Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy u rodzącej na ...
Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy u rodzącej na ...
Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy u rodzącej na ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Streszczenie<br />
<strong>Wpływ</strong> <strong>dodatniego</strong> <strong>posiewu</strong> z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> u <strong>rodzącej</strong><br />
<strong>na</strong> przebieg porodu, połogu i stan noworodka<br />
EWA ROMEJKO, KATARZYNA WIĘCH, SAADA AHMED, KRZYSZTOF CZAJKOWSKI<br />
dróg rodnych u kobiet ciężarnych mogą być przyczyną porodów przedwczesnych i poważnych powikłań infekcyjnych<br />
Zakażenia<br />
połogu oraz u noworodków. Obecność mikroorganizmów w pochwie może spowodować kolonizację <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong>. Dodatni wynik<br />
w<br />
z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> nie jest równoz<strong>na</strong>czny z zakażeniem górnego odcinka dróg rodnych i noworodka, ale zwiększa ryzyko<br />
<strong>posiewu</strong><br />
infekcyjnych u matki i dziecka. Celem pracy była oce<strong>na</strong> okołoporodowej kolonizacji <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> oraz jej wpływu<br />
powikłań<br />
przebieg porodu, połogu i stan noworodka. Badaniem objęto 165 rodzących w II Klinice Położnictwa i Ginekologii AM w War-<br />
<strong>na</strong><br />
Dodatni wynik <strong>posiewu</strong> wystąpił u 80 pacjentek – tworzyły one grupę badaną; u 85 pacjentek posiewy były jałowe – tworzyły<br />
szawie.<br />
grupę kontrolną. Porów<strong>na</strong>no wiek kobiet, rodność i wielkość ciąży w obu grupach. A<strong>na</strong>lizowano przebieg porodu i połogu oraz<br />
one<br />
noworodków. Stwierdzono, że obecność patogenów w wymazach z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> nie wpływa <strong>na</strong> przebieg porodu i połogu<br />
stan<br />
stan noworodka po urodzeniu. Skolonizowanie <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> mikroorganizmami chorobotwórczymi w czasie porodu nie jest<br />
oraz<br />
z zakażeniem, do rozwoju zakażenia przyczyniają się dodatkowe czynniki.<br />
równoz<strong>na</strong>czne<br />
Słowa kluczowe: posiew z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong>, poród, połóg<br />
Wstęp<br />
z<strong>na</strong>ny jest fakt, że zakażenia u kobiet ciężar-<br />
Ogólnie<br />
mogą być przyczyną porodów przedwczesnych. Od<br />
nych<br />
20. zakażenia paciorkowcowe Streptococcus beta-hae-<br />
lat<br />
i Streptococcus agalactiae u rodzących uz<strong>na</strong>wamolyticus<br />
są za istotną przyczynę zakażeń u matek i noworodków,<br />
ne<br />
do zwiększenia zachorowalności i umieral-<br />
prowadzącą<br />
[1, 2]. Prowadzo<strong>na</strong> profilaktyka zakażeń paciorkowności<br />
zwiększa ryzyko infekcji innymi bakteriami,<br />
cowych<br />
szczególności pałeczkami Gram-ujemnymi. Istotną spra-<br />
w<br />
pozostaje więc prawidłowe prowadzenie profilaktyki,<br />
wą<br />
ryzyko zakażeń septycznych wszelkimi pato-<br />
zmniejszające<br />
ge<strong>na</strong>mi.<br />
pracy była oce<strong>na</strong> okołoporodowej kolonizacji<br />
Celem<br />
<strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> oraz jej wpływu <strong>na</strong> przebieg porodu,<br />
<strong>ka<strong>na</strong>łu</strong><br />
połogu i stan noworodka.<br />
Materiał i metodyka<br />
objęto 165 rodzących w II Klinice Położ-<br />
Badaniem<br />
i Ginekologii AM w Warszawie, od maja do sierpnia<br />
nictwa<br />
roku, w wieku od 18 do 43 lat (średnio 29 lat, SD 4,48).<br />
2004<br />
ciąży określano z dokładnością co do<br />
Zaawansowanie<br />
stosując regułę Naegelego i wykorzystując wyniki<br />
tygodnia,<br />
ultrasonograficznych wyko<strong>na</strong>nych we wczesnej<br />
badań<br />
wynosiło ono od 27 do 41 tygodni (średnio 38,5 ty-<br />
ciąży;<br />
SD 2,30).<br />
godnia,<br />
pacjentkom bezpośrednio przy przyjęciu<br />
