Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II
02.10.2014 • Views
Share Embed Flag

Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

Vita Academica 1(71) - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
upjp2.edu.pl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

<strong>Vita</strong> <strong>Academica</strong><br />

nr 1 (<strong>71</strong>) 2013<br />

styczeń – luty<br />

Biuletyn informacyjny <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie ISSN 1842-2244<br />

Promocje akademickie

ISSN 1899-4512 ISSN 1899-4512<br />

k s s n<br />

Krakowski Semestralnik Studentów Niepełnosprawnych<br />

Co dalej z dotacją?<br />

Koniec programu<br />

PITAGORAS 2007<br />

Londyn 2012<br />

na żywo<br />

Student –<br />

najlepsza<br />

inwestycja<br />

Duża dawka<br />

sportu i sztuki<br />

Super Lodołamacz<br />

2(8/2012)<br />

KONWENCJA O PRAWACH OSÓB<br />

NIEPEŁNOSPRAWNYCH<br />

Drodzy Czytelnicy,<br />

Już jest ósmy numer „Krakowskiego Semestralnika Studentów Niepełnosprawnych”<br />

(KSSN), czyli gazety kierowanej do studentów, zwłaszcza niepełnosprawnych, ale<br />

również do pracowników uczelni oraz uczniów i nauczycieli szkół średnich. Gazetę<br />

tworzą przede wszystkim studenci przy współpracy Biur ds. ON, Pełnomocników Rektorów<br />

ds. ON oraz Zrzeszeń Studentów Niepełnosprawnych ich uczelni. W numerze<br />

przeczytacie m.in. o tym, jakie wyzwania stawia przed nami ratyfikowana Konwencja<br />

o prawach osób niepełnosprawnych, dlaczego student to najlepsza inwestycja<br />

i jakie będą dalsze losy dotacji MNiSW oraz jej wpływ na warunki studiowania<br />

osób z niepełnosprawnościami. Oprócz tego piszemy o tym, który kraj oprócz Polski<br />

i dlaczego nie transmitował w TV paraolimpiady w Londynie. Dowiecie się również,<br />

jak ważny dla osób nie(do)słyszących był zakończony niedawno program Pitagoras<br />

2007. Nie brak też solidnej dawki sportu, rekreacji oraz kultury i sztuki, a także relacji<br />

i zapowiedzi spotkań, konferencji, imprez dla studentów niepełnosprawnych oraz<br />

wielu użytecznych informacji (np. o ulgach komunikacyjnych). Wersja drukowana<br />

gazety jest dostępna za darmo w Biurach ds. ON i Zrzeszeniach uczelni należących<br />

do redakcji. Istnieje możliwość wydruku w alfabecie Braille’a – wystarczy kontakt z redakcją.<br />

Dostępna jest również wersja elektroniczna i tekstowa (na płytach DVD oraz<br />

na stronie internetowej www.kssn.pl), umożliwiająca przeczytanie gazety także przez<br />

osoby niewidome.<br />

Gorąco zachęcamy do czytania!<br />

UWAGA! Strona internetowa www.kssn.pl w NOWEJ ODSŁONIE GRAFICZNEJ!<br />

KLIKNIJ, PRZECZYTAJ, NAPISZ!<br />

Z pozdrowieniami od całej redakcji KSSN!<br />

W numerze<br />

z życia uczelni<br />

Wydarzyło się ..................................................... 3<br />

Homilia wygłoszona na promocjach akademickich. ..................... 5<br />

Promocje akademickie .............................................. 7<br />

Przekazanie księgozbioru Turowicza Bibliotece UPJP<strong>II</strong> .................. 9<br />

Laudacja z okazji wręczenia Lauru<br />

Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 2012 prof. Waleremu Pisarkowi .... 10<br />

konferencje<br />

Międzynarodowa konferencja historyczna we Lwowie ................... 11<br />

Ks. Szczepan Szydelski. Uczony, duszpasterz, działacz społeczny .......... 13<br />

Drogi Wiary ....................................................... 15<br />

Wolność wiary a posłuszeństwo prawu ................................ 18<br />

Umarłych pogrzebać... .............................................. 19<br />

Koniec świata... i co dalej? ........................................... 21<br />

Ekumenizm – zagrożenie czy konsekwencja wiary? ..................... 21<br />

Kontrowersje nowoczesnej biomedycyny a fakty biologiczne ............. 22<br />

Kontakty naukowe na Bliskim i Dalekim Wschodzie .................... 23<br />

Enjoy Life. Towards a Deep Concept of Human Joy ..................... 24<br />

nie tylko nauka<br />

Wyjazd studyjny do Brukseli ......................................... 26<br />

Cztery głosy, cztery dni, cztery koncerty .............................. 27<br />

Na synodzie doświadczyłam ogromnej jedności ........................ 28<br />

Pokaz filmu The Human Experience ................................... 30<br />

Prezentacja – Wydawnictwo Naukowe ................................ 34<br />

studenci<br />

Spotkanie z Katarzyną Łaniewską. .................................... 31<br />

Relacja ze spotkania z Maciejem Orłosiem ............................. 32<br />

X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd Doktorantów ..................................... 32<br />

Filozoficzny esej o prozaicznym życiu ................................. 33<br />

Studenci DiKS na krakowskim Kazimierzu. ............................ 35<br />

<strong>Vita</strong> <strong>Academica</strong><br />

Biuletyn Informacyjny<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong><br />

w Krakowie<br />

Redakcja<br />

31-002 Kraków, ul. Kanonicza 9<br />

tel./faks 12 370 86 06<br />

e-mail: rzecznik@upjp2.edu.pl<br />

Redaktor prowadząca<br />

Monika Wiertek<br />

Opracowanie graficzne<br />

Marta Jaszczuk<br />

Zdjęcia na okładce<br />

Sebastian Wojnowski<br />

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych<br />

oraz zastrzega sobie prawo do skrótów<br />

i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku.<br />

Numer zamknięto 14 stycznia 2012 roku.<br />

Nakład 1000 egz.<br />

Wydawca<br />

<strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong> <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie<br />

Wydawnictwo Naukowe<br />

recenzje ........................................................ 36

Wydarzyło się<br />

• 14 listopada 2012 roku odbyła się sesja naukowa<br />

Ekumenizm – zagrożenie lub konsekwencja wiary?,<br />

zorganizowana przez Międzywydziałowy Instytut<br />

Ekumenii i Dialogu.<br />

• 14 listopada 2012 roku Instytut Prawa Kanonicznego<br />

zorganizował sympozjum Wolność wiary a posłuszeństwo<br />

prawu.<br />

• 15−16 listopada 2012 roku Katedra Historii Europy<br />

Środkowo-Wschodniej zorganizowała konferencję<br />

Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej<br />

w obliczu dwóch totalitaryzmów.<br />

• 16 listopada 2012 roku w Łodzi odbyła się konferencja<br />

Oblicza Bożego miłosierdzia, współorganizowana<br />

przez Instytut Duchowości.<br />

• 17 listopada 2012 roku odbył się koncert Psalmodii<br />

oraz Chóru i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii<br />

Częstochowskiej z okazji 85. rocznicy urodzin<br />

kompozytora Juliusza Łuciuka.<br />

• 19 listopada 2012 roku w kolegiacie św. Anny była<br />

sprawowana msza św. za zmarłych pracowników<br />

nauki uczelni krakowskich.<br />

• 19 listopada 2012 roku Radio Bonus zorganizowało<br />

spotkanie z Marcinem Wroną w ramach cyklu Podsłuchaj<br />

mistrza. Radio Bonus zaprasza na…<br />

• 14-15 listopada 2012 roku odbyło się sympozjum<br />

Drogi wiary zorganizowane przez Wyższe Seminarium<br />

Duchowne Archidiecezji Krakowskiej i Katedrę<br />

Sakramentologii UPJP<strong>II</strong>.<br />

• 19−20 listopada 2012 roku w Ljubljanie odbyła się<br />

konferencja Enjoy life. Towards a Deep Concept of<br />

Human Joy, zorganizowana przez Katedrę Teologii<br />

Duchowości Wydziału Teologicznego oraz <strong>Uniwersytet</strong><br />

w Ljubljanie.<br />

• 21 listopada 2012 roku prof. dr Noel Sheth SJ z Jnana-Deepa<br />

Vidyapeeth (Pontifical Institute of Philosophy<br />

and Religion) z Pune w Indiach na zaproszenie<br />

Wydziału Teologicznego wygłosił wykłady gościnne.<br />

• 22−23 listopada 2012 roku w Częstochowie odbyła<br />

się druga część konferencji Koniec świata… i co<br />

dalej?, zorganizowanej przez UPJP<strong>II</strong> oraz Akademię<br />

<strong>Jana</strong> Długosza w Częstochowie.<br />

• 15 listopada 2012 roku prof. dr hab. Lucjan Kocik<br />

– pracownik Instytutu Nauk o Rodzinie wygłosił<br />

wykład otwarty Małżeństwo i rodzina w cieniu<br />

ponowoczesnej Wieży Babel.<br />

• 15 listopada 2012 roku odbyła się <strong>II</strong> część VI Międzynarodowej<br />

Konferencji Etyki Mediów Wartości<br />

w mediach – wartość mediów, zorganizowanej przez<br />

Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej.<br />

• 15−27 listopada 2012 odbywały się V<strong>II</strong> Dni Muzyki<br />

Kościelnej, współorganizowane przez Międzyuczelniany<br />

Instytut Muzyki Kościelnej.<br />

• 15−16 listopada 2012 roku w Krakowie odbyła się<br />

pierwsza część konferencji Koniec świata… i co dalej?,<br />

zorganizowanej przez UPJP<strong>II</strong> oraz Akademię<br />

<strong>Jana</strong> Długosza w Częstochowie.<br />

• 22 listopada 2012 roku odbył się koncert Psalmodii promujący<br />

nową płytę z utworami Stanisława Moniuszki.<br />

• 23 listopada 2012 roku odbyła się konferencja Ziemiaństwo<br />

polskie na rzecz Ojczyzny i Kościoła, zorganizowana<br />

przez UPJP<strong>II</strong>, Oddział Instytutu Pamięci<br />

Narodowej w Krakowie oraz Polskie Towarzystwo<br />

Ziemiańskie Oddział w Krakowie.<br />

• 24 listopada 2012 w Wyższym Seminarium Duchownym<br />

Archidiecezji Krakowskiej odbyła się akcja<br />

krwiodawstwa zorganizowana przez Kleryckie<br />

Koło Caritas.<br />

• 26 listopada 2012 roku Katedra Teologii Pastoralnej<br />

Szczegółowej Wydziału Teologicznego oraz Katedra<br />

Bioetyki Wydziału Filozoficznego zorganizowały<br />

konferencję Umarłych pogrzebać… Pogrzeb dziecka<br />

poronionego źródłem chrześcijańskiej nadziei.

