Daraasad-Cimilo-Awaal - Heinrich Böll Foundation
Daraasad-Cimilo-Awaal - Heinrich Böll Foundation
Daraasad-Cimilo-Awaal - Heinrich Böll Foundation
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Arrinka ku saabsan geedka uu Major Swayne ku tilmaamey Qansax ee 3-da fuudh<br />
(1 mitir) jooggiisu yahay waa arrin madax-daalis ah. Maxaa yeelay, geedkaas hadda<br />
laguma arki karo dhul ka ag dhow Berbera. Kooxdii ku howllanayd aqoon-baadhistani<br />
waxa ay isku dayeen in ay ka sal-gaadhaan warkaas uu sheegay Swayne – iyaga oo<br />
barbar dhigaaya xogo ay ka raadiyeen duqey (odeyaal) degaankaas ku nool. Ha<br />
yeeshee, erey-celintoodi waxa ay noqotay inaaney arag, war iyo wacaaltoona u lahayn<br />
in geedkaasi ka baxo ama ka bixi jiray degaanka ku hareeraysan Berbera. Daba-gal<br />
dheeraad ah oo ay kooxdii daraasadda wadday samaysay waxa ay ku ogaadeen in<br />
meesha Berbera ugu dhow ee laga heli karo geedka Qansaxu ay tahay 30-40 kiilo mitir.<br />
Waxa kale oo la yaab ku noqotay kooxdii daraasadda samaynaysay in ay geed lebi ah<br />
(Delonix elata) ku arkeen meel u dhow gumburta Jiifto (eeg muuqaalka # 8), geedkaas<br />
oo ka kor mudhay dhirta hambadhsan (dhulka ku dhegsan) ee xeebta. Geedkaasi<br />
keligii ayuu taagnaa, waxana ka muuqatay garaacid badan, iyo laamihiisii oo dhulka<br />
goglan oo loo garaacay riyo. Geedkan waxa lagu yaqaanna qoriga ugu wanaagsan<br />
ee kooraha geela laga sameeyo , ayaan-darro se waxa ay tahay in geedkani ku jiro<br />
kuwa sii dabar go’aaya, iyadoo aan badi la arkin geed yar oo soo baxaya. Tanina waxa<br />
ay muujinaysaa adeegsigiisa ballaadhan marka la barbar dhigo kasoo-kabashadiisa.<br />
Arkitaanka (aragga) geedkaasi waxa uu kooxdii baadhitaanka samaynaysay ku<br />
noqday arrin fi lan-waa’ ah; maxaa yeelay, geedkan waxa lagu yaqaannaa in uu ka baxo<br />
buuraha Golis guntooda dhinca waqooyi uga foorara. Helitaanka geedkani laga helay<br />
goob aan lagu aqoon ama aan laga fi sheen ayaa loo fasiran karaa in uu saameeyey<br />
adeegsi ballaadhani oo sabab u noqday dhifnimadiisa. Waxa kale oo lagu fasiri karaa<br />
in doorsoon cimilo uu meesha ka saaray, isla markaana u riixay dhul ka joog sarreeya<br />
oo ka roob badan halkan uu geedkani keligii taagan yahay. Diirranaanta cimilo badiba<br />
waxa ay dhirta qaarkood ku xambaartaan in ay u guuraan dhul ka joog sarreeye . Si<br />
la mid ah, waxa laga yaabaa in arrinkan oo kale saameeyey dhirtii Qansaxa ahayd (ee<br />
uu Major Swayne ku sheegay xeebta u dhow Berbera), oo iyana ay u guureen dhulka<br />
joogga sare leh, ee cimiladeedu ka qabowdahay, kana roobka badan tahay xeebta<br />
hoose. Haddaba waxa la is weydiin karaa, marka la eego dhirtan sii dhimanaysa ee<br />
lagaga faalloonayo aqoon-baadhistani in ay u ban-dhigan tahay saansaan la mid ah<br />
waxa helay labadaaas geed: Qansaxa iyo Lebiga ee ka saaray hoy-degaankoodii hore<br />
ee Berbera u dhowaa.<br />
1.4. Cidda Adeegsata Dhul-daaqsimeedka iyo Kheyraadka<br />
Xeebta<br />
Si ka duwan magaalooyinka ka jira gudaha dalka, magaalo-xeebeedyada ay ka<br />
mid yihiin Berbera, Bullaxaar iyo Saylac, oo soo jiray sooyaal aad u fog, dhulka ka<br />
durugsan xeebtu waa uu ka madhnaa tuulooyin iyo magaalooyin. Waxana uu ahaa<br />
dhul-daaqsimeed hodon ah oo ku ceeryoonsan kala-duwanaansho noole (duur-joog,<br />
xayawaanno kale iyo dhiroonba). Xoolo-dhaqatadu waxa ay guur-guuri jireen (sida ay<br />
maanta u dhaqmaan oo kale) dhulkaas ballaadhan, iyaga oo watta xoolahooda (adhi,<br />
riyo, lo’ iyo geel), iyaga oo raadsanaaya kolba meeshii cosob/ugbaad iyo biyo leh.<br />
Sidaas marka ay yeelayeen, waxa ay kaloo ka fal-celinayeen saansaanka cimilo kolba<br />
Candlelight<br />
Case Study<br />
47<br />
CIMILO-AWAAL<br />
<strong>Daraasad</strong>o ku Saabsan Doorsoonka Cimilada
Change language