, Bartłomiej Sitarski, Michał Szymanowski<br />

Data opracowania 2007/2008 r.<br />

Data realizacji 2008–2010 r.<br />

Inwestor Paweł Piątkowski<br />

Powierzchnia całkowita 760 m 2 (dotyczy projektu <strong>na</strong>dbudowy)<br />

Powierzchnia zabudowy 870 m 2 (dotyczy całego fortu)<br />

Kubatura brutto 2 480 m 3 (dotyczy projektu <strong>na</strong>dbudowy)<br />

Generalny wyko<strong>na</strong>wca Equus sp. z o.o.<br />

Drewno klejone Mpm project sp. z o.o. sp. k.<br />

Detal ok<strong>na</strong> dachowego<br />

86<br />

87<br />

Elewacje<br />

fot. archiwum Studio S i firmy RHEINZINK

fot. archiwum BALCO<br />

Obiekt przed modernizacją<br />

GDY W BUDYNKU<br />

BRAK BALKONÓW<br />

Kompleksowe rozwiązania BALCO<br />

W latach 60., 70. i 80. w Polsce i w wielu innych krajach<br />

Europy masowo powstawały tanie mieszkania<br />

stanowiące próbę zapewnienia obywatelom skromnego,<br />

ale własnego lokum. Wznoszone zespoły były<br />

niewielkie, a często – w ramach oszczędności – pozbawiano<br />

je balkonów. Stosowano również małe<br />

płyty wspornikowe o powierzchni jednego, dwóch<br />

metrów kwadratowych – w praktyce były bezużyteczne,<br />

<strong>na</strong>tomiast generowały koszty związane<br />

z ich utrzymaniem (renowacje tynków, balustrad,<br />

likwidowanie efektów przesiąkania, przemarzania).<br />

Stan obecny<br />

Z biegiem lat sytuacja ekonomicz<strong>na</strong> społeczeństwa<br />

się poprawiła, a wymagania związane<br />

ze standardem mieszkań zaczęły rosnąć.<br />

Dotyczyło to nie tylko wielkości pomieszczeń<br />

i jakości ich wykończeń. Coraz częściej osoby,<br />

które decydowały się <strong>na</strong> zamieszkanie w mieście,<br />

pragnęły mieć także przestrzeń zewnętrzną<br />

w postaci balkonów czy tarasów. Dotychczasowe<br />

lokale nie spełniały tych oczekiwań,<br />

mimo że wiele budynków z<strong>na</strong>jdowało się<br />

w dobrych, ciekawych lokalizacjach. Spółdzielnie<br />

mieszkaniowe, wspólnoty i radcy miejscy<br />

dość szybko dostrzegli ten problem, zdając sobie<br />

sprawę z masowych wyprowadzek z obiektów<br />

starszych. Pustoszenie całych osiedli zapoczątkowało<br />

problemy ekonomiczne i społeczne.<br />

W związku z tym zaczęto poważnie zasta<strong>na</strong>wiać<br />

się <strong>na</strong>d sposobami zatrzymania niekorzyst-<br />

nego procesu, celem zapewnienia prawidłowego<br />

funkcjonowania regionów miejskich i ich<br />

atrakcyjności dla większej liczby użytkowników.<br />

Z pomocą przyszły firmy działające w obrębie<br />

konstrukcji dla budownictwa mieszkaniowego.<br />

Technologie dobudowy<br />

balkonów<br />

Dzisiejsze technika i technologia pozwalają<br />

<strong>na</strong> dobudowę balkonu – o dowolnej wielkości<br />

i wybranym kształcie – praktycznie do każdego<br />

obiektu. W tej dziedzinie wyspecjalizowała się<br />

skandy<strong>na</strong>wska firma Balco. Opracowano rozwiązania<br />

zarówno dla budynków wznoszonych<br />

tradycyjnie (konstrukcja żelbetowa, wypełnienie<br />

ścian cegłą lub materiałami podobnymi), jak<br />

i w tzw. technologii wielkiej płyty. Do drugiego<br />

rodzaju <strong>na</strong>leżą tysiące obiektów zlokalizowanych<br />

nie tylko w Polsce, ale także w wielu krajach<br />

Europy Zachodniej i Środkowo-Wschodniej.<br />

Technologie firmy Balco umożliwiają również<br />

wydłużenie, czyli powiększenie balkonów<br />

istniejących. Dołącza<strong>na</strong> płyta ma konstrukcję<br />

żelbetowo-stalową – jest to obwiedniowa<br />

konstrukcja stalowa z mocnym betonem <strong>na</strong><br />

zbrojeniu wewnątrz. Istnieje wiele sposobów<br />

mocowania nowych elementów. Przy opracowywaniu<br />

systemu brane są pod uwagę:<br />

konstrukcja budynku, wielkość i wysięg (głębokość)<br />

balkonu oraz oczekiwania mieszkańców<br />

czy architektów.<br />

Uwzględniając wymienione czynniki, balkon<br />

moż<strong>na</strong> zamontować <strong>na</strong> jeden z trzech<br />

sposobów:<br />

wiszący (z<strong>na</strong>czne ograniczenia wielkościowe,<br />

zwłaszcza głębokości),<br />

wisząco-stojący z jedną lub dwoma podporami<br />

(słupami) w części frontowej,<br />

stojący z podporami w części frontowej oraz<br />

słupami stalowymi przy ścianie budynku.<br />

Dzięki technologii opracowanej przez firmę<br />

Balco dobudowa balkonów do obiektów<br />

odbywa się sprawnie i szybko. Duży wpływ<br />

ma <strong>na</strong> to dobre przygotowanie produktu już<br />

w warsztacie, co ułatwia i z<strong>na</strong>cznie skraca<br />

montaż. Balkony moż<strong>na</strong> instalować także<br />

zimą oraz wyposażyć je w dodatkowe rozwiązania<br />

zwiększające komfort użytkowania<br />

zarówno nowej przestrzeni, jak i mieszkania.<br />

Należą do nich: tzw. zabudowa elementami<br />

okiennymi przesuwno-składanymi, zadaszenia<br />

<strong>na</strong> ostatnich piętrach, odwodnienia<br />

oraz zacienienie – osłony przeciwsłoneczne<br />

wewnętrzne i zewnętrzne. Wszystkie<br />

wymienione elementy tworzą kompleksowe,<br />

systemowe rozwiązanie, dopracowane<br />

w każdym szczególe.<br />

www.balco.eu<br />

88 89<br />

Stan obecny<br />

Po modernizacji<br />

Obiekt przed<br />

modernizacją<br />

Stan przed<br />

remontem

Sylwetki<br />

Centrum Kultury Żydowskiej<br />

w Poz<strong>na</strong>niu – koncepcja<br />

Dom WIE_1 w Więckowicach<br />

koło Poz<strong>na</strong>nia – koncepcja<br />

Wnętrza domu LUS_1 w Lusowie<br />

koło Poz<strong>na</strong>nia – realizacja 2004–2009<br />

Modernizacja domów handlowych<br />

ALFA w Poz<strong>na</strong>niu – koncepcja<br />

PL.ARCHITEKCI<br />

Wywiad z pracownią PL.architekci: Katarzyną Cynką,<br />

Bartłomiejem Bajonem oraz Marcinem Kozierowskim<br />

„Czas studiów był okresem, kiedy wielu Polaków emigrowało. Nasi z<strong>na</strong>jomi<br />

wyjechali, by tworzyć projekty za granicami państwa, ale my chcieliśmy<br />

utożsamić się z krajem. Staramy się udowodnić, że pozostając tu,<br />

także mamy szansę tworzyć architekturę dorównującą Europie – stąd<br />

<strong>na</strong>sze PL” – mówi o genezie pracowni PL.architekci Katarzy<strong>na</strong> Cynka<br />

w rozmowie z Joanną Jabłońską.<br />

Kto tworzy zespół PL.architekci? Skąd<br />

wziął się pomysł <strong>na</strong> <strong>na</strong>zwę biura?<br />

Katarzy<strong>na</strong> Cynka: Już w trakcie studiów<br />

zrodziło się coś poważnego z przyjaźni trzech<br />

osób i projektowej „zabawy”. Powstała grupa<br />

PL.architekci, którą tworzą: Katarzy<strong>na</strong> Cynka,<br />

Bartłomiej Bajon i Marcin Kozierowski. Każdy<br />

z <strong>na</strong>s jest inny, ale dzięki temu się uzupełniamy,<br />

a przy tym… bywa zabawnie! Na szczęście<br />

o architekturze myślimy podobnie.<br />

Studia były zalążkiem <strong>na</strong>szej działalności,<br />

jed<strong>na</strong>kże odczuwaliśmy ciągły niedosyt. Stąd<br />

udziały w stypendiach zagranicznych, konkursach,<br />

wykładach oraz wystawach. Idealnym<br />

przykładem jest zorganizowa<strong>na</strong> (wraz z innymi<br />

studentami) ekspozycja „Poz<strong>na</strong>ń nie do<br />

poz<strong>na</strong>nia” w Centrum Kultury Zamek. Aby<br />

przedstawić <strong>na</strong>sze pomysły <strong>na</strong> zmianę danego<br />

otoczenia, wykorzystaliśmy m.in. trójwymiarowe<br />

billboardy. Przedsięwzięcie przyjęto<br />

pozytywnie.<br />

Czas studiów był okresem, kiedy wielu<br />

Polaków emigrowało. Nasi z<strong>na</strong>jomi wyjechali,<br />

by tworzyć projekty za granicami państwa, ale<br />

my chcieliśmy utożsamić się z krajem. Staramy<br />

się udowodnić, że pozostając tu, także mamy<br />

szansę tworzyć architekturę dorównującą Europie<br />

– stąd <strong>na</strong>sze PL.<br />

Państwa koncepcje były <strong>na</strong>gradzane<br />

i wyróżniane w ogólnopolskich konkursach.<br />

Czy to dobry sposób <strong>na</strong> promocję biura?<br />

KC: Tak, konkursy umożliwiają pokazanie<br />

umiejętności i dają niesamowitą radość,<br />

kiedy praca zostaje docenio<strong>na</strong>. Jesteśmy<br />

zwolennikami tego typu przedsięwzięć nie<br />

tylko jako sposobu <strong>na</strong> promocję, ale przede<br />

wszystkim jako podstawy do wyłonienia<br />

<strong>na</strong>jlepszego projektu i realizacji architektury<br />

wysokiej jakości.<br />

Sprzeciwiamy się polityce zamówień publicznych<br />

w postaci przetargów! Powinno się<br />

zabronić takiej metody wybierania pracowni<br />

do realizacji inwestycji, której głównym kry-<br />

terium jest ce<strong>na</strong>! Nikt nie weryfikuje estetycznej<br />

strony projektu zwycięzcy. Stąd, <strong>na</strong>d<br />

czym bardzo ubolewamy, za publiczne pieniądze<br />

powstają nieciekawe obiekty, zwłaszcza<br />

w mniejszych miastach. Warto zauważyć, że<br />

konkurs jest również promocją dla organizatorów!<br />

To dla <strong>na</strong>s zupełnie niezrozumiałe, tym<br />

bardziej że sami pochodzimy z małych miejscowości<br />

i zależy <strong>na</strong>m, by i tam powstawała<br />

pięk<strong>na</strong>, „przyjaz<strong>na</strong>” architektura!<br />

Jeszcze w pracach studenckich zaproponowali<br />

Państwo przebudowę i odbudowę<br />

m.in. północnej pierzei ul. św. Marci<strong>na</strong>,<br />

wieży Zamku Cesarskiego czy Centrum<br />

Kultury Żydowskiej w Poz<strong>na</strong>niu. Przyjęto<br />

formy współczesne, które trudno byłoby<br />

zaakceptować konserwatorom. Są Państwo<br />

zwolennikami radykalnych działań<br />

w tkance miejskiej, <strong>na</strong>wet zabytkowej?<br />

Bartłomiej Bajon: Architektura, według<br />

<strong>na</strong>s, powin<strong>na</strong> być „szczera”. Nie może<br />

udawać czegoś, czym nie jest, a tak często<br />

bywa w polskich miastach. Narzucane są<br />

przez konserwatorów zabytków „wytyczne”<br />

<strong>na</strong>kazujące budowanie w stylu historycznym<br />

bądź historyzującym – w imię ochrony istniejących<br />

obiektów. W ten sposób powstają<br />

nowoczesne, pseudozabytkowe kamienice<br />

czy budynki wyko<strong>na</strong>ne z żelbetu, ze styropianowymi<br />

gzymsami i detalami! To nie<br />

jest tworzenie prawdziwego miasta, tylko<br />

makiety! Żyjemy w XXI w., a bardzo często<br />

konserwatorzy traktują architekturę współczesną<br />

tak, jakby nie miała niczego do zaoferowania.<br />

Naszym zdaniem właśnie poprzez<br />

kontrast starego z nowym moż<strong>na</strong> podkreślić<br />

wartość prawdziwych zabytków i uatrakcyjnić<br />

otoczenie! Nie jest to nic odkrywczego<br />

– przecież już wieki temu obok gotyckich<br />

obiektów budowano renesansowe, potem<br />

barokowe i klasycyzujące. Dlaczego teraz<br />

tak trudno budować coś, co może być świadectwem<br />

<strong>na</strong>szych czasów?<br />

fot. archiwum PL.architekci<br />

W jednym ze zrealizowanych przez<br />

Państwa domów jednorodzinnych pojawiło<br />

się wiele elementów technicznych i elektronicznych.<br />

Czy rozwiązania inteligentne<br />

to przyszłość tego typu budownictwa?<br />

Marcin Kozierowski: Zdecydowanie<br />

wzrasta świadomość oraz zainteresowanie<br />

klientów nowoczesnymi technologiami. Wentylacja<br />

mechanicz<strong>na</strong> z rekuperacją to niemal<br />

standard. Przewidzia<strong>na</strong> już <strong>na</strong> etapie projektu<br />

wcale nie musi być dużo droższa niż wyko<strong>na</strong>nie<br />

tradycyjnych kominów. Po<strong>na</strong>dto, zapewnia<br />

domownikom większy komfort, ze względu <strong>na</strong><br />

jakość powietrza, oraz pozwala ograniczyć straty<br />

ciepła. Stosowanie zewnętrznych żaluzji (np.<br />

w budynkach biurowych) ogranicza przegrzewanie<br />

się pomieszczeń – to szczególnie ważne<br />

przy dużej ilości przeszkleń. Podobnie jest<br />

w przypadku gruntowego wymiennika czy<br />

pompy ciepła, które umożliwiają chłodzenie<br />

bądź ogrzanie domu w ekologiczny sposób.<br />

EIB (inteligentne zarządzanie budynkiem) jest<br />

co prawda droższym rozwiązaniem, ale pozwala<br />

<strong>na</strong> jednoczesne sterowanie oświetleniem,<br />

ogrzewaniem, chłodzeniem i zabezpieczeniami<br />

obiektu.<br />

W swoich projektach PL.architekci stawiają<br />

<strong>na</strong> prostotę i mocne zestawienia materiałowe.<br />

Jakie inne elementy wyróżniają<br />

Państwa koncepcje? Czy trudno przeko<strong>na</strong>ć<br />

inwestorów do odważnych pomysłów?<br />

BB: Klientami pracowni są osoby, które<br />

wiedzą, czego moż<strong>na</strong> się po <strong>na</strong>szych projektach<br />