z życia uczelni<br />

• 29 listopada 2012 roku Biuro Informacji i Promocji<br />

zorganizowało pokaz filmu The Human Experience<br />

wraz ze spotkaniem online z jego twórcami.<br />

• 29 listopada 2012 roku Radio Bonus zorganizowało<br />

spotkanie z Maciejem Orłosiem w ramach cyklu<br />

Podsłuchaj mistrza. Radio Bonus zaprasza na…<br />

• 29 listopada 2012 roku odbył się koncert Krakowskiego<br />

Chóru Męskiego wraz z Chórem <strong>Uniwersytet</strong>u Rolniczego<br />

w Krakowie Z głębokości wołam do Ciebie, Panie… .<br />

• 1−2 grudnia 2012 roku Wydział Filozoficzny, Koło<br />

Naukowe Studentów Filozofii oraz Kolegium Teologiczno-Filozoficzne<br />

Polskiej Prowincji Dominikanów<br />

w Polsce zorganizowali V Ogólnopolską Konferencję<br />

Studium przypadku. Wokół myśli Michała Hellera.<br />

• 6−8 grudnia 2012 roku odbył się V<strong>II</strong> Festiwal Filmu<br />

Filozoficznego, współorganizowany przez Wydział<br />

Filozoficzny.<br />

• 6−7 grudnia 2012 roku Instytut Historii Sztuki i Kultury<br />

zorganizował konferencję Między symbolem a alegorią.<br />

• 7−9 grudnia 2012 roku w Krakowie miał miejsce<br />

X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd Doktorantów, w którym wzięli<br />

udział także przedstawiciele UPJP<strong>II</strong>.<br />

• 18 grudnia 2012 roku<br />

prof. dr hab. Walery Pisarek<br />

– pracownik Wydziału<br />

Nauk Społecznych otrzymał<br />

Laur Stowarzyszenia<br />

Dziennikarzy Polskich.<br />

• 20 grudnia 2012 roku odbyło<br />

się pierwsze spotkanie<br />

z cyklu Ich Areopag wiary,<br />

organizowane przez Wyższe<br />

Seminarium Duchowne Archidiecezji<br />

Krakowskiej, Instytut<br />

Dziennikarstwa i Komunikacji<br />

Społecznej Wydziału<br />

Nauk Społecznych<br />

oraz Fundację im. św. Królowej<br />

Jadwigi dla UPJP<strong>II</strong>.<br />

Gościem była Katarzyna Łaniewska.<br />

• 20 grudnia 2012 roku chór<br />

Psalmodia wziął udział<br />

w charytatywnym koncercie zorganizowanym przez<br />

Fundację Mam marzenie w Klubie Lizard King.<br />

• 20 grudnia 2012 roku odbyło się spotkanie opłatkowe<br />

pracowników uczelni.<br />

• 10 grudnia 2012 roku odbyło się uroczyste przekazanie<br />

księgozbioru Jerzego Turowicza naszej Bibliotece.<br />

4<br />

• 12 grudnia 2012 roku Koło Naukowe Studentów Filozofii<br />

zorganizowało spotkanie Oczywistość w naukach<br />

metafizycznych.<br />

• 12 grudnia 2012 roku prof. dr hab. Włodzimierz<br />

Korohoda (UJ) w trakcie seminarium Wydziału Filozoficznego<br />

wygłosił wykład Kontrowersje nowoczesnej<br />

medycyny a fakty biologiczne.<br />

• 16−19 grudnia 2012 roku odbyły się rekolekcje<br />

adwentowe dla studentów Z narodzeniem Jezusa<br />

Chrystusa było tak…, zorganizowane przez Duszpasterstwo<br />

Akademickie PATMOS.<br />

• 5 stycznia 2013 roku w Piekarach miał miejsce Turniej<br />

Piłki Halowej im. <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong>.<br />

• 10 stycznia 2013 roku odbyło się spotkanie z dziennikarzem<br />

Krzysztofem Ziemcem w ramach cyklu<br />

Ich Areopag wiary.<br />

• 11 stycznia 2013 roku w katedrze na Wawelu odbyły<br />

się uroczyste promocje akademickie.<br />

Z radością informujemy, że dr hab. Wiesław Delimat, prof. UPJP<strong>II</strong> – zastępca<br />

dyrektora Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej został<br />

wybrany prezesem Polskiej Federacji Caecilianum na kadencję 2012−2016.<br />

Federacja Caecilianum działa w Polsce od roku 1999 i jest jedną z dwu federacji<br />

zrzeszających chóry kościelnej całego kraju. Wybór dr. hab. Wiesława<br />

Delimat, prof. UPJP<strong>II</strong> na jej prezesa jest dowodem najwyższego uznania<br />

i docenienia jego osiągnięć zawodowych. Serdecznie gratulujemy!

Homilia wygłoszona przez ks. dr. hab. Wojciecha Zyzaka,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong> – dziekana Wydziału Teologicznego<br />

