Centrum konsolidacji ładunków dla obsługi logistycznej miasta

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 76 Transport 2010
Janusz Fijakowski
Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu
CENTRUM KONSOLIDACJI ADUNKÓW DLA
OBSUGI LOGISTYCZNEJ MIASTA
Rkopis dostarczono, grudzie 2010
Streszczenie: W opracowaniu przedstawiono model graficzny Centrum Konsolidacji adunków
(CK) wraz z otoczeniem dostawców i odbiorców wewntrznych, zlokalizowanych w obszarze
miasta i zewntrznych, zlokalizowanych w otoczeniu. Cao wpisana jest w model Krajowego
Systemu Logistycznego, powizanego wejciami i wyjciami z otoczeniem europejskim.
Dla modelowanego graficznie i opisowo CK uksztatowano proces przepywu strumieni adunków
i strumieni informacji, w którym zidentyfikowano czynnoci przeksztacajce te strumienie, ze
wzgldu na przestrze, posta i czas.
Sowa kluczowe: Logistyka miejska, konsolidacja strumieni adunków, procesy przepywu
adunków, koszty Logistyczne
1. MIEJSCE CK W KRAJOWYM SYSTEMIE
LOGISTYCZNYM
Centrum Konsolidacji adunków to obiekt logistyczny typu magazynowego o specyfice
buforowo-rozdzielczo-kompletacyjnej, charakteryzujcej si bardzo maym normatywem
zapasu (duej rotacji) oraz zrónicowanymi pod wieloma wzgldami 1 strumieniami
przepywajcych adunków. Gównym zadaniem tego typu obiektów jest
zminimalizowanie uciliwoci wynikajcych z transportów dostawczych i odbiorczych
oraz przeadunków, realizujcych dostawy i odbiory do i z miast, a zwaszcza ich centrów,
z blokami funkcjonalnymi Krajowego Systemu Logistycznego przedstawionego na rys.2.
Schemat ogólny obsugi logistycznej miasta przedstawiaj dwa warianty takiej obsugi
przez Centra Konsolidacji adunków:
a/ wariant bez obwodnicy miejskiej z lokalizacj CK na kadym z czterech wlotów
drogowych do miasta pokazanych na rys.1a,
b/ wariant z obwodnic miejsk z minimaln liczb dwóch CK, które poczone s
z pozostaymi wlotami poprzez obwodnic miejsk, jak to pokazano na rys.1b.
1 Ze wzgldu na: asortyment, ksztat, mas, gabarytu, opakowanie, warunki przechowalnicze itp.

34 Janusz Fijakowski
W wariancie bez obwodnicy miejskiej liczba obiektów typu CK oraz ich wielko,
mierzona pojemnoci i dobowym przepywem adunków, moe by róna. W zasadzie na
kadym, liczcym si ze wzgldu na przepyw adunków, wjedzie powinien znajdowa
si tego typu obiekt. Skróci to znacznie trasy przejazdowe w miecie oraz zmniejszy
obcienie ruchem obwodnic ródmiejskich.
W wariancie z obwodnic miejsk liczba centrów konsolidacyjnych moe by mniejsza,
ale w niektórych przypadkach mog by potrzebne na zjazdach z obwodnicy tzw.
terminale przeadunkowe. W terminalach tych nastpowa bdzie zmiana rodka
transportowego dla strumieni przeznaczonych. Schemat obsugi logistycznej centrum
miasta przedstawiono na rys.1c do i z centrum miasta (oznaczone na rys.1b liter T)
Rys.1a. Schemat obsugi logistycznej miasta
przez 4 Centra Konsolidacji adunków –
wariant bez obwodnicy miejskiej
Rys.1b. Schemat obsugi logistycznej
miasta przez 2 Centra Konsolidacji
adunków – wariant z obwodnic miejsk
Rys.1c. Koncepcja przeksztace strumieni adunków dla obsugi towarowej ródmiecia
ródo: opracowanie wasne

Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta 35
Model procesowy (projektowy) CK (rys.2) tworzony jest w celu odwzorowania
pocze materiaowych ukadu logistycznego miasta (punktów nadania i odbioru)
z elementami KSL. Odwzorowanie to jest niezbdne do optymalnego uksztatowania
procesów przeksztacania strumieni adunków oraz ich zwymiarowania ze wzgldu
wydajno i koszty. W CK przeksztaceniu podlegaj strumienie adunków o charakterze
„mono-max” w strumienie adunków o charakterze „mini-polo” i odwrotnie. Konsolidacji
podlegaj asortymenty wraz z adresami nadawców i odbiorców. Efekty wymiarowania
procesów przeksztace, zwaszcza nakady i koszty, s niezbdne do podejmowania
decyzji inwestycyjnych w zakresie logistyki miejskiej. Centrum Konsolidacji moe:
1/ by zasilane w adunki:
a/ z czterech typów bloków funkcjonalnych KSL – A i , B j , C k , D m (linie koloru
czerwonego). Z bloku importu A i – bd przychodzi najczciej towary nie podlegajce
dugotrwaemu przechowalnictwu (np. wiee owoce, wiee owoce morza itp.) lub inne
wyroby przeznaczone do bezporedniego zuycia i zamawiane za granic bezporednio
przez CKL. Z bloku wydobycia, rolnictwa i ryboówstwa B j j.w. lecz z terenu kraju,
a najczciej od okolicznych dostawców. Z bloku produkcji i usug C k bd nadchodzi
wiksze partie towarów, gównie dostawy artykuów spoywczych szybkiego spoycia
i to w wikszoci od okolicznych producentów. Z bloku dystrybucji hurtowej D mk
wikszo dostaw artykuów przemysowych i trwaych spoywczych realizowana jest
w ramach penego acucha dostaw: wydobycie-przetwarzanie-dystrybucja,
b/ z obszaru miejskiego (linie koloru zielonego). Z obszaru miejskiego dostarczane s
wytwory przemysu i rzemiosa oraz odpady,
2/ zasila:
c/ cztery typy bloków funkcjonalnych KSL – A i , B j , C k , D m (linie koloru niebieskiego).
Z CK g rozprowadzane s do bloków A i , B j , C k , D m wyroby z obszaru miejskiego.
d/ obszar miejski (linie koloru zielono-czerwonego).
Z CK g wysyane s przeksztacone i skonsolidowane adunki do OBSZARU
MIEJSKIEGO. Dobór rodków transportu uzaleniony jest odbiorcy i regionu miasta.
2. MODEL GRAFICZNY CENTRUM KONSOLIDACJI
ADUNKÓW DLA OBSUGI LOGISTYCZNEJ MIASTA
Gównym zadaniem CK, osadzonym w Krajowym Systemie Logistycznym (rys. 2),
jest obsuga logistyczna miasta, w którym znajduj si wewntrzni klienci, w postaci
dostawców (KDW k , k=1,2,...,K) i odbiorców (KOW m , m=1,2,...,M). CK g stanowi gówny
element systemu logistycznej obsugi miasta, który skada si z: funkcjonalnych obszarów
i bloków oraz strumieni przepywu adunków i informacji, czcych w/w obszary i bloki.
Identyfikacja obszarów i bloków funkcjonalnych Centrum
System logistycznej obsugi miasta skada si z nastpujcych obszarów i bloków (rys.3).
- Obszar funkcjonalny I-tej liczby POREDNIKÓW – KZL i (i-1,2,...I) - np. operatorów
logistycznych bez wasnej infrastruktury i urzdze, stanowicych tzw. klientów
zastpczych dla CKL g i reprezentujcych dostawców i odbiorców, zarówno

36 Janusz Fijakowski
wewntrznych (miejskich) jak i zewntrznych (otoczenie KSL g ). Obszar ten jest w swej
funkcji zbliony do pojcia omówionego w p.1 „logistyczne centrum usugowe – LDZ.
- Obszar funkcjonalny - G-tej Centrów Konsolidacji adunków – CKL g g=1,2,...G,
zbliony w swej funkcji i strukturze do pojcia omówionego w p.1 „terminal tranzytowy
TT”, z blokami:
- CK-B g – blok biurowy CKL g z podsystemem informacyjnym, zarzdzajcym
strumieniami adunków, wg zlece KZL i , lub bezporednich zamówie dostawców
i odbiorców. W bloku dokonywane jest tylko przeksztacanie strumieni informacji.
- CK-M g – blok operacyjny magazynowy, przeksztacajcy strumienie informacji
i strumienie adunków, podzielony na podbloki:
CK-ZBM g – obsugujcy strumienie informacji zwizane z dostawcami i odbiorcami
zewntrznymi,
CK-WBM g – j.w. lecz z dostawcami i odbiorcami wewntrznymi,
CK-ZM g – obsugujcy strumienie adunków przychodzce od dostawców
zewntrznych i wysyane do odbiorców zewntrznych,
CK-WM g – j.w. lecz od dostawców wewntrznych i do odbiorców wewntrznych
(spenia funkcje konsolidacji przepywów miejskich z KDW k do KOW m ),
- CK-T g – blok podsystemu transportu dostawczo-odbiorczego, realizujcy podwójne
cykle transportowe (do odbiorców wewntrznych i od dostawców wewntrznych).
Obszar funkcjonalny KDZ j (j=1,2,...,J) – J-tej liczby dostawców (nadawców)
zewntrznych.
Obszar funkcjonalny KOZ l (l=1,2,...,L) – L-tej liczby odbiorców zewntrznych.
Obszar f. KDW k (k=1,2,...,K) – K-tej liczby dostawców wewntrznych z miasta.
Obszar f. KOW m (m=1,2,...,M) – M-tej liczby odbiorców wewntrznych z miasta.
Identyfikacja strumieni informacji zarzdzajcych strumieniami przepywu
adunków w modelu centrum konsolidacji CKL g i jego otoczeniu logistycznym
Strumienie informacji podzielono na:
- strumienie informacji zarzdzajce wejciem strumieni adunków do CK g
- strumienie informacji zarzdzajce wyjciem strumieni adunków z CKL g .
Kade z w/w strumieni informacji podzielono na trzy rodzaje:
- rodzaj PPL – strumienie poprzedzajce (inicjujce) przepyw strumieni adunków,
- rodzaj PTL – strumienie towarzyszce przepywowi strumieni adunków,
- rodzaj PNL – strumienie nastpujce (potwierdzajce) po przepywie adunków.
Strumienie przepywu adunków w CKLg
Strumienie zewntrzne:
typ I – z KDZ l do CK-ZM g z informacj typu 11,
typ II – z KDW k do CK-WM g z informacj typu 12,
typ III – z CK-ZM g do KOZ l z informacj typu 17,
typ IV – z CK-WM g do KOW m z informacj typu 21.
Strumienie wewntrzne:
typ V – z CK-ZM g do CK-WM g zarzdzane wewntrznymi informacjami typu 23,
typ VI – z CK-WM g do CK-ZM g zarzdzane wewntrznymi informacjami typu 24 .
typ VII – wewntrz CK-WM g , zarzdzane wewntrznymi informacjami typu 25.
Wewntrzne przepywy strumieni adunków realizowane w ramach wewntrznych
procesów, za pomoc technologii typowych dla obiektów typu cross-docking.

Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta 37
Rys. 2. Centrum konsolidacji adunków CKg (g = 1,2,…,G) dla obszaru miejskiego
wkomponowane w Krajowy System Logistyczny
ródo: opracowanie wasne.

38 Janusz Fijakowski
3. PROCESU PRZEPYWU ADUNKÓW PRZEZ CKL –
KSZTATOWANIE I WYMIAROWANIE
Uksztatowanie procesu
Pokazany na rys. 3 i 3a model procesu obejmuje najwaniejsze czynnoci
przeksztacajce:
- zewntrzne strumienie adunków realizowane transportami typu I w wewntrzne
strumienie realizowane transportami typu IV,
- wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w zewntrzne strumienie
realizowane transportami typu III,
- wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w wewntrzne strumienie
realizowane transportami typu IV.
- zewntrzne strumienie adunków realizowane transportami typu I w wewntrzne
strumienie realizowane transportami typu IV,
- wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w zewntrzne strumienie
realizowane transportami typu III,
- wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w wewntrzne strumienie
realizowane transportami typu IV.
- wyadunki na wejciu (czynnoci P1 i P3),
- identyfikacja adunków (czynnoci K1 i K3),
- rozdzia adunków (czynnoci OP1 i OP2),
- przemieszczania adunków midzy blokami w obszarze CKL (PV, PVI, PVII),
- tymczasowe skadowanie z przygotowaniem do kompletacji (czynnoci B1 i B2),
- kompletowanie poszczególnych adunków i partii wysykowych (KOM1 i KOM2)
- kontroli na wyjciu (czynnoci K2 i K4),
- zaadunki na wyjciu (czynnoci P2 i P4).
W ramach tych czynnoci odbywa si konsolidacja adunków dla towarowej obsugi
logistycznej miasta. W przypadku przejcia przez blok funkcjonalny CK-Tg (rys.3)
transportu zewntrznego, w zakres procesu wejd transporty zewntrzne typu I, II, III, IV,
a do wymiarowania czynnoci zaadunkowe, rozadunkowe, identyfikacyjne i kontrolne
u dostawców i odbiorców, pokazane na rys.3 bez oznacze i na rys.3a z opisem).
Wymiarowanie procesu przepywu adunków w CKL
W rozwizaniach projektowych czy analitycznych (np. audyt logistyczny)
wymiarowanie procesu przepywu adunków w CKL dokonywane jest ze wzgldu na:
- przestrze „B”(caa infrastruktura potrzebna do realizacji procesu, np. obiekty
kubaturowe, drogi itp.),
- wydajno mierzon potrzebn do realizacji liczba urzdze „U”, j U - typu i liczb
pracowników „L”, j L - kategorii pracy,
- nakady „N” i koszty „K”.

Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta 39
Rys. 3. Model przepywu strumieni adunków i informacji dla obsugi logistyki miejskiej.
Omówienie modelu, bloków, strumieni i symboli w tekcie

40 Janusz Fijakowski
Rys 3a. Model procesu przepywu adunków w Centrum Konsolidacji adunków. Konsolidacja
odbywa si w ramach czynnoci K1,K2,K3,K4,PR-V, PR-VI, PR-VII, B1,B2,KOM1 i KOM2.
Czynnoci P5–P8 i K5-K8 s wymiarowane w ramach CK g gdy realizuje ono transport
zewntrzny

Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta 41
Np. roczne koszty operacyjne mona policzy z nastpujcych wzorów:
K
R
U
K
r
R
K o
nr
jU
1iU
1
K K
(1)
D jU
iU
R0 R 0
U L
0 jU
t d k [z/rok] (2)
R
L
p
np
jL
1iU
1
D jL
iL
jU
iU
jL
iL
jU
iU
0 jL
t
d k [z/rok] (3)
R0 gdzie: K
U / L
– roczne koszty operacyjne wynikajce z pracy urzdze/ludzi [z/rok],
Miernik kosztowy dla oceny projektu CK
Ocen czstkow KCL, ze wzgldu na koszty operacyjne, mona dokona za pomoc
wskanika, kosztu przejcia jednostki adunku przez obiekt, wyliczanego ze wzoru:
jL
iL
CKL R 0 / R
kp
K PWE
[z/jednostk adunku] (4)
R
gdzie: P
WE
– roczny przepyw adunków na wejciu [z/rok].
Zadanie logistyczne dla CK
Zadanie logistyczne dla CK g w ujciu syntetycznym mona, korzystajc
z dotychczasowych opisów i schematów, zapisa jak niej:
Przyj z KSL zamówione strumienie adunków (T-I), dokona kompletacji artykuów
wg zamówie z miasta (OP1), skonsolidowa adunki w optymalne ich strumienie
(KON 1) i wyekspediowa odpowiednimi do stref pojazdami do miasta (T-IV).
Przyj z miasta zamówione przez KSL strumienie adunków (T-II), skompletowa
artykuy (OP2), skonsolidowa adunki w optymalne strumienie (KON 2) oraz:
o wysa odpowiednimi do lokalizacji zamawiajcych pojazdami do KSL (T-III),
o przekaza strumieniem PR-VII do KON-1 dla skonsolidowania wysyek do miasta
strumieniami T-IV”.
Artyku jest efektem prac realizowanych w ramach grantu rozwojowego R10 002706/2009
nt. ”Model systemu logistycznego Polski, jako droga do komodalnoci transportu w Unii
Europejskiej”. Realizacja projektu zostaa dofinansowana przez Narodowe Centrum
Bada i Rozwoju
Bibliografia
1. Fijakowski J.: Transport wewntrzny w systemach logistycznych. Wybrane zagadnienia, Oficyna
Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.
2. Fijakowski J.: Technologia Magazynowania, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,
Warszawa 1995
3. Fijakowski J.: Czynnik kosztów w wymiarowaniu procesów przepywu adunków w systemach
logistycznych. Rocznik nr 5 (2008), Wybrane Zagadnienia Logistyki Stosowanej, PAN Komitet
Transportu, Oficyna Wydawnicza TEXT, Kraków 2008.

42 Janusz Fijakowski
PROCESSES AND COSTS OF LOAD STREEMS COSOLIDATION IN CITY LOGISTICS
– THE BASIS OF DESIGN DIMENSIONING
Abstract: The paper presents a graphical model of the Cargo Consolidation Centre (CKL), together with the
surrounding of internal suppliers and customers located within and outside the city area. The model is a part
of the Logistics System of Poland which is associated with the environment of European Logistic System.
For graphically and descriptively modeled CKL the process of cargo and information flow was identified by
a series of steps transforming these streams according to space, form and time.
Keywords: Urban logistic, consolidation of material streams, material flow processes, logistic costs
Recenzent: Tomasz Ambroziak