pobierz plik - Diagnostyka

Recommendations

Info

ca 19-9 Carcinoma antigen 19-9 Antygen nowotworowy 19-9 tPs Tissue polypeptyde specific antigen Tkankowy swoisty antygen polipeptydowy cyFra 21-1 ca 72-4 Carcinoma antigen 72-4 Antygen nowotworowy 72-4 CA 19-9 wykazuje wysoką czułość w ocenie obecności raka trzustki. Wykorzystywany jest w monitorowaniu leczenia (głównie) raka trzustki, ponadto raka dróg żółciowych i raka żołądka. Czułość diagnostyczna tego markera wynosi 70%, a we wczesnych stadiach zaawansowania 67%. Podwyższone stężenie CA 19-9 występuje również w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki. Jest ono wtedy znacznie niższe niż stężenie tego antygenu u chorych na nowotwór złośliwy, co daje możliwość wykorzystania CA 19-9 do różnicowania choroby o etiologii nienowotworowej z chorobą nowotworową. Mimo tych ograniczeń, surowicze stężenie antygenu CA 19-9 przekraczające wartości 1000 U/ml powoduje, że marker staje się wysoce swoisty dla raka trzustki. TPS jest miernikiem proliferacji komórek nowotworowych. Podwyższone stężenie stwierdza się w surowicy chorych na raka jajnika i zależy ono od wielkości masy guza i odpowiedzi na leczenie chemiczne. Zaobserwowano, iż jednoczesne oznaczanie TPS i SCC-Ag pozwala na lepszą ocenę biologicznej agresywności nowotworu i wskazuje na stopień zaawansowania raka szyjki macicy. Marker wykrywany w surowicy krwi chorych na niedrobnokomórkowego raka płuc oraz w innych nowotworach, zwłaszcza płaskonabłonkowych. Jego ekspresję można stwierdzić zarówno w prawidłowym nabłonku dróg oddechowych, jak i w raku płuca. Związek między czasem przeżycia, a przedoperacyjnym stężeniem CYFRY 21-1 potwierdzono w wielu badaniach. Sugeruje się także, że CYFRA 21-1 może mieć znaczenie predykcyjne, co do odpowiedzi na leczenie. Wielu badaczy podkreśla, że zwiększone stężenie CYFRY 21-1 należy traktować przede wszystkim jako marker uszkodzenia i naprawy nabłonka. CA 72-4 jest wiarygodnym markerem ściśle odzwierciedlającym stadium rozwojowe raka płaskonabłonkowego przełyku. Wykazano, że systematyczne oznaczanie jego poziomu w surowicy pacjentów, którym usunięto guz chirurgicznie, może pozwolić na wczesne wykrycie ewentualnego nawrotu choroby. -5-
s-100 nse Neuron-Specific Enolase Swoista enolaza neuronowa brca 1 Breast cancer susceptibility gene 1 Badania laboratoryjne w diagnostyce chorób nowotworowych W różnicowaniu komórek czerniaka wykorzystuje się technikę immunohistochemiczną z zastosowaniem przeciwciał skierowanych przeciwko białku S-100. Podwyższony poziom białka S-100 we krwi obwodowej wykazuje korelacje ze stopniem zaawansowania choroby, liczbą zajętych narządów i obecnością przerzutów. Pomiar białka S100 wykorzystuje się do monitorowania przebiegu leczenia przy zastosowaniu chemio- czy immunoterapii. Podwyższone stężenie białka S-100 koreluje ze skróceniem czasu przeżycia, a wzrastający poziom białka S-100 jest czułym i swoistym wskaźnikiem progresji choroby. Marker S-100 jest również charakterystyczny dla glejaka wielopostaciowego. Markerem nowotworowym, który może być pomocny w diagnostyce, monitorowaniu oraz ocenie efektywności leczenia chorych na drobnokomórkowego raka płuc jest swoista enolaza neuronowa. Marker ten charakteryzuje się wysoką czułością diagnostyczną, lecz niską swoistością diagnostyczną, gdyż wysokie jego stężenia obserwuje się w niektórych chorobach o etiologii nienowotworowej, a także u pewnego odsetka chorych z innymi typami histologicznymi nowotworów, m.in. z niektórymi nowotworami mózgu, a także z nienowotworowymi schorzeniami płuc, zapaleniem opon mózgowych, zawałem mózgu, krwotokiem podpajęczynówkowym czy urazami głowy. Wiele czynników odgrywa istotną rolę w zapoczątkowaniu rozwoju nowotworu gruczołu piersiowego, a wśród nich ważne miejsce zajmują czynniki genetyczne. Najsilniej związane z powstawaniem raka piersi są geny supresorowe BRCA1 i BRCA2. Najważniejszym efektem badań molekularnych rodzin z genetyczną predyspozycją do raka piersi jest wyłonienie osób wysokiego ryzyka, u których dzięki systematycznym badaniom profilaktycznym będzie można wykrywać wczesne postacie raka. Obecnie uważa się, że mutacje genu BRCA1 występują w 75% rodzin, w których występują zarówno raki sutka, jak i raki jajnika, oraz w 50% rodzin, w których występuje wyłącznie rak piersi. Uważa się, że każda kobieta pochodząca z rodziny o podwyższonym ryzyku wystąpienia raka sutka powinna być o tym poinformowana i zaznajomiona z koniecznością wykonania odpowiednich badań. Kobiety te powinny rozpocząć samobadanie piersi już w wieku kilkunastu lat, a od 20. roku życia badanie piersi powinien wykonywać co pół roku lekarz. W wieku 25 lat muszą rozpocząć badania ultrasonograficzne piersi, powtarzane co 6 m-cy, a następnie także USG narządu rodnego. Począwszy od 35. roku życia powinny raz do roku wykonywać kontrolną mammografię. Jeżeli dojdzie do wykrycia raka w stadium I lub II, zabieg operacyjny w przypadku nosicielek uszkodzonych genów BRCA nie może być oszczędzający – zaleca się obustronną amputację piersi. Wysoka częstość mutacji w genie BRCA1 u kobiet obciążonych dziedzicznie rakiem piersi dostarcza motywu do zastosowania tych czynników jako markera wykrywania grupy wysokiego ryzyka wystąpienia tego nowotworu. -6-
Page 1 and 2: Badania laboratoryjne w diagnostyce
Page 3 and 4: Psa, fPsa Prostate Specyfic Antygen
Page 5: Płuca • NSE • Cyfra 21-1 Skór
Page 9 and 10: adanie białek krwi i moczu kał -
Page 11 and 12: Przeciwciała onkoneuronalne Badani

pobierz plik - Diagnostyka

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?