spodziewać. Trafiają do biura <strong>na</strong>jczęściej<br />

z polecenia bądź spodobały im się wcześniejsze<br />

realizacje. Dlatego raczej nie musimy zbyt<br />

długo <strong>na</strong>mawiać ich do zaproponowanych<br />

rozwiązań, choć zawsze – <strong>na</strong> każdym etapie<br />

realizacji – przeprowadzamy długie rozmowy<br />

z inwestorami. Pamiętam, jak uparcie przekonywaliśmy<br />

pewnego klienta do pozostawienia<br />

surowego stropu betonowego w salonie. Na<br />

przedstawionych wizualizacjach bardzo mu się<br />

to rozwiązanie podobało, jed<strong>na</strong>k za każdym<br />

razem, kiedy spotykaliśmy się <strong>na</strong> budowie,<br />

klient wahał się i szukał potwierdzenia, czy<br />

<strong>na</strong> pewno to jest dobry pomysł (a spotkania<br />

odbywały się niemal co tydzień przez prawie<br />

rok). Wytrwale zapewnialiśmy go, że musi<br />

<strong>na</strong>m zaufać – i rzeczywiście, kiedy zamieszkał,<br />

był zadowolony. Uważamy, że właśnie ciągły<br />

kontakt z klientem, rozmowy oraz kontrola <strong>na</strong><br />

budowie to podstawa dobrego projektu.<br />

Co, według Państwa, jest <strong>na</strong>jważniejsze<br />

w kształtowaniu elewacji o współczesnym<br />

charakterze (w tym również dachu)?<br />

BB: Nigdy nie myślimy o elewacjach jako<br />

o elementach niezależnych – zawsze powstają<br />

równocześnie z rzutami i funkcją. W ten sposób<br />

architektura jest „szczera”. Projektujemy<br />

tak, by coś wynikało z czegoś. Najważniejszy,<br />

<strong>na</strong>szym zdaniem, jest pomysł i czytelność<br />

jego przedstawienia. Jesteśmy zwolennikami<br />

prostych kształtów i brył, raczej ograniczamy<br />

i usuwamy zbędne elementy niż „kolorujemy”<br />

i ozdabiamy elewacje.<br />

Poszukujecie Państwo architektonicznych<br />

środków wyrazu w rozwiązaniach z pogranicza<br />

grafiki i instalacji (fasady Fala Parku, tektoniczne<br />

ściany wnętrz). Co wyzwoliło tak<br />

nietypowe myślenie o estetyce?<br />

MK: Wszystkie rozwiązania są realizacją<br />

pomysłu <strong>na</strong> dany obiekt. Na przykład, trójwymiarowa<br />

ścia<strong>na</strong> pokryta płytami laminowanymi<br />

w jednym z wnętrz mieszkalnych <strong>na</strong>wiązuje<br />

do architektury obiektu, w którym z<strong>na</strong>jduje<br />

się lokal (modernistyczne osiedle o ciekawym<br />

rytmie elewacji). Jednocześnie, <strong>na</strong>gromadzenie<br />

podziałów powoduje zamaskowanie wejścia<br />

do pomieszczenia gospodarczego, które<br />

przewidziano w części salonowej. Podobnie<br />

zaplanowano różnie pootwierane „okiennice”<br />

w budynku Fala Park – nie tylko wizualnie rozdrabniają<br />

dużą bryłę, ale też ograniczają dostęp<br />

promieni słonecznych do wnętrza i chronią<br />

przed przegrzaniem pomieszczeń.<br />

Od czego zaczy<strong>na</strong>ją Państwo pracę <strong>na</strong>d<br />

projektem?<br />

BB: W przypadku klientów indywidualnych<br />

– od zapoz<strong>na</strong>nia się z ich potrzebami<br />

i uchwycenia stylu bądź klimatu, w jakim dany<br />

projekt ma być wyko<strong>na</strong>ny. W tym celu pokazujemy<br />

inwestorom książki o architekturze<br />

i wnętrzach, a oni wskazują elementy, które<br />

im się podobają. Ciekawe jest to, że bardzo<br />

często klienci zaz<strong>na</strong>czają <strong>na</strong> fotografiach takie<br />

szczegóły, których sami nie zauważyliśmy! Jednocześnie<br />

staramy się poz<strong>na</strong>ć ich charakter, zainteresowania,<br />

styl życia. Jest to bardzo istotne,<br />

gdyż domy muszą być idealnie „skrojone”, dostosowane<br />

do właściciela. Udajemy się także<br />

<strong>na</strong> działkę, by poszukać kontekstu dla danego<br />

projektu. To niezwykle ważny etap, często<br />

bowiem już w czasie takiej pierwszej wizyty<br />

przychodzą do głowy różne pomysły! Lubimy,<br />

gdy budynek jest związany z okolicą, w jakiej<br />

się z<strong>na</strong>jduje, dlatego szukamy z<strong>na</strong>ków charakterystycznych<br />

w krajobrazie. Czasami już<br />

sama działka jest tak ciekawie ukształtowa<strong>na</strong>,<br />

że definiuje wygląd obiektu. Podstawą każdego<br />

projektu jest pomysł – myśl przewodnia, idea.<br />

Nad czym aktualnie pracują PL.architekci?<br />

BB: W chwili obecnej głównie skupiamy się<br />

<strong>na</strong> budowie i projekcie wnętrz budynku Centrum<br />

Sportów i Rekreacji Fala Park w Wolsztynie<br />

(obiekt jest już w zaawansowanej fazie<br />

budowy). Oprócz tego, kończymy sporządzanie<br />

dokumentacji wyko<strong>na</strong>wczych kilku domów<br />

jednorodzinnych. Odbywamy również wizyty<br />

<strong>na</strong> trwających budowach, gdzie kontrolujemy<br />

i <strong>na</strong>dzorujemy postęp prac.<br />

Dom LUS_1 w Lusowie koło Poz<strong>na</strong>nia<br />

– realizacja 2004–2009<br />

Wnętrza domu w Poz<strong>na</strong>niu – realizacja 2009<br />

Centrum sportów i rekreacji FALA PARK<br />

w Wolsztynie – w trakcie realizacji<br />

Dom LUSO_1 w Lusówku koło Poz<strong>na</strong>nia<br />

– w trakcie realizacji<br />

90<br />

Dom BYD_1 w Bydgoszczy 91<br />

– w trakcie realizacji

Specjalizacje<br />

To dziedzi<strong>na</strong> chętnie eksplorowa<strong>na</strong><br />

przez architektów,<br />

od wieków wzbudzająca zainteresowanie.<br />

O ile obecnie<br />

mówi się o od<strong>na</strong>wialnych<br />

źródłach energii głównie<br />

w kontekście ogrzewania, celem<br />

minimalizacji kosztów, to<br />

już w starożytności budowniczowie<br />

wykorzystywali, między<br />

innymi, gorące źródła do<br />

budowy term i basenów.<br />

Niestety, w ciągu ostatnich kilkudziesięciu<br />

lat energia od<strong>na</strong>wial<strong>na</strong>, uz<strong>na</strong><strong>na</strong> za zagadnienie<br />

ekologiczne, została sklasyfikowa<strong>na</strong> jako „alter<strong>na</strong>tywa”.<br />

Takie podejście, mimo szczytnego<br />

celu, było przyczyną wielu przekłamań i zniekształceń,<br />

powodując, że inwestorzy bardzo<br />

sceptycznie podchodzili (niekiedy wciąż podchodzą)<br />

do tego rozwiązania, uważając je za<br />

zbyt drogie lub za niepotrzebne udziwnienie.<br />

Tymczasem, a<strong>na</strong>lizując dostępne technologie<br />

i współczesne możliwości, moż<strong>na</strong> postawić<br />

tezę, że jedynie ce<strong>na</strong> produktów wykorzystujących<br />

energię od<strong>na</strong>wialną stanowi przeszkodę<br />

w ich powszechnym stosowaniu. Pozor<strong>na</strong><br />

alter<strong>na</strong>tywność jest swoistym mitem dotyczącym<br />

w pełni funkcjo<strong>na</strong>lnych, wydajnych i bezpiecznych<br />

rozwiązań.<br />

Ekologia<br />

a energia od<strong>na</strong>wial<strong>na</strong><br />

Te dwa pojęcia, choć powiązane tematycznie,<br />

nie są tożsame. Należy rozróżniać<br />

elementy tworzone w celu zrównoważonego<br />

współdziałania ze środowiskiem (ekologiczne)<br />

od tych wykorzystujących podstawowe siły <strong>na</strong>tury<br />

(od<strong>na</strong>wialne źródła). Wybór konkretnych<br />

rozwiązań technologicznych, architektonicz-<br />

Budownictwo indywidualne<br />

ODNAWIALNE<br />

ŹRÓDŁA ENERGII<br />

W ARCHITEKTURZE<br />

nych i funkcjo<strong>na</strong>lnych musi stanowić wynikową<br />

potrzeb odbiorcy oraz sposobu użytkowania<br />

budynku, a nie być jedynie realizacją wizji projektanta,<br />

<strong>na</strong>rzucającego ten sposób.<br />

O budynku ekologicznym możemy mówić<br />

w przypadku zastosowania rozwiązań<br />

zapewniających odpowiednie parametry<br />

zużycia energii, minimalizowanie strat, racjo<strong>na</strong>lną<br />

gospodarkę materiałami budowlanymi<br />

oraz odpadami związanymi z procesem<br />

użytkowania, a także wykorzystujących <strong>na</strong>turalne<br />

uwarunkowania położenia terenu<br />

celem podwyższenia wskaźników gospodarki<br />

energią. Natomiast budynek wykorzystujący<br />

od<strong>na</strong>wialne źródła to obiekt, którego<br />

funkcjonowanie podtrzymywane jest dzięki<br />

technologii pobierania energii ze słońca, ziemi<br />

czy wiatru lub jakiejkolwiek innej technologii<br />

wykorzystującej <strong>na</strong>turalne siły <strong>na</strong>tury.<br />

W nie każdym budynku ekologicznym są<br />

wykorzystywane od<strong>na</strong>wialne źródła, a nie<br />

każdy obiekt, w którym stosuje się taką formę<br />

zasilania, jest ekologiczny. Ekologia oraz<br />

od<strong>na</strong>wialne źródła to niewątpliwie tematy<br />

pokrewne, ale dotyczące różnych zagadnień.<br />

Wykorzystanie energii od<strong>na</strong>wialnej może<br />

wpływać <strong>na</strong> ekologiczność rozwiązania, ale<br />

nie musi.<br />

Osiedle Pro-Eco – rzut<br />

Przegląd technologii<br />

We współczesnej architekturze dominują<br />

dwa typy rozwiązań wykorzystujących od<strong>na</strong>wialne<br />

źródła: proekologiczne i tradycyjne.<br />

Pierwsze wiążą się ze stosowaniem urządzeń<br />

pozwalających <strong>na</strong> obniżanie zużycia energii<br />

bądź całkowite wyeliminowanie użycia źródeł<br />

kopalnych. Drugie polegają <strong>na</strong> wykorzystywaniu<br />

tylko i wyłącznie dodatkowej energii, bez<br />

wpływu <strong>na</strong> zmiany w sposobie budowania.<br />

Współcześnie coraz częściej łączy się wykorzystanie<br />

alter<strong>na</strong>tywnych źródeł z projektowaniem<br />

budynków o zrównoważonym<br />

bilansie energetycznym. Podstawową wadą<br />

systemów proekologicznych jest ich ce<strong>na</strong> – są<br />

<strong>na</strong>wet dwa razy droższe od technologii tradycyjnych,<br />

a czas zwrotu kosztów inwestycji<br />

waha się w przedziale od 5 do 20 lat. O ile<br />

jeszcze kilka lat temu producenci zawyżali zyski<br />

energetyczne (zwykle o ok. 20%) np. paneli<br />

słonecznych, o tyle dzisiaj wydaje się, że<br />

podawane dane są w dużej mierze zgodne<br />

z rzeczywistością. Jest to ważne, bo wielu<br />

użytkowników, którzy w latach 1999–2001<br />

zdecydowali się <strong>na</strong> korzystanie z od<strong>na</strong>wialnych<br />

źródeł, rozczarowało się nową technologią.<br />

Nie zdawali sobie sprawy, że niektóre systemy<br />

osiągają pełną wydajność tylko w określonych<br />

warunkach albo przy wsparciu dodatkowych<br />

urządzeń.<br />

Decydując się <strong>na</strong> takie rozwiązanie <strong>na</strong>leży<br />

wiedzieć, że omawiane systemy wiążą się<br />

z wieloma ukrytymi kosztami, a ich poprawne<br />

funkcjonowanie jest zależne od większej ilości<br />

czynników niż te wyszczególniane przez handlowców.<br />

Po<strong>na</strong>dto, przed zaproponowaniem<br />

klientowi takiej technologii, warto zwrócić się<br />

do osób, które już jakiś czas użytkują podobne<br />

systemy i mogą pomóc w podjęciu decyzji co<br />

do konkretnego rozwiązania. Poprawność funkcjonowania<br />

danego systemu zależy również od<br />

doświadczenia projektanta i wyko<strong>na</strong>wcy.<br />

Energia słońca<br />

Panele słoneczne są <strong>na</strong>jczęściej stosowane<br />

do wspomagania ogrzewania domu. Mogą<br />

służyć również jako dodatkowe źródło energii<br />

elektrycznej. Ich skuteczność wynosi 15–25%<br />

w zimie do ok. 75–90% w lecie (w klimacie polskim).<br />

Są łatwe w montażu. W budownictwie<br />

indywidualnym umieszcza się je przeważnie <strong>na</strong><br />

dachu budynku, <strong>na</strong> osobnej konstrukcji wspornikowej,<br />

rzadko jako elementy wolnostojące.<br />

Zdarza się, że są lokalizowane <strong>na</strong> przesuwnych<br />

prowadnicach zmieniających kąt <strong>na</strong>chylenia<br />

względem położenia słońca. Panele słoneczne<br />

mogą zostać podłączone do centralnego systemu<br />

grzewczego, być używane autonomicznie<br />

(niezależnie od CSG) tylko do podgrzewania<br />

wody lub wykorzystywane do produkcji prądu<br />

(wymagają wtedy specjalnych akumulatorów<br />

oraz transformatora).<br />

W Polsce opłaca się montować panele<br />

słoneczne, jeżeli powierzchnia wynosi od<br />

4 m 2 <strong>na</strong> 140 m 2 powierzchni użytkowej. Przy<br />

średnim <strong>na</strong>słonecznieniu przez ok. 180 dni<br />

w roku są w stanie wyprodukować ok. 20–30%<br />

całkowitej energii użytkowej (ciepła woda lub<br />

prąd). Biorąc jed<strong>na</strong>k pod uwagę ogólny stopień<br />

<strong>na</strong>słonecznienia w Polsce, długą zimę i duże<br />

wahania temperatur, solary nie mogą stanowić<br />

jedynego źródła zasilania.<br />

Drugim ważnym rozwiązaniem związanym<br />

z zastosowaniem energii słońca są<br />

pompy ciepła. Urządzenie to przepuszcza<br />

chłodniejszą ciecz przez cieplejszy wymiennik,<br />

ogrzewając ją o kilka stopni. Za pomocą<br />

sprężarki efekt ogrzania zwiększa się do<br />

ok. 600°C. Wymiennikami mogą być: powietrze,<br />

woda lub grunt. Najpopularniejszy<br />

jest system niewielkich wężyków zasilanych<br />

solanką lub wodą, które krążą pod<br />

powierzchnią działki <strong>na</strong> głębokości ok. 1 m,<br />

odbierając ciepło z gruntu pochodzące od<br />

słońca. Podobnie działają systemy, które jako<br />

wymiennik wykorzystują wodę, np. jezioro<br />

lub studnię głębinową. Dobór systemu zależy<br />

od budowy geologicznej terenu, wielkości<br />

dostępnego obszaru lub oczekiwanych<br />

zysków. W większości przypadków głębsze<br />

posadowienie wymiennika skutkuje lepszym<br />

współczynnikiem odzysku energii – im większa<br />

głębokość, tym większa temperatura.<br />

W polskim klimacie, w przypadku działki<br />

o wielkości ok. 1000 m 2 , dobrym rozwiązaniem<br />

jest zastosowanie gruntowego systemu<br />

wymiany ciepła z zanurzeniem poniżej granicy<br />

przemarzania.<br />

Energia powietrza<br />

Elektrownie wiatrowe to jedno z <strong>na</strong>jstarszych<br />

źródeł od<strong>na</strong>wialnych. Dawniej siła wiatru<br />

wykorzystywa<strong>na</strong> była przede wszystkim do poruszania<br />

statków, obecnie służy głównie do produkcji<br />

prądu. Współczesne wiatraki dostępne są<br />

<strong>na</strong> rynku w kilkudziesięciu wariantach – różnią<br />

się mocą, wielkością i potencjalnym miejscem<br />

zastosowania. Używa się ich przede wszystkim<br />

do produkcji prądu <strong>na</strong> tere<strong>na</strong>ch o odpowiednim<br />

