Nr. 29 - Këshilli Gjyqësor i Kosovës

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS 

Prishtinë 

VITI III / NR. 29 / 1 KORRIK 2008

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS / PRISHTINË: VITI III / Nr. 29 / 1 KORRIK 2008 

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS 

Editon: Zyra për Menaxhimin dhe Administrimin e Gazetës Zyrtare të Republikës së Kosovës 

Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës botohet në mbështetje të Ligjit për Gazetën Zyrtare 

nr. 2004/47; si dhe Rregullores së UNMIK-ut nr. 2005/25 për shpalljen e Ligjit për Gazetën 

Zyrtare. 

Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës boton tekstet zyrtare dhe përfundimtare të ligjeve të miratuara 

nga Kuvendi i Kosovës dhe të shpallura nga Përfaqësuesi Special i Sekretarit të Përgjithshëm; 

rezolutat e miratuara nga Kuvendi i Kosovës, rregullativat dhe aktet e tjera normative të Qeverisë 

dhe ministrive; marrëveshjet e karakterit ndërkombëtar etj. 

Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës, botohet në pesë gjuhë: në gjuhën shqipe, angleze, 

serbe, turke dhe atë boshnjake. 

Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës administrohet nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës. 

Mbikëqyrja editoriale: 

Sekretari i Përhershëm i Zyrës së Kryeministrit, FITIM KRASNIQI 

Drejtor i Zyrës për Menaxhimin dhe Administrimin e Gazeta Zyrtare të Republikës së Kosovës: 

Naser Canolli 

Redaktor përgjegjës: 

Mentor Hoxha 

Redaksia 

Shqipe Fazliu - Gashi 

Adresa dhe korrespondencat: 

Ndërtesa e re e Qeverisë, 

Prishtinë 

www.gazetazyrtare.com 

038-201 14039 

www.ks-gov.net/gazetazyrtare 

ii


NË RAST MOSMARRËVESHJEJE NDËRMJET VERSIONEVE TË DOKUMENTEVE TË 

NDRYSHME TË SHPALLURA NË GAZETËN ZYRTARE TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS, 

VERSIONET NË GJUHËT ZYRTARE TË QEVERISË, NË PËRPUTHJE 

ME KUSHTETUTËN E REPUBLIKËS SË KOSOVËS, JANË NJËSOJ AUTENTIKE 

iii


iv


Përmbajtja 

LIGJIN PËR MBROJTJEN E BIMËVE............................................................... 1 

LIGJI PËR AKTIVITETET E TREGTISË ME JASHTË..............................................18 

LIGJI PËR ENERGJINË ELEKTRIKE...............................................................33 

LIGJIN PЁR TRASHËGIMINË KULTURORE.......................................................44 

LIGJIN PËR NJËSITË MATËSE..................................................................54


vi


LIGJIN PËR MBROJTJEN E BIMËVE 

LIGJI NR. 02/L-95 

PËR MBROJTJEN E BIMËVE 

Kuvendi i Kosovës, 

Në bazë të Kreut 5.1 (j) dhe 9.1 26 (a) të Kornizës Kushtetuese 

për Vetëqeverisje të Përkohshme në Kosovë 

(Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2001/9 e dt. 15 maj 2001), 

Me qëllim të rregullimit ligjor të mbrojtjes së shëndetit të 

bimëve, paraqitjes, parandalimit të përhapjes së organizmave 

të dëmshëm në bimë, 

Miraton: 


Kapitulli I 

DISPOZITA TË PËRGJITHSHME 

Qëllimi i këtij ligji është: 

Neni 1 

Qëllimi 

a). mbrojtja e bimëve, produkteve bimore, objekteve 

nën mbikëqyrje, masat mbrojtëse biologjike të 

bimëve, 

b). përcaktimi i obligimeve dhe masave për parandalimin 

e hyrjes dhe përhapjes së organizmave 

të dëmshëm për bimë, produkte bimore, objekteve 

të tjera dhe çrrënjosjen e asgjësimin e tyre, 

c). mbledhja dhe këmbimi i informatave dhe të dhënave 

me vendet tjera, 

d). financimi dhe kompensimi për kryerjen e punëve 

në lëmin e mbrojtjes së bimëve, si dhe 

e). përcaktimi i obligimeve të organeve kompetente 

për mbrojtjen e shëndetit të bimëve dhe punët e 

inspektorit fitosanitar. 

Ky Ligj siguron kushtet për: 

Neni 2 

Zbatimi 

(a) mbrojtjen e bimëve dhe produkteve bimore nga 

veprimi i organizmave të dëmshëm; 

(b) parandalimin e futjes, përhapjes së organizmave 

të dëmshëm dhe asgjësimin ose çrrënjosjen e 

tyre me ndërmarrjen e masave fitosantare; 

(c) zbulimin dhe identifikimin e organizmave të 

dëmshëm; 

(d) prodhimtari optimale dhe qarkullimin e bimëve e 

produkteve bimore; 

(e) zbatimin e mbikëqyrjes së përhershme të organizmave 

të dëmshëm, menaxhimin e rreziqeve 

që paraqesin ato, zbatimin e masave për mbrojtjen 

e bimëve, kryerjen e punëve dhe raporteve 

tjera; 

(f) orientimin dhe përcjelljen e zhvillimit të veprimtarive 

lidhur me mbrojtjen e shëndetit të bimëve; 

(g) mbledhjen, ruajtjen, këmbimin e të dhënave dhe 

informatave; 

(h) edukimin, ngritjen e vetëdijes së popullatës për 

mbrojtjen e bimëve. 

Neni 3 

Përkufizimet 

Termet e përdorura për qëllime të këtij Ligji kanë këto 

domethënie: 

“Bimë” nënkupton bimët e gjalla ose pjesët e tyre duke 

përfshirë edhe farërat. 

“Pjesët e gjalla bimore” nënkuptojnë frytin në kuptimin 

botanik me përjashtim të atyre që ruhen në gjendje të 

ngrirë, perimet, përveç atyre që janë në gjendje të ngrirë, 

zhardhokë të patateve, zhardhokë të qepëve, copëzat e 

bimëve, rizome, lule të prera me ose pa gjemba, degë 

me gjethe, degë të prera me gjethe si pjesë të bimëve të 

përfituara nga kultura e indeve, miceli i kërpudhave dhe 

polen i gjallë. 

“Materiali për mbëltim” nënkupton bimët e mbëltuara që 

mbesin si të tilla ose do të mbëltohen sërish ose bimët 

dhe pjesët e gjalla të atyre bimëve që nuk janë mbëltuar 

por janë të destinuara për mbëltim. 

“Farëra” nënkupton farën e bimëve, farërat e drithërave, 

bimëve industriale, bimëve foragjere, perimeve, bimëve 

shëruese, aromatike, pemëve, luleve, drunjëve pyjor që 

shërbejnë për mbjellje dhe riprodhim të deklaruar si material 

për shumim. 

“Produkt bimor” nënkupton të gjitha produktet me origjinë 

bimore, të papërpunuara ose që i nënshtrohen procesit 

të thjesht të përpunimit, që nuk bëjnë pjesë në bimë 

sipas këtij Ligji. Në produkte bimore bëjnë pjesë druri, 

nëse ai e ruan tërë sipërfaqen e tij në gjendje natyrore 

ose pjesët e tij, me apo pa lëvore, i përpunuar në formë të 

pllakave të prera, pjesëzat, tallashi, mbetjet e drurit ose 

copëzat e drurit, druri i gdhendur, ambalazhi nga druri,



dhe materiali për paketim i punuar nga druri e që përdoret 

për transportim të dërgesave të ndryshme. 

“Bimë për mbjellje” nënkupton bimët e dedikuara për 

mbjellje në faza të caktuara. 

“Organizma të dëmshëm” nënkupton organizmat me 

origjinë bimore dhe shtazore ose patogjenët të cilët në 

forma të ndryshme shkaktojnë dëme në bimë, produkte 

bimore dhe objekte të tjera. 

“Futja e organizmave të dëmshëm” nënkupton futja e 

organizmave të dëmshëm në Zonat në të cilat nuk ka 

qen i pranishëm më parë, ose nuk ka qen i pranishëm në 

pjesën e kufizuar të terrenit. 

“Mbrojtja biologjike e bimëve” nënkupton mënyrën e 

asgjësimit të organizmave të dëmshëm në bujqësi dhe 

pylltari, nëpërmjet shfrytëzimit të armiqve natyror, antagonistëve 

të tyre, dhe agjentëve të tjerë biologjik që shumohen 

vetvetiu. 

“Pasaportë bimore” nënkupton një dokument zyrtar në 

formë të shkruar ku ceket se janë përmbush standardet 

e shëndetit të bimëve dhe kërkesat specifike për bimët 

dhe produktet bimore që qarkullojnë brenda territorit të 

shteteve anëtare të BE-së. 

“Prodhues i bimëve” nënkupton personin fizik apo juridik 

i cili është pronar, apo merret me prodhimin, përpunimin, 

trajtimin, deponimin, tregtimin, shpërndarjen apo përdorimin 

tjetër të bimëve dhe produkteve bimore. 

“Lista” nënkupton organizmat e dëmshëm, hyrja dhe 

përhapja e të cilave është e ndaluar. Këto lista përmbajnë 

emrat e insekteve, nematodeve, baktereve, kërpudhave, 

viruseve, fitoplazmave dhe bimëve parazitë që kanë shtrirje 

në të gjitha fazat e zhvillimit të tyre. 

“Territori nën mbikëqyrje të veçantë” nënkupton vendin 

e caktuar i cili i është ekspozuar rrezikut ose territor 

pa praninë e organizmave të dëmshëm në të cilin mbrojtja 

e bimëve është e rregulluar në mënyrë të veçantë nga 

Ministria. 

“Veprimtaria fitosanitare” nënkupton procedurën për 

menaxhim apo ndonjë procedurë tjetër e cila zbatohet 

në pajtim me këtë Ligj, me qëllim të pengimit të futjes 

apo përhapjes së organizmave të dëmshëm nga ndonjë 

vend tjetër. 

“Rregullativa Fitosanitare” nënkupton këtë Ligj dhe të 

gjitha aktet tjera nënligjore të nxjerra në bazë të këtij Ligji, 

sikurse edhe kontratat, marrëveshjet ndërkombëtare nga 

lëmi i mbrojtjes së bimëve. 

“Inspektor” nënkupton personin e autorizuar nga Ministria 

me qëllim të zbatimit të këtij ligji. 

“Punët me interes publik” nënkuptojnë punët në lëmin 

e mbrojtjes së bimëve, të përcaktuara me këtë Ligj për 

kryerjen e të cilave subjektet dhe personat kanë obligim 

të posaçëm për realizimin e interesit të përgjithshëm publik. 

“Fitocertifikatë” nënkupton një dokument zyrtar që 

pasqyron shëndetin e bimëve, produkteve bimore dhe 

kushtet e dërgesës së bimëve të lejuara nga organi kompetent 

i vendit të origjinës së bimëve, e cila e shoqëron 

dërgesën e bimëve të importuara apo të bartura në kalim 

transit. 

“Certifikata për Rieksport” nënkupton vërtetimin mbi 

gjendjen shëndetësore të dërgesës së bimëve për rieksport, 

të cilën e lëshon organi kompetent ose vendi eksportues. 

“Eksport”nënkupton transportin e bimëve, produkteve 

bimore dhe objektet nën mbikëqyrje me origjinë nga 

Kosova. 

“Rieksporti” nënkupton transportimin e dërgesës së 

bimëve e cila është importuar në Kosovë me qëllim të 

rieksportit e cila mund të deponohet, ndahet, ripaketohet 

ose kombinohet me dërgesa tjera. 

“Vendi i prodhimit”, nënkupton tokën apo rajonin e tokave 

ku gjendet njësia prodhuese me të gjitha, pajisjet, 

mjetet dhe makinat për prodhim të bimëve. 

“Objektet nën mbikëqyrje”, nënkupton vendet, pajisjet 

për deponim, trajtim, përpunim të bimëve, produkteve bimore, 

ambalazhit, mjetet transportuese, kontejnerët, toka 

apo materiali tjetër bazë në të cilin kultivohen bimët ose 

organizmat tjerë, mjetet apo materialet të cilat mund të 

përmbajnë dhe bartin organizma të dëmshëm për bimë 

që kërkon ndërmarrjen e masave fitosanitare. 

“Transferimi” nënkupton secilin transferim të bimëve, 

produkteve bimore, materialit tjetër dhe objekteve të tjera 

jashtë vendit të prodhimit. 

“Vlerësimi i rrezikut” nënkupton vlerësimin e futjes së 

mundshme, vendosjes apo përhapjes së organizmave si 

dhe ndërmarrja në konsideratë e masave të ndryshme 

fitosanitare si dhe pasojat e mundshme ekonomike. 

“Dërgesa e bimëve” nënkupton numrin e bimëve, sasinë 

e produkteve bimore dhe objekteve të tjera të cilat transportohen. 

“Vlerësimi i organizmave të dëmshëm” nënkupton procedurën 

zyrtare të grumbullimit, ruajtjes dhe përpunimit 

të shënimeve për pranin e organizmave të dëmshëm në



bimë, në bazë të përcjelljes së gjendjes shëndetësore, 

hulumtimeve sistematike, kontrollimeve inspektuese apo 

procedurave të tjera si dhe burimeve plotësuese. 

“Kalimi transit” nënkupton secilin transport të dërgesës 

së bimëve e cila nuk importohet në Kosovë, por kalon në 

zonën kufitare dhe territorin e Kosovës, ndërsa paraqitet 

si objekt për procedurë zyrtare dhe ka për qëllim sigurimin 

që dërgesa të mos hapet, ndahet, ripaketohet dhe as 

të kombinohet me dërgesa tjera. 

“Importi” nënkupton secilën futje të dërgesës së bimëve 

në pikat doganore të Kosovës, pa marrë parasysh destinimin 

e tyre sipas Ligjeve doganore, përveç kalimit transitit. 

“Vendi i origjinës” nënkupton vendin në të cilin bimët 

janë kultivuar apo nga ato janë përftuar produktet bimore. 

“Mbrojtja e bimëve” nënkupton, identifikimin, përcjelljen, 

pengimin, përhapjen, asgjësimin ose çrrënjosjen e organizmave 

të dëmshëm të bimëve, produkteve bimore dhe 

objekteve të tjera duke zbatuar masat fitosanitare. 

“Pika e inspektimit kufitar” nënkupton shërbimet fitosanitare 

në kufi të autorizuara për kryerjen e kontrollit të 

bimëve dhe produkteve bimore të importuara, eksportuara, 

rieksportuara e që janë nën mbikëqyrjen e inspektorit 

fitosanitar në bashkëpunim me Shërbimin Doganor. 

“Person” nënkupton çdo person fizik apo juridik. 

“Leje Importi” nënkupton dokumentin zyrtar që nevojitet 

për të lejuar importin e mallrave me prejardhje bimore, të 

cilat i nënshtrohen kërkesave specifike fitosanitare. 

“Tregtues” nënkupton çdo person i regjistruar për plasim 

në treg të bimëve dhe produkteve bimore. 

“Regjistrimi” nënkupton aktin e aprovimit nga organi 

kompetent për tu marrë me prodhimin e bimëve dhe 

produkteve bimore. 

“Organ kompetent” nënkupton Departamentin e prodhimit 

dhe mbrojtjes së bimëve. 

“Ministria” - nënkupton Ministrinë e Bujqësisë, Pylltarisë 

dhe Zhvillimit Rural. 

“Ministër” - nënkupton Ministrin e Ministrisë së Bujqësisë, 

Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural. 

Kapitulli II 

MBROJTJA E BIMËVE 

Neni 4 

Mbrojtja e bimëve përfshin: 

(a) identifikimin dhe përcjelljen, pengimin dhe 

përhapjen e organizmave dëmtues në bimë, 

produkte bimore, objekte tjera që janë nën 

mbikëqyrje dhe çrrënjosjen apo asgjësimin e 

tyre; 

(b) përcaktimin dhe zbatimin e masave fitosanitare; 

(c) realizimin e obligimeve që dalin nga konventat, 

marrëveshjet, dhe kontratat ndërkombëtare nga 

lëmi i mbrojtjes së shëndetit të bimëve. 

Neni 5 

5.1. Mbrojtja e bimëve është e drejtë dhe përgjegjësi e institucioneve 

dhe organeve kompetente të Kosovës, 

Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, 

ekzekutuesve të punëve me interes publik dhe 

bimë prodhuesve. 

5.2. Punët udhëheqëse profesionale që i përkasin mbrojtjes 

së bimëve në tërësi, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera, mbikëqyrjes së inspeksionit fitosanitar 

si dhe punët e detyrat tjera, janë në harmoni më 

këtë Ligj. Këto detyra duhet të jenë në përputhshmëri 

me Konventat dhe Marrëveshjet ndërkombëtare nga 

lëmi i mbrojtjes së bimëve. 

5.3. Ministria i kryen punët nga lëmi i mbrojtjes së bimëve, 

farërave, materialit për mbëltim, produkteve për 

mbrojtjen dhe ushqimin e bimëve. 

Neni 6 

6.1. Ministria, kryerësit e punëve publike dhe prodhuesit 

e bimëve, duhet të kryejnë dhe të bashkëpunojnë 

për zbatimin e përcjelljes së përhershme të shëndetit 

të bimëve, produkteve bimore dhe objekteve të tjera, 

me qëllim të identifikimit dhe raportimit për paraqitjen 

dhe përhapjen e organizmave të dëmshëm, si 

dhe çrrënjosjen ose asgjësimin e tyre. 

6.2. Lidhur me shfaqjet e reja e të papritura të organizmave 

të dëmshëm nga Lista I.A. dhe II.A., kryerësit 

e punëve publike duhet menjëherë të informojnë inspektorin 

fitosanitar dhe organin kompetent. 

6.3. Në lëmin e mbrojtjes së shëndetit të bimëve në pylltari, 

organi kompetent dhe kryerësit e punëve me 

interes publik në lëmin e pylltarisë, veprimtarinë e 

tyre duhet ta ushtrojnë në pajtim me këtë Ligj dhe 

aktet nënligjore. 

Neni 7 

Prodhuesi i bimëve është i obliguar që: 

(a) gjatë periudhës së kultivimit të bimëve të mbajë 

nën kontroll shëndetin e bimëve, me qëllim të



identifikimit, të parandalimit të përhapjes së organizmave 

të dëmshëm në sipërfaqet në të cilat 

kultivohen bimët si: ngastrat, plantacionet, fidanishtet, 

pemishtet, serrat dhe të ngjashme, bimët 

natyrore dhe produktet bimore, sikurse edhe objektet 

e tjera, pronar i të cilave është, apo dikush 

tjetër i shfrytëzon për nevojat e tija; 

(b) të informoi për shfaqjet e reja e të papritura apo 

nëse dyshohet për pranin e organizmave të 

dëmshëm në bimë nga Lista I.A. dhe II.A., dhe 

me këtë rast ai informon inspektorin fitosanitar, 

ose kryerësit e punëve publike, të cilët menjëherë 

e informojnë organin kompetent të Ministrisë; 

(c) menjëherë të ndërmarr masa, të cilat i përcakton 

organi kompetent apo inspektori fitosanitar, 

me qëllim të pengimit, të përhapjes dhe të çrrënjosjes 

të organizmave të dëmshëm; 

(d) të mbajnë evidencë mbi masat e ndërmarra për 

mbrojtjen e bimëve dhe i mundëson personit zyrtar 

kontrollimin e tyre; 

(e) të mundësoj zbatimin e masave të përcaktuara 

nga organi kompetent; 

(f) të mundësoj dhe ndihmoj në kryerjen e kontrollit 

inspektues fitosanitar. 

Neni 8 

8.1. Nëse prodhuesi i bimëve nuk zbaton masat e përcaktuara 

nga neni 7 pika (a) (c) dhe (e) të këtij ligji, 

inspektori fitosanitar përcakton zbatimin e tyre në 

llogari të prodhuesve të bimëve. 

8.2. Përjashtim nga dispozitat e nenit 7 pika (a) (c) dhe 

(e) të këtij ligji, prodhuesi i bimëve i cili është pronar 

apo shfrytëzues i bimëve pyjore, por është i obliguar 

të lajmërojë menjëherë inspektorin e pylltarisë dhe 

kryerësit e punëve publike nga lëmi i pylltarisë për 

shfaqjen e organizmave të dëmshëm nga Lista I.A. 

dhe II.A., të cilët menjëherë lajmërojnë organin kompetent 

për punët e pylltarisë dhe organin kompetent 

për mbrojtjen e bimëve nga neni 6 paragrafi 3 i këtij 

ligji. 

8.3. Personat të cilët nga natyra e punës vërejnë apo 

dyshojnë në shfaqjen e re e të papritur të organizmave 

të dëmshëm në bimë, atëherë duhet të informojnë 

organet kompetente për mbrojtjen e bimëve. 

Kapitulli III 

PARANDALIMI I SHFAQJES DHE 

PËRHAPJES SË ORGANIZMAVE TË DËM- 

SHËM NË BIMË, PRODUKTET BIMORE DHE 

OBJEKTEVE TË TJERA SI DHE MASAT PËR 

ÇRRËNJOSJEN APO ASGJASIMIN E TYRE 

Neni 9 

Organizmat e dëmshëm, sipas rrezikut për shëndetin e 

disa llojeve të veçanta të bimëve dhe sipas natyrës së 

shkaktimit të dëmeve me rëndësi ekonomike në bimët të 

kultivuara dhe ato pyjore, ndahen sipas listave vijuese: 

I. Lista I.A.: organizmat e dëmshëm, futja dhe 

përhapja e të cilëve është e ndaluar në territorin 

e Kosovës e që prania e tyre është konfirmuar 

në Kosovë; 

II. Lista I.A.I.: organizmat e dëmshëm, futja dhe 

përhapja e të cilëve është e ndaluar në territorin 

e Kosovës edhe nëse është vërtetuar prania e 

tyre në ndonjë bimë të veçantë apo produkte bimore; 

III. Lista I.B.: organizmat e dëmshëm, futja dhe 

përhapja e të cilave është e ndaluara në zonat e 

mbrojtura; 

IV. Lista I.B.I.: organizmat e dëmshëm, futja dhe 

përhapja e të cilëve është e ndaluar në zonat 

e mbrojtura edhe nëse është vërtetuar prania e 

tyre në ndonjë bimë apo produkte bimore. 

Neni 10 

10.1. Bimët, produktet bimore dhe objektet të tjera të 

cilët janë bartës të organizmave të dëmshëm nga 

neni 9 pika III) të këtij Ligji dhe të cilat në masë 

të madhe paraqesin rrezik për shëndetin e bimëve 

janë të përfshira në listat vijuese: 

Lista II.A.: bimët, produktet e bimëve dhe objekteve 

të tjera, importi i të cilave është i ndaluar 

në Kosovë; 

Lista II.B.: bimët, produktet bimore dhe objekteve të 

tjera, importi i të cilave është i ndaluar në 

zonat e mbrojtura të caktuara; 

Lista IV.A.: bimët, produktet bimore dhe objekteve të 

tjera të cilat, duhet të plotësojnë kërkesat 

specifike fitosanitare për import dhe transport 

në Kosovë; 

Lista IV.B.: bimët, produktet bimore dhe objekteve të 

tjera të cilat duhet të plotësojnë kërkesat 

specifike fitosanitare për import dhe transport 

në zonat e mbrojtura; 

LISTA V.A.: 

Lista V.A - I: bimët, produktet bimore dhe objektet e tjera 

për të cilat është i obliguar lëshimi i fitocertifikatës 

për tërë territorin e Kosovës; 

Lista V.A - II: bimët, produktet bimore dhe objektet e 

tjera për të cilat është i obliguar lëshimi 

i fitocertifikatës për zona të veçanta të 

mbrojtura; 

LISTA V.B.: 

Lista V B - I: bimët, produktet bimore dhe objektet e 

tjera për të cilat duhet të jepet fitocertifi-



katë për tërë territorin e Kosovës; 

Lista V B - II: bimët, produktet bimore dhe objektet e 

tjera, për të cilat është i obliguar lëshimi 

i fitocertifikatës për zona të veçanta 

të mbrojtura; 

10.2. Listat nga neni 9 dhe 10 janë pjesë e Aneksit i cili 

është pjesë pёrbёrëse e këtij ligji. 

Neni 11 

11.1. Nëse në territorin e Kosovës shfaqen organizmat 

e dëmshëm në zonën e mbrojtur nga Lista I.A. e 

II.A. dhe nga Lista I.B. dhe II.B. ose konstatohen 

simptomat në bimë, produkte bimore dhe objekte 

të tjera, në bazë të të cilëve dyshohet për praninë e 

organizmave të dëmshëm nga Lista I.A., II.A., I.B., 

II.B., kryerësit e punëve publike dhe prodhuesit e 

bimëve, duhet të lajmërojnë menjëherë në mënyrë 

të rregullt inspektorin fitosanitar dhe organin kompetent. 

11.2. Prodhuesi i bimëve duhet të mbrojë bimët, produktet 

bimore dhe objektet e tjera sipas udhëzimeve 

të përcaktuara nga Inspektori fitosanitar, ndërsa 

mënyrën e lajmërimit e përcakton Ministria me akt 

nënligjor. 

Neni 12 

Laboratori referent fitosanitar 

12.1. Në rast të dyshimit të pranisë së organizmave të 

dëmshëm, inspektori fitosanitar merr mostrën dhe 

atë e dërgon për analizë në laboratorin referent 

fitosanitar që e përcakton Ministria. 

12.2. Laboratori referent fitosanitar: 

(a) përdorë metodat për trajtimin e mostrës të cilat 

sigurojnë kushtet për parandalim të rrezikut nga 

përhapja e organizmave të dëmshëm, konstaton 

praninë e tyre, mbanë evidencën e mostrave, 

ruan dhe prezanton shënimet për kryerjen e 

analizave në mënyrë të rregullt, 

(b) nëse vërteton praninë e organizmave të dëmshëm 

nga Lista I.A. dhe II.A., ose në zonën e 

mbrojtur nga Lista I.B. dhe II.B., inspektori fitosanitar 

urdhëron ndërmarrjen e masave përkatëse 

fitosanitare, 

(c) organi kompetent informon prodhuesit e bimëve 

dhe subjektet e tjera për shfaqjen e organizmave 

të dëmshëm, rrezikun të cilin ato e bartin 

dhe i njofton të njëjtit për veprimet dhe masat 

paraprake për parandalimin e dëmeve në bimë, 

produkte bimore dhe objekteve të tjera. 

12.3. Masat nga paragrafi 2 pika (c) të këtij neni i përcakton 

Ministria me akt nënligjor. 

12.4. Obligimet ndërmjet Ministrisë dhe laboratorit referent 

fitosanitar rregullohen me memorandum të 

bashkëpunimit ose marrëveshje. 

Neni 13 

Mbajtja e shënimeve 

13.1. Organi kompetent në mënyrë të rregullt mban evidencën 

dhe i ruan të gjitha shënimet dhe rezultatet 

për paraqitjen e organizmave të dëmshëm dhe 

shënimet tjera të domosdoshme lidhur me përcjelljen 

e organizmave të dëmshëm, me qëllim të sigurimit 

dhe posedimit me informata të besueshme 

të cilat mund të jenë me interes kombëtar dhe 

ndërkombëtar. 

13.2. Ministria me akte nënligjore përcakton përmbajtjen, 

formën dhe mënyrën e mbajtjes së evidencës: 

(a) për identifikimin e ri të organizmave të dëmshëm 

nga Lista I.A. dhe II.A. në Kosovë, mund të shpallën 

në mënyrë të rregullt, 

(b) dhënien ose shpalljen e të dhënave për identifikimin 

e ri të organizmave të dëmshëm nga Lista 

I.A. dhe II.A. 

TERRITORI NËN MBIKËQYRJE TË VEÇANTË 

Neni 14 

14.1. Nëse në territorin nën mbikëqyrjen e veçantë, 

konstatohet prania e organizmave të dëmshëm 

dhe gjatë ekzistimit të rrezikut për praninë dhe 

përhapjen e tyre, inspektori fitosanitar: 

(a) evidenton vend ndodhjen e tyre dhe urdhëron 

ndërmarrjen e masave fitosanitare të përcaktuara 

nga Ministria; 

(b) varësisht nga lloji i organizmave të dëmshëm në 

mënyrë të rregullt i lajmëron prodhuesit e bimëve 

për vendin e evidentuar të paraqitjes. 

14.2. Kufijtë e territorit nën mbikëqyrje të veçantë, masat 

për identifikimin, parandalimin dhe përhapjen e organizmave 

të dëmshëm, dhe masat për ndërprerjen 

e aktiviteteve fitosanitare, si dhe mënyrën e 

lajmërimit e rregullon Ministria me akte nënligjore. 

ZONAT E MBROJTURA 

Neni 15 

15.1. Territori në të cilin nuk është konstatuar prania e 

një apo më shumë organizmave të dëmshëm, por 

në të cilin ekziston rreziku nga shfaqja e organizmave 

të tillë shpallet zonë e mbrojtur. 

15.2. Prania e organizmave të dëmshëm në zonën e



mbrojtur konsiderohet nëse: 

(a nuk janë ndërmarrë masat përkatëse fitosanitare 

për asgjësimin e tyre; 

(b) janë ndërmarrë masat mbrojtëse, por ato nuk 

kanë treguar sukses gjatë periudhës 3 vjeçare. 

15.3. Në zonën, në të cilën prania e një apo më tepër organizmave 

të dëmshëm nuk është konstatuar dhe 

ajo është shpallur zonë e mbrojtur në mënyrë të 

rregullt, Ministria duhet të ndërmarr veprime sistematike 

të mbikёqyerjes. 

15.4. Shpalljen e zonës së mbrojtur, listat e zonave të 

mbrojtura dhe kushtet për kryerjen e ekzaminimeve 

sistematike brenda zonës së mbrojtur i përcakton 

Ministria me akte nënligjore. 

Kapitulli i IV 

NDALESAT DHE KUFIZIMET E FUTJES DHE 

PËRHAPJES SË ORGANIZMAVE TË 

DËMSHËM PËR BIMË 

Neni 16 

16.1. Ndalohet futja dhe përhapja e organizmave të 

dëmshëm nga Lista I.A. dhe II.A. në tërë territorin 

e Kosovës. 

16.2. Ndalohet futja dhe përhapja e organizmave të 

dëmshëm nga Lista I.B. dhe II.B. në zonat e mbrojtura. 

16.3. Futja e organizmave të dëmshëm nga paragrafi 1 

dhe 2 të këtij neni, është secila futje me qëllim apo 

pa qëllim e organizmave të dëmshëm në territorin 

e Kosovës ose në zonat e mbrojtura. 

16.4. Futja dhe përhapja e organizmave të dëmshëm të 

cilët nuk janë në Listat nga paragrafi 1 dhe 2 të 

këtij neni, po ashtu ndalohet nëse ekziston rreziku 

për shëndetin e bimëve në territorin e Kosovës. 

Neni 17 

Ndalesat e importit 

17.1. Ndalohet importi i bimëve, produkteve bimore dhe 

objekteve të tjera nga Lista III.A. në territorin e 

Kosovës. 

17.2. Ndalohet importi i bimëve, produkteve bimore dhe 

objekteve të tjera nga lista III.B. në zonat e mbrojtura. 

17.3. Ndalohet importi dhe transferimi i bimëve, produkteve 

bimore dhe objekteve të tjera nga Lista IV.A., 

nëse masat e përcaktuara fitosanitare nuk janë 

plotësuar. 

17.4. Ndalohet importi dhe transferimi i bimëve, produkteve 

bimore dhe objekteve të tjera nga Lista 

IV.B., në territoret ku ajo zonë është shpallur e 

mbrojtur, nëse masat e përcaktuara nuk janë të 

kënaqshme. 

17.5. Importi dhe transferimi i bimëve, produkteve bimore 

dhe objekteve të tjera nga listat në paragrafin 

1, 2, 3 dhe 4 të këtij neni, ndalohen nga Ministria 

me akt nënligjor. 

Neni 18 

18.1. Përjashtim nga dispozitat e nenit 16 dhe 17 të këtij 

Ligji, personat juridik të cilët merren me veprimtari 

shkencore-hulumtuese, mund të importojnë 

ose transferojnë organizma të dëmshëm nga Lista 

I.A., II.A., I.B., II.B., bimë, produkte bimore dhe objekte 

të tjera nga Lista III.A., III.B., IV.A. dhe IV.B., 

nëse: 

(a) posedojnë leje për import; 

(b) i përdorin për ekzaminim, hulumtim ose për punë 

në seleksionimin e bimëve; 

(c) i plotësojnë kushtet e parapara në pikëpamje të 

aftësisë profesionale dhe teknike, të cilat i përcakton 

organi kompetent. 

18.2. Lejen nga paragrafi 1 të këtij neni, e lëshon organi 

kompetent i Ministrisë në bazë të kërkesës të personit 

juridik. 

18.3. Kërkesa duhet të përmbajë: 

(a) të dhënat për paraqitësin e kërkesës; 

(b) të dhënat mbi organizmat e dëmshëm për bimë, 

produkte bimore dhe objekte të tjera sipas paragrafit 

1 të këtij neni. 

18.4. Organi kompetent mban evidencë për importin e 

bimëve sipas paragrafit 3 pika (b) të këtij neni. 

18.5. Kushtet për ngritje profesionale teknike, përmbajtjen 

me detaje dhe formularin e lejes për import 

nga ky nen, i përcakton Ministria me akt nënligjor. 

Neni 19 

19.1. Përjashtim nga dispozitat e nenit 16 dhe 17 të këtij 

Ligji, organi kompetent në pajtim me kërkesat e 

përcaktuara dhe nëse vlerëson se nuk ekziston 

rreziku për përhapjen e organizmave të dëmshëm, 

në raste të veçanta mund të lejoj: 

(a) importin e bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera të cilat kultivohen ose përdorën



për nevoja personale dhe janë të destinuara për 

mbëltim ose përdorim personal të menjëhershëm; 

(b) importin e bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera, në rastet kur organizmat e dëmshëm 

janë të pranishëm, përveç atyre që përdorën për 

mbjellje. 

19.2. Organi kompetent mbanë shënime për importin e 

lejuar në bazë të paragrafit 1. pika (a) dhe (b) të 

këtij neni. 

Neni 20 

20.1. Dispozitat nga neni 16 dhe 17 të këtij Ligji nuk zbatohen 

nëse: 

(a) dërgesa e bimëve është në kalim transit në 

Kosovë; 

(b) sasitë e vogla të bimëve, produkteve bimore dhe 

objekteve të tjera, duke përfshirë artikujt ushqimorë 

dhe ushqimin për kafshë, të destinuara 

për përdorim personal, nevoja industriale dhe jo 

komerciale ose përdorën për ushqim gjatë transportit. 

20.2. Sasitë e vogla nga paragrafi 1 pika (b) të këtij neni 

zbatohen për: fryte të freskëta, përveç patateve; 

luleve të prera dhe buqete lulesh; farërave në paketim 

origjinal, përveç farës së patates; rizomat e 

bimëve dekorative; kërcejve të trupave halorë pa 

rrënjë për nevojat e festave dhe luleve në saksi të 

cilat përdoren ekskluzivisht për nevojat e shfrytëzuesit 

të fundit. 

20.3. Sasitë e vogla të bimëve sipas këtij neni, i përcakton 

Ministria me akt nënligjor. 

REGJISTRI I PRODHUESVE TË BIMËVE, 

PËRPUNUESVE, IMPORTUESVE, 

SHPËRNDARËSVE DHE DEPONUESVE 

Neni 21 

Me prodhimin, përpunimin, importin, deponimin dhe 

shpërndarjen e bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera nga Lista V.A. dhe V.B., mund të merren personat 

juridik dhe fizik, të cilët i përmbushin kërkesat e 

parapara për ushtrimin e këtyre veprimtarive, ose janë të 

regjistruar në regjistrin e Ministrisë. 

Neni 22 

22.1. Regjistrimi është i obliguar për personat vijues: 

(a) prodhues të bimëve, përpunues, shpërndarës, 

deponues të bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera nga Lista V.A.; 

(b) importues të bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera nga Lista V.B.; 

(c) prodhues të llojeve specifike të bimëve, produkteve 

bimore e objekteve të tjera të cilat nuk janë 

të cekura në Listën V.A. dhe për qendra gjegjëse 

të grumbullimit ose shpërndarjes në zonën e kultivimit. 

22.2. Përmbajtjen dhe mënyrën e mbajtjes së regjistrave, 

Ministria e rregullon me akt nënligjor, ndërsa regjistrin 

e përcakton dhe e mban organi kompetent i 

Ministrisë. 

Neni 23 

23.1. Për regjistrim nga neni 21 të këtij Ligji, duhet të jetë 

i punësuar personi përgjegjës i cili është i aftësuar 

në mënyrë profesionale për prodhimin dhe mbrojtjen 

e bimëve, e që është përgjegjës për përmbushjen 

e obligimeve nga neni 24 i këtij Ligji. 

23.2. Kriteret për aftësim profesional të personit 

përgjegjës për mbrojtjen e bimëve i përcakton Ministria 


23.3. Kërkesën për regjistrim nga neni 21 i këtij Ligji, në 

formë të shkruar i bëhet organit kompetent. 

