Metody badania materiałów i układów mechatronicznych - Instytut ...

Z najczęściej spotykanych badań makroskopowych wyróżniamy:
-badania makroskopowe materiału po procesie odlewania:
-dzięki tego rodzaju badaniom istnieje możliwość ustalenia jamy usadowej, czyli
wewnętrznych nieciągłości metalu powstałych przy krzepnięciu rzadzizny (zażużlonej
lub trans krystalicznej) przejawiającej się wyraźnym występowaniem kryształów
słupowych, segregacji strefowej oraz segregacji dendrytycznej.
-badania makroskopowe materiału po przeróbce plastycznej:
-dzięki tego rodzaju badaniom istnieje możliwość analizy poprzecznej lub podłużnej
próbki poddanej procesom stalowniczym (pozostałości jamy usadowej, niezgrzane
pęcherze gazowe, segregacja strefowa) po szlifowaniu oraz zapoznanie się z
rezultatami przeróbki plastycznej. Wady, jakie można wykryć to podłużne rysy
walcownicze, pęknięcia, naderwania, linie Ludersa.
-Próba Baumana (PN-87/H-04514) pozwala na zapoznanie się z rozmieszczeniem
siarki w próbce, dzięki zachodzącej reakcji chemicznej między siarką z powierzchni
próbki, 5% wodnym roztworem H2SO4 a emulsją bromosrebrowego papieru
fotograficznego.
MnS(FeS) + H 2 S0 4 – MnSO 4 (FeSO 4 ) + H 2 S
H 2 S + 2AgBr - Ag 2 S + 2HBr
Powstałe zaciemnienia siarczku srebra powstałe na papierze fotograficznym
wielkością i kształtem odpowiadają skupieniom siarki w stali jednak próba ta nie jest
próbą ilościową a na podstawie zanieczyszczeń można wnioskować o poprzedniej
przeróbce plastycznej materiału, o obecności pozostałości jamy usadowej oraz skupień
fosforu.
-badania makroskopowe złącz spawanych:
-dzięki tego rodzaju badaniom istnieje możliwość ujawnienia błędów kształtu
geometrycznego i wymiarów spoiny, strefy wpływu ciepła, wad budowy spoiny
(rozlewy, nawisy, podtopy, wycieki) oraz nieciągłości metalu, spoiny i złącza. Wady
mogą być spowodowane niewłaściwą techniką wykonania spoiny lub niewłaściwym
składem chemicznym otuliny lub zanieczyszczeń stopiwa.
-badania makroskopowe części po obróbce cieplnej i cieplno-chemicznej:
-dzięki tego rodzaju badaniom istnieje możliwość określenia rodzaju obróbki cieplnej,
wykrycia przegrzania, oceny równomierności grubości warstw zahartowanych,
nawęglonych lub odwęglonych powierzchni na przełomach lub szlifach elementów.
O ile to możliwe badania wygodniej wykonywać na specjalnie przygotowanych
próbkach kontrolnych.
-badania makroskopowe przełomu zmęczeniowego:
-dzięki tego rodzaju badaniom istnieje możliwość określenia obecności lokalnych
odkształceń plastycznych a także mikro i makropor.
Oglądając powierzchnie złomów zmęczeniowych wyróżnić można rodzaj strefy
zmęczeniowej wraz z ogniskiem złomu, strefą linii spoczynkowych, strefą złomu
resztkowego, co pozwala na określenie rodzaju naprężeń okresowo zmiennych oraz
ich wielkości.