współczynniku <strong>na</strong>tężenia wiatru. Choć <strong>na</strong>jpopularniejsze<br />

są duże wiatraki przemysłowe, producenci<br />

oferują również niewielkie urządzenia dla<br />

domów jednorodzinnych.<br />

Stosowanie małych wiatraków nie wymaga<br />

uzyskania stosownego pozwolenia,<br />

a ich moc sięga od 600 W do 5 kW. Moż<strong>na</strong><br />

ich używać do wspomagania bezpośredniego<br />

(działają tylko wtedy, kiedy wieje wiatr), ale<br />

możliwe jest również magazynowanie zapasów<br />

energii (wówczas wymagają instalacji akumulatorów<br />

oraz systemu transformatorów).<br />

Firmy zajmujące się ich dystrybucją dysponują<br />

dokładnymi mapami siły i częstotliwości występowania<br />

wiatru <strong>na</strong> terenie Polski, co bardzo<br />

pomaga w ocenie możliwości zwrotu kosztów.<br />

Ogólnie przyjmuje się, że przydomowa<br />

elektrownia (niewymagająca pozwolenia<br />

<strong>na</strong> budowę) może wyprodukować 1–3 kW<br />

dziennie (w ujęciu średniorocznym), co stanowi<br />

15–30% średniego zapotrzebowania <strong>na</strong><br />

energię. Podczas jej projektowania <strong>na</strong>leży<br />

wziąć pod uwagę nie tyle moc (wielkość) wiatraka,<br />

ale średnią roczną siłę i częstotliwość<br />

występowania wiatru <strong>na</strong> danym terenie.<br />

Rzut i przekrój Willi Quadrici<br />

92 93

Rys. archiwum Radosława Żubryckiego<br />

Specjaliści zajmujący się energetyką przemysłową<br />

od wielu lat rozważają budowę<br />

elektrowni wykorzystującej energię fal oraz<br />

pływów. Do tej pory jed<strong>na</strong>k nie powstały<br />

rozwiązania zapewniające opłacalność takiego<br />

systemu. Nie ma również gwarancji, że pobór<br />

energii z oceanów nie zachwieje równowagi<br />

prądów morskich, uważanych za podstawowy<br />

czynnik kształtujący klimat <strong>na</strong> świecie.<br />

Energia ziemi<br />

Gorące źródła są <strong>na</strong>jciekawszym z dostępnych<br />

od<strong>na</strong>wialnych źródeł energii, a jednocześnie<br />

<strong>na</strong>jstarszym alter<strong>na</strong>tywnym sposobem<br />

ogrzewania stosowanym przez człowieka.<br />

Mimo że koszty związane ze zbudowaniem<br />

funkcjo<strong>na</strong>lnego systemu wykorzystującego<br />

wody geotermalne są dość z<strong>na</strong>czne, to wydajność<br />

tego typu rozwiązań jest <strong>na</strong>jwiększa.<br />

Dodatkowymi zaletami są: niska usterkowość,<br />

przewidywalność mocy oraz łatwość obsługi.<br />

Ze względu <strong>na</strong> konieczność wykonywania głębokich<br />

odwiertów w głąb ziemi, rozwiązanie<br />

nie jest polecane indywidualnym odbiorcom.<br />

Zwykle stosuje się je w przypadku budowy<br />

ciepłowni miejskich czy elektrowni. Przykładowo,<br />

w Islandii 80% ciepła używanego do<br />

ogrzewania pochodzi z wód geotermalnych.<br />

W Polsce wykorzystanie tego źródła energii<br />

wiąże się z koniecznością wykonywania<br />

odwiertów <strong>na</strong> głębokość od kilkuset do kilku<br />

tysięcy metrów. I choć temperatury wód głębinowych<br />

<strong>na</strong> terenie <strong>na</strong>szego kraju rzadko osiągają<br />

wartości powyżej 200°C, są wystarczające<br />

do prawidłowego funkcjonowania systemów<br />

ogrzewania. Mogą stanowić alter<strong>na</strong>tywę dla tradycyjnych<br />

ciepłowni wykorzystujących spalanie.<br />

Zespół Pro-Eco z lotu ptaka<br />

Willa Quadrica wizualizacja koncepcyj<strong>na</strong><br />

Kolejną propozycją jest biomasa, również<br />

stosowa<strong>na</strong> już w starożytności. Dzisiejszy<br />

materiał jest jed<strong>na</strong>k zupełnie inny. Tak określa<br />

się zbiór wszystkich paliw stworzonych <strong>na</strong><br />

bazie organizmów żywych lub ich produktów.<br />

Od<strong>na</strong>wialne źródła energii stosowane<br />

w ciepłownictwie stanowią przede wszystkim<br />

szybko rosnące gatunki roślin lub odmiany<br />

zmodyfikowane genetycznie. Rośliny<br />

wykorzystywane jako biomasa to np. wierzba<br />

wiciowa, proso rózgowe, róża wielokwiatowa.<br />

Substancja ta może być spala<strong>na</strong> m.in.<br />

w tradycyjnych piecach węglowych. Proces<br />

ten charakteryzuje się mniejszym wydzielaniem<br />

dwutlenku węgla przy jednoczesnym<br />

bilansowaniu z dwutlenkiem węgla wykorzystanym<br />

w procesie wzrostu roślin. Biomasa<br />

jest promowa<strong>na</strong> jako tania alter<strong>na</strong>tywa dla<br />

