Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4 Polonia Włoska Nr 1(<strong>30</strong>)/<strong>2004</strong><br />
zapewniano pomoc, wielu umieszczano w bursach,<br />
których było jedenaście.<br />
W 1403 doktorem kanonów został Laurentius<br />
Saxonis de Wratislavia (Laurentius de Polonia),<br />
poprzednio wicerektor “ultramontanów” w 1401-1402.<br />
Laskarz z Gosławic, późniejszy biskup poznański został<br />
promowany na doktora dekretów w 1405 r., Pa<strong>we</strong>ł<br />
Włodkowic z Brudzenia otrzymał licencjat praw w 1408<br />
r., a w 1411 doktorat w Krakowie i został “przewodnikiem<br />
duchowym” na tamtejszym Uni<strong>we</strong>rsytecie. Piotr<br />
Wolfram z Krakowa (lub ze Lwowa) piastował godność<br />
wicerektora “ultramontanów” w 1411 r. Dobrą sławę<br />
zdobył w Padwie Mikołaj Kiczka (lub Kicki), doktor<br />
kanonów w 1419, rektor “ultra-” i “cytramontanów”,<br />
archidiakon gnieźnieński, wysłany w 1427 r. do<br />
ustalenia linii granicznej między Polską a ziemiami<br />
Krzyżaków. W r. 1420 Stephanus de Polonia zyskał<br />
licencjat z medycyny.<br />
W XV i XVI wieku scholarzy i duchowni nabywali<br />
w Padwie i w Bolonii wiele cennych inkunabułów, które<br />
są dziś klejnotami w bibliotekach krakowskiej i<br />
gnieźnieńskiej.<br />
Humanistami o rozległej kulturze byli Jan z<br />
Ludziska, doktor medycyny w 1433 i Grzegorz z<br />
Sanoka. Należą oni do tych wielkich <strong>Polaków</strong>, którzy<br />
przeszczepiali kulturę Odrodzenia do Polski.<br />
Wprowadzenie, już w pierwszym wieku istnienia<br />
Uni<strong>we</strong>rsytetu, katedry medycyny, przyniosło Padwie<br />
sławę. Jak wszędzie w tych czasach dużą wagę<br />
przypisywano teorii, praktykę (chirurgię) zostawiając<br />
felczerom. Odwiedzanie chorych w szpitalach uchodziło<br />
za rzecz drugorzędną. Wykłady prowadzono <strong>we</strong>dług<br />
kompendiów opartych na starożytnej nauce greckiej,<br />
rzymskiej i arabskiej. Obserwację i pragmatyzm w<br />
medycynie zaczęto stosować na Uni<strong>we</strong>rsytecie tak w<br />
Padwie jak i w Bolonii dopiero w XV i XVI w.,<br />
otwierając tym no<strong>we</strong> drogi w nauce tej dyscypliny.<br />
To właśnie po to, by studiować medycynę przybył<br />
do Padwy w jesieni 1501 r. po odbyciu studiów<br />
bolońskich, Mikołaj Kopernik. Pozostał tu do końca<br />
1503 lub 1504 r., z krótkim okresem pobytu w Ferrarze,<br />
gdzie uzyskał doktorat prawa kanonicznego i gdzie<br />
spotkał Celio Calcagniniego, jednego z prekursorów<br />
heliocentrycznego światopoglądu. Kopernik, autor dzieła<br />
De Revolutionibus orbium coelestium, prócz medycyny<br />
studiował też w Padwie język grecki.<br />
W tych latach (1501-1503) zapisany był na<br />
wydziale medycyny sławny później klinicysta i autor Ars<br />
sphygmica, Józef Struś (lub Strusiek, czy Struthius),<br />
który ustalił zasady sfygmologii, tj. badania tętna.<br />
Zagrożenie Wenecji i jej prowincji (Padwa została<br />
włączona do Republiki Weneckiej po 1405 r.) przez<br />
króla francuskiego Ludwika XII, cesarza Maksymiliana i<br />
papieża Juliusza II, spowodowała wprowadzenie w 1504<br />
r. oszczędności i ograniczenia ilości katedr na uczelni w<br />
Padwie. W dwa lata po przejęciu rektoratu przez Polaka<br />
Andrzeja, na skutek wojny 1509 roku zawieszono<br />
całkowicie wykłady. Dopiero od 1517 rozpoczęła się<br />
złota era wszechnicy, która trwała do początku XVII<br />
wieku. W samym XVI w. wykształciło się w Padwie 50<br />
medyków polskich. Wielu z nich miało szerokie<br />
zainteresowania kulturalne, wśród nich Maciej Miechowita,<br />
doktor medycyny w 1509 r. płodny pisarz i historyk.<br />
Filozofia, astronomia i astrologia nie miały – jako<br />
przedmioty studiów – ściśle ograniczonych pól. I tu nie<br />
brakowało wkładu <strong>Polaków</strong>. W 1521 r. astrologię<br />
wykładał Baltasar Samosarsius z Ciechanowa. Od
Change language