vol 95.indd - Instytut Botaniki PAN

2. ZARYS HISTORII BADAŃ NAD RODZAJEM RAMULARIA
Rodzaj Ramularia został opisany przez UNGERA w roku 1833. Autor podał dwa gatunki:
Ramularia pusilla Unger na Poa nemoralis L. i R. didyma Unger na Ranunculus
polyanthemos L., lecz dopiero w 1836 r. uznał R. pusilla za gatunek typowy
opisanego przez siebie rodzaju (HUGHES 1949). Natomiast CORDA w 1842 r. wyłączył
Ramularia didyma z rodzaju Ramularia, uznając go za typ nowego rodzaju
Didymaria (BRAUN 1998).
SACCARDO w roku 1880 poprawił opis rodzaju Ramularia i jako przykłady podał
R. urticae Cesati i R. cynarae Saccardo. Opisał również nowy rodzaj Ovularia
z dwoma gatunkami: O. obovata (Fuckel) Saccardo i O. sphaeroidea (Saccardo)
Saccardo. Natomiast w 1886 r. utworzył nową kombinację Ovularia pusilla (Unger)
Saccardo, podając zresztą jako żywiciela tego taksonu Alchemilla vulgaris (SUTTON,
WALLER 1988).
Długa i skomplikowana historia rodzaju Ramularia została szczegółowo przedstawiona
w pracach HUGHESA (1949), SUTTONA i WALLERA (1988) oraz BRAUNA
(1988a, 1995, 1998).
Mykolodzy różnie ustosunkowywali się do problemu Ramularia-Ovularia. CLE-
MENTS i SHEAR (1931), ARX (1970, 1983), VIMBA (1970), INGHAM (1986) i BRANDEN-
BURGER (1985) rozdzielali je. Natomiast HUGHES (1949, 1958), NANNFELDT (1950),
SAVILE (1957), SUTTON i PIROZYNSKI (1963), GUNNERBECK (1967), DEIGHTON (1972,
1973), OSIPJAN (1975), HAWKSWORTH (1980), POELT (1983), SUTTON i WALLER
(1988) oraz BRAUN (1988a, 1995, 1998) uważali, że należy je połączyć (wg SUTTON,
WALLER 1988; BRAUN 1995, 1998).
Przyjęto trzy kryteria pozwalające odróżnić grzyby z rodzajów Ovularia i Ramularia
(BRAUN 1998): sposób tworzenia konidiów (pojedynczo lub w łańcuszkach),
kształt zarodników i liczbę budujących je komórek. Nazwa Ovularia obejmuje gatunki
o zarodnikach konidialnych 1-komórkowych, jajowatych lub elipsoidalnych
i powstających pojedynczo. Natomiast Ramularia sensu auct. to grzyby wytwarzające
konidia mniej lub bardziej cylindryczne, podzielone i produkowane w łańcuszkach.
Jest jednak wiele gatunków, których opis łączy w sobie cechy obu rodzajów.
Na przykład Ramularia oreophila Saccardo tworzy zarodniki pojedynczo, a są one
cylindryczne i 2-komórkowe. Konidia Ramularia urticae Cesati mogą być 1- lub 2-
-komórkowe, cylindryczne i powstają zwykle w łańcuszkach. W związku z tym rozdzielanie
tych dwóch rodzajów wydaje się niepotrzebne.
Pierwsze wzmianki o grzybach z rodzaju Ramularia zbieranych na terenie Polski
znajdują się w pracach HENNINGSA (1892), HELLWIGA (1897) i SCHROETERA (1897).
Autorzy ci publikowali wykazy gatunków znalezionych w okolicach Świecka, Poznania,
na Dolnym Śląsku i w Sudetach. Wiele danych dostarcza zwłaszcza publikacja
SCHROETERA (1897), która jest do tej pory najlepszym źródłem informacji
o grzybach tego regionu. Polscy mykolodzy zaczęli interesować się grzybami
niedoskonałymi na przełomie wieków XIX i XX. W Pamiętniku Fizjograficznym
6
vol 95.indd 6 2006-01-21 17:10:55