You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Plaku i Vlorës<br />
NË KUJTESËN E BREZAVE<br />
ARDITA KIKA<br />
Tri rrëfime për Flamurin<br />
Ismail Qemali e ngriti në Vlorë flamurin<br />
e kuq me dy krerë shqiponjash,<br />
për të cilin rrëfehet në tri<br />
variante. I pari thotë se këtë e qëndisi<br />
Marigona, një nuse e shtëpisë<br />
ku fjeti Ismaili natën e fundit; i dyti<br />
– se atë e solli Spiridon Ilo nga<br />
SHBA dhe varianti i tretë i Eqrem<br />
bej Vlorës, sipas të cilit Spiridon Ilo<br />
ia kishte dhënë Plakut të Vlorës flamurin<br />
që ia kishte falur Aleadro<br />
Kasstriota, burri i një princeshe që<br />
pretendonte të ishte pasardhëse e<br />
Skënderbeut.<br />
Vendimi i parë i Ismail Qemalit,<br />
pas firmosjes së deklaratës së<br />
Pavarësisë dhe marrjes së detyrës si<br />
kryeministër, është dërgimi i lajmit<br />
në të gjitha qarqet e vendit dhe<br />
dërgimi i telegrameve në shtetet e<br />
mëdha për njohjen e pavarësisë.<br />
Kopja e dokumentit të Shpalljes së<br />
Pavarësisë, e publikuar në vitin<br />
2007, mendohet se i përket Lef<br />
Nosit, i cili në qeverinë e parë<br />
shqiptare ishte ministër i Postë-<br />
Telegrafës. Teksti shqip i Deklaratës<br />
së Pavarësisë përbëhet vetëm prej<br />
katër rreshtash dhe aty thuhet:<br />
“Shqipëria të jetë më vete, e lirë<br />
dhe e mosvarme”. Më pas, vijojnë<br />
dy rreshta në turqishten e vjetër.<br />
Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë<br />
nuk u njoh që më 28 Nëntor të vitit<br />
1912 nga Evropa. Pavarësia e<br />
Shqipërisë nga shtetet evropiane u<br />
njoh vetëm në vitin 1913, gjithashtu<br />
këtë vit u njoh edhe Ismail Qemali<br />
si kryeministër i Shqipërisë.<br />
Udha e lavdishme e Plakut<br />
Ismail Qemali e pati nisur karrierën<br />
e vet politike si përkthyes në Ministrinë<br />
e Jashtme të Turqisë Osmane<br />
në vitin 1860. Detyra e dytë në administratë<br />
e Ismail Qemalit qe ajo e<br />
4<br />
drejtorit në Sekretariatin e Zyrës<br />
Juridike në Sofje të Bullgarisë<br />
(1868). Më pas,e mori detyrën e<br />
nënprefektit të rajonit të Rusçuk-ut,<br />
një detyrë që e mbajti pesë vjet. Në<br />
vitin 1873, ai dha dorëheqje. Në<br />
vitin 1876 u emërua sekretar i<br />
përgjithshëm i Ministrisë së<br />
Jashtme të Turqisë, që e ndihmoi<br />
shumë të njihte diplomacinë turke<br />
nga brenda, por edhe atë të huaj.<br />
Shërbimi i sigurisë së administratës<br />
turke zbuloi që Ismail Qemali<br />
kishte hartuar një dokument për<br />
projektin e një Shqipërie të pavarur.<br />
Ky ishte edhe një nga shkaqet më të<br />
mëdha të përndjekjes që u ndërmor<br />
ndaj tij. Kështu, më 1877 e dënuan<br />
me internim shtatëvjeçar në Kytahja<br />
të Anadollit. Më pas u<br />
emërua vali në Siri. Qe edhe<br />
këshilltar personal i sulltan Avdylhamitit.<br />
Më 1908, me ndihmën e<br />
shqiptarëve të veriut të Maqedonisë,<br />
Ismail Qemali u zgjodh deputet<br />
i rrethit të Beratit, por,në të<br />
vërtetë, ishte përfaqësues i gjithë<br />
Shqipërisë. Ai luajti rol të rëndësishëm<br />
në Parlamentin e Turqisë<br />
moderne.<br />
Dy varret e Ismail Qemalit<br />
Ismail Qemali vdiq në rrethana<br />
misterioze, më 24 janar të vitit<br />
1919, në Peruxha të Italisë, pak<br />
çaste para se të mbante një konferencë<br />
për shtyp. Deri sot nuk ka një<br />
variant të besueshëm të vdekjes së<br />
tij. Dyshohet se ishte helmuar nga<br />
qarqet antishqiptare greke e italiane.<br />
Kufoma e Ismail Qemalit qe<br />
mbajtur në Peruxha dy javë, gjoja<br />
për t’u balsamosur. Por, kjo i shtoi<br />
edhe më shumë dyshimet për<br />
helmim, pasi ia nxorën organet e<br />
brendshme, për të zhdukur çdo<br />
shenjë për autopsinë.<br />
Ismail Qemali është varrosur dy<br />
herë: herën e parë në shkurt të vitit<br />
1919 në Kaninë, në vendin e lindjes<br />
dhe të paraardhësve të tij. Nga Peruxha,<br />
trupi i pajetë i Ismail Qemalit,<br />
i balsamosur, i shoqëruar<br />
nga djemtë e tij, u nis drejt Brindisit.<br />
Aty u vendos mbi luftanijen<br />
italiane "Alpino" dhe arriti në Vlorë<br />
në mbrëmjen e 10 shkurtit 1919.<br />
Ceremonia e varrimit u krye dy<br />
ditë më pas, të mërkurën e 12<br />
shkurtit 1919. Aty qe grumbulluar<br />
gjithë popullsia e Vlorës, si edhe<br />
reparte ushtarake italiane me<br />
bandën e tyre muzikore. Kortezhit<br />
i prinin 12 kurora lulesh, të dërguara<br />
nga populli i Vlorës, organet<br />
e qarkut e të krahinës së Vlorës,<br />
shkollat fillore të qytetit, qyteti i<br />
Fierit, shoqëria "Djelmoshat e<br />
Vlorës”. Më tutje, një grup<br />
ushtarësh të regjimentit të 86-të, si<br />
dhe një repart italian mitraljerësh.<br />
Pas tyre vinte karroca që mbante<br />
arkivolin e mbështjellë me flamurin<br />
kombëtar. Karrocën e tërhiqnin<br />
gjashtë kuaj të murrmë. Anës karrocës<br />
ecnin dy rreshta ushtarësh.<br />
Më pas vinin hoxhallarët. Pas tyre<br />
tre djemtë e Ismail Qemalit. Pastaj<br />
vinte gjenerali Settimio Piacentini,<br />
kundëradmirali Lubetti, autoritetet<br />
ushtarake e civile të krahinës,<br />
parësia e qytetit dhe e qarkut, qytetarët,<br />
nxënësit e shkollave fillore të<br />
qytetit dhe një tufë ushtarësh<br />
kalorësie.<br />
Varrimi i dytë është bërë më 28<br />
nëntor 1932 në Vlorë, me urdhër të<br />
posaçëm të mbretit Ahmet Zogu, në<br />
20-vjetorin e Pavarësisë.
Change language