Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
więźba dachowa<br />
Rytel pospolity<br />
- owad drewna drzew leśnych i owocowych<br />
Drewno, jako tworzywo naturalne, jest często siedliskiem wielu owadów<br />
drewna. Każdy z nich ma własne upodobania, przyzwyczajenia i w innym stopniu<br />
je wykorzystuje. Wszystkie jednak traktują drewno jako schronienie i miejsce<br />
do rozwoju, powodując jego fizyczne niszczenie.<br />
Fot. 1 Rytel pospolity - osobnik dorosły.<br />
Fot. Wikipedia<br />
Fot. 4 Larwa rytla pospolitego.<br />
Wśród wszystkich owadów drewna rytel pospolity<br />
– Hylecoetus dermestoides (fot. 1)<br />
jest wyjątkowym, ponieważ atakuje drewno<br />
drzewa świeżo ściętego a nawet jeszcze<br />
drzewa rosnącego (fot. 2 i 3). Należy do rodziny<br />
drwionkowatych. Roi się od kwietnia<br />
do czerwca. W tym czasie samica znosi jaja<br />
i wraz ze sporami – grzybnią, którą hoduje<br />
i spożywa, umieszcza je pod korą drzew czy<br />
w starych otworkach, pęknięciach drewna.<br />
Z jaj po 14 dniach wylęgają się larwy (fot.<br />
4), które drążą w drewnie chodniki o długości<br />
20 cm, w różnych kierunkach, jednak najczęściej<br />
w głąb drewna lub w kierunku stycznym<br />
do obwodu. Trocinki żywego drewna wyrzucają<br />
na zewnątrz chodnika (fot. 5). Ponieważ<br />
larwy żywią się hodowaną przez nich na ścianach<br />
chodników grzybnią (Edomyces hylecoeti),<br />
to drewno suche, czy nawet przesuszone,<br />
nie jest atakowane przez tego owada.<br />
W badanym przypadku, wykonanym w ramach<br />
rzeczoznawstwa, owad ten wybrał sobie tym<br />
razem w sadzie – drzewa owocowe. Z praktycznych<br />
badań technicznych tego owada<br />
wynika, że potwierdzają się w pełni wszystkie<br />
uprzednio stwierdzone przez badania naukowe<br />
wiadomości o jego życiu i żerowaniu.<br />
Można by tylko dodać, że tym razem w sadzie<br />
drzew owocowych, wybrał sobie takie<br />
gatunki jak śliwę i gruszę, a nawet oddaloną<br />
o 200 m wierzbę płaczącą.<br />
Jak wynika z badań naukowych i technicznych<br />
rzeczoznawcy, owad ten w lesie czy w sadzie,<br />
ogrodzie (drzew owocowych) atakuje drzewa<br />
słabsze. Stąd z badań tych wysuwa się prosty<br />
wniosek, że w lesie z takimi zaatakowanymi<br />
dłużycami należy jak najszybciej uciekać, wywozić<br />
je do tartaku, na przerób, natomiast<br />
w sadzie drzew owocowych nie ma to większego<br />
znaczenia, ponieważ drewno drzew<br />
owocowych, po okresie wyeksploatowania<br />
ich i ścięciu, jest rzadko przerabiane na różne<br />
wyroby z drewna. Rytla pospolitego w sadzie<br />
można też zwalczać środkami chemicznymi,<br />
tak jak czyni się to z spuszczelem pospolitym<br />
czy innymi owadami drewna, ale w tym przypadku<br />
nie zachodzi taka potrzeba. Nie jest<br />
on groźny dla drzew owocowych rosnących,<br />
a jego chodniki są adaptowane przez ich siły<br />
obronne i nie mają większego wpływu na stan<br />
techniczny i jakość owocowania.<br />
Przedstawiając w krótkim zarysie życie<br />
i zagrożenia ze strony rytla pospolitego<br />
w stosunku do drzew owocowych, w sadach<br />
i ogrodach przydomowych, można powiedzieć,<br />
że jego pojawienie się nie jest groźne<br />
i nie ma większego znaczenia w optymalnym<br />
prowadzeniu działalności sadowniczej. Natomiast<br />
co do drzew leśnych, z których drewno<br />
jest przerabiane na wyroby, jest groźny<br />
i wymaga zwalczania, o czym leśnicy wiedzą<br />
najlepiej.<br />
Inż. Zbigniew Gęsiński<br />
Rzeczoznawca NOT, wieloletni biegły sądowy<br />
w dziedzinie technologii drewna<br />
Fot. autora, M.J<br />
Fot. 2 Otworki w drewnie drzewa. Fot. 3 Otworki pod korą drzewa. Fot. 5 Trocinki drewna.<br />
42
Change language