Regulacje prawne odpowiedzialności karnej lekarza w perinatologii
Regulacje prawne odpowiedzialności karnej lekarza w perinatologii
Regulacje prawne odpowiedzialności karnej lekarza w perinatologii
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 3, 231-234, 2009<br />
<strong>Regulacje</strong> <strong>prawne</strong> <strong>odpowiedzialności</strong> <strong>karnej</strong> <strong>lekarza</strong><br />
w <strong>perinatologii</strong><br />
Klinika Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku<br />
STEFAN JAWORSKI<br />
Streszczenie<br />
Nieznajomość przepisów prawnych dających podstawę do pociągnięcia lekarzy do <strong>odpowiedzialności</strong> <strong>karnej</strong> tworzy u nich przeświadczenie,<br />
że niezależnie od jakości wykonywanych usług medycznych, pozostaną oni bezkarni w swej działalności lekarskiej. W pracy<br />
syntetycznie przedstawiono granice <strong>odpowiedzialności</strong> <strong>karnej</strong> <strong>lekarza</strong> za popełniony błąd medyczny w <strong>perinatologii</strong>.<br />
Słowa kluczowe: błąd lekarski, odpowiedzialność karna <strong>lekarza</strong><br />
Wstęp<br />
Coraz częściej w środkach masowego przekazu nagłaśniane<br />
są bulwersujące społeczeństwo informacje dotyczące<br />
błędów lekarskich. Postępująca komercjalizacja usług<br />
medycznych i związane z tym wysokie koszty leczenia<br />
skłaniają niezadowolonych pacjentów do żądania zadośćuczynienia<br />
za doznaną krzywdę na zdrowiu lub życiu. Jest<br />
to wynikiem wzrastającej świadomości i znajomości prawa<br />
przez społeczeństwo. Przyczynia się do tego również duża<br />
migracja ludności w poszukiwaniu pracy w krajach zachodnich,<br />
a zwłaszcza w USA, gdzie od lat w codziennej<br />
prasie zamieszczane są reklamy kancelarii prawnych,<br />
prowadzących sprawy dotyczące błędów lekarskich. Dla<br />
przykładu w polskojęzycznym „Nowym Dzienniku” wydawanym<br />
w Nowym Jorku zamieszczane są reklamy<br />
następującej treści: „43,9 miliona dolarów dla dziecka<br />
z uszkodzeniem mózgu na skutek błędu lekarskiego. Błędy<br />
lekarskie: mózgowe porażenie dziecięce, uszkodzenie<br />
ramienia dziecka podczas porodu. Błędy popełnione przez<br />
lekarzy, szpitale lub dentystów…” (Nowy Dziennik, November<br />
6-7-2004). Ten przykład reklam kancelarii adwokackich<br />
przenoszony jest również i na polski grunt przez<br />
naszych obywateli przyjeżdżających lub powracających<br />
do kraju. Pojawiają się też w Polsce kancelarie <strong>prawne</strong><br />
oferujące usługi w sprawach roszczeń odszkodowawczych<br />
za błędy lekarskie. Obserwując wypowiedzi przed kamerami<br />
telewizyjnymi lekarzy oskarżonych o zaniedbania<br />
w opiece nad pacjentami można jednoznacznie stwierdzić,<br />
że stopień znajomości prawa medycznego w środowisku<br />
lekarskim jest zastraszająco niski.<br />
Ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi.<br />
W bardzo wielu przypadkach mogłoby nie dojść do popełnienia<br />
błędu lekarskiego, gdyby znajomość obowiązującego<br />
prawa medycznego i standardów postępowania<br />
w trakcie wykonywania czynności lekarskich była zadowalająca.<br />
Skargi na działania lekarzy<br />
Liczba skarg pacjentów zgłaszanych do rzeczników<br />
<strong>odpowiedzialności</strong> zawodowej Izb Lekarskich i sądów<br />
powszechnych zwiększa się, a odsetek orzekanych kar<br />
wzrasta o 20-30% rocznie [19]. Znaczna część skarg trafia<br />
do rzeczników pacjenta powołanych przez NFZ. Prof.<br />
Z. Czarnecki, Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej<br />
stwierdził, że „Wśród rzeczników <strong>odpowiedzialności</strong><br />