paliw kopalnych. To również racjo<strong>na</strong>lny sposób<br />

wykorzystania nieużytków.<br />

Architektura<br />

zrównoważo<strong>na</strong><br />

Budownictwo pasywne to połączenie<br />

zasad kształtowania architektury i technologii<br />

pozwalających <strong>na</strong> maksymalne wykorzystanie<br />

wszystkich ogólnodostępnych<br />

form energii oraz przystosowania architektury<br />

do minimalnych strat energetycznych.<br />

Nie jest to jedno działanie, ale szereg<br />

połączonych wytycznych projektowych<br />

odnoszących się do: materiałów budowlanych,<br />

wielkości pomieszczeń, umiejscowienia<br />

budynku względem stron świata,<br />

okien i przeszkleń o określonym położeniu<br />

i wielkości, oceny zużycia energii oraz wielu<br />

innych czynników wpływających <strong>na</strong> bilans<br />

energetyczny. Budownictwo pasywne<br />

stanowi rodzaj samodzielnej technologii,<br />

o której moż<strong>na</strong> powiedzieć, że wykorzystuje<br />

energię od<strong>na</strong>wialną pozyskaną z ziemi, powietrza<br />

i słońca.<br />

Podstawową różnicą między budynkami<br />

pasywnymi (lub solarnymi) a tradycyjnymi<br />

jest brak typowego systemu grzewczego,<br />

który zostaje zastąpiony dogrzewaniem<br />

wentylacyjnym. System ten może działać<br />

w obiegu zamkniętym, w obrębie budynku,<br />

lub <strong>na</strong> zasadzie pomp ciepła, pobierając energię<br />

z zewnątrz. Chłodne powietrze z domu<br />

odprowadzane jest do wymiennika (np. gleby),<br />

a <strong>na</strong>stępnie – po ogrzaniu i sprężeniu –<br />

wraca w postaci powietrza ciepłego. Takie<br />

systemy mogą wykorzystywać ruch grawitacyjny<br />

lub być <strong>na</strong>pędzane zewnętrzną energią<br />

elektryczną (wentylacja mechanicz<strong>na</strong>).<br />

Pozostałe wytyczne odnośnie do budownictwa<br />

pasywnego dotyczą przede<br />

wszystkim wymiarów i jakości materiałów<br />

budowlanych. Obecnie przyjmuje się,<br />

że izolacyjność rozwiązań powin<strong>na</strong> być<br />

=

fot. Juliusz Sokołowski/archiwum KWK Promes<br />

Specjalizacje<br />

FASADA<br />

SKY TOWER<br />

Kompleksowe rozwiązanie Aluprof SA<br />

„Nie tylko wysokość obiektu utrudniała<br />

prace budowlane. Kłopoty sprawiał również<br />

plan eliptyczny i warunki atmosferyczne,<br />

które zdecydowanie się pogarszają powyżej<br />

100 m” – tłumaczy Dariusz Ruśniok<br />

– Główny Konstruktor z firmy Aluprof SA<br />

w rozmowie z Karoliną Cawricz.<br />

Fasada elementowa MB-SE85 SG została<br />

zaprojektowa<strong>na</strong> specjalnie <strong>na</strong> potrzeby<br />

Sky Tower we Wrocławiu. Co wyróżnia<br />

ten system?<br />

Przede wszystkim, chcieliśmy sprostać<br />

wysokim wymaganiom projektowym<br />

w zakresie podstawowych parametrów<br />

technicznych. Stąd system spełnia wszystkie<br />

założone, bardzo rygorystyczne wymogi<br />

szczelnościowo-wytrzymałościowe, co potwierdzono<br />

badaniami laboratoryjnymi rzeczywistych<br />

fragmentów elewacji. Wartości<br />

podstawowych parametrów technicznych<br />

są <strong>na</strong>stępujące:<br />

przepuszczalność powietrza – klasa<br />

AE (1200 Pa) wg PN-EN 12152,<br />

wodoszczelność – klasa RE1200<br />

wg PN-EN 12154,<br />

odporność <strong>na</strong> obciążenie wiatrem –<br />

3000 Pa wg PN-EN 13116, w tym test bezpieczeństwa<br />

4500 Pa,<br />

odporność <strong>na</strong> uderzenie – klasa I5/E5<br />

wg PN-EN 14019.<br />

Czy konieczność stworzenia rozwiązania<br />

indywidualnego wiązała się z wysokością<br />

wież?<br />

Tak, budynek jest obiektem wysokościowym<br />

i dlatego <strong>na</strong>leżało zastosować system<br />

ściany elementowej (modułowej). Dzięki<br />

niezależności poszczególnych modułów uzyskaliśmy<br />

prawidłową pracę termiczną elewacji,<br />

co pozwala <strong>na</strong> właściwe kompensowanie<br />

dylatacji budynków. Rozwiązanie umożliwia<br />

również montaż systemu bez użycia rusztowań<br />

zewnętrznych, a po<strong>na</strong>dto zapewnia<br />

zachowanie maksymalnej jakości i trwałości<br />

wyprodukowanych materiałów w warunkach<br />

warsztatowych konstrukcji.<br />

Czy przewidują Państwo wdrożenie nowego<br />

systemu do masowej produkcji? Jeśli<br />

tak, to jakim obiektom byłby dedykowany?<br />

System MB-SE85 SG z powodzeniem<br />

może być wykorzystywany do realizacji innych<br />

budynków wysokościowych. Korzyści<br />

związane z zastosowaniem produktu to<br />

m.in. uzyskanie bardzo dobrych parametrów<br />

mechanicznych fasady, wysokiej izolacyjności<br />

termicznej i akustycznej.<br />

Na Sky Tower zastosowano również<br />

system MB-SR50 HI o korzystnym współczynniku<br />

przenikalności cieplnej. Czy<br />

dzięki temu rozwiązaniu moż<strong>na</strong> realizować<br />

przeszklone i jednocześnie energooszczędne<br />

budynki?<br />

Tak, ze względu <strong>na</strong> bardzo wysoką izolacyjność<br />

termiczną profili, które charakteryzują<br />

się minimalnym współczynnikiem<br />

przenikania ciepła przez ramę konstrukcji<br />

o wartości Uf=0,8 W/m 2 K. Rozwiązanie<br />

z powodzeniem może być wykorzystywane<br />

w budynkach energooszczędnych.<br />

Jakiego rodzaju szkłem wypełniono<br />

elementy fasady?<br />

W celu uzyskania bardzo wysokich parametrów<br />

termicznych i akustycznych zastosowano<br />

specjalistyczne szkło 10ESG/20/88.2ESG<br />

z tzw. ciepłą ramką. Obowiązkowo przeprowadzono<br />

również test HST.<br />

Proszę opowiedzieć o sposobie montażu<br />

fasady, który jest szczególnie trudny<br />

w przypadku budynków o z<strong>na</strong>cznych wysokościach,<br />

ze względu <strong>na</strong> ssanie i parcie<br />

wiatru.<br />

Nie tylko wysokość obiektu utrudniała<br />

prace budowlane. Kłopoty sprawiał również<br />

plan eliptyczny i warunki atmosferyczne,<br />

które zdecydowanie się pogarszają powyżej<br />

100 m. Co więcej, prace montażowe<br />

prowadzone były zimą, kiedy szczególnie<br />

dokuczliwy jest silny wiatr. Stąd praktycznie<br />

niemożliwe było zmontowanie elewacji<br />

z wykorzystaniem rusztowań zewnętrznych.<br />

Prace wykonywane były od środka<br />

przez bardzo doświadczoną ekipę, używano<br />

dźwigów oraz wciągarek. Poszczególne<br />

segmenty zamontowano od dołu do góry,<br />

z zachowaniem zasady montażu w prawo,<br />

zgodnie z ruchem wskazówek zegara.<br />

Czy w trakcie prac <strong>na</strong>d indywidualnymi<br />

rozwiązaniami dla obiektów współpracują<br />

Państwo z architektami?<br />

Tak, oczywiście. Żeby zrealizować wizję<br />

architekta, koniecz<strong>na</strong> jest wzorowa współpraca<br />

pomiędzy firmą dostarczającą system<br />

fasady a biurem projektów. W celu realizacji<br />

rzeczywistych rozwiązań były przedstawiane<br />

i omawiane tzw. projekty wstępne. Następnie<br />

została wybra<strong>na</strong> ostatecz<strong>na</strong> wersja,<br />

którą skierowano do produkcji. Wiązało się<br />

to z wyko<strong>na</strong>niem wszystkich niezbędnych<br />

obliczeń teoretycznych w zakresie ustalenia<br />

obciążeń zewnętrznych, czyli oddziaływania<br />

wiatru <strong>na</strong> budynek, wytrzymałości profili<br />

aluminiowych, akustyki oraz termiki fasady,<br />

a także opracowania systemu kotwienia do<br />

konstrukcji żelbetowych stropów budynku.<br />

Czy podczas prac budowlanych zaprojektowane<br />

rozwiązania ulegały modyfikacjom?<br />

Nie dokonywaliśmy żadnych istotnych<br />

zmian. Świadczy to o bardzo dobrze dopracowanym<br />

projekcie.<br />

Dziękuję za rozmowę.<br />

96<br />

97

Specjalizacje<br />

EKOLOGIA<br />

W ARCHITEKTURZE<br />

I BUDYNKI ZIELONE<br />

Ekologia jest <strong>na</strong>uką<br />

o strukturze i funkcjonowaniu<br />

przyrody,<br />

zajmującą się badaniem<br />

oddziaływań pomiędzy<br />

organizmami a ich<br />

środowiskiem oraz<br />

wzajemnie między tymi<br />

organizmami. Cywilizacja<br />

zakłóca systemy<br />

autoregulacji. Nie brak<br />

jed<strong>na</strong>k twórczych ludzi,<br />

poszukujących rozwiązań<br />

korzystnych dla<br />

środowiska <strong>na</strong>turalnego,<br />

skądinąd w dobrze<br />

rozumianym własnym<br />

interesie. W szczególności<br />

dotyczy to budownictwa.<br />

Architektura ekologicz<strong>na</strong> jest pojęciem<br />

niezwykle pojemnym. Najczęściej wiąże się<br />

ją z tzw. architekturą odpowiedzialną (ang.<br />

responsible architecture), w sposób przemyślany<br />

i zrównoważony korzystającą z zasobów<br />

przyrodniczych. Dbałość o ochronę<br />

środowiska skłania do oszczędności energii<br />

i zachęca do recyklingu. Czasem jed<strong>na</strong>k architektura<br />

ekologicz<strong>na</strong> jest daleka od idei<br />

zrównoważonego rozwoju. Panuje moda<br />

<strong>na</strong> ekologię, m.in. we wnętrzarstwie. Pojawiło<br />

się też zjawisko ekomarketingu. Do tej<br />

pory firmy budujące biurowce skupiały się<br />

<strong>na</strong> ich wysokości, teraz również rywalizują<br />

w stosowaniu technologii chroniących środowisko.<br />

Zespoły inżynierów pracujących<br />

<strong>na</strong>d nowymi systemami energetycznymi<br />

podnoszą prestiż przedsiębiorstw. Jeszcze<br />

i<strong>na</strong>czej słowo „ekologia” rozumieją projektanci<br />

domów „wtopionych” w krajobraz,<br />

często wręcz ukrytych w ziemi. Chodzi tu<br />

nie tyle o oszczędność energii, co o zachowanie<br />

– w miarę możliwości – pierwotnego<br />

pejzażu. Z kolei twórcy architektury bionicznej<br />

zgoła nie przejmują się otoczeniem, <strong>na</strong>śladują<br />

<strong>na</strong>tomiast żywe organizmy, tworząc<br />

miękkie, biologiczne formy stanowiące często<br />

obce ciała w zabudowie śródmiejskiej.<br />

Zasady hanowerskie<br />

W 1992 r. William McDonough, amerykański<br />

architekt i teoretyk, wydał drukiem<br />

„Zasady hanowerskie”, które miały pomóc<br />

w tworzeniu prawidłowej relacji między <strong>na</strong>turą,<br />

ludźmi i architekturą, którą uważał za<br />

toksyczną i nieodpowiedzialną. Podkreślał<br />

uzależnienie człowieka od <strong>na</strong>turalnych źródeł<br />

energii, konieczność rozsądnego użycia<br />

materiałów w celu elimi<strong>na</strong>cji problemu<br />

odpadów. Opracowany przez niego model<br />

funkcjonowania budownictwa został oparty<br />

<strong>na</strong> powtórnym wykorzystaniu produktów<br />

i surowców.<br />

98<br />

99<br />

Recykling<br />

Idea wtórnego wykorzystania materiałów<br />

i surowców zakorzeniła się w <strong>na</strong>szej świadomości.<br />

Hybrid Architecture proponuje architektoniczny<br />

recykling kontenerów. Na ich<br />

bazie budowane są obiekty wielorodzinne<br />

z modułowymi mieszkaniami typu M2, a także<br />

wolnostojące domki letniskowe. Pojawił się<br />

też pomysł <strong>na</strong> wykorzystanie zużytych materiałów<br />

jako budulca tymczasowych schronień<br />

dla ludności dotkniętej klęskami żywiołowymi<br />

– mogłyby powstać z papierowych<br />

tub albo z plastikowych butelek. W Magdeburgu<br />

pracownie architektoniczne: KARO*<br />

i Architektur+Netzwerk, wraz z mieszkańcami<br />

miasta, zbudowały z plastikowych skrzynek<br />

<strong>na</strong> butelki prowizoryczną bibliotekę. Lokal<strong>na</strong><br />

społeczność przyniosła książki. Później<br />

wzniesiono w tym miejscu prawdziwą bibliotekę<br />

Open-Air, wykorzystując do jej budowy<br />

moduły fasady ze zburzonego domu handlowego.<br />

W rezultacie w zaniedbanej dzielnicy<br />

powstał ciekawy zespół budynków o modernistycznej<br />

bryle. W Londynie <strong>na</strong>tomiast<br />

wolontariusze, pod <strong>na</strong>dzorem architektów<br />

Marti<strong>na</strong> Kaltwassera i Folke’a Köbberlinga,<br />

Promuj prawo ludzkości <strong>na</strong>tury do współistnienia<br />

w zdrowych, zapewniających<br />

wsparcie, różnorodnych i zrównoważonych<br />

warunkach.<br />

Zauważaj współzależności. Rzeczy stworzone<br />

przez człowieka wchodzą w kontakt<br />

i tworzą zależności ze światem przyrody,<br />

co rodzi szerokie i różnorodne implikacje <strong>na</strong><br />

każdym polu. Pogłębiaj a<strong>na</strong>lizę projektu, by<br />

w pełni przewidzieć wszystkie jego skutki.<br />

Szanuj związek ducha i materii. Postrzegaj<br />

wszelkie aspekty osadnictwa ludzkiego,<br />

w tym społeczność, zamieszkiwanie, przemysł<br />

i handel, przez pryzmat istniejących<br />

i ewoluujących związków między świadomością<br />

duchową i materialną.<br />

Przyjmij odpowiedzialność za wpływ projektu<br />

<strong>na</strong> ludzki dobrobyt, funkcjonowanie<br />

<strong>na</strong>turalnych systemów i ich prawo do<br />

współistnienia.<br />

Twórz rzeczy bezpieczne i o trwałej wartości.<br />

Nie obciążaj przyszłych pokoleń<br />

obowiązkiem opieki lub uważnego monitorowania<br />

ewentualnych zagrożeń, wynikających<br />

z nieuwagi w tworzeniu produktów,<br />

procesów i standardów.<br />

Zasady hanowerskie<br />

Walcz z odpadami. Oceniaj i optymalizuj pełny<br />

cykl życia produktów i procesów, aby zbliżyć<br />

się do sposobu funkcjonowania systemów<br />

<strong>na</strong>turalnych, gdzie odpady nie występują.<br />

Polegaj <strong>na</strong> <strong>na</strong>turalnym przypływie energii.<br />

To, co ludzkie, powinno, tak jak przyroda,<br />

stale czerpać siłę <strong>na</strong>pędową ze słońca. Korzystaj<br />

z tej energii wydajnie, bezpiecznie<br />

i odpowiedzialnie.<br />

Miej <strong>na</strong> względzie ograniczenia projektowe.<br />

Nic, co ludzkie, nie trwa wiecznie,<br />

a projektowanie nie rozwiązuje wszystkich<br />

problemów. Ci, którzy tworzą i planują,<br />

powinni wykazywać się pokorą wobec<br />

przyrody. Traktuj przyrodę jako wzór<br />

i przewodnika, nie zaś jako przeszkodę, którą<br />

<strong>na</strong>leży wyeliminować lub poddać kontroli.<br />

Dąż do perfekcji poprzez dzielenie się wiedzą.<br />

Działaj <strong>na</strong> rzecz bezpośredniej i otwartej<br />

komunikacji między swoim środowiskiem,<br />

klientami, producentami i użytkownikami,<br />

aby podkreślić związek między długotrwałą<br />

refleksją o zrównoważonym rozwoju<br />

a etyczną odpowiedzialnością, a także aby<br />

przywracać <strong>na</strong>turalną relację między procesami<br />

w przyrodzie a działalnością człowieka.

