25/2012 - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
25/2012 - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
25/2012 - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ROZWÓJ SOMATYCZNY DZIEWCZĄT Z ZABURZENIAMI MIESIĄCZKOWANIA I BEZ ZABURZEŃ<br />
BMI<br />
36<br />
32<br />
28<br />
24<br />
20<br />
wieś<br />
miasto<br />
otyłość<br />
I stopnia<br />
nadwaga<br />
waga<br />
w normie<br />
niedowaga<br />
16<br />
13 14 15 16<br />
wiek<br />
Rys. 16. BMI dziewcząt z grupy I<br />
BMI<br />
36<br />
32<br />
28<br />
24<br />
20<br />
wieś<br />
miasto<br />
otyłość<br />
I stopnia<br />
nadwaga<br />
waga<br />
w normie<br />
niedowaga<br />
16<br />
13 14 15 16<br />
wiek<br />
Rys. 17. BMI dziewcząt z grupy II<br />
W badaniach zauważono, że u dziewcząt z zaburzeniami<br />
miesiączkowania ze środowiska miejskiego<br />
i wiejskiego wcześniejszy wiek menarche warunkuje<br />
zwiększoną masę ciała i wyższe BMI. Wraz z wiekiem<br />
wskaźniki wagowo-wzrostowe maleją. Dziewczęta<br />
z zaburzeniami miesiączkowania charakteryzowały<br />
się średnią budową ciała. Badane ze środowiska<br />
wiejskiego wraz z wiekiem zyskiwały tendencję do<br />
budowy smukłej. W przeciwieństwie do nich dziewczęta<br />
bez zaburzeń w stanie zdrowia i rozwoju ze środowiska<br />
miejskiego wraz z wiekiem zmierzały do budowy<br />
mocnej. Wskaźnik Rohrera u dziewcząt z grupy<br />
I ze środowiska miejskiego, jak i wiejskiego mieścił<br />
się w normie z tendencją do budowy smukłej. Natomiast<br />
u dziewcząt z grupy II wskaźnik ten znajdował<br />
się w górnych granicach normy z tendencją zwyżkową.<br />
U dziewcząt z grupy I i II ze środowiska miejskiego<br />
i wiejskiego zaobserwowano, że im większa<br />
gęstość ciała, tym mniejszy udział tkanki tłuszczowej<br />
57<br />
w budowie ciała. U dziewcząt ze środowiska wiejskiego<br />
zauważono większą gęstość ciała w stosunku<br />
do udziału tkanki tłuszczowej, co być może jest związane<br />
z ich aktywnością fizyczną i wykonywaniem<br />
znacznych prac w polu. Dziewczęta z grupy I i II<br />
ze środowiska miejskiego i wiejskiego mieszczą się<br />
w granicach normy. Jednakże u dziewcząt z grupy I ze<br />
środowiska wiejskiego wraz z wiekiem BMI maleje.<br />
DYSKUSJA<br />
Okres adolescencji jest etapem w życiu człowieka,<br />
kiedy dokonują się przeobrażenia dziecka w osobę<br />
dorosłą. Jest to z jednej strony końcowa faza dzieciństwa,<br />
a z drugiej – zaczątek wieku dojrzałego. Na<br />
przestrzeni tego krótkiego czasu zachodzą radykalne<br />
zmiany psychiczne i fizyczne, które umożliwiają jednostce<br />
podjęcie nowych zadań i ról społecznych właściwych<br />
dla człowieka dorosłego [13]. W tym okresie<br />
kształtują się też zachowania zdrowotne, które młodzi<br />
ludzie wniosą w dorosłe życie i które mogą być zasobami<br />
lub czynnikami ryzyka dla zdrowia. Podkreśla<br />
się, że negatywne wskaźniki zdrowia nie są<br />
w tym wieku tak wysokie, jak u dorosłych. Dlatego<br />
umiejętności, wiedza, przekonania i postawy wobec<br />
pozytywnych mierników zdrowia, takich jak rozwój<br />
fizyczny i jakość życia związana ze zdrowiem uzyskana<br />
w okresie adolescencji, będą decydowały o dalszym<br />
stylu życia i zdrowia w dorosłości [14].<br />
Problem zależności między wiekiem wystąpienia<br />
pierwszej miesiączki a proporcjami wagowo-<br />
-wzrostowymi od lat jest tematem wielu prac. Przedstawiane<br />
w literaturze naukowej badania koncentrują<br />
się na dwóch zagadnieniach: zależności między<br />
tempem dojrzewania a typem budowy ciała w okresie<br />
pokwitania oraz związkiem między wiekiem pierwszej<br />
menstruacji a proporcjami wagowo-wzrostowymi<br />
dorosłych kobiet.<br />
W typie budowy osób o różnym tempie dojrzewania<br />
istnieją różnice, które mogą być dostrzeżone<br />
zarówno przed pokwitaniem, jak i po jego zakończeniu<br />
[15]. Zauważono, że dziewczęta wcześnie<br />
rozpoczynające miesiączkowanie były wyższe<br />
i cięższe od późno dojrzewających również w wieku<br />
6, 7 i 9 lat, czyli przed możliwym do zaobserwowania<br />
wpływem skoku pokwitaniowego [15]. Również<br />
w starszych grupach wiekowych dziewczęta<br />
miesiączkujące były wyższe od równolatek jeszcze<br />
niemiesiączkujących.<br />
Związek między wiekiem menarche a masą ciała<br />
jest na tyle wyraźny, że stał się podstawą do wysunięcia<br />
przez Frischa i Revelle’a [11] hipotezy o istnieniu<br />
krytycznej masy ciała, która miałaby wywo-
Change language