zawodowej panuje powszechne przekonanie, że do wielu<br />
spraw by nie doszło, gdyby nie naganne zachowanie <strong>lekarza</strong>.<br />
Takie zachowania, z powodu których pacjenci poczuli<br />
się dotknięci lub obrażeni. Zachowania – mówiąc oględnie<br />
– odbiegające od powszechnie przyjętych norm” [17].<br />
Przyrzeczenie lekarskie<br />
Często zdarza się, że lekarze nie pamiętają o treści<br />
przyrzeczenia lekarskiego, zawartego w Kodeksie etyki<br />
lekarskiej, które zobowiązuje każdego <strong>lekarza</strong> do sumiennego<br />
wykonywania swoich obowiązków, służenia życiu<br />
i zdrowiu ludzkiemu, niesienia pomocy chorym oraz<br />
strzeżenia godności stanu lekarskiego [8].<br />
Błąd lekarski<br />
Każdy lekarz ma obowiązek postępowania medycznego<br />
zgodnego zarówno ze sztuką lekarską, jak i obowiązującymi<br />
przepisami prawnymi aby nie narazić się na popełnianie<br />
błędów w procesie leczniczym, a tym samym na<br />
odpowiedzialność karną, cywilną i zawodową. Podstawową<br />
zasadą jest dokładne informowanie pacjenta o planowanym<br />
postępowaniu diagnostycznym i leczniczym. Lekarz<br />
w swojej pracy narażony jest na popełnienie błędu<br />
i tylko od niego będzie zależało, czy swoim postępowaniem<br />
będzie stwarzał zagrożenie dla życia i zdrowia<br />
swoich pacjentów, czy też gwarantował im bezpieczną<br />
opiekę.<br />
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 1952 r. nr<br />
IK 254/52/III „błąd lekarski jest to błędne z punktu widzenia<br />
naukowego rozpoznanie i leczenie, będące wynikiem<br />
braku wiadomości wymaganych od każdego <strong>lekarza</strong> lub<br />
braku należytej staranności, przy zachowaniu której nie<br />
nastąpiłyby skutki ujemne dla zdrowia lub życia chorego.<br />
Miernikiem zgodności postępowania <strong>lekarza</strong> ze stanem
232<br />
nauki powinny być aktualne wymagania wiedzy lekarskiej,<br />
możliwe do zastosowania w dostępnych lekarzowi warunkach”.<br />
Definicja ta pozostaje w dalszym ciągu aktualna.<br />
Można wyróżnić cztery rodzaje błędu lekarskiego<br />
[2, 4, 7, 10, 12 ,14]:<br />
•błąd diagnostyczny polegający na wadliwej ocenie<br />
stanu zdrowia pacjenta i nieprawidłowym rozpoznaniu<br />
choroby, co w konsekwencji prowadzi do podjęcia<br />
nieskutecznej terapii,<br />
•błąd terapeutyczny polegający na stosowaniu leczenia<br />
niezgodnego z obowiązującymi zasadami,<br />
•błąd techniczny polegający na niewłaściwym wykonaniu<br />
badania bądź zabiegu operacyjnego,<br />
•błąd organizacyjny polegający na naruszeniu zasad<br />
ustalonej struktury organizacyjnej w ochronie zdrowia,<br />
bądź w zakładzie leczniczym oraz dotyczący kompetencji<br />
personelu medycznego i przepływu informacji.<br />
W literaturze wyróżnia się też inne rodzaje klasyfikacji<br />
błędów lekarskich, według kryterium podmiotowo przedmiotowego<br />
jest to błąd decyzyjny, wykonawczy, organizacyjny<br />
i opiniodawczy [1].<br />
Odpowiedzialność karna <strong>lekarza</strong><br />
Odpowiedzialność karna <strong>lekarza</strong> może być rozpatrywana<br />
w ramach art. 160 § 1, 2 i 3 kodeksu karnego tj. za<br />
przestępstwo narażenia pacjenta na bezpośrednie niebezpieczeństwo<br />
utraty życia bądź uszczerbku na zdrowiu<br />
popełnionego z winy umyślnej bądź nieumyślnej. Jednakże<br />
przyjmuje się, iż co do istoty, błąd lekarski może być<br />
popełniony jedynie z winy nieumyślnej. Ma to miejsce<br />
wówczas, kiedy sprawca nie mając zamiaru popełnienia<br />
czynu zabronionego, popełnia go jednak na skutek niezachowania<br />
ostrożności wymaganej w danych okolicznościach,<br />
mimo że możliwość popełnienia tego czynu<br />
przewidywał albo mógł przewidzieć.<br />
Treść art. 160 kk jest następująca:<br />
§ 1. Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo<br />
utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,<br />
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.<br />
§ 2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą<br />
narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia<br />
wolności od 3 miesięcy do lat 5.<br />
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa<br />
nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia<br />
wolności albo pozbawienia wolności do roku.<br />
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na<br />
wniosek pokrzywdzonego.<br />
Wina nieumyślna zawiera w sobie dwie formy: lekkomyślność<br />
i niedbalstwo. Lekkomyślność ma miejsce wówczas,<br />
gdy sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu<br />
zabronionego lecz bezpodstawnie przypuszcza, że tego<br />
uniknie. Niedbalstwo zachodzi wówczas, gdy sprawca<br />
możliwości popełnienia czynu zabronionego nie przewiduje,<br />
choć powinien i może to przewidzieć [15].<br />
S. Jaworski<br />
Przestępstwo narażenia pacjenta na bezpośrednie niebezpieczeństwo<br />
utraty życia bądź ciężkiego uszczerbku na<br />
zdrowiu może być popełnione jedynie przez osobę mającą<br />
obowiązek troszczenia się o osobę narażoną na niebezpieczeństwo,<br />
a taką osobą niewątpliwie jest lekarz w szpitalu.<br />
Przestępstwo to jest popełnione z chwilą narażenia,<br />
chociażby osoba narażona nie doznała żadnej krzywdy<br />
[9]. Czyn ten może być popełniony zarówno przez działanie,<br />
jak i zaniechanie, np. błędne rozpoznanie choroby<br />
i podjęcie nieskutecznej terapii bądź też zaniechanie<br />
właściwej diagnostyki i niepodjęcie żadnych działań leczniczych<br />
przez <strong>lekarza</strong> wobec chorego, który w danym<br />
momencie wymaga podjęcia natychmiastowych działań.<br />
Kolejną grupą przepisów kodeksu karnego, określających<br />
możliwość pociągnięcia <strong>lekarza</strong> do <strong>odpowiedzialności</strong><br />
<strong>karnej</strong>, są artykuły 152, 153 i 154, które chronią życie<br />
i zdrowie kobiety ciężarnej oraz nierozerwalnie z tym<br />
związane życie dziecka poczętego, a także prawo kobiety<br />
ciężarnej do dziecka [9].<br />
Art. 152 kk (Przerwanie ciąży za zgodą)<br />
§ 1. Kto za zgodą kobiety przerywa jej ciążę z naruszeniem<br />
przepisów ustawy, podlega karze pozbawienia wolności<br />
do lat 3.<br />
§ 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej<br />
pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów<br />
ustawy lub ją do tego nakłania.<br />
§ 3. Kto dopuszcza się czynu określonego w §1 lub 2, gdy<br />
dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego<br />
życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega<br />
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 6.<br />
Art. 153 kk (Przerwanie ciąży bez zgody)<br />
§ 1. Kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub<br />
w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo przemocą,<br />
groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza<br />
kobietę ciężarną do przerwania ciąży, podlega karze<br />
pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.<br />
§2. Kto dopuszcza się czynu określonego w §1, gdy dziecko<br />
poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia<br />
poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze<br />
pozbawienia wolności od roku do lat 10.<br />
Art. 154 kk (Śmierć kobiety ciężarnej)<br />
§ 1. Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 152 § 1<br />
lub 2 jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca podlega<br />
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.<br />
§ 2. Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 152 § 3<br />
lub w art. 153 jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca<br />
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.<br />
Dopuszczalne przez cytowaną ustawę możliwości<br />
przerwania ciąży, która może być dokonana wyłącznie<br />
przez <strong>lekarza</strong> mają miejsce, gdy:<br />
1) ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety<br />
ciężarnej,<br />
2) badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne<br />
wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego
<strong>Regulacje</strong> <strong>prawne</strong> <strong>odpowiedzialności</strong> <strong>karnej</strong> <strong>lekarza</strong> w <strong>perinatologii</strong> 233<br />
i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej<br />
choroby zagrażającej jego życiu,<br />
3) zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała<br />
w wyniku czynu zabronionego.<br />
Zabieg przerwania ciąży wykonany bez spełnienia<br />
przesłanek zawartych w art. 4a ust. 1 Ustawy „o planowaniu<br />
rodziny, ochronie płodu ludzkiego i dopuszczalności<br />
przerywania ciąży” w artykule 4a ust.1 stanowi przestępstwo<br />
stypizowane w art. 152 kk. Elementem decydującym<br />
o bezprawności czynu określonego w tym przepisie<br />
jest wykonanie zabiegu bez zachowania chociażby<br />
jednego warunku dopuszczalności przerwania ciąży [9].<br />
Kodeks karny przewiduje również w art. 157a odpowiedzialność<br />
karną za uszkodzenie ciała dziecka poczętego.<br />
Brzmienie tego przepisu jest następujące:<br />
Art. 157a kk (uszkodzenia prenatalne)<br />
§ 1. Kto powoduje uszkodzenie ciała dziecka poczętego<br />
lub rozstrój zdrowia zagrażający jego życiu, podlega<br />
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia<br />
wolności do lat 2.<br />
§ 2. Nie popełnia przestępstwa lekarz, jeżeli uszkodzenie<br />
ciała lub rozstrój zdrowia dziecka poczętego są następstwem<br />
działań leczniczych, koniecznych dla uchylenia<br />
niebezpieczeństwa grożącego zdrowiu lub życiu<br />
kobiety ciężarnej albo dziecka poczętego.<br />
§ 3. Nie podlega karze matka dziecka poczętego, która<br />
dopuszcza się czynu określonego w §1.<br />
Przedmiotem ochrony w wypadku tego przestępstwa<br />
jest zdrowie człowieka w fazie prenatalnej do chwili narodzin,<br />
a w wypadku, gdy czyn sprawcy powoduje rozstrój<br />
zdrowia zagrażający życiu dziecka poczętego – również<br />
jego życie [9]. Czyn określony w tym przepisie może być<br />
popełniony zarówno przez działanie, jak i zaniechanie,<br />
przy czym przez działanie może to przestępstwo popełnić<br />
każdy, a przez zaniechanie jedynie osoba, na której ciążył<br />
prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.<br />
Osobą taką jest lekarz sprawujący opiekę nad kobietą<br />
ciężarną.<br />
W § 2 cyt. przepisu określony jest kontratyp wyłączający<br />
odpowiedzialność <strong>lekarza</strong> w sytuacji podjęcia<br />
przez niego działań leczniczych dozwolonych przez prawo,<br />
w wyniku których spowodowano uszkodzenie ciała<br />
dziecka poczętego lub rozstrój jego zdrowia, a podjęte<br />
działania zmierzały do uchylenia niebezpieczeństwa grożącego<br />
zdrowiu tego dziecka albo jego matki. Wspomnieć<br />
również należy, że kodeks karny penalizuje fakt ubezpłodnienia<br />
kobiety, jeżeli zostało wykonane bez wskazań<br />
lekarskich. Artykuł 156 §1 pkt 1 kk stanowi, iż „kto powoduje<br />
ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci: pozbawienia<br />
człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,<br />
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Nie<br />
ma tu znaczenia wyrażona zgoda pacjentki na dokonanie<br />
takiego zabiegu, choć jest ona niezbędna przy wykonywaniu<br />
wszelkich zabiegów leczniczych.<br />
Cięcie cesarskie na życzenie<br />
Istotnym problemem, o którym należy wspomnieć,<br />
jest wykonanie zabiegu operacyjnego cięcia cesarskiego<br />
jedynie na życzenie pacjentki bez jakichkolwiek wskazań<br />
medycznych ku temu. Po raz pierwszy określenie „cięcie<br />
cesarskie na życzenie” użyto w pracy zamieszczonej<br />
w angielskim czasopiśmie medycznym w 1985 roku [5].<br />
W ostatnich trzech latach w polskiej literaturze medycznej<br />
i prawniczej trwa dyskusja dotycząca legalności wykonania<br />
cięcia cesarskiego na wyłączne życzenie ciężarnej.<br />
Odsetek porodów drogą cięcia cesarskiego na życzenie na<br />
świecie corocznie wzrasta od 4 do 18 procent wszystkich<br />
cięć cesarskich [16]. W Polsce brak jest stosownych regulacji<br />
prawnych dotyczących cięcia cesarskiego na życzenie,<br />
jak również problem ten nie był dotychczas przedmiotem<br />
rozstrzygnięć w orzecznictwie Sądu Najwyższego.<br />
Niepokojący wzrost odsetka cięć cesarskich w Polsce<br />
spowodował konieczność opracowania przez ekspertów<br />
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego rekomendacji<br />
dotyczących wykonywania operacji cięcia cesarskiego<br />
[11]. Zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Prawnego<br />
Ministerstwa Zdrowia z dnia 28.08.2007 roku w sprawie<br />
cięcia cesarskiego na życzenie operacja ta „wymaga pisemnej<br />
zgody pacjentki (art. 34 ust. 1 i 2 Ustawy o zawodach<br />
<strong>lekarza</strong> i <strong>lekarza</strong> dentysty), nie zwalnia to jednak<br />
<strong>lekarza</strong> od <strong>odpowiedzialności</strong> za wybór metody leczenia<br />
jako błędu w sztuce lekarskiej”. Uwzględniając powyższe<br />
stanowisko Polskie Towarzystwo Ginekologiczne nie rekomenduje<br />
cięć cesarskich na życzenie bez wskazań medycznych.<br />
Należy stwierdzić, że słuszność tego stanowiska<br />
jest coraz szerzej dyskutowana w polskiej literaturze<br />
medycznej i prawniczej [1, 3 ,6, 13, 18].<br />
Podsumowanie<br />
Wskazane wyżej regulacje <strong>prawne</strong> powinny uświadamiać<br />
każdego <strong>lekarza</strong>, a zwłaszcza położnika, że za popełniony<br />
błąd można ponieść odpowiedzialność karną, co<br />
niejednokrotnie kończy się orzeczeniem przez sądy kary<br />
pozbawienia wolności oraz zawieszenia w prawach wykonywania<br />
zawodu <strong>lekarza</strong>. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia<br />
01. 04. 2008 r. w sprawie IV KK 381/07 stwierdził, że „warunkiem<br />
<strong>odpowiedzialności</strong> <strong>karnej</strong> <strong>lekarza</strong> – gwaranta<br />
z art. 160 §2 i 3 kk jest obiektywne przypisanie mu skutku<br />
należącego do znamion strony przedmiotowej objętego<br />
tym przepisem przestępstwa. Warunek ten będzie spełniony,<br />
gdy zostanie ustalone, że pożądane zachowanie<br />
alternatywne, stanowiące realizację ciążącego na lekarzu<br />
obowiązku, zapobiegłoby narażeniu człowieka na bezpośrednie<br />
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego<br />
uszczerbku na zdrowiu.”<br />
Piśmiennictwo<br />
[1] Bączyk-Rozwadowska K. (2008) Problemy <strong>prawne</strong> zabiegu<br />
cesarskiego cięcia. Prawo i Med. 10: 69-82.<br />
[2] Błaszczuk J., Lesiak P., Szymański P. (2004) Błąd medyczny<br />
i odpowiedzialność <strong>lekarza</strong>. Lek. Rodzinny 9: 866- 869.
234<br />
[3] Boratyńska M. (2008) Cięcie cesarskie na życzenie pacjentki.<br />
Prawo i Med. 10: 46-64.<br />
[4] Daniluk P. (2004) Błąd w sztuce lekarskiej – wybrane problemy.<br />
Prawo i Med. 6: 45-57.<br />
[5] Feldman G.B., Frejman J.A. (1985) Prophylactic cesarean<br />
section at term? N. Engl. J. Med. 312: 1264-1267.<br />
[6] Haberko J. (2007) Zabieg cięcia cesarskiego na wyłączne życzenie<br />
rodzącej. Gin. i Poł. 1(3): 46-54.<br />
[7] Jaworski S. (2007) Wybrane zagadnienia <strong>odpowiedzialności</strong><br />
<strong>karnej</strong> <strong>lekarza</strong> w medycynie perinatalnej. Gin. i Poł. 1(3):<br />
35-45.<br />
[8] Kodeks Etyki Lekarskiej. Tekst jednolity. Warszawa (2004).<br />
[9] Michalski B. (2006) Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu,<br />
Wąsek A. Kodeks Karny część szczególna tom I Komentarz<br />
do art. 117-221. C.H. Beck Warszawa. 128-449.<br />
[10] Petrykowski Z. (2000/12 – 2001/1) Co to jest błąd w sztuce<br />
lekarskiej. Primum Non Nocere: 3-4.<br />
[11 Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego,<br />
Cięcie cesarskie. (2008) Gin. i Poł. 79: 378-381.<br />
[12 Romanow A. (2002) Odpowiedzialność karna <strong>lekarza</strong>. Primum<br />
Non Nocere, 5: 10-11.<br />
[13 Suchocki P., Piec P., Łuszczyńska A. (2007) Cięcie cesarskie<br />
na życzenie – trudny problem medyczny, etyczny i prawny,<br />
Gin. i Poł. 1(3): 55-62.<br />
S. Jaworski<br />
[14] Szymański W., Klimek R. (1999) Zagadnienia sądowo-lekarskie<br />
w położnictwie. [W:] Położnictwo Rudolfa Klimka.<br />
Dream. Publ. Comp., Inc. Kraków 643-663.<br />
[15] Świda W. Prawo karne, (1989), PWN Warszawa.<br />
[16] J.R. Wax, A. Cartin, M. Pinette. (2004) Patient choice cesarean:<br />
an evidence-based revive. Obstet. Gynecol. Surv. 59.<br />
601-616.<br />
[17] Wunderlich J. (2002) Odpowiedzialność <strong>lekarza</strong>. Gazeta Lek.<br />
11: 6-7.<br />
[18] Zając R. (2007) Czy cięcie cesarskie na życzenie stanie się<br />
alternatywą porodu siłami natury. Gin. i Poł. 2(2): 67-72.<br />
[19] Zajdel J., Zajdel R. (2009) Rodzaj popełnionego błędu czy<br />
forma wykonywania zawodu – co kształtuje odpowiedzialność<br />
odszkodowawczą <strong>lekarza</strong>? Standardy Med./Pediatria 6:<br />
314-321.<br />
J Stefan Jaworski<br />
Klinika Ginekologii<br />
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku<br />
ul. Marii Skłodowskiej Curie 24a, 15-276 Białystok<br />
Criminal liability for medical malpractice in perinatology<br />
A lack of knowledge of the statutes regulating criminal liability in medical malpractice cases results in a belief by physicians that they<br />
are exempt from this liability irrespectful of the quality of their services. This article provides a brief overview of the limits of criminal<br />
liability for medical malpractice in perinatology.<br />
Key words: medical malpractice, criminal liability, perinatology