Pełny tekst (PDF) - Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie ...

Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
BADANIA NAD PRZYDATNOŚCIĄ
NOWYCH ZAPRAW NASIENNYCH W ZWALCZANIU
JESIENNYCH SZKODNIKÓW RZEPAKU OZIMEGO
MAREK MRÓWCZYŃSKI 1 , HENRYK WACHOWIAK 1 , HENRYK CICHY 2 ,
GRZEGORZ BUDZIANOWSKI 2 , HENRYK WOŚ 3
1
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy
Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań
dyrektor@iorpib.poznan.pl
2
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o., Oddział Małyszyn
Główna 20, 99-307 Strzelce
3 Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o., Oddział Borowo
Główna 20, 99-307 Strzelce
I. WSTĘP
W okresie jesiennej wegetacji rzepak ozimy narażony jest na uszkodzenia spowodowane
przez wiele szkodników. Żerowanie szkodników jesiennych sprawia, że rośliny
są osłabione i nieprawidłowo wykształcone, a tym samym bardziej wrażliwe na niekorzystne
warunki klimatyczne zimą i wczesną wiosną (Mrówczyński 2003; Mrówczyński
i wsp. 2005; Mrówczyński i Pruszyński 2008).
Celem badania było określenie biologicznej skuteczności działania zapraw nasiennych
przeciwko jesiennym szkodnikom takim, jak: chowacz galasówek (Ceutorhynchus
pleurostigma Marsh.), miniarka kapuścianka (Phytomyza rufipes Meig.), pchełki ziemne
(Phyllotreta spp.) oraz śmietka kapuściana (Phorbia brassicae Bche.).
II. MATERIAŁ I METODY
Badania prowadzono w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Przybrodzie oraz
w Stacjach Hodowli Roślin Strzelce Oddział Borowo i Małyszyn.
Doświadczenia wykonano w sezonach wegetacyjnych 2007/2008 oraz 2008/2009 na
rzepaku ozimym odmiany Bazyl. W okresie jesiennej wegetacji analizowano uszkodzenia
roślin rzepaku ozimego. Oceniano uszkodzenia korzeni rzepaku przez chowacza galasówka
i śmietkę kapuścianą oraz uszkodzenia liści przez pchełki ziemne i miniarkę kapuściankę.
Analizy uszkodzeń powodowane przez jesienne szkodniki prowadzono na 25 roślinach
w 4 powtórzeniach. Średni procent skuteczności wyliczono według wzoru Abbotta.
W prowadzonych badaniach zastosowano następujące zaprawy nasienne: Brasikol C
250 FS (imidachlopryd + cypermetryna) w dawkach 10 ml/kg nasion i 15 ml/kg nasion,
Chinook 200 FS (imidachlopryd + beta-cyflutryna) w dawce 20 ml/kg nasion oraz Cru-

192
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
iser OSR 322 FS (tiametoksan + metalaksyl-M + tiametoksam) w dawce 11,25 ml/kg
nasion rzepaku ozimego.
III. WYNIKI I DYSKUSJA
Wszystkie zastosowane zaprawy nasienne skutecznie chroniły rośliny rzepaku ozimego
odmiany Bazyl podczas jesiennej wegetacji w latach badań we wszystkich miejscowościach,
gdzie prowadzono doświadczenia (rys. 1–4).
Rys. 1. Skuteczność zapraw nasiennych w zwalczaniu chowacza galasówka
Fig. 1. Efficacy of seed dressing products in controlling of cabbage gall weevil
Rys. 2. Skuteczność zapraw nasiennych w zwalczaniu miniarki kapuścianki
Fig. 2. Efficacy of seed dressing products in controlling of cabbage leaf miner

Badania nad przydatnością nowych zapraw nasiennych 193
Rys. 3. Skuteczność zapraw nasiennych w zwalczaniu pchełek ziemnych
Fig. 3. Efficacy of seed dressing products in controlling of flea beetles
Rys. 4. Skuteczność zapraw nasiennych w zwalczaniu śmietki kapuścianej
Fig. 4. Efficacy of seed dressing products in controlling of cabbage rootfly
Na plantacjach, gdzie zastosowano zaprawy nasienne nie zaobserwowano fitotoksycznego
oddziaływania na młode rośliny rzepaku ozimego odmiany Bazyl. Rzepak
ozimy był w dobrej kondycji przed zimowaniem.
Podobne wyniki badań nad zastosowaniem zapraw nasiennych do ochrony rzepaku
ozimego przeciwko pchełce rzepakowej uzyskali w latach 70. XX wieku Ciesielski
i Witkowska (1980a, b). W latach 80. Witkowski i wsp. (1986, 1987) wykazali wysoką
skuteczność zapraw nasiennych w zwalczaniu pchełek ziemnych, pchełki rzepakowej
i chowacza galasówka. Również podczas badań przeprowadzonych w 6 miejscowoś-

