projekt prognozy oddziaływania na środowisko - Państwowe ...

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PLANU URZĄDZENIA LASU
NADLEŚNICTWA BIAŁOWIEśA
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯
(Mapa Geologiczna Polski 1:200000, ark. BiałowieŜa; Kondracki 1978; Matuszkiewicz A.J.
1973).
42
Badania terenowe nie potwierdziły takiej genezy tego rejonu gdyŜ struktura tych form,
ich budowa wewnętrzna, obecność pod serią ablacyjną warstwowanych poziomo,
naprzemianległych osadów piaszczysto-mułkowych, wskazują raczej na glacjofluwialne -
kemowe pochodzenie tych form. Bardziej uzasadniona wydaje się taka interpretacja genezy
tego obszaru, w której powstanie strefy wyniesień związane jest z rozwojem przetainy
w zamierającym płacie lądolodu i sedymentacją osadów w powiększających się stopniowo
szczelinach. Cała strefa elewacji stanowi zatem rodzaj wału przetainowego, ze wzgórzami
kemowymi i dowodzi ona arealnego rozpadu pokrywy lodowej na tym terenie, podobnie jak
na pozostałych obszarach Nizin Północnopodlaskich (Musiał 1992).
RównieŜ na północ od doliny Narwi występują ciągi moren czołowych
identyfikowane ze strefą marginalną stadiału Mławy lub fazami recesyjnymi stadiału Wkry.
Biegną one równolegle do doliny Narwi na linii Jałówka-Juszkowy Gród-Potoka do
tzw. „moren suraskich”, drugi ciąg wzgórz biegnie od tzw. „wału krynicko-świętojańskiego”
przez Królowy Most-Dzierniakowo równieŜ łączy się z Juszkowym Grodem. Wymienione
strefy marginalne, oddzielają bardziej urozmaiconą i młodszą część Wysoczyzny
Białostockiej od zdenudowanych krajobrazów występujących na południe od Narwi.
Płasko-faliste równiny moreny dennej (145-165 m n.p.m.) największą powierzchnię
zajmują w środkowej części Puszczy Białowieskiej i na zachód od jej granic, tworząc
monotonne krajobrazy Równiny Bielskiej. W rejonie Lewkowa występują natomiast równiny
utworów zastoiskowych, analogiczne do tych, które zajmują znaczne powierzchnie na północ
od Bielska Podlaskiego. Obszary moreny dennej zbudowane są z gliny zwałowej
o zróŜnicowanej miąŜszości. Czerwone i brunatne gliny, z licznymi głazikami, odpowiadające
stratygraficznie stadiałowi mazowiecko-podlaskiemu, występują w pokładach od kilku do
kilkudziesięciu metrów miąŜszości, co dokumentują wiercenia wykonane na terenie
BiałowieŜy, Hajnówki i na północnym skraju Puszczy Białowieskiej. Głębiej zalegają
naprzemianległe poziomy glin, piasków i Ŝwirów starszych zlodowaceń, formujące serię
osadów czwartorzędowych, osiągających ponad 100 m miąŜszości. Strop najmłodszych glin
zwałowych najpłycej występuje w lokalnych strefach wododziałowych, gdzie gliny zalegają
prawie bezpośrednio na powierzchni terenu lub przykryte są cienkimi pokrywami piasków
eluwialnych o miąŜszości kilkudziesięciu centymetrów. W sytuacji gdy gliny zwałowe na
wododziałach znajdują się na głębokości kilku metrów pod serią róŜnoziarnistych piasków,
piaski te moŜna uznać za pokrywy ablacyjne.