stworzyli Jellyfish Theater, czyli teatr z odpadów:<br />

starych palet, drzwi, sklejek, płyt MDF.<br />

W lecie wystawiano tam sztuki o tematyce<br />

ekologicznej, później obiekt rozebrano.<br />

Dom pasywny,<br />

dom aktywny<br />

Idea domu pasywnego zrodziła się<br />

w Niemczech. Jej podstawowym założeniem<br />

jest minimalizacja zużycia energii w czasie<br />

eksploatacji. Budynek ma sam się ogrzewać<br />

i chłodzić. Żeby osiągnąć ten cel, trzeba<br />

wyko<strong>na</strong>ć dobrą izolację, odzyskać ciepło<br />

z wentylacji i optymalnie wykorzystać energię<br />

słoneczną. Pierwszy „passivhaus” zbudowali<br />

w 1991 r. profesorowie Bott, Ridder i Westermeyer.<br />

Ma prostą bryłę z jednospadowym<br />

dachem, <strong>na</strong> którym umieszczono baterie słoneczne.<br />

Od strony południowej wygląda jak<br />

typowy, polski blok – małe balkony, żaluzje<br />

w ok<strong>na</strong>ch. Natomiast od północy zrealizowano<br />

podwójną elewację – uwzględniono przestrzeń<br />

ogrodu zimowego. W obiekcie zastosowano<br />

<strong>na</strong>jnowocześniejsze, jak <strong>na</strong> tamte<br />

czasy, rozwiązania technologiczne, które do<br />

dziś spełniają swoją funkcję.<br />

Idee domu pasywnego popularyzuje<br />

Passivhaus Institut Darmstadt. Nagrodzonym<br />

przez niego w 2010 r. rozwiązaniem jest<br />

dom wielorodzinny, zaprojektowany przez<br />

Petera Schürcha w Liebefeld w Niemczech.<br />

Ściany budynku zrealizowano jako szklane<br />

z żaluzjami. Na dachu umieszczono 200 paneli<br />

fotowoltaicznych, co pozwala uzyskać<br />

po<strong>na</strong>d 70% energii ze światła słonecznego.<br />

Po<strong>na</strong>dto, obiekt wyróżnia się dobrą termoizolacją.<br />

Do budowy użyto <strong>na</strong>turalnych materiałów,<br />

głównie drew<strong>na</strong>.<br />

W tym samym roku, w Madrycie,<br />

w konkursie Solar Decathlon Europe <strong>na</strong><br />

dom ekologiczny zwyciężył Fab Lab House,<br />

„słoniowaty” dom stojący <strong>na</strong> trzech grubych<br />

nogach. Wyko<strong>na</strong>no go z drew<strong>na</strong>, ale dach<br />

i część ścian pokrywają zakrzywione ogniwa<br />

fotowoltaiczne i baterie słoneczne, z daleka<br />

wyglądające jak pancerz. Ma być produkowany<br />

masowo. Zwarta forma pozwala zmniejszyć<br />

straty ciepła pozyskiwanego w z<strong>na</strong>cznej<br />

mierze ze słońca. Ten niewielki budynek<br />

(o powierzchni 75 m²) produkuje 3 razy<br />

więcej energii niż zużywa. Dom aktywny –<br />

wytwarzający więcej energii, niż potrzebuje<br />

– jest wynikiem pracy <strong>zespołu</strong> architektów<br />

i <strong>na</strong>ukowców z po<strong>na</strong>d 20 krajów. Prototyp<br />

zbudowali wspólnie fachowcy z Institute of<br />

Advanced Architecture of Catalonia (IAAC),<br />

Massachusetts Institute of Technology (MIT)<br />

oraz światowej sieci Fab Labs.<br />

W przypadku wysokościowców obserwujemy<br />

prawdziwy „wyścig” w stosowaniu<br />

nowatorskich rozwiązań proekologicznych.<br />

Zbudowany w Dubaju 68-piętrowy wieżowiec<br />

Burj Al-Taga, dzieło Gerber Architekten<br />

z Dortmundu, produkuje całą potrzebną<br />

mu energię ze źródeł od<strong>na</strong>wialnych: słońca,<br />

wiatru, ziemi, względnie morza, bez emisji<br />

dwutlenku węgla. O ile Energy Tower moż<strong>na</strong><br />

określić jako budynek pasywny, to realizowany<br />

w tym samym mieście Rotating Wind Power<br />

Tower, zaprojektowany przez Davida Fishera<br />

(Dy<strong>na</strong>mic Architecture), jest niemal małą elektrownią<br />

– produkuje 10 razy więcej energii,<br />

niż potrzebuje. Czerpie ją ze słońca i wiatru.<br />

Oprócz minimalizacji kosztów, <strong>na</strong>cisk kładzie<br />

się też <strong>na</strong> wykorzystanie wody deszczowej<br />

i <strong>na</strong>turalną wentylację. Czasem stosowane są<br />

rośliny filtrujące zanieczyszczone powietrze.<br />

Prawodawstwo<br />

i certyfikaty<br />

Zapisy o obowiązku ochrony przyrody<br />

i oszczędności energii pojawiły się w wielu<br />

krajach. Wprowadzono również związane<br />

z tym ulgi podatkowe i inne mechanizmy<br />

fi<strong>na</strong>nsowe, m.in. korzystne systemy kredytowania<br />

inwestycji i dotacje z Unii Europejskiej.<br />

Budynki wyróżniające się certyfikatami<br />

„green” mają też zdecydowanie większą wartość<br />

<strong>na</strong> rynku nieruchomości. Proces uzyskania<br />

odpowiedniego dokumentu jest dość długotrwały<br />

i drogi, ale się opłaca – duży wpływ<br />

mają <strong>na</strong> to fundusze inwestycyjne.<br />

Najbardziej rozpowszechnione systemy<br />

certyfikacji budynków pod względem ekologicznym<br />

to brytyjski BREEM, amerykański<br />

LEED i francuski CSTB. Dwa pierwsze, dzięki<br />

staraniom Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa<br />

Ekologicznego (Polish Green Building<br />

Council, czyli PLGBC), są stosowane w <strong>na</strong>szym<br />

kraju. To <strong>na</strong>rzędzia służące do oceny<br />

budynków <strong>na</strong> podstawie wielu obiektywnych<br />

kryteriów oraz jasno określonych parametrów<br />

technicznych. W przypadku certyfikacji BREEM<br />

obiekt oceniany jest w takich kategoriach, jak:<br />

zrównoważone zarządzanie, zużycie energii<br />

i wody, jakość powietrza w budynku, zastosowanie<br />

ekologicznych materiałów, niski poziom<br />

wytwarzanych odpadów, długość dostaw<br />

materiałów budowlanych, zapewnienie<br />

przyjaznych warunków pracy i koegzystencji<br />

w otoczeniu. System ten umożliwia zachowanie<br />

równowagi między spełnieniem rygorystycznych<br />

wymogów technicznych a zapewnieniem<br />

atrakcyjności komercyjnej obiektu.<br />

W przypadku certyfikacji LEED większy <strong>na</strong>cisk<br />

kładzie się <strong>na</strong> normy techniczne (według standardów<br />

amerykańskich).<br />

Ukryte w ziemi<br />

Ekologię w architekturze moż<strong>na</strong> rozumieć<br />

również w inny sposób. Aaron<br />

Betsky wprowadził termin „drapacze ziemi”<br />

<strong>na</strong> określenie budynków, które „chowają się”<br />

pod powierzchnię, próbując „wtopić się” w<br />

krajobraz. Tego typu obiekty są trudne w realizacji,<br />

często energochłonne. Nie stanowią<br />

„architektury zrównoważonej” w rozumieniu<br />

zasad hanowerskich. Dobrymi przykładami<br />

są realizacje peruwiańskiej pracowni Longhi<br />

Architects, np. Misterio I – Lefevre House,<br />

<strong>na</strong>dwieszony <strong>na</strong>d urwiskiem, którego dach<br />

jest jakby przedłużeniem płaskowyżu. W Polsce<br />

tego rodzaju obiekt stanowi wbudowany<br />

w stok Dom Ukryty w Kłodzku, zaprojektowany<br />

przez Roberta Koniecznego w 2007 r.<br />

Jeszcze i<strong>na</strong>czej pojmuje ekologię Marcel<br />

Kalberer, projektując swoje Miękkie Struktury,<br />

wraz ze współpracownikami i wolontariuszami.<br />

W jego realizacjach żywe wierzbowe<br />

gałęzie przywiązano do konstrukcji<br />

z cienkich stalowych rur stanowiących szkielet<br />

budowli. Obiekty te są częścią <strong>na</strong>tury –<br />

rosną, a z czasem obumierają.<br />

Ewa Gwóźdź<br />

Dnia 8 kwietnia 2011 r. <strong>na</strong> Ogólnopolskich Targach Budowlanych Murator<br />

Expo w Warszawie, podczas konferencji „Akustyka Zrównoważonego Budownictwa.<br />

Hałas w środowisku zbudowanym a odszkodowania”, zorganizowanej<br />

przez firmę Balance Education z Krakowa, zostały wręczone podsekretarzowi<br />

stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Piotrowi Styczniowi, „Tezy Akustyki<br />

Zrównoważonego Budownictwa”. Dokument zawiera zbiór idei autorstwa<br />

inżyniera wibroakustyka Jacka Danielewskiego, których realizacja wpłynie <strong>na</strong><br />

przekształcenie środowiska zbudowanego. Tezy uwzględniają zapisy Nowej<br />

Karty Ateńskiej, Karty Lipskiej oraz idee kreacji przestrzeni opisane w Deklaracji<br />

Poz<strong>na</strong>ńskiej.<br />

TEZY AKUSTYKI<br />

ZRÓWNOWAŻONEGO<br />

BUDOWNICTWA<br />

Hałas w środowisku zbudowanym to<br />

współcześnie jeden z istotniejszych stresorów<br />

dla użytkowników. Zgodnie z definicją dyrektywy<br />

2002/49/EC „hałas w środowisku” oz<strong>na</strong>cza<br />

niepożądane (unwanted) lub szkodliwe<br />

(harmful) dźwięki powodowane przez działalność<br />

człowieka (human activities) <strong>na</strong> wolnym<br />

powietrzu. W przywołanej dyrektywie<br />

określono również szkodliwe skutki (harmful<br />

effects) hałasu, czyli niekorzystne oddziaływanie<br />

<strong>na</strong> ludzkie zdrowie, rozumiane według definicji<br />

WHO: „Zdrowie to nie tylko całkowity<br />

brak choroby czy kalectwa, ale także stan pełnego,<br />

fizycznego, umysłowego i społecznego<br />

dobrostanu (dobrego samopoczucia)”.<br />

Systemowe podejście do hałasu w środowisku<br />

zbudowanym i do zarządzania nim<br />

wymaga opracowania podstawowych zasad,<br />

które – przekształcane w konkretne <strong>na</strong>rzędzia<br />

działania – przyczynią się do uzyskania<br />

oczekiwanego klimatu akustycznego. Po<strong>na</strong>dto,<br />

celem zapewnienia jakości akustycznej <strong>na</strong>leży<br />

uwzględnić reguły dotyczące pełnego „cyklu<br />

życia” środowiska zbudowanego oraz zlokalizowanych<br />

i funkcjonujących w nim obiektów<br />

budowlanych. Tezy podstawowe, wdrożone<br />

<strong>na</strong> poziomie zarządzania środowiskiem, pozwolą<br />

<strong>na</strong> zapewnienie użytkownikom oczekiwanego<br />

komfortu. Działania powinny być re-<br />

alizowane dla przewidywanej funkcji obiektów,<br />

użytkowanych w konkretnym czasie przez<br />

społeczeństwo <strong>na</strong> określonym poziomie cywilizacyjnym.<br />

Umożliwia to spełnienie wymagań<br />

zrównoważonego rozwoju oraz przekazanie<br />

środowiska <strong>na</strong>stępnym pokoleniom, w stanie<br />

pozwalającym <strong>na</strong> zaspokojenie potrzeb.<br />

Motto dokumentu<br />

Zostawmy <strong>na</strong>szym <strong>na</strong>stępcom środowisko<br />

zbudowane w stanie takim, aby mogli zaspokajać<br />

swoje potrzeby.<br />

TEZA 1: Hałas to symptom stanu<br />

środowiska zbudowanego, a nie efekt<br />

jego użytkowania.<br />

Każdy układ dy<strong>na</strong>miczny, do którego <strong>na</strong>leży<br />

bezwzględnie zaliczyć środowisko zbudowane,<br />

funkcjonując, przetwarza masę i energię<br />

w różnych postaciach w procesie użytkowania<br />

i z <strong>na</strong>tury jest źródłem hałasu. Zgodnie z zasadami<br />

wibroakustyki, dźwięk układu dy<strong>na</strong>micznego,<br />

pojawiający się podczas jego użytkowania, moż<strong>na</strong><br />

traktować jako symptom służący do diagnostyki.<br />

Im sprawniejszy układ dy<strong>na</strong>miczny, tym mniejsza<br />

dyssypacja w ciepło i dźwięk energii przetwarzanej<br />

i konsumowanej przez użytkowników. Po-<br />

Jacek Danielewski<br />

Specjalizacje<br />

dejście symptomowe do hałasu w środowisku<br />

zbudowanym pozwala już <strong>na</strong> wstępnych etapach<br />

wdrażać działania kreujące klimat akustyczny.<br />

TEZA 2: Hałas to dźwięk niepozwalający<br />

użytkownikowi korzystać ze środowiska<br />

zbudowanego, z którego chce<br />

korzystać ze względu <strong>na</strong> funkcje tego<br />

środowiska i cele, które chce w nim realizować.<br />

Sam dźwięk generowany w środowisku<br />

zbudowanym nie jest hałasem. Jego oce<strong>na</strong> zależy<br />

od użytkownika przestrzeni oraz powodów,<br />

dla których w niej przebywa. Tolerancja<br />

poszczególnych dźwięków jest również zróżnicowa<strong>na</strong><br />

w zależności od statusu użytkownika<br />

(permanentny czy okazjo<strong>na</strong>lny). Umiejętność<br />

oceny jakości środowiska zbudowanego, celem<br />

uzyskania oczekiwanego komfortu akustycznego,<br />

pozwala <strong>na</strong> optymalizację środków<br />

technicznych, które zostaną wykorzystane do<br />

osiągnięcia zamierzonego efektu.<br />

TEZA 3: Środowisko zbudowane<br />

nie stanowi masy wyrobów budowlanych,<br />

lecz przestrzeń życia człowieka,<br />

która ma za zadanie zaspokajać jego<br />

potrzeby fizyczne oraz psychiczne.<br />

100<br />

101<br />

(fot. archiwum J. Danielewskiego)

Określanie jakości użytkowej środowiska<br />

zbudowanego poprzez jakość wyrobów budowlanych<br />

jest zgodne z Rezolucją Legislacyjną<br />

Parlamentu Europejskiego z dnia 18 stycznia<br />

2011 r., zmieniającą dyrektywę UE 89/106/EEC,<br />

ale nie oz<strong>na</strong>cza komfortu użytkowania. Położenie<br />

większego <strong>na</strong>cisku <strong>na</strong> definiowanie właściwości<br />

użytkowych środowiska życia w procesie<br />

racjo<strong>na</strong>lizacji zużycia zasobów jest podejściem<br />

bliższym zrównoważonemu rozwojowi. Określenie<br />

podstawy czasowej użytkowania obiektu<br />

<strong>na</strong> okres 30 lat pozwala <strong>na</strong> zaspokojenie potrzeb<br />

<strong>na</strong>stępnych pokoleń.<br />

TEZA 4: Środowisko zbudowane to<br />

produkt, a jego użyteczność definiują<br />

funkcja oraz właściwości, do których<br />

<strong>na</strong>leży komfort akustyczny decydujący<br />

o atrakcyjności dla użytkownika.<br />

Pierwsze urbano powstało w celu zaspokojenia<br />

konkretnych potrzeb, o czym świadczy<br />

architektura antycz<strong>na</strong> czy średniowiecz<strong>na</strong>. Charakterystyczne<br />

dla starożytnych miast „życie<br />

w cieniu piramid”, dających złudzenie przebywania<br />

bliżej bogów, zapewniało bezpieczeństwo<br />

– dziś równie ważne jak dobra materialne,<br />

potrzeby <strong>na</strong>turalne, pragnienie mieszkania<br />

w atrakcyjnej części miasta czy blisko centrum<br />

handlowego. Środowisko zbudowane, produkt<br />

składający się z budynków i obiektów budowlanych,<br />

powinno również mieć zdefiniowane<br />

parametry użytkowe, istotne dla konsumenta<br />

struktury zurbanizowanej. Suburbanizacja miast<br />

to efekt porzucenia struktur zurbanizowanych,<br />

ze względu <strong>na</strong> brak niektórych właściwości,<br />

w tym niespełnienie oczekiwań dotyczących<br />

komfortu akustycznego.<br />

TEZA 5: Zarządzanie środowiskiem<br />

zbudowanym z uwzględnieniem etapów<br />

cyklu życia pozwala <strong>na</strong> stworzenie<br />

struktury zurbanizowanej zaspokajającej<br />

potrzebę komfortu akustycznego.<br />

Kompleksowe podejście, rozumiane<br />

w kontekście spojrzenia produktowego <strong>na</strong><br />

środowisko zbudowane, zapewnia użytkowanie<br />

przestrzeni w oczekiwany sposób,<br />

pozostawiając <strong>na</strong>stępcom możliwość jej kreacji<br />

według własnych potrzeb. Etap przedkoncepcyjny<br />

prac a<strong>na</strong>litycznych, <strong>na</strong> poziomie<br />

planowania urbanistycznego podziału przestrzeni<br />

<strong>na</strong> różne funkcje, wyz<strong>na</strong>cza kierunek<br />

działań w <strong>na</strong>stępnych fazach tworzenia<br />

przekształceń środowiska. Przewidywanie<br />

i programowanie zarządzania nim oraz sposobu<br />

funkcjonowania redukuje zużycie środków<br />

technicznych, jakie <strong>na</strong>leży wykorzystać<br />

<strong>na</strong> etapie budowy, aby uzyskać oczekiwany<br />

komfort akustyczny.<br />

Nowa Karta Ateńska – Karta Miast Europejskich w XXI w.,<br />

przyjęta w 2003 r. przez Europejską Radę Urbanistów (ERU) istniejącą od 1985 r.,<br />

mająca <strong>na</strong> celu ukierunkowanie działań urbanistów europejskich,<br />

rozwijających i tworzących współczesne i przyszłe miasta.<br />

Karta Lipska <strong>na</strong> rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich,<br />

przyjęta w dniach 24/25 maja 2007 r. w Lipsku przez ministrów<br />

z państw Unii Europejskiej.<br />

Deklaracja Poz<strong>na</strong>ńska – stworzo<strong>na</strong> w ramach Kongresu<br />

Architektury Polskiej w dniach 23–25 maja 2008 r., mająca <strong>na</strong> celu<br />

ochronę ładu przestrzennego i krajobrazu Polski.<br />

TEZA 6: Użytkownik środowiska<br />

zbudowanego, korzystając z niego, nie<br />

przejmuje się innymi użytkownikami<br />

i ma <strong>na</strong>turalną skłonność do a<strong>na</strong>rchii<br />

akustycznej jako formy reprezentacji<br />

wolności.<br />

Zrozumienie, że dźwięk to forma ingerencji<br />

w sferę życia drugiego człowieka, jest<br />

czynnikiem istotnym w procesie zapewnienia<br />

komfortu akustycznego w środowisku zbudowanym.<br />

Wiele osób uważa, że możliwość<br />

generacji dźwięku jest im da<strong>na</strong> jako atrybut<br />

wolności. Źle pojęta swoboda korzystania ze<br />

środowiska zbudowanego, szczególnie w obszarach<br />

zurbanizowanych, stanowi przyczynę<br />

konfliktów, utraty więzi społecznych, braku<br />

utożsamiania się ludzi z miejscem i lokalną<br />

społecznością.<br />

TEZA 7: Podział środowiska zbudowanego<br />

<strong>na</strong> obszary o zdefiniowanych<br />

postawach akustycznych użytkowników<br />

pozwala <strong>na</strong> uzyskanie jakości klimatu<br />

akustycznego w szerszym aspekcie.<br />

Zdefiniowanie różnych postaw akustycznych<br />

użytkowników przestrzeni ułatwia realizację<br />

ich konkretnych potrzeb życiowych –<br />

w wydzielonych obszarach środowiska zbudowanego.<br />

Kontrola wzajemnego wpływu<br />

terenów sąsiadujących, cechujących się odmiennymi<br />

postawami akustycznymi, umożliwia<br />

koegzystencję użytkowników permanentnych<br />

i okazjo<strong>na</strong>lnych.<br />

TEZA 8: Użytkownik produktu, jakim<br />

jest budynek, powinien mieć możliwość<br />

poz<strong>na</strong>nia jego właściwości, w tym<br />

akustycznych, i wartości krytycznych<br />

oraz porów<strong>na</strong>nia go ze swoimi oczekiwaniami.<br />

Dzięki dobrze przygotowanej karcie<br />

przedsięwzięcia, opartej <strong>na</strong> środowiskowych<br />

zasadach definiowania użyteczności produktu,<br />

moż<strong>na</strong> uniknąć błędów <strong>na</strong> kolejnych etapach<br />