w trakcie promocji akademickich<br />

Eminencjo, Księże Kardynale, Ekscelencje, Magnificencje,<br />

Profesorowie, Pracownicy, Absolwenci i Studenci naszej<br />

Uczelni, drodzy Goście!<br />

Dzisiejsza Ewangelia (Łk 5, 12-16) ukazuje nam Chrystusa,<br />

zarówno zajętego nauczaniem i uzdrawianiem tłumów,<br />

jak i usuwającego się na miejsce pustynne, by się modlić.<br />

Co prawda św. Łukasz w swojej Ewangelii wspomina<br />

o modlitwie na pustyni po raz pierwszy w przeczytanym<br />

fragmencie, jednak znawcy Biblii podkreślają, że posługuje<br />

się czasem imperfectum, który wskazuje na stały zwyczaj.<br />

Tym samym przykład Jezusa pokazuje, jak bardzo ważna<br />

jest w życiu równowaga pomiędzy intensywną działalnością<br />

a modlitwą. Bł. Jan Paweł <strong>II</strong> odnosząc się do czytanego<br />

dzisiaj fragmentu Ewangelii, podczas jednej z katechez<br />

środowych z 1 grudnia 1993 roku, stwierdził: „Niewątpliwie,<br />

kiedy staramy się działać zgodnie z wolą Bożą, czynimy<br />

rzeczy miłe Panu i jest to już forma modlitwy. Tak<br />

więc nawet najprostsze czyny stają się wyrazem czci oddawanej<br />

Bogu i są Mu miłe. Jest jednak również prawdą, że to<br />

nie wystarcza: potrzebne są specjalne momenty przeznaczone<br />

wyłącznie na modlitwę, zgodnie z przykładem pozostawionym<br />

przez Jezusa, który nawet w okresie najbardziej<br />

intensywnej działalności mesjańskiej znajdował czas<br />

na modlitwę (por. Łk 5, 16)”. Stanowi to dla nas przestrogę<br />

przed takim zaangażowaniem w „żniwo Pana”, w którym<br />

nie starcza nam czasu dla „Pana żniwa”.<br />

Szczególnym wzorem harmonijnego połączenia życia<br />

aktywnego i modlitwy pozostaje dla nas święta królowa<br />

Jadwiga. Świadczy o tym gotycki motyw dwóch złączonych<br />

liter „MM”, zarówno w Psałterzu floriańskim, którym się<br />

posługiwała, jak i na polichromiach jej komnat. Historycy<br />

sztuki interpretują te dwie litery jako wyraźne nawiązanie<br />

do zapracowanej Marty i rozmodlonej Marii. Potwierdza<br />

to fragment przedmowy z dedykowanego królowej traktatu<br />

O życiu kontemplacyjnym i czynnym autorstwa dominikanina<br />

Henryka Bitterfelda: „Nie można [...] postawy kontemplacyjnej<br />

oddzielić od aktywnej, ponieważ są to dwie<br />

siostry: Marta działająca i Maria uprawiająca kontemplację.<br />

[...] Pochwalam królową odwiedzającą ubogich, wspierającą<br />

nieszczęśliwych, wyzwalającą uciśnionych, kierującą sługami,<br />

zajętą każdą pojedynczą sprawą, lecz nie mniej pochwalam<br />

królową błagającą w modlitwach Boga”. Rzeczywiście,<br />

wiele było wymiarów aktywności świętej królowej.<br />

Jej zaangażowanie streszczają słowa Stanisława ze Skarbimierza<br />

wypowiedziane w dniu jej pogrzebu, 19 lipca 1399<br />

roku: „Widzieliśmy bowiem, że była matką duchownych,<br />

dobrodziejką wdów, pocieszycielką sierot, tarczą ubogich,<br />

ucieczką pokrzywdzonych, orędowniczką odsuniętych<br />

sprzed oblicza naszego króla”. Dla nas najważniejszym wymiarem<br />

tej aktywności są starania o erygowanie Wydziału<br />

Teologicznego. Jednocześnie wielkie dzieła były w jej życiu<br />

połączone z głęboką modlitwą, z udziałem we mszy świętej,<br />

z medytacją Pisma Świętego i lekturą doktorów Kościoła.<br />

Znamienne jest, że – jak podaje tradycja – święta podejmowała<br />

najważniejsze decyzje swego życia u stóp Chrystusa<br />

ukrzyżowanego tu, w katedrze wawelskiej. Właśnie<br />

w czasie modlitwy Ukrzyżowany miał jej powiedzieć: Fac<br />

quod vides! („Czyń, co widzisz”), zachęcając do naśladowania<br />

Go w miłości do ludzi i do łączenia czynów z kontemplacją<br />

Boga. Święta Jadwiga jest dla nas przykładem dziecka<br />

Bożego, które, jak mawiał święty Franciszek Salezy, jedną<br />

ręką trzyma się dłoni Ojca, a drugą zbiera owoce. Pokazuje<br />

jednocześnie, jak bardzo miłość nadaje kształt i jedność<br />

świętemu życiu. Dla niej akcja i kontemplacja, praca i modlitwa<br />

były dwoma momentami tej samej miłości. Święta<br />

królowa ukazywała przez to najgłębszy sens wiary, na którą<br />

składa się poznanie, miłość i czyn.<br />

Jakie przesłanie płynie dla naszej uniwersyteckiej<br />

wspólnoty z tego wymiaru duchowości świętej? Przede<br />

wszystkim nasza praca, nasz wysiłek badacza, nauczyciela,<br />

pracownika czy studenta, może, stając się funkcją miłości,<br />

stanowić formę wielbienia Boga. Święta Teresa Benedykta<br />

od Krzyża (Edyta Stein) wyraziła tę prawdę w 1928 roku<br />

w jednym z listów do siostry Kaliksty Kopf takimi słowami:<br />

„To, że naukę można traktować jako służbę Bożą, zrozumiałam<br />

dopiero przy św. Tomaszu […]. I tylko dlatego zdecydowałam<br />

się z całą powagą podjąć na nowo pracę naukową.<br />

Bezpośrednio przed i jeszcze długo po moim nawróceniu<br />

myślałam, że prowadzić życie religijne oznacza porzucić<br />

wszystko, co ziemskie, i żyć tylko myślami o rzeczach<br />

Bożych. Stopniowo jednak zrozumiałam, że na tym świecie<br />

żąda się od nas czegoś innego; nawet wiodąc życie kontemplacyjne,<br />

nie wolno zrywać kontaktu ze światem. Sądzę<br />

nawet, że im głębiej ktoś zanurzył się w Bogu, tym więcej,<br />

w tym samym duchu, musi «wyjść z siebie», tj. wchodzić<br />

w świat, by mu nieść życie Boże”. (E. Stein, Autoportret z listów<br />

1916−1933, Kraków 2003, s. 125n). Widzimy tu zachętę<br />

do uprawiania nauki jako „wypełniania spraw Marty”<br />

z „duchem Marii”. Podobnie Instrukcja o powołaniu teologa<br />

w Kościele Donum veritatis mówi: „Ponieważ przedmiotem<br />

teologii jest Prawda, żywy Bóg i Jego objawiający się<br />

z życia uczelni<br />

5

z życia uczelni<br />

6<br />

w Jezusie Chrystusie plan zbawienia, teolog – z racji swojego<br />

powołania – musi żyć intensywną wiarą i zawsze łączyć<br />

badania naukowe z modlitwą”. To, co dotyczy teologa, odnosi<br />

się również do wszystkich innych członków uniwersytetu<br />

kościelnego, o których Sapientia Christiana mówi, że<br />

winni dawać świadectwo swej wiary wobec świata i podejmować<br />

zadania ewangelizacyjne (nr 3).<br />

Z powyższych słów wynikają dla nas konkretne wnioski.<br />

Przede wszystkim konieczność żywej więzi z Bogiem.<br />

Papież Benedykt XVI podczas spotkania ze swoimi byłymi<br />

studentami zgromadzonymi w Castel Gandolfo 2 września<br />

2012 roku przypomniał, że „to prawda nas posiada, jest<br />

czymś żywym! Nie my jesteśmy jej posiadaczami, ale jesteśmy<br />

przez nią pochwyceni”. Dlatego nikt nie może powiedzieć:<br />

„posiadam prawdę”, gdyż przeciwnie, to prawda<br />

posiada człowieka. „I tylko kiedy pozwalamy, by ona nami<br />

kierowała i poruszała, trwamy w niej”. Zatem musimy<br />

się na nowo nauczyć tego „nieposiadania prawdy”. Stąd<br />

wezwanie papieża, aby wystrzegać się takiego „intelektualizowania<br />

wiary i teologii”, które nie pozwala, by słowo wywierało<br />

konkretny wpływ na życie wierzącego. To pierwsze<br />

wymaganie, w którym niejako bardziej dochodzi do głosu<br />

Maria, jest nieodłączne od drugiego, które ma oblicze<br />

Marty. Chodzi o kompetencję i skuteczność jako wymagania<br />

jakości służby Bogu. Jak mawiał Étienne Gilson, nic<br />

nie zmusza chrześcijanina do zajmowania się nauką czy<br />

sztuką, bo istnieją inne sposoby służenia Bogu, ale jeśli<br />

wybiera taki sposób, to staranie się o bycie dobrym naukowcem<br />

i artystą jest nieodzowne, by być również dobrym<br />

sługą Boga. Pozostaje jeszcze kwestia stylu naszej posługi<br />

w świecie. Myślę, że w okresie, gdy świętujemy Rok<br />

Wiary, związany z pięćdziesiątą rocznicą Soboru Watykańskiego<br />

<strong>II</strong>, warto przypomnieć uwagi, jakie 21 października<br />

1964 roku arcybiskup Karol Wojtyła w imieniu Episkopatu<br />

Polski wyraził na Soborze na temat Kościoła w świecie<br />

współczesnym: „W schemacie X<strong>II</strong>I należałoby przemawiać<br />

w taki sposób, aby świat zobaczył, że nie tylko pouczamy<br />

go w sposób autorytatywny, ale równocześnie poszukujemy<br />

z nim prawdziwych i sprawiedliwych rozwiązań trudnych<br />

problemów życia ludzkiego. Problem nie polega bowiem na<br />

tym, aby ukazać prawdę dobrze nam już znaną, lecz idzie<br />

o to, w jaki sposób odnajdzie ją i przyswoi sobie świat”. Karol<br />

Wojtyła proponował metodę „heurystyczną”, pozwalającą<br />

uczniowi na odnajdywanie prawdy jakby w sobie samym.<br />

„Taka metoda nauczania odpowiada naszemu schematowi.<br />

Z jednej strony wyklucza ona wszystko, co zdradza mental-<br />

ność, że tak powiem «kościelną», a są to skargi na zło świata<br />

[...], pochopne «przywłaszczanie» przez Kościół każdego<br />

dobra istniejącego w świecie [...] czy też werbalne wyrazy<br />

łaskawości wobec świata. To wszystko zaś niejako a priori<br />

staje się przeszkodą w dialogu ze światem. [...] Z drugiej zaś<br />

strony metoda nauczania, którą nazywamy «heurystyczną»,<br />

wymaga, aby rozum tych, do których przemawiamy,<br />

był uległy wobec siły argumentów. Chodzi o argumenty<br />

całkowicie jasne i proste, którym zdrowy rozum przyznaje<br />

rację bez trudu. [...] Krótko mówiąc, argumentacja powinna<br />

być rozumowa, skoro rozmawiamy również z niewierzącymi.<br />

Może być także teologiczna, wszyscy bowiem<br />

dobrze wiedzą, że przez ten schemat przemawia Kościół”.<br />

(R. Skrzypczak, Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim <strong>II</strong>.<br />

Zbiór wystąpień, Warszawa 2011, s. 286n). Czyż nie jest to<br />

wciąż aktualny program dla nas wszystkich? Nie tylko pouczanie<br />

w sposób autorytatywny, ale poszukiwanie prawdziwych<br />

i sprawiedliwych rozwiązań trudnych problemów<br />

życia ludzkiego, troska o odpowiednią metodę przekazu i o<br />

dialog ze światem, siła argumentu bardziej niż argument<br />

siły, argumentacja zarówno rozumowa, jak i teologiczna.<br />

Czyż nie jest to jednocześnie styl nowej ewangelizacji?

Promocje akademickie<br />

na Uniwersytecie <strong>Papieski</strong>m <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie<br />

W dniu 11 stycznia 2013 roku o godz. 9.30 Jego Eminencja kard. Stanisław Dziwisz, Wielki Kanclerz UPJP<strong>II</strong> przewodniczył<br />

mszy świętej dziękczynnej z okazji 616. rocznicy ufundowania Wydziału Teologicznego w Akademii Krakowskiej,<br />

która odprawiona została w katedrze na Wawelu. Homilię wygłosił ks. dr hab. Wojciech Zyzak, prof. UPJP<strong>II</strong> – dziekan Wydziału<br />

Teologicznego. Po Eucharystii odbyło się uroczyste wręczenie dyplomów doktora i doktora habilitowanego.<br />

z życia uczelni<br />

Z Wydziału Teologicznego<br />

dyplom doktora otrzymali:<br />

ks. dr Michał Borda<br />

Temat: Biblijna koncepcja powołania<br />

w katechezie ponadgimnazjalnej i jej recepcja<br />

przez uczniów (na podstawie badań<br />

maturzystów w liceach ogólnokształcących<br />

diecezji sosnowieckiej). Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Janusz Mastalski.<br />

ks. dr Dariusz Grelecki<br />

Temat: Doskonałość chrześcijańska w nauczaniu<br />

pasterskim biskupa i arcybiskupa<br />

Stanisława Szymeckiego. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

dr Jarosław Kawa<br />

Temat: Bóg i człowiek w nauczaniu kaznodziei<br />

królewskiego Sebastiana Fabiana<br />

Lachowskiego (1731–1794). Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

ks. dr Stefan Klajman<br />

Temat: Wizja Kościoła w nauczaniu arcybiskupów<br />

Józefa Bilczewskiego i Józefa Teodorowicza.<br />

Studium porównawcze. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

dr Grzegorz Kwaśniewski<br />

Temat: Teologiczne i społeczne aspekty polityki<br />

w nauczaniu <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong>. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Andrzej Zwoliński.<br />

dr Magdalena Marzec<br />

Temat: Apokalipsa św. <strong>Jana</strong> wobec kultu<br />

imperialnego. Promotor: ks. dr hab.<br />

Roman Bogacz.<br />

dr Marek Micherdziński<br />

Temat: Idea zbawienia w Koranie. Studium<br />

lingwistyczno-teologiczne. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Łukasz Kamykowski.<br />