Wszystkim<br />
szpitala pobierano wymaz bakteriologiczny z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong><br />
do<br />
<strong>macicy</strong>: wynik uzyskiwano z pracowni po 48-72 go-<br />
<strong>szyjki</strong><br />
Profilaktyczną antybiotykoterapię – U<strong>na</strong>syn 1,2 g<br />
dzi<strong>na</strong>ch.<br />
co 8 godzin – wdrażano w przypadku odpływania<br />
dożylnie<br />
owodniowego powyżej 6 godzin. W trzech przypad-<br />
płynu<br />
klinicznie rozpoz<strong>na</strong>no infekcję wewnątrzmaciczną:<br />
kach<br />
dwóch przypadkach w trakcie stosowania U<strong>na</strong>synu – od-<br />
w<br />
pływanie płynu owodniowego 14 godzin, posiew przy przy-<br />
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa<br />
Candida albicans; w jednym przypadku z takim rozjęciu<br />
pacjentka została przyjęta do szpitala – odpłypoz<strong>na</strong>niem<br />
płynu owodniowego 4 godziny, posiew przy przywanie<br />
Escherichia coli. W przypadku uzyskania wyniku pojęciu<br />
przed ukończeniem ciąży stosowano antybiotykosiewu<br />
zgodnie z wynikiem antybiogramu.<br />
terapię<br />
posiewy uzyskano u 80 pacjentek, utworzyły<br />
Dodatnie<br />
grupę badaną; u 85 pacjentek posiewy były jałowe,<br />
one<br />
one grupę kontrolną. Porów<strong>na</strong>no wiek kobiet,<br />
utworzyły<br />
i wielkość ciąży w obu grupach. A<strong>na</strong>lizowano<br />
rodność<br />
porodu i połogu oraz stan noworodków. W a<strong>na</strong>-<br />
przebieg<br />
uwzględniono czas trwania poszczególnych okresów<br />
lizie<br />
i czas odpływania płynu owodniowego, sposób po-<br />
porodu<br />
stosowanie oksytocyny, wykonywane okołopororodu,<br />
zabiegi, utratę krwi, stosowanie antybiotyku, obecdowo<br />
zakażenia w czasie porodu (temperatura ciała rów<strong>na</strong><br />
ność<br />
powyżej 38 stopni Celsjusza, tachykardia matki po-<br />
lub<br />
100 uderzeń serca <strong>na</strong> minutę, tachykardia płodu powyżej<br />
160 uderzeń <strong>na</strong> minutę), masę noworodka oraz stan<br />
wyżej<br />
w 1. i 5. minucie po porodzie według skali Apgar.<br />
dziecka<br />
występowanie powikłań ciąży u tych<br />
Przea<strong>na</strong>lizowano<br />
w szczególności cukrzycy. Skontrolowano liczbę<br />
pacjentek,<br />
we krwi obwodowej, a także stężenie hemo-<br />
leukocytów<br />
i poziom hematokrytu w ciągu 24 godzin po poroglobiny<br />
W a<strong>na</strong>lizie przebiegu połogu ustalono wystąpienie<br />
dzie.<br />
ciepłoty ciała, obecność obrzęku rany po<br />
podwyższonej<br />
krocza lub po cięciu cesarskim, ewentualne wy-<br />
<strong>na</strong>cięciu<br />
zakażeń innych układów.<br />
stąpienie<br />
korelacji między dodatnim wynikiem<br />
Poszukiwano<br />
z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> a liczbą leukocytów, klinicznymi<br />
<strong>posiewu</strong><br />
infekcji w trakcie porodu a wystąpieniem zwyżki<br />
objawami<br />
ciała w połogu i zakażeniem rany oraz stosowa-<br />
ciepłoty<br />
profilaktyki antybiotykowej a wystąpieniem zakażeniem<br />
rany w połogu.<br />
nia
112<br />
uzyskane w obu grupach wyniki badań,<br />
Porównując<br />
test chi-kwadrat, test T-Studenta oraz obli-<br />
zastosowano<br />
czono współczynniki korelacji Pearso<strong>na</strong>.<br />
Wyniki badań<br />
Wyniki dodatnich posiewów przedstawiono w tabeli 1.<br />
Tabela 1<br />
Czynnik etiologiczny N %<br />
1 Escherichia coli 8 10,00<br />
2 Streptococcus faecalis 9 11,25<br />
3 Streptococcus agalactiae 12 15,00<br />
4 Pałeczki Gram-ujemne 3 3,75<br />
5 Prevotella bivia 4 5,00<br />
6 Candida glabrata 1 1,25<br />
7 Candida albicans 16 20,00<br />
8 Gardnerella vagi<strong>na</strong>lis 2 2,50<br />
9 2 czynniki etiologiczne 20 25,00<br />
10 > 2 czynników etiologicznych 5 6,25<br />
11 Łącznie 80 100<br />
E. Romejko, K. Więch, S. Ahmed, K. Czajkowski<br />
Tabela 2<br />
wiek matek był podobny w obu grupach<br />
Średni<br />
= 0,7109) i wynosił w grupie badanej 28,88 ± 4,37 lat, zaś<br />
(p<br />
grupie kontrolnej 29,14 ±4,61 lat. Pierwiastki stanowiły<br />
w<br />
48,75% (39) i 62,35% (53), p = 0,0807. W grupie<br />
odpowiednio<br />
było 40% (32), a w grupie kontrolnej 54,12% (46)<br />
badanej<br />
p = 0,0737.<br />
pierworódek,<br />
grupy nie różniły się pod względem wieku ciąży<br />
Obie<br />
chwili porodu (p = 0,5056), odpowiednio wynosił on 38,6<br />
w<br />
tygodni w grupie badanej i 38,4 ± 2,45 tygodni w gru-<br />
±2,15<br />
kontrolnej.<br />
pie<br />
grupie badanej w 4 przypadkach (5,0%) i w grupie<br />
W<br />
w 3 przypadkach (3,5%) ciąża była powikła<strong>na</strong><br />
kontrolnej<br />
(NS).<br />
cukrzycą<br />
stwierdzono istotnych statystyczne różnic między<br />
Nie<br />
pod względem czasu trwania poszczególnych<br />
grupami<br />
porodu i czasu trwania odpływania płynu owod-<br />
okresów<br />
Wyniki przedstawiono w tabeli 2 (w <strong>na</strong>wiasach<br />
niowego.<br />
podano maksymalne i minimalne czasy, w <strong>na</strong>-<br />
zwykłych<br />
kwadratowych podano wyniki uzyskane po wywiasach<br />
z grup pacjentek z odpływaniem płynu owodkluczeniu <br />
niowego powyżej 24 godzin).<br />
Grupa bada<strong>na</strong> Grupa kontrol<strong>na</strong><br />
I okres [godziny] 5,74 ± 2,57 (1-13) 5,97 ± 2,97 (2-18) p = 0,5965<br />
II okres [minuty] 26,44 ± 21,05 (5-127) 27,93 ± 27,81 (5-170) p = 0,6998<br />
III okres [minuty] 10,16 ± 7,87 (3-55) 9,19 ± 6,19 (2-45) p = 0,3787<br />
Odpływanie płynu owodniowego (godziny)<br />
Minimum 0 0<br />
Maksimum 186 (22) 408 (24)<br />
Średnio 7,96 (5,17) 14,24 (5,33)<br />
SD 21,42 (5,51) 58,16 (5,95) p = 0,3645 (0,8595)<br />
Tabela 3<br />
Masa noworodka [g] 3433,75 ± 601,27<br />
Grupa bada<strong>na</strong> Grupa kontrol<strong>na</strong><br />
(1840-5260)<br />
3486,79 ± 582,67<br />
(760-4460)<br />
Punktacja Apgar w 1 minucie [%]<br />
p = 0,5658<br />
39084 2 (2,5) 3(3,53) p = 0,7278<br />
4-7 5 (6,25) 6(7,06) p = 0,7951<br />
8-10 73 (91,25) 76(89,41) p = 0,6697<br />
Punktacja Apgar w 5 minucie [%]<br />
1-3 0 1 (1,17) –<br />
4-7 5 (6,25) 5 (5.89) p = 1,0000<br />
8-10 75 (93,75) 79 (92,94) p = 0,7951<br />
Tabela 4<br />
Grupa bada<strong>na</strong> Grupa kontrol<strong>na</strong><br />
Leukocyty [w tys. <strong>na</strong> 1ml] 13,82 ± 4,66 (4,7-36,3) 12,21 ± 3,46 (3,7-23,4) p = 0,0124<br />
Hemoglobi<strong>na</strong> [g <strong>na</strong> 100 ml] 11,35 ± 1,38 (7,7-14,0) 11,47 ± 1,27 (8,1-14,6) p = 0,5616<br />
Hematokryt [%] 33,29 ± 4,09 (24-45) 33,56 ± 3,67 (25-42) p = 0,6556
0,2<br />
0,18<br />
0,16<br />
0,14<br />
0,12<br />
0,1<br />
0,08<br />
0,06<br />
0,04<br />
0,02<br />
0<br />
<strong>Wpływ</strong> <strong>dodatniego</strong> <strong>posiewu</strong> z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> <strong>na</strong> przebieg porodu, połogu i stan noworodka 113<br />
grupie badanej 70 (87,5%) porodów odbyło się dro-<br />
W<br />
<strong>na</strong>tury, wyko<strong>na</strong>no 6 (7,5%) cięć cesarskich, a w 3<br />
gami<br />
(3,75%) poród ukończono za pomocą próż-<br />
przypadkach<br />
położniczego. W grupie kontrolnej odpowiednio<br />
niociągu<br />
(82,35%) pacjentek urodziło drogami <strong>na</strong>tury, u 10 kobiet<br />
70<br />
cesarskie cięcie (11,7%), zaś u 5 kobiet zasto-<br />
wyko<strong>na</strong>no<br />
próżnociąg położniczy (5,89%). Różnice nie były<br />
sowano<br />
statystycznie. Nie stwierdzono także istotnych<br />
z<strong>na</strong>mienne<br />
różnic w częstości stosowania oksytocyny.<br />
statystycznie<br />
wykonywania zabiegów okołoporodowych,<br />
Częstość<br />
jak wyłyżeczkowanie jamy <strong>macicy</strong>, ręczne wydo-<br />
takich<br />
łożyska i ręcz<strong>na</strong> kontrola jamy <strong>macicy</strong> była podob<strong>na</strong><br />
bycie<br />
obu grupach: 12 (15%) w grupie badanej i 16 (19%)<br />
w<br />
grupie kontrolnej, p = 0,6050.<br />
w<br />
grupie badanej średnia utrata krwi przy porodzie<br />
W<br />
404 ml (150-1200, SD 147,81) i nie różniła się z<strong>na</strong>-<br />
wynosiła<br />
od utraty krwi w grupie kontrolnej 433 ml (250-<br />
mienne<br />
SD 144,87), p = 0,1973.<br />
1000,<br />
trakcie porodu stosowano profilaktykę antybioty-<br />
W<br />
U<strong>na</strong>synem w 20 przypadkach (25%) w grupie badakową<br />
i w 19 (22,35%) w grupie kontrolnej. Inne antybiotyki<br />
nej<br />
w odpowiednio w 8 (10%) i 7 (8,24%) przypad-<br />
podawano<br />
Różnice nie były z<strong>na</strong>mienne statystyczne.<br />
kach.<br />
dotyczące noworodków przedstawiono w tabeli 3.<br />
Dane<br />
stwierdzono istotnych statystyczne różnic między<br />
Nie<br />
w zakresie masy ciała noworodków i ich stanu po<br />
grupami<br />
w 1. i 5. minucie według punktacji Apgar.<br />
urodzeniu<br />
poporodowe wyniki badań morfologii krwi<br />
A<strong>na</strong>lizując<br />
nie z<strong>na</strong>leziono istotnych statystycznie różnic<br />
obwodowej<br />
grupami. Wybrane wyniki przedstawiono w ta-<br />
pomiędzy<br />
beli 4.<br />
0,179<br />
0,07<br />
0,149<br />
0,069<br />
90,7%<br />
1 2 3 4<br />
1. Korelacje: 1 – współczynnik korelacji między dodatnim<br />
Ryc.<br />
<strong>posiewu</strong> z ka<strong>na</strong>ł <strong>szyjki</strong> a liczbą leukocytów we krwi ob-<br />
wynikiem<br />
w połogu; 2 – współczynnik korelacji między kliniczwodowej<br />
objawami infekcji w czasie porodu a wystąpieniem zwyżki<br />
nymi<br />
ciała w połogu; 3 – współczynnik korelacji między wys-<br />
ciepłoty<br />
klinicznych objawów infekcji w trakcie porodu a zakażetąpieniem<br />
rany; 4 – współczynnik korelacji między stosowaniem proniem<br />
antybiotykowej a wystąpieniem zakażenia rany w połogu<br />
filaktyki<br />
ciepłoty ciała w połogu odnotowano u 5 pac-<br />
Zwyżkę<br />
(6,25%) w grupie badanej i u 4 pacjentek (4,71%)<br />
jentek<br />
grupie kontrolnej, p = 0,5555. Zakażenie rany stwierdzo-<br />
w<br />
u 2 pacjentek – po jednej w każdej grupie. U pacjentki<br />
no<br />
grupie badanej w posiewie przedporodowym wyhodo-<br />
w<br />
Escherichię coli. U 2 gorączkujących pacjentek w gruwano<br />
badanej rozpoz<strong>na</strong>no infekcję górnych dróg oddechopiewych.<br />
stwierdzono korelacji między dodatnim wynikiem<br />
Nie<br />
z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> a liczbą leukocytów we krwi ob-<br />
<strong>posiewu</strong><br />
w połogu [1]. Nie wykazano także związku kliwodowej<br />
objawów infekcji w trakcie porodu z zakażeniem<br />
nicznych<br />
[3]. Natomiast korelacja pomiędzy klinicznymi obja-<br />
rany<br />
infekcji w czasie porodu a wystąpieniem zwyżki<br />
wami<br />
ciała w połogu [2] oraz korelacja pomiędzy stoso-<br />
ciepłoty<br />
profilaktyki antybiotykowej a wystąpieniem zawaniem<br />
rany w połogu [4] zbliżają się do z<strong>na</strong>mienności<br />
każenia<br />
i być może <strong>na</strong> większym materiale udałoby<br />
statystycznej<br />
taką zależność wykazać. Wyniki przedstawiono <strong>na</strong> ry-<br />
się<br />
1. cinie<br />
Dyskusja<br />
florę bakteryjną pochwy opisywano w piś-<br />
Prawidłową<br />
wielokrotnie, ale <strong>na</strong>dal termin ten wydaje się<br />
miennictwie<br />
precyzyjny [3], stan fizjologiczny różni się bowiem<br />
mało<br />
niez<strong>na</strong>cznie od stanu patologicznego. W pochwie<br />
bardzo<br />
po<strong>na</strong>d 100 rodzajów bakterii. Prawidłową bioce-<br />
wykryto<br />
pochwy stanowią tlenowe i beztlenowe pałeczki<br />
nozę<br />
mlekowego, zwłaszcza Lactobacillus acidophilus,<br />
kwasu<br />
fermentum, L. plantarum, L. brevis, L. jenseni, L. casei,<br />
L.<br />
cate<strong>na</strong>forme, L. debrueckii, L. salivarius. W pochwie<br />
L.<br />
również inne rodzaje bakterii, w tym Staphylo-<br />
występują<br />
coccus, Corynebacterium, Streptococcus, Enterococcus,<br />
Gardnerella, Escherichia, Klebsiella, Clostri-<br />
Bacteroides,<br />
Fusobacterium, Listeria. Średnia liczba bakterii w wydium,<br />
pochwy wynosi około 1 000 000 w mililitrze, przy<br />
dzielinie<br />
po<strong>na</strong>d połowę stanowi flora beztlenowa.<br />
czym<br />
dy<strong>na</strong>micznej równowagi między komen-<br />
Zakłócenie<br />
bakteriami pochwy prowadzi do patologicznego<br />
salnymi<br />
wybranego szczepu i w tym sensie każdy z gatun-<br />
wzrostu<br />
normalnej flory pochwy może być czynnikiem etioków<br />
zapalenia. Większy potencjał chorobotwórczy<br />
logicznym<br />
bakterie beztlenowe [3]. W ciąży fizjologicznej<br />
wykazują<br />
do postępującej domi<strong>na</strong>cji bakterii tlenowych<br />
dochodzi<br />
pochwie i utrzymywania w niej niskiego pH.<br />
w<br />
pojedynczych kolonii gatunku, który ce-<br />
Wykrycie<br />
się patogennością i zwykle nie jest postrzegany jako<br />
chuje<br />
flora pochwy (Escherichia coli, Klebsiella sp.,<br />
prawidłowa<br />
agalactiae, Candida albicans) nie jest jedno-<br />
Streptococcus<br />
z rozpoz<strong>na</strong>niem zapalenia o tej etiologii. Inforz<strong>na</strong>czne<br />
taką <strong>na</strong>leży zinterpretować łączne z danymi kliniczmację <br />
nymi.<br />
prawie połowy pacjentek izolowano z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong><br />
U<br />
bezpośrednio przy przyjęciu do szpitala celem od-<br />
bakterie<br />
porodu, jed<strong>na</strong>kże częstość występowania zakażeń<br />
bycia<br />
nie dotyczy co drugiej kobiety, nieza-<br />
okołoporodowych<br />
od stosowanej antybiotykoterapii. Antybiotyk wproleżnie<br />
bowiem profilaktycznie z częstością do 25%.<br />
wadzano<br />
bakteryj<strong>na</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> różni się u większości<br />
Flora<br />
od flory bakteryjnej pochwy [4]. W szyjce dominują<br />
kobiet<br />
beztlenowe izolowane <strong>na</strong>wet do 90%. Liczba ga-<br />
formy<br />
tunków występujących w ka<strong>na</strong>le <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> zależy od
114<br />
populacji, fazy cyklu miesiączkowego oraz orga-<br />
badanej<br />
zasiedlających pochwę. Zazwyczaj z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong><br />
nizmów<br />
jest jeden szczep bakterii – u około 50% ba-<br />
izolowany<br />
[5]. Obserwuje się zmienność flory bakteryjnej w<br />
danych<br />
pobieranych w kilkudniowych odstępach – od<br />
posiewach<br />
do 8 gatunków u tej samej kobiety [6]. Największa<br />
0<br />
bakterii w ka<strong>na</strong>le <strong>szyjki</strong> jest w odległości do<br />
koncentracja<br />
mm od ujścia zewnętrznego.<br />
5<br />
pochwy i biocenoza <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> jest po-<br />
Biocenoza<br />
w populacji, ale róż<strong>na</strong> w poszczególnych przypaddob<strong>na</strong><br />
[4, 5]. kach<br />
i pierwotniaki nigdy nie stanowią <strong>na</strong>turalnej<br />
Grzyby<br />
<strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong>, chociaż mogą być z niej izolo-<br />
flory<br />
gdy występują w pochwie [7]. W sporadycznych przywane,<br />
moż<strong>na</strong> wykryć <strong>na</strong>wet saprobionty glebowe [8].<br />
padkach<br />
<strong>na</strong>turalne mechanizmy obronne zmniejszające<br />
Istnieją<br />
rozwoju zakażenia w obrębie <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong>. Na-<br />
ryzyko<br />
gruczołowy utrudnia przyleganie bakterii [9], ale<br />
błonek<br />
cieńszy jest mniej odporny <strong>na</strong> działanie czynników<br />
jako<br />
Różnica kwasowości pochwy i <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong><br />
szkodliwych.<br />
4,0-4,5 i 7,0-7,5) zmniejsza szansę <strong>na</strong> zaka-<br />
(odpowiednio<br />
wstępujące <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong>, podobnie jak śluz szyjżenie<br />
działa unieruchamiająco <strong>na</strong> bakterie. Istnieją również<br />
kowy<br />
swoiste i nieswoiste mechanizmy obronne w obrębie<br />
inne<br />
<strong>macicy</strong> [10].<br />
<strong>szyjki</strong><br />
w obrębie <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> u ciężarnej prowa-<br />
Zakażenia<br />
mogą do zapalenia owodni, przedwczesnego odpłydzić<br />
płynu owodniowego, poronienia, zakażenia wewwania<br />
porodu przedwczesnego, zakażenia okonątrzmacicznego,<br />
u położnicy i noworodka [11].<br />
łoporodowego<br />
prognozowaniu zagrożenia przebiegu ciąży przez<br />
W<br />
wstępujące nie jest istot<strong>na</strong> żad<strong>na</strong> nieprawidło-<br />
zakażenie<br />
biocenozy pochwy. Oce<strong>na</strong> stopnia czystości pochwy<br />
wość<br />
jest równoz<strong>na</strong>cz<strong>na</strong> z zakażeniem i nie może być pod-<br />
nie<br />
do wdrażania leczenia przeciwbakteryjnego.<br />
stawą<br />
obserwowano wpływu obecności patogenów w ka-<br />
Nie<br />
<strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> <strong>na</strong> przebieg porodu, rodzaj porodu,<br />
<strong>na</strong>le<br />
i liczbę interwencji okołoporodowych. Stan dziecka<br />
rodzaj<br />
urodzeniu również nie ma związku wyłącznie ze sko-<br />
po<br />
<strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong>. Szereg innych czynlonizowaniem<br />
stanowi o przejściu kolonizacji w stan zakażenia,<br />
ników<br />
u matki, jak i u płodu.<br />
zarówno<br />
biocenozy pochwy, w którym spadkowi liczeb-<br />
Stan<br />
pałeczek kwasu mlekowego towarzyszy bujny rozwój<br />
ności<br />
bakterii beztlenowych (Gardnerella vagi<strong>na</strong>lis) przy<br />
szeregu<br />
braku wykładników stanu zapalnego okreś-<br />
jednoczesnym<br />
jako bakteryjną waginozę. Jest powszechnie spotylamy<br />
nieprawidłowym stanem pochwy, będącym <strong>na</strong>jkanym<br />
przyczyną upławów [12]. Bakteryj<strong>na</strong> waginoza<br />
częstszą<br />
wpływać niekorzystnie <strong>na</strong> przebieg ciąży. U 23% ko-<br />
może<br />
z bakteryjną waginozą izolowano bakterie z płynu<br />
biet<br />
uzyskanego drogą amniopunkcji w stosunku<br />
owodniowego<br />
10% kobiet z prawidłową florą bakteryjną pochwy [12].<br />
do<br />
wewnątrzmaciczne występowało u 3,7% kobiet<br />
Zakażenie<br />
bakteryjną waginozą i u 1,4% z prawidłową florą bakte-<br />
z<br />
U kobiet tych trzykrotnie częściej występowało zaryjną.<br />
E. Romejko, K. Więch, S. Ahmed, K. Czajkowski<br />
błon płodowych, zaś częstość występowania pokażenie<br />
przedwczesnych wzrastała dwukrotnie, a ryzyko<br />
rodów<br />
zapalenia endometrium – prawie czterokrotnie<br />
połogowego<br />
Leczenie bakteryjnej waginozy zmniejsza częstość wys-<br />
[13].<br />
porodów przedwczesnych o 50% [14].<br />
tępowania<br />
czynniki etiologiczne zakażenia wewnątrz-<br />
Najczęstsze<br />
to Bacteroides (25%), paciorkowce (25%,<br />
macicznego<br />
tym 12% z grupy B), Escherichia coli (10%), inne pałeczki<br />
w<br />
(10%). U 2/3 ciężarnych z zakażeniem wew-<br />
Gram-ujemne<br />
z każdej próbki płynu izoluje się 2 lub<br />
nątrzowodniowym<br />
szczepy bakterii. W <strong>na</strong>szym materiale <strong>na</strong>jczęściej<br />
więcej<br />
Streptococcus agalactiae (15%), <strong>na</strong>stępnie Strep-<br />
izolowano<br />
faecalis (11%) i Escherichia coli (10%).<br />
tococcus<br />
Streptococcus agalactiae (Group B Strepto-<br />
Zakażenie<br />
– GBS) u człowieka zostało po raz pierwszy opisane<br />
coccal<br />
1938 roku przez Frya donoszącego o ciężkiej posocznicy<br />
w<br />
połogu. w<br />
GBS zwiększa również chorobowość i umie-<br />
Zakażenie<br />
noworodków [1]. Wyróżnia się dwie postacie:<br />
ralność<br />
wczesnym – do 7. doby i późnym – powyżej 7. doby po-<br />
o<br />
przy czym 85% infekcji u noworodka ujawnia się<br />
czątku,<br />
Niektórzy wyróżniają również postać o bardzo<br />
wcześnie.<br />
początku – powyżej 3. miesiąca życia [1].<br />
późnym<br />
Population-Based Comparison of Strategies to Pre-<br />
A<br />
Early-Onset Group B Streptococcal Disease in Neovent<br />
to badanie mające <strong>na</strong> celu porów<strong>na</strong>nie skuteczności<br />
<strong>na</strong>tes<br />
skryningu w stosunku do kwalifikacji klinicznej<br />
aktywnego<br />
ryzyka w zapobieganiu zakażeniu GBS [15]. A<strong>na</strong>lizą<br />
grup<br />
629 912 porodów (żywe urodzenia), z czego 5144<br />
objęto<br />
wybrano do badania. Stwierdzono 312 przy-<br />
przypadków<br />
infekcji u noworodka. U kobiet, u których przepropadków<br />
badanie przesiewowe między 35. a 37. t.c. i <strong>na</strong>wadzono<br />
profilaktykę okołoporodową, ryzyko infekcji GBS<br />
stępową<br />
noworodka było mniejsze niż u kwalifikowanych do<br />
u<br />
antybiotykowej <strong>na</strong> podstawie danych klinicznych.<br />
terapii<br />
się więc wniosek, że skryning w kierunku GBS<br />
Nasuwa<br />
większości infekcji u noworodka. Kolonizacja<br />
zapobiega<br />
u 10-30% ciężarnych [1]. Występowanie koloni-<br />
występuje<br />
GBS ma <strong>na</strong>jwiększe z<strong>na</strong>czenie w ostatnich 5 tygodzacji<br />
ciąży. niach<br />
również przypadki zakażenia wewnątrzowod-<br />
Opisano<br />
i zapalenia błon płodowych <strong>na</strong> tle grzybiczym,<br />
niowego<br />
podobnie jak w zakażeniach bakteryjnych, do in-<br />
gdzie<br />
może dojść przy zachowanych bło<strong>na</strong>ch płodowych.<br />
fekcji<br />
rozwojowi sprzyja obecność ciał obcych (szew szyj-<br />
Jej<br />
pessarium). Zakażenie Candida może być przyczyną<br />
kowy,<br />
czynności skurczowej niepoddającej się<br />
przedwczesnej<br />
tokolitycznemu. Istnieje ryzyko wrodzonej grzy-<br />
leczeniu<br />
u noworodka. Częściej dochodzi do śródporodowej<br />
bicy<br />
noworodka przez grzyby rosnące w pochwie<br />
kolonizacji<br />
matki. Umiarkowa<strong>na</strong> i dużego stopnia kolonizacja poch-<br />
u<br />
grzybami z rodzaju Candida nie wpływa niekorzystnie<br />
wy<br />
przebieg ciąży i porodu. W <strong>na</strong>szym materiale koloni-<br />
<strong>na</strong><br />
Candida albicans stanowiła 20%.<br />
zacja<br />
przypadku kolonizacji pochwy innymi grzybami niż<br />
W<br />
albicans w II trymestrze ciąży stwierdzono częst-<br />
Candida
<strong>Wpływ</strong> <strong>dodatniego</strong> <strong>posiewu</strong> z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> <strong>na</strong> przebieg porodu, połogu i stan noworodka 115<br />
ale nieistotne statystyczne występowanie przedwczes-<br />
sze,<br />
odpływania płynu owodniowego i porodu przednego <br />
wczesnego.<br />
grzybami nie wpływa niekorzystnie <strong>na</strong><br />
Kolonizacja<br />
masę urodzeniową noworodka i jego zdrowie.<br />
Wnioski<br />
Kolonizacja <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> potencjalnie cho-<br />
1)<br />
bakteriami lub grzybami dotyczy<br />
robotwórczymi<br />
połowy pacjentek rodzących.<br />
prawie<br />
Obecność patogenów w wymazach z <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> nie<br />
2)<br />
<strong>na</strong> przebieg porodu i połogu oraz stan nowo-<br />
wpływa<br />
po urodzeniu.<br />
rodka<br />
Skolonizowanie <strong>ka<strong>na</strong>łu</strong> <strong>szyjki</strong> mikroorganizmami cho-<br />
3)<br />
w czasie porodu nie jest równoz<strong>na</strong>czne<br />
robotwórczymi<br />
zakażeniem, do rozwoju zakażenia przyczyniają się<br />
z<br />
czynniki.<br />
dodatkowe<br />
Piśmiennictwo<br />
El 1.Beitune P., Duarte G., Leite Maffei C.M. (2005) Coloni-<br />
[1]<br />
by Streptococcus agalactiae During Preg<strong>na</strong>ncy:<br />
zation<br />
and Peri<strong>na</strong>tal Prognosis, BJID 9(3): 276-282.<br />
Mater<strong>na</strong>l<br />
McKen<strong>na</strong> D.S., Matson S., Northern I. (2003) Mater<strong>na</strong>l group<br />
[2]<br />
streptococcal (GBS) genital tract colonization at term in<br />
B<br />
who have asymptomatic GBS bacteriuria. Infect. Dis.<br />
women<br />
Gynecol. 11: 203-207.<br />
Obstet.<br />
Pawlaczyk M., Słomko Z., Drews K. (2003) Biocenoza kobie-<br />
[3]<br />
<strong>na</strong>rządów płciowych, Klin. Peri<strong>na</strong>t. Gin. 37: 34-39.<br />
cych<br />
Bartlett J.G., Moon N.E.,Goldstein P.R. et al. (1978) Cervical<br />
[4]<br />
vagi<strong>na</strong>l bacterial flora: ecologic niches in the female<br />
and<br />
genital tract, Am. J. Obstet. Gynecol. 130: 658-661.<br />
lower<br />
[5] Sparks R.A., Purrier B.G.A., Watt P.J., Elstein M. (1977)<br />
of the cervix and uterus, Br. J. Obstet. Gynecol.<br />
Bacteriology<br />
701-704.<br />
84:<br />
Landgren B.M., Ljung-Waldstrom A., Wikborn C. et al. (1984)<br />
[6]<br />
findings in genital secretion from seven healthy<br />
Microbial<br />
couples, Med. Microbiol. Immunol. 173: 179-185.<br />
fertile<br />
Boeke A.J.P., Dekker J.H., Peerbooms P.G.H. (1993) A com-<br />
[7]<br />
of yield from cervix versus vagi<strong>na</strong> for culturing<br />
parison<br />
albicans and Trichomo<strong>na</strong>s vagi<strong>na</strong>lis, Genitourin<br />
Candida<br />
69: 41-43.<br />
Med.<br />
Kem<strong>na</strong> M.E., Neri R.C., Ali R., Salkin I.F. (1994) Cokeromyces<br />
[8]<br />
a Mucoraceous Zygomycete rarely isolated in<br />
recurvatus,<br />
laboratories, J. Clin. Microbiol. 32: 843-845.<br />
clinical<br />
Gompel C., Silvenberg S.G. Pathology in obstetrics and gy-<br />
[9]<br />
J.B.Lippincott Company, London, Mexico City,<br />
necology,<br />
York, St.Louis, Sao Paulo, Sydney, 1985: 66-88.<br />
New<br />
Jakóbisiak M.: Immunologia, Wydawnictwo Naukowe PWN,<br />
[10]<br />
1995: 208-239.<br />
Warszawa<br />
Freji B.J., i wsp. (1994): w Avery G.B., Fletcher M.A., Mac-<br />
[11]<br />
M.G. (eds), Neo<strong>na</strong>tology, Philadelphia, Lippincottt,<br />
Do<strong>na</strong>ld<br />
1095.<br />
Eischenbach D., Hillier S., Critchlow C. (1988) Diagnosis and<br />
[12]<br />
manifestations of bacterial vaginosis, Am. J. Obstet.<br />
clinical<br />
158: 819.<br />
Gynecol.<br />
Pawlaczyk M., Drews K., Słomko Z. (2003) Zapalenie sromu,<br />
[13]<br />
i <strong>szyjki</strong> <strong>macicy</strong> i bakteryj<strong>na</strong> waginoza, Klin. Peri<strong>na</strong>t.<br />
pochwy<br />
37: 40-71.<br />
Gin.<br />
McGregor J., French J.: Bacterial vaginosis in preg<strong>na</strong>ncy.<br />
[14]<br />
Technical Bulletin 1996, 226,7.<br />
ACOG<br />
Schrag S.J. i wsp. (2002) A Population-Based Comparison of<br />
[15]<br />
to Prevent Early-Onset Group B Streptococcal<br />
Strategies<br />
J Ewa Romejko<br />
Disease in Neo<strong>na</strong>tes, NEJM 347: 233-239.<br />
Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii<br />
II<br />
Uniwersytet Medyczny<br />
Warszawski<br />
Warszawa, ul. Karowa 2<br />
00-315<br />
ewamariar@wp.pl<br />
e-mail:<br />
influence of positive cervical culture in preg<strong>na</strong>nt women being in labor<br />
The<br />
the course of delivery, puerperium and neo<strong>na</strong>te<br />
on<br />
infections of genital tracts in preg<strong>na</strong>nt women may cause preterm delivery and serious infections in puerperium and in neo<strong>na</strong>tes.<br />
The<br />
presence of microorganisms in vagi<strong>na</strong> may cause the colonization of the cervix. Positive cervical culture is not equal with the<br />
The<br />
of upper genital tracts and neo<strong>na</strong>tes, but may consequently cause such situation. The aim of our study was to investigate<br />
infection<br />
meaning of the positive cervical culture on the course of delivery, puerperium and neo<strong>na</strong>tes. We examine 165 preg<strong>na</strong>nt women<br />
the<br />
in the II Department of Obstetric and Gynecology Warsaw Medical University and nearly half of them being in labor had<br />
delivered<br />
cervical culture. The time and the complications of labor and puerperium as well as neo<strong>na</strong>te status were similar in group of<br />
positive<br />
women having cervix colonized and the group with the absence of pathological microorganisms.<br />
Key words: cervical culture, labor puerperium