procesu inwestycyjnego, a tym samym zapobiec<br />

stworzeniu nieużytecznego produktu.<br />

Deklarowanie przez dostawców użyteczności<br />

produktów, jakimi są budynki i budowle,<br />

Środowisko zbudowane to główne źródło hałasu<br />

w postaci konkretnych właściwości i wartości<br />

krytycznych, ułatwia podjęcie odpowiedniej<br />

decyzji zakupowej przez użytkownika.<br />

TEZA 9: Wyartykułowane zasady<br />

społecznych relacji w przestrzeni będącej<br />

częścią środowiska zbudowanego<br />

definiują, czy dany dźwięk w danej przestrzeni<br />

jest hałasem.<br />

Społeczne relacje, wynikające ze wzajemnego<br />

szacunku oraz przebywania osób o podobnych<br />

oczekiwaniach i potrzebach, są czynnikiem<br />

określającym, czy generowany dźwięk<br />

jest oceniany jako hałas. Obopólne zrozumienie<br />

użytkowników środowiska zbudowanego<br />

nie powinno opierać się tylko <strong>na</strong> domysłach,<br />

ale istnieć jako zestaw obowiązujących reguł.<br />

TEZA 10: Akty prawne <strong>na</strong> poziomach<br />

krajowym i lokalnym powinny wyraźnie<br />

rozdzielać wymagania względem<br />

parametrów akustycznych, osobno dla<br />

środowiska zbudowanego i przyrodniczego,<br />

oraz wspierać proces elimi<strong>na</strong>cji<br />

zachowań niepożądanych.<br />

Akty prawne nie powinny zawierać wyłącznie<br />

zakazów ani jednoz<strong>na</strong>cznie wskazywać<br />

rozwiązań problemów, <strong>na</strong>kazując<br />

podjęcie konkretnych kroków. Stymulujące<br />

prawo, umożliwiające różne działania oraz<br />

optymalny wybór ekonomiczny i społeczny,<br />

tworzy środowisko do wdrażania holistycznych<br />

systemów rozwiązywania problemów<br />

z hałasem, uwzględniając aspekty<br />

ekonomiczne i zyski społeczne w dłuższym<br />

czasie.<br />

Normy wspierające wdrażanie tez:<br />

1. Związane z zarządzaniem środowiskiem<br />

zbudowanym:<br />

PN-EN ISO 14044 Zarządzanie środowiskowe.<br />

Oce<strong>na</strong> cyklu życia. Wymagania i wytyczne;<br />

ISO 15686-1:2000 Budynki i budowle. Planowanie<br />

okresu użytkowania. Część 1. Zasady<br />

ogólne;<br />

PN-ISO 15686-2 Budynki i budowle. Planowanie<br />

okresu użytkowania. Część 2. Procedury<br />

związane z przewidywaniem okresu<br />

użytkowania;<br />

Jacek Danielewski – inżynier<br />

wibroakustyk, od 1994 r. ekspert<br />

w branży Akustyka w Architekturze,<br />

a od 2005 r. – również w branży facility<br />

ma<strong>na</strong>gement. Zajmuje się akustyką<br />

zrównoważonego budownictwa,<br />

aktywnie działając w między<strong>na</strong>rodowym<br />

systemie normalizacji. W latach<br />

2000–2009 organizował spotkania<br />

edukacyjne w ramach Między<strong>na</strong>rodowego<br />

Dnia Świadomości Zagrożenia<br />

Hałasem. Jest autorem kilku<br />

książek (m.in. „Dom i mieszkanie.<br />

Komfort akustyczny”, „Komfortowe<br />

biuro. Podręcznik dla menedżera biura”),<br />

licznych artykułów i raportów<br />

z zakresu akustyki w architekturze.<br />

Współpracuje z kilkoma czasopismami<br />

branżowymi związanymi<br />

z budownictwem i inwestycjami.<br />

Aktualnie jest głównym projektantem<br />

i konsultantem w firmie Fabryka<br />

Ciszy. Reprezentuje przedsiębiorstwo<br />

w pracach Polskiego Komitetu<br />

Normalizacji, KT 115 ds. Hałasu<br />

w Środowisku, KT 253 ds. Akustyki<br />

Architektonicznej, KT 307 ds. Zrównoważonego<br />

Budownictwa.<br />

Więcej informacji <strong>na</strong> stronie:<br />

www.fabrykaciszy.com.pl<br />

PN-ISO 15686-3 Budynki i budowle. Planowanie<br />

okresu użytkowania. Część 3. Audyty<br />

i przeglądy właściwości użytkowych;<br />

PN-ISO 15686-6 Budynki i budowle. Planowanie<br />

okresu użytkowania. Część 6. Procedury<br />

związane z uwzględnianiem wpływów<br />

środowiskowych.<br />

2. Projekty norm:<br />

prPN-EN ISO 14015 Zarządzanie środowiskowe.<br />

Oce<strong>na</strong> środowiskowa miejsc i organizacji<br />

(EASO);<br />

DRAFT ISO/DIS 14045 Environmental ma<strong>na</strong>gement<br />

— Eco-efficiency assessment of product<br />

systems — Principles, requirements and<br />

guidelines;<br />

DRAFT prEN 15643-3 Sustai<strong>na</strong>bility of Construction<br />

Works – Assessment of Buildings –<br />

Part 3. Framework for the assessment of social<br />

performance;<br />

prEN 15804:2011 Sustai<strong>na</strong>bility of construction<br />

works — Environmental product declarations<br />

— Core rules for the product category<br />

of construction products.<br />

Przekazanie tez podsekratażowi stanu Piotrowi Styczniowi przez Jacka Danielewskiego<br />

(fot. Wojciech Niwiński)<br />

102 103

INTELIGENTNE SZKŁO<br />

– OSZCZĘDNOŚĆ I EKOLOGIA<br />

Kompleks biurowy Green Office, realizowany<br />

w Krakowie, to inwestycja szczegól<strong>na</strong> pod<br />

względem koncepcji. Nowoczes<strong>na</strong> architektura<br />

łączy się tu z <strong>na</strong>jwyższej klasy technologią, której<br />

filarem jest proekologicz<strong>na</strong> idea stworzenia miejsca<br />

przyjaznego człowiekowi i <strong>na</strong>turze.<br />

Inwestor biurowców Green Office<br />

– Grupa Buma oraz pracownia architektonicz<strong>na</strong><br />

UCEES – do realizacji<br />

inwestycji wybrały sprawdzonych<br />

partnerów, których produkty i technologie<br />

spełniają surowe normy w zakresie<br />

energooszczędności i ekologii.<br />

Jednym z nich jest firma Saint-Gobain<br />

Glass, producent szkła budowlanego,<br />

dostawca materiału przeszkleń elewacji<br />

wszystkich trzech budynków<br />

Green Office, o łącznej powierzchni<br />

biurowej po<strong>na</strong>d 21 tys. m 2 .<br />

Kluczowym dla inwestycji Green<br />

Office produktem z oferty Saint-Gobain<br />

Glass jest szkło z powłoką przeciwsłoneczną<br />

SGG COOL-LITE SKN<br />

174 II, które stanowi wypełnienie<br />

szyb zespolonych w budynkach. To<br />

dosko<strong>na</strong>łe rozwiązanie dla biurowców,<br />

sklepów, hoteli, restauracji i innych<br />

obiektów użyteczności publicznej,<br />

które mają transparentne fasady<br />

umieszczone od strony południowej.<br />

Powłoka przeciwsłonecz<strong>na</strong> działa niczym<br />

filtr ochronny – przepuszcza do<br />

pomieszczenia pożądaną ilość światła,<br />

jednocześnie regulując dostające się<br />

przez szyby ciepło. Dzięki temu ok<strong>na</strong>,<br />

w których zastosowano szyby z powłoką<br />

przeciwsłoneczną, mają wpływ<br />

<strong>na</strong>: oszczędność energii, zmniejszenie<br />

kosztów klimatyzacji budynków oraz<br />

komfort pracy i samopoczucie osób<br />

przebywających wewnątrz. Wysoki<br />

współczynnik przepuszczalności<br />

światła zapewnia dosko<strong>na</strong>łe warunki<br />

do pracy oraz ogranicza stosowanie<br />

sztucznego oświetlenia.<br />

Właściwością szkła SGG COOL-<br />

LITE SKN 174 II, cenioną zwłaszcza<br />

przez architektów, jest neutralny wygląd.<br />

Szczegółowe informacje <strong>na</strong> temat<br />

oferty szkieł przeciwsłonecznych<br />

Saint-Gobain Glass<br />

moż<strong>na</strong> uzyskać pod adresem:<br />

ilo<strong>na</strong>.miszczak@saint-gobain.com<br />

104<br />

105<br />

fot. Lech Kwartowicz, archiwum Grupy Buma

Ustawy i rozporządzenia<br />

OCHRONA ŚRODOWISKA<br />

A PROCES INWESTYCYJNY<br />

Obecnie wiele przedsięwzięć budowlanych wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania<br />

<strong>na</strong> środowisko, czyli uzyskania tzw. decyzji środowiskowej. Do 2008 r.<br />

związane z tym procedury odbywały się w oparciu o ustawę: prawo ochrony<br />

środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. W 2008 r. wprowadzono nową ustawę:<br />

o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa<br />

w ochronie środowiska oraz o oce<strong>na</strong>ch oddziaływania <strong>na</strong> środowisko.<br />

Proces dostosowywania polskich aktów<br />

prawnych do wymogów dyrektyw unijnych,<br />

w związku z ochroną środowiska, jest bardzo<br />

dy<strong>na</strong>miczny i owocuje kolejnymi zmia<strong>na</strong>mi<br />

w postaci nowelizacji ustaw i rozporządzeń.<br />

W 2009 r. gruntownie zmieniły się przepisy<br />

prawa budowlanego związane z wprowadzeniem<br />

obowiązku wykonywania świadectw<br />

energetycznych. W 2010 r. weszła w życie<br />

ustawa: o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji<br />

o środowisku i jego ochronie, udziale<br />

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz<br />

o oce<strong>na</strong>ch oddziaływania <strong>na</strong> środowisko oraz<br />

niektórych innych ustaw.<br />

Zarówno ustawa z dnia 3 października<br />

2008 r., jak i zmiany wprowadzone w nowej<br />

ustawie z 2010 r. zmieniły zasadniczo<br />

procedurę uzyskania decyzji środowiskowej,<br />

a także zakres przedsięwzięć wymagających<br />

przeprowadzenia oceny oddziaływania <strong>na</strong><br />

środowisko.<br />

Dla kogo?<br />

Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania<br />

niektórych przedsięwzięć <strong>na</strong> środowisko<br />

wynika bezpośrednio z art. 59 ustawy<br />

o udostępnianiu informacji (...). Wymagają<br />

jej przedsięwzięcia, które:<br />

mogą zawsze z<strong>na</strong>cząco wpływać <strong>na</strong> środowisko,<br />

mogą potencjalnie z<strong>na</strong>cząco wpływać <strong>na</strong><br />

środowisko,<br />

mogą wpływać <strong>na</strong> obszar Natura 2000.<br />

Klasyfikację poszczególnych przedsięwzięć<br />

określa szczegółowo rozporządzenie<br />

Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r.,<br />

zawierające istotne zmiany w stosunku do<br />

wcześniej obowiązującego rozporządzenia.<br />

W pierwszej grupie zostały ujęte wszystkie<br />

duże i strategiczne procesy budowlane<br />

oraz przedsięwzięcia, takie jak: budowa<br />

i rozbudowa elektrowni konwencjo<strong>na</strong>lnych,<br />

elektrowni jądrowych, wszelkiego rodzaju<br />

instalacji produkcyjnych, zakładów przemysłowych,<br />

rafinerii, autostrad, dróg ekspresowych,<br />

niektórych dróg o z<strong>na</strong>cznych parametrach,<br />

lotnisk o konkretnej długości pasa<br />

startowego, instalacji portowych itp. Do drugiej<br />

grupy zakwalifikowano podobne przedsięwzięcia,<br />

ale o nieco mniejszej skali i zasięgu<br />

oddziaływania: różnego rodzaju instalacje,<br />

stacje paliw, zakłady przetwórcze itp. W tej<br />

grupie z<strong>na</strong>lazły się też bardziej powszechne<br />

inwestycje, takie jak: hotele, osiedla mieszkaniowe,<br />

parkingi i garaże dla samochodów osobowych,<br />

centra handlowe, ośrodki usługowe<br />

i wypoczynkowe itp. O tym, czy dane przedsięwzięcie<br />

kwalifikuje się do grupy obiektów<br />

potencjalnie mogących oddziaływać <strong>na</strong> środowisko,<br />

decyduje <strong>na</strong>jczęściej albo lokalizacja<br />

inwestycji (poza tere<strong>na</strong>mi zabudowanymi<br />

w rozumieniu ustawy), albo jej wielkość, czyli<br />

cała powierzchnia terenu zajęta przez budynki<br />

i infrastrukturę. Istotny jest również fakt, czy<br />

inwestycja z<strong>na</strong>jduje się <strong>na</strong> obszarze objętym<br />

planem miejscowym lub planem odbudowy<br />

(korzystniejsze), czy <strong>na</strong> jednym z obszarów<br />

przyrodniczo chronionych.<br />

106 107<br />

Przykłady<br />

Dokument określa, że potencjalny wpływ<br />

<strong>na</strong> środowisko ma np. osiedle mieszkaniowe,<br />

z<strong>na</strong>jdujące się <strong>na</strong> terenie nieobjętym planem<br />

miejscowym, o powierzchni wynoszącej<br />

powyżej 2 ha. Jeżeli zabudowa mieszkal<strong>na</strong><br />

byłaby zlokalizowa<strong>na</strong> w obszarze ochrony<br />

przyrody, potencjalny wpływ <strong>na</strong> środowisko<br />

miałoby osiedle o powierzchni powyżej<br />

0,5 ha. Po<strong>na</strong>dto, <strong>na</strong>leży pamiętać, że przez<br />

powierzchnię zabudowy, według rozporządzenia<br />

(odmiennie niż wynika z powszechnie<br />

z<strong>na</strong>nej definicji), rozumie się strefę terenu zajętą<br />

przez obiekty budowlane oraz pozostałą<br />

powierzchnię przez<strong>na</strong>czoną do przekształcenia<br />

w wyniku realizacji przedsięwzięcia (teren<br />

przez<strong>na</strong>czony <strong>na</strong> drogi, chodniki, infrastrukturę<br />

techniczną, dojazdy itp.).<br />

W identycznym przypadku (teren nieobjęty<br />

planem miejscowym oraz brak występowania<br />

form ochrony przyrody) do grupy drugiej<br />

zalicza się również takie inwestycje, jak:<br />

centra handlowe i usługowe wraz z infrastrukturą<br />

o powierzchni większej niż 2 ha, budynki<br />

przemysłowe o powierzchni większej niż 1 ha<br />

oraz garaże i parkingi (lub zespoły parkingów)<br />

o powierzchni użytkowej (suma powierzchni<br />

zabudowy i powierzchni zajętej przez pozostałe<br />

kondyg<strong>na</strong>cje <strong>na</strong>dziemne i podziemne,<br />

mierzo<strong>na</strong> po obrysie zewnętrznym rzutu pionowego<br />

obiektu budowlanego) większej niż<br />

0,5 ha.<br />

Podsumowując, poprzez nowelizację rozporządzenia<br />

poszerzono zakres inwestycji<br />

mogących potencjalnie wpływać <strong>na</strong> środowisko,<br />

a także „rozwiano wątpliwości” dotyczące<br />

klasyfikowania np. dużych zespołów zabudowy<br />

mieszkaniowej. O tym, czy dany projekt<br />

osiedla podlega procedurom oceny oddziaływania<br />

<strong>na</strong> środowisko, do 2010 r. decydowała<br />

<strong>na</strong> ogół planowa<strong>na</strong> ilość miejsc postojowych<br />

