ks. Tomasz Dawidowski FSSP Rozważania o Mszy świętej

Znaki Święte w liturgii Mszy Świętej
olejami. Przez konsekrację podkreśla się również to, że jest to domus Dei – dom Boży –
a nie jakieś pomieszczenie czysto funkcjonalne, bo jak powiedział prorok Dawid: „Wielkie
jest dzieło, nie człowiekowi bowiem gotuje się mieszkanie, ale Bogu” (1Krn 29, 1). Świątynia
katolicka jest więc najpierw domem Bożym, miejscem stykania się Nieba z ziemią, a
dopiero potem domem Ludu Bożego. Nie jest ona czymś zwyczajnym, ale jakby Niebem
na ziemi, gdzie mieszka Pan, któremu kapłani służą w pokorze i bojaźni. Kościół jest
symbolem Oblubienicy Chrystusa na ziemi, wyobraża „święte miasto Jeruzalem, nowe,
zstępujące z nieba”, o którym św. Jan w widzeniu apokaliptycznym usłyszał wielki głos
mówiący: „Oto przybytek Boga z ludźmi” (Apk 21,3). Taka wizja nie dawała spokoju, taka
idea świątyni była natchnieniem w ciągu wieków chrześcijaństwa dla wielu artystów,
architektów, malarzy, rzeźbiarzy. Dom, w którym zamieszkuje sam Bóg musiał być
okazały i piękny, a dla kultu Bożego nie szczędzono rzeczy najszlachetniejszych.
Kościół katolicki jest z ustanowienia Bożego hierarchiczny, składa się z duchowieństwa
i wiernych świeckich. Ta prawda wiary znalazła swój wyraz w architekturze sakralnej,
zaważyła na kształcie budowanych świątyń. Zgodnie z duchem wielowiekowej,
czcigodnej tradycji, klasycznie zbudowany kościół składa się z trzech głównych części:
prezbiterium (presbyteros = kapłan) przeznaczonego dla duchowieństwa, nawy głównej
(navis = okręt) i bocznych, w których gromadzą się wierni oraz przedsionka, gdzie
niegdyś gromadzili się pokutnicy.
Najważniejszym obszarem w kościele jest prezbiterium, w którym główne miejsce
zajmuje ołtarz. Jest ono wywyższone i odseparowane od nawy głównej balustradą, czyli
tzw. balaskami. Balaski oddzielają prezbiterium świątyni nie tylko z powodu sakralności
ołtarza, ale również dla podkreślenia hierarchicznego charakteru liturgii. Przy takim
rozstawieniu istnieje pewne podobieństwo do dawnej świątyni jerozolimskiej, gdzie w
miejscu Święte Świętych znajdowała się Arka Przymierza, do której miał przystęp jedynie
arcykapłan. Balaski symbolizują także stół wieczernikowy, przy którym wierni otrzymują
pokarm dla duszy – Najświętszy Sakrament.
Styl budownictwa kościołów ulegał na przestrzeni dziejów dość dużym zmianom.
Chociaż każda epoka usiłowała stworzyć własną koncepcję symboliki architektury
sakralnej (np. bazyliki rzymskie, masywne kościoły romańskie, strzeliste katedry gotyckie,
kopulaste świątynie barokowe, etc.), jednak każdy styl zachował pewne wymogi
obiektywne, cechy tradycyjne. Kościół katolicki określając normy i wydając przepisy
dla architektów, czuwał nad swoimi nowopowstającymi budowlami, aby te sprzyjały
modlitwie, a nie były obce przeżyciu religijnemu.
30 Katecheza o Mszy Świętej