194
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (1) 2011
ciach 2000 roku wykazano wysoką skuteczność zapraw nasiennych stosowanych do
ochrony rzepaku ozimego i jarego (Mrówczyński 2001).
Wszystkie badane zaprawy nasienne niezależnie od miejscowości, gdzie prowadzono
obserwacje oraz zwalczanego szkodnika wykazały bardzo dobrą skuteczność działania.
IV. WNIOSKI
1. Badane zaprawy nasienne skutecznie zwalczały jesienne szkodniki w początkowym
okresie wegetacji rzepaku ozimego.
2. Podczas prowadzenia badań nie stwierdzono negatywnego wpływu badanych zapraw
nasiennych na rośliny rzepaku ozimego.
V. LITERATURA
Ciesielski F., Witkowska D. 1980a. Badania nad skutecznością działania zaprawy nasiennej
Oftanol T przeciwko pchełce rzepakowej (Psylliodes chrysocephala L.). Prace Nauk. Inst.
Ochr. Roślin 21 (1): 105–114.
Ciesielski F., Witkowska D. 1980b. Badania nad skutecznością działania zaprawy nasiennej
Oftanol T przeciwko pchełce rzepakowej (Psylliodes chrysocephala L.). Biul. Inf. Pestycydy
1/2: 69–73.
Mrówczyński M., Wachowiak H., Muśnicki Cz., Jodłowski M. 2001. Skuteczność zapraw nasiennych
w ochronie rzepaku ozimego przed szkodnikami. Prog. Plant Protection/Post. Ochr.
Roślin 40 (2): 905–908.
Mrówczyński M. 2003. Studium nad Doskonaleniem Ochrony Rzepaku Ozimego przed Szkodnikami.
Rozpr. Nauk. Inst. Ochr. Roślin 10, 66 ss.
Mrówczyński M., Wachowiak H., Muśnicki Cz., Jodłowski M., Heimann S. 2005. Uszkadzanie
Odmian Rzepaku Ozimego przez Szkodniki. Inst. Ochr. Roślin, Poznań, 64 ss.
Mrówczyński M., Pruszyński S. (red.) 2008. Integrowana Produkcja Rzepaku Ozimego i Jarego.
Inst. Ochr. Roślin, Poznań, 106 ss.
Witkowski W., Ciesielski F., Mrówczyński M., Urban M. 1986. Skuteczność działania zaprawy
Furadan 35 ST przeciwko szkodnikom rzepaku ozimego. Wyniki badań nad rzepakiem ozimym
rok 1985. IHAR, Radzików: 294–306.
Witkowski W., Ciesielski F., Mrówczyński M., Urban M. 1987. Ocena skuteczności działania
nowych zapraw nasiennych przeciwko szkodnikom rzepaku ozimego w latach 1981–1986.
Materiały 27. Sesji Nauk. Inst. Ochr. Roślin, cz. 1: 81–102.
MAREK MRÓWCZYŃSKI, HENRYK WACHOWIAK, HENRYK CICHY,
GRZEGORZ BUDZIANOWSKI, HENRYK WOŚ
STUDIES ON USEFULNESS OF SOME SEED
TREATMENT PRODUCTS IN CONTROLLING AUTUMN PESTS
OF WINTER OILSEED RAPE
SUMMARY
In the period of autumn vegetation, winter oilseed rape is exposed to damage caused by
a great number of pest species. As a result of autumn pest feeding, oilseed rape plants become

Badania nad przydatnością nowych zapraw nasiennych 195
weakened and show symptoms of abnormal development, and they are also more susceptible to
unfavourable climatic conditions in winter and early spring.
Most effective and cheapest way of pest controlling in early developmental stages of winter
oilseed rape plants is pre-sowing seed dressing. Effectiveness of seed dressing products depends
on such factors as: applied product range, accurate coverage of seeds, agrometeorological conditions,
intensity of pest occurrence and dynamics of plant development.
The aim of the studies was to evaluate the efficacy of seed dressing products against winter
oilseed rape pests. Field experiments were carried out at the Agricultural Experimental Station –
Przybroda and two Plant Breeding Stations: Borowo and Małyszyn.
The results of performed studies revealed a high efficacy of all tested preparations against autumn
pests of winter oilseed rape crops.
Key words: winter oilseed rape, autumn pests, seed dressing products