(powyżej 300 samochodów osobowych).<br />

Obecnie zarówno kwestie związane z inwestycjami<br />

mieszkaniowymi, jak i usługami,<br />

garażami i parkingami są uzależnione od powierzchni<br />

planowanej inwestycji i jej lokalizacji.<br />

Warunki uzyskania decyzji<br />

środowiskowej<br />

Jeżeli planowa<strong>na</strong> inwestycja <strong>na</strong>leży do<br />

pierwszej lub drugiej kategorii przedsięwzięć<br />

mogących oddziaływać <strong>na</strong> środowisko lub<br />

jest planowa<strong>na</strong> <strong>na</strong> terenie bezpośredniego<br />

sąsiedztwa obszaru Natura 2000, wymaga<br />

uzyskania decyzji administracyjnej, zwanej<br />

decyzją środowiskową. Wydanie odpowiedniego<br />

dokumentu, zgodnie z art. 72 ustawy<br />

o informacji (...), <strong>na</strong>stępuje przed uzyskaniem<br />

m.in. decyzji o pozwoleniu <strong>na</strong> budowę, decyzji<br />

o wznowieniu prac budowlanych, decyzji<br />

o zmianie sposobu użytkowania (ustawa<br />

z 2010 r.), decyzji o warunkach zabudowy<br />

i zagospodarowaniu terenu i innych. To z<strong>na</strong>czy,<br />

że aby uzyskać ww. decyzje, <strong>na</strong>leży<br />

wcześniej uzyskać decyzję o środowiskowych<br />

uwarunkowaniach planowanego przedsięwzięcia.<br />

Procedura z tym związa<strong>na</strong> jest dość skomplikowa<strong>na</strong><br />

i <strong>na</strong> ogół – długotrwała. Jeżeli realizacja<br />

została sklasyfikowa<strong>na</strong> jako mogąca<br />

zawsze z<strong>na</strong>cząco oddziaływać <strong>na</strong> środowisko<br />

(kategoria 1 według rozporządzenia), inwestor<br />

zobowiązany jest do przeprowadzenia oceny<br />

oddziaływania <strong>na</strong> środowisko. Jeżeli przedsięwzięcie<br />

<strong>na</strong>leży do kategorii drugiej, wójt,<br />

burmistrz lub prezydent miasta, po otrzymaniu<br />

wniosku o wydanie decyzji środowiskowej<br />

od inwestora, zwraca się do Regio<strong>na</strong>lnego<br />

Dyrektora Ochrony Środowiska oraz do Państwowego<br />

Powiatowego Inspektora Sanitarnego<br />

o opinię dotyczącą potrzeby przeprowadzenia<br />

oceny oddziaływania <strong>na</strong> środowisko<br />

oraz o określenie ewentualnego zakresu raportu.<br />

Jeżeli RDOŚ oraz PPIS stwierdzą brak<br />

potrzeby wykonywania oceny, wójt, burmistrz<br />

lub prezydent miasta wydaje decyzję<br />

o środowiskowych uwarunkowaniach i podaje<br />

ją do wiadomości publicznej. Jeżeli któryś<br />

z ww. organów stwierdzi potrzebę przeprowadzenia<br />

oceny oddziaływania <strong>na</strong> środowisko,<br />

wójt, burmistrz lub prezydent miasta<br />

<strong>na</strong>rzuca, w formie postanowienia, obowiązek<br />

przeprowadzenia oceny oddziaływania <strong>na</strong><br />

środowisko oraz określa zakres raportu, który<br />

inwestor jest zobowiązany sporządzić jako<br />

uzupełnienie wniosku.<br />

Procedura administracyj<strong>na</strong><br />

Procedura przeprowadzenia oceny oddziaływania<br />

<strong>na</strong> środowisko jest <strong>na</strong>stępująca:<br />

1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta<br />

podaje do publicznej wiadomości informację<br />

o wszczęciu postępowania w sprawie ustale-<br />

nia środowiskowych uwarunkowań realizacji<br />

przedsięwzięcia.<br />

2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta<br />

przekazuje odpowiednie dokumenty wraz<br />

z raportem Regio<strong>na</strong>lnemu Dyrektorowi<br />

Ochrony Środowiska oraz Państwowemu<br />

Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu<br />

i wnioskuje o uzgodnienie.<br />

3. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta,<br />

po zapoz<strong>na</strong>niu się z dokumentacją oraz wnioskami<br />

zarówno stron, jak i z ewentualnymi<br />

uwagami wynikającymi z „publicznej debaty”,<br />

wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach<br />

oraz podaje jej treść do wiadomości<br />

publicznej.<br />

Procedura wydania decyzji o środowiskowych<br />

uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia<br />

jest, zgodnie z ustawą, obciążo<strong>na</strong><br />

obowiązkiem udziału społeczeństwa. Po<br />

ogłoszeniu przez organy administracji postanowienia<br />

o wszczęciu postępowania w sprawie<br />

wydania decyzji środowiskowej, każdy<br />

ma prawo do wniesienia wniosku i zgłoszenia<br />

uwag w ustawowym terminie. Po<strong>na</strong>dto, jak<br />

wynika z art. 44 ustawy, wszystkie organizacje<br />

ekologiczne, które powołają się <strong>na</strong> swoje cele<br />

statutowe, zbieżne z przedmiotem postępowania,<br />

mogą wyrazić chęć uczestniczenia<br />

w postępowaniu <strong>na</strong> zasadach strony. Dodatkowo,<br />

„(…) organizacji ekologicznej służy prawo<br />

wniesienia odwołania od decyzji, jeżeli jest<br />

to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji,<br />

także w przypadku, gdy nie brała o<strong>na</strong><br />

udziału w określonym postępowaniu (...) prowadzonym<br />

przez organ pierwszej instancji”.<br />

Długi czas oczekiwania <strong>na</strong> decyzję<br />

o środowiskowych uwarunkowaniach wynika<br />

głównie z obowiązku udziału społeczeństwa,<br />

potencjalnie dużej liczbie stron postępowania<br />

oraz konieczności pozytywnych uzgodnień<br />

wydanych przez Regio<strong>na</strong>lnego Dyrektora<br />

Ochrony Środowiska oraz Państwowego Powiatowego<br />

Inspektora Sanitarnego.<br />

Inwestycje etapowane<br />

Bardzo ważnym aspektem, związanym<br />

z odpowiednim kwalifikowaniem przedsięwzięć,<br />

jest kwestia traktowania inwestycji<br />

polegających <strong>na</strong> rozbudowie lub budowanych<br />

etapowo. Zgodnie z rozporządzeniem da<strong>na</strong><br />

rozbudowa kwalifikuje się do grupy pierwszej<br />

lub drugiej, jeżeli osiągnie progi graniczne<br />

wskazane w rozporządzeniu, określające<br />

ją jako przedsięwzięcie mogące zawsze lub<br />

potencjalnie oddziaływać <strong>na</strong> środowisko.<br />

Mówiąc krótko, każda inwestycja polegająca<br />

<strong>na</strong> rozbudowie, którą moż<strong>na</strong> zaliczyć do<br />

ww. przedsięwzięć, wymaga decyzji środowiskowej.<br />

Każda rozbudowa, która powiększa

Przywołane akty prawne:<br />

Ustawa z dnia 3 października<br />

2008 r.<br />

o udostępnianiu ępnianiu informacji o środ środowisku<br />

i jego ochro ochronie, udziale społeczeństwa<br />

w ochronie onie śśrodowiska<br />

oraz o oce<strong>na</strong>ch<br />

oddziaływania ywania <strong>na</strong><br />

środowisko<br />

(Dz.U. Nr r 199, poz. 1227) 122<br />

Ustawa tawa z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie<br />

ustawy o udostępnianiu informacji inform<br />

o środowisku rodowisku i jego ochronie, udziale udz<br />

społeczeństwa eczeństwa w ochronie środow środowiska<br />

oraz o oce<strong>na</strong>ch oddziaływania <strong>na</strong> śro środowisko<br />

oraz raz niektórych innych ustaw<br />

(Dz.U. z dnia a 5 lipca 2010 r.)<br />

Ustawa o ochronie przyrody yrody<br />

(Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. . 880<br />

z późniejszymi zmia<strong>na</strong>mi)<br />

Rozporządzenie orządzenie Rady Ministrów Ministró z dnia<br />

9 listopada a 2010 r. w sprawie spraw przedsięwzięć<br />

mogących z<strong>na</strong>cząco oddziaływać<br />

<strong>na</strong> środowisko§a<br />

108<br />

wcześniejszą inwestycję do granic progów<br />

określonych w rozporządzeniu – również.<br />

Nie moż<strong>na</strong> uniknąć obowiązku przeprowadzenia<br />

oceny oddziaływania <strong>na</strong> środowisko,<br />

dzieląc inwestycję <strong>na</strong> etapy.<br />

Raport o oddziaływaniu<br />

przedsięwzięcia <strong>na</strong> środowisko<br />

W przypadku stwierdzenia potrzeby<br />

przeprowadzenia oceny oddziaływania<br />

przedsięwzięcia <strong>na</strong> środowisko, integralną<br />

częścią wniosku o wydanie decyzji środowiskowej<br />

jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia<br />

<strong>na</strong> środowisko. Informacje o tym,<br />

co powinien zawierać wymagany dokument,<br />

określa art. 66 ustawy, a dodatkowo <strong>na</strong> jego<br />

zakres może mieć wplyw postanowienie wydane<br />

przez wójta, burmistrza lub prezydenta<br />

miasta. Opracowanie jest dosyć szczegółowe<br />

i często wymaga bardzo zaawansowanych<br />

prac projektowych, nie tylko ogólnobudowlanych,<br />

ale także branżowych. O ile<br />

w przypadku wnioskowania o wydanie decyzji<br />

środowiskowej <strong>na</strong> etapie uzyskiwania np.<br />

decyzji o pozwoleniu <strong>na</strong> budowę problem<br />

jest mniejszy, ponieważ istnieje już pełnobranżowy<br />

projekt budowlany, o tyle w przypadku<br />

uzyskiwania tej samej decyzji <strong>na</strong> etapie<br />

postępowania w sprawie wydania warunków<br />

zabudowy, problem jest istotny. Rzadko<br />

przed określeniem warunków zabudowy<br />

istnieje dokumentacja technicz<strong>na</strong> tak dokład<strong>na</strong>,<br />

by spełniała wymagania względem karty<br />

informacyjnej czy raportu.<br />

Zdarza się, że wydawa<strong>na</strong> jest decyzja<br />

środowiskowa z zastrzeżeniem, że służy o<strong>na</strong><br />

tylko i wyłącznie do sporządzenia warunków<br />

zabudowy i nie zwalnia z obowiązku<br />

uzyskania ponownej decyzji, przed otrzymaniem<br />

decyzji o pozwoleniu <strong>na</strong> budowę.<br />

Inwestor musi więc poddać się co <strong>na</strong>jmniej<br />

dwóm procedurom oceny oddziaływania <strong>na</strong><br />

środowisko: pierwszej w trakcie uzyskiwania<br />

warunków zabudowy, a drugiej przed otrzymaniem<br />

pozwolenia <strong>na</strong> budowę. Należy<br />

również pamiętać, że decyzja o środowiskowych<br />

uwarunkowaniach, wyda<strong>na</strong> <strong>na</strong> podstawie<br />

raportu, w wielu przypadkach bardzo<br />

szczegółowo określa środowiskowe warunki<br />

realizacji przedsięwzięcia. Każda zmia<strong>na</strong><br />

w projekcie, <strong>na</strong>wet mało istot<strong>na</strong>, może<br />

stanowić problem <strong>na</strong> etapie wnioskowania<br />

o pozwolenie <strong>na</strong> budowę. Urząd oceniający<br />

wniosek i projekt w postępowaniu o wydanie<br />

np. pozwolenia <strong>na</strong> budowę, stwierdziwszy<br />

rozbieżności projektu z warunkami decyzji<br />

środowiskowej, może zwrócić się do inwestora<br />

o zmianę decyzji środowiskowej, co<br />

z<strong>na</strong>cznie opóźnia procedurę uzyskania decyzji<br />

o pozwoleniu <strong>na</strong> budowę.<br />

arch. Marcin Twardowski<br />

poradniaarchitektonicz<strong>na</strong>.com<br />

of stone. estetyka betonu i kamienia do nowoczesnych wnętrz<br />

of stone. mineral<strong>na</strong> warstwa 1.5 mm <strong>na</strong> różnych substratach<br />

(MDF, topan, aluminium, inne)<br />

of stone. produkt ekologicznie przyjazny<br />

of stone. unikal<strong>na</strong> powierzchnia mebli i elementów<br />

architektury wnętrz<br />

of stone. bogaty program odcieni i struktur powierzchni<br />

LAMINart sp. z o.o.<br />

ul. Laskowa 24, 62-060 Stęszew<br />

tel. (61) 813 47 33, tel./fax (61) 813 50 70<br />

e-mail: office@lami<strong>na</strong>rt.pl, www.lami<strong>na</strong>rt.pl<br />

Filie handlowe:<br />

ul. Piłsudskiego 2 ul. Sportowa 1 ul. Piekarnicza 12a ul. Gen. F. Kleeberga 14b ul. Św. Antoniego Padewskiego 5/7<br />

34-130 Kalwaria Zebrzydowska 05-840 Brwinów 80-126 Gdańsk 15-691 Białystok 91-038 Łódź<br />

tel./fax (33) 876 53 05 tel./fax (22) 729 79 33 tel. (58) 300 05 16 tel./fax (85) 662 37 19 tel. (42) 230 99 07<br />

GSM 509 735 005 GSM 509 735 006 fax (58) 300 05 17 GSM 509 735 007 tel./fax (42) 652 10 78<br />

kalwaria@lami<strong>na</strong>rt.pl brwinow@lami<strong>na</strong>rt.pl gdansk@lami<strong>na</strong>rt.pl bialystok@lami<strong>na</strong>rt.pl lodz@lami<strong>na</strong>rt.pl

Wnętrza<br />

HARMONIA<br />

BARW<br />

Wywiad z architektem wnętrz<br />

Z Dominiką Ziemiańską z firmy Formopolis o trendach<br />

w projektowaniu „pod klucz” rozmawiał Szymon Ciach.<br />

Czy projektowanie mieszkań „pod<br />

klucz” to trudne zadanie?<br />

Projektowanie każdego mieszkania ma<br />

inny zakres. W przypadku koncepcji prezentuje<br />

się tylko rzut podłóg i rozwinięcie ścian<br />

w łazience, <strong>na</strong>tomiast złożone projekty obejmują<br />

sufity podwieszane, zmiany elektryczne,<br />

oświetlenie, szafy wnękowe, zabudowę kuchenną,<br />

meble ruchome itd. Zdarza się, że<br />

inwestor oczekuje przemyślanych i spójnych<br />

rozwiązań obejmujących wszystko – od układu<br />

płytek w łazience, poprzez wybór blatu<br />

kuchennego, <strong>na</strong> obrazach i zastawie kończąc.<br />

Dodatkowo, wszystkie pomysły architekta<br />

podlegają ograniczeniom fi<strong>na</strong>nsowym. Dlatego<br />

równolegle z projektem powstaje szczegółowy<br />

kosztorys dotyczący <strong>na</strong>jdrobniejszych<br />

szczegółów inwestycji. Dzięki temu możemy<br />

<strong>na</strong> bieżąco oceniać, jakie działania mogą zostać<br />

podjęte. Staramy się optymalnie wykorzystywać<br />

budżet – zaprojektowanie lokalu<br />

z <strong>na</strong>jdroższych materiałów to nie sztuka.<br />

Ograniczenia budżetowe niejako wymuszają<br />

<strong>na</strong> <strong>na</strong>s kreatywność. Zamierzony efekt moż<strong>na</strong><br />

uzyskać dzięki różnym materiałom oraz<br />

pomysłowemu wyko<strong>na</strong>wstwu.<br />

Z jakimi problemami <strong>na</strong>jczęściej się<br />

Państwo spotykają przy tego typu realizacjach?<br />

110<br />

Wykończenie mieszkania „pod klucz” to<br />

proces złożony. Prace są wykonywane przez kilka,<br />

a niekiedy przez kilka<strong>na</strong>ście ekip. Odpowiednia<br />

koordy<strong>na</strong>cja prac oraz kontrola ich jakości to<br />

prawdziwe wyzwanie zarówno dla architekta,<br />

jak i dla inspektora, który odbiera budynek.<br />

Dodatkowym utrudnieniem podczas projektowania<br />

i realizacji mieszkania pokazowego<br />

jest ścisłe przestrzeganie przepisów. Zazwyczaj<br />

projekt i roboty wyko<strong>na</strong>wcze są odbierane<br />

przez inspektorów <strong>na</strong>dzoru podczas obecności<br />

<strong>na</strong> budowie generalnego wyko<strong>na</strong>wcy.<br />

Ustalanie z inspektorami szczegółów wyko<strong>na</strong>wczych<br />

czy odbieranie przez nich prac zanikowych<br />

to sytuacje, które nie występują <strong>na</strong><br />

co dzień, podczas projektowania innych lokali.<br />

Czy klienci są zaangażowani w powstający<br />

projekt?<br />

Osoby zamawiające wykończenie mieszkania<br />

są zazwyczaj bardzo zainteresowane<br />

pracami. Naszym zadaniem jest przeko<strong>na</strong>nie<br />

ich do rozwiązań, które pozwolą <strong>na</strong> jak <strong>na</strong>jefektywniejsze<br />

wykorzystanie potencjału lokalu.<br />

Dokładnie omówiony i zaakceptowany<br />

projekt umożliwia sprawne przeprowadzenie<br />

dalszych prac, bez potrzeby angażowania inwestora.<br />

Wszystkie <strong>na</strong>sze działania zmierzają<br />

do tego, żeby klient czuł się w swoim mieszkaniu<br />

komfortowo.<br />

Czy architekci <strong>na</strong> stałe współpracują<br />

z firmami wyko<strong>na</strong>wczymi, celem uzyskania<br />

zamierzonych efektów?<br />

Tak. Na stałe współpracujemy z wybranymi<br />

fachowcami, a jakości, terminowości<br />

i rzetelności ich pracy jesteśmy pewni. Obecnie<br />

takie ekipy wykonują mieszkania tylko dla<br />

<strong>na</strong>s, dlatego jest to nie tyle współpraca, co ciągła<br />

praca w kilku lokalach jednocześnie. Mamy<br />

do siebie zaufanie – to niezbędne w przypadku<br />

działań wymagających bardzo dużej dokładności<br />

i staranności, np. przy wykończeniu<br />

mieszkania. Pamiętajmy, że zapewniamy klientowi<br />

24-miesięczną gwarancję. Nie możemy<br />

sobie pozwolić <strong>na</strong> pomyłki. Ewentualne poprawki<br />

w okresie gwarancyjnym są zazwyczaj<br />

czasochłonne i kosztowne, dlatego warto<br />

mieć zaufanych i doświadczonych pracowników,<br />

którzy nie popełniają błędów.<br />

Czy w realizacjach „pod klucz” rozwiązania<br />

są <strong>na</strong> ogół powielane, czy wyróżnia je<br />

indywidual<strong>na</strong> forma?<br />

Staramy się nie powtarzać stosowanych<br />

rozwiązań. Każdy styl – nowoczesny czy rustykalny<br />

– moż<strong>na</strong> uzyskać <strong>na</strong> wiele sposobów.<br />

Odpowiednia kolorystyka, oświetlenie, zabudowa<br />

meblowa czy listwy przypodłogowe<br />

– wszystkie, <strong>na</strong>jdrobniejsze <strong>na</strong>wet elementy,<br />

tworzą klimat mieszkania.<br />

Fot. archiwum firmy Teknos<br />

WYWIAD Z EKSPERTEM<br />

Marcin Terlecki – dyrektor działu<br />

Farb do Architektury Teknos<br />

Mieszkania „pod klucz” są obecnie bardzo popularne <strong>na</strong><br />

rynku. Dlaczego firma Teknos również zainteresowała się tego<br />

typu rozwiązaniami?<br />

Firma proponuje swoim klientom nie tylko farby o wysokiej, skandy<strong>na</strong>wskiej<br />

jakości, ale również usługi związane z odpowiednim doborem<br />

produktu. Budowa mieszkań i domów „pod klucz” to także<br />

swego rodzaju „opieka <strong>na</strong>d klientem” – począwszy od projektowania,<br />

poprzez dobór odpowiednich produktów, aż do wykończenia. Firmy<br />

wykonujące mieszkania „pod klucz” są <strong>na</strong>szymi partnerami.<br />

Jakie materiały pomocnicze oferujecie Państwo architektom,<br />

którzy w pewnym sensie reprezentują firmę Teknos<br />

w rozmowach z potencjalnym <strong>na</strong>jemcą, inwestorem?<br />

Zapewniamy wzorniki, karty kolorów, architekt box, broszury<br />

oraz farby do testów. Oczywiście, architekt może liczyć <strong>na</strong> wsparcie<br />

z <strong>na</strong>szej strony w zakresie doboru odpowiedniego produktu<br />

oraz wyboru <strong>na</strong>jlepszego rozwiązania.<br />

Czy <strong>na</strong>jemcy odbierającemu lokal pomalowany Państwa<br />

farbami zapewnia się jakąś gwarancję <strong>na</strong> pokrycie?<br />

Klient otrzymuje farbę <strong>na</strong>jwyższej jakości, wyprodukowaną<br />

w fińskich zakładach, gdzie przestrzega się po<strong>na</strong>dprzeciętnego<br />

reżimu technologicznego. Gwarancji udziela wyko<strong>na</strong>wca. Teknos<br />

odpowiada tylko za produkt, który powinien być zastosowany<br />

zgodnie z informacjami umieszczonymi <strong>na</strong> karcie technicznej.<br />

W całym kraju praktycznie nie mamy reklamacji.<br />

Czy przygotowując mieszkania „pod klucz”, współpracują<br />

Państwo <strong>na</strong> stałe z wybranymi firmami wyko<strong>na</strong>wczymi?<br />

Jak <strong>na</strong>jbardziej. Mając <strong>na</strong> uwadze dobre imię przedsiębiorstwa<br />

i satysfakcję przyszłych klientów, duży <strong>na</strong>cisk kładziemy <strong>na</strong> szkolenia<br />

firm wyko<strong>na</strong>wczych. Staramy się również rekomendować sprawdzone<br />

zakłady.<br />

Jakie kolory są obecnie <strong>na</strong>jczęściej wybierane przez Państwa<br />

klientów?<br />

Oprócz pasteli, które ciągle są <strong>na</strong>jpopularniejsze, coraz częściej<br />

odbiorcy decydują się <strong>na</strong> odważne połączenia i przełamania<br />

w mocnych, chromatycznych barwach.<br />

Dziękujemy za rozmowę.

KLINKIEROWA<br />

Na granicy Wrocławia i wsi Wysoka,<br />

blisko autostrady A4, powstaje jeden<br />

z ciekawszych architektonicznie kompleksów<br />

biurowych. Prosta bryła o wyrazistej<br />

formie oraz nie<strong>na</strong>ganne proporcje korespondują<br />

z charakterem okolicy. Obiekt<br />

ma wysokość 12 m, trzy kondyg<strong>na</strong>cje,<br />

w tym jedną ukrytą w dwuspadowym dachu.<br />

Elewację wyko<strong>na</strong>no z cegły klinkierowej<br />

w połączeniu z dużymi przeszkleniami.<br />

Cechą charakterystyczną biurowca są<br />

ELEGANCJA<br />

liczne ok<strong>na</strong> dachowe stanowiące ciekawy<br />

i rozpoz<strong>na</strong>walny detal.<br />

Projektowanie pod wy<strong>na</strong>jem wymaga<br />

od inwestora i architekta zastosowania<br />

takich rozwiązań, aby stworzyć <strong>na</strong>jemcy<br />

jak <strong>na</strong>jlepsze warunki do efektywnej pracy.<br />

Istotnym elementem jest odpowiedni<br />

dobór profili okiennych, przeszkleń,<br />

sufitów podwieszanych czy oświetlenia.<br />

Często zapomi<strong>na</strong> się jed<strong>na</strong>k o zapewnieniu<br />

właściwej stolarki drzwiowej.<br />

W realizacji Wysoka Business Park<br />

projektanci zastosowali drzwi techniczne<br />

z oferty firmy PORTA KMI Poland.<br />

Rozwiązanie to, obok zalet estetycznych,<br />

spełnia rygorystyczne wymogi prawa budowlanego,<br />

m.in. w zakresie przepisów<br />

przeciwpożarowych i bezpieczeństwa<br />

ewakuacji.<br />

Stolarka firmy PORTA wyróżnia się<br />

bardzo dobrą jakością wyko<strong>na</strong>nia i zastosowanych<br />

do jej produkcji surowców.<br />

Dzięki bogatemu wyborowi oklein produkt<br />

moż<strong>na</strong> dobrać w zależności od charakteru<br />

i kolorystyki danego wnętrza.<br />

Bardzo pożądaną cechą jest również<br />

podwyższo<strong>na</strong> w stosunku do tradycyjnych<br />

rozwiązań izolacyjność akustycz<strong>na</strong><br />

(27 dB, 32 dB, 42 dB), pozwalająca dostosować<br />

dany typ drzwi do funkcji pomiesz-<br />

czenia. Dodatkowo, projektanci mają możliwość<br />

wyboru produktów spełniających<br />

wymogi dymoszczelności i odporności<br />

ogniowej, w zależności od modelu – 30 lub<br />

60 minut.<br />

We wrocławskiej realizacji zastosowano<br />

drzwi jednoskrzydłowe, płaskie,<br />

w okleinie CPL HQ kolor Popielaty<br />

Euroinvest. W ofercie PORTA z<strong>na</strong>jdziecie<br />

Państwo również rozwiązania frezowane,<br />

przeszklone i dwuskrzydłowe.<br />

www.portacad.eu<br />

Wszystkie zapytania dotyczące oferty niestandardowej<br />

prosimy kierować do Działu Kontraktów:<br />

tel. (+48) 58 6778 140, e-mail: kontrakt@porta.com.pl<br />

112 113

114<br />

ISSN: 2081-6413<br />

„świat architektury”<br />

– miesięcznik dla architektów.<br />

6 (13) / 2011<br />

ARCHETURA<br />

Biurowiec własny architekta<br />

WYWIAD Z TOMASZEM PYSZCZKIEM<br />

I MARCINEM STELMACHEM<br />

ARCHITEKTURA ZRÓWNOWAŻONA<br />

OTWARTA PRZESTRZEŃ DLA TWOICH POMYSŁÓW!<br />

Jesteś autorem ciekawego projektu, którego realizacja<br />

została już ukończo<strong>na</strong>, i chcesz go opublikować bezpłatnie<br />

<strong>na</strong> <strong>na</strong>szych łamach? Chciałbyś otrzymywać nieodpłatnie<br />

miesięcznik „świat architektury”?<br />

Skontaktuj się z <strong>na</strong>mi!<br />

biuro@swiatarchitektury.com<br />

tel. 71 369 93 45<br />

„świat architektury” to miesięcznik<br />

dla architektów, w którym prezentujemy<br />

<strong>na</strong>jnowsze realizacje polskich biur projektowych.<br />

Magazyn dystrybuowany jest do biur<br />

architektonicznych, jak również inwestorów,<br />

właścicieli firm budowlanych i deweloperskich,<br />

wydziałów architektury urzędów miast oraz banków.<br />

* autorem artykułu „Dach, czyli piąta elewacja”<br />

nr 5(12)/2011 jest Dawid Gulczyński<br />

Jesteś już <strong>na</strong>szym fanem <strong>na</strong> facebooku?<br />

Dołącz do <strong>na</strong>s!<br />

Wydawca:<br />

W.A. sp. z o.o.<br />

Adres Wydawcy i Redakcji:<br />

ul. Szewska 3a, 50-053 Wrocław<br />

tel. 71 369 93 49<br />

fax 71 369 93 31<br />

Redaktor <strong>na</strong>czel<strong>na</strong>:<br />

dr inż. arch. Joan<strong>na</strong> Jabłońska<br />

j.jablonska@swiatarchitektury.com<br />

Sekretarz redakcji:<br />

Szymon Ciach<br />

tel. 71 369 93 49<br />

sz.ciach@swiatarchitektury.com<br />

Korekta:<br />

Maja Kadłubek<br />

Autorzy:<br />

Błażej Ciarkowski, Marta Głowacka, Ewa Gwóźdź,<br />

Paweł Kraus, Magdale<strong>na</strong> Maszczyk, Grzegorz Mazur,<br />

Adam Osiński, Katarzy<strong>na</strong> Sobuś, Marcin Szczeli<strong>na</strong>,<br />

Krzysztof Szozda, Marcin Twardowski,<br />

Katarzy<strong>na</strong> Walaszek, Radosław Żubrycki<br />

Kierownik projektu:<br />

Magdale<strong>na</strong> Buczek<br />

tel. 71 369 93 45<br />

m.buczek@swiatarchitektury.com<br />

Dział marketingu i reklamy:<br />

Karoli<strong>na</strong> Cawricz<br />

tel. 71 369 93 48<br />

k.cawricz@swiatarchitektury.com<br />

Szymon Ciach<br />

tel. 71 369 93 49<br />

sz.ciach@swiatarchitektury.com<br />

Redaktor techniczny:<br />

Tomasz Głowicki<br />

Fot. okładka:<br />

Lech Kwartowicz<br />

Druk:<br />

MeCo Media Communications GmbH<br />

Wiedeń, Austria<br />

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania<br />

i adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz<br />

niepublikowania ich bez podania przyczyny.<br />

Wszystkie materiały publikowane <strong>na</strong> łamach<br />

„świata architektury” objęte są prawem autorskim.<br />

Przedruk i udostępnianie wyłącznie<br />

po uzyskaniu zgody redakcji.<br />

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności<br />

za treść zamieszczanych ogłoszeń i reklam.<br />

©Wszelkie prawa zastrzeżone W.A. sp. z o.o.<br />

Wrocław 2011<br />

www.swiatarchitektury.com

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!