dr Maria Miduch<br />

Temat: Apokaliptyka żydowska wobec<br />

zburzenia świątyni w Jerozolimie. Koncepcja<br />

eschatologii w żydowskich apokalipsach<br />

(70–132 po Chr.). Promotor: ks.<br />

prof. dr hab. Roman Pindel.<br />

ks. dr Paweł Mielecki<br />

Temat: Biskup sługą uświęcania według<br />

Soboru Watykańskiego <strong>II</strong> i posoborowych<br />

dokumentów kościelnych. Studium<br />

teologiczno-prawne. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Jan Maciej Dyduch.<br />

o. dr Krzysztof Niewiadomski OFMCap<br />

Temat: Rola komunikacji niewerbalnej<br />

w budowaniu relacji międzyosobowych.<br />

Aspekt teologicznomoralny. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Jan Orzeszyna.<br />

ks. dr Zbigniew Skóra CR<br />

Temat: Zmartwychwstańcy w nurcie<br />

ruchu liturgicznego w latach 1836–<br />

1891. Promotor: ks. prof. dr hab. Stefan<br />

Koperek CR.<br />

dr Marietta Stawarz<br />

Temat: Kryteria wartościowania bogactwa<br />

w kontekście nauczania społecznego<br />

Kościoła. Promotor: ks. dr hab. Ireneusz<br />

Stolarczyk, prof. UPJP<strong>II</strong>.<br />

dr Adam Wąsowski<br />

Temat: Biblijno-teologiczny wymiar<br />

bramy. Promotor: ks. dr hab. Roman<br />

Bogacz.<br />

o. dr Sebastian Wiśniewski OMI<br />

Temat: Wiara jako siła dynamizująca<br />

rozwój człowieka ku doskonałości chrześcijańskiej<br />

na podstawie kazań ks. Nikodema<br />

Cieszyńskiego. Promotor: ks. prof.<br />

dr hab. Kazimierz Panuś.<br />

ks. dr Mirosław Włoch<br />

Temat: Kapłaństwo prezbiterów w ujęciu<br />

Fultona J. Sheena. Promotor: ks. dr<br />

hab. Wojciech Zyzak, prof. UPJP<strong>II</strong>.<br />

o. dr Roman Laba OSPPE<br />

Temat: Objawienie Imienia Bożego – początkiem<br />

Wyjścia. Studium struktury literackiej<br />

Księgi Szemot. Promotor: ks.<br />

prof. dr hab. Tomasz Jelonek.<br />

s. dr Natalia Tendaj SłNSJ<br />

Temat: Apologia religii katolickiej według<br />

św. Józefa Sebastiana Pelczara. Promotor:<br />

ks. prof. dr hab. Łukasz Kamykowski.<br />

7

z życia uczelni<br />

Z Wydziału Filozoficznego dyplom doktora otrzymali:<br />

dr Łukasz Ćwiertnia<br />

Temat: Człowiek niedokończony. Pytanie o tożsamość podmiotu<br />

w perspektywie wybranych współczesnych koncepcji filozoficznych.<br />

Promotor: prof. dr hab. Aleksander Bobko.<br />

dr Marcin Gorazda<br />

Temat: W obronie antynaturalizmu, czyli o granicach wyjaśniania<br />

naukowego. Promotor: ks. prof. dr hab. Stanisław<br />

Wszołek.<br />

ks. dr Wojciech Mozdyniewicz<br />

Temat: Osobowościowe korelaty modlitwy jako relacji religijnej.<br />

Promotor: ks. prof. dr hab. Józef Makselon.<br />

Stopień doktora habilitowanego otrzymali:<br />

ks. dr hab. Jarosław Jagiełło, WF<br />

dr hab. Renata Jasnos, WT<br />

ks. dr hab. Piotr Szczepan Łabuda, WT<br />

o. dr hab. Roman Olejnik, WF<br />

ks. dr hab. Tadeusz Pabjan, WF<br />

dr hab. Włodzimierz Siedlik, WHiDK – przewód habilitacyjny<br />

przeprowadzony w Akademii Muzycznej w Krakowie<br />

dr hab. Janusz Smołucha, WHiDK<br />

dr hab. Antoni Szwed, WF<br />

ks. dr hab. Kazimierz Talarek, WHiDK<br />

o. dr hab. Marian Zawada OCD, WT<br />

dr Marcin Polak<br />

Temat: Problematyka zasady w filozofii Stanislasa Bretona.<br />

Promotor: prof. dr hab. Karol Tarnowski.<br />

ks. dr Paweł Such<br />

Temat: Analogia u Mistrza Eckharta. Promotor: prof. dr<br />

hab. Karol Tarnowski.<br />

Z Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego<br />

dyplom doktora otrzymali:<br />

dr Zbigniew Bereszyński<br />

Temat: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”<br />

na Opolszczyźnie w latach 1980–1989. Promotor:<br />

ks. dr hab. Andrzej Hanich, prof. PIN.<br />

8

tekst: Monika Wiertek<br />

zdjęcia: Krzysztof Mleczko<br />

W uroczystości wzięła udział rodzina Jerzego<br />

Turowicza oraz Tomasz Fiałkowski<br />

– dziennikarz i publicysta związany<br />

z „Tygodnikiem Powszechnym”. Po wystąpieniach<br />

p.o. dyrektora Biblioteki mgr<br />

Magdaleny Nagięć, prorektora ks. dr. hab.<br />

Arkadiusza Barona, prof. UPJP<strong>II</strong>, Tomasza<br />

Fiałkowskiego oraz córek redaktora<br />

nastąpiło podpisanie dokumentów oraz<br />

przecięcie symbolicznej wstęgi przez prawnuków<br />

Turowicza. Od tego dnia księgozbiór<br />

jest dostępny dla czytelników.<br />

W poniedziałek 10 grudnia 2012 r. odbyło się uroczyste przekazanie<br />

księgozbioru Jerzego Turowicza Bibliotece <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie.<br />