23.4. Vendimin për regjistrim e merr Ministria, më së 

voni 30 ditë nga dita e pranimit të kërkesës dhe 

dokumentacionit. 

23.5. Nëse personi i regjistruar në regjistër ndërprenë 

përmbushjen e obligimeve dhe kërkesave të 

parapara sipas këtij Ligji, Ministria merr vendim 

për çregjistrimin e tij. 

Neni 24 

24.1. Personat e regjistruar janë të obliguar: 

(a) mbajnë shënime për prodhimin, përpunimin dhe 

qarkullimin e bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera të cilat i deponojnë ose kanë në 

planë t’i mbëltojnë në pronë, përpunojnë ose i 

shpërndajnë në një vend tjetër; 

(b) mbajnë dhe plotësojnë rregullisht planin e vendit 

ku bimët kultivohen, përpunohen, deponohen 

dhe përdorën; 

(c) bëjnë në mënyrë të rregullt kontrollime të duhura 

vizuele në bimë; 

(d) mundësojnë qasjen e inspektorit fitosanitar për 

kryerjen e inspektimit, kontrollit të bimëve, vendit 

dhe dokumentacionit, si dhe marrjen e mostrave; 

(e) lajmërojnë organin kompetent të Ministrisë ose 

inspektorin fitosanitar për të gjitha paraqitjet për 

rritjen e numrit të organizmave të dëmshëm në 

bimë dhe për prodhimtarinë e tyre; 

(f) paraqesin organit kompetent të Ministrisë në afa-



tin e përcaktuar të gjitha ndryshimet e të dhënave 

të cilat mbahen në regjistër; 

(g) për çdo vit njoftojnë organin kompetent të Ministrisë 

në afatin e duhur dhe Inspektorin fitosanitar 

për sasinë dhe vendin e prodhimit, përpunimit të 

bimëve dhe produkteve bimore; 

(h) bashkëpunojnë me organin kompetent të Ministrisë 

dhe Inspektorin fitosanitar lidhur me sigurimin 

e mbrojtjes së shëndetit të bimëve dhe 

(i) ruajnë dokumentacionin së paku një vit. 

24.2. Ministria, me akt nënligjor rregullon mënyrën e kryerjes 

së kontrollit shëndetësor të bimëve, afatet, 

përmbajtjen dhe mënyrën e dërgimit të të dhënave 

nga paragrafi 1 pika (a) të këtij neni. 

Neni 25 

Përjashtim nga dispozitat e nenit 24, regjistrimi nuk është 

i obliguar për prodhuesit dhe përpunuesit e vegjël të cilët 

nuk merren me prodhimtari dhe përpunim profesional të 

bimëve, ose prodhimtaria dhe përpunimi, shitja e bimëve, 

produkteve bimore dhe objekteve të tjera është e destinuar 

për nevojat personale të personave fizikë në tregun 

lokal dhe nuk paraqesin rrezik për përhapjen e organizmave 

të dëmshëm. 

Kapitulli i V 

IMPORTI, EKSPORTI DHE KALIMI TRANZIT I 

DËRGESAVE TË BIMËVE 

Neni 26 

Importi 

26.1. Importi i bimëve lejohet nëse: 

(a) importuesi është i pajisur me leje importi nga organi 

kompetent i Ministrisë, 

(b) dërgesa e bimëve mund të importohet nëpër 

vendkalimet e përcaktuara kufitare në të cilat 

ekziston shërbimi fitosanitar. 

26.2. Vendkalimet kufitare duhet të përmbushin kushtet 

e përcaktuara për kryerjen e kontrollit shëndetësor 

të dërgesave bimore. 

Neni 27 

27.1. Dërgesat e bimëve nga Lista V.B.I. ambalazhi dhe 

mjetet transportuese me të cilat transportohet i nënshtrohen 

kontrollit të detyrueshëm të inspeksionit 

fitosanitar, ku me këtë rast do të vërtetohet se: 

(a) dërgesa e bimëve shoqërohet me fitocertifikatë, 

(b) në dërgesë nuk janë të pranishëm organizmat e 

dëmshëm nga Lista I.A. dhe II.A.; 

(c) në dërgesë nuk janë të pranishëm organizmat e 

dëmshëm të bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera nga lista II.A.; 

(d) i përmbush kushtet e veçanta fitosanitare në pajtim 

me Listën IV.A. 

27.2. Çdo dërgesë e bimëve nga paragrafi 1 pika (a) të 

këtij neni, duhet të shoqërohet me fitocertifikatë 

origjinale nga vendi i origjinës, ose fitocertifikata 

me klauzolat plotësuese, kur dërgesa e bimëve 

duhet ti përmbushë kërkesat e veçanta fitosanitare 

në pajtim me Listën IV.A. dhe IV.B. të cilat i rregullon 

organi i vendit prej nga vjen dërgesa e që nuk 

është vend i origjinës. 

27.3. Për dërgesat e bimëve nga paragrafi 1 të këtij neni, 

të cilat pas lëshimit të fitocertifikatës në vendin e 

origjinës, janë transportuar, deponuar, ripaketuar 

ose ndarë në një vend tjetër i cili nuk është vend i 

origjinës, duhet që fitocertifikata origjinale ose kopja 

e saj e vërtetuar të shoqërohet me fitocertifikatën 

për rieksport të lëshuar në vendin tjetër. 

27.4. Nëse dërgesa e bimëve nga paragrafi 1 i këtij 

neni, vazhdimisht importohet në më shumë vende 

dhe me këtë rast janë lëshuar më shumë fitocertifikata 

për rieksport, atë dërgesë të bimëve duhet 

shoqëruar krahas fitocertifikatës origjinale ose të 

kopjes së vërtetuar të saj edhe origjinali apo kopja 

e fitocertifikatës për rieksport nga të gjitha ato 

vende. 

27.5. Kontrollit të inspekesionit kufitar duhet t’i nënshtrohen 

edhe dërgesat tjera të bimëve, nëse inspektori 

fitosanitar dyshon se ekziston rreziku për 

përhapjen e organizmave të dëmshëm të bimëve. 

27.6. Procedurën e kontrollit të inspeksionit nga paragrafi 

1 pika (b) të këtij neni, e përcakton Ministria 


Neni 28 

Çdo dërgesë e bimëve nga Lista V.B.II. e cila importohet 

në zonën e mbrojtur, përveç kërkesave të përcaktuara 

në nenin 27 të këtij Ligji, duhet t’i përmbushë edhe këto 

kërkesa: 

(a) të mos janë të pranishëm organizma të dëmshëm 

nga Lista I.B. dhe II.B.; 

(b) të mos përmbajë bimë, produkte bimore dhe objekte 

të tjera nga Lista III.B. dhe 

(c) të përmbushë kërkesat e veçanta fitosanitare 

nga Lista IV.B. 

Neni 29 

29.1. Çdo dërgesë e bimëve nga Lista V.B., e cila importohet 

për qëllim të ekzaminimit dhe punëve shkencore 

hulumtuese për seleksionim, duhet të jetë e



kontrolluar nga inspeksioni fitosanitar si dhe duhet 

të këtë lejen për import, në pajtim me nenin 18 të 

këtij Ligji, e shoqëruar me fitocertifikatën nga vendi 

i origjinës. 

29.2. Përjashtimisht nga neni 19 paragrafi 1 pika (a) të 

këtij Ligji, duhet lëshuar lejen për import të bimëve 

nga Lista V.B., pa fitocertifikatë dhe pa inspektim 

fitosanitar, të cilat janë të dedikuara për përdorim 

personal ose për përdorim të menjëhershëm 

brenda zonës kufitare me vendin nga importohen 

bimët, produktet bimore dhe objektet tjera. 

29.3. Sasitë e vogla të bimëve, produkteve bimore dhe 

objekteve të tjera nga Lista V.B., në pajtim me nenin 

20 të këtij Ligji mund të importohen pa fitocertifikatë 

dhe pa inspektim fitosanitar. 

Neni 30 

30.1. Importuesit, transportuesit ose përfaqësuesit e tyre 

dhe personat fizik të cilët i importojnë në Kosovë 

bimët nga neni 27 paragrafi 1 i këtij Ligji, janë të 

obliguar: 

(a) të lajmërojnë në mënyrë të rregullt inspektorin 

fitosanitar për arritjen e asaj dërgese e cila importohet 

ose ripaketohet gjatë transportit, me 

qëllim të kryerjes së kontrollit fitosanitar; 

(b) të lajmëroj Inspektorin fitosanitar që të ndërmerr 

të gjitha masat e përcaktuara lidhur me dërgesën 

e bimëve që importohen. 

30.2. Organet e shërbimit doganor nuk mund të fillojnë 

punët e doganimit, para se inspektori fitosanitar të 

bëjë kontrollin inspektues të dërgesës së bimëve 

nga paragrafi 1 pika (a) të këtij neni dhe nuk jep 

lejen për import, përveç në rastet kur ka të bëjë me 

kalim transit. 

Neni 31 

31.1. Kontrolli i dërgesës së bimëve nga neni 27 i këtij 

Ligji, bëhet në vendkalimin e përcaktuar kufitar në 

Kosovë, ku kryhen edhe punët tjera të procedurës 

administrative doganore. 

31.2. Nëse nuk ekziston rreziku për përhapjen e organizmave 

të dëmshëm, në kërkesat dhe rastet të 

cilat i përcakton Ministria, kontrolli shëndetësor i 

dërgesës së bimëve, mund të behet edhe në vendet 

e përcaktuara zyrtare në brendi të territorit të 

Kosovës nën mbikëqyrjen e shërbimit doganor. 

Neni 32 

32.1. Inspektori fitosanitar, pas kryerjes së kontrollit, 

nëse janë përmbushur kërkesat sipas nenit 27 dhe 

28 të këtij Ligji, lëshon lejen për import të dërgesës 

së bimëve dhe konstaton fitocertifikatën ose fitocertifikatën 

për rieksport me datën dhe vulën e hyrjes. 

32.2. Nëse kërkesat paraprake nga neni 27 dhe 28 i këtij 

Ligji, nuk janë përmbushur, inspektori fitosanitar 

me vendim e ndalon importin dhe përcakton masat 

në pajtim me dispozitat nga neni 12, paragrafi 

1 të këtij Ligji dhe do të shënon fitocertifikatën ose 

fitocertifikatën për rieksport me vulë trekëndëshe 

me ngjyrë të kuqe, më të cilin fitocertifikata bëhet e 

pa vlefshme. 

32.3. Nëse gjatë kontrollit të inspektimit konstatohet se 

pjesa e dërgesës së bimëve është e infektuar me 

organizma të dëmshëm nga Lista I.A., II.A., I.B. 

ose II.B. ndalohet importi i tyre, ndërsa pjesa e mbetur 

e dërgesës mund të lejohet, nëse vërtetohet 

se ajo nuk është e infektuar dhe nuk ka rrezik për 

përhapjen e organizmave të dëmshëm. 

32.4. Ministria me akt nënligjor përcakton formën, madhësinë 

dhe përmbajtjen e vulës sipas paragrafit 1 

dhe 2 të këtij neni. 

Neni 33 

33.1. Nëse importohet dërgesa që sipas dokumentacionit 

përcjellës, nuk përmban bimë, produkte bimore 

dhe objekte të tjera nga Lista V.B., inspektori 

fitosanitar do të bëjë kontrollin inspektues, nëse 

ekziston dyshimi i bazuar në identitetin e dërgesës 

së bimëve ose për rrezikun e përhapjes së organizmave 

të dëmshëm. 

33.2. Nëse pas kryerjes së kontrollit inspektues dhe 

nëse inspektori fitosanitar edhe më tutje dyshon 

në identitetin e dërgesës së bimëve, posaçërisht 

lidhur me llojin, tipin dhe origjinën e bimëve nga 

Lista V.B. mund të bëjë përsëritjen e kontrollit inspektues. 

Neni 34 

Eksporti 

34.1. Eksporti i bimëve mund të bëhet nëse: 

(a) dërgesa e bimëve e cila eksportohet dhe ka 

origjinën nga Kosova, ndërsa shteti në të cilin 

eksportohet kërkon fitocertifikatën, inspektori 

fitosanitar para lëshimit të fitocertifikatës, kryen 

kontrollin inspektues, me qëllim të sigurimit të 

kërkesave të përcaktuara fitosanitare të vendit 

ku eksportohet dërgesa. 

(b) dërgesa e cila eksportohet nuk është me origjinë 

nga Kosova, por është e deponuar në Kosovë, e 

ripaketuar dhe e ndarë, kurse shteti ku eksportohet 

kërkon fitocertifikatë, inspektori fitosanitar do 

t’a bëjë kontrollin inspektues të dërgesës, para



lëshimit të fitocertifikatës për rieksport, me qëllim 

të sigurimit të kërkesave të përcaktuara fitosanitare 

të shtetit importues. 

34.2. Fitocertifikata për rieksport konsiderohet dokument 

zyrtar, kur inspektori fitosanitar, vërteton se 

janë përmbushë kërkesat nga paragrafi 1 pika (a) 

dhe (b) të këtij neni. 

34.3. Ministria me akt nënligjor përcakton formularin dhe 

përmbajtjen e fitocertifikatës . 

Neni 35 

35.1. Kërkesën për lëshimin e fitocertifikatës, eksportuesi 

ia bënë inspektorit fitosanitar, i cili është i 

obliguar që në afatin e përcaktuar nga Ministria, të 

bëjë kontrollin inspektues dhe të merr vendim në 

bazë të kërkesës së eksportuesit. 

35.2. Eksportuesit duhet që me shpenzimet e veta të 

kryejnë të gjitha masat e dhëna të cilat i përcakton 

inspektori fitosanitar pas kryerjes së kontrollit të 

dërgesës për eksport. 

Neni 36 

Kalimi transit 

36.1. Kalimi transit i bimëve dhe produkteve bimore 

mund të lejohet: 

(a) për dërgesat e bimëve të cilat janë në kalim transit 

nuk është i obliguar kontrolli inspektues në 

pajtim me dispozitat e nenit 27, paragrafi 1 pika 

(a) (b) (c) dhe (d) të këtij Ligji. 

(b) dërgesat e bimëve nga paragrafi 1 pika (a) të këtij 

neni, duhet të jenë të paketuara në atë mënyrë 

që të mos paraqesin rrezik për përhapjen e organizmave 

të dëmshëm dhe nuk duhet të deponohen, 

ndahen, ripaketohen ose të kombinohen me 

dërgesa tjera në territorin doganor të Kosovës. 

(c) dërgesa e bimëve nëse nuk është në pajtim me 

dispozitat e paragrafit 1 pika (b) të këtij neni ose 

në rastin kur është e shkarkuar, duhet të bëhet 

kontrolli inspektues në pajtim me nenin 27 paragrafi 

1 pika (a) (b) (c) dhe (d) të këtij Ligji. 

36.2. Përjashtim nga dispozitat e paragrafit 1 pika (a) të 

këtij neni, për dërgesat në kalim transit, në rastet e 

rreziqeve apo të dyshimit të bazuar për rrezikun e 

futjes dhe përhapjes së organizmave të dëmshëm, 

Ministria cakton trajtim të veçantë ose inspektim të 

detyrueshëm kontrolli. 

Kapitulli i VI 

TRANSFERIMI I DËRGESËS SË BIMËVE 

Neni 37 

37.1. Çdo dërgesë e bimëve nga Lista V.A.I., mund të 

transferohet vetëm nëse shoqërohet me fitocertifikatën, 

e bashkangjitur në ambalazh ose të jetë si 

dokument shoqërues. 

37.2. Çdo dërgesë e bimëve nga Lista V.A. e cila transferohet, 

dhe është e destinuar për ekzaminim, 

hulumtim shkencor ose për punë seleksionuese, 

duhet të jetë e kontrolluar nga inspektori fitosanitar 

dhe e pajisur me pasaportë bimore. 

Neni 38 

38.1. Çdo dërgesë e bimëve nga Lista V.A. mund të futet 

në zonën e mbrojtur ose të transferohet brenda 

saj vetëm me pasaportë bimore e cila vlen për 

zonën e mbrojtur si dokument shoqërues ose që 

i shoqërohet mjetit transportues, vetëm në rastet 

nëse janë respektuar kushtet për transferim. 

38.2. Kërkesat për transferim sipas paragrafit 1 të këtij 

neni i përcakton Ministria me akte nënligjore. 

Neni 39 

Përjashtim nga dispozitat e nenit 38 paragrafi 1 i këtij Ligji, 

prodhuesit apo përpunuesit vegjël nga neni 25 paragrafi 

1 i këtij Ligji, mund të transferojnë dërgesat e bimëve nga 

Lista V. A. pa pasaportë bimore. 

Neni 40 

40.1. Çdo dërges e bimëve nga Lista V.A.I. të cilat i 

kultivojnë apo shfrytëzojnë personat për të cilët 

regjistrimi është i obliguar dhe janë të destinuara 

për transferim, duhet të jenë të kontrolluara nga 

inspekcioni me qëllim të sigurimit se: 

(a) nuk janë të infektuara me organizma të dëmshëm 

nga Lista I.A. dhe II.A. dhe 

(b) i përmbushin kërkesat e veçanta fitosanitare nga 

Lista IV.A. 

40.2. Çdo dërgesa e bimëve nga Lista V.A.II., të cilat 

janë të destinuara për transferim në zonën e mbrojtur, 

krahas kontrollit inspektues nga paragrafi 1 

pika (a) të këtij neni, duhet të kontrollohen nga inspekcioni 

fitosanitar me qëllim të konstatimit se: 

(a) nuk janë të infektuara me organizma të dëmshëm 

nga Lista I.B. dhe II.B. dhe 

(b) i përmbushin kërkesat e veçanta fitosanitare nga 

Lista IV.B. 

40.3. Kontrollimet inspektuese me të cilat vërtetohet 

përmbushja e kushteve nga paragrafi 1 pika (a) 

dhe (b) të këtij neni, bëhen sipas mënyrës së përcaktuar 

me këtë Ligj. 

40.4. Përjashtim prej kontrollimeve inspektuese me të 

10



cilat vërtetohet përmbushja e kërkesave sipas 

paragrafit 1 pika (a) dhe (b) të këtij neni, pavarësisht 

nga origjina e bimëve dhe vendin ku bëhet 

transferimi, kultivimi, përpunimi, deponimi, shitja 

ose shfrytëzimi në ndonjë mënyrë tjetër, sikurse 

edhe në objektet e blerësit, sipas parimit të mostrës 

së rastit, mund të bëhet kontrolli inspektues me 

qëllim të konstatimit të gjendjes shëndetësore të 

bimëve. 

40.5. Nëse gjatë kontrollit inspektues, konstatohet se 

ekziston rreziku për përhapjen e organizmave të 

dëmshëm, ose nuk janë përmbushur kërkesat e 

parapara për transferimin e dërgesës, inspektori 

fitosanitar do të urdhërojë ndërmarrjen e masave 

të parapara nga neni 12 paragrafi 2 pika (b) të 

këtij Ligji. 

Neni 41 

Pasaporta Bimore 

41.1. Pasaporta bimore është dokument zyrtar që 

lëshohet për dërgesat e bimëve nga Lista V.A. e 

që përkatësisht janë kontrolluar nga inspeksioni 

në pajtim me nenin 38 të këtij Ligji. 

41.2. Pasaportën bimore e lëshon personi i autorizuar 

profesional në pajtim më këtë Ligj. 

Neni 42 

42.1. Personi i autorizuar profesional nga organi drejtues 

për lëshimin e pasaportës bimore, duhet të 

jetë i aftësuar në mënyrë profesionale. 

42.2. Personi i autorizuar profesional është përgjegjës 

për punët dhe detyrat që i janë përcaktuar për 

lëshimin e pasaportës bimore. 

42.3. Nëse gjatë kontrollit inspektues fitosanitar konstatohet 

se gjendja shëndetësore nuk i përgjigjet të 

dhënave në pasaportën bimore, organi kompetent 

në Ministri e tërheqë autorizimin e personit profesional 

për lëshimin e pasaportës bimore. 

Neni 43 

43.1. Organi kompetent duhet të konstatoj, përtërijë, 

dhe ruaj evidencën për autorizimin e personit profesional 

për lëshimin e pasaportës bimore. 

43.2. Evidenca për personin e autorizuar profesional 

duhet të përmbajë: 

(a) emrin dhe mbiemrin, adresën, numrin personal, 

(b) dëshminë për kualifikimin profesional, 

(c) statusin e personit profesional të autorizuar në 

pikëpamje të aftësimit për lëshimin e pasaportës 

bimore. 

Neni 44 

Llojet e pasaportave bimore 

44.1. Organi kompetent e autorizon personin profesional 

për lëshimin e: 

(a) pasaportave për bimë; 

(b) ndërrim të pasaportës për bimë që ka shenjën 

NPB; 

(c) pasaportë për bimë për zonat e mbrojtura që ka 

shenjën PBZM. 

44.2. Forma dhe përmbajtja e pasaportës për bimë përcaktohet 

nga Ministria me akte nënligjore. 

Neni 45 

Nëse gjatë kontrollit inspektues fitosanitar konstatohet 

se një pjesë e dërgesës së bimëve, të cilën personi 

e ka regjistruar në regjistër, prodhohet, përpunohet, 

shfrytëzohet në çfarëdo mënyre tjetër është e pranishme 

në pronën e tij, e që është e infektuar me organizma të 

dëmshëm nga Lista I.A., II.A., I.B. ose II.B., atëherë nuk 

lëshohet pasaporta bimore, ndërkaq ajo lëshohet vetëm 

për pjesën tjetër për të cilin nuk ekziston dyshimi se është 

e infektuar me organizma të dëmshëm dhe nuk paraqet 

rrezik për përhapjen e tyre. 

Neni 46 

46.1. Nëse dërgesa e bimëve ndahet ose përbëhet nga 

pjesë të veçanta që kanë pasaportë bimore, për 

secilën dërgesë të ndarë në pjesë të reja, duhet të 

lëshohet ndërrimi i pasaportës bimore. 

46.2. Në së ndryshon gjendja shëndetësore e dërgesës 

bimore sipas këtij neni, ndërrimi i pasaportës bimore 

mund të lëshohet vetëm pas përsëritjes së 

kontrollit inspektues dhe atë: 

(a) për dërgesën e bimëve që importohet, e cila 

gjendet në Listën V.A., e shoqëruar me fitocertifikat, 

inspektori fitosanitar pas kontrollit inspektues 

lëshon pasaportën e bimëve në të cilin shkruhet 

se shërben si ndërrim i fitocertifikatës. 

(b) në rast se dërgesa e bimëve nga paragrafi 1 i 

këtij neni, ndahet ose përbëhet nga disa dërgesa 

të ndryshme ose të veçanta, për dërgesën e re 

të bimëve duhet të lëshohet pasaporta e re bimore. 

(c) në rast se gjendja shëndetësore e dërgesës së 

bimëve nga paragrafi 2 i këtij neni ndryshon, 

atëherë lëshohet pasaporta e re bimore vetëm 

pas përsëritjes së kontrollit inspektues. 

Neni 47 

47.1. Prodhuesit e bimëve, përpunuesit, importuesit dhe 

shpërndarësit e bimëve, produkteve bimore dhe 

11



objekteve të tjera nga neni 22 paragrafi 1 pika (a) 

(b) dhe (c), krahas obligimeve tjera që dalin nga 

neni 24 paragrafi 1 të këtij Ligji duhet të përmbushin 

edhe këto kërkesa specifike: 

(a) të paraqesin të gjitha ndryshimet e kërkesave 

për lëshimin e pasaportës së bimëve, organit 

kompetent të Ministrisë në afatin e caktuar; 

(b) të kenë kujdes që pasaporta për bimë të jetë në 

pajtim me këtë Ligj; 

(c) në afatin e përcaktuar të njoftojnë inspektorin 

fitosanitar lidhur me transferimin e dërgesës së 

bimëve në zonat e mbrojtura; 

(d) të plotësojnë pasaportën për bimë në pajtim me 

përmbajtjen dhe shenjat e parapara; 

(e) të ruajnë dokumentacionin dhe të dhënat e 

lëshimit për të gjitha llojet e pasaportave për 

bimë; 

(f) të kenë kujdes për ndërrimin e pasaportave në 

mënyrë që të bëjnë të pa mundur shfrytëzimin e 

serishëm të saj. 

47.2. Mënyrën, afatet e paraqitjes dhe ruajtjen e dokumentacionit 

sipas këtij neni, e përcakton Ministria 


Neni 48 

48.1. Tregtuesit e dërgesës së bimëve, produkteve të 

bimëve të prodhuara ose të përpunuara, të cilët 

merren me qarkullimin e tyre si dhe shfrytëzuesit 

e fundit, duhet të ruajnë llojet e pasaportave për 

bimë në afatin kohor prej një viti. 

48.2. Tregtuesit dhe shfrytëzuesit e fundit nga paragrafi 

1 i këtij neni, duhet ti mundësojnë inspektorit fitosanitar 

prezencën dhe qasjen në dokumentacion 

dhe dërgesë në të gjitha fazat e prodhimit, përpunimit 

ose në pronën e tyre. 

Kapitulli VII 

MBROJTJA BIOLOGJIKE E BIMËVE 

Neni 49 

49.1. Mbrojtja biologjike e bimëve mund të bëhet me llojin 

autokton të organizmit, që është i pranishëm në 

sistemin e përcaktuar të ekosistemit. 

49.2. Futja, kultivimi ose përdorimi i llojeve autoktone të 

organizmave për mbrojtjen biologjike të bimëve në 

zonat e mbrojtura dhe jashtë tyre, është e lejuar në 

mbështetje të programit të hartuar në të cilin ceket 

dhe arsyetohet metoda biologjike e mbrojtjes së 

bimëve të cilën e lejon Ministria në pajtim me Ministrinë 

e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor. 

49.3. Bartësit e programit dhe lloji autokton i organizmit 

që është i pranishëm në natyrë, duhet të shënohet 

në regjistër të veçantë. 

Neni 50 

50.1. Llojet e përftuara dhe të futura të organizmave për 

mbrojtjen biologjike të bimëve janë ato lloje të cilat 

i kultivon njeriu në ekosistem në të cilin nuk kanë 

qenë të pranishëm më herët. 

50.2. Për qëllime të mbrojtjes biologjike të bimëve në 

zonat e mbrojtura dhe jashtë tyre, lejohen të përdoren 

vetëm ato lloje të përftuara të cilat janë në 

listë e që e përcakton Ministria në pajtim me Ministrinë 

e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor. 

50.3. Organi kompetent lëshon lejen për import dhe përdorim 

të llojeve të përftuara të organizmave nga 

paragrafi 2 i këtij neni në pajtim me Ministrinë e 

Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, në bazë të konstatimit 

se futja e tyre nuk rrezikon baraspeshën 

natyrore ose në biodiversitet në pajtim me Ligjin 

për mbrojtjen e natyrës. 

50.4. Përjashtim nga dispozitat e paragrafit 3 të këtij 

neni, mund të lëshohet leja për import dhe përdorim 

të llojeve të përftuara të organizmave për 

mbrojtjen biologjike të bimëve, organizatave të vogla 

shkencore-hulumtuese për nevojat ekzaminuese, 

hulumtuese dhe zhvillimore. 

50.5. Për marrjen e lejes nga paragrafi 3 i këtij neni, 

paraqitësi i kërkesës duhet të i përmbushë kërkesat 

e përcaktuara në pikëpamje të hapësirës, 

mjeteve teknike dhe kuadrit profesional. 

50.6. Kërkesën për lëshimin e lejes nga paragrafi 3 dhe 

4 të këtij neni, duhet bërë Ministrisë e cila përmban: 

(a) emrin, mbiemrin dhe adresën; 

(b) të dhënat e personit përgjegjës; 

(c) llojin e veprimtarisë; 

(d) llojin dhe mënyrën e përdorimit të armiqve natyror 

në raport me organizmat antagonist; 

(e) programin e popullimit dhe listën e pranuar të atij 

lloji; 

(f) vlerësimin e rrezikut për natyrën; 

(g) dëshmitë se organizmi është i lejuar të përdoret 

së paku në tre sisteme ekologjike krahasuese në 

vendet e Bashkimit Evropian; 

(h) dëshmitë se organizmi dedikohet për përdorim të 

mbrojtjes biologjike të bimëve dhe 

(i) autorizimin për përdorimin e organizmave për 

mbrojtjen biologjike të bimëve të lëshuar nga 

Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor. 

Kapitulli VIII 

12



MBLEDHJA, KËMBIMI, PËRDORIMI I TË 

DHËNAVE DHE INFORMATAVE 

Neni 51 

51.1. Organi kompetent për qëllime të analizimit dhe përcjelljes 

së masave të mbrojtjes të bimëve, mund të 

mbledhë dhe përdor të dhënat për nevojat e veta 

në bazë të këtij Ligji, të cilat në kuadër të bazave të 

përcaktuara i mbajnë organet kompetente në Ministri, 

agjencionet, koncesionarët dhe personat tjerë 

juridik të autorizuar, kryesisht nga: 

(a) regjistri i prodhuesve dhe përpunuesve bujqësorë; 

(b) regjistri i subjekteve ekonomike; 

(c) regjistri tatimor - numri i tatimit; 

(d) numri, kufiri dhe sipërfaqja e ngastrës, pronari 

dhe shfrytëzuesi; 

(e) baza e të dhënave statistikore për toka bujqësore 

dhe tokat pyjore, të dhënat mbi tokat të cilat 

janë në pronësi publike dhe qiramarrësi i këtyre 

tokave dhe pyjeve; 

(f) baza e të dhënave doganore për importin dhe 

eksportin e dërgesave të bimëve dhe 

(g) baza e të dhënave të Institutit Hidrometeorologjik 

të Kosovës. 

51.2. Organi kompetent në lëmin e mbrojtjes së bimëve 

mund të shfrytëzojë planet topografike, hartat, anketat 

e anketuesve dhe planet ortofotografike digjitale. 

51.3. Mënyra e lidhjes me bazat tjera të të dhënave dhe 

mënyra e marrjes së të dhënave rregullohet nga 

Ministria, në pajtim me organet tjera të administratës 

përgjegjëse për bazën e të dhënave në 

kompetencë të tyre. 

Neni 52 

52.1. Ministria dërgon të dhënat nga regjistrat e tij dhe 

bazat e të dhënave organeve tjera të administratës 

dhe organeve lokale me qëllim të kryerjes së punëve 

të parapara me ligj, personave juridik të autorizuar 

dhe ofertuesve të shërbimeve publike, për 

nevojat e kryerjes së punëve nga lëmi i mbrojtjes 

së bimëve. 

52.2. Organet e administratës të cilat posedojnë me bazat 

e të dhënave, hartave, planet ortofotografike 

në pajtim me neni 51 të këtij Ligji, me marrëveshje 

paraprake mund të këmbejnë të dhënat me Ministrinë. 

Neni 53 

53.1. Organet e administratës mbledhin, ruajnë, dhe 

plotësojnë rregullisht të dhënat, regjistrat dhe 

bazën e të dhënave të cilat janë të lidhura me 

sistemim informativ për nevoja të Ministrisë. 

53.2. Organet e administratës sigurojnë vendosjen dhe 

lidhshmërinë e sistemit informativ sipas këtij neni 

me sistemin informativ të Ministrisë dhe me sistemin 

informativ ndërkombëtar në lëmin e mbrojtjes 

së bimëve, kur ai është i nevojshëm. 

53.3. Mënyrën e lidhjes, kushteve për ruajtjen dhe mirëmbajtjen 

e të dhënave nga regjistrat, evidencës dhe 

bazës së të dhënave e përcakton Ministria me akt 

nënligjor. 

Neni 54 

54.1. Ministria në nivelin ndërkombëtar benë këmbimin 

e të dhënave dhe informatave, për: 

(a) kompetencat e organeve Qeveritare sa i përket 

mbrojtjes së shëndetit të bimëve; 

(b) listën e vendkalimeve kufitare në të cilat lejohet 

importi i dërgesave në Kosovë; 

(c) listat e organizmave të dëmshëm; 

(d) praninë dhe paraqitjen e organizmave të dëmshëm 

nga Listat dhe kushtet e parapara me këtë 

Ligj, në pjesën e territorit të saj, ku prania e tyre 

nuk ka qenë e njohur më parë dhe të dhënat lidhur 

me zbatimin e masave fitosanitare; 

(e) paraqitjen, shtimin e tepërt ose të dhënat e 

përhapjes së organizmave të dëmshëm të cilët 

paraqesin rrezik potencial; 

(f) secilën paraqitje të organizmit të dëmshëm në 

zonën e mbrojtur, e cila është shpallur si zonë e 

mbrojtur për atë organizëm; 

(g) rezultatet sistematike për vëzhgim në zonën 

mbrojtur; 

(h) aktet nënligjore, të cilat nxjerrën në bazë të këtij 

Ligji; 

(i) rastet e ndalesës së importit për shkak të mos 

përmbushjes së kushteve fitosanitare dhe 

(j) të dhënat dhe informatat tjera në pajtim me këtë 

Ligj, në bazë të kërkesës së organit apo organizatave 

ndërkombëtare. 

54.2. Të dhënat dhe informatat tjera jepen edhe në 

pajtim me konventat dhe marrëveshjet ndërkombëtare. 

Kapitulli IX 

SHPENZIMET E KONTROLLIT TË 

DËRGESAVE DHE ANALIZAVE 

LABORATORIKE 

Neni 55 

55.1. Shpenzimet e kontrollit të dërgesave dhe analizave 

13



laboratorike të cilat bëhen në bazë të kërkesës së 

inspektorit fitosanitar, me qëllim të konstatimit të 

gjendjes së shëndetit të bimëve para importit, i 

bartë importuesi. 

55.2. Të gjitha shpenzimet e kontrollit të dërgesës së 

bimëve që është bërë në bazë të kërkesës së inspektorit 

fitosanitar me qëllim të konstatimit të gjendjes 

shëndetësore, në rastin kur mostra është e 

infektuar, i bartë prodhuesi i bimëve te i cili janë 

marrë mostrat. 

55.3. Shpenzimet administrative për zbatimin e masave 

fitosanitare të cilat ndërmerren në pajtim me këtë 

Ligj me qëllim të mbrojtjes së bimëve, produkteve 

bimore dhe objekteve të tjera, përveç në rastin e 

forcës madhore, i bartë prodhuesi i bimëve. 

55.4. Shpenzimet për lëshimin e fitocertifikatës dhe pasaportës 

së bimëve, i bartë paraqitësi i kërkesës. 

55.5. Për kontrollimet inspektuese, lartësinë e taksës 

sipas llojit dhe sasisë së bimëve, produkteve bimore, 

objekteve të tjera dhe mënyrën e pagesës, i 

përcakton Ministria me akt nënligjor. 

Neni 56 

Kompensimet 

56.1. Nëse inspektori fitosanitar urdhëron ndërmarrjen e 

masave për çrrënjosjen e organizmave dëmtues 

apo asgjësimin e bimëve, produkteve bimore dhe 

objekteve të tjera në pajtim me këtë Ligj, prodhuesi 

i bimëve ka të drejtë në kompensim me kusht që: 

(a) me kohë ka njoftuar për paraqitjen ose dyshimin 

e pranisë për organizmin e dëmshëm nga Lista 

I.A. dhe II.A. ose në rastin e paraqitjes dhe dyshimit 

për pranin e organizmave të dëmshëm në 

zonën e mbrojtur nga Lista I.B. dhe II.B.; 

(b) i ka zbatuar të gjitha masat fitosanitare me kohë 

dhe në mënyrë të rregullt por që nuk kanë qenë 

efikase. 

56.2. Kompensimin nga paragrafi 1 të këtij neni nuk 

paguhet, nëse organizmi i dëmshëm paraqitet me 

rastin e importit në Kosovë. 

56.3. Në rastin, kur vendimi për kompensimin nuk nxirret 

ose nuk i dërgohet prodhuesit të bimëve në 

afat prej 60 ditësh nga paraqitja e kërkesës për 

pagesën e kompensimit, ai mund të kërkojë nga 

organi kompetent për vlerësimin e dëmit me anë 

të padisë. 

56.4. Kriteret për të drejtën në kompensim dhe lartësinë 

e kompensimit, i përcakton Ministria me akte nënligjore. 

Kapitulli X 

PUNËT ME INTERES PUBLIK PËR 

MBROJTJEN E BIMËVE 

Neni 57 

57.1. Punët me interes publik përfshijnë punët e përcjelljes, 

prognozës së shfaqjes të organizmave të 

dëmshëm dhe punët profesionale nga lëmi i mbrojtjes 

së bimëve. 

57.2. Punët nga lëmi i përcjelljes dhe prognozës përfshinë: 

(a) përcjelljen e shfaqjes dhe zhvillimit të organizmave 

të dëmshëm të cilët janë të pranishëm në 

bimë, produkte bimore dhe objekte të tjera si dhe 

përcaktimin e afateve optimale për asgjësimin e 

tyre; 

(b) evidentimin e shfaqjes dhe shtimin e organizmave 

të dëmshëm me karakter ekonomik; 

(c) përcjellja dhe evidentimi i të gjitha paraqitjeve të 

rëndësishme me karakter ekonomik për mbrojtjen 

e bimëve; 

(d) diagnostikimin themelor në teren dhe laborator 


(e) alarmimin dhe njoftimin e publikut dhe shërbimeve 

përkatëse për parandalimin e përhapjes së 

organizmave të dëmshëm, me anë të këshillave, 

udhëzimeve dhe zbatimin e masave fitosanitare; 

(f) edukimin dhe trajnimin e prodhuesve të bimëve 

lidhur me kryerjen e punëve në mbrojtjen e 

bimëve; 

57.3. Punët profesionale nga lëmi i mbrojtjes së bimëve 

janë: 

(a) kryerja e ekzaminimeve profesionale laboratorike 

në bimë, produkte bimore dhe objekte të tjera 

me qëllim të diagnostikimit të organizmave të 

dëmshëm; 

(b) aftësimi profesional i personave përgjegjës për 

mbrojtjen e bimëve; 

(c) lëshimi i pasaportave të bimëve; 

(d) veprimtaria hulumtuese - shkencore dhe zhvillimore; 

(e) dezinfektimi, dezinsektimi dhe deratizimi për 

nevojat e mbrojtjes së bimëve; 

(f) kryerja e punëve dhe detyrave tjera profesionale 

që nevojiten në lëmin e mbrojtjes së bimëve. 

Neni 58 

58.1. Kryerësit e punëve publike në lëmin e mbrojtjes së 

14



bimëve janë: 

(a) organet e lëmisë përkatëse komunale, 

(b) laboratori referent fitosanitar, 

(c) shërbimi këshillëdhënës për prodhimtarinë dhe 

mbrojtjen e bimëve dhe 

(d) personat fizik dhe juridik të cilët i plotësojnë kushtet 

e parapara që janë të regjistruar në Ministri. 

58.2. Përjashtim nga dispozitat e këtij neni, punët e 

mbrojtjes së bimëve në lëmin e pylltarisë i kryejnë 

organet dhe personat tjerë juridik dhe fizik të caktuara 

me ligje dhe akte të tjera nënligjore. 

Neni 59 

Obligimet dhe financimi i kryerësve të 

punëve publike 

59.1. Obligimet e kryerësve të punëve publike kanë të 

bëjnë me: 

(a) kryerje të vazhdueshme të punëve ose shërbimeve 

për të cilat janë të autorizuar nga Ministria; 

(b) ofrimin e shërbimeve për prodhues të bimëve të 

cilët tregojnë interesim për mbrojtjen e bimëve 

dhe personave të interesuar sipas këtij Ligji; 

59.2. Financimi i kryerësve të punëve publike bëhet 

nga: 

(a) pagesa e çmimit për kryerjen e shërbimeve nga 

shfrytëzuesit, por disa shërbime mund të jenë pa 

pagesë për shfrytëzuesin; 

(b) buxheti i Qeverisë së Kosovës për kryerjen e punëve 

publike, për qëllime të caktuara. 

59.3. Obligimet dhe financimi i kryerësve të punëve publike 

përcaktohen nga Ministria me akte nënligjore, 

në rastet kur paraqitet nevoja. 

Neni 60 

Mbikëqyrja profesionale 

Mbikëqyrjen profesionale të punëve publike dhe inspektimeve 

fitosanitare e bënë organi kompetent i Ministrisë, 

përveç punëve në mbrojtjen e bimëve në pylltari ku 

mbikëqyrja profesionale inspektuese kryhet në pajtim me 

ligjet dhe aktet tjera nënligjore në fuqi. 

Neni 61 

Ministria për kryerjen e punëve publike nga neni 59 paragrafi 

1 të këtij Ligji, i ndanë autorizimet sipas kritereve të 

përcaktuara. 

Neni 62 

62.1. Organi kompetent i Ministrisë kryen punët profesionale 

nga lëmi i mbrojtjes së bimëve dhe punë 

tjera të përcaktuara me këtë Ligj. 

62.2. Organi kompetent i Ministrisë angazhohet për kryerjen 

e punëve dhe detyrave tjera vijuese: 

(a) kryerjen e punëve në mbrojtjen e bimëve; 

(b) koordinimin dhe këmbimin e informatave ndërmjet 

organit kompetent dhe bartësit të autorizimeve 

publike; 

(c) raportimi në vendet tjera lidhur me çështjet nga 

lëmi i mbrojtjes së bimëve; 

(d) grumbullimi i informatave për mbikëqyrjen e 

përhershme të organizmave të dëmshëm lidhur 

me vlerësimin e gjendjes shëndetësore të 

bimëve në vend dhe ekzaminimeve laboratorike 

për diagnostikimin e organizmave të dëmshëm 

nga Lista I.A., II.A., I.B. dhe II.B.; 

(e) vlerësimi i rrezikut në rastin e shfaqjes dhe konstatimit 


(f) hartimi i planeve profesionale për përcaktimin e 

zonave të shfaqjes së organizmave të dëmshëm, 

zonave në rrezik, të rrezikuara, të infektuara, 

zonave të mbrojtura, kufizimin apo ndalimin e 

transferimit, importit ose kalimit transit të llojeve 

të veçanta të bimëve; 

(g) vendosja dhe mbajtja e regjistrave, evidencës 

dhe listave, përcaktimi i kufirit të zonës për të 

cilën është e nevojshme mbikëqyrja e jashtëzakonshme; 

(h) përcjellja e programit lidhur me masat për parandalimin 

dhe përhapjen e organizmave të dëmshëm, 

asgjësimin dhe çrrënjosjen; 

(i) përgatitja e raporteve, analizave, informatave 

dhe materialeve tjera për organet dhe organizatat 

ndërkombëtare, për të cilat Ministria duhet 

të informojë, dhe bashkëpunoj për përgatitjen e 

marrëveshjeve ndërkombëtare, në lëmin e mbrojtjes 

së bimëve dhe angazhohet për zbatimin e 

tyre; 

(j) vendosja dhe mbajtja e sistemit informativ në lëmin 

e mbrojtjes së bimëve. 

62.3. Me qëllim të parandalimit të futjes dhe përhapjes 

së organizmave të dëmshëm dhe çrrënjosjes apo 

asgjësimit të tyre, nëse ekziston rreziku për shëndetin 

e bimëve, Ministria me akt nënligjor: 

(a) ndalon kultivimin e llojeve të veçanta të bimëve 

dhe klonimit të bimëve në një territor të caktuar 

dhe përcakton kufirin e zonës nën mbikëqyrje; 

(b) siguron bashkëpunim në mes të prodhuesve të 

bimëve me rastin e çrrënjosjes dhe asgjësimit të 

organizmave të dëmshëm dhe 

(c) siguron masa tjera emergjente të nevojshme për 

zbatimin e këtij Ligji. 

15



Kapitulli XI 

MBIKËQYRJA E ZBATIMIT TË LIGJIT 

Neni 63 

63.1. Mbikëqyrjen për zbatimin e këtij Ligji e bënë Ministria 

përmes inspektoratit fitosanitar. 

63.2. Në lëminë e pylltarisë mbikëqyrjen dhe zbatimin e 

bëjnë organet përkatëse të pylltarisë. 

Neni 64 

Në bazë të detyrimeve të përcaktuara me këtë Ligj, inspektori 

fitosanitar ka autorizim që të: 

(a) kryejë kontrollin inspektues të bimëve, produkteve 

bimore dhe objekteve të tjera; 

(b) verifikoj regjistrin e prodhuesit, përpunuesit, importuesit, 

shpërndarësit të llojeve të caktuara të 

bimëve; 

(c) verifikoj plotësimin e kushteve nga personat e 

autorizuar për lëshimin e pasaportave për bimë 

dhe të personave tjerë të autorizuar në pajtim me 

këtë ligj; 

(d) bëjë mbikëqyrjen e punëve të mirëmbajtjes së 

shëndetit të bimëve, produkteve bimore dhe objekteve 

të tjera nga autorizimet e dhëna; 

(e) lëshoj fitocertifikata për eksport dhe ri eksport në 

bazë të nenit 34 paragrafi 1, 2 dhe neni 35 paragrafi 

1 të këtij ligji; 

(f) bënë mbikëqyrjen e importit, kultivimit dhe përdorimit 

të organizmave për mbrojtjen biologjike 

të bimëve; 

(g) kryen edhe punë tjera të përcaktuara me këtë 

Ligj dhe akte tjera nënligjore në lëmin e mbrojtjes 

së bimëve. 

Neni 65 

Inspektori fitosanitar në rastin kur konstaton se është 

bërë shkelja e ligjit dhe akteve tjera nënligjore duhet të: 

(a) ndalojë importin e dërgesës dhe transferimit të 

bimëve, produkteve bimore dhe objekteve të 

tjera, të cilat nuk i përmbushin kushtet e përcaktuara 

si dhe urdhëron çrrënjosjen dhe asgjësimin 

e tyre nëse konstatohen organizmat e dëmshëm 

që paraqesin rrezik për shëndetin e bimëve: 

(b) urdhërojë trajtim përkatës të dërgesave të 

bimëve, nëse konstatohet prania e organizmave 

të dëmshëm; 

(c) ndalojë dorëzimin e dërgesës prodhuesit të 

bimëve gjer sa të kryhet kontrolli inspektues ose 

deri në përfundimin e rezultateve zyrtare të ekzaminimit, 

hulumtimit dhe testimit; 

(d) lejon transferimin e bimëve, produkteve bimore 

dhe objekteve të tjera që janë të dedikuara për 

përpunim, por nën mbikëqyrjen e tij; 

(e) propozon organit kompetent çregjistrimin nga 

regjistri, nëse konstatohet se të regjistruarit nuk i 

kryejnë obligimet e përcaktuara; 

(f) kryen edhe punë tjera të përcaktuara me këtë 

Ligj dhe akte nënligjore në lëmin e mbrojtjes së 

bimëve. 

Kapitulli XII 

DISPOZITAT NDËSHKIMORE 

Neni 66 

66.1. Dënohet me gjobë për kundërvajtje prej 500 € deri 

3.000 € personi që: 

(a) vepron në kundërshtim me nenin 6 paragrafi 2 

dhe nenin 7 të këtij Ligji; 

(b) vepron në kundërshtim me nenin 24 të këtij 

Ligji; 

(c) nuk bënë kërkesë për lëshimin e fitocertifikatës 

për eksport nga neni 35 i këtij Ligji; 

(d) transferon bimët, produktet bimore dhe objektet 

të tjera në kundërshtim me nenin 37 paragrafi 2 

të këtij Ligji; 

(e) vepron në kundërshtim me nenin 38 paragrafi 1 


(f) nuk siguron kontrollin inspektues të bimëve, 

produkteve bimore dhe objekteve të tjera nga 

neni 40 paragrafi 1 dhe 2 të këtij ligji; 

(g) nuk plotëson kushtet e parapara sipas nenit 47 

paragrafi 1 të këtij Ligji; 

(h) vepron në kundërshtim me nenin 48 paragrafi 2 


(i) kultivon dhe përdorë lloje të organizmave për 

mbrojtjen biologjike të bimëve sipas nenit 49 

paragrafi 3 të këtij Ligji; 

(j) nuk ruan pasaportën bimore në afatin kohor të 

përcaktuar sipas nenit 48 paragrafi 1 të këtij 

Ligji. 

66.2. Dënohet me gjobë për kundërvajtje nga 3.000 € 

deri 7.000 €, personi që: 

(a) pengon inspektimin në rastin e marrjes së mostrave 

dhe nuk siguron kontaktin me bime, 

produkte bimore dhe objekte të tjera sipas nenit 

12 paragrafi 1 dhe 2 të këtij Ligji; 


Ligji; 

(c) importon dërgesa të bimëve në zonat e mbrojtura 

në kundërshtim me nenin 28 të këtij Ligji; 

(d) nuk i përgjigjet kërkesave të përcaktuara të inspektorit 

fitosanitar sipas nenit 35.2 të këtij Ligji; 

(e) vepron në kundërshtim me dispozitat nga neni 

36 paragrafi 1 pika (b) të këtij Ligji. 

66.3. Dënohet me gjobë për kundërvajtje nga 7.000 € 

deri 15.000 € personi që: 

16



(a) jep të dhënat dhe nuk është i autorizuar për publikimin 

e tyre pa lejen e Ministrisë, për përhapjen 

e organizmave të dëmshëm të zbuluar, sipas nenit 

13 të këtij Ligji; 


Ligji; 

(c) vepron në kundërshtim me nenin 17 paragrafi 1, 

2, 3 dhe 4 si dhe nenin 18 paragrafi 1 të këtij 

Ligji; 

(d) importon dërgesa të bimëve dhe produkteve 

bimore pa lejen e Ministrisë dhe që vepron në 

kundërshtim me nenin 26 paragrafi 1 pika (a) 

dhe (b) si dhe paragrafi 2 të këtij Ligji; 

(e) Importon dërgesa nga Lista V.B. të cilat nuk janë 

të kontrolluara nga Inspekcioni fitosanitar dhe 

Lista V.B-I pa fitocertifikat sipas nenit 29 paragrafi 

1 i këtij Ligji; 

(f) nuk zbaton masat nga neni 30 paragrafi 1 i këtij 

Ligji, të cilat i ka urdhëruar Inspektori fitosanitar; 

(g) importon ose i përdor organizmat e përfituar në 

kundërshtim me nenin 50 paragrafi 3 të këtij 

Ligji; 

(h) kryen punët publike në lëmin e mbrojtjes së 

bimëve në kundërshtim me nenin 58 paragrafi 1 

pika (d) të këtij Ligji. 

DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE 

Neni 69 

69.1. Për zbatimin e këtij Ligji, Ministria, varësisht nga 

kompetencat e përcaktuara do të nxjerr akte nënligjore 

në afat prej dy vitesh nga dita e hyrjes në 

fuqi të këtij Ligji. 

69.2. Ky Ligj shfuqizon çdo dispozitë të ligjeve dhe të akteve 

nënligjore në fuqi të cilat janë në kundërshtim 

me dispozitat e tij. 

Neni 70 

Hyrja në fuqi 

Ky ligj hyn në fuqi pas miratimit nga ana e Kuvendit të 

Kosovës dhe shpalljes nga Pёrfaqёsuesi Special i Sekretarit 

tё Pёrgjithshёm. 

UNMIK/REG/2007/6 

31.01.2007. 

Neni 67 

67.1. Çështjet tjera në lidhje me mbrojtjen e bimëve, 

produkteve bimore dhe objekteve të tjera i referohen 

Ligjit për materialin fidanor dhe Ligjit për 

farëra. 

67.2. Ndryshimet dhe plotësimet e Listave sipas nenit 

9 dhe 10 të këtij ligji që kanë të bëjnë me organizmat 

e dëmshëm të bimëve, produkteve bimore 

dhe objekteve tjera rregullohen me akte nënligjore 

nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit 

Rural , në harmoni me Direktivat e BE-së ose ato 

zbatohen drejtpërdrejtë. 

Neni 68 

68.1. Pagesat që rrjedhin nga zbatimi i dispozitave 

ndëshkimore të këtij Ligji si dhe të hyrat tjera 

nga taksat derdhën në Buxhetin e Konsoliduar tё 


68.2. Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, 

mund të nënshkruaj Memorandum të Mirëkuptimit 

me Ministrinë e Ekonomisë dhe Financave, 

që një pjesë të mjeteve të gjeneruara nga zbatimi i 

këtij Ligji t’i shfrytëzoi Departamenti i prodhimit dhe 

mbrojtjes së bimëve. 

Kapitulli XIII 

17


LIGJIN PËR AKTIVITETET E TREGTISË ME JASHTË 

LIGJI NR.2002/6 

PËR AKTIVITETET E TREGTISË 

ME JASHTË 


Duke u bazuar në Rregulloren nr.2001/9 të dt.15 maj 

2001 Mbi Kornizën Kushtetuese mbi Vetëqeverisjen e 

Përkohshme në Kosovë, veçanërisht nenet 5.1 (d), 5.7, 

9.1.26.(a), 9.3.3, 11.2 dhe tutje; 

Në bazë të Rregullores nr.1999/1 dt. 25 korrik 1999 

Mbi Autorizimet e Misionit të Përkohshëm të OKB-së 

në Kosovë; të plotësuar dhe Rregulloren e UNMIK-ut 

nr.1999/24 të dates 12 dhjetor 1999 Mbi Ligjin e Aplikueshëm 

në Kosovë, të plotësuar. 

Duke marrë parasysh se dispozitat e këtij ligji do të jenë 

pa paragjykime kundrejt të drejtave dhe imunitetit të UN- 

MIK-ut dhe KFOR-it të nevojshme për përmbushjen e 

mandatit të tyre në bazë të Rezolutës të Këshillit të Sigurimit 

1244 (1999) dhe Kornizës Kushtetuese; 

Duke reafirmuar se termet e përcaktuara në Nenin 2 të 

këtij ligji dhe akteve të dala nga ky ligj do të interpretohen 

në pajtim me Rezolutën e Këshillit të Sigurimit 1244 

(1999) dhe Kornizës Kushtetuese; dhe 

Me qëllim të promovimit të zhvillimit të një ekonomie të 

shëndoshë të tregut në Kosovë duke siguruar që përmbajtja 

e rregullave dhe rregulloreve të cilat ndikojnë në 

tregtinë ndërmjet Kosovës dhe rajoneve jashtë Kosovës 

të zhvillohen dhe implementohen në përputhshmëri me 

përvojat më të mira ndërkombëtare dhe kërkesat e Organizatës 

Botërore të Tregtisë dhe Bashkimit Evropian, 

Kuvendi i Kosovës: 

Miraton Ligjin për aktivitetet e tregtisë me jashtë, si vijon: 

Kapitulli 1 

Dispozitat e Përgjithshme 

Neni 1 

Qëllimi, aplikimi dhe fushëveprimi 

1.1 Qëllimi i këtij ligji është të sigurojë që, rregullat të cilat 

i rregullojnë aktivitetet e tregtisë ndërmjet Kosovës 

dhe rajoneve jashtë Kosovës, të jenë në përputhshmëri 

me standardet e Organizatës Botërore të 

Tregtisë dhe Bashkimit Evropian. 

1.2 Ky ligj vlen për të gjitha autoritetet publike dhe ndërmarrjet 

publike si dhe ndërmarrjet dhe personat tjerë 

të cilët janë të angazhuar ose inkuadruar në tregti 

dhe veprimtari komerciale brenda apo që kanë ndikim 

ekonomik brenda territorit të Kosovës. 

Neni 2 

Definicionet 

Kurdo që përdoren në këtë ligj, secila nga shprehjet në 

vijim ka kuptimin e përshkruar më poshtë, përveç nëse 

kontesti në të cilin një shprehje e tillë shfaqet, qartë ka 

një kuptim tjetër. 

“Leja e Veprimtarisë” nënkupton një autorizim, të lëshuar 

nga autoriteti përkatës licencues, e cila e autorizon 

poseduesin e lejes së tillë, që në pajtueshmëri më kushtet 

e përcaktuara në leje të merret me një lloj të caktuar 

të bisnesit apo të ndonjë aktiviteti tjetër. 

“Mallrat me shenjë tregtare të rrejshme” nënkuptojnë 

mallrat që, pa autorizim përkatës, bartin markë tregtare 

identike apo shumë të ngjashme me markën tregtare që 

ka qenë në mënyrë valide e regjistruar në BE apo në një 

shtet anëtar të BE-së. 

“Vendi i Destinimit” nënkupton shtetin e huaj ose rajonin 

e jashtëm ku mallrat përkatëse do të përdoren, punohen, 

transformohen apo përpunohen; nëse nuk do të 

ketë baza të mjaftueshme për ta përcaktuar këtë, atëherë 

vendi i destinacionit do të konsiderohet shteti i fundit i 

huaj apo rajoni i jashtëm ku dihet se mallrat përkatëse do 

të jenë dërguar. 

“Legjislacioni doganor në Kosovë” do të thotë legjislacion 

që ka për lëndë kryesore vendosjen e tarifave 

doganore, vlerësimin e detyrimeve doganore apo procedurat 

dhe rregullat që qeverisin çështje të tjera standarde. 

“BE” nënkupton Unionin Evropian. 

“Eksporti” apo “Eksportimi” nënkupton lëvizjen apo lëvrimin 

e mallrave jashtë territorit të Kosovës dhe në rajonin 

e jashtëm. 

“Eksportues” nënkupton personin fizik dhe juridik apo 

ndërmarrjen që kryen apo nxit tjetrin që të ndërmarrë një 

eksportim. Në rast se eksportimi kërkohet me qëllim të 

përmbushjes së një marrëveshje ndërmjet një rezidenti 

dhe një jorezidenti që përfshinë përvetësimin apo blerjen 

e mallrave, atëherë vetëm rezidenti konsiderohet si 

eksportues. Një person fizik apo ndërmarrje që vepron 

vetëm si bartës, transportues apo ndërmjetës i mallrave, 

nuk do të konsiderohet si eksportues i atyre mallrave. 

18



“Autorizimi për eksportim” nënkupton lejen e nxerrë 

nga organi përkatës lejedhënes që e autorizon poseduesin 

të kryej, në pajtim me kushtet e përcaktuara saktë, 

veprimtaritë e veçanta të caktuara të eksportit. 

“Rajon i jashtëm” nënkupton çdo rajon jashtë territorit 

të Kosovës. 

“Aktiviteti i tregtisë me jashtë” përfshinë tregtinë, biznesin, 

kontratat, transakcionet dhe veprimtaritë tjera 

që ngërthejnë lëvizjet e mallrave, pasurinë tjetër të prekshme, 

pasuritë tjera të paprekshme, të drejtat e pasurisë 

së paprekshme dhe shërbimet në mes të territoreve të 

jashtme dhe territorit të Kosovës. 

“Shtet i jashtëm” do të thotë (i) çdo shtet apo territor i 

huaj më shërbim të veçantë doganor, dhe (ii) çdo territor 

ose nën-ndarje politike të një shteti të tillë apo territori të 

huaj me shërbim të veçantë doganor. 

“Ari” nënkupton arin e rafinuar dhe lëgurat e arit në 

formë të shufrave gjysëm të përpunuara apo gjysëm të 

fabrikuara, si dhe monedhave të arit që nuk kanë vlerë të 

njohur apo domethënëse për koleksion. 

“Mallrat” nënkuptojnë pasuri të tundshme të prekshme, 

artikujt dhe pasurinë personale të luajtshme, rrymën elektrike, 

por jo letrat me vlerë, letrat tregtare apo paratë e 

gatshme (kartmonedha apo monedha) dhe ari; me kusht 

që, sidoqoftë, kartmonedhat dhe monedhat të kenë vlerë 

domethënëse dhe të njohur koleksionare. 

“Qeveria” nënkupton Qeverinë e përcaktuar në nenin 

1.5(c) të Rregullores së UNMIK-ut Nr.2001/9 mbi “Kornizën 

Kushtetuese për Vetëqeverisjen e Përkohshme në 

Kosovë”, dhe çdo organ ekzekutiv publik sukcesor. 

“Importi” apo “Importimi” nënkupton lëvizjen apo dërgimin 

e mallrave në një rajon të jashtëm dhe në territorin 

e Kosovës. Lëvizja apo dërgimi i mallit nga një zonë 

e përjashtuar nga taksat doganore, zona e lirë tregtare 

ose trafiku i doganave dhe në tregtinë e zakonshme të 

Kosovës do të përbën një importim nëse malli i tillë më 

parë ka lëvizur ose është lëvruar jashtë zonës së lirë 

doganore, zonës së lirë tregtare ose trafikut të doganave. 

“Importuesi” nënkupton një person fizik apo ndërmarrje 

që kryen apo nxit tjetrin të kryej një importim të mallit. Në 

rast se nga importimi kërkohet me qëllim të përmbushjes 

së një marrëveshje ndërmjet një rezidenti dhe jorezidenti 

duke përfshirë për përvetësimin apo blerjen e mallrave, 

atëherë vetëm rezidenti do të konsiderohet importues. 

Personi fizik apo ndërmarrja që vepron vetëm si bartës, 

transportues apo ndërmjetës i mallrave nuk do të konsiderohet 

si importues i atyre mallrave. 

“Leja e importit” nënkupton lejen e nxjerrur nga autoriteti 

përkatës lejedhënës që lejon bartësin të kryej në 

pajtim me kushtet e përcaktuara në veprimtari importi të 

përcaktuara në mënyrë të saktë. 

“Autoriteti licencues” nënkupton autoritetin publik të 

përcaktuar me këtë ligj apo me ndonjë akt tjetër normativ, 

i cili ka autorizim dhe përgjegjësi për dhënien e lejes 

së tillë. 

“MTI” nënkupton Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë 

dhe çdo organ publik që del nga ajo. 

“Rezident” nënkupton dhe përfshin: 

a. Personin fizik i cili është banues, apo ka vendbanim 

të përhershëm në territorin e Kosovës; 

b. Ndërmarrjen, përveç një dege apo një zyre të 

ndërmarrjes nëse ndërmarrja e tillë (i) është 

regjistruar në pajtim me aktet normative aplikative 

të Kosovës, dhe nëse (ii) ka selinë qendrore, 

emrin kryesor të biznesit, librat dhe regjistrat në 

territorin e Kosovës; dhe 

c. Degën apo zyrën e ndërmarrjes, pa marrë parasysh 

nëse një ndërmarrje e tillë është apo jorezidente, 

nëse (i) dega e tillë ose zyra është themeluar 

dhe regjistruar në pajtim me aktin normativ 

aplikativ të Kosovës; (ii) administrimi i përditshëm 

dhe menaxhimi i degës apo zyrës së tillë kryhet 

faktikisht në adresën e regjistruar në Kosovë, 

dhe (iii) librat e veçanta dhe regjistrat mbi veprimtarinë 

e degës së tillë ose zyrës udhëhiqen në 

adresën e tillë. 

“Jo-rezident” nënkupton: 

a. Personin fizik i cili nuk është banor dhe nuk ka 

vendbanim të zakonshëm në Kosovë; 

b. Një ndërmarrje e cila nuk i përmbush kërkesat 

e caktuara në paragrafin “b” nën definicionin e 

“rezidentit”. 

c. Një degë apo zyrë përfaqësuese e një ndërmarrje 

rezidente, nëse dega e tillë apo zyra përfaqësuese 

që gjindet në një rajon të jashtëm, nuk i 

përmbushë kërkesat e përcaktuara në paragrafin 

“c”, nën definicionin e “Rezidentit”.” 

“Akt normativ” nënkupton (i) çdo ligj, dekret, rezolutë, 

akt normativ, akt nën-normativ, rregullore, udhëzim administrativ, 

udhëzim, rregull, urdhëresë, apo akt tjetër i 

cili njihet si akt që ka fuqi normative, brenda territorit të 

Kosovës nga çfarëdo autoriteti publik dhe (ii) çdo marrëveshje 

ndërkombëtare të cilën ligji ndërkombëtar e 

konsideron si të detyrueshme në Kosovë. 

“Organi lejedhënës” nënkupton autoritetin publik të 

përcaktuar në këtë ligj, apo aktin tjetër normativ që ka 

19



obligim apo përgjegjësi për dhënien e një leje importi apo 

eksporti; 

“Produkte pirate të së drejtës së autorit” nënkuptohen 

mallrat të cilat përmbajnë apo bartin materiale të të 

drejtës të autorit pa autorizimin e pronarit të materialeve 

të të drejtave të tilla të autorit nëse shitja apo prodhimi i 

mallrave të tilla në një shtet anëtar të BE-së do të shkelte 

të drejtën e autorit ose ligjin i cili e themelon të drejtën e 

tillë; 

“Autoriteti Publik” nënkupton çdo organ ekzekutiv publik, 

autoritet publik, ministri, departament, agjenci apo 

pushtet tjetër publik i cili ushtron, në pajtim me çdo akt 

normativ pushtetin ekzekutiv, legjislativ, rregullues, administrativ 

apo ndonjë pushtet tjetër. 

Fjala “autoritet publik” gjithashtu do të përfshijë edhe 

çfarëdo organizate private apo kuazi-publike në atë 

masë sa organizata e tillë të punojë si një autoritet i tillë 

si pasues i një dhënie të autoritetit nga një akt normativ 

apo një akt nën-normativ, apo si pasuese e delegimit të 

autoritetit nga një autoritet publik. 

“Ndërmarrje publike” nënkupton autortitetin publik ose 

ndërmarrjen në pronësi apo të kontrolluar nga autoriteti 

publik, deri në masën që autoriteti publik ose ndërmarrja 

është e përfshirë në zhvillimin e veprimtarisë komerciale, 

biznesore ose ekonomike brenda ose që kanë ndikim 

brenda territorit të Kosovës; 

“Kuoti” nënkupton kontigjentin, kontigjentin e tarifës apo 

kufizimin tjetër numerik, të bazuar në një vlerë e cila i 

detyrohet çdo lloji të veprimtarisë së tregtisë me jashtë. 

“Kuotë”, do të përshijë çdo masë tjetër e cila me arsye 

pritet që të dërgojë kah apo që të ndikojë në një kufizim 

të tillë. 

“Masë restriktive” nënkupton kufizim, ndalim, kërkesë 

apo masë e përshkruar në nenin 3, paragrafi 2, të këtij 

ligji. 

“Masat e veçanta tregtare” nënkuptojnë anti-dampingun, 

kompensimin dhe masat mbrojtëse të autorizuara 

sipas Kapitullit IV, Pjesës 4 të këtij ligji. 

“Tranzit” nënkupton transportimin e mallrave nga një rajon 

i jashtëm nëpër territorin e Kosovës, në një rajon të 

jashtëm pa hyrë këto mallra në tregun e zakonshëm të 


“Ndërmarrjet” nënkupton çdo person juridik, organizatë 

biznesi, ortakëri, ndërmarrje e përbashket , ndërmarrje 

publike, shoqatë, projekt, degë, zyrë apo organizata 

tjera. 

“OBT” nënkupton Organizatën Botërore të Tregtisë. 

“Normë Teknike” në kuptim të nenit 13, do të thotë akt 

normativ, duke përfshirë dispozitën në fuqi për zbatimin 

e saj, që përcakton kriterin obligues të cilin lloji apo kategoria 

e vakant e mallrave, pa marrë parasysh origjinën, 

duhet ta plotësojnë, duke përfshirë por pa u kufizuar në 

kërkesat lidhur me karakteristikat e prodhimeve, specifikacionin 

teknik, terminologjinë, simbolet, ambalazhimin, 

markimin ose kërkesën për etiketë kur ato vlejnë për 

prodhimin ose metodën e prodhimit. 

“Standardi i prodhimit” në kuptimin të nenit 14 nënkupton 

çdo dokument (i) që është nxjerrë ose miratuar nga 

organi i njohur për hartimin e standardit, (ii) që përcakton 

me qëllim të përdorimit të rregullt dhe të shpeshtë normat, 

direktivat apo cilësitë e prodhimeve, proceset gjedhëse 

dhe metodat e prodhimit; duke përfshirë normat, direktivat 

ose karakteristikat lidhur me terminologjinë, simbolet, 

ambalazhimin, ose markimin ose kërkesat e etiketimit që 

vlejnë për prodhimet, përpunimin ose metodën e prodhimit, 

dhe (iii) e cila përputhje nuk kërkohet as nuk obligohet 

me aktin normativ ose autoritetin publik. 

Kapitulli 2 

Normat themelore të veprimtarisë së 

tregtisë me jashtë 

Neni 3 

Parimi themelor i tregtisë së lirë dhe biznesit 

Autoriteti publik apo aktet normative nuk mund të imponojnë 

restriksione, ndalime ose kushtëzime në asnjë 

aktivitet tregtar me jashtë ose dëmtimin apo vendosjen 

e kushteve mbi aftësinë apo të drejtën e cilitdo resident 

apo jo-rezident për të marrë pjesë apo të merret me aktivitete 

tregtare me jashtë, përveç nëse ky ligj në veçanti 

kërkon këtë apo në një mënyrë tjetër lejon këtë. 

Neni 4 

Kufizimet e përgjithshme të masave restriktive 

4.1 Nëse dispozita e këtij ligji, posaçërisht kërkon apo 

autorizon vendosjen e masës restriktive që përndryshe 

do të ishte në kundërshtim me nenin 3, Qeveria, 

do të ose mundet, kur është e nevojshme të nxjerrë 

akt normativ mbi themelimin e masës së tillë restriktrive; 

me kusht që, sidoqoftë, çdo masë e tillë restriktive 

e themeluar kështu duhet të jetë në pajtim me 

kriteret vijuese: 

(a) Duhet të jetë qartë e lejuar dhe në pajtim me dispozitën 

përkatëse të këtij ligji; 

(b) Duhet të jetë qartë në lidhje me dhe qartë e domosdoshme 

për arritjen e qëllimit të përcaktuar 

me një dispozitë të tillë; 

20



(c) Qëllimi dhe lloji i saj të jetë i kufizuar gjerë në 

minimumin e nevojshëm për arritjen e këtij qëllimi; 

(d) Implementimi i saj të bëhet në atë mënyrë që të 

krijoj përzierjen sa më të vogël të mundshme dhe 

vendosjen e caktimin e ngarkesës sa më të vogël 

të mundshme lidhur me aktivitetet e tregtisë me 

jashtë dhe lirinë e përgjithshme të veprimtarisë 

ekonomike; 

(e) Nuk do të jetë në kundërshtim me asnjë marrëveshje 

ndërkombëtare e cila e obligon 

Kosovën; 

(f) Do të jetë në pajtim me kërkesat e obligueshme 

të marrëveshjeve të OBT-së; dhe 

(g) Do të jetë, aq sa është e mundur, në pajtim me 

çdo kriter tjetër të aplikueshëm në BE ndaj masës 

së tillë restriktive. 

4.2 Nëse një masë e propozuar restriktive ka potencial 

të mjaftueshëm që të ndikojë materialisht në marrëdhëniet 

me jashtë, Qeveria do të informojë UNMIK-un 

mbi aktivitetet e saj që kanë të bëjnë me përpilimin e 

akteve plotësuese normative që vendosin masa restriktive. 

4.3 Masa e tillë restriktive nuk mund të ndikojë negativisht 

në kryerjen e obligimeve ekzistuese kontraktuese 

në kohën kur masa e tillë restriktive është adoptuar 

përveç kur arritja e qëllimit publik të masës së tillë 

restriktive do të ishte më tepër se e pa rëndësishme 

e rrezikuar me kryerjen e padëmshme të obligimit 

të tillë. 

4.4 Masa restriktive do të shfuqizohet ose fusha e zbatimit 

të saj do të reduktohet aq dhe deri sa arsyet 

që justifikojnë ekzistencën ose qëllimin e zbatimit 

të pushojnë së ekzistuari ose përndryshe bëhen të 

parëndësishme. 

4.5. Nëse një masë kufizuese ose metoda e saj e implementimit 

nuk ka element diskriminues anti-damping 

ose tregtar kufizues ose efekt i cili nuk është qenësisht 

i qartë për arritjen e qëllimit të dispozitës 

përkatëse të këtij ligji, masa e tillë apo mënyra e 

implementimit të saj do të jetë qoftë e shmangshme, 

ose nëse është e mundshme me përpikëri të interpretohet 

dhe zbatohet në mënyrë që të eliminoj ose 

zvogëloj gjerë në minimum një element apo efekt të 

tillë të parëndësishëm diskriminues, anti-konkurent 

apo tregtar kufizues. 

4.6 Të gjitha masat restriktive duhet të merren dhe publikohen 

në një mënyrë krejtësisht transparente. 

4.7 Nëse një akt plotësues normativ i nxjerrë nën autoritetin 

e këtij duhet të zbatohet në kufi në mënyrë që 

të hyjë ne fuqi, Qeveria do të përcjellë aktin e tillë 

plotësues normativ tek Shërbimi Doganor i UNMIKut 

së bashku me një kërkesë në të cilën kërkohet që 

Shërbimi Doganor i UNMIK-ut të ndërmarrë hapat e 

duhur për të zbatuar aktin e tillë plotësues normativ. 

Neni 5 

Autoriteti për implementimin e masave restriktive 

5.1 MTI do të jetë autoriteti i vetëm publik i cili është i 

autorizuar të zbatojë masat restriktive. 

5.2 Nëse MTI ka mungesë të personelit të trajnuar dhe 

të duhur ose nuk ka aftësi teknike të përgatisë apo 

të zbatojë një lloj të veçantë të masës restriktive Qeveria 

do të delegojë gjithë apo një pjesë të autoritetit 

të saj të zbatojë një masë të tillë kufizuese një organi 

tjetër publik; Sidoqoftë MTI do të sigurojë që 

aktivitetet e tilla të kryhen në pajtueshmëri të plotë 

me këtë ligj dhe çdo akt tjetër normativ ose akte të 

zbatueshme. 

5.3 Qeveria do të sigurojë që MTI dhe autoritetet tjera 

publike që kanë interes legjitim dhe të dukshëm në 

përgatitjen dhe implementimin e masës restriktive, 

të bashkëpunojnë lidhur me përgatitjen e procedurës, 

kritereve dhe mekanizmave të kërkuar për 

implementimin e duhur të saj. Sidoqoftë, MTI do të 

jetë përgjegjëse për të siguruar që aktivitetet e tilla 

të zhvillohen në përputhshmëri me këtë ligj dhe çdo 

akt tjetër normativ. 

5.4 MTI do të sigurojë që përgatitja dhe implementimi i 

të gjitha masave restriktive të jenë të zhvilluara dhe 

të bashkrenduara në mënyrën që të jenë të lirë nga 

procedurat dhe kërkesat e dyfishta dhe të tepërta. 

5.5 MTI do të themelojë dhe udhëheqë zyrën e informimit 

publik e cila do të jetë e hapur për çdo person fizik 

gjatë orarit të rregullt të punës nga e hëna gjerë të 

premtën, të mirëmbajë koleksionin e kopjeve të këtij 

ligji, të gjitha akteve normative të nxjerra në bazë 

të këtij ligji, të gjitha masat restriktive, dhe të gjitha 

rregullat, rregulloret, procedurat, kërkesat dhe kriteriet 

që kanë të bëjnë me implementimin e këtij ligji, akteve 

të tilla normative dhe masave të tilla kufizuese. 

MTI, gjithashtu do të mbajë dhe udhëheqë faqen në 

rrjetin e internetit (web-faqe) në mënyrë të rregullt 

dhe të përshtatshme për shfrytëzuesin, nëpërmjet të 

cilës çdo person mund të marrë kopje elektronike të 

dokumenteve të lartë theksuara. 

Neni 6 

Rregullat e përgjithshme lidhur me lejet për 

import dhe eksport 

6.1 Nëse dispozita e këtij ligji apo ndonjë akti tjetër normativ 

i cili është nxjerrë në përputhje me këtë ligj 

21



përcakton që një leje importi apo eksporti kërkohet 

për zbatimin apo kryerjen e një transaksioni të eksportit 

apo importit, autoriteti përkatës lejedhënës, 

përveç kur parashihet në paragrafin 2 më poshtë i 

lëshon lejen e kërkuar aplikuesit përkatës. 

6.2 Organi gjegjës për dhënien e lejes do të refuzojë aplikacionin 

për dhënien e lejes së kërkuar për import 

apo eksport vetëm nëse (i) një dispozitë specifike e 

këtij ligji apo akti përkatës normativ mundëson një 

refuzim të tillë apo (ii) autoriteti gjegjës lejedhënës 

i artikulon qartësisht me shkrim arsyet bindëse që 

provojnë që dhënia e lejes së kërkuar kërkuesit përkatës 

do të rrezikonte materialisht qëllimin e dispozitës 

e cila përcakton kërkesën e lejes. 

6.3 Në raste se autoriteti lejedhënës refuzon një aplikacion 

për një leje të importit apo eksporti, organi për 

dhënien e lejes duhet ti sigurojë aplikuesit përkatës 

përgjigjen me shkrim mbi shkaqet e bazës juridike 

dhe arsyet për refuzimin e aplikacionit. 

6.4 Akt normativ i nxjerrë në pajtim me këtë ligj, deri në 

shkallën e lejuar me këtë ligj, të bëjë lëshimin e një 

leje për import apo eksport varësisht nga kushtet e 

plotësuara të aplikantit për t’i përmbushur kriteriet e 

veçanta të përshkruara në një akt të tillë normativ; 

me kusht që, sidoqoftë që të gjitha kriteriet e tilla të 

jenë transparente dhe qartësisht e kryesisht të nevojshme 

për arritjen e qëllimit publik që theksohet në 

lejen gjegjëse për import dhe eksport. 

6.5 Brenda tridhjetë (30) ditësh nga data e refuzimit te 

kërkesës për import apo eksport nga autoritetet për 

lëshimin e lejeve, parashtruesi i kërkesës mund të 

bëjë kërkesën për rishqyrtim tek autoritetet për lëshimin 

e lejeve. Autoritetet për lëshimin e lejeve do t’i 

konfirmojnë parashtruesit të kërkesës kohën dhe 

datën e marrjes së kërkesës për rishqyrtim. 

Autoritetet për lëshimin e lejeve do të marrin vendim mbi 

kërkesën për rishqyrtimin e refuzimit të kërkesës për leje 

importi apo eksporti brenda tridhjetë (30) ditësh nga marrja 

e kërkesës për rishqyrtim. Në rast se autoriteti për 

lëshimin e lejeve refuzon kërkesën për rishqyrtim për leje 

importi apo eksporti, autoriteti për lëshimin e lejeve duhet 

të lëshojë nje deklaratë të detajuar me shkrim ku do të 

ceket justifikimi ligjor dhe arsyet për refuzim. 

Brenda tridhjetë (30) ditësh nga data e refuzimit të 

kërkesës për rishqyrtim nga autoritetet për lëshimin 

e lejeve në bazë të nenit 6.3 të këtij ligji, parashtruesi 

i kërkesës mund të bëjë kërkesë në MTI për rishqyrtim 

dhe vendim nga autoritetet për lëshimin e lejeve. MTI do 

t’i konfirmojë me shkrim parashtruesit të kërkesës mbi 

kohën dhe datën e marrjes së kërkesës për rishqyrtim. 

Ky nen 6.4 nuk do të aplikohet aty ku autoriteti për lëshimin 

e lejeve është vet MTI. 

MTI do të marrë vendim mbi kërkesën e parshtruar për 

rishqyrtimin e vendimit të autoriteteve për lëshimin e 

lejeve sipas nenit 6.3 brenda tridhjetë (30) ditësh nga 

data e marrjes së kërkesës për rishqyrtim. Në rast se 

MTI refuzon kërkesën për rishqyrtimin e vendimit të autoriteteve 

për lëshimin e lejeve, MTI duhet të jap arsyet 

në një deklaratë të detajuar me shkrim ku do të ceket 

justifikimi ligjor dhe arsyet për refuzim. 

Vendimi i MTI në bazë të nenit 6.4 ose 6.5 më sipër, do 

të rishikohet nga organet gjyqësore në pajtim me ligjet 

në fuqi. 

6.6 Asnje person apo ndërmarrje që është e autorizuar 

me një leje eksporti apo importi nuk lejohet që të 

bartë lejen në personin apo ndërmarrjen tjetër. 

Neni 7 

Ndalimi i kuotave; kuotat e papreferueshme; 

caktimi i kuotave 

7.1 Përveç kur në mënyrë të veçantë ose shprehimisht 

lejohet nga ky ligj apo nga një dispozitë e një akti 

tjetër normativ, asnjë autoritet publik apo akt normativ 

nuk mundet që të vendosë, implementojë apo 

akordojë asnjë kuotë në asnjë lloj të aktiviteteve të 

tregtisë me jashtë. 

7.2 Nëse një dispozitë e tillë shprehimisht dhe qartë 

autorizon vendosjen, implementimin apo caktimin e 

kuotës e cila do të ishte në kundërshtim me paragrafin 

7.1, kjo kuotë nuk do të vendoset apo implementohet 

nëse, sipas rrethanave të përcaktuara është 

praktikisht e mundshme që të arrihet qëllimi i njejtë, 

përmes detyrimit të pagesave shtesë të cilat janë të 

kalkuluara në mënyrë të arsyeshme, për arritjen e 

qëllimit mbrojtës të nivelit i cili është i barabartë për 

përdorimin e një kuote të tillë. 

7.3 Nëse, në pajtim me këtë ligj, akti normativ vendos 

një kuotë të importit apo eksportit, që e cakton pjesëmarrjen 

e Kosovës në një kuotë të importit apo eksportit 

të vendosur nga një qeveri tjetër dhe nevoja 

për një leje importi apo leje eksporti vendoset në lidhje 

me implementimin apo akordimin e një kuote të 

tillë, autoriteti përkatës do të akordojë autorizime të 

tilla për të gjithë aplikantët e kualifikuar në bazë të 

kritereve objektive, racionale dhe transparente. Kriteret 

e tilla nuk mund të vendosen apo të implementohen 

nëse si mbështetje kanë qëllimin diskriminues 

apo anti-konkurues. Kushtet të cilat aplikanti duhet ti 

përmbushë për t’u kualifikuar për marrjen e një autorizimi 

të tillë duhet të jenë reale, të arsyeshme dhe 

transparente dhe nuk do të zbatohen nëse kanë për 

qëllim diskriminimin apo anti-konkurencën. 

22



7.4 Asnjë personi, apo ndërmarrje të cilës i është lejuar 

një kontigjent i kuotës për import apo eksport apo një 

leje që përfaqëson një akordim të tillë nuk i lejohet 

që ta bartë apo të lejojë që leja e dhënë të përdoret 

nga një person apo ndërmarrje tjetër. 

Neni 8 

Mosndikimi në legjislacionin e doganave 

8.1 Asnjë dispozitë e këtij ligji nuk do të interpretohet si 

cënim apo ndikim në legjislacionin e doganave të 


8.2 Leja, certifikata apo autorizimi tjetër i lëshuar apo 

i dhënë në bazë të këtij ligji ose një akti normativ 

të nxjerrë në pajtim me këtë ligj, nuk do të ndikojë 

në obligimin e asnjë personi apo ndërmarrje që të 

paguajë taksa, tarifa apo shuma tjera të cilat duhet 

të paguhen sipas rregulloreve mbi eksportin dhe importin 

e mallrave. 

Kapitulli 3 

Bazat e përgjithshme për kufizimin e 

aktiviteteve të tregëtis më jashtë 

Neni 9 

Implementimi i marrëveshjeve ndershtetrore 

9.1 Nëse Kosova është e obliguar të implementojë dispozitën 

e ndonjë marrëveshje ndërkombëtare e cila 

qartë kërkon vendosjen e një mase restriktive e cila 

përndryshe do të ishte në kundërshtim me nenin 3, 

Qeveria mund të lëshojë, sipas autorizimit të këtij 

neni, një akt normativ i cili do të vendosë një masë 

të tillë. 

9.2 Çdo masë kufizuese e vendosur kështu, duhet që 

plotësisht të jetë në përputhje me kërkesat e nenit 

4 dhe, deri në atë masë sa është në përputhje me 

përmbushjen e obligimit përkatës, do t’i nënshtrohet 

çfarëdo dispozite tjetër të zbatueshme të këtij ligji. 

KAPITULLI 4 

MALLRAT E IMPORTUARA 

Pjesa 1 

Rregullat themelore mbi mallrat e 

importuara 

Neni 10 

Trajtimi vendor i mallrave të importuara 

Përveç nëse në mënyrë të veçantë parashihet ndryshe 

me këtë ligj apo me një akt normativ të autorizuar nga 

ky ligj, Kosova do tu jap mallrave që janë importuar tretmanin 

i cili nuk është më pak i favorshëm se tretmani i 

dhënë prodhimeve vendore të ngjashme; duke përfshirë, 

por pa u kufizuar në, tretmanin në lidhje me shkallën 

dhe shfrytëzimin e të gjitha taksave dhe tarifave tjera të 

brendshme, dhe tretmanit që ndikon në shitjen, blerjen, 

transportimin, përpunimin, shpërndarjen apo shfrytëzimin 

e mallrave. 

Neni 11 

Tretmani i kombit më të favorizuar 

11.1 . Nëse është në fuqi një marrëveshje ndërkombëtare 

e dyanshme apo e shumanshme që ligji 

ndërkombëtar kërkon nga Kosova ta respektoj 

dhe marrëveshja e tillë e obligon që Kosovës ti ipet 

tretmani i kombit më të favorizuar për importimin e 

mallrave që kanë origjinë nga rajoni apo rajonet e 

jashtme, atëherë përveç kur në mënyrë të vakant 

parashihet ndryshe me këtë ligj ose aktin normativ 

të nxjerrë në bazë të këtij ligji, Kosovës do ti ipet 

tretmani i kombit më të favorizuar për importimin e 

mallrave të tilla. 

11.2. Kur importimi i mallit lejohet në bazë të tretmanit 

të kombit më të favorizuar sipas nenit 11.1, Kosova 

do ti jep importit të mallit të tillë tretmanin i cili 

është i barabartë me tretmanin më të favorizuar 

të cilin Kosova i jep çdo lloji të ngjashëm të mallit 

me origjinë nga çdo rajon i jashtëm. Për më tepër 

çdo përparësi, privilegj ose imunitet i dhënë nga 

Kosova, çdo malli që është importuar, do ti jepet 

drejtëpërdrejtë dhe në kushte të njejta çdo malli të 

ngjashëm që ka të drejtë në tretmanin e kombit më 

të favorizuar sipas nenit 11. 

11.3. Gjatë caktimit të shkallës së veçantë të tretmanit 

të kombit më të favorizuar, të kërkuar sipas nenit 

11.1 dhe 11.2, nuk do të merret parasysh asnjë 

favorizim i dhënë ndaj importimit të mallrave prej 

rajoneve të caktuara të jashtme nëse tretmani i 

favorizuar, i privilegjuar ose tjetër më i favorshëm 

kërkohet me ndonjë dispozitë obliguese të një 

marrëveshje të shumanshme apo dyanshme të 

zonës së lirë doganore ose unionit doganor, ose 

me një marrëveshje të shumanshme ose të dyanshme 

të përkohshme që ka për qëllim mbështetjen 

dhe formimin e zonës së lirë tregtare ose unionit 

doganor, të cilin ligji ndërkombëtar kërkon që 

Kosova ta respektojë. 

11.4 Asgjë në nenin 11.1 apo 11.2 nuk do të interpretohet 

si ndalim ose dhënie e tretmanit të kombit 

më të favorizuar për importin e mallrave që kanë 

origjinë nga rajonet e jashtme të cilat nuk përfshihen 

në ndonjë marrëveshje të shumanshme apo 

23



të dyanshme. 

Pjesa 2 

Kërkesat dhe standardet teknike 

për mallrat e importuara 

Neni 12 

Kushtet sanitare dhe fitosanitare 

12.1. Qeveria është e autorizuar të nxjerrë një apo më 

shumë akte normative në bazë të këtij ligji duke 

themeluar, ose autorizuar një apo më shumë autoritete 

publike të caktuara që, të përcaktojnë, (i) 

kushtet sanitare dhe /ose fitosanitare të cilat llojet 

e caktuara të mallrave duhet t’i plotësojnë dhe (ii) 

procedurat objektive dhe konforme të vlerësimit për 

sigurimin e përputhshmërisë së mallrave gjegjëse 

me kushtet përkatëse. 

12.2 Të gjitha kushtet sanitare dhe fitosanitare dhe procedurat 

e vlerësimit të përputhshmërisë, metodat 

e aplikimit të tyre dhe lista e llojit/kategorisë së 

mallrave ndaj të cilave ato do të zbatohen, duhet të 

jenë të përgatitura, të miratuara dhe të zbatuara në 

atë mënyrë që, në bazë të parimeve të mbështetura 

shkencore të jenë qartë në lidhje me dhe të 

domosdoshme për arritjen e një apo më shumë 

qëllimeve vijuese: (i) mbrojtja e jetës së njerëzve 

apo kafshëve ose shëndetit nga rreziqet që dalin 

nga aditivët, kontaminimet, materiet toksike, organizmat 

që bartin ose shkaktojnë sëmundjet në 

ushqim; (ii) mbrojtja e jetës ose shëndetit prej sëmundjeve 

që bartin kafshët ose bimët; (iii) mbrojtja 

e jetës dhe shëndetit të kafshëve dhe bimëve 

nga insektet e dëmshme, sëmundjet ose organizmat 

sëmundje-shkaktues apo sëmundje-bartës; 

ose(iv) parandalimi ose kufizimi i demit që mund t’i 

shkatohet Kosovës nga hyrja e stabilimenteve ose 

shpërndarja e insekteve dhe (iv) parandalimi apo 

kufizimi i dëmtimit të Kosovës nga hyrja, vendosja 

apo shpërndarja e insekteve të dëmshme. 

12.3 Asnjë kërkesë sanitare ose fitosanitare nuk do të 

jetë më shumë treg-kufizuese se standardi relevant 

ndërkombëtarisht gjerësisht i njohur ose direktiva 

relevante dhe/ose rekomandimi i nxjerrë nga organizata 

e njohur ndërkombëtare. Pavarësisht nga 

ajo që u theksua më lart mund të caktohet kusht 

më restriktiv sanitar apo fitosanitar, por vetëm 

nëse kushti i tillë qartë dhe objektivisht mund të arsyetohet 

me metodën e mbështetur shkencore që 

provon se kushti më restriktiv është i nevojshëm 

në mënyrë të domosdoshme për arritjen e qëllimit 

të përcaktuar në nenin 11.2 më lartë. 

12.4. Çdo kusht sanitar apo fitosanitar, dhe procedurat 

relevante të përputhshmërisë, vlejnë njësoj për 

të gjitha mallrat pa marrë parasysh origjinën; me 

kusht që sidoqoftë kushti i tillë ose procedura e 

vlerësimit të përputhshmërisë mund të bëj diskriminim 

të arsyeshëm në mesin e mallrave që kanë 

origjinë nga rajonet e ndryshme, por vetëm nëse 

arsyetimi për diskriminim të tillë është i qartë, objektiv 

dhe ndërkombëtarisht i pranuar. 

12.5 Përgatitja, miratimi dhe implementimi i kushteve 

të tilla sanitare dhe fitosanitare, procedurat e 

vlerësimit të përshtatshmërisë dhe listat e llojeve/ 

kategorive të mallrave ndaj të cilave ato zbatohen, 

(i) nuk do të kryhen me qëllim të krijimit të, 

ose në mënyrë që të kenë ndikim e pengesë të 

panevojshme të tregtisë; dhe (ii) përndryshe do të 

përgatiten, miratohen dhe implementohen, aq sa 

është e mundshme, në pajtim me rekomandimet 

dhe kërkesat relevante të Marrëveshjes së OBT-së 

Mbi Zbatimin e Masave Sanitare dhe Fitosanitare. 

Neni 13 

Normat Teknike 

13.1 Qeveria është e autorizuar të nxjerrë një apo më 

shumë akte normative në bazë të këtij ligji, duke 

themeluar apo autorizuar një apo më shumë autoritete 

publike të caktuara për të vendosur normat 

teknike që përcaktojnë, (i) llojet apo kategoritë e 

mallrave duhet t’i plotësojnë dhe (ii) procedurat 

e drejta dhe objektive të vlerësimit të përputhshmërisë 

për sigurimin e pajtueshmërisë së mallrave 

gjegjëse me normat përkatëse. 

13.2 Të gjitha normat teknike, procedurat e vlerësimit të 

përputhshmërisë, metodat e tyre të aplikimit dhe 

lista e llojeve/kategorive të mallrave ndaj të cilave 

ato aplikohen, duhet të jenë të përgatitura, miratuara 

dhe të aplikuara në mënyrën që është e qartë 

dhe e domosdoshme për arritjen e një apo më apo 

më shumë qëllimeve vijuese:(i) mbrojtja e jetës, 

shëndetit dhe sigurisë së njerëzve; (ii) mbrojtja e 

jetës dhe shëndetit të kafshëve dhe bimëve; (iii) 

mbrojtja e ambientit; apo (iv) parandalimi i praktikave 

mashtruese; me kusht që, sidoqoftë, çdo 

mase që ka qëllimin e përcaktuar në nenin 12.2, të 

mos jetë brenda fushëveprimit të nenit 13. 

13.3 Përgatitja, miratimi dhe implementimi i normave 

teknike, procedurave gjegjëse të vlerësimit të përputhshmërisë 

(në relacion me këto rregulla) dhe 

listat e llojeve/kategorive të mallrave ndaj të cilave 

zbatohen, (i) nuk duhet të kryhen me qëllim të krijimit 

ose në mënyrën që të ndikojnë në pengesat e 

panevojshme të tregtisë, (ii) nuk do të kenë karakter 

më shumë kufizues të tregtisë sesa që me të 

drejtë është e nevojshme për të arritur qëllimin për 

24



të cilin ato janë themeluar, (iii) do të vlejnë njësoj 

për të gjitha mallrat e ngjashme pa marrë parasysh 

origjinën, dhe (iv) përndryshe do të përgatiten, miratohen 

dhe implementohen, aq sa është e mundur 

në pajtim me kërkesat relevante të Marrëveshjes 

së OBT mbi Barrierat Teknike ndaj Tregtisë. 

13.4 Çdo normë e tillë teknike do të bazohet në standardin 

relevant ndërkombëtar ose pjesën relevante të 

tij, nëse standardi i tillë ekziston ose zhvillimi i tij 

është në një fazë të avancuar; me kusht që sidoqoftë, 

nëse në bazë të dëshmive apo parimeve 

qenësore shkencore mund të provohet se normat 

teknike të bazuara në standardin e tillë nuk janë 

duke arritur ose nuk do të arrijnë, në një mënyrë 

efektive dhe të përshtatshme, qëllimin për të cilin 

ka qenë ose do të krijohet. Norma e tillë teknike 

mund të shmanget prej atij standardi deri në shkallën 

e pranueshme të nevojshme për arritjen e qëllimit 

të tillë. 

Neni 14 

Standardet e prodhimit 

14.1 Çdo autoritet publik ose ndërmarrje tjetër që vepron 

në territorin e Kosovës, që është e inkuadruar 

apo ka përgjegjësi për përgatitjen, miratimin dhe 

implementimin e standardeve të prodhimit (organi 

vendor për caktimin e standardeve) do të përputhet 

me Kodin e Praktikës së Mirë për Përgatitjen, Miratimin 

dhe Implementimin e Standardeve në 

Aneksin 3 të Marrëveshjes mbi Pengesat Teknike 

ndaj Tregtisë të OBT-së, si dhe ndryshimet e plotësimet 

e kohë-paskohshme të saj. 

14.2 Qeveria do të nxjerr akt normativ që përmban 

dispozita dhe kërkesa racionale që kanë të bëjnë 

me përputhshmërinë e tillë nga organet vendore 

të caktimit të standardeve. Nëse ndonjë organ 

vendas i caktimit të standardeve ka të drejtat e 

anëtarësisë dhe/ose ndikim në programin regjional 

apo ndërkombëtar të caktimit të standardeve, 

Qeveria mund të nxjerr akt normativ që përmbanë 

kërkesat që sigurojnë se organi i tillë vendor për 

caktimin e standardeve të ushtrojnë çdo të drejtë 

të tillë dhe/ose ndikim në mënyrën që shpie kah 

nxitja e organit të tillë rajonal/ndërkombëtar të 

pranojë dhe veproj në pajtim me Kodin e përcaktuar 

në paragrafin 14.1. 

14.3 Përgatitja, miratimi dhe implementimi i standardeve 

të prodhimit, procedurat gjegjëse të vlerësimit të 

përputhshmërisë dhe listat e llojeve/kategorive të 

mallrave për të cilat ato vlejnë (i) nuk do të kryhen 

me qëllim të krijimit ose në një mënyrë që do të 

ketë ndikim në mënyrën që krijon pengesa të panevojshme 

për tregtinë; (ii)nuk do të ketë më tepër 

karakter kufizues të tregtisë se sa është e nevojshme 

për të arritur qëllimin për të cilin ato janë 

themeluar, (iii) do të aplikohen njësoj për të gjitha 

llojet e ngjashme të mallrave pa marrë parasysh 

origjinën, dhe (iv) përndryshe do të përgatiten, miratohen 

dhe implementohen aq sa është e mundur, 

në pajtim me rekomandimet dhe kërkesat e 

Marrëveshjes së OBT-së Mbi Pengesat Teknike 

mbi Tregtinë. 

Pjesa 3 

Lejet e importit 

Neni 15 

Rregull e përgjithshme: nuk kërkohet leje për import 

Me përjashtim të mallrave të përcaktuara në listën e kontrollimit 

të importeve në pajtim me nenin 16 më poshtë, 

për importin e mallrave në Kosovë nuk kërkohet leje ose 

ndonjë licencë e llojit tjetër nga cilido autoritet publik. 

Neni 16 

Lista e importeve të kontrolluara 

Qeveria është e autorizuar të nxjerrë listen e mallrave të 

quajtur “Lista e importeve të kontrolluara”. Lista e tillë do 

të specifikojë ato lloje dhe/ato kategori të mallrave për 

importimin e të cilave është e nevojshme leja. Qeveria 

mund të përfshijë në një listë të tillë lloje apo kategori të 

mallrave vetëm nëse ka arsye të qarta themelore dhe të 

vërteta të cilat arsyetojnë domosdoshmërinë për kontrollimin 

e importimit të atyre llojeve apo cilësive të mallrave, 

në mënyrë që esencialisht të bëhet përparim në arritjen 

e qëllimeve vijuese: 

(a) të mbroj nga rreziqet e mundshme ambientin, 

ose jetën e shëndetit të njerëzve, bimëve dhe 

kafshëve; 

(b) të mbrojë rendin dhe moralin publik; 

(c) të parandalojë shkeljen e të drejtës së pronës intelektuale; 

(d) të mbrojë konsumatorët nga praktikat e rrejshme 

dhe mashtruese; 

(e) të implementojë dispozitën e një marrëveshje 

ndërkombëtare e cila e obligon Kosovën ta zbatojë; 

(f) të implementojë kufizimet mbi transaksionet e 

importimeve që kanë të bëjnë me arin; 

(g) të sigurojë implementimin e duhur dhe caktimin 

e barabartë, në mesin e furnizuesve dhe /ose 

importuesve, të kuotave të importit të vendosura 

nga Kosova në importet e mallrave të caktuara, 

dhe; 

(h) të siguroj në pajtim me nevojat e Kosovës, furnizimin 

më të mirë, dhe shpërndarjen e barabartë 

të mallrave të nevojës së parë që janë 

25



(i) dëshmuar të jenë të rrallë në tregjet botërore ose 

në Kosovë dhe 

(ii) që i nënshtrohet kontrolleve të eksportit qeveritar 

në rajonin e jashtëm të origjinës së mallit të 

tillë. 

Neni 17 

Përcaktimi i kritereve të kërkuara për marrjen e 

lejes së importit 

17.1 Për çdo lloj apo kategori të mallrave, të përfshirë 

në listën e kontrollit të importit, Qeveria do të 

themelojë ose kërkoj nga një apo më shumë autoritete 

publike të përcaktojë, me një akt normativ 

kriteret që duhet të plotësohen nga aplikuesi me 

qëllim të marrjes së lejes për importin e mallit të 

tillë. 

17.2 Të gjitha kriteret e tilla do të jenë transparente, të 

qarta dhe qenësisht të domosdoshme për arritjen 

e qëllimit të theksuar në përfshirjen e llojit të tillë 

apo kategorisë së mallit në listen e kontrollit të importit. 

17.3 Të gjitha kriteret e tilla do të jenë jodiskriminuese; 

sidoqoftë, kur është qartë dhe realisht e nevojshme 

për arritjen e qëllimit përkatës mund të përcaktohet 

që leja e importit për llojin e veçantë të kategorisë 

ose llojit të mallit do t’i jepet vetëm poseduesit të 

licencës së veprimtarisë relevante; me kusht që, 

sidoqoftë, nga një aplikues i tillë nuk do të kërkohet 

posedimi i licencës së tillë të veprimtarisë, nëse 

licenca e tillë nuk kërkohet për tu marrë drejtpërdrejtë 

me mallra kompeditiv konkurues me origjinë 

vendore. 

17.4 As Qeveria dhe asnjë autoritet tjetër publik nuk 

mund të përdorë asnjë dispozitë të Pjeses 3-të 

përveç nenit 18, që të kufizojë importimin e çdo lloji 

apo kategorie të mallit deri sa të mos jetë kërkuar 

kriteri i lejes së importit dhe procedura për lëshimin 

e saj të mos jetë përgatitur, plotësuar dhe zbatuar 

tërësisht. 

Neni 18 

Importet e ndaluara 

18.1 Nëse kategoria apo lloj i mallit të përfshirë në Listën 

mbi Kontrollim të Importeve për arritjen e qëllimit të 

përcaktuar në pikat (a), (e) të nenit 16, dhe qëllimi i 

tillë në mënyrë të arsyeshme mund të arritet vetëm 

me ndalimin e importit të një malli të kategorisë 

apo llojit të tillë, Qeveria mund të ndalojë importimin 

e këtij malli. 

18.2 Nëse importimi i një kategorie apo lloji të mallit 

është i ndaluar, asnjë person, ndërmarrje kompani 

publike nuk do ti lejohet që të importojë, të mirret 

apo të trajtojë një mall të tillë. Importim i një malli 

të tillë nga autoriteti publik mund të lejohet nëse 

importimi i tillë (i) është i qartë dhe i domosdoshëm 

për arritjen e funksionit publik legjitim dhe (ii) nuk 

do të përdoret apo përfshihet në asnjë mënyrë në 

zhvillimin, ose do të varet nga cilido aktivitet komercial 

apo biznesor ekonomik. 

Neni 19 

Kufizimet në shfrytëzimin apo disponimin e 

mallrave të importuara 

Nëse qartë është e nevojshme për arritjen e qëllimit të 

përcaktuar, një leje importi mund të përmbajë kushte që 

kufizojnë përdorimin ose disponimin tjetër që mund ti 

bëhet në lidhje me mallin e importuar. 

Neni 20 

Lejet për transportet e shumfishta 

Leja e importit, deri në shkallën që është në përputhje 

me qëllimin e theksuar në përfshirjen e mallit të cakuar 

në listen e importeve të kontrolluara i lejon poseduesit 

të saj të importojë sasinë e përcaktuar saktë të mallrave 

përkatëse në çdo kohë, dhe në transporte të shumfishta, 

gjatë një periudhe të caktuar kohe që nuk kalon një vit. 

Neni 21 

Importimet jokomerciale dhe përjashtimet tjera 

21.1 Kur realisht nuk rrezikohet qëllimi i theksuar i përfshirjes 

së mallrave të kategorisë apo llojit në listën 

e importeve të kontrolluara, Qeveria mund të nxjerr 

akt normativ që përjashton importet e mallrave të 

tilla në sasi të vogla, nën supozimet jokomerciale 

nga kërkesat që përndryshe zbatohen me lejet e 

importit. Çdo akt i tillë normativ do të përcaktojë 

kriteret transparente, objektive dhe jodiskriminuese 

që duhet të plotësohen për kualifikimin e një 

përjashtimi të tillë të përcaktuar sipas këtij paragrafi. 

21.2 Nëse lloji dhe kategoria e mallit është në listën e 

kontrollit të importit, Qeveria mund të nxjerr akt 

normativ, që përmban dispozita të cilat lejojnë importimin 

e mallit gjegjës të veproj pa ndonjë leje 

importi, nën këto kushte: (i) kur qartë theksohet se 

importi i mallit përkatës nuk do të futet në tregun e 

zakonshëm të Kosovës ose (ii) kur qëllimi gjegjës 

i caktuar në nenin 16, mund të mbrohet njësoj me 

disa mjete tjera efektive. Ky paragraf posaçerisht 

vlen për mallrat të cilat hyjnë në zonën e lirë, mallrat 

e importuara sipas procedurave të veçanta 

doganore për përpunim, mallrat e importuara sipas 

obligacioneve doganore. 

26



Neni 22 

Përputhshmëria me kërkesat e OBT-së. 

Përgatitja, miratimi dhe implementimi i të gjitha kërkesave 

për leje importi, kriteret dhe procedurat do të jenë 

në përputhshmëri me dispozitat e marrëveshjes së OBTsë 

Mbi Procedurat e Licencimit të Importimeve që merren 

me licencim jo automatik. 

Pjesa 4 

Masat e veçanta tregtare 

Neni 23 

Tarifat tatimore anti-damping 

23.1 Qeveria është e autorizuar të përgatisë, miratojë 

dhe implementojë një akt normativ me të cilin parasheh 

vendosjen e tatimeve anti-damping mbi ose 

në importet e kategorisë apo llojit të vakant të mallit 

që kanë origjinë nga një rajon i vakant i jashtëm, 

nëse pas hetimit të bazuar procedural, vërtetohet 

se (I) mallrat e tilla nga rajoni i tillë janë duke u futur 

në tregtinë e Kosovës në vlerën që është më e 

vogël se vlera e tyre normale, dhe (ii) veprimtaria e 

tillë është duke shkaktuar apo kërcenon të shkaktoj 

dëm material industrisë së themeluar vendore 

që prodhon mall të ngjashëm, ose që vonon realisht 

themelimin e një industrie të tillë vendore. 

23.2 Akti normativ i lejuar me paragrafin paraprak do 

të përgatitet, miratohet dhe implementohet në 

pajtueshmëri të plotë me kërkesat e Marrëveshjes 

mbi Implementimin e nenit VI të Marrëveshjes së 

Përgjithshme mbi Tarifat dhe Tregtinë të OBT-së të 

vitit 1994. 

23.3 Qeveria dhe asnjë autoritet publik nuk mund të 

vendosë taksa doganore anti-damping apo masa 

tjera anti-damping ndaj cilitdo mall të importuar 

gjersa akti normativ të mos jetë përgatitur, miratuar 

dhe implementuar në pajtueshmëri të plotë me 

këtë nen. 

Neni 24 

Masat kundërvepruese 

24.1 Qeveria është e autorizuar të përgatisë, adoptojë 

dhe të implementojë një akt normativ i cili e vendos 

imponimin e taksave kundërvepruese mbi një lloj 

apo kategori të veçantë të mallit e cila e ka prejardhjen 

nga një rajon i veçantë i jashtëm, nëse pas 

një procedure të bazuar hetimore, vërtetohet se (i) 

mallrat e tilla nga një rajon i tillë po përfitojnë nga 

një subvencion i cili ose është i dënueshëm ose 

është i ndaluar sipas Marrëveshjes e OBT-së mbi 

Subvencionet dhe Masat Kundërvepruese, dhe (ii) 

si pasojë e një përparësie të tillë, importet e mallrave 

të tilla janë duke shkaktuar apo rrezikojnë të 

shkaktojnë dëme të vërteta materiale industrisë 

vendore e cila prodhon mallra të ngjashme, apo 

që vonojnë realisht themelimin dhe ngritjen e një 

industrie të tillë vendore. 

24.2 Akti normativ i pararaparë me paragrafin paraprak 

do të përgatitet, miratohet dhe implementohet në 


mbi Subvencionet dhe Masat Kundërvepruese të 

OBT-së. 

24.3 As Qeveria dhe asnjë autoritet tjetër publik nuk 

mund te imponojë masa kundërvepruese në asnjë 

mall të importuar derisa një akt normativ i cili është 

në pajtueshmëri të plotë me këtë nen të jetë përgatitur, 

miratuar dhe implementuar plotësisht. 

Neni 25 

Masat e mbrojtjes 

25.1 Qeveria është e autorizuar të përgatisë, miratojë 

dhe implementojë një akt normativ i cili vendos imponimin 

e taksave mbrojtëse mbi të gjitha importimet 

e një lloji apo kategorie të veçantë të mallit, pa 

marrë parasysh prejardhjen, nëse pas ndërmarrjes 

së procedurave hetimore, caktohet se (i) mallrat e 

tilla janë duke u importuar në sasi të mëdha dhe 

(ii) sasi të tilla të mëdha janë duke shkaktuar apo 

rrezikojnë që të shkaktojnë dëm të vërtetë industrisë 

vendore e cila mirret me prodhimin e mallrave 

të ngjashme apo mallrave drejtpërdrejt konkurruese. 

25.2 Akti normativ i paraparë me paragrafin paraprak 



së OBT-së mbi Mbrojtjen. 

25.3 Asnjë masë mbrojtëse nuk mund të imponohet në 

asnjë mall të importuar derisa të përgatitet, miratohet 

dhe implementohet një akt normativ i cili është 

në pajtueshmëri të plotë më këtë nen. 

Pjesa 5 

Masat tjera që ndikojne në mallrat e 

importuara 

Neni 26 

Masat kufitare për mbrojtjen e pronës 

intelektuale në kufi 

26.1 Qeveria do të përgatisë, në pajtim me këtë dispozitë, 

aktin normativ i cili mundëson ndërmarrjen e 

masave detyruese ligjore kufitare për mbrojtjen e 

të drejtave të një personi apo ndërmarrje në apo 

27



për pronat intelektuale kundër importimit të mallrave 

që shkelin të drejtat e tilla. 

26.2 Akti normativ që kërkohet me paragrafin paraprak 

do të parashoh procedurën e arsyeshme që 

bartësit e të drejtave të tilla të mund të arrijnë bashkëpunimin 

me MTI-së dhe autoritetet doganore të 

Kosovës për zbatimin e të drejtave të tilla në kufi. 

Masat e tilla detyruese gjithashtu do t’i autorizojnë 

autoritetet doganore t’i konfiskojnë dhe të disponojnë 

me mallrat të cilat i shkelin të drejtat e tilla. 

26.3 Së paku, një akt i tillë normativ do të parashohë 

procedurën në lidhje me falsifikimin e produkteve 

me shenjë tregtare të falsifikuar dhe produktet e 

falsifikuar të së drejtës së autorit. 

26.4 Një akt i tillë normativ do të përcaktojë mbrojtjen 

përkatëse themelore që siguron se asnjë person, 

ndërmarrje apo autoritet publik nuk do të keqpërdorë 

tregtinë e ligjshme. 

26.5 Akti normativ i autorizuar nga paragrafet paraprake 


pajtueshmëri me kushtet e Marrëveshjes së OBTë 

mbi aspektet gjegjëse të tregtisë së të drejtave të 

pronës intelektuale. 

Kapitulli 5 

Mallrat e eksportuara 

Pjesa 1 

Rregullat themelore mbi eksportimin e 

mallrave 

Neni 27 

Tretmani i kombit më të favorizuar 

27.1 Nëse është në fuqi një marrëveshje ndërkombëtare 

e dyanshme ose e shumanshme që ligji 

ndërkombëtar kërkon që Kosova ta respektojë, 

dhe marrëveshja e tillë obligon që Kosovës t’i ipet 

tretmani i kombit më të favorizuar për eksportimin 

e mallrave të destinuara për një rajon apo rajone 

të jashtme të veçanta, atëherë, përveç kur shprehimisht 

parashihet ndryshe me këtë ligj ose aktin 

tjetër normativ të lejuar me këtë ligj, Kosovës do t’i 

jipet tretman i kombit më të favorizuar për eksportet 

e tilla. 

27.2 Kur eksportimi i mallit autorizohet nga tretmani i 

kombit më të favorizuar sipas paragrafit 28.1, 

Kosovës do t’i ipet një tretman i tillë eksporti i cili 

është i barabartë me tretmanin e kombit më të favorizuar 

që i ipet Kosovës për cilindo mall të tillë 

të ngjashëm, pa marrë parasysh destinimin. Kjo 

kërkesë shtrihet gjer në vendosjen dhe aplikimin 

e (i) taksave të eksportit, tarifat dhe taksave të 

çfarëdo lloji të vendosura mbi apo në lidhje me 

eksportin e tillë, (ii) mënyrës së vjeljes së taksave, 

detyrimeve dhe tarifave të tilla dhe (iii) rregullave e 

formaliteteve që duhet të ndiqen në lidhje me eksportin 

e tillë. 

27.3 Me rastin e caktimit të shkallës së veçantë të 

tretmanit kombit më të favorizuar të kërkuar me 

paragrafet 27.1 dhe 27.2, nuk do të mirret në 

konsideratë asnjë tretman më i preferuar apo më 

i privilegjuar i cili është caktuar nga Kosova për 

eksportimin e mallrave në rajonet e jashtme derisa 

tretmani i tillë i preferuar, privilegjuar, apo i 

favorizuar kërkohet nga një dispozitë obligative e 

një marrëveshje të dyanshme apo të shumanshme 

e rajoneve të tregut të lirë apo unionit të doganave, 

apo të një marrëveshje të dyanshme apo 

të shumanshme të përkohshme që ka për qëllim 

mbështetjen dhe formimin e rajoneve të tilla të lira 

apo unioneve doganore, të cilën ligji ndërkombëtar 

kërkon nga Kosova që ta respektojë. 

27.4 Asgjë në paragrafin 27.1 apo 27.2 nuk do të interpretohet 

si pengesë për dhënien e tretmanit të 

kombit më të favorizuar për eksportet e destinuara 

për rajonet e jashtme të cilat nuk janë të mbuluara 

nga një marrëveshje e dyanshme apo e shumanshme. 

Pjesa 2 

Standardet dhe kërkesat teknike 

për mallrat e eksportuara 

Neni 28 

Kërkesat sanitare dhe fitosanitare 

Normat teknike dhe standardet e prodhimeve 

28.1 Deri në masën që është e arsyeshme që të sigurohet 

se mallrat që eksportohen nga Kosova nuk 

janë të një cilësie të dobët, Qeveria mund të nxjerrë 

një apo më shumë akte normative të cilat do të 

kërkojnë që disa lloje apo kategori të mallrave të 

caktuara të përcillen me certifikatë që dëshmon se 

ato janë në pajtim me normat relevante teknike të 

caktuara, kushtet e caktuara sanitare, fitosanitare 

dhe standarde të prodhimeve. 

28.2 Çdo kërkesë e përcaktuar në pajtim me paragrafin 

paraprak do të vlejë në mënyrë të njejtë për të 

gjithë prodhuesit dhe eksportuesit përkatës. 

28.3 Veçanërisht, asnjë kërkesë e tillë nuk do të krijohet, 

miratohet apo implementohet në mënyrë që 

të bëjë diskriminim në mesin e eksporteve duke u 

28



bazuar në destinacionin e mallrave. 

Pjesa 3 

Lejet për eksport 


Rregull e përgjithshme: nuk kërkohet leje eksporti 

Me përjashtim të mallrave të përcaktuara në listen e kontrollit 

të eksportit të përcaktuar sipas nenit 30 më poshtë, 

për eksportimin e mallrave nga Kosova nuk do të kërkohet 

leje, licencë apo autorizim nga cilido autoritet publik. 

Neni 30 

Lista e kontrollit të eksportit 

Qeveria do të ketë autoritetin që të krijojë listen e mallrave 

të quajtur “Lista e kontrollit të eksporteve”. Lista e tillë do 

të përcaktojë saktë ato lloje apo kategori të mallrave për 

eksportin e të cilave kërkohet leje. Qeveria mund të përfshijë 

në listen e tillë llojin apo kategorinë e mallit vetëm 

nëse ka arsye të qarta, reale dhe objektive që dëshmojnë 

se është e nevojshme kontrolli i eksportit të mallrave të 

kategorisë apo llojit të tillë, me qëllim që realisht të avancojë 

arritjen e njërës nga qëllimet vijuese: 

(a) të ndalojë shkeljet e të drejtave mbi pronën intelektuale; 

(b) të zbatojë kufizime mbi transaksionet e eksporteve 

që kanë të bëjnë me arin; 

(c) të mbrojë llojet e rrezikuara të bimëve dhe kafshëve; 

(d) të mbrojë artikujt që konsiderohen si thesarë kombëtarë 

dhe që kanë vlerë të njohur dhe të rëndësishme 

artistike, historike apo arkeologjike; 

(e) të zbatojë dispozitat obligative të një marrëveshje 

ndërkombëtare; 

(f) të zbatojë masat që janë në mënyrë të qartë dhe 

qenësisht të domosdoshme për konservimin e 

burimeve të shterueshme natyrore, por vetëm 

nëse këto masa shoqërohen me kontrollin e 

rëndësishëm qeveritar ndaj prodhimeve të vendit 

dhe konsumimit të këtyre resurseve; 

(g) të zbatojë masa të përkohshme me qëllimin të 

sigurimit të furnizimit adekuat minimal në tregun 

e vendit me artikuj ushqimor bazik dhe themelorë 

ose mallrave tjera vitale; sidoqoftë, kufizimet e 

eksportit për qëllime të tilla do të lejohen vetëm 

në rastet kur provohet në mënyrë të qartë se masat 

tjera të mundshme janë joadekuate ose praktike; 

ose 

(h) të sigurojë zbatimin e duhur dhe caktimin e 

barabartë në mes të eksportuesve të kontigjenteve 

të vendosura nga shteti i huaj ose rajoni i 

jashtëm në importet e mallrave të tilla. 

Neni 31 

Kriteret e nevojshme për marrjen e lejes së 

eksportit. 

31.1 Për çdo lloj apo kategori të mallit të përfshirë në 

listën e eksporteve të kontrolluara, Qeveria do 

të themelojë ose kërkojë nga një apo më shumë 

autoritete të emëruara shtetërore që të vendosin, 

kriteret që duhet të përmbushen nga aplikuesi për 

të marrë një leje eksporti për një mall të tillë. 

31.2 Të gjitha kriteriet e tilla do të jenë jo diskriminuese, 

sidoqoftë, kur është qartë dhe realisht e nevojshme 

për arritjen e qëllimeve përkatëse mund 

të përcaktohet qartë që leja e eksportit për llojin 

apo kategorinë e veçantë të mallit do t’i ipet vetëm 

poseduesit të licences relevante të veprimtarisë; 

me kusht që, sidoqoftë, nga aplikuesi nuk do të 

kërkohet të posedojë një licence veprimtarie nëse 

licenca e tillë nuk është e nevojshme për punë të 

ngjashme ose drejtpërdrejtë konkurrente të mallrave 

me origjinë vendore. 

31.3 Të gjitha kriteriet e tilla do të jenë transparente dhe 

qartë e qenësisht të domosdoshme për arritjen e 

qëllimeve të theksuara për përfshirjen e llojit apo 

kategorisë së tillë të mallit në listën e eksporteve 

që duhet kontrolluar. 

31.4 Qeveria nuk mund të përdorë asnjerën nga dispozitat 

e kësaj pjese (Pjesa 3) për kufizimin e eksportit 

të llojit apo kategorisë përkatëse të mallit përderisa 

procedura e nxjerrjes dhe kriteret e kërkuara të 

lejes së eksportit të mos përgatiten, miratohen dhe 

plotësisht të zbatohen. 

Neni 32 

Eksportet e ndaluara 

32.1 Nëse një lloj apo kategori e mallrave është përfshirë 

në listën e eksporteve te kontrolluara me qëllim 

të arritjes së qëllimit të përcaktuar me pikat e 

prej (a)- (g) të nenit 30, dhe një qëllim i tillë mundet 

që të arrihet në mënyrë të arsyeshme me ndalimin 

eksportit të mallit te llojit apo kategorisë së tillë 

të mallit, Qeveria mundet shprehimisht të ndalojë 

eksportin e tillë. 

32.2 Nëse eksporti i një lloji apo kategorie të mallit është 

i ndaluar -qoftë parimisht ose te një shtet apo rajon 

i caktuar saktë asnjë person, ndërmarrje apo 

kompani publike nuk do të lejohet të eksportojë 

mallra të tilla. Eksporti i mallrave të tilla nga autoriteti 

publik mund të lejohet vetëm nëse eksporti i 

tillë (i) është qartë dhe qenësisht i domosdoshëm 

për autoritetin e tillë publik të kryejë funksionin e tij 

legjitim publik dhe (ii) nuk bëhet në mbështetje të 

29



ndonjë veprimtarie ekonomike, biznesi apo komercial. 

Neni 33 

Kufizimet në përdorimin dhe disponimin e mallrave 

të eksportuara 

Nëse qartë është e nevojshme arritja e qëllimit përkatës, 

leja e eksportit mund të përmbajë kushtet që kufizojnë 

shfrytëzimin dhe disponimin tjetër që mund të bëhet ndaj 

mallrave të eksportuara përkatëse dhe të kërkojë lejen e 

eksportit për garantimin se kushtet e tilla do të plotësohen. 

Neni 34 

Eksporti i shërbimeve dhe informatave 

Nëse është qartë e nevojshme dhe e domosdoshme, për 

arritjen e qëllimit të përcaktuar në pikat (a) të nenit 30, 

Qeveria mund të vendosë masa kufizuese mbi ofrimin e 

shërbimeve dhe informative ndaj rezidentëve dhe jorezidentëve. 

Neni 35 

Lejet e shumfishta të transportit 

Një leje transporti, gjer në shkallën që është në përputhje 

me qëllimin e theksuar me përfshirjen e mallit përkatës në 

listen e kontrollit të eksportit, do ti lejoj poseduesit të saj 

të eksportoj kuantitetin e përcaktuar qartë të mallit përkatës 

në çdo kohë dhe në dërgesa të shumfishta brenda 

një periudhe të caktuar kohore që nuk kalon një vit. 

Neni 36 

Eksportet jokomerciale dhe përjashtimet tjera 

Kur realisht nuk rrezikon qëllimin e theksuar në përfshirjen 

e mallrave të llojit apo kategorisë në listen e kontrollit të 

eksportit, Qeveria mund të nxjerr një akt normativ me të 

cilin përjashton kushtet e lejes së eksportit ndaj mallrave 

të tilla në sasi të vogla, nën supozimin jokomercial të eksporteve 

për të cilat përndryshe leja e eksportit do të ishte 

e nevojshme. Çdo akt i tillë normativ do të përcaktojë 

kriterin transparent, objektiv dhe jodiskriminues që duhet 

të plotësohet për tu kualifikur për një përjashim të tillë të 

përcaktuar me këtë paragraf. 

Pjesa 4 

Masat tjera që ndikojnë në mallrat e 

eksportuara 

Neni 37 

Masat kufitare të pronës intelektuale 

37.1. Qeveria është e autorizuar të nxjerr, në bazë të 

këtij neni (37) një akt normativ i cili mundëson 

zbatimin e masave mbrojtëse në kufi me qëllim të 

mbrojtjes së të drejtave të një personi apo ndërmarrje 

të pronës intelektuale kundër eksportit që i 

shkel këto të drejta. 

37.2. Akti normativ i nxjerrë në përputhje me paragrafin 

paraprak do të sigurojë procedurën e arsyeshme 

të cilën bartësi i të drejtës së tillë mund ta përdorë 

për arritjen e bashkëpunimit midis të MTI dhe organeve 

doganore të Kosovës për zbatimin e këtyre 

të drejtave në kufi. Masat e këtilla shtrënguese 

poashtu lejojnë organet doganore të disponojnë 

dhe konfiskojnë mallrat që i shkelin të drejtat e 

tilla. 

37.3. Të paktën, një akt i tillë normativ do të parashohë 

procedurën në lidhje me mallrat me markë tregtare 

të falsifikuar dhe prodhimet e të drejtës së autorit 

të plagetuara. 

37.4. Akti i tillë normativ do të parasheh mbrojtjen procedurale 

adekuate që siguron se asnjë person, 

ndërmarrje ose autoritet publik nuk do ta pengojë 

tregtinë e ligjshme. 

37.5. Akti normativ i nxjerrë në përputhje me paragrafet 

paraprake do të përgatitet, adoptohet dhe zbatohet 

në pajtim me kërkesat e Konventës së OBT-së 

mbi aspektet përkatëse të tregtisë të të drejtave të 

pronës intelektuale. 

Neni 38 

I rezervuar 

Kapitulli 6 

E drejta për import dhe eksport 

Neni 39 

Eksportet dhe importet jokomerciale 

39.1 Çdo banor rezident dhe çdo banor jorezident ka 

të drejtë që të importojë dhe eksportojë, për qëllime 

jokomerciale, mallra që nuk i nënshtrohen 

kërkesës për leje. 

39.2 Qeveria mundet sipas nenit 21 të përcaktojë kushtet 

që rregullojnë aftësinë e rezidentëve dhe jorezidentëve 

të importojnë pa leje për qëllime jokomerciale 

mallin i cili përndryshe i nënshtrohet kushteve 

për leje importi. 

39.3. Qeveria mund të përcaktojë sipas nenit 37, kushte 

të cilat rregullojnë aftësinë e rezidentëve dhe jorezidentëve 

që të eksportojnë pa leje, për qëllime 

jokomerciale, mallin i cili përndryshe i nënshtrohet 

kushteve për leje eksporti. 

Neni 40 

Importet dhe eksportet komerciale. 

30



40.1 Një rezident i cili është regjistruar në regjistrin komercial 

apo biznesor të Kosovës dhe që ka të drejtë 

të inkuadrohet në veprimtari komerciale, biznesi 

apo komerciale do të ketë automatikisht të drejtë 

që të importojë apo eksportojë mallra në sasi komerciale 

dhe për qëllime komerciale. 

40.2 E drejta e përcaktuar në paragrafin paraprak varet 

nga dhe do të ushtrohet në pajtim me çdo masë 

kufizuese e cila është themeluar në bazë të autorizimit 

të këtij ligji. Me përjashim të masave restriktive 

të lejuara me këtë ligj asnjë akt normativ nuk 

do të vendosë, dhe asnjë autoritet publik nuk do të 

përgatisë, miratojë e implementojë asnjë kërkesë 

apo procedure që pengon të drejtën e vendosur 

me paragrafin paraprak ose vendosjen e kushteve 

për ushtrimin e saj. 

40.3 Banorët jorezident nuk do të kenë të drejtë të importojnë 

dhe eksportojnë mallra në sasi komerciale 

apo për qëllime komerciale. 

40.4 Një rezident i cili nuk është regjistruar në regjistrin 

komercial apo biznesor ose që nuk ka atë të drejtë 

të mirret me aktivitete komerciale, biznesore apo 

ekonomike në Kosovë, nuk do të ketë të drejtë që 

të importojë apo eksportojë mallra në sasi komerciale 

apo për qëllime komerciale. 

Kapitulli 7 

Dispozitat plotësuese 

Neni 41 

Transaksionet e arit 

Ky ligj nuk do të pengojë mundësinë e Qeverisë që të 

rregullojë lirisht veprimtarinë e tregtisë me jashtë duke 

përfshirë arin. 

Neni 42 

Transaksionet e shërbimeve 

Transaksionet që ngërthejnë ofrimin e shërbimeve nga 

rezidentët ndaj jorezidentëve ose nga jorezidentët ndaj 

rezidentëve do të jenë të lira nga masat restriktive, 

përveç kur përmasa e masave të tilla restriktive parashihet 

shprehimisht në legjislacionin tjetër që rregullon shërbimet 

dhe ofruesit e shërbimeve përkatëse. 

Neni 43 

Jodiskriminim në disponimitetin e këmbimit për 

mallrat e importuara 

43.1. Valutat të cilat janë të nevojshme për të paguar 

mallrat e importuara, për të cilat është e nevojshme 

leja për import do të jenë në dispozicion me emërtim, 

kushte, procedura dhe baza të njejta sikurse 

valutat e huaja të cilat janë vënë në dispozicion për 

pagesat e mallrave të cilat nuk kanë nevojë për një 

autorizim të tillë. 

43.2 Afatet, kushtet, procedurat dhe tarifat e zbatueshme 

të transferit ndërkombëtar të fondeve për 

pagesat e mallrave të importuara nuk do të diskriminojnë 

në mes të mallrave të importuara që i 

nënshtrohen kërkesës për leje importi dhe mallrave 

të importuara që nuk i nënshtrohen lejes së 

tillë. 

Neni 44 

Taksat dhe formalitetet 

44.1. Asnjë taksë nuk mund të vendoset mbi ose në lidhje 

me importimin ose eksportimin përveç kur qartë 

kanë të bëjnë me, dhe të domosdoshme për kompensimin 

e shërbimeve aktualisht të ofruara, në të 

gjitha rastet, çdo taksë e ngarkuar do të pasqyrojë 

koston faktike të shërbimeve realisht të ofruara 

dhe nuk do të përfaqësojë kufizim të fshehtë 

tregtar, ose mënyrë për fitimin e të ardhurave për 

qëllime fiskale. 

44.2 Në interes të efikasitetit, Qeveria mund të caktojë 

taksë fikse dhe/ ose taksë sipas vlerës së mallit të 

importuar dhe strukturat e taksës duke përcaktuar 

nivelet maksimale dhe minimale për shërbimet e 

ofruara rregullisht dhe zakonisht të ofruara lidhur 

me importin dhe eksportin; sidoqoftë, taksat e tilla 

dhe struktura e taksës do të jenë plotësisht në pajtim 

me direktivat dhe kërkesat e zbatueshme të 

OBT-së. 

Neni 45 

Transparenca 

45.1 Nëse masa restriktive është e përfshirë në një marrëveshje 

ndërkombëtare dhe marrëveshja e tillë 

parasheh afat të vakant në mes të dates së publikimit 

dhe dates së hyrjes në fuqi, atëherë masa e 

tillë restriktive nuk do të hyjë në fuqi deri sa afati i 

tillë të mos kalojë. 

45.2 Çdo akt normativ i nxjerr në bazë të këtij ligji do t’i 

përshkruaj mallrat që ndikohen me këtë në mënyrë 

të saktë, sikur që janë përcaktuar në legjislacionin 

doganor të Kosovës, veçanërisht në nomenklaturën 

e tarifave doganore. 

Neni 46 

Shkeljet dhe dënimet 

Çdo akt normativ i nxjerrë sipas këtij ligji do të përmbajë 

dispozita që përcaktojnë në mënyrë të saktë dënimet që 

31



mund të shqiptohen për shkeljet e ligjit. Çdo akt i tillë normativ 

do të sigurojë që dënimet e tilla të jenë në përpjestim 

me shkallën dhe llojin e shkeljes gjegjëse dhe nivelin 

dhe shkallën e demit të shkaktuar nga shkelja e tillë. 

Kapitulli 8 

Dispozitat përfundimtare 

Neni 47 

Koordinimi me UNMIK-un 

Veprimet dhe vendimet në Nenet 9.1, 12.4, 23.1, 24.1, 

26.1, dhe 38.1 do të bëhen në koordimin të ngushtë me 

UNMIK-un. 

Neni 48 

Implementimi 

Qeveria nxjerrë akte normative që janë të nevojshme për 

zbatimin e këtij ligji. 

Neni 49 

Ligji aplikativ 

Ky ligj do të zëvendësojë çdo dispozitë të çdo rregullore 

ekzistuese apo ligji aplikativ i cili nuk është në përputhje 

me të. 

Neni 50 

Hyrja në fuqi 

Ky ligj hyn në fuqi me miratimin e tij nga Kuvendi, nënshkrimin 

e Kryetarit të Kuvendit kurse shpalljen e bënë 

PSSP në pajtim me Kornizën Kushtetuese. 

UNMIK/ REG// 2003/ 15 

12.05.2003 

32


LIGJI PËR ENERGJINË ELEKTRIKE 

LIGJI NR. 2004 / 10 

LIGJI PËR ENERGJINË 

ELEKTRIKE 

Kuvendi i Kosovës 

Duke patur parasysh Misionin e Përkohshëm të Administratës 

të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK) 

Rregullorja Nr. 1999/1 të 25 korrikut 1999, mbi Autoritetin 

e Administratës së Përkohshme në Kosovë; 

Duke u mbështetur në autorizimet që u janë dhënë Institucioneve 

të Përkohshme të Vetëqeverisjes me Rregulloren 

e UNMIK-ut Nr.2001/9 të datës 15 maj 2001, mbi ‘’Kornizën 

Kushtetuese të Vetëqeverisjes së Përkohshme,“ 

veçanërisht Neni 5.1 (ç) dhe 9.1.26 (a); 

Duke marrë parasysh kompetencat e rezervuara të Përfaqësuesit 

Special të Sekretarit të Përgjithshëm në bazë 

të Nenit 8.1 (r) të Kornizës Kushtetuese, 

Duke njohur nevojën për vendosjen e standardeve dhe 

kushteve për një sistem të integruar të prodhimit, bartjes, 

distribuimit, furnizimit dhe tregtimit të energjisë elektrike 

në mënyrë që të arrihet zhvillimi i një tregu konkurrues 

dhe të qëndrueshëm të energjisë elektrike; 

Vendosi të miratojë si vijon: 


Kreu 1 

DISPOZITAT E PËRGJITHSHME 

Neni 1 

Ky ligj vendos kushtet për kryerjen e aktiviteteve të prodhimit, 

bartjes, distribuimit, furnizimit, tregtimit, eksportimit, 

importimit dhe tranzitit të energjisë elektrike; organizimin 

e sistemeve elektroenergjetike dhe organizimin e tregut 

të energjisë elektrike. 

Neni 2 

Qëllimet e këtij ligji janë: 

a). të arrijë zhvillimin e një tregu konkurrues dhe të 

qëndrueshëm të energjisë elektrike; 

b). të garantojë kushtet për furnizim të sigurtë, qëndrueshëm, 

efikas dhe të përhershëm me energji 

elektrike; 

c). kurdo që është teknikisht dhe ekonomikisht e arsyeshme, 

të sigurojë që të gjithë klientët e fundit 

të kenë shërbim universal, që është e drejta për 

t’u furnizuar me një sasi të caktuar të energjisë 

elektrike në Kosovë, me çmime të arsyeshme. 

Neni 3 

3.1. Termet e përdorura në këtë ligj do të kenë 

domëthënien vijuese: 

“shërbimet vartëse” do të thotë të gjitha shërbimet e 

nevojshme për operimin e sistemeve të bartjes dhe distribuimit; 

“rrjetat ndihmëse” do të thotë të gjitha rrjetat për kontrollimin, 

rregullimin, mbrojtjen, komunikimin dhe informimin, 

të nevojshme për funksionimin efektiv të rrjetave të 

bartjes dhe distribuimit; 

“çertifikata e prejardhjes” nënkupton dokumentin e 

lëshuar nga Zyra e Rregullatorit për Energji, që dëshmon 

shfrytëzimin e burimeve të ripërtëritshme të energjisë 

ose hedhurinave për prodhimin e energjisë elektrike apo 

bashk-prodhimin e ngrohjes dhe energjisë elektrike; 

“linjë e drejtpërdrejt” do të thotë, ose një linjë të energjisë 

elektrike që e lidhë një lokacion të izoluar të prodhimit 

me një klient të izoluar; ose një linjë e energjisë 

elektrike që e lidhë një prodhues të energjisë elektrike 

me një ndërmarrje për furnizim të drejtpërdrejt për godinat 

e tyre, ndërmarrjet vartëse ose konsumatorët e 

privilegjuar; 

“dispeçingu” nënkupton veprimtaritë e nevojshme për 

qarkullimin, bartjen, importimin ose eksportimin e energjisë 

elektrike në sistemin e energjisë elektrike, për të 

siguruar adaptimin e prodhimit të energjisë elektrike me 

konsumimin e saj; 

“distribuimi” do të thotë transportimi i energjisë elektrike 

me tension të mesëm ose të vogël me qëllim të dërgimit 

gjer tek klienti, por pa përfshirë furnizimin; 

“Operatori i sistemit të distribuimit” do të thotë një 

person fizik ose juridik që është përgjegjës për operimin, 

sigurimin e mirëmbajtjen dhe, nëse është e nevojshme, 

zhvillimin e një sistemi të distribuimit në një lëmi të caktuar. 

Gjithashtu, kur është e mundshme, në ndërlidhje 

me sistemet e tjera, të sigurojë që sistemi t’i përmbushë 

nevojat për distribuimin e energjisë elektrike; 

“rrjeti i distribuimit” do të thotë kombinimi i linjave të 

energjise elektrike dhe njësive të energjisë elektrike me 

tension të mesëm dhe të vogël që shërbejnë për distribuimin 

e energjisë elektrike; 

“ndërmarrje e energjisë elektrike” do të thotë një or- 

33



ganizatë afariste që kryen një apo më shumë aktivitete 

të prodhimit, bartjes, distribuimit, furnizimit dhe tregtimit 

të energjisë elektrike në bazë të licencës së lëshuar nga 

Zyra e Rregullatorit për Energji ose pa licencë, nëse licenca 

në fjalë nuk kërkohet. 

“lokacion i energjisë elektrike” do të thotë: një central 

për prodhimin e energjisë elektrike, si dhe rrjetet e instalimet 

vartëse të tij; rrjetet e bartjes dhe stacionet e tyre 

të trasformimit; sistemet e distribuimit; që janë të lidhura 

drejtpërdrejt me pajisjet e klientit; qarqet ndërlidhëse dhe 

linjat direkte. 

“konsumator i privilegjuar” është konsumatori që është 

i lirë të blerë energji elektrike nga furnizuesi i zgjidhjes të 

tij/saj. 

“eksportimi i energjisë elektrike” do të thotë bartje e 

energjisë elektrike nga Kosova në një vend, nën kuptimin 

se në të njëjtën kohë energjia elektrike do të pranohet në 

atë vend; 

“konsumatori i fundit” është konsumatori që blenë energjine 

elektrike për përdorimin vetijak. 

“prodhim” është prodhimi i energjisë elektrike. 

“ndërlidhësit” do të thotë pajisjet për lidhjen e sistemeve 

elektrike; 

“sistem i ndërlidhur”do të thotë një numër i sistemeve 

të bartjes dhe distribuimit të lidhura së bashku përmes 

një ose më shumë ndërlidhësve; 

“importimi i energjisë elektrike” domethënë pranimi i 

energjisë elektrike nga Kosova prej një shteti tjetër. 

“KEK” do të thotë Korporata Elektroenergjetike e 

Kosovës me vendndodhje në Kosovë dhe me qendër në 

Prishtinë. 

“pajisjet matëse” janë instrumentet e regjistruara në 

regjistrin për certifikimin e pajisjeve matëse në Kosovë 

dhe që përdoren gjatë procesit të furnzimit me energji 

elktrike; 

“MW” do të thotë megavat që nënkupton njësinë matëse 

të fuqisë së kapaciteteve të energjisë elektrike. 

“treg i organizuar” do të thotë një varg transaksionesh 

dhe marrëdhëniesh afarsite për tregtimin e energjisë 

elektrike, ku vendi, koha dhe mënyra e përmbylljes së 

transaksioneve dhe vendosjes së marrëdhënieve afariste 

në fjalë njihet publikisht dhe është shpallur më parë në 

rregullat e tregtimit. 

“prodhues” do të thotë personi fizik ose juridik që prodhon 

energji elektrike; 

“furnizimi publik” do të thotë shitja e energjisë elektrike 

nga furnizuesi publik për klientët tarifor; 

“reciprocitet” domethënë se kushtet për qasje në rrjetë 

në një shtet të tretë janë reciproke me ato të Kosovës 

dhe se një konsumator i privilegjuar konsiderohet si i 

privilegjuar në të dyja sistemet pjesëmarëse; 

“furnizimi” do të thotë shitjen, duke përfshirë edhe rishitjen 

e energjisë elektrike konsumatorëve; 

“shfrytëzuesit e sistemit” do të thotë personat fizik dhe 

juridik që e furnizojnë ose furnizohen nga një sistem i 

bartjes ose distribuimit. 

“tregtimi” do të thotë transakcionet e shitblerjes të kryera 

në bazë të licencës nga ana e tregtuesit. 

“tranzit” është transportimi i i energjisë matanë një kufiri 

nacional pa prodhim apo konsumim në atë shtet. 

“bartje” do të thotë bartja e energjisë elektrike, me tension 

shumë të lartë dhe me tension të lartë tek sistemi i 

ndërlidhur me qëllim të dërgimit gjer tek klienti ose distributori, 

por pa përfshirë furnizimin; 

“rrjeti i bartjes“ është kombinimi i linjave të energjisë 

elektrike dhe njësive të energjisë elektrike me tension të 

lartë që shërben për bartjen e energjisë elektrike. 

“operator i sistemit të bartjes” do të thotë person fizik 

ose juridik përgjegjës për operimin, sigurimin dhe mirëmbajtjen 

e sistemit të bartjes dhe, ku është e nevojshme, 

zhvillimi e rrjetit të bartjes në një sektor të caktuar, aty ku 

aplikohet, të lidh interkonektorët me rrjete të tjera, dhe 

sigurimin e rrjetit për të përballuar kërkesat për bartjen e 

energjisë elektrike. 

“ndërrmarjet e integruara vertikalisht” janë ndërrmarjet 

për energji elektrike që kryejnë të paktën një funksion 

për bartje apo distribuim dhe të paktën një funksion për 

prodhimin apo furnizimin me energji elektrike. 

3.2. Termat tjerë në këtë ligj, do të kenë domethënien siç 

është cekur në Ligjin për Energjinë, apo në Ligjin për 

Rregullatorin e Energjisë. 

Kreu 2 

SISTEMI I ENERGJISË ELEKTRIKE 

Neni 4 

4.1. Të gjitha lokacionet e energjisë elektrike në Kosovë 

34



duhet të jenë të lidhura dhe të veprojnë nën një 

sistem të vetëm të energjisë elektrike me synimin e 

përbashkët për prodhimin, bartjen, distribuimin dhe 

furnizimin e vazhdueshëm të energjisë elektrike. 

4.2. Sistemi i energjisë elektrike në Kosovë vepron në 

mënyrë paralele, dhe mund të lidhet me sistemin 

e energjisë elektrike të Shqipërisë dhe vendeve të 

tjera në tregun rajonal të energjisë elektrike ku sistemi 

i energjisë elektrike është në përputhshmëri me 

standardet teknike dhe të sigurisë të njohura nga 

Bashkimi Europian. 

Kreu 3 

PRODHIMI I ENERGJISË ELEKTRIKE 

Neni 5 

Prodhimi i energjisë elektrike kryhet nga ndërmarrjet e 

energjisë elektrike që posedojnë licenca për prodhim 

ose nga persona fizik apo juridik që janë përjashtuar nga 

detyrimi për bartjen e licencës sipas Ligjit për Rregullatorin 

e Energjisë. 

Neni 6 

Prodhuesi i energjisë elektrike ka të drejtë: 

a). të shfrytëzoj burimet e energjisë që i konsideron 

më të përshtatshme për procesin e prodhimit në 

centralin elektrik të tij, me kusht që shfrytëzimi i 

burimeve në fjalë të jetë në përputhshmëri me 

rezultatet, karakteristikat teknike dhe kushtet 

mjedisore të përcaktuara në licencë dhe në ligjet, 

rregulloret kodet apo rregullat relevante; 

b). të lidhin centralet e tyre të prodhimit me rrjetat 

e bartjes dhe distribuimit sipas kushteve të vendosura 

në këtë ligj dhe kodet e rregullat e tjera 

përkatëse; 

c). të lidhin kontrata për shitjen e energjisë elektrike 

sipas kushteve të vendosura në këtë ligj, dhe 

rregullave të nxjerra nga Zyra e Rregullatorit për 

Energji; 

d). bartjen e energjisë së tyre elektrike përmes rrjetave 

të bartjes dhe distribuimit; 

e). pranojnë kompensimin që u takon sipas kontratave. 

Neni 7 

Prodhuesi i energjisë elektrike ka detyrimet në vijim: 

a). që të plotësoj të gjitha kushtet e cekura në licencë 

për ushtrimin e aktiviteteve të tij të prodhimit 

nëse licenca është e nevojshme; 

b). që të veprojë sipas rregullave përkatëse teknike 

dhe rregullave të vendosura nga operatorët e 

sistemit përfshirë edhe Kodin e Rrjetit; 

c). që të veproj sipas rregulloreve për mbrojtjen e 

mjedisit dhe të kontrollojë ndikimin që aktivitetet 

e tij kanë në mjedis; 

d). që të pajiset më pajisje adekuate për matjen e 

energjisë elektrike që hyn në rrjetë; 

e). të përmbush të gjitha detyrimet e tjera që mund 

të dalin nga ky ligji, ligjet tjera dhe rregulloret relevante. 

Neni 8 

Prodhuesi me një stabiliment për energji me kapacitet më 

të madh se 5 MW që ekziston dhe është në funksion në 

datën e shpalljes të këtij ligji do të jetë i detyruar të shesë 

energji elektrike, që prodhon nga stabilimenti i tij për energji, 

furnizuesit publik me një çmim të rregulluar në rast 

se furnizuesit publik i nevojitet ajo energji elektrike. 

Neni 9 

Me përjashtim të kushtëzimeve në nenin 8, prodhuesi 

mund t’ju ofrojë energjinë elektrike të prodhuar nga ai, 

apo kapacitetin e elektranave të tij, me një çmim të negociuar 

lirë: 

a). konsumatorëve vendorë të privilegjuar përmes 

kontraktimit dypalësh duke shfrytëzuar shërbimet 

e detyruara të operatorit të sistemit të bartjes 

dhe të distribuimit; 

b). tregtarëve vendorë, përmes kontraktimit dypalësh 

duke shfrytëzuar shërbimet e detyruara të 

operatorit të sistemit të bartjes; 

c). klientëve ose tregtarëve të privilegjuar të 

jashtëm; 

d). në tregun lokal ose rajonal të këmbimit të energjisë 

elektrike; 

e). furnizuesit publik, në rast se kërkesa e klienteve 

për energji elektrike rritet përtej kapacitetit 

të përgjithshëm të kontraktuar të të gjithë prodhuesve 

në pajtim me nenin 8. 

Neni 10 

10.1. Ndërmarrjet e energjisë që prodhojnë energji elektrike 

duke shfrytëzuar burimet e ripërtritshme të 

energjisë ose hedhurinat dhe bashkë-prodhimin, 

që prodhojnë energji elektrike dhe ngrohje në një 

objekt të veçantë energjetik, kanë të drejtë të marrin 

çertifikatën e prejardhjes nga Zyra e Rregullative 

për Energji. 

10.2. Në çertifikatën e prejardhjes, Zyra e Rregullatorit 

për Energjisë: 

a). vërteton kapacitetin e centralit elektrik që shfrytëzon 

burimet e ripërtëritshme të energjisë dhe 

hedhurinat në mënyrë shembullore si burime për 

prodhim; 

b). saktëson afatet për paraqitjen e informacioneve 

dhe raporteve te Zyra e Rregullatorit për Energji; 

35



10.3. Furnizuesit publik u japin përparësi në blerje energjisë 

elektrike për të cilën është marrë çertifikata 

e origjinës, me kusht që kostua e energjisë të tillë 

elektrike nuk shpie çmimin e energjisë elektrike në 

Kosovë një nivel jo stabil. 

10.4. Nga furnizuesi publik kërkohet që ta blejë, me 

çmim të rregulluar, gjithë sasinë e energjisë elektrike 

të prodhuar për të cilën ekziston certifikata 

e origjinës, për plotësimin e nevojave me energji 

elektrike në Kosovë me përjashtim të sasisë për të 

cilën prodhuesi i ka lidhur kontratë sipas dispozitave 

të këtij ligji. Zyra e Rregullatorit për Energji, 

mund t’ia kompenzojë shpenzimet furnizuesit publik, 

përmes një tarife të veçantë për shërbimet e 

operatorit të sistemit të bartjes. 

Neni 11 

11.1. Prodhuesit e energjisë elektrike me obligime të 

shërbimeve publike janë të obliguar të mbajnë 

rezerva të lëndëve djegëse në sasi të mjaftueshme 

për të përballuar prodhimin e vazhdueshëm dhe 

të besueshëm të energjisë elektrike ose kapacitet 

prodhues të posaçëm rezervë të energjisë elektrike 

që t’iu sigurojë konsumatorëve furnizimin e 

sigurtë. 

11.2. Lloji dhe niveli i depove rezervë të lëndëve djegëse 

ose i kapacitetit prodhues të posaçëm rezervë përcaktohet 

nga zyra ose subjekti i Qeverisë që është 

përgjegjës për energjinë. 

Kreu 4 

BARTJA E ENERGJISË ELEKTRIKE 

Neni 12 

12.1. Përbrenda gjashtëdhjetë (60) ditëve, pas shpalljes 

së këtij ligji, Qeveria e Kosovës përzgjedhë 

në bazë të konkurrencës personin juridik si kandidat 

për postin e Operatorit të Sistemit të Bartjes. 

Kandidati duhet të aplikojë për licencë tek Zyra e 

Rregullatorit për Energji brenda 90 ditëve nga data 

e përzgjedhjes nga Zyra për Rregullatorin e Energjisë. 

12.2. Kur Operatori i rrjetit të bartjes është pjesë e ndërmarrjes 

së integruar vertikalisht, ai duhet të jetë i 

pavarur nga aktivitetet e tjera që nuk kanë të bëjnë 

me bartjen në kuptim të formës së tij juridike, organizimit 

dhe vendimmarrjes. 

12.3. Me qëllim të sigurimit të pavarësisë së Operatorit të 

Sistemit të Bartjes, vlejnë kriteret vijuese: 

a). ata individë që janë përgjegjës për menaxhimin 

e Operatorit të Sistemit të Bartjes nuk mund të 

marrin pjesë në strukturat e kompanisë të ndonjë 

ndërmarrjeje energjetike përgjegjëse, drejtpërdrejt 

apo tërthorazi, për operimin e përditshëm të 

prodhimit, distribuimit dhe furnizimit me energji 

elektrike; 

b). duhet të merren masa të përshatshme për t’u 

siguruar që interesat profesionale të personave 

përgjegjës për menaxhimin e Operatorit të Sistemit 

të Bartjes janë marrë parasysh në atë mënyrë 

që sigurojnë se ata janë të aftë për të vepruar në 

mënyrë të pavarur; 

c). Operatori i rrjetit të bartjes ka të drejta efektive 

të vendimmarrjes, pavarësisht nga ndërmarrja 

energjetike e integruar vertikalisht, në lidhje me 

asetet e domosdoshme për operimin, mirëmbajtjen 

dhe zhvillimin e rrjetës. Sidoqoftë, kompania 

kryesore mund të miratojë një plan vjetor 

financiar të propozuar nga operatori i rrjetit bartës 

ku do të përfshihet niveli më i lartë i borxhit. 

d). Operatori i rrjetit të bartjes harton dhe Zyra e 

Rregullatorit aprovon programin e mbarëvajtjes 

që parashikon masat që sigurojnë përjashtimin 

e sjelljes diskriminuese dhe siguron mbikëqyrjen 

adekuate të tij. Programi duhet të përcaktojë 

obligimet e veçanta që të punësuarit duhet 

t’i përmbushin. Një plan vjetor publik, që do të 

përcaktojë masat e ndërrmara, do të parashtrohet 

nga personi apo organi përgjegjës për monitorimin 

e mbarëvajtjes të programit për Zyrën e 

Rregullatorit për Energji. 

Neni 13 

13.1. Operatori i rrjetit të bartjes është përgjegjës: 

a). për veprimin, mirëmbajtjen, dhe në rastet ku 

paraqitet nevoja, zhvillimin e rrjetit bartës dhe 

ndërlidhësve të tij me rrjete të tjera, me qëllim që 

të garantohet sigurimi i furnizimit; 

b). për menaxhimin e rrjedhjes së energjisë në sistemin 

e bartjes, duke marrë parasysh shkëmbimet 

me rrjetat tjera të ndërlidhura, dhe ruajtjen e balancit; 

c). për sigurimin e vënies në disponim të të gjitha 

shërbimeve ndihmëse; 

d). për dhënien e informacioneve të mjaftueshme 

operatorit të çdo sistemi tjetër me të cilin është i 

ndërlidhur sistemi i tij për sigurimin e një operacioni 

të sigurtë dhe efikas, zhvillimin e koordinuar 

dhe ndërfunksionalitetin e sistemeve të ndërlidhura; 

e) për sigurimin e jo-diskriminimit dhe ndërfunksionimit 

të sistemit të ndëlidhur; 

f). ofrimi i informacioneve përdoruesëve të rrjeteve 

që u nevojiten për qasje efikase në rrjetë; 

g). dispecingu i prodhimit dhe vendosjen për përdorim 

të inter-konektorëve; 

h). zhvillimi i udhëzimeve parashikuese në pajtim me 

36



procedurat e përcaktuar në Ligjin për Energjinë; 

i). organizimi i studimeve preliminare për mundësitë 

e ndërtimeve të reja të kapaciteteve bartëse, 

stabilimeteve, dhe pajisjeve të ndihmuara nga 

studime teknike, ekonomike dhe financiare; 

j). hartimi dhe publikimi i planeve afatshkurtra dhe 

afatgjata për zgjerimin dhe modernizimin e rrjeteve 

bartëse; 

k). cdo dy vjet, përgatitja e listës të kapaciteteve të 

reja bartëse rajonale dhe linjat e energjisë interkonekcioneve 

të nevojshme për të pëmbushur 

kërkesat në Kosovë; 

l). kryerja e aktiviteteve të tjera që nevojiten për të 

avancuar detyrat e tij sic janë paraparë me ligj. 

13.2. Jo më vonë se 90 ditë pas datës së lëshimit të licencës 

nga Zyra e Rregullatorit për Energji, Operatori 

i rrjetit të bartjes duhet t’ia dërgojë Zyrës të 

Rregullatorit për Energji për miratim Kodin e Rrjetës 

i cili mes tjerash: 

a). parashtron rregullat teknike që përcaktojnë dizajnin 

minimal teknik dhe kriteret e operimit për 

lidhjen në rrjetë dhe ndërlidhjen dhe operimin e 

rrjetave tjera; 

b). identifikon kriteret ekonomike për shpërndarjen 

dhe përdorimin duke marrë parasysh furnizimin 

e qëndrueshëm dhe të nevojshëm; 

c). përcakton procedurat e aplikueshme për operimin 

e rrjetës në situata të jashtëzakonshme. 

13.3. Rregullat e Kodit të Rrjetës duhet të publikohen; 

duhet të sigurojnë ndërfunksionimin e rrjetave; 

duhet të jenë objektive dhe jo-diskriminuese; 

duhet të zbatohen në mënyrë objektive dhe jo-diskriminuese. 

Neni 14 

Gjatë shpërndarjes së energjisë elektrike të prodhuar, 

Operatori i rrjetit të bartjes duhet t’iu japë përparësi pajisjeve 

prodhuese që shfrytëzojnë burimet e ripërtëritshme 

të energjisë ose hedhurinat ose që prodhojnë në formë të 

kombinuar energji elektrike dhe ngrohje. 

Neni 15 

15.1. Operatori i rrjetit të bartjes siguron energji për 

nevojat e kryerjes së funksioneve të tij në pajtim 

me procedurat transparente, jo-diskriminuese dhe, 

kur është e mundur, të bazuara në treg. 

15.2. Rregullat e miratuara nga Operatori i Sistemit të 

Bartjes, për balancimin e sistemit të energjisë 

elektrike, duhet të jenë objektive, transparente dhe 

jo-diskriminuese, duke përfshirë rregullat për ngarkimin 

e shfrytëzuesve të sistemit të rrjetave të tyre 

për balancimin e sistemit. 

15.3. Kushtet, duke përfshirë rregullat dhe tarifat, përshirë 

sigurimin e shërbimeve nga Operatori i rrjetit 

të bartjes përcaktohen në mënyrë jo-diskriminuese 

dhe me kosto efektive. Rregullat dhe tarifat u nënshtrohen 

miratimit nga Zyra e Rregullatorit për Energji 

dhe publikohen. 

Neni 16 

16.1. Operatori i rrjetit të bartjes nuk duhet të zbulojë 

informacionin konfidencial të marrë gjatë kryerjes 

së biznesit të tij dhe duhet të parandalojë 

informacionet mbi aktivitetet e tij që, nga zbulimi 

i tyre në mënyrë diskriminuese, mund të jenë të 

leverdishme në pikëpamje komerciale. 

16.2. Pa rënë ndesh me paragrafin (1) të këtij neni, Zyra 

e Rregullatorit për Energji mund t’i kërkojë Operatorit 

të Sistemit të Bartjes informacionin konfidencial 

i cili është i domosdoshëm për t’i kryer funksionet, 

autorizimet dhe detyrat e saj. 

Kreu 5 

DISTRIBUIMI I ENERGJISË ELEKTRIKE 

Neni 17 

17.1 Përbrenda 60 ditëve, pas shpalljes së këtij Ligji 

Qeveria emëron një apo më shumë persona juridik 

si kandidat për postin e Operatorit të Sistemit 

të Distribuimit. Kandidati duhet të aplikojë për licencë 

tek Zyra e Rregullatorit për Energji brenda 

90 ditëve nga data e përzgjedhjes nga Zyra për 


17.2. Kur Operatori i Sistemit të Distribuimit është pjesë 

e ndërmarrjes së integruar vertikalisht, ai duhet të 

jetë i pavarur nga aktivitetet e tjera që nuk kanë të 

bëjnë me bartjen në kuptim të formës së tij juridike, 

organizimit dhe vendimmarrjes. 

17.3. Me qëllim të sigurimit të pavarësisë së Operatorit 

të Sistemit të Distribumit, vlejnë kriteret vijuese: 

a). ata individë që janë përgjegjës për menaxhimin e 

Operatorit të Sistemit të Distribuimi nuk mund të 

marrin pjesë në strukturat e kompanisë të ndonjë 

ndërmarrjeje energjetike përgjegjëse, drejtpërdrejt 

apo tërthorazi, për operimin e përditshëm të 

prodhimit, distribuimit dhe furnizimit me energji 

elektrike; 

b). duhet të merren masa të përshatshme për t’u 

siguruar që interesat profesionale të personave 

përgjegjës për menaxhimin e Operatorit të Sistemit 

të Distribuimit janë marrë parasysh në atë 

mënyrë që sigurojnë se ata janë të aftë për të 

vepruar në mënyrë të pavarur; 

37



c). Operatori i Sistemit të Distribuimit ka të drejta 

efektive të vendimmarrjes, pavarësisht nga ndërmarrja 

energjetike e integruar vertikalisht, në 

lidhje me asetet e domosdoshme për operimin, 

mirëmbajtjen dhe zhvillimin e rrjetës. Sidoqoftë, 

kompania kryesore mund të miratojë planin vjetor 

financiar të propozuar nga operatori i rrjetit 

distributiv dhe përfshijë nivelin maksimum të 

borxhit. 

d). Operatori i Sistemit të Distribuimit harton programin 

e mbarëvajtjes, i cili përcakton masat e 

ndërrmara për të siguruar përjashtimin e sjelljes 

diskriminuese dhe siguron mbikëqyrjen adekuate 

të tij. Programi duhet të parashtroj obligimet e 

veçanta që të punësuarit duhet t’i përmbushin. 

Një plan vjetor publik, që përcakton masat e 

ndërrmara, do t’i parashtrohet personit apo organit 

kompetent për monitorimin e mbarëvajtjes të 

programit për Zyrën e Rregullatorit për Energji. 

Neni 18 

18.1. Operatorët e sistemeve të distribuimit janë 

përgjegjës: 

a). për mirëmbajtjen e një sistemi të distribuimit të 

energjisë elektrike të sigurtë, të besueshëm dhe 

efikas në zonën e tyre me kujdesin e duhur për 

ambientin e njeriut; 

b). për sigurimin e jo-diskriminimit ndërmjet shfrytëzuesve 

të rrjetit ose kategorisë së shfrytëzuesve 

të rrjetit, posaçërisht në dobi të një dege (filiali) 

a aksioneri; 

c). për furnizimin e shfrytëzuesve të sistemit me informacionet 

që iu nevojitet atyre për qasje efikase 

në sistem; 

d). për planifikimin e zhvillimit të rrjetës të distribuimit, 

duke marrë parasysh masat efikase të energjisë 

ose prodhimin e shpërndarë që mund të plotësoj 

nevojën për modernizimin apo zëvendësimin e 

kapaciteteve të energjisë elektrike; 

e). hartimin dhe publikimin e planeve afatgjate dhe 

afatshkurta për zhvillimin e rrjeteve distributive 

dhe koordinimi i planeve të tilla me komunat; 

f). studimin e zhvillimeve ekonomike dhe prospekti i 

ndryshimeve në kërkesa në territorin e vet; 

g). ndihmojë komunave në përgatitjen e planeve, 

programeve dhe strategjive zhvillimore; 

h). hapja e planeve zhvillimore afatgjata dhe afatshkurta 

për operatorin e rrjetit bartës. 

18.2. Një Operator i rrjetit të distribuimit do të blerë 

energji elektrike për ta përdorur gjatë kryerjes të 

detyrave sipas procedurave transparente, jo-diskriminuese 

dhe të bazuara në treg. 

Neni 19 

19.1. Operatori i rrjetës së distribuimit nuk lejohet të 

zbulojë informacionin konfidencial të marrë gjatë 

kryerjes së biznesit të tij dhe parandalojë informacionet 

mbi aktivitetet e tij që mund të jenë të 

levërdishme në pikëpamje komerciale nga zbulimi 

i tyre në mënyrë diskriminuese. 

19.2. Pa rënë ndesh me paragrafin (1) të këtij neni, Zyra 

e Rregullatorit për Energji mund t’i kërkojë Operatorit 

të sistemit të distribuimit informacionin konfidencial 

i cili është i domosdoshëm për t’i kryer 

funksionet, autorizimet dhe detyrat e saj. 

Kreu 6 

FURNIZIMI ME ENERGJI ELEKTRIKE 

Neni 20 

20.1. Furnizimi me energji elektrike është aktivitet i 

shitjes ose rishitjes së energjisë elektrike te konsumatori. 

20.2. Furnizimi me energji elektrike duhet të kryhet nga 

furnizuesi publik, tregtuesit ose prodhuesit. 

Neni 21 

21.1. Furnizuesi publik do të jetë një ndërrmarje me licencë 

për furnizimin publik të energjisë elektrike. 

21.2. Në bazë të licencës, furnizuesit me energji elektrike 

kanë të drejtat vijuese: 

a) të shesë, ekskluzivisht, energji elektrike konsumatorëve 

tariforë me çmime dhe tarifa të 

rregulluara, në pajtim me kushtet edhe konditat 

e licencës; 

b). blerë kapacitet dhe energji nga prodhuesit me 

kapacitet të instaluar prej më shumë se 5 MW që 

ekzistojnë nga data e shpalljes të këtij ligji, me 

çmime të rregulluara; 

c). blerë kapacitet dhe energji nga prodhues të tjerë 

me çmime që nuk janë të rregulluara; 

d). importojë kapacitet dhe energji në rast se kërkesat 

e konsumatorëve rriten mbi kapacitetin e 

kontraktuar; 

e). eksportojë kapacitet dhe energji në rastet kur 

kërkesat e konsumatorëve janë më të vogla se 

kapaciteti i kontraktuar; 

f). faturojë dhe mbledhë llogaritë nga konsumatorët 

e vet; 

g). procesojë ankesat e konsumatorëve. 

21.3. Furnizuesi publik do të hyjë në Kontratën për Blerjen 

e Energjisë (KBE) me prodhuesit e energjisë 

elektrike. Një KBE do të përmbajë dispozitat vijuese: 

38



a). zgjatja e furnizimit; 

b). kushtet teknologjike dhe kualiteti i furnizimeve; 

c). orari i furnizimeve dhe marrja; 

d). përgjegjësia e furnizimit dhe marrjes; 

e). sankcionet për shkeljen e cilësdo dispozitë të 

kontratës; 

f). pagesën apo garancën e pagesës për furnizimet. 

21.4. Kontratat vjetore do të përcaktojnë në detale më të 

thella komponentet obligative të KBE-së dhe do të 

përcaktojë çmimet dhe elemente të tjera për faturimin 

e energjisë elektrike. 

21.5. KBE-të do të lidhen për një vit ose maksimum për 

5 vite me mundësi ripërtrimi. 

21.6. Dispozitat e cilësdo KBE-je sipas këtij neni, do 

të jenë objekt miratimi dhe monitorimi nga ana e 

Zyrës të Rregullatorit për Energji. 

21.7. Në çdo kontratë të hyrë me KEK-un para datës 

efektive të këtij ligji do të negociohet jo më vonë se 

2 vjet nga data e shpalljes të këtij ligji. 

Neni 22 

22.1. Furnizimi me kohë do të bëhet një aktivitet konkurrues 

dhe cdo kompani e kualifikuar, ndërmarrje e 

inkorporuar brenda ose jashtë Kosovës, mund të 

aplikojë për të marrë licencë për furnizim me qëllim 

që të shërbejë konsumatorëve të privilegjuar 

në pajtim me kriteret e themeluara nga Zyra e 


22.2. Zyra ose subjekti i Qeverisë që është përgjegjëse 

për energji do të përcaktojë kushtet për determinimin 

e konsumatorëve të privilegjuar në një instrukcion 

për zbatim që duhet miratuar jo më vonë se 31 

janari për çdo vit. Kriteret do të përfshijnë zgjatjen 

e konsumimit të energjisë elektrike dhe proporcionet 

e kostos të energjisë në krahasim me çmimet 

e produkteve dhe shërbimeve të tyre. 

22.3. Një konsumator mund të fitojë statusin e konsumatorit 

të privilegjuar në përgjigje të një thirrje publike 

që Zyra e Rregullatorit për Energji duhet ta publikojë 

çdo vit. 

22.4. Konsumatorët e privilegjuar do të kenë mundësinë 

të furnizohen nga një furnizues publik sipas procedurave 

të themeluara nga Zyra e Rregullatorit për 

Energji. 

22.5. Konsumatorët e privilegjuar do ta njoftojnë me 

kohë operatorin e bartjes, mbi kontratat që do të 

nënshkruajnë për furnizimin me energji elektrike, 

në pajtim me kushtet dhe procedurat e përcaktuara 

në Kodin e Tregut lëshuar nga operatori i tregut 

dhe miratuar nga Zyra e Rregullatorit për Energji. 

Neni 23 

23.1. Një tregtues i energjisë elektrike do të jetë personi 

që posedon licencë për tregtimin e energjisë elektrike. 

23.2. Kushtet dhe afatet për licencën e tregtimit do të 

vendosen nga Zyra e Rregullatorit për Energji që 

do kërkojnë që tregtari të jetë me reputacion të 

qëndrueshëm dhe ka kontrata blerjeje, që mbështesin 

tregtinë e tij. 

23.3. Ne bazë të licencës, tregtari ka të drejtë të: 

a). shesë kapacitet dhe energji konsumatorëve të 

privilegjuar me çmime të parregulluara; 

b). blerë kapacitet dhe energji nga prodhues me 

çmime të pa rregulluara; 

c). blerë dhe shesë kapacitet dhe energji nga tregtarë 

të tjerë me çmime të pa rregulluara; 

d). blerë kapacitet dhe energji nga furnizues publik 

me çmime të rregulluara nëse kërkesa e konsumatorit 

është ulur nën kapacitetin e kontraktuar; 

e). importi dhe eksporti i kapacitetit dhe energjisë; 

f). faturojë dhe mbledhë llogaritë nga konsumatorët 

e vet; 

g). procesojë ankesat e konsumatorëve. 

23.4. Një tregtar i energjisë elektrike do të paraqesë 

garancën financiare për të mbuluar transakcionet 

që i nënshkruan. Kërkesat për formën, llojin dhe 

shumën e garancës do të përcaktohen në Kodin e 

Tregut. 

Neni 24 

24.1. Të gjithë prodhuesit e energjise elektrike të themeluara 

në Kosovë do të kenë mundësinë të ofrojnë 

furnizim stabilimenteve të tyre, njësive të tyre, dhe 

konsumatorëve të privilegjuar, nëpërmjet linjave 

direkte. 

24.2. Të gjithë konsumatorët e privilegjuar në Kosovë 

do të kenë të drejtën të furnizohen nga një linjë 

direkte nga prodhues dhe ndërrmarje të energjisë 

për furnizim, aty ku është e mundur nga aspekti 

teknik dhe ekonomik. 

24.3. Lejet për ndërtimin e linjave direkte do të jepen 

nga Zyra e Rregullatorit për Energji në bazë të kritereve 

teknike të publikuara paraprakisht në Kodin 

e Tregut, që kanë të bëjnë me sigurinë, efikasitetin 

dhe integritetin e rrjeteve për bartje dhe distri- 

39



buim. 

Kreu 7 

QASJA E PALËS SË TRETË 

Neni 25 

25.1. Operatori i rrjetit të bartjes dhe operatori(ët) i sistemit 

të distribuimit duhet t’i lejojë prodhuesit, furnizuesit, 

dhe klientët e privilegjuar të kenë qasje në 

rrjetën e bartjes dhe të distribuimit në pajtim me 

Zyrën e Rregullatorit për Energji dhe rregullave për 

operatorin e rrjetës. 

25.2. Çmimi për shfrytëzimin e rrjetës propozohet nga 

operatorët relevantë të rrjetës një herë në vit në 

mënyrë që të nxitet efikasiteti dhe merret parasysh 

çmimi mesatar i 12 muajve pararendës. Tarifat miratohen 

nga Zyra e Rregullatorit për Energji dhe 

publikohen nga operatori i sistemit përkatës. 

Neni 26 

26.1. Operatori i rrjetit të bartjes dhe operatori i sistemit 

të distribuimit mund të refuzojnë qasjen në rrjetën 

e bartjes dhe të distribuimit vetëm nëse kapacitetet 

ekzistuese nuk janë të mjaftueshme, dhe mungesa 

e kapaciteteve arsyetohet në bazë të sigurisë 

së furnizimit, rregullshmërisë ose kualitetit të 

furnizimit, duke marrë parasysh të gjitha rregullat 

në fuqi. 

26.2. Arsyet për refuzim sipas paragrafit (1) të këtij 

neni paraqiten në raportin me shkrim me faktet 

mbështetëse, dhe u ipen palëve të treta të cilat 

kërkojnë të lidhin kontratë për qasje në rrjetë. 

26.3. Çdo person të cilit i refuzohet qasja në rrjetë 

ose i cili kundërshton kushtet e parapara për qasje 

në rrjetë mund parashtrojë ankesë në Zyrën 

e Rregullatorit për Energji e cila merr vendim në 

përputhje me procedurat e parapara në Ligjin për 


Kreu 8 

ORGANIZIMI I TREGUT 

Neni 27 

27.1. Brenda 60 ditëve pas shpalljes së këtij ligji, Qeveria 

e Kosovës, në baza konkurruese, do të 

përzgjedhë një person juridik, si kandidat për t’u 

bërë operator i tregut. Kandidati do të aplikojë për 

licencë tek Zyra e Rregullatorit për Energji, brenda 

90 ditësh, nga data e përzgjedhjes nga Zyra për 


27.2. Kur operatori i tregut është pjesë e një ndërmarrje 

të integruar vertikalisht, do të jetë e pavarur 

nga aktivitetet që nuk kanë të bëjnë me bartjen 

në formën e saj juridike, pronësore, organizative 

dhe vendim-marrëse, dhe nuk do të marrë pjesë 

në prodhim apo tregtim. Mund të jetë ndërmarrja e 

njëjtë si operatori i rrjetit. 

27.3. Operatori i tregut do të jetë përgjegjës për menaxhimin 

ekonomik të rrjetit elektro-energjetik, dhe do 

të ndërmarrë menaxhimin shitblerës të energjisë 

elektrike, në bazë të kushteve të përcaktuara me 

ligj. Përgjegjësitë do të përfshijnë: 

a). evidentimin dhe ruajtjen e dosjeve të të gjitha 

marrëdhënieve kontraktuale, që përmbajnë detyrime 

të anasjellta në mes të furnizuesve dhe konsumatorëve 

tarifor; 

b). pranimin e ofertave (tenderuese) për furnizim me 

energji elektrike; 

c). aplikimin e procedurave të tenderit; 

d). njoftimin e pjesëmarrësve në treg dhe operatorit 

të sistemit bartës mbi procesin e marrëveshjes, 

planifikimi i qasjes në rrjetë, duke u bazuar në 

marrëveshje dhe çmimi i energjisë së mbetur; 

e). pranimin e informatave nga operatori i sistemit 

bartës, që kanë të bëjnë me rregullimin e ndryshimeve 

të nevojshme, bazuar në kapacitetet 

teknike dhe çdo situatë të jashtëzakonshme në 

rrjetin e bartjes dhe të distribuimit; 

f). vendosjen e çmimit të fundit për energji, për çdo 

periudhë kohore të specifikuar dhe njoftimi i të 

gjitha palëve pjesëmarrëse në treg; 

g). themelimin e rrjetit -kontabël për tregtimin, gjerë 

të çmimi i fundit i arrirë, si dhe dhënia e informatave 

mbi operimin e gjeneratorëve dhe kapacitetit 

prodhues, për çdo periudhë kohore; dhe 

h). njoftimet publike për trendet e reja në treg për një 

interval kohor. 

27.4. Operatori i tregut do të kryejë detyrat e veta, në 

bazë të parimeve transparente, objektive dhe të 

pavarura. 

27.5. Brenda 120 ditëve, nga data që, Zyra e Rregullatorit 

për Energji nxjerr licencën për operatorin e 

tregut, operatori i tregut do t’i parashtrojë Zyrës së 

Rregullatorit për Energji, miratimin e rregullave të 

tregut, që përcaktojnë rregullat dhe rregulloret për 

participimin në tregun e energjisë elektrike. 

Neni 28 

28.1. Me qëllim që të mbahet bilanci në tregun e organizuar, 

prodhuesit, tregtarët, furnizuesi publik 

dhe konsumatorët e privilegjuar mund të hynë në 

kontrata për shitjen e energjisë elektrike me : 

40



a). me persona vendorë në shtetet anëtare të BEsë; 

b). persona të regjistruar në një shtet me të cilat 

Kosova ka një marrëveshje për 

aplikim të përbashkët të legjislacionit për energji 

të BE-së. 

28.2. Paragrafi 28.1 do të aplikohet kur: 

a). prodhuesve, tregtarëve, furnizuesit publik dhe 

konsumatorëve të privilegjuar u është njohur e 

drejta për të tregtuar në mënyrë të lirë me energji 

elektrike në pajtim me ligjin e një shteti tjetër. 

b). Në bazë të dispozitave reciproke, ligji i një shteti 

tjetër mundëson tregtimin e lirë të energjisë 

elektrike për konsumatorët e privilegjuar të atij 

shteti. 

Kreu 9 

SHËRBIMI I FURNIZIMIT 


29.1. Çdo konsumator i fundit ka të drejtë të përgjithshme 

për t’u furnizuar me energji elektrike kur 

është teknikisht dhe ekonomikisht e mundshme. 

29.2. Konsumatorët përfundimtar kanë të drejtë të kontraktojnë 

me një furnizues të energjisë elektrike 

në bazë të rregullave të përcaktuara nga Zyra e 


29.3. Furnizimi i ekonomive shtëpiake dhe ndërmarrjeve 

të vogla me energji elektrike bëhet në përputhje 

me Kushtet e Përgjithshme të Furnizimit të përcaktuara 

nga Zyra e Rregullatorit për Energji në bazë 

të Ligjit për Rregullatorin e Energjisë. 

Neni 30 

30.1. Operatori i rrjetit të distribuimit apo bartjes duhet ta 

lidhë çdo konsumator apo prodhues që: 

a). ka pajisjen shpërndarëse elektrike të vendosur në 

pronën e vet e cila i plotëson nevojat teknike dhe 

operacionale mbi kriteret e sigurisë së kërkuar; 

b). i plotëson kushtet për t’u lidhur në rrjetin e distribuimit 

apo bartjes; 

c). e ka nënshkruar një marrëveshje me shkrim me 

ndërmarrjen e distribuimit apo të bartjes për çmimin 

e lidhjes. 

30.2. Operatori i rrjetit të distribucionit mund ta lidh një 

konsumator i cili është i vendosur në territorin e 

një operatori tjetër të rrjetit të distribuimit, në qoftë 

se ai merr leje me shkrim nga Zyra e Rregullatorit 

për Energji dhe në qoftë se është në interesin e 

përgjithshëm të konsumatorëve. 

30.3. Kushtet për t’u lidhur në rrjetën e distribuimit apo të 

bartjes rregullohen në rregullat e Kodit të Rrjetës 

ose Kodin e Distribuimit të publikuar. Ato do të miratohen 

nga Zyra e Rregullatorit për Energji para 

hyrjes së tyre në fuqi. 

Neni 31 

31.1. Konsumatorët ose prodhuesit e përmendur në nenin 

25 të këtij ligji nuk kanë të drejtë të lidhen nëse 

nuk i kanë plotësuar kushtet për lidhje apo nëse 

lidhja do të shpiente deri te çrregullimi i furnizimit, 

ose lidhja do të shkaktonte shpenzime jashtëzakonisht 

të larta ndaj furnizuesit në rrjetë. 

31.2. Një ndërmarrje e energjisë elektrike mund ta refuzojë 

përkohësisht lidhjen e një konsumatori ose 

prodhuesi në rrjetë nëse konstaton se pajisjet, 

aparatura e tij, ose kur rrjeta nuk i plotësojnë normat 

teknike ose kushtet tjera të përshkruara në 

kodet teknike. Konsumatori ose prodhuesi duhet 

të informohet me shkrim për arsyet e çdo refuzimi 

të tillë. 

Neni 32 

32.1. Furnizuesit munden që përkohësisht ta suspendojnë 

furnizimin me energji elektrike në bazë të 

rrethanave të përcaktuara në Ligjin për Rregullatorin 

e Energjisë dhe në Kushtet e Përgjithshme 

për Furnizim. 

32.2. Furnizuesit mund ta ndërprejnë furnizimin me energji 

elektrike për konsumatorët që nuk paguajnë 

detyrimet, në përputhje me rregullat e nxjerra nga 

Zyra e Rregullatorit për Energji që kanë të bëjnë 

me personat vunerabël dhe ndërprerjet gjatë sezonit 

të dimrit. 

32.3. Furnizuesit do të ndërprejnë furnizimin me energji 

elektrike ndaj konsumatorëve me apo pa njoftim 

paraprak në pajtim me rregullat e përcaktuara në 

Ligjin për Rregullatorin e Energjisë. 

Kreu 10 

MATJA DHE LLOGARITJA 

Neni 33 

33.1. Energjia elektrike e shfrytëzuar nga klientët matet 

me pajisje matëse komerciale që duhet të vendoset 

sa më afër që është e mundur në kufi të pronës 

së klientit në përputhje me kërkesat e Kodit të 

Matjes. 

33.2. Operatori i rrjetit të bartjes ose distribuimit përcakton 

tipin, numrin dhe vendin e montimit (instalimit) 

për pajisjen matëse komerciale si dhe kontrollin 

41



gjegjës dhe mënyrat e komunikimit. 

33.3. Operatori i rrjetit të bartjes ose distribuimit e instalon 

pajisjen matëse komerciale. Në rast se tarifat 

e miratuara ua mundësojnë një grupi të konsumatorëve 

të zgjedhin llojin dhe tipin e pajisjes matëse, 

ndërmarrja e bartjes ose distribuimit duhet ta instalojë 

pajisjen matëse komerciale e cila korrespondon 

me zgjedhjen e klientëve që duhet të 

theksohet me shkrim. 

Neni 34 

34.1. Pajisjet matëse komerciale për matjen e energjisë 

elektrike janë pronë dhe i takojnë rrjetit të bartjes 

ose distribuimit. 

34.2. Me kërkesë të konsumatorit dhe në llogari të tij 

mund të instalohet pajisja shtesë për matjen dhe 

shpenzimin e energjisë elektrike nga konsumatori. 

34.3. Në rast të çfarëdo dallimi në matje ndërmjet 

matësve sipas paragrafit (1) dhe (2) të këtij neni 

përtej nivelit të pranueshëm të saktësisë, konsumatori 

ka të drejtë të kërkojë një ekspert të caktuar 

nga Zyra e Rregullatorit për Energji për ta vërtetuar 

saktësinë e matjes. 

Neni 35 

35.1. Konsumatorët duhet t’i paguajnë faturat për 

shpenzimin e energjisë elektrike dhe u ipet zgjedhje 

e gjerë(mundësi e gjerë për zgjedhje) për 

mënyrën e pagesës për përmbushjen e faturave të 

tyre. 

35.2. Kushtet dhe procedura për faturim, faturat e pagesave 

dhe pagesat definohen në Kushtet e Përgjithshme 

për Furnizim dhe Pranim të Energjisë Elektrike 

të nxjerra nga Zyra e Rregullatorit për Energji 

sipas Ligjit për Rregullatorin e Energjisë. 

Kreu 11 

BARTJA NDËRKUFITARE E ENERGJISË 

ELEKTRIKE 

Neni 36 

36.1. Eksporti dhe importi i energjisë elektrike bëhët nga 

ndërmarrjet e energjisë elektrike të cilat kanë licencë 

për aktivitete të këtilla. 

36.2. Poseduesi i licencës për eksport ose import të 

energjisë elektrike duhet ta informojë Zyrën e 

Rregullatorit për Energji për çdo kontratë të lidhur 

mbi furnizimet ndërkufitare me energji elektrike. 

Zyra e Rregullatorit për Energji mund të ndalojë 

zbatimin e kontratës për furnizim me energji elektrike 

brenda dy javësh pas pranimit të njohtimit të 

kontratës. 

36.3. Në rast se Zyra e Rregullatorit për Energji nuk 

mund t’i përgjigjet brenda afatit të specifikuar në 

paragrafin (2) të këtij neni, Zyra e Rregullatorit për 

Energji mund të pezullojë zbatimin e kësaj kontrate 

për një afat jo më të gjatë se 4 javë. 

36.4. Me përjashtim të kushtëzimeve në paragrafet 1 

deri në 3, një prodhues mund të eksportojë energjinë 

elektrike dhe konsumatorët e privilegjuar 

mund të importojnë energji elektrike për nevojat e 

tyre. 

36.5. Zyra e Rregullatorit për Energji mund të ndalojë 

zbatimin e kontratave për furnizimin ndër kufitar 

me energji elektrike nëse është shkelur parimi e 

reciprocitetit ose në qoftë se është kërcënuar stabiliteti 

i sistemit të energjisë elektrike. 

Neni 37 

37.1. Tranziti i energjisë elektrike mund të kryhet nga një 

ndërmarrje e energjisë elektrike e cila ka licencë 

për këtë aktivitet. 

37.2. Kur kërkohet me një marrëveshje ndërkombëtare 

ose me një traktat ndërshtetëror të lidhur me 

Kosovën, i licencuari për aktivitetet e energjisë 

elektrike bënë tranzitin e energjisë elektrike 

përmes rrjetës të bartjes në bazë kushteve dhe në 

mënyrën e paraparë me marrëveshje ose me një 

marrëveshje sipas dispozitave të Kodit të Rrjetit. 

Kreu 12 

DISPOZITAT KALIMTARE 

Neni 38 

38.1. Brenda një viti nga data e shpalljes së këtij ligji, 

operatorët e sitemit për bartje dhe distribuim, do të 

instalojnë aparatet matëse për çdo konsumatorë 

që është i kyçur në sistemin e tyre dhe i cili nuk 

posedon pajisjen matëse që nga data e hyrjes së 

këtij ligji në fuqi. 

38.2. Obligimi i operatorëve të sistemit, për të blerë pajisje 

matëse nga konsumatorët, sipas paragrafit 

38.1, nuk do të vlejë në rast se operatori i sistemit 

instalon pajisjen e vet për të zëvendësuar pajisjen 

ekzistuese, sipas kushteve për instalimin e pajisjeve 

matëse. 

38.3. Relacionet komerciale përcaktohen në sektorin e 

energjisë elektrike në përputhje me kërkesat e këtij 

ligji që nuk do të jetë më vonë se 18 muaj nga data 

42



e shpalljes të këtij ligji. 

38.4. Furnizuesi publik duhet të përgatitë dhe t’i propozojë 

secilit klient kontratën për furnizim me energji 

elektrike sipas kushteve të precizuara në paragrafin 

38.3 të këtij neni. 

38.5. Në rast të çdo dështimi të lidhjes së kontratës komerciale 

për furnizim me energji elektrike brenda 

periudhës së përcaktuar në paragrafin 38.3 të këtij 

neni, operatorët e rrjetit mund ta shkyqin personin 

që merr apo furnizohet në mënyrë të paligjshme 

me energji elektrike nga ndërmarrja për furnizim 

me energji elektrike. 

38.6. KEK-u do të bëjë kërkesën për licencë për aktivitetet 

e saja prodhuese dhe të furnizimit publik 

brenda 90 ditëve që nga shpallja e këtij ligji. 

38.7. Operatori i rrjetit të bartjes përgatitë Kodin e Rrjetës, 

Kodin e Standardeve të Energjisë Elektrike, 

Kodin për Mbrojtjen e konsumatorëve, Kodin e 

Pajisjeve Elektrike, Kodin e Matjes, Kodin e Distribuimit 

dhe t’ia paraqet ato për miratim Zyrës të 

Rregullatorit për Energji brenda 18 muajve pas hyrjes 

në fuqi të këtij ligji. 

Neni 39 

Ky ligj hyn në fuqi mbas miratimit të tij nga Kuvendi i 

Kosovës dhe në ditën e shpalljes nga PSSP-ja. 

UNMIK/ REG/ 2004 / 22 

30.06.2004 

43


LIGJIN PЁR TRASHËGIMINË KULTURORE 

Kuvendi i Kosovës 

LIGJI NR. 02/L-88 

PЁR TRASHËGIMINË 

KULTURORE 

Nё bazë tё Kreut 5.1 (e) dhe 9.1.26 (a) tё Kornizës Kushtetuese 

pёr Vetëqeverisje tё Përkohshme nё Kosovë, 

(Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2001/9 e datës 15 maj 

2001), 

Me qëllim të krijimit të infrastrukturës dhe rregullatives 

ligjore përkitazi me mbrojtjen, ruajtjen dhe promovimin e 

trashёgimisё kulturore tё Kosovёs , 

Miraton: 

LIGJIN PЁR TRASHËGIMINË 

KULTURORE 

Neni 1 

Dispozitat e përgjithshme 

1.1. Objekt i këtij ligji janë vlerat e trashëgimisë kulturore, 

të krijuara gjatë shekujve, gjithashtu mjetet legale 

dhe teknike për inventarizim, dokumentim, selektimi 

mbrojtje, konservim, restaurim, administrim, prezantim 

dhe përhapje të këtyre thesareve në pajtim me 

kartat dhe konventat ndërkombëtare, pavarësisht 

nga pronësia e trashëgimisë kulturore nën mbrojtje. 

Vlera historike dhe kulturore e kësaj trashëgimie 

është thesar i tërë popullit të Kosovës. 

1.2. Ky ligj vendos marrëdhëniet midis pronarëve, poseduesve 

dhe shfrytëzuesve të trashëgimisë kulturore, 

qofshin ata individë ose komunitete ose autoritete 

publike - përgjegjës për vlerësimin e trashëgimisë 

kulturore. Kjo gjithashtu do të krijojë përgjegjësitë e 

personave privatë dhe institucioneve publike në lidhje 

me trashëgiminë kulturore. 

1.3. Trashëgimi kulturore në kuadër të këtij ligji përfshinë: 

trashëgiminë arkitekturale, arkeologjike, të luajtshme 

dhe shpirtërore, pavarësisht nga koha e krijimit 

dhe ndërtimit, tipi i ndërtimit, përfituesit, krijuesit 

ose implementuesit e punës. Shtrirja e ligjit duhet 

tё jetë e përkufizuar pёr çështjet qё ndërlidhen nё 

mёnyrё specifike me trashёgiminё kulturore. Edhe 

trashëgimia kulturore qё ndërlidhet ose derivon nga 

konfesionet fetare do tё jetë e qeverisur nga legjislacioni 

i cili rregullon statusin e komuniteteve fetare 

nё Kosovë. 

1.4. Qëllimi i këtij ligji është që të rregullojë legalisht 

fushën e trashëgimisë kulturore në lidhje me ruajtjen, 

mbrojtjen, qasjen publike, komunikimin dhe 

pajisjen e burimeve të domosdoshme me qëllim që 

trashëgimia të shijohet nga gjeneratat e tashme dhe 

të jetë e gatshme për gjeneratat e ardhshme si një 

dokument historik dhe kulturor. 

Neni 2 

Definimi i nocioneve në kontekstin e ligjit 

2.1 “Trashëgimi kulturore” përfshin trashëgiminë arkitekturale, 

trashëgiminë arkeologjike, trashëgiminë e 

luajtshme dhe trashëgiminë shpirtërore. 

2.2 “Trashëgimi arkitekturale” përbëhet nga: 

a). Monumentet: Konstruktimet dhe strukturat e dalluara 

për nga vlerat historike, arkeologjike, artistike 

shkencore me interes shoqëror ose teknike 

duke përfshirë elementet e luajtshme si pjesë tё 

saj. 

b). Ansamblet ose tërësia e ndërtesave: Grupet e 

ndërtesave urbane ose rurale të dalluara për nga 

vlerat historike, arkeologjike, artistike, shkencore, 

me interes shoqëror ose teknik, në ndërveprim 

me njësitë e caktuara topografike. 

c). Fushat e konservimit arkitektural: Fushat që 

përmbajnë punë të kombinuara të dorës së njeriut 

dhe natyrës, të dalluara nga vlerat historike, 

arkeologjike, artistike, shkencore, tё interesit 

shoqëror dhe teknik. 

2.3 “Trashëgimi arkeologjike” nënkupton ndërtimet, 

strukturat dhe grupet e ndërtesave, vendbanimeve 

të zhvilluara, objektet e luajtshme, monumentet e llojeve 

të ndryshme dhe përbërjeve të tyre, të gjetura 

në tokë ose nën ujë. Trashëgimi arkeologjike mund 

të jetë e mbrojtur përmes një rezervati arkeologjik, 

ku të mbeturat qoftë të dukshme ose të fshehta (të 

padukshme) në terren duhet të mbeten të paprekura. 

2.4 “Pejsazhet kulturore” nënkupton një fushë, ashtu 

siç perceptohet nga njerëzit, karakteri i të cilës është 

rezultat i veprimit dhe ndërveprimit të faktorëve natyrorë 

dhe/ose njerëzorë; një komponentë esenciale 

e ambientit të njerëzve, një shprehje e diversitetit të 

trashëgimisë së përbashkët të tyre kulturore e natyrore, 

dhe një krijues i identitetit të tyre. 

2.5 “Trashëgimi e luajtshme” janë objektet që janë 

shprehje ose evidencë e kreativitetit njerëzor ose e 

një zhvillimi natyror, të dalluara për nga vlerat histor- 

44



ike, arkeologjike, artistike, tё rëndësisë dhe tё interesit 

shkencor ose shpirtëror. 

2.6 “Trashëgimi shpirtërore” përfshin format e shprehjes 

kulturore të traditave ose tё zakoneve popullore, 

tё gjuhës, festave, riteve, valles, muzikës, kёngёs 

dhe shprehjes artistike. 

2.7 “Inventarizim” është një veprimtari hulumtuese për 

regjistrimin paraprak dhe dokumentimin e vlerave tё 

trashëgimisë kulturore. 

2.8 “Dokumentim” është paraqitja e vlerave tipologjike 

dhe faktike, si dhe faktorëve me interes sipas neneve 

2.2, 2.3, 2.4 dhe 2.5 të këtij ligji përmes mjeteve 

grafike dhe fotografike, dhe të dhënave të shkruara. 

2.9 “Mbrojtja” është një nomenklaturë e masave të 

mbrojtjes të natyrës juridike me qëllim të ruajtjes së 

vlerave të trashëgimisë kulturore. 

2.10 “Konservim” nënkupton krijimin e kushteve të përshtatshme 

dhe marrjen e masave paraprake për 

ruajtjen e trashёgimisё kulturore, duke përfshirë 

edhe mirëmbajtjen. 

2.11 “Restaurimi” nënkupton një veprimtari me qëllim 

të ruajtjes dhe ekspozimit të vlerave të trashëgimisë 

kulturore. 

2.12 “Administrimi” nënkupton mbikëqyrjen dhe 

menaxhimin e përdorimit të trashëgimisë kulturore. 

2.13 “Përhapja” nënkupton një veprimtari arsimore 

dhe rritëse të vetëdijesimit në lidhje me vlerat e 

trashëgimisë kulturore. 

2.14 “Dëmtimi” nënkupton cilindo dëmtim ndaj vlerave 

të trashëgimisë kulturore. 

2.15 “Vlerësimi i trashëgimisë kulturore” nënkupton 

procesin e hulumtimit, studimit, dokumentimit dhe 

përzgjedhjes për procesin e mbrojtjes, ruajtjes, 

restaurimit, administrimit dhe përhapjes së vlerave 

të saj. 

2.16 “Lista e trashëgimisë kulturore” përfshinë gjetjet 

në inventarin e trashëgimisë kulturore që janë 

përzgjedhur për ruajtje dhe mbrojtje nga Institucioni 

kompetent për këtë ligj. 

2.17 “Ministria” është Ministria përgjegjëse për 

trashëgiminë kulturore. 

2.18 “Ministri” është ministri përgjegjës për trashëgiminë 

kulturore. 

2.19 “Institucioni kompetent” nënkupton një Institucion 

të përcaktuar me ligj për hulumtimin, dokumentimin, 

përzgjedhjen dhe mbikëqyrjen e ruajtjes, 

konservimin, restaurimin, administrimin dhe 

përhapjen e trashëgimisë kulturore. 

2.20 “Perimetri i monumentit” është kufiri i hapёsirёs 

së mbrojtur e lidhur me trashëgiminë kulturore të 

mbrojtur, që përcaktohet në një plan nga Institucioni 

kompetent. 

2.21 “Zona e mbrojtur” nënkupton një hapёsirё të 

vendit siç është përcaktuar në nenin 2 të Ligjit nr. 

2003/14 për planifikim hapësinor, i cili është ambienti 

i perimetrit të trashëgimisë kulturore të paluajtshme 

që mund të mbrohet nga ndonjë zhvillim ose 

veprimtari që mund të dëmtojë kuadrin e dukshëm 

ose dëmtim tjetër të trashëgimisë kulturore. 

2.22 “Sipërfaqe e mbrojtur” është një sipërfaqe që 

mund të përfshijë burime natyrore ose ambientale 

të mbrojtura, ose trashëgimi kulturore të paluajtshme 

siç është përcaktuar në nenin 2 të Ligjit nr. 

2003/14 për planifikim hapësinor. 

2.23 “Zonë e veçantë” është një hapёsirё e përcaktuar 

me planet hapësinore që kërkon një organizim të 

veçantë, zhvillim, përdorim ose mbrojtje, siç është 

përcaktuar në nenin 12.2 të Ligjit nr. 2003/14 për 

planifikim hapësinor. 

2.24 “Muzetë” janë institucione jo-profitabile dhe të 

hapura pёr publikun që tё hulumtojnë, konservojnë, 

mbledhin, komunikojnë dhe ekspozojnë 

trashёgiminё e luajtshme për qëllime tё studimit, 

tё edukimit dhe tё shijimit nё shërbim tё shoqёrisё 

dhe tё zhvillimit të saj. 

Neni 3 

II. Inventarizimi, dokumentimi dhe mbrojtja e 

përkohshme e trashëgimisë kulturore 

3.1. Identifikimi i trashëgimisë kulturore bëhet nga 

mënyra e inventarizimit dhe implementimit nga ana 

e Institucionit kompetent, nё pajtim me ligjin. 

3.2. Inventarizimi dhe dokumentimi përmbajnë grafikën 

paraprake, paraqitjen pamore dhe përshkrues të të 

dhënave themelore të trashëgimisë kulturore: emrat 

e pronarit, poseduesin ose shfrytëzuesin, dhe referencat 

për lokacionin, paraqitjen pamore, tipin dhe 

datën në pajtim me një akt nënligjor të bazuar në 

këtë ligj. 

3.3. Ministria krijon bazёn e tё dhënave (data-base) pёr 

trashёgiminё kulturore tё standardizuar dhe tё centralizuar 

nё tё dy format, tё shkruar dhe elektronike. 

45



Qasja nё këto tё dhëna lejohet përmes një rrjeti institucional. 

3.4. Zyrtarit profesional nga Institucioni kompetent i jepet 

e drejta për të verifikuar vlerën dhe gjendjen e 

trashëgimisë kulturore gjatë procesit të inventarizimit 

dhe vlerësimit, pas 7 ditësh të njoftimit të pronarit. 

3.5. Bazuar në kritere të caktuara përmes një akti nënligjor 

dhe në pajtim me nenin 3.2, Institucioni kompetent 

përzgjedh nga inventarizimi i trashëgimisë kulturore 

gjetjet dhe objektet për t’u dhёnё nё mbrojtje 

të përkohshme në kuadër tё Listës sё trashëgimisë 

kulturore. 

3.6. Objektet e përfshira në Listën e trashëgimisë kulturore 

për mbrojtje të përkohshme duhet të jenë 

nën mbrojtje të përkohshme për një vit. E drejta për 

kompensim për ndonjë humbje financiare bartet 

në gjykatë nëse objekti nuk është nën mbrojtje të 

përhershme pas një viti. Kompensimi i tillë vlerësohet 

nga një komision i pavarur që themelohet nga 

Këshilli i Kosovës për trashëgimi kulturore. 

3.7. Trashëgimia kulturore nën mbrojtjen e përkohshme, 

në pajtim me këtë ligj, ka atribute të njëjta me 

trashëgiminë kulturore nën mbrojtje të përhershme, 

siç është përcaktuar në nenin 4. 

3.8. Dhënia e lejes (lejimi) për ndërtim ose veprimtari 

tjera që mund të ndikojnë në vlerat ose ndryshojnë 

tërësinë ose strukturën e objektit të trashëgimisë 

kulturore nën mbrojtje të përkohshme bëhet vetëm 

me miratimin me shkrim të Institucionit kompetent. 

Neni 4 

Mbrojtja dhe masat legale 

4.1. Asetet e trashëgimisë kulturore të propozuar nga Institucioni 

kompetent, personat juridikë ose fizikë për 

mbrojtje të përhershme grumbullohen në pajtim me 

kriteret e vendosura nga një akt nënligjor, i bazuar 

në këtë ligj. 

4.2. Asetet e trashëgimisë kulturore siç është përcaktuar 

në nenin 2 të këtij ligji të propozuar për mbrojtje nga 

persona juridikë ose fizikë kalojnë një vlerësim nga 

Institucioni kompetent në pajtim me nenin 4.1 të këtij 

ligji. 

4.3. Asetet e trashëgimisë kulturore të propozuar për 

mbrojtje të përhershme do ti paraqiten Këshillit të 

Kosovës për trashëgimi kulturore për rishikim, adaptim 

ose refuzim. 

4.4 Vendimi për përfshirjen e objekteve nё listën e 

trashёgimisё kulturore nёn mbrojtje tё përhershme 

tё përcaktuar nga Këshilli i Kosovës pёr trashëgimi 

kulturore, nënshkruhet nga ministri me ç’rast hyn nё 

fuqi mbrojtja e përhershme e tyre me kёtё ligj. Lista 

e trashёgimisё kulturore do tё jetë e hapur për publikun. 

4.5. Miratimi i vendimeve pёr objektet nga ana e ministrit 

për t’u përfshirë në Listën e trashëgimisë kulturore 

nën mbrojtjen e përhershme në pajtim me nenin 4.4 

bëhet të paktën 15 ditë pas datës së pranimit të tyre 

në Ministri. 

4.6. Objektet e trashëgimisë kulturore të përfshira në 

Listën e trashëgimisë, nën mbrojtje të përkohshme 

ose të përhershme, regjistrohen nё Agjencionin kadastral 

dhe gjeodet tё Kosovës, nё tё dy nivelet qendror 

dhe lokal. 

4.7. Njoftimi për përfshirjen e një objekti në Listën e 

trashëgimisë kulturore do të bëhet me anë të shpalljes 

nё Gazetën zyrtare brenda 28 ditësh me njoftim 

me shkrim për pronarin. 

Këshilli i Kosovës për trashëgimi 

kulturore 

4.8. Këshilli i Kosovës për trashëgimi kulturore, ёshtё 

organ i cili krijohet nga Kuvendi i Kosovës, i cili përcakton 

edhe objektin e veprimtarisë sё tij nё fushën 

e trashëgimisë kulturore. Ai pёrbёhet nga 7 anёtarё, 

tё cilët zgjidhen pёr njё mandat tri (3) vjeçar nga Kuvendi 

i Kosovës, duke respektuar përbërjen etnike 

nё Kosovë. Kuvendi i Kosovës, miraton buxhetin e 

Këshillit tё Kosovës për trashëgimi kulturore Mënyra 

e organizimit dhe funksionimit te Këshillit tё Kosovës 

për trashëgimi kulturore do tё rregullohet me njё akt 

tё brendshëm tё miratuar prej tij. 

4.9. Këshilli i Kosovës për trashëgimi kulturore do tё 

identifikojë masat e domosdoshme tё mbështetjes 

financiare pёr trashëgimi Kulturore për secilin vit nga 

Kuvendi i Kosovës nё pajtim me kёtё ligj. Këshilli i 

Kosovës për trashëgimi kulturore, nё ushtrimin e 

veprimtarisë sё tij bashkëpunon me Institucionet 

kompetente qё veprojnë nё fushën e trashёgimisё 

kulturore. 

Obligimet e personave juridik dhe fizik për mbrojtjen 

e trashëgimisë kulturore 

4.10. Secili person juridik dhe fizik ka për detyrë që të 

kujdeset për mbrojtjen e tërësisë së trashëgimisë 

kulturore nëse ai/ajo është pronar, posedues ose 

shfrytëzues i kësaj trashëgimie kulturore. 

4.11. Cilido person fizik apo juridik që dëmton trashëgiminë 

kulturore, pavarësisht nga marrëdhëniet e tyre 

46



pronësore me të, dënohet ose sanksionohet nё 

bazë të Kodit të Përkohshëm Penal të Kosovës, 

Ligjit për kundërvajtje dhe në pajtim me nenin 11 

të këtij ligji. 

Inspektorët e trashëgimisë kulturore 

4.12. Inspektorët e caktuar nga Ministria, në pajtim me 

një akt nënligjor bazuar në këtë ligj, vlerësojnë 

kushtet dhe gjendjen e ruajtjes së trashëgimisë 

kulturore dhe ndërmarrin masat e duhura për ruajtjen 

dhe mbrojtjen e trashëgimisë kulturore. 

4.13. Pronari, poseduesi ose shfrytëzuesi i trashëgimisë 

kulturore të mbrojtur është i obliguar të mos pengojë 

inspektimin që kryhet sipas nenit 4.12. 

Konservimi dhe restaurimi i trashëgimisë kulturore 

4.14. Cilado ndërhyrje qё ndikon nё tërësinë ose vlerat 

e trashëgimisë kulturore kërkon leje të shkruar nga 

Institucioni kompetent. 

4.15. Institucioni kompetent urdhëron ndaljen e menjëhershme 

për një periudhë të pacaktuar kohore 

të çdo lloj pune të paautorizuar në trashëgiminë 

kulturore. 

4.16. Veprimet konservuese dhe restauruese në lidhje 

me trashëgiminë kulturore bëhen nga Institucioni 

kompetent dhe personat juridikë dhe fizikë, të licencuar 

nga Ministria, në pajtim me një akt nënligjor 

të bazuar në këtë ligj. Puna e bërë me licencë 

mbikëqyret nga Institucioni kompetent. 

4.17. Projektet konservuese dhe restauruese të trashëgimisë 

kulturore zbatohen vetëm pas aprovimit të 

shkruar për to nga Institucioni kompetent. 

4.18. Ndërhyrjet konservuese dhe restauruese bëhen 

në pajtim me aktin nënligjor në pajtueshmëri me 

nenin 4.17 të këtij ligji. 

4.19. Procesi i ndërhyrjeve konservuese dhe restauruese 

bëhet nën mbikëqyrjen e Institucionit kompetent. 

4.20. Institucioni kompetent ndalon punën konservuese 

dhe restauruese nëse identifikon parregullsi gjatë 

zbatimit të tyre dhe derisa kushtet e nevojshme të 

plotësohen për përmbyllje të punëve të tilla. 

Shitja dhe kalimi apo vendosja e të drejtave 

pronësore nën kontrollin dhe pushtetin e 

institucionit kompetent i trashëgimisë kulturore 

4.21. Trashëgimia kulturore mund të shitet, trashëgohet 

ose dhurohet vetëm brenda territorit të Kosovës 

dhe në pajtueshmëri me legjislacionin në fuqi me 

të cilin drejtohen çështjet pronësore. Ministria ka 

përparësi për të blerë trashëgiminë kulturore sipas 

çmimit të tregut, që do të vlerësohet nga një komision 

i pavarur që krijohet nga Këshilli i Kosovës për 

trashëgimi kulturore. 

4.22. Të drejtat pronësore Trashëgimia kulturore e mbrojtur 

mund të kalojë dhe vendoset në të drejta pronësore 

nën kontrollin dhe pushtetin e institucionit 

kompetent në pajtim me legjislacionin relevant ku 

ka rrezik të identifikuar të dëmtimit të qëllimshëm 

ose shkatërrimit të trashëgimisë kulturore ose ku 

është ndërmarrë veprim i pamjaftueshëm nga pronari, 

poseduesi ose shfrytëzuesi për të mbrojtur 

kushtet dhe gjendjen e ruajtjes së trahëgimisë kulturore. 

Kompensimi i paguhet pronarit në bazë të 

vlerës në treg të pronës dhe reflektimit të kushteve 

të pronës. Niveli i kompensimit përcaktohet nga 

një komision i pavarur i themeluar nga Këshilli i 

Kosovës për trashëgimi kulturore. 

4.23. Trashëgimia kulturore e mbrojtur që ёshtё nё pronësi 

private dhe qё përfiton nga fondet publike pёr 

punë rreth konservimit dhe restaurimit, sipas nenit 

5 tё këtij ligji ёshtё subjekt i kёrkesёs pёr qasje 

publike pёr njё periudhë kohore afat i arsyeshëm e 

cila do tё përcaktohet me akt nënligjor. 

Neni 5 

Financimi dhe masat fiskale për trashëgiminë 

kulturore 

5.1. Fondet për hulumtimin, dokumentimin, përzgjedhjen, 

mbrojtjen, konservimin, restaurimin, administrimin, 

prezantimin dhe përhapjen e trashëgimisë kulturore 

sigurohen nga Buxheti i Konsoliduar i Kosovës dhe 

përmes burimeve financiare të autoriteteve lokale 

dhe ndonjë burimi tjetër vendor dhe ndërkombëtar 

qoftë ai donacion ose sponzorim. 

5.2. Buxheti i Konsoliduar i Kosovës mbi trashëgiminë 

kulturore përdoret për mbulimin e veprimeve në lidhje 

me trashëgiminë kulturore në pajtueshmëri me 

nenin 4 të këtij Ligji. Këshilli i Kosovës për trashëgimi 

kulturore vlerëson projektet e propozuara të parashtruara 

nga institucionet e fushave përkatëse, ndërsa 

Ministria është përgjegjëse për aprovimin dhe implementimin 

e këtyre projekteve në baza proporcionale 

nga buxheti i saj. 

5.3. Trashëgimia kulturore nën mbrojtje të përkohshme 

ose të përhershme lirohet nga tatimi mbi pronën, në 

pajtim me këtë ligj. 

47



5.4. Çdo investim me qëllim konservimi dhe restaurimi 

në trashëgiminë kulturore të mbrojtur, nga personat 

juridikë ose fizikë, shumat e të cilave janë të konfirmuara 

dhe aprovuara nga Institucioni kompetent, 

lirohet nga detyrimi për tatimin në të hyra deri në 

vlerën e shumës së investuar nëse kjo nuk ёshtё 

rregulluar ndryshe me ndonjë legjislacion tjeter nё 

fuqi. 

5.5. Trashëgimia kulturore nё pronësi private që është e 

lejuar për publikun, sipas nenit 4.23 të këtij ligji, lirohet 

nga tatimi mbi trashëgimi. 

Neni 6 

III. Trashëgimi arkitekturale 

6.1. Trashëgimi arkitekturale është pjesë e trashëgimisë 

të paluajtshme. Ajo përbëhet nga monumentet, ansamblet 

(tërësitë) dhe hapësirat arkitekturale konservuese. 

Trashëgimi arkitektural daton prej para-historisë 

deri në kohën e tashme. 

6.2. Inventarizimi, dokumentimi dhe mbrojtja e trashëgimisë 

arkitekturale rregullohet sipas nenit 3 dhe 4 të 

këtij Ligji. Vlerësimi profesional dhe shkencor për 

vlerat e saj shënohet në Listën e trashëgimisë kulturore. 

6.3. Monumentet arkitekturale ruhen në të gjitha elementet 

e tyre përbërëse, tiparet arkitekturale dhe teknike. 

Hapësira e mbrojtjes së monumentit përfshin secilin 

ndërtim ose strukturë të vlerës së pranuar brenda 

perimetrit të monumentit, dhe përcaktohet në një 

plan të Institucionit kompetent. 

6.4. Monumentet arkitekturale nën mbrojtje të përkohshme 

ose të përhershme kanë një zonë tё mbrojtjes, që 

është 50 metra nga perimetri i monumentit. Kjo 

zonë e mbrojtjes mund të zgjerohet ose ngushtohet 

dhe përcaktohet në planin e Institucionit kompetent 

dhe në planet hapësinore relevante në pajtueshmëri 

me nenin 2 të Ligjit nr. 2003/14 për planifikim 

hapësinor. 

6.5. Ansamblet (tërësitë) dhe hapësirat e konservuara 

arkitekturale nën mbrojtje mund të jenë në ambiente 

rurale ose urbane. Ndërtesat e përfshira në 

ansamble dhe hapësira të tilla janë të mbrojtura nga 

jashtë, dhe përcaktohen si sipërfaqe të mbrojtura në 

pajtueshmëri me nenin 2 të Ligjit nr. 2003/14 për planifikim 

hapësinor, dhe mund të klasifikohet si zonë 

e veçantë në pajtueshmëri me nenin 12 të Ligjit nr. 

2003/14 për planifikim hapësinor. 

6.6 Politikat për ruajtjen, menaxhimin dhe shtimin e 

fushave të konservuara arkitekturale përcaktohen 

së bashku nga Institucioni kompetent dhe autoritetet 

qendrore dhe lokale për planifikim hapësinor. 

6.7. Çdo punë për modifikim ose demolim të një monumenti 

arkitektural ose ndonjë veprim konservues ose 

restaurues që mund të ndikojë nё vlerat atribuese të 

monumentit, kërkon pëlqimin me shkrim të Institucionit 

kompetent. 

6.8. Çdo punë për modifikim ose demolim ose ndonjë 

veprim konservues apo restaurues për mbulesën e 

jashtme të ndërtesave të përfshira në asamble ose 

zona konservuese arkitekturale kërkon pëlqim me 

shkrim nga Institucioni kompetent. 

6.9. Aplikimi për leje për ndërtimin e ndërtesave ose krijimtari 

tjetër brenda zonës së mbrojtur të një monumenti 

arkitektural, ose brenda një hapësire konservuese 

arkitekturale, ose që ndikon nё mjedisin e 

një asambleje, paraqitet për shqyrtim në Institucionin 

kompetent. Institucioni kompetent ka veto mbi 

dhënien e një lejeje të tillë. Nëse Institucioni kompetent 

nuk përgjigjet brenda 15 ditëve në lidhje me 

aplikimin për ndërtimin e ndërtesave ose zhvillimeve 

tjera, leja mund të përcaktohet nga autoriteti relevant 

për planifikim dhe ndërtim. 

6.10. Trashëgimi arkitekturale nën mbrojtje shenjёzohet 

qartë me një shenjë të dukshme. Vendosja e materialeve 

reklamuese në monumentet arkitekturale, 

ndërtesat e asambleve ose brenda hapësirave 

konservuese arkitekturale bëhet me leje të shkruar 

nga Institucioni kompetent. 

6.11. Ndalohet lëvizja apo zhvendosja e pjesshme ose 

komplete e ndonjë pjese të trashëgimisë së mbrojtur 

arkitekturale nën mbrojtje të përkohshme apo 

të përhershme. 

6.12. Monumentet arkitekturale ose ndërtesat brenda 

asambleve që janë në një gjendje të keqe të riparimit 

ose janë në rrezik të dëmtimit domethënës 

bëhen objekt i një procedure riparuese urgjente 

ose emergjente. Institucioni kompetent i dërgon 

pronarit një njoftim të shkruar në afat shtatë ditësh 

me qëllim të hyrjes në objekt për të ndërmarrë një 

punë të tillë. Aty ku gjendja e pronës ka rënë për 

shkak të dështimit të pronarit që të kryejë detyrën 

e tij/saj për t’u kujdesur sipas nenit 4.10, atëherë 

kosto e punëve të tilla kompensohet nga pronari. 

Kjo procedurë lë vend për ankesë në rastet e kushteve 

të varfërisë financiare. 

6.13. Të drejtat pronësore Një monument arkitektural 

mund të kalojnë dhe të vendosën nën kontrollin 

dhe pushtetin e institucionit kompetent në rastet 

ku ka pasur dështim të konservimit të monumentit 

sipas dispozitave të nenit 4.10, pas dhënies së një 

48



njoftimi të shkruar që përmban orarin e specifikuar 

të punëve brenda 90 ditësh. Kompensimi vlerësohet 

sipas nenit 4.22 të këtij ligji. 

6.14. Përdorimi me qëllim përfitimi ekonomik dhe kulturor 

i trashëgimisë arkitekturale autorizohet me 

leje të shkruar nga Institucioni kompetent, në rastet 

ku vlerat e trashëgimisë arkitekturale janë të 

mbrojtura. 

Neni 7 

IV. Trashëgimi arkeologjike 

Tipet e trashëgimisë kulturore janë: 

7.1. “Trashëgimi arkeologjike” përbëhet nga objektet e 

paluajtshme dhe të luajtshme siç janë përcaktuar në 


7.2. “Objektet arkeologjike të paluajtshme” janë monumentet, 

vendbanimet, strukturat e ndërtuara nga 

dora e njeriut dhe kompozicion stratigrafike. 

7.3. “Objektet arkeologjike të luajtshme” janë gjetjet gjatë 

gërmimeve arkeologjike, të gjetura rastësisht, të cilat 

janë pasqyrim ose evidencë e kreativitetit njerëzor. 

Masat paraprake dhe shpëtuese 

7.4. Kur një aplikim për leje për të ndërtuar një ndërtesë 

ose krijimtari tjetër në trashëgiminë e ditur arkeologjike 

pranohet në autoritetin lokal të planifikimit 

dhe ndërtimit, ai aplikim parashtrohet menjëherë për 

shqyrtim në Institucionin kompetent. Aplikuesi nuk 

mund të marrë lejen për të filluar punën, para se të 

bëhet një marrëveshje me Institucionin kompetent 

për të ndërmarrë një studim vlerësues të trashëgimisë 

arkeologjjike. Sasia e kostos që paraqitet nga 

aplikuesi për këtë qëllim përcaktohet nga një formulë 

e dhënë në aktin nënligjor të bazuar në këtë ligj. 

7.5. Institucioni kompetent njofton autoritetin lokal për planifikim 

dhe ndërtim nëse aplikuesit mund t’i jepet 

leja në lidhje me nenin 7.4, brenda periudhës 20 

ditëshe, dhe mund ta bëjë këtë në mënyrë të drejtpërdrejt 

se ku krijimtaria duhet të vendoset. Nëse 

Institucioni kompetent nuk bën një njoftim të tillë 

brenda 20 ditësh, leja është e vetëkuptuar. 

7.6. Gjatë punëve ndërtuese, nëse bëhet ndonjë zbulim 

arkeologjik zbuluesi ose investitori duhet të informojë 

Institucionin kompetent menjëherë, por jo më 

vonë se sa në ditën pasuese nga koha e zbulimit. 

Institucioni kompetent ka tё drejtë që menjëherë të 

ndalë punët ndërtimore të filluara dhe tё ndërmarrë 

një studim vlerësues dhe shpëtues arkeologjik në 

vend për një kohë të kufizuar që duhet të përcaktohet 

nga një akt nënligjor të bazuar në këtë ligj. Punët 

krijuese (ndërtuese) mund të rifillojnë vetëm pas 

lejes me shkrim nga Institucioni kompetent. 

7.7. Të gjeturat arkeologjike të bëra të ditura dhe me interes 

për arkeologjinë e Kosovës shpërblehen financiarisht, 

pas aprovimit nga Institucioni kompetent. 

Niveli i shpërblimit do të përcaktohet nga një komision 

i pavarur i themeluar nga Këshilli i Kosovës për 

trashëgimi kulturore. 

7.8. Zbulimet e rastësishme arkeologjike njoftohen brenda 

tri ditësh në Institucionin kompetent. 

7.9. Të gjitha të gjeturat arkeologjike dhe ato të zhgroposura 

nga gërmimet arkeologjike janë pronë e 


7.10. Autoriteteve pёrgjegjёse për ndonjë punë publike 

u kërkohet që t’i binden dispozitës së nenit 7.4 dhe 

7.9 plotësisht. 

Rezervatet arkeologjike 

7.11. Rezervatet arkeologjike janë hapësirat e një 

rëndësie të veçantë për arkeologjinë të cilat ruhen 

për gjeneratat e ardhshme dhe përcaktohen në një 

plan nga Institucioni kompetent. Rezervatet e tilla 

klasifikohen si zona tё veçanta në pajtim me nenin 

12 të Ligjit nr. 2003/14 për planifikim hapësinor. 

7.12. Bazuar në informatat që përmban lista e inventarit, 

Institucioni kompetent përcakton rezervatet arkeologjike 

dhe i vendos ato nën hapësira të tilla nën 

mbrojtje të përkohshme në pajtim me nenin 3 të 

këtij ligji me qëllim që të përfshihet në procedurën 

për mbrojtje të përhershme. 

7.13. Shpëtimi arkeologjik do të bëhet vetëm në rezervatet 

arkeologjike nga Institucioni kompetent. Veprimtari 

të tilla mund të ndodhin vetëm në rrethana 

përjashtuese të lidhura me fatkeqësi natyrore ose 

kërcënime tjera të larta. 

7.14. Nuk lejohet asnjë veprimtari qё shkakton dëmtim 

të ndonjë rezervati arkeologjik pa lejen e shkruar 

nga Institucioni kompetent. 

Zonat dhe hapësirat e mbrojtura 

7.15. Zonat e mbrojtjes përcaktohen rreth vendeve të 

ditura të trashëgimisë arkeologjike. 

7.16. Radiusi (kufiri) i zonës sё mbrojtur është 100 metra 

nga perimetri i vendit të trashëgimisë së mbrojtur 

arkeologjike. Kjo zonë e mbrojtjes mund të zgjerohet 

ose të ngushtohet dhe kjo përcaktohet në një 

49



plan të Institucionit kompetent dhe në pajtueshmëri 

me nenin 2 të Ligjit nr. 2003/14 për planifikimin 

hapësinor. 

7.17. Çdo aplikim për leje që të ndërtohen ndërtesa ose 

bëhet krijimtari tjetër brenda Zonës sё mbrojtur të 

një vendi të trashëgimisë arkeologjike paraqitet për 

shqyrtim në Institucionin kompetent. Institucioni 

kompetent ka veton mbi dhënien e një leje të tillë. 

Nëse Institucioni kompetent nuk përgjigjet brenda 

20 ditësh, leja mund të përcaktohet nga autoriteti 

relevant i planifikimit dhe ndërtimit. 

7.18. Lejohet ndërhyrja në tokë brenda zonës sё mbrojtur 

në kuptimin e veprimtarive bujqësore me leje të 

shkruar nga Institucioni kompetent. 

7.19. Sipërfaqet e rëndësisë potenciale të trashëgimisë 

arkeologjike përcaktohen gjatë procesit të inventarizimit, 

në pajtim me nenin 3 të këtij ligji dhe përcaktohen 

si sipërfaqe të mbrojtura në pajtim me nenin 

2 të Ligjit nr. 2003/14 për planifikimin hapësinor. 

Aplikimi për ndërtim apo krijimtari tjetër në hapësira 

të tilla përcaktohet në pajtim me dispozitat e 

nenit 7.4 të këtij ligji. 

Procedurat për gërmim arkeologjik 

7.20. Gërmimet arkeologjike mund të bëhen vetëm me 

lejen e shkruar të Institucionit kompetent. Vendimi 

lidhur me këtë leje jepet brenda 30 ditëve nga data 

e kërkesës. 

7.21. Institucionet ose personat fizikë apo juridikë mund 

të lejohen të bëjnë gërmime arkeologjike vetëm 

me licencë sipas kritereve të standardeve profesionale 

dhe mbikëqyrjes që përcaktohet në aktin 

nënligjor të bazuar në këtë ligj. 

7.22. I licencuari për gërmim arkeologjik paraqet një raport 

të gërmimit para Institucionit kompetent, përfshirë 

materialet fotografike, skicat, vizatimet, planet, 

materialet topografike, materialet kartografike 

dhe materiale tjera shkencore e profesionale të 

përdorura gjatë gërmimit, si dhe ndonjë zbulim 

arkeologjik, brenda një viti të fillimit të gërmimit 

arkeologjik. 

7.23. Kriteret mbi dokumentimin dhe regjistrimin e hulumtimeve 

arkeologjike dhe zbulimeve të gjetura gjatë 

gërmimeve arkeologjike specifikohen nga një akt 

nënligjor nga ky ligj. 

7.24. E drejta e publikimit të hulumtimit arkeologjik i takon 

poseduesit të licencës për gërmimin arkeologjik 

për katër vjet. Pas kësaj kohe, e drejta për publikim 

është e hapur për arkeologët tjerë të licencuar. 

Të drejtat dhe obligimet 

7.25. Trashëgimi arkeologjike e gjetur ose ekzistuese 

brenda hapësirës së Kosovës është pronë e 


7.26. Kompensimi bëhet për humbjen e tokës punuese 

bujqësore ose pronës tjetër ku janë bërë zbulimet 

dhe ato ruhen në vend (in situ). Kompensimi 

vlerësohet nga një komision i pavarur, i themeluar 

nga Institucioni kompetent në pajtueshmëri me 

këtë ligj. 

7.27. Pronari ose shfrytëzuesi i tokës me rëndësi potenciale 

arkeologjike gjatë punës ose përdorimit nuk 

lejohet të dëmtojë tërësinë e trashëgimisë arkeologjike 

nën tokë ose nën ujë. Pronari ose shfrytëzuesi 

i tokës me rëndësi potenciale arkeologjike ka 

kufizime në përdorim dhe të drejta. 

Shpronësimi dhe kompensimi 

7.28. Ish-pronari ose shfrytëzuesi i tokës në të cilën 

është gjetur trashëgimi arkeologjike dhe që është 

shpronësuar sipas nenit 4.22 ka të drejtën për kompensim 

të arsyeshëm në para ose shkëmbim të 

tokës. Kompensimi ose shkëmbimi i drejtë i tokës 

përcaktohet nga një komision i pavarur i themeluar 

nga Këshilli i Kosovës për trashëgimi kulturore. 

Këshillat dhe udhëzimet profesionale 

7.29. Institucioni kompetent për trashëgimi arkeologjike 

është i obliguar që të sigurojë këshillime administrative 

dhe procedurale mbi çështjet lidhur me 

trashëgiminë arkeologjike. 

7.30. Ministria siguron fonde vjetore për shpëtim arkeologjik. 

Qasja publike 

7.31. Trashëgimi arkeologjike mund të jetë subjekt i 

kërkesave të qasjes publike në pajtim me nenin 

4.23 të këtij ligji. 

7.32. Të gjeturat e bëra nga hulumtimet arkeologjike 

prezantohen dhe sigurohen për publikun përmes 

ekspozitave dhe publikimeve. 

Neni 8 

V. Peizazhi kulturor 

Peizazhi kulturor përcaktohet si zonë e veçantë në 

pajtim me nenin 12 të Ligjit nr. 2003/14 për planifikimin 

hapësinor. 

50



Neni 9 

VI. Trashëgimi e luajtshme 

9.1. Trashëgimi e luajtshme sikurse është përcaktuar në 

nenin 2.5 përbëhet nga: 

- objektet ose pjesët e objekteve të gjetura gjatë 

gërmimeve arkeologjike ose zbulime të rastësishme, 

- dorëshkrimet, dokumentet fetare ose civile, librat, 

publikimet me rëndësi historike, shkencore 

ose artistike, 

- objektet etnografike, 

- objektet, pjesët integrale të koleksioneve të 

përhershme të muzeve dhe galerive, 

- objektet e lidhura me kulte fetare, 

- objektet e lidhura me ngjarje të rëndësishme historike 

dhe jetës së personaliteteve historike, 

- veprat artistike të të gjitha llojeve dhe zhanreve 

siç janë vizatimet, pikturat, skulpturat etj 

- botimet origjinale, posterët dhe fotografitë, 

- punët e artit të aplikuar të bëra nga materialet si 

xhami, qeramika, metali, druri, pëlhura dhe letra 

etj. 

- punët antologjike të artit të aplikuar të dizajnit 

dhe objekteve moderne në prodhimet rendore të 

rëndësisë së veçantë artistike ose historike, 

- orendi të vjetra, 

- tapiceri, veshje dhe instrumente muzikore, 

- objektet e karakterit historik në lidhje me zhvillimin 

e shkencës dhe teknologjisë, 

- objektet tjera të rëndësisë historike, artistike, 

shkencore ose kulturore, 

- objektet numizmatike, medalionët dhe koleksionet 

filatelike, 

- dokumentet e arkivit, përfshirë këtu edhe regjistrimet 

e filmit, fotos dhe video-materialet. 

9.2. Inventarizimi, dokumenti dhe mbrojtja e trashëgimisë 

së luajtshme rregullohet sipas nenin 3 dhe 4 të ligjit 

aktual. 

9.3. Procedurat për vlerësimin e trashëgimisë së luajtshme 

implementohen nga Institucioni kompetent sipas 

aktit nënligjor të bazuar në këtë ligj. 

Koleksionet publike 

9.4. Koleksionet publike të trashëgimisë së luajtshme 

janë objektet nën pronësi të institucioneve publike të 

Kosovës. Koleksionet publike janë nën mbrojtje në 

pajtim me këtë ligj. 

9.5. Sipas këtij ligji, objektet e luajtshme, pjesët përbërëse 

të trashëgimisë kulturore, komplekset historike, 

ndërtesat fetare janë nën mbrojtje dhe ato nuk 

mund të lëvizen nga konteksti natyror i vendit, ku 

janë të vendosura, pa lejen e shkruar nga Institucioni 

kompetent. 

9.6. Trashëgimia e luajtshme e përcaktuar sipas nenit 

9.1 që është më e vjetër se 100 vjet vendoset automatikisht 

nën mbrojtje. 

9.7. Edhe trashëgimia e luajtshme që daton para vitit 

1453 është pronë publike e Kosovës. 

9.8. Të gjitha objektet ose pjesët e objekteve të gjetura 

gjatë gërmimeve arkeologjike ose zbulimeve të rastësishme 

janë pronë e Kosovës sipas nenit 7.10. 

9.9. Muzetë, siç janë përcaktuar në nenin 2.24, janë Institucione 

kompetente për menaxhimin e koleksioneve 

publike të trashëgimisë së luajtshme. 

9.10. Veprimtarit bazike të muzeve publike, bazuar në 

këtë ligj, rregullohen me Ligjin për Institucionet e 

kulturës. 

9.11. Dhurimi i trashëgimisë së luajtshme nga personat 

fizikë apo juridikë për të shtuar koleksionet publike 

ka lehtësim të taksës mbi dhurata të tilla. Niveli 

i lehtësimit të taksës rregullohet nga legjislacioni 

pёrkatёs fiskal. 

Masat konservuese të mbrojtjes dhe ruajtja 

e trashëgimisë së luajtshme kulturore 

9.12. Institucioni kompetent ndërmerr masat pёr konservimin, 

mbrojtjen dhe ruajtjen e trashëgimisë së 

luajtshme nën mbrojtje në pajtim me aktin nënligjor 

të bazuar në këtë ligj, i cili do të përcaktojë kriteret 

dhe pajisjet e domosdoshme për mbrojtjen dhe ruajtjen 

e tij, dhe masat e domosdoshme preventive 

dhe siguruese sa i përket dëmtimit, dekompozimit, 

shkatërrimit ose humbjes. 

9.13. Konservimi dhe restaurimi i objekteve të trashëgimisë 

së luajtshme bëhet në laboratore nga personat 

e licencuar në pajtim me nenin 4.16. 

9.14. Koleksioneve publike të trashëgimisë së luajtshme 

që janë në ekspozim publik u sigurohet hapësira 

nga Ministria për prezantimin, arkivimin, ruajtjen 

dhe mbrojtjen adekuate tё tyre. 

9.15. Ministria është përgjegjëse për krijimin e kushteve 

optimale për mbrojtjen e objekteve të trashëgimisë 

së luajtshme që mbahen në institucione publike 

me qëllim që të mbrohen nga vjedhja, plaçkitja, 

tjetërsimi ilegal dhe ndonjë akt tjetër ilegal, përfshirë 

këtu përvetësimin, dëmtimin dhe shkatërrimin. 

51



9.16. Koleksionet publike të trashëgimisë së luajtshme 

janë të hapura për publik përmes ekspozitave të 

përhershme ose të përkohshme, publikimeve dhe 

mekanizmave tjerë të përshtatshëm. 

Koleksionet private 

9.17 Koleksionet private të objekteve të trashëgimisë 

së luajtshme regjistrohen në Listën e trashëgimisë 

kulturore në pajtim me nenin 4 të këtij ligji. 

9.18. Pronari privat i një objekt të përcaktuar si trashëgimi 

e luajtshme është i detyruar për përkujdesje të 

mbrojtjes së tërësisë së një objekti të tillë në pajtim 

me nenin 4.10 të këtij ligji. Çfarëdo dëmtimi, 

shkatërrimi, humbje ose vjedhje e një objekti të 

tillë raportohet në Institucionin kompetent brenda 

tri ditësh. 

9.19. Nëse pronari i një objekti të trashëgimisë së luajtshme 

dështon të kryejë detyrën e tij/saj për t’u 

përkujdesur sipas nenit 4.10 të këtij ligji, Institucioni 

kompetent i dërgon një njoftim të shkruar me afat 

shtatë ditësh me qëllim të ndërmarrjes së masave 

të domosdoshme siguruese dhe mbrojtëse. Shuma 

e kostos për një punë të tillë kompensohet nga 

pronari. Kjo procedurë ka mundësinë e ankesës 

në rastet e varfërisë financiare. 

9.20. Të drejtat pronësore Objekti i trashëgimisë së 

luajtshme mund të kalojnë dhe të vendosen nën 

kontrollin dhe pushtetin e institucionit kompetent 

nëse është i kërcënuar nga dëmtimi apo shkatërrimi 

ose nëse pronari ka dështuar të ndërmerr masat 

e domosdoshme për sigurimin dhe ruajtjen e tij 

në pajtim me nenin 4.22. 

Kufizimet legale mbi ekspozimin 

9.21. Siguria e objekteve të trashëgimisë së luajtshme 

nën pronësi private gjatë ekspozimit garantohet 

nga organizatori i ekspozitës sa i përket sigurimit, 

dëmtimit, shkatërrimit, vjedhjes ose humbjes sipas 

kritereve që përcaktohen nga një akt nënligjor i 

bazuar në këtë ligj. Kompensimi vlerësohet sipas 


9.22. Pronari privat i objekteve të trashëgimisë së luajtshme 

ka përparësi në të drejtën për të kërkuar 

vlerësim profesional të vlerave të tyre. 

Qarkullimi i trashëgimisë së luajtshme 

9.23. Objekti i trashëgimisë së luajtshme nën mbrojtje 

mund të qarkullojë përkohësisht jashtë Kosovës 

në rrethana të kufizuara për qëllime të konservimit, 

restaurimit dhe ekspozimit, me leje të shkruar nga 

Ministri në pajtim me aktin nënligjor të bazuar në 

këtë ligj, akt ky që vendos kriteret për garantimin e 

sigurisë dhe mbrojtjes së një objekti të tillë. 

9.24. Blerësi i një objekti të trashëgimisë së luajtshme 

që është blerë në besim, por është vënë në shitje 

me mashtrim, kompensohet për humbjen e objektit 

pas kthimit të tij tek pronari i vёrtetё. Blerësit 

dhe dilerët të cilët me dije shesin ose tregtojnë me 

objekte të vjedhura të trashëgimisë së luajtshme 

i nënshtrohen masave penale në pajtim me të 

Kodit të Përkohshëm Penal të Kosovës. 

9.25. Objekti i trashëgimisë së luajtshme i konfiskuar 

nga autoritetet legale kompetente, pronari i së 

cilës nuk mund të identifikohet, paraqitet në Institucionin 

kompetent. 

9.26. Personat fizikë dhe juridikë që merren me shitjen 

e objekteve të trashëgimisë së luajtshme duhet të 

jenë të licencuar nga Ministria në pajtim me një 

akt nënligjor të bazuar në këtë ligj, që lidhet me 

regjistrimin të objekteve që i kanë ata dhe shitjes 

së pandershme të tyre. 

Tjetërsimi 

9.27. Objektet e trashëgimisë së luajtshme me pronësi 

publike nuk mund të tjetërsohen, shiten ose dhurohen. 

9.28. Shkëmbimi i objekteve në koleksionet publike 

mund të bëhet vetëm brenda muzeve publike në 

Kosovë dhe me miratimin e ministrit. 

Importi dhe eksporti 

9.29. Nëse është përcaktuar se një objekt i trashëgimisë 

së luajtshme është në një vend tjetër dhe 

anasjelltas, atëherë importi, eksporti ose kthimi i tij 

bëhet në pajtim me një marrëveshje bilaterale. 

9.30. Qeveria e Kosovës kërkon, pa kufizim kohor, kthimin 

e objekteve të trashëgimisë së luajtshme që 

është marrë jashtë Kosovës pa miratim zyrtar. 

9.31. Objektet e trashëgimisë së luajtshme të Kosovës 

nuk mund të eksportohen pa lejen e shkruar të 

ministrit. 

Neni 10 

VII. Trashëgimi kulturore shpirtërore 

10.1. Trashëgimi kulturore shpirtërore përfshin format 

e shprehjes kulturore të traditave popullore, zakonet, 

gjuhën, festat, ritet, vallet, muzikën, këngët 

dhe zejet artistike. 

52



10.2. Trashëgimi kulturore shpirtërore është një pjesë 

integrale e trashëgimisë kulturore të civilizimit në 

përgjithësi. Kjo është një ndërveprim shpirtëror, 

korrespodencë e duhur dhe e pakalueshme dhe 

komunikim. 

10.3. Trashëgimi kulturore shpirtërore në forma të ndryshme 

të dokumentimit dhe tё regjistrimeve mbrohet, 

ruhet dhe promovohet në pajtim me këtë ligj 

dhe parimet ndërkombëtare, standardet dhe praktikat 

gjyqësore. 

Neni 11 

VIII. Sanksionet 

Mosbindja ndaj dispozitave të këtij ligji në lidhje me autorizimin 

e veprimtarive do të gjobitet nga gjykata kompetente 

me minimum prej 1.000 (një mijë) Euro dhe 

maksimum prej 500.000 (pesë qind mijë) Euro për secilin 

veprim të paautorizuar. 

Neni 12 

IX. Dispozitat përfundimtare 

12.1. Ky Ligj shfuqizon Ligjin mbi mbrojtjen e monumenteve 

të kulturës së Kosovës (Gazeta zyrtare e 

KSAK Nr. 19/77). 

12.2. Ministria është përgjegjëse për zbatimin e termit 

“Institucioni kompetent”, sa i përket këtij ligji, nëse 

nuk është specifikuar ndryshe në ligj. 

12.3. Ministria duhet të përcaktohet, bazuar në këtë ligj, 

që të lëshojë aktet nënligjore mbi hulumtimin, inventarizimin, 

dokumentimin, përzgjedhjen, mbrojtjen, 

konservimin, restaurimin, administrimin dhe 

përhapjen e vlerave të trashëgimisë kulturore. 

12.4. Shkalla nё bazë tё sё cilës ky ligj do tё jetë i aplikueshëm 

pёr trashёgiminё fetare-kulturore do tё 

jetë subjekt i legjislacionit ose marrëveshjeve tё 

mëvonshme ndёrkombёtare sanksionuese. 

12.5. Ky ligj hyn në fuqi pas miratimit nga ana e Kuvendit 

të Kosovës dhe shpalljes nga Pёrfaqёsuesi Special 

i Sekretarit tё Pёrgjithshёm. 

UNMIK/REG/2006/52 

06.11.2006 

53


LIGJIN PËR NJËSITË MATËSE 

LIGJI NR. 2004 / 11 

PËR NJËSITË MATËSE 


Në bazë të Rregullores nr. 2001/ 9 të datës 15 maj 2001 të 

Kornizës Kushtetuese për Vetëqeverisjen e Përkohshme 

në Kosovë, e në veçanti nenet 5.1 (ç), 9.1.1, 9.3.3, 11.2, 

Miraton: 


Dispozitat e Përgjithshme 

Neni 1 

Me këtë Ligj rregullohet përcaktimi i njësive matëse në 

Kosovë, emërtimi dhe simbolet e tyre, lëmitë dhe fushat 

e aplikimit, obligimi i përdorimit të këtyre njësive dhe 

mënyrat e zbatimit të tyre në pajtim me Dokumentin D1, 

të Organizatës Ndërkombëtare të Metrologjisë Legale 

(OIML)/ International Document of the International Committee 

of Legal Metrology: CIML 1975 D.I. No. 1/. 

Neni 2 

Përdorimi i njësive matëse ligjore është i detyrueshëm 

në këto fusha: 

a. në lëmin e ekonomisë (prodhimtari, ndërtimtari, 

energjetikë, industri, tregti,), në shërbimet shëndetësore 

dhe në mbrojtjen e ambientit; 

b. në aktet ligjore e nënligjore, në tekstet shkollore, 

në kontrata, njoftime, mbishkrime dhe në të gjitha 

aktet dhe dokumentet tjera zyrtare. 

Neni 3 

Përkufizimi, vlerësimi dhe mënyrat e përdorimit të njësive 

matëse përcaktohen me akte nënligjore dhe standarde të 

pranuara, të cilat i harton Instituti për Metrologji Legale i 

Kosovës dhe i miraton Ministria për Tregti dhe Industri. 

Njësitë Matëse 

Neni 4 

Njësitë matëse legale në Kosovë janë: 

4.1. Njësitë e sistemit ndërkombëtar (në vazhdim: njësitë 

SI), dhe atë: 

i. Njësitë themelore SI (tabela 1); 

ii. Njësitë derivuara SI, me emra dhe simbole të 

veçanta (tabela 2); 

iii. Njësitë e derivuara SI, emrat dhe simbolet e të 

cilave përfshijnë njësi të derivuara SI, me emra 

dhe simbole të veçanta (tabela 3). 

4.2. Një numër i kufizuar i njësive të lejuara, jashtë sistemit 

ndërkombëtar SI: 

i. Njësitë jashtë SI të lejuara për përdorim të gjerë 

(tabela 4); 

ii. Njësitë jashtë SI të lejuara për përdorim, vlerat e 

të cilave janë përcaktuar eksperimentalisht (tabela 

5); 

iii. Njësitë jashtë SI të lejuara për përdorim në raste 

të posaçme (tabela 6). 

4.3. Njësitë tjera jashtë SI të ndaluara për përdorim: 

i. Njësi të derivuara të sistemit CGS, me emërtime 

të posaçme të ndaluara për përdorim, (tabela 

7); 

ii. Njësi jashtë SI të ndaluara për përdorim (tabela 

8). 

4.4. Parashtesat (prefiksat): 

i. Parashtesat (prefiksat), në SI, (tabela 9); 

ii. Prefiksat për shumëfishat binarë, (tabela 10); 

iii. Krahasime me prefiksat SI, (tabela 11). 

4.5. Emrat dhe simbolet e madhësive dhe njësive të 

sistemit SI dhe jashtë sistemit SI, të paraqitura në 

paragrafët 1,2,3 dhe 4, të këtij neni, janë dhënë në 

shtesën nr. 1, që është pjesë përbërëse e këtij ligji. 

Neni 5 

Përveç njësive matëse ligjore nga neni 4 i këtij Ligji, në 

Kosovë mund të përdoren edhe njësitë tjera matëse: 

a. nëse përdorimi i njësive të tilla matëse është 

pranuar me marrëveshje ndërkombëtare; 

b. nëse për mallin, shërbimin apo të dhënat për 

eksport jashtë Kosovës, në atë vend përdoren 

këto njësi matëse. 

Neni 6 

Gjatë vënies në qarkullim të mallit të importuar, shërbimeve 

apo informacioneve, shënimet e paraqitura në 

njësitë matëse, të cilat nuk janë në pajtueshmëri me dispozitat 

e këtij ligji, të shprehen edhe në njësitë matëse të 

miratuara me këtë ligj. 

Neni 7 

Për bartjen apo përpunimin e të dhënave, njësitë matëse 

mund të paraqiten me simbole të rregulluara veçanërisht 

për sisteme me bashkësi të kufizuar të simboleve në 

54



bazë të normave ndërkombëtare. 

Neni 8 

Mbikëqyrjen mbi rregullsinë e njësive matëse e bënë inspeksioni 

i tregut, kurse ekspertizën mbi njësitë matëse 

e bënë Instituti i Metrologjisë Legale të Kosovës, me 

kërkesën e inspeksionit të tregut, Gjykatës, Doganës dhe 

palëve të tjerë fizik dhe juridik. 

Neni 15 

Ky Ligj hyn në fuqi pas miratimit nga Kuvendi i Kosovës, 

në datën e shpalljes së tij nga Përfaqësuesi Special i 

Sekretarit të Përgjithshëm. 

UNMIK/ REG/2004/14 

28.05.2004 

Dispozitat Ndëshkuese 

Neni 9 

9.1. Me gjobë prej 1000 € deri 5000 € dënohet personi 

juridik nëse në qarkullimin e mallrave apo gjatë kryerjes 

së shërbimeve nuk e përdorë njësinë matëse 

të rregulluar me këtë ligj (neni 4, 5 dhe 6). 

9.2. Për shkelje nga paragrafi 1 i këtij neni dënohet me 

gjobë prej 50 € deri 500 € edhe personi përgjegjës 

në ndërmarrje apo personi tjetër juridik. 

Neni 10 

10.1. Me gjobë prej 500 € deri 2500 € dënohet personi 

juridik nëse në punën e tij i përdor njësitë matëse 

në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji ( neni 4); 

10.2. Për shkelje nga paragrafi 1 i këtij neni dënohet me 

gjobë prej 50 € deri 500 € edhe personi përgjegjës 

në ndërmarrje apo personi tjetër juridik. 

Neni 11 

11.1. Me gjobë prej 150 € deri 500 € dënohet për 

kundërvajtje ndërmarrësi nëse njësitë matëse nuk 

i përdor me emrat dhe simbolet e rregulluara me 

këtë ligj (neni 4 dhe 5). 

11.2. Për kundërvajtje nga paragrafi 1 i këtij neni dënohet 

me gjobë prej 50 € deri 250 € edhe personi 

përgjegjës në ndërmarrje apo personi tjetër juridik. 

Neni 12 

Me gjobë prej 150 € deri 500 € dënohet për kundërvajtje 

personi fizik i cili kryen veprimtari ekonomike me punë 

vetanake, nëse kryen ndonjërën nga aktet në nenet 9.,10 

dhe 11 të këtij Ligji. 

Neni 13 

Të gjitha pagesat që rrjedhin nga aplikimi i dispozitave të 

këtij ligji derdhën në Buxhetin e Konsoliduar të Kosovës. 

Dispozitat Përfundimtare 

Neni 14 

Me hyrjen në fuqi të këtij Ligji shfuqizohen të gjitha aktet 

tjera normative që rregullojnë lëmin e njësive matëse. 

55



SHTESA NR. 1. 

Njësitë matëse themelore të sistemit ndërkombëtar SI për matjen e dukurive dhe të madhësive fizike 

janë: 

Tabela 1: Njësitë themelore SI 

Madhësia themelore 

Njësia themelore 

Emri Simboli Emri Simboli 

gjatësia l metri m 

masa m kilogrami kg 

koha t sekonda s 

intensiteti i rrymës elektrike I amperi A 

temperatura termodinamike T kelvini K 

sasia e materies n moli mol 

intensiteti i dritës I v 

kandela cd 

Tabela 2: Njësitë e derivuara SI me emra dhe simbole të veçantë 

Njësia e derivuara SI 

Madhësia e derivuar 

Emri 

Simboli 

Shprehja 

p ë r m e s 

n j ë s i v e 

tjera SI 

Shprehja 

p ë r m e s 

n j ë s i v e 

themelore 

SI 

këndi në rrafsh radian rad - m·m -1 = 1 

këndi hapësinor steradian sr - m 2·m -2 = 1 

frekuenca herc Hz - s -1 

forca njuton N - m·kg·s -2 

shtypja paskal Pa N/m 2 -2 

m-1·kg·s energjia, puna, sasia e nxehtësisë 

-2 

xhul J N·m m2·kg·s -3 

fuqia, fluksi radiant vat W J/s m2·kg·s ngarkesa elektrike kulon C - s·A 

ndryshimi i potencialit 

elektrik,forca elektromotore 

-1 

volt V W/A m2·kg·s-3·A kapaciteti elektrik 2 

farad F C/V m-2·kg-1·s4·A -2 

rezistenca elektrike ohm Ω V/A m2·kg·s-3·A 2 

përçueshmëria elektrike siemens S A/V m-2·kg-1·s3·A 56



-1 

fluksi magnetik veber Wb V·s m2·kg·s-2·A induksioni magnetik tesla T Wb/m 2 -1 

kg·s-2·A Induktiviteti henri H Wb/A 

-2 

m2·kg·s-2·A temperatura e Celsiusit 

shkallë Celsius 

°C - K 

fluksi i dritës lumen lm cd·sr (c) m 2·m-2·cd = cd 

ndriçimi luks lx lm/m 2 m 2·m -4·cd = m -2·cd 

aktiviteti i radionuklidit bekerel Bq - s -1 

doza e absorbuar e rrezatimit 

jonizues, energjia specifike 

doza ekuivalente e rrezamit 

jonizues 

-2 

grej Gy J/kg m2·s -2 

sivert Sv J/kg m2·s aktiviteti katalitik katal kat s -1·mol 

Tabela 3: Njësive e derivuara SI emrat dhe simbolet e të cilave përfshijnë njësi të derivuara SI me 

emra dhe simbole të veçantë 

Madhësia e derivuar 

Njësia e rrjedhur SI 

Emri 

viskoziteti dinamik paskal sekonda Pa·s 

momenti i forcës njuton metër N·m 

tensioni sipërfaqësor njuton per metër N/m 

Simboli 

shpejtësia këndore radian per sekondë rad/s 

nxitimi këndor radian për sekondë në katror rad/s 2 

densiteti i fluksit termik (irradiance) 

vat për metër katror W/m 2 

termokapaciteti, entropia xhul për kelvin J/K 

termokapaciteti specifik, entropia 

specifike 

xhul për kilogram kelvin 

J/(kg·K) 

energjia specifike xhul për kilogram J/kg 

përçueshmëria termike vat për metër kelvin W/(m·K) 

densiteti i energjisë xhul për metër kub J/m 3 

intensiteti i fushës elektrike volt për metër V/m 

densiteti I ngarkesës elektrike kulon për metër kub C/m 3 

densiteti I fluksit elektrik kulon për metër katror C/m 2 

permitiviteti farad për metër F/m 

permeabiliteti henri për metër H/m 

energjia molare xhul për mol J/mol 

57



entropia molare, termokapaciteti 

molar 

ekspozicioni (rrezet x dhe γ)i 

rrezatimit jonizues 

shkalla e dozës së absorbuar të 

rrezatimit jonizues 

jul për mol kelvin 

kulon për kilogram 

grej për sekondë 

J/(mol·K) 

C/kg 

Gy/s 

intensiteti i rrezatimit vat për steradian W/sr 

ndriqushmëria vat për metër katror steradian W/(m 2·sr) 

koncentrimi katalitik katal për metër kub kat/m 3 

Tabela 4: Njësitë jashtë SI të pranuara për përdorim të gjerë 

Madhësia 

Njësia 

Emri 

Simboli 

Emri 

Simboli 

Vlera në njësi SI 

koha 

këndi 

rrafsh 

në 

t 

ϕ 

minuta 

ora 

dita 

shkalla 

minuta 

min 

h 

d 

° 

’ 

1 min = 60 s 

1 h = 60 min 

1 d = 24 h 

1 ° = (π/180) rad 

1’ = (1/60)° 

1” = (1/60)’ 

sekonda 

” 

vëllimi V litri L 1 L = 1 dm 3 

masa m tonelata t 1 t = 10 3 kg 

log neperi Np 1 Np = 1 

ln beli B 1 B = (1/2)ln 10 Np 

Sqarim: 

Lejohet përdorimi e disa njësive që kanë hyrë në përdorim të thellë, siç janë: 

• Njësitë tradicionale matematikore për matjen e këndeve: shkalla këndore, minuti këndor (arkminuti) dhe 

sekonda këndore (arkseconda). 

• Njësitë tradicionale për matjen civile të kohës (minuti, ora, dita, dhe viti). 

• Dy njësi metrike që përdoren shpesh në jetën e përditshme: litri për vëllim dhe tona për masa të mëdha. 

Dy njësi logaritmike: neperi dhe beli. 

Tabela 5: Njësitë jashtë SI të lejuara për përdorim vlerat e të cilave janë përcaktuar eksperimentalisht 

Madhësia 

Njësia 

Emri Simboli Emri 

Simboli 

energjia E elektronvolti eV 

Vlera në njësi SI 

1 eV = 1,602 18*10 -19 J 

(përafërsisht) 

58



masa 

m 

njësia e unifikuar 

atomike e masës 

u 

1 u = 1,660 54*10 -27 kg 


gjatësia 

l njësia astronomike 

ua 

1 ua = 1,495 98*10 11 m 


Sqarim: 

Lejohet përdorimi i disa njësive shkencore jashtë SI të cilat paraqesin konstanta të rëndësishme në shkencë siç janë: 

njësia astronomike për gjatësi, njësia atomike e masës apo daltoni për masë dhe elektron volti për energji të cilat janë 

dhënë në tabelën 5. 

Tabela 6: Njësi jashtë SI, të pranuara për përdorim në raste të posaqme 

Madhësia Njësia Simboli Vlera në njësitë SI 

gjatësia milë detare 1 milë detare = 1852 m 

shpejtësia knot 1 milë nautike për orë = (1852/3600) m/s 

d e n s i t e t i 

linear 

teks 

1 teks=10 -6 kg/m=1mg/m 

presioni I 

l ë n g j e v e 

të trupit të 

njeriut 

m i l i m e t ë r 

kolonë me 

merkur 

mmHg 

1 mmHg=133322Pa 

sipërfaqja 

ar a 1 a = 1 dam 2 = 10 2 m 2 

hektar ha 1 ha = 1 hm 2 = 10 4 m 2 

shtypja bar bar 1 bar = 0.1 MPa = 100 kPa = 1000 hPa = 

10 5 Pa 

gjatësia angstrem Å 1 Å = 0.1 nm = 10 -10 m 

seksioni barn b 1 b = 100 fm 2 = 10 -28 m 2 

Sqarim: 

Lejohet edhe përdorimi i disa njësive metrike dhe jometrike të cilat janë në përdorim tradicional në lëmenj të ndryshëm 

të shkencës. Përdorimin e këtyre njësive duhet kuptuar në atë mënyrë që me rastin e çdo përdorimi të jepet korrelacioni 

i tyre me njësitë përkatëse ndërkombëtare – SI. Këtu bëjnë pjesë këto njësi: 

• mila nautike si njësi e shpejtësisë dhe nyja (knot) njësi e shpejtësisë që tradicionalisht përdoren në detari dhe 

meteorologji. 

• ari dhe hektari njësi të shpeshta për sipërfaqe (në Shqipëri me të madhe përdoret edhe njësia e vjetër me 

origjinë turke – dulum që ka 10 ari). 

• bari si njësi e shtypjes me shumëfishat dhe nënfishat e ndërtuar sipas parashtesave përkatëse siç është 

milibari në meteorologji dhe kilobari në teknikë. 

• angstremi (ångström) si njësi e gjatësisë në fizikë dhe barni si njësi e seksionit efikas në fizikën nukleare. 

Tabela 7: Njësi të derivuara të sistemit CGS me emërtime të posaçme 

Emri Simboli Vlera në njësi SI 

Madhësia 

59



puna, energjia 

forca 

viskoziteti 

induksioni magnetik 

intensiteti i fushës 

magnetike 

fluksi magnetik 

shkëlqimi 

ndriçueshmëria 

nxitimi 

erg erg 1 erg = 10 –7 J 

din (dyn) dyn 1 dyn = 10 –5 N 

puaz (poise) P 1 P = 1 dyn s/cm 2 = 0.1 Pa s 

stoks (stokes) St 1 St = 1 cm 2 /s = 10 –4 m 2 /s 

gaus G 1 G 10 –4 T 

oersted Oe 1 Oe (1000/4 ) A/m 

maksuell Mx 1 Mx 10 –8 Wb 

stilb sb 1 sb = 1 cd/cm 2 = 10 4 cd/m 2 

fot (phot) ph 1 ph = 10 4 lx 

gal Gal 1 Gal = 1 cm/s 2 = 10 –2 m/s 2 

Sqarim: 

Në tabelën 7 janë dhënë njësi që mund të hasen në literaturë dhe preferohet që të evitohen nga përdoruesit. Me ndihmën 

e kësaj tabele ato shndërrohen në njësi SI dhe pastaj, vlerat bëhen të lejuara për përdorim. 

Tabela 8: Njësi jashtë SI të ndaluara për përdorim 

Madhësia Emri i njësisë Simboli Vlera në njësi SI 

aktiviteti i radionuklidëve 

ekspozimi i rrezeve iks 

apo gama 

doza e absorbimit të 

jonizimit 

kiri Ci 1 Ci = 3.7*10 10 Bq 

rëntgen R 1 R = 2.58*10 –4 C/kg 

rad rad 1 rad = 1 cGy = 10 –2 Gy 

doza ekuivalente rem rem 1 rem = 1 cSv = 10 –2 Sv 

gjatësia njësia X 1 njësi X 1,002*10 –4 nm 

nënfish i njësisë tesla gama 1 = 1 nT = 10 –9 T 

jansky Jy 1 Jy = 10 –26 W · m –2 · Hz –1 

gjatësia fermi 1 fermi = 1 fm = 10 –15 m 

masa 

shtypja 

karati metrik 

1 karat metrik = 200 mg = 2*10 –4 

kg 

torr Torr 1 Torr = (101 325/760) Pa 

atmosfera normale atm 1 atm = 101 325 Pa 

nxehtësia kaloria cal 1 cal = 4,1868 J 

gjatësia mikron µ 1 µ = 1 µm = 10 –6 m 

Sqarim: 

Në tabelën 8 janë dhënë njësi jashtë SI dhe preferohet që të evitohen nga përdoruesit. Nëse hasen në literaturë, ato 

së pari duhet të shndërrohen në njësi SI sipas tabelës e pastaj vlerat e fituara bëhen të përdorshme në SI. 

60



Tabela 9: Parashtesat-prefiksat SI 

Faktori Emri Simboli 

1024 Jota Y 

1021 Zeta Z 

1018 Ekza E 

1015 Peta P 

1012 Tera T 

109 Giga G 

106 mega M 

103 kilo K 

102 hekto H 

101 deka da 

Faktori Emri Simboli 

10-1 deci d 

10-2 centi c 

10-3 mili m 

10-6 mikro μ 

10-9 nano n 

10-12 piko p 

10-15 femto f 

10-18 ato a 

10-21 zepto z 

10−24 jokto y 

Sqarim: 

Parashtesat SI shërbejnë për krijimin e njësive decimale. Njësitë decimale krijohen: 

• nga të gjitha njësitë themelore SI, përpos njësisë kilogram-kg (tab.2). 

• nga të gjitha njësitë e derivuara SI të emërtuara posaçërisht, përpos njësisë shkallë celsius- 0 C (tabela 

3). 

• Nga këto njësi jashtë SI të lejuara për përdorime të posaçme të emërtuara posaçërisht:litër (L), teks 

(tex), bar (bar), elektronvolt (eV), dhe varn (var). 

Tabela 10: Prefiksat për shumëfishat binarë 

Emri Simboli Faktori 

kibi Ki 2 10 = 1024 

mebi Mi 2 20 = 1 048 576 

gibi Gi 2 30 = 1 073 741 824 

tebi Ti 2 40 = 1 099 511 627 776 

pebi Pi 2 50 = 1 125 899 906 842 624 

eksbi Ei 2 60 = 1 152 921 504 606 846 975 

zebi Zi 2 70 = 1 180 591 620 717 411 303 424 

jobi Yi 2 80 = 1 208 925 819 614 629 174 706 176 

61



Sqarim: 

Në dhjetorin e viti 1998 IEC (International Electrotechnical Commission), ka aprovuar emrat dhe simbolet standarde 

të prefiksave të shumëfishave binarë. Këta prefiksa janë dhënë në tabelën 7. Emrat janë formuar nga dy shkronjat 

e parë e parashtesës ndërkombëtare për shumëfisha (ki, me, gi, ti, pi, ex, ze, yo), nga shkronjat bi që do të 

thotë binary që mund të zbatohen në njësinë bit apo byte. Simbolet e shumëfishave binarë janë formuar nga simboli i 

shumëfishit ndërkombëtar – SI (K, M, G, T, P, E, Z, Y) dhe shkronjës i (Ki, Mi, Gi, Ti, Pi, Ei, Zi, Yi). Në këtë rast shumëfishi 

kilo ka marrë simbolin K a mund të merret edhe k. 

Tabela 11: Krahasime me prefiksat SI 

një kibibit 

një kilobit 

një mebibajt 

një megabajt 

një gibibajt 

një gigabajt 

1 Kibit = 2 10 bit = 1 024 bit 

1 kbit = 10 3 bit = 1 000 bit 

1 MiB = 2 20 B = 1 048 576 B 

1 MB = 10 6 B = 1 000 000 B 

1 GiB = 2 30 B = 1 073 741 824 B 

1 GB = 10 9 B = 1 000 000 000 B 

Sqarim: 

Në tabelën 11 shihen disa shembuj të krahasimit të njësive binare me njësi ndërkombëtare. 

62

Nr. 29 - Këshilli Gjyqësor i Kosovës

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?