p.o. dyrektora Biblioteki mgr Magdalena Nagięć<br />

budynku w styczniu 2012 roku księgozbiór<br />

rozpakowano i umieszczono na<br />

drugim piętrze. Trzeba przy okazji podkreślić<br />

wysiłek wszystkich pracowników<br />

Biblioteki <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego,<br />

którzy zaangażowali się w jego opracowywanie,<br />

aby był jak najszybciej dostępny<br />

dla czytelników.<br />

Księgozbiór ten to niezwykle cenny<br />

dar dla naszej uczelni, liczący ponad 10<br />

tysięcy publikacji głównie z zakresu filozofii,<br />

teologii, historii powszechnej,<br />

historii Polski, historii Kościoła, sztuki<br />

oraz filologii. Bardzo wzbogaci on zbiory<br />

Biblioteki i z całą pewnością pomoże<br />

Szaleństwo i metoda<br />

Z Jerzym Turowiczem i Anną Turowiczową<br />

krakowskim pracownikom akademickim<br />

i studentom w zdobywaniu wiedzy<br />

i prowadzeniu badań naukowych. Dzięki<br />

niemu młodzież akademicka oraz<br />

wykładowcy zachowają we wdzięcznej<br />

pamięci Jerzego Turowicza – czołowego<br />

polskiego publicystę, wieloletniego<br />

redaktora naczelnego „Tygodnika<br />

Powszechnego”, wybitnego myśliciela<br />

i humanistę. To kolejny, wielki wkład<br />

tego szlachetnego człowieka w rozwój<br />

polskiej nauki i kultury, przekazany<br />

nam rękami jego córek, którym jeszcze<br />

raz serdecznie dziękujemy.<br />

Jerzy Turowicz (1912–1999) – publicysta,<br />

redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.<br />

Anna Turowiczowa (1916–2000) – tłumaczka.<br />

z życia uczelni<br />

Tomasz Fiałkowski<br />

Uroczystość ta była owocem paroletniej<br />

pracy i starań wielu osób. Rozmowy<br />

o przekazaniu księgozbioru Jerzego<br />

Turowicza rozpoczęły się w 2008<br />

roku z inicjatywy jego córek: pani prof.<br />

Magdaleny Smoczyńskiej, pani Elżbiety<br />

Jogałły oraz pani Joanny Turowicz-Piaseckiej.<br />

Po wstępnych ustaleniach z ówczesnym<br />

rektorem <strong>Papieski</strong>ej Akademii<br />

Teologicznej w Krakowie ks. prof. dr.<br />

hab. Janem Maciejem Dyduchem sprawę<br />

przekazano do nadzoru ks. dr. hab.<br />

Janowi Bednarczykowi − ówczesnemu<br />

dyrektorowi Biblioteki oraz panu mgr.<br />

Władysławowi Szczęchowi – jego zastępcy.<br />

W grudniu 2008 roku zbiór został<br />

przewieziony do budynku Biblioteki<br />

przy ul. Bobrzyńskiego 10. Po zakończeniu<br />

budowy i organizacji nowego<br />

Podpisanie dokumentów przez córkę Jerzego Turowicza,<br />

Elżbietę Jogałłę.<br />

od prawej: autor wystawy Jan Strzałka, redaktor Tomasz Fiałkowski,<br />

córki Jerzego Turowicza – Elżbieta Jogałła i prof. Magdalena Smoczyńska<br />

Prawnuki Jerzego Turowicza przecinają wstęgę.<br />

9

z życia uczelni<br />

18 grudnia 2012 roku prof. dr hab. Walery Pisarek – pracownik Katedry<br />

Dziennikarstwa Wydziału Nauk Społecznych UPJP<strong>II</strong> otrzymał<br />

najwyższe wyróżnienie dziennikarskie − Laur Stowarzyszenia Dziennikarzy<br />

Polskich, będący wyrazem najwyższego uznania dziennikarzy<br />

dla autorytetów zawodowych, etycznych oraz najwyższej klasy<br />

profesjonalizmu.<br />

Laudacja wygłoszona na uroczystości<br />

wręczenia Nagród<br />

Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 2012<br />

przez dr. Krzysztofa Gurbę<br />

– zastępcę dyrektora Instytutu<br />

Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej<br />

10<br />

Profesor Pisarek jest wielkim nauczycielem,<br />

mistrzem pokoleń dziennikarzy<br />

– nie tylko studentów dziennikarstwa,<br />

dla których napisał większość<br />

swoich dzieł, ale całych środowisk<br />

i wszystkich entuzjastów języka polskiego,<br />

choćby tych, którzy gromadzą się<br />

na Dyktandach Narodowych wymyślonych<br />

przez Profesora, zresztą najczęściej<br />

też dostarczyciela karkołomnych dyktowanych<br />

tekstów. Na przykład takich:<br />

Nie wolno o śreżodze łowić mrzeżą<br />

cietrzewi. Po jednym bohemizmie<br />

skrzeczeć, żem sczeszczony. Nadto<br />

zabronić wręcz ptakołówstwa, plugastwa,<br />

ohydztwa i cudzołóstwa.<br />

Albo takich:<br />

Niech lwi pazur, lwipyszczek i nasięźrzał<br />

z miętką pospołu nie chełpią<br />

się przed lwią paszczą, bo na<br />

gniazda − Bogiem a prawdą − lepszy<br />

roshar, a nawet źdźbła rżane.<br />

Profesor Pisarek zawsze polszczyznę<br />

traktował i traktuje jako materię współtworzącą<br />

człowieka, Polaka. Jak lubi powtarzać,<br />

język polski jest w nas i jest nami.<br />

Profesor Walery Pisarek urodził się<br />

81 lat temu w Rabce, ale dzieciństwo<br />

przedwojenne spędził w Jaszczowie na<br />

Lubelszczyźnie. Stamtąd po maturze<br />

w 1949 roku przyjechał do Krakowa na<br />

studia polonistyczne na Uniwersytecie<br />

Jagiellońskim. Tutaj poprzez wszystkie<br />

szczeble kariery naukowej został profesorem<br />

– na UJ od 1982 do 2007 roku,<br />

a od 2009 roku jest profesorem UPJP<strong>II</strong><br />

w Krakowie. W latach 1969–2000 był<br />

dyrektorem Ośrodka Badań Prasoznawczych<br />

w Krakowie, swojego ulubionego<br />

„dziecka”. Tutaj zainaugurował<br />

też uniwersyteckie studia dziennikarskie.<br />

Popularyzował wiedzę o polszczyźnie,<br />

występując z poradami językowymi<br />

w telewizyjnym Studio 2 w latach<br />

70. Po 1989 roku zaangażował się<br />

w Centrum Obywatelskich Inicjatyw<br />

Ustawodawczych Solidarności, gdzie<br />

współtworzył projekty nowych regulacji<br />

prawnych w Polsce po odzyskaniu<br />

wolności. Był inicjatorem Ustawy o języku<br />

polskim. Przewodniczył Radzie<br />

Języka Polskiego przy Prezydium PAN,<br />

a od 2001 roku jest honorowym przewodniczącym<br />

tego gremium.<br />

To jest życiorys uładzony, ale mało<br />

kto wie, że Profesor dwukrotnie był<br />

więziony przez komunistyczną władzę.<br />

Pierwszy raz w 1946 roku, kiedy<br />

jako 16-latek założył grupę partyzancką,<br />

a złapany z bronią siedział w ciężkim<br />

więzieniu na Zamku w Lublinie<br />

i był tam torturowany. Drugi raz<br />

na początku lat 50. po aresztowaniu<br />

przez UB został zamknięty w pohitlerowskim<br />

obozie pracy w Jawiszowicach<br />

i wiele miesięcy pracował ciężko<br />

w kopalni. Zresztą i w 1956 roku trafił<br />

podczas obowiązkowej służby wojskowej<br />

na Śląsk, do kopalni. To są mniej<br />

znane karty życiorysu Pisarka, on sam<br />

zresztą o nich niewiele mówi.<br />

Dziennikarzom i medioznawcom<br />

znany jest przede wszystkim z prac na<br />

temat języka (np. Słowa między ludźmi,<br />

Retoryka dziennikarska, Polskie słowa<br />

sztandarowe i ich publiczność), ale<br />

też z dzieł na temat teorii komunikacji<br />

(Wstęp do nauki o komunikowaniu),<br />

prac metodologicznych, prasoznawczych<br />

(np. Poznać prasę po nagłówkach)<br />

i słownikowych (wielokrotnie wznawiany<br />

Kieszonkowy słowniczek ortograficzny<br />

czy Słownik terminologii medialnej).<br />

Przez wiele lat był redaktorem naczelnym<br />

„Zeszytów Prasoznawczych”.<br />

Profesor Pisarek jest jednym z głównych<br />

akuszerów nauki o komunikowaniu<br />

i nauk o dziennikarstwie. Od samego<br />

początku istnienia tej dziedziny poznania<br />

naukowego w Polsce brał udział<br />

w ważnych dyskusjach, począwszy od<br />

sporu szkoły warszawskiej i szkoły krakowskiej<br />

w latach 60. przez kształtowanie<br />

się podejść specjalizujących i interdyscyplinarnych<br />

w latach 70., dyskusje<br />

toczone ze strukturalistami w obronie<br />

bogactwa fenomenów językowych niemieszczących<br />

się w sztywnych schematach<br />

teoretycznych podziałów, tworzenie<br />

zrębów prasoznawstwa traktowanego<br />

jako wielodyscyplinarna nauka<br />

o periodycznym komunikowaniu masowym<br />

i wreszcie walkę o wyodrębnianie<br />

się nauk o mediach jako samodzielnej<br />

dyscypliny naukowej.<br />

Pisarek uczy pisania zrozumiałego<br />

– jego Retoryka dziennikarska z 1970<br />

roku i Nowa retoryka dziennikarska z roku<br />

2002, lektury obowiązkowe każdego<br />

studenta dziennikarstwa w Polsce to<br />

szkoła właśnie takiego używania środków<br />

językowych. Bo dziennikarz powinien,<br />

jak pisze Pisarek, „znać się na składni<br />

i doborze wyrazów tak samo, jak szewc<br />

zna się na skórach i kopycie, a architekt<br />

– na materiałach budowlanych i odpowiednim<br />

sprzęcie”. Sam Profesor stosuje<br />

zasadę zrozumiałości do siebie, dbając<br />

o jasność przekazu nawet w swoich najbardziej<br />

skomplikowanych wywodach<br />

naukowych z dziedziny językoznawstwa,<br />

teorii komunikacji i nauk o mediach. Pisze<br />

jasno, barwnie i zrozumiale. Na pewno<br />

nie będzie musiał powtarzać smutnej

prof. dr hab. Walery Pisarek, ks. prof. dr hab. Janusz<br />

Mastalski – dziekan Wydziału Nauk Społecznych,<br />

ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJP<strong>II</strong> – dyrektor<br />

Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej<br />

konstatacji późnego Hegla: „Nikt mnie<br />

nie zrozumiał prócz jednego ucznia,<br />

a i ten zrozumiał mnie źle”.<br />

W najnowszej książce naukowej<br />

Profesora Wstęp do nauki o komunikowaniu<br />

uzyskujemy panoramiczną wizję<br />

stanu obecnego badań komunikologicznych<br />

z zarysowaną perspektywą<br />

siedmiu kroków w rozwoju komunikacji,<br />

z których ostatni, opisany z przywołaniem<br />

Mickiewiczowskiej przenośni<br />

przekazu wędrującego „z duszy w duszę”,<br />

jest sformułowany wręcz proroczo,<br />

z dużym talentem obrazowania,<br />

w sposób stwarzający poczucie obcowania<br />

z autorem wtajemniczonym. Pisarek<br />

traktuje zresztą wiedzę o komunikacji<br />

z metafizyczną wręcz atencją. Jego<br />

stary, pochodzący jeszcze z 1972 roku<br />

trójpodział wypowiedzi prasowych na<br />

poetykę wiadomości, poetykę komentarza<br />

i poetykę reportażu ma swoje źródło<br />

w troistości duszy, opisywanej już<br />

przez Platona i Arystotelesa. Predyspozycje<br />

duchowe na trzy sposoby przejawiają<br />

się w funkcjach języka, a te z kolei<br />

odzwierciedlają poszczególne typy<br />

wypowiedzi dziennikarskiej. Kto jeszcze<br />

dzisiaj widzi jakiekolwiek głębsze<br />

ugruntowanie poszczególnych rodzajów<br />

wypowiedzi prasowych? Kto wykracza<br />

poza ich tymczasową i prozaiczną<br />

funkcjonalność? Kto z taką precyzją<br />

i prostotą objaśnia najbardziej zawiłe<br />

zjawiska medialne i komunikacyjne?<br />

Dorobek i życie Profesora Walerego<br />

Pisarka zasługują na większe docenienie.<br />

Owszem, został w tym roku uhonorowany<br />

medalem Zasłużony dla Polszczyzny,<br />

a rok temu <strong>Uniwersytet</strong> Śląski<br />

nadał mu tytuł doktora honoris causa,<br />

ale w masowym odbiorze jego wkład<br />

w systematyzację nauk o mediach nie<br />

jest wystarczająco dowartościowany.<br />

Dobrze, że Stowarzyszenie Dziennikarzy<br />

Polskich, którego członkiem jest<br />

Profesor i w którym w 1980 roku został<br />

przez Nadzwyczajny Zjazd wybrany na<br />

członka Rady, obdarza orędownika polszczyzny,<br />

mistrza wielu pokoleń dziennikarzy<br />

swoim Laurem.<br />

Niech wszelako żałują ci, którzy nie<br />

mieli okazji poznać w bezpośrednim<br />

kontakcie jego osobistej kultury, staroświeckiej<br />

galanterii wobec kobiet, znakomitego<br />

poczucia humoru i celnych<br />

bon motów. Profesora, to, jakim jest<br />

człowiekiem i jakim jest dydaktykiem,<br />

dobrze charakteryzuje zdarzenie sprzed<br />

dwóch lat. Byłem z grupą studentów<br />

dr Krzysztof Gurba, prof. dr hab. Walery Pisarek,<br />

redaktor Andrzej Stawiarski, dziennikarz Piotr Legutko<br />

z koła naukowego na wyjazdowej szkole<br />

dziennikarskiej, gdzie intensywnie<br />

przygotowywane były teksty do publikacji<br />

na łamach ćwiczeniowej jednodniówki.<br />

Późno wieczorem jeden ze studentów<br />

zatrzymał się na wątpliwościach<br />

językowych dotyczących pisowni nazw<br />

samochodów. Nieopatrznie i machinalnie<br />

rzuciłem mu, że „to wie na pewno<br />

Pisarek”. Nie zdążyłem zareagować, kiedy<br />

on już wysłał mail pod adresem Profesora.<br />

Nie czekaliśmy nawet kwadransa,<br />

kiedy przyszła odpowiedź, w której była<br />

podana jasna i wyczerpująca wykładnia<br />

poprawnego pisania, z podanymi źródłami,<br />

a nawet numerami stron w odpowiednich<br />

słownikach. Ale najważniejsze<br />

było to, jak się ten mail zaczynał: „Zawsze<br />

może Pan, Panie Piotrze, liczyć na<br />

radę starego profesora” – napisał w środku<br />

nocy Profesor do początkującego studenta.<br />

To widziałem na własne oczy, to<br />

zapamiętam jako kwintesencję wielkości<br />

„starego Profesora” i jako podsumowanie<br />

postawy mistrza, na którego radę zawsze<br />

można liczyć.<br />

z życia uczelni<br />

Międzynarodowa konferencja historyczna we Lwowie<br />

tekst: ks. Józef Wołczański<br />

zdjęcia: Swiatosław Słobodian,<br />

Grzegorz Chajko<br />

Finkel – historyk i bibliograf, prof. Ksawery<br />

Liske – prekursor i organizator badań<br />

historycznych, prof. Helena Polaczkówna<br />

– archiwistka i heraldyk, prof.<br />

Stanisław Zakrzewski – mediewista. We<br />

Lwowie też powstało w 1886 roku Polskie<br />

Towarzystwo Historyczne, od roku<br />

1925 o zasięgu ogólnopolskim.<br />

Kres świetności środowiska badań<br />

historycznych we Lwowie położyła<br />

<strong>II</strong> wojna światowa, a zwłaszcza jej<br />

konsekwencje: włączenie miasta i całych<br />

Kresów Wschodnich w granice<br />

ZSRR, ekspatriacja Polaków oraz instytucji<br />

naukowych, utrata przez Polskę<br />

bezcennych archiwów, bibliotek i muzeów.<br />

Współcześnie rozwój badań historycznych,<br />

szczególnie na tzw. Ukraod<br />

lewej: ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong>,<br />

dr Paweł Skibiński (Muzeum <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong><br />

i Kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)<br />

Prestiż lwowskiego środowiska naukowego<br />

z apogeum okresu międzywojennego<br />

z całą pewnością należy już do<br />

przeszłości. Pomijając inne obszary badań<br />

naukowych, w których profesorowie<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Jana</strong> Kazimierza we<br />

Lwowie wiedli prym na skalę szerszą niż<br />

ogólnopolską, warto przypomnieć kilka<br />

wybitnych nazwisk. Do grona historyków<br />

z ogromnym dorobkiem naukowym<br />

należeli m.in.: prof. Władysław<br />

Abraham – historyk Kościoła i prawa<br />

kanonicznego, prof. Jan Adamus – historyk<br />

państwa i prawa, prof. Szymon Askenazy<br />

– historyk XV<strong>II</strong> i XV<strong>II</strong>I w., prof.<br />

Oswald Balzer – historyk ustroju i prawa<br />

polskiego, prof. Michał Bobrzyński – historyk<br />

prawa polskiego i niemieckiego,<br />

doc. Łucja Charewiczowa – historyk<br />

miast i kultury, ks. prof. Jan Fijałek – historyk<br />

Kościoła, ks. prof. Józef Umiński<br />

– historyk Kościoła, prof. Ludwik<br />

11

konferencje<br />

12<br />

inie Zachodniej, podlega ideologicznej instrumentalizacji<br />

w kierunku apoteozy ukraińskiego nacjonalizmu, deformując<br />

metodycznie wiele tematów, a zwłaszcza z najnowszych<br />

dziejów polsko-ukraińskich. Pomimo tego podejmowane<br />

są próby naukowej współpracy pomiędzy uniwersyteckimi<br />

ośrodkami Rzeszowa i Krakowa z najbardziej liczącym się<br />

w polskim sąsiedztwie <strong>Uniwersytet</strong>em im. Iwana Franka we<br />

Lwowie (dawnym <strong>Jana</strong> Kazimierza), choć najczęściej starannie<br />

omija się wówczas problemy dyskusyjne bądź niewygodne<br />

dla strony ukraińskiej, np. eksterminację Polaków i Kościoła<br />

łacińskiego podczas wojny ukraińsko-polskiej (1918–<br />

1919), ludobójstwo polskiej i żydowskiej ludności kresowej<br />

(1943–1945), świadomą dewastację dóbr kultury materialnej<br />

i duchowej przez czynniki ukraińskie po 1945 roku.<br />

Skromną – choć obliczoną na systematyczną kontynuację<br />

spotkań – próbą rekonstrukcji prezentacji wyników badań<br />

historycznych na gruncie lwowskim stała się w dniach<br />

15–16 listopada 2012 roku konferencja naukowa Kościół katolicki<br />

w Europie Środkowo-Wschodniej w obliczu dwóch totalitaryzmów<br />

(1917–1990). Organizatorami byli: Instytut<br />

Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie, Katedra Historii<br />

Europy Środkowo-Wschodniej XIX i XX wieku <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie oraz Seminarium<br />

Duchowne obrządku łacińskiego we Lwowie.<br />

Miejscem obrad była sala konferencyjna Bazyliki Metropolitalnej<br />

ob. łac., niegdyś pełniąca funkcję skarbca katedralnego,<br />

zaadaptowana do nowych celów z powodu braków<br />

lokalowych. Grono referentów stanowili historycy z wielu<br />

ośrodków naukowych: Białegostoku, Budapesztu, Gdańska,<br />

Krakowa, Lublina, Lwowa, Rzeszowa i Warszawy. Poza interesującymi<br />

tematami zaprezentowanymi w trakcie obrad<br />

sesja dała okazję do nieformalnych spotkań, rozmów, wymiany<br />

poglądów, a nade wszystko zaowocowała podjęciem<br />

decyzji o regularnej kontynuacji tego typu zjazdów we Lwowie.<br />

Być może z czasem przerodzą się one w dobrą tradycję,<br />

tym bardziej, że już wkrótce poprawią się warunki lokalowe<br />

Kościoła rzymskokatolickiego w granicach miasta.<br />

Dwudniowe debaty okazały się nader intensywne, bowiem<br />

wygłoszono 22 referaty, wzbogacone ożywioną dyskusją.<br />

Tematyka wystąpień prelegentów zamykała się w kilku<br />

kręgach problemowych. I tak niemal połowę wystąpień<br />

zdominowały zagadnienia związane z rzeczywistością kościelno-narodową<br />

katolików pod dominacją Związku Sowieckiego:<br />

ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong> – Tajny<br />

biskup Jan Cieński (1905–1992) dla katolików obrządku<br />

łacińskiego Ukrainy Sowieckiej; dr hab. Maria Dębowska,<br />

prof. KUL – Ks. bp Adolf Szelążek wobec dwóch totalitaryzmów;<br />

ks. dr Józef Szymański (Lublin) – Przejawy oporu<br />

społecznego wiernych Kościoła rzymskokatolickiego wobec<br />

władz komunistycznych na terenie obwodu winnickiego<br />

USSR w latach 1944–1965; mgr Adam Hlebowicz<br />

(Gdańsk) – Rola laikatu w Kościele rzymskokatolickim na<br />

Ukrainie Sowieckiej w latach 1945–1991; ks. mgr Władysław<br />

Grymski (Lwów) – Sytuacja Kościoła rzymskokatolickiego<br />

na Bukowinie północnej w okresie ZSRS; dr Grzegorz<br />

Chajko (Kraków) – Duchowieństwo archidiecezji lwowskiej<br />

obrządku łacińskiego wobec faszyzmu i komunizmu w lapierwszy<br />

rząd od lewej: ks. Oleg Salamon, ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong>,<br />

abp dr Mieczysław Mokrzycki, s. dr hab. Agata Mirek, prof. KUL, Katarzyna Michno (KUL)<br />

tach 1918–1945; mgr Katarzyna Michno (Lublin) – Ewakuacja<br />

kościołów i klasztorów lwowskich w 1946 roku; o. dr<br />

hab. Zdzisław Gogola OFMConv (Kraków) – Ks. bp Władysław<br />

Rafał Kiernicki (1912–1995); ks. mgr Oleg Salamon<br />

(Lwów) – Ks. Henryk Mosing „Ojciec Paweł” (1910–1999);<br />

dr Krzysztof Kaczmarski (Rzeszów) – Ks. Bronisław Mirecki<br />

(1903–1986); ks. prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec (Rzeszów)<br />

– Hierarchia Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie<br />

Sowieckiej. Jak wynika z tegoż zestawienia, znaczna grupa<br />

tematów dotyczyła biografistyki. Mocnym atutem prezentowanych<br />

referatów okazały się dwa punkty: odniesienie<br />

do znanych słuchaczom postaci lokalnego środowiska<br />

lwowskiego i rzeczywistości egzystencji Kościoła w dobie<br />

sowieckiej, jak również rzetelna baza źródłowa opracowań<br />

często po raz pierwszy wydobyta na światło dzienne. Nie<br />

były to zatem powielane kolejny raz ustalenia badawcze,<br />

ale całkowicie oryginalne ujęcia, rzetelnie podbudowane<br />

kwerendą archiwalną i biblioteczną, wywiadami oraz fotografiami.<br />

Dzięki temu nabrały one wyrazistości, wzbogacając<br />

tym samym dotychczasowy stan badań nad dziejami<br />

Kościoła katolickiego w sowieckim imperium.<br />

Innej problematyce, nawiązującej do najnowszej historii<br />

Kościoła katolickiego w Polsce oraz kilku krajów środkowoeuropejskich,<br />

poświęcone zostały wystąpienia pozostałych<br />

prelegentów: dr Paweł Skibiński (Warszawa) – Kanonizacje<br />

i beatyfikacje osób związanych z Europą Środkową<br />

i Wschodnią przeprowadzone przez <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> – analiza;<br />

mgr Janusz Kotański (Warszawa) – Prymas Stefan Wyszyński.<br />

Realista i świadek wiary; dr Pál Attila Illés (Budapeszt)<br />

– Próba analizy porównawczej drogi Stefana Wyszyńskiego<br />

i Józsefa Mindszentego; dr Tadeusz Karol Kopyś<br />

(Kraków) – Położenie Kościoła katolickiego i innych wyznań<br />

na Węgrzech po 1945 r.; dr hab. Agata Mirek, prof.<br />

KUL – Zgromadzenie Córek Maryi Niepokalanej na Wileńszczyźnie<br />

wobec dwóch totalitaryzmów (1939–1989);<br />

ks. dr Marcin A. Różański (Marki-Struga) – Zgromadzenie<br />

św. Michała Archanioła podczas okupacji niemieckiej<br />

w czasie <strong>II</strong> wojny światowej; s. mgr Marta Komborska (Stara<br />

Wieś) – Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi<br />

Panny Niepokalanie Poczętej (Starowiejskich) pod okupacją<br />

sowiecką i niemiecką (1939–1945); dr Krzysztof Sychowicz<br />

(Białystok) – Ks. bp Stanisław Kostka Łukomski wobec<br />

trzech okupacji; dr Mariusz Krzysztofiński (Rzeszów) – Bp

Tadeusz Błażkiewicz (1916–1993). Życie i działalność; mgr<br />

Artur Brożyniak (Rzeszów) – Cerkiew prawosławna jako<br />

narzędzie „zwalczania” Cerkwi greckokatolickiej w Polsce<br />

południowo-wchodniej w latach 1958–1990; mgr Małgorzata<br />

Gliwa (Rzeszów) – Dzieje parafii greckokatolickiej w Komańczy<br />

po <strong>II</strong> wojnie światowej (1945–1988). Tym razem dominowały<br />

akcenty polskie i węgierskie, traktujące zarówno<br />

o kluczowych postaciach Kościoła katolickiego, jak również<br />

dziejach instytucji kościelnych.<br />

Obrady zaszczyciło swą obecnością kilka osób publicznych.<br />

I tak nieobecnego z powodu konferencji wspólnej episkopatów<br />

łacińskiego i greckokatolickiego Ukrainy metropolitę<br />

lwowskiego ob. łac. abp. dr. Mieczysława Mokrzyckiego<br />

– honorowego patrona spotkania reprezentował ks.<br />

infułat Józef Pawliczek (Kuria Metropolitalna we Lwowie).<br />

Z kolei w imieniu rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci<br />

Narodowej w Rzeszowie uczestników spotkania powitała<br />

pani dyrektor Ewa Leniart, deklarując zarazem sfinansowanie<br />

publikacji pokłosia konferencji. Nie mogło zabraknąć<br />

gospodarza Bazyliki Metropolitalnej we Lwowie ks. prałata<br />

<strong>Jana</strong> Nikla, który nie tylko udostępnił jej podwoje dla obrad,<br />

ale nadto zadbał o prozaiczny, choć nader przydatny<br />

ich wymiar, a mianowicie symboliczne menu serwowane<br />

w przerwach konferencji. Całości pozytywnych wrażeń dopełniła<br />

gościnność rektora Seminarium Duchownego ob.<br />

łac. we Lwowie-Brzuchowicach ks. mgr. Olega Salomona,<br />

jak również stanowczo zbyt krótki, a tym samym powierzchowny,<br />

rekonesans ulicami historycznego miasta.<br />

Zarówno organizatorzy, jak prelegenci oraz słuchacze<br />

nader wysoko ocenili poziom, atmosferę, a zarazem przydatność<br />

tego typu naukowych spotkań. Już sam genius loci<br />

Lwowa – miasta o bogatej, wielokulturowej historii stanowił<br />

niepodważalny argument na rzecz wyboru tegoż a nie innego<br />

miejsca konferencji. Ponadto urozmaicona, oryginalna,<br />

niekiedy wręcz pionierska tematyka referatów z najnowszej<br />

historii, znana z autopsji – choć nieusystematyzowana – najstarszym<br />

Polakom zamieszkałym we Lwowie inspirowała do<br />

dyskusji, dygresji czy uzupełnień. Bezcenny okazał się – jak<br />

zawsze zresztą przy tego typu wydarzeniach – aspekt interpersonalnych<br />

relacji pomiędzy prelegentami a lwowskimi<br />

słuchaczami, wykraczający poza czysto formalne stereotypy<br />

zdawkowych rozmów i spotkań. Wreszcie na podkreślenie<br />

zasługuje ambitna nadzieja organizatorów kolokwium reaktywowania<br />

naukowych tradycji polskiego środowiska Lwowa<br />

w diametralnie odmiennej od przedwojennej rzeczywistości,<br />

przy zgodnym współdziałaniu instytucji lokalnych ze<br />

środowiskami naukowymi w Polsce.<br />

konferencje<br />

Konferencja Ks. Szczepan Szydelski (1872−1967)<br />

Uczony, duszpasterz, działacz społeczny<br />

tekst: ks. Józef Wołczański<br />

zdjęcia: Bartosz Walicki<br />

Po roku 1989 na forum życia publicznego w Polsce powróciła<br />

nieobecna tam ze względów ideologicznych od zakończenia<br />

<strong>II</strong> wojny światowej problematyka Kresów Wschodnich<br />

Rzeczpospolitej. Lawinowo wręcz pojawiały się liczne<br />

publikacje o zróżnicowanym poziomie merytorycznym,<br />

powoływano do życia stowarzyszenia kultywujące pamięć<br />

i dziedzictwo polskiej kultury kresowej, organizowano sympozja<br />

naukowe, wystawy, prezentacje czy wreszcie wyjazdy<br />

za wschodnią granicę. Z biegiem czasu rynek wydawniczy<br />

został nasycony, szeregi ekspatriantów ze Wschodu zaczęły<br />

topnieć wskutek naturalnych procesów biologicznych,<br />

a młodsze pokolenie będące spadkobiercami dziedzictwa<br />

przodków o kresowej proweniencji bynajmniej nie przejawiało<br />

entuzjazmu do kultywowania wielowiekowych tradycji.<br />

Dziś można ze smutkiem prorokować o nieuchronnej<br />

dekadencji stowarzyszeń i organizacji, wegetujących wprost<br />

z powodu braku dotacji finansowych na działalność, ale cierpiących<br />

też na uwiąd sił fizycznych. Jedyną racjonalną metodą<br />

utrwalania wielowiekowego dziedzictwa polskich Kresów<br />

Wschodnich wydaje się działalność naukowo-publicystyczna,<br />

prowadzona najlepiej w kręgach uniwersyteckich,<br />

co gwarantuje właściwy poziom badań i ich prezentację.<br />

W myśl tegoż postulatu Katedra Historii Europy Środkowo-Wschodniej<br />

XIX i XX wieku w Uniwersytecie <strong>Papieski</strong>m<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie wespół z parafią rzymskokatolicką<br />

św. <strong>Jana</strong> Chrzciciela w Sokołowie Małopolskim<br />

oraz Miejską i Gminną Biblioteką Publiczną tamże zorganizowała<br />

w dniu 7 listopada 2012 roku konferencję naukową<br />

Ks. Szczepan Szydelski (1872–1967). Uczony, duszpasterz,<br />

działacz społeczny. Miejscem obrad stało się miasteczko<br />

na Podkarpaciu – Sokołów Małopolski k. Rzeszowa, skąd<br />

wywodził się wspomniany duchowny, a pretekstu do spotkania<br />

dostarczyły dwie rocznice: 140. urodzin i 45. śmierci<br />

tegoż. Patronat honorowy objęły osobistości z kręgu lokalnego<br />

życia publicznego: bp Kazimierz Górny – pasterz<br />

diecezji rzeszowskiej, Stanisław Ożóg – poseł na Sejm RP,<br />

Józef Jodłowski – starosta powiatu rzeszowskiego i Andrzej<br />

Ożóg – burmistrz Sokołowa Małopolskiego.<br />

Kim był bohater owej konferencji? Wspomniano już, że<br />

wywodził się z lokalnego środowiska, ale całe swoje dojrzałe,<br />

najbardziej twórcze lata życia spędził we Lwowie. Po studiach<br />

filozoficzno-teologicznych na Uniwersytecie Lwowskim<br />

i święceniach kapłańskich w roku 1896 przez kilka lat<br />

pracował na stanowiskach duszpasterza i katechety w Buczaczu,<br />

a potem w kilku parafiach lwowskich. W 1905 roku<br />

uzyskał doktorat z teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim<br />

w Krakowie, po czym do roku 1911 zajmował się katechizacją<br />

młodzieży lwowskich szkół średnich. Z chwilą zdobycia<br />

13

konferencje<br />

ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong><br />

drugi od lewej – bp prof. dr hab. Jan Kopiec, bp Kazimierz Górny, burmistrz Sokołowa Młp. Andrzej Ożóg<br />

14<br />

stopnia naukowego doktora habilitowanego<br />

w 1911 roku na Wydziale Teologicznym<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u Lwowskiego objął<br />

do roku 1939 kierownictwo Katedry<br />

Teologii Fundamentalnej, przechodząc<br />

wszystkie szczeble akademickiej kariery<br />

naukowej. Jako profesor zwyczajny od<br />

roku 1919 oprócz przedmiotu kierunkowego<br />

wykładał historię religii oraz<br />

przejściowo Nowy Testament. W latach<br />

1919–1921 pełnił funkcję dziekana<br />

fakultetu, a w roku akademickim<br />

1921/22 – prodziekana; poza tym przez<br />

kilka lat reprezentował Wydział Teologiczny<br />

w Senacie uczelni. Obdarzony<br />

lekkością słowa mówionego i pisanego,<br />

pozostawił po sobie przeszło 1600 pozycji<br />

drukowanych o charakterze naukowym,<br />

popularyzatorskim i publicystycznym.<br />

W okresie międzywojennym<br />

był pierwszoplanową postacią w polemice<br />

polskich środowisk katolickich<br />

z lansowaną przez uczonych europejskich<br />

i polskich ideologią synkretyzmu<br />

religijnego. Poza pracą naukową zabiegał<br />

z pomyślnym skutkiem o powołanie<br />

do życia Polskiego Towarzystwa<br />

Teologicznego (1924), a potem przez<br />

wiele lat pełnił obowiązki jego prezesa<br />

(1927−1939 i 1945−1946). Nie ograniczał<br />

się jednak tylko do środowiska akademickiego,<br />

z pasją oddawał się działalności<br />

społeczno-politycznej jako poseł<br />

na Sejm RP (1930−1935), radny miasta<br />

Lwowa (1911−1939), członek Chrześcijańskiej<br />

Demokracji i prezes Zarządu<br />

Dzielnicowego Małopolski Wschodniej<br />

(1925−1932), prezes ChD Małopolski<br />

Wschodniej (1932−1934), członek<br />

Zarządu Dzielnicowego Zjednoczenia<br />

Chrześcijańsko-Społecznego oraz członek<br />

Rady Naczelnej OZN w Warszawie.<br />

Należał do grona współorganizatorów<br />

i działaczy ogólnopolskiego Zjednoczenia<br />

Chrześcijańskich Związków Zawodowych,<br />

był członkiem komitetu redakcyjnego,<br />

a w latach 1933−1939 wydawcą<br />

i właścicielem pisma „Katolicki Głos<br />

Pracy”. Trudno w tym miejscu przytoczyć<br />

wszystkie – idące w dziesiątki – instytucje<br />

społeczno-charytatywne, wspomagane<br />

ideowo, a nade wszystko finansowo<br />

przez ks. Szydelskiego. Jedno jest<br />

pewne: w środowisku lwowskim żadna<br />

inicjatywa społeczno-polityczna o ideologii<br />

chrześcijańskiej nie mogła obyć<br />

się bez jego udziału. Władza kościelna<br />

tolerowała tę niestandardową w kołach<br />

duchowieństwa działalność z tego m.in.<br />

względu, że za kapłanem-społecznikiem<br />

murem stali wybitni uczeni, społecznicy,<br />

politycy z kręgów Chrześcijańskiej<br />

Demokracji, a samej jego aktywności<br />

towarzyszyły najczystsze intencje<br />

bez domieszki lansowania swojej osoby<br />

bądź pogoni za karierą polityczną.<br />

Kres owej wszechstronnej pasji naukowo-badawczej<br />

i społeczno-organizacyjnej<br />

położył wybuch <strong>II</strong> wojny światowej.<br />

Zagrożony aresztowaniem przez<br />

Sowietów, ks. Szydelski opuścił Lwów<br />

5 września 1939 roku, osiadając na cały<br />

okres okupacji w rodzinnym Sokołowie.<br />

W latach 1946−1950 pracował<br />

jako wykładowca w Seminarium<br />

Duchownym archidiecezji lwowskiej<br />

w Kalwarii Zebrzydowskiej, a po jego<br />

likwidacji przez władze komunistyczne<br />

przeniósł się do Seminarium Duchownego<br />

Śląska Opolskiego w Nysie.<br />

Tam przez 10 lat nadal wykładał różne<br />

dyscypliny teologiczne, ciesząc się zasłużonym<br />

autorytetem spełnionego naukowca<br />

i człowieka. Zmarł w wieku 95<br />

lat w Nysie i tam został pochowany.<br />

Nietrudno się domyśleć, iż pomimo<br />

sokołowskiego rodowodu tegoż wybitnego<br />

uczonego, społecznika, polityka<br />

i kapłana, pamięć o nim wśród rodaków<br />

wskutek upływu lat niemal całkowicie<br />

zamarła. Jeszcze gorzej przedstawia<br />

się ta kwestia w środowisku lwowskim,<br />

w którym ukraińska ideologia<br />

nacjonalistyczna deprecjonuje wszelkie<br />

dokonania polskich uczonych czy działaczy<br />

społecznych. Nadarzyła się zatem<br />

okazja, aby przed 140. rocznicą urodzin<br />

przypadającą 25 grudnia 2012 roku<br />

zmienić ten stan rzeczy przynajmniej<br />

na gruncie Sokołowa Małopolskiego.<br />

Uroczystości jubileuszowe miały<br />

podwójną odsłonę: religijno-patriotyczną<br />

i naukową. W miejscowym kościele<br />

parafialnym odbyła się zatem<br />

msza święta pod przewodnictwem wychowanka<br />

ks. Szydelskiego z czasów nyskich<br />

– biskupa diecezji gliwickiej prof.<br />

dr. hab. <strong>Jana</strong> Kopca z udziałem kilkunastu<br />

koncelebransów oraz tłumu wiernych:<br />

dorosłych i młodzieży szkolnej.<br />

Na zakończenie odsłonięto na ścianie<br />

nawy bocznej kościoła tablicę epitafijną<br />

z przytoczonymi obszarami działalności<br />

wielkiego rodaka oraz jego podobi-

od lewej: ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong>, bp prof. dr hab. Jan Kopiec, ks.<br />

Jan Prucnal<br />

zną. Treść inskrypcji opracował ks. dr hab. Józef Wołczański,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong>, autor rozprawy doktorskiej poświęconej<br />

społeczno-politycznej misji ks. Szydelskiego.<br />

Natomiast w trakcie konferencji naukowej zarysowano<br />

zasadnicze kręgi pracy wspomnianego duchownego. I tak:<br />

ks. dr Sławomir Zych (KUL) przedstawił referat W „szkole<br />

charakterów”. Gimnazjalne lata ks. Szczepana Szydelskiego;<br />

ks. dr hab. Józef Wołczański, prof. UPJP<strong>II</strong> podjął temat:<br />

Działalność dydaktyczno-naukowa i organizatorska<br />

ks. prof. dr. hab. Szczepana Szydelskiego w Uniwersytecie <strong>Jana</strong><br />

Kazimierza we Lwowie 1911−1939; dr Grzegorz Chajko<br />

(UPJP<strong>II</strong>) omówił kwestię: Ks. Szczepan Szydelski w nurcie<br />

polskiego życia społeczno-politycznego I połowy XX stulecia;<br />

ks. dr Henryk Borcz (Instytut Teologiczny w Przemyślu)<br />

wygłosił wystąpienie Związki ks. Szczepana Szydelskiego<br />

z diecezją przemyską ob. łac. Przyczynek do biografii; bp<br />

prof. dr hab. Jan Kopiec zaprezentował tezę: Ks. Szczepan<br />

Szydelski i tworzenie się opolskiego środowiska teologicznego<br />

po <strong>II</strong> wojnie światowej; ks. dr Grzegorz Wójcik (KUL) poruszył<br />

zagadnienie: Cuda w różnych religiach i kwestia ich<br />

prawdziwości według ks. Szczepana Szydelskiego. Pozostałe<br />

dwa referaty odwoływały się do problematyki lokalnej: dr<br />

Bartosz Walicki (Sokołów) przedstawił Działania ks. Szczepana<br />

Szydelskiego na rzecz odnowienia i utrzymania kościoła<br />

pw. Ducha Świętego w Sokołowie Małopolskim, natomiast<br />

mgr Ewa Kleczek-Walicka (Zaczernie) poruszyła problem:<br />

Ks. Szczepan Szydelski jako założyciel ochronki i placówki<br />

Sióstr Służebniczek NMP w Sokołowie Małopolskim.<br />

Trzeba powiedzieć, że wszystkim wystąpieniom towarzyszyła<br />

nadzwyczajna frekwencja słuchaczy – zarówno<br />

młodego pokolenia, jak i ludzi dojrzałych. Odnosiło się<br />

wrażenie, że prezentowane referaty odsłaniają przed zebranymi<br />

nieznane im wcześniej horyzonty i pola zaangażowania<br />

ich wybitnego rodaka. Niebywałe skupienie zebranych,<br />

emocjonalne towarzyszenie wywodom prelegentów,<br />

a nade wszystko wdzięczność wyrażona w trakcie dyskusji<br />

oraz spotkań kuluarowych najlepiej świadczyły o sensowności<br />

całej uroczystości. Na szczególne podziękowanie<br />

zasługują przedstawiciele lokalnego samorządu miejskiego<br />

i gminnego aktywnie uczestniczący w jubileuszowych<br />

obchodach, jak również ks. kanonik mgr Jan Prucnal ze<br />

współpracownikami – współgospodarzami uroczystości,<br />

zatroskanymi o kościelno-religijny wymiar obchodów<br />

rocznicowych. Nie wolno tu zapomnieć o koordynatorze<br />

całego przedsięwzięcia – ks. dr. Sławomirze Zychu, pracowniku<br />

naukowym KUL i opiekunie naukowym sanktuariów<br />

i ośrodków kultu NMP w diecezji rzeszowskiej. Duże<br />

zasługi położył też dyrektor Miejskiej i Gminnej Biblioteki<br />

Publicznej dr Bartosz Walicki, udostępniając podwoje<br />

tej instytucji na czas obrad konferencyjnych.<br />

Nade wszystko należy jednak wyrazić niekłamaną radość<br />

z faktu przywrócenia zbiorowej pamięci lokalnej społeczności<br />

Sokołowa Małopolskiego, a zarazem Kościoła rzeszowskiego<br />

osoby wybitnego uczonego, niestrudzonego społecznika<br />

i polityka, hojnego filantropa i mecenasa inicjatyw<br />

charytatywnych archidiecezji lwowskiej, dojrzałego emocjonalnie<br />

kapłana i człowieka, jakim okazał się w swoim długim<br />

i pracowitym życiu ks. prof. dr hab. Szczepan Szydelski. Sokołowska<br />

sesja naukowa stała się zatem udaną próbą ocalenia<br />

wartości nieprzemijalnych tkwiących w człowieku, „by czas<br />

nie zatarł i niepamięć” tego, co wichry historii usiłowały wyrwać<br />

z serc i umysłów pokoleń <strong>II</strong> połowy XX wieku.<br />

konferencje<br />

Sympozjum naukowe<br />

Drogi Wiary<br />

tekst: Tomasz Jarosz, Michał Paruch<br />

zdjęcia: Andrzej Płachetko<br />

Studenckie sympozjum naukowe Drogi Wiary odbyło się<br />

w dniach 14–15 listopada 2012 roku. Patronatem honorowym<br />

sympozjum objęli: ks. kard. Stanisław Dziwisz – metropolita<br />

krakowski oraz ks. dr hab. Władysław Zuziak,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong> – rektor <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła<br />

<strong>II</strong> w Krakowie. Tradycyjnie miejscem spotkania była<br />

aula Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji<br />

Krakowskiej przy ul. Podzamcze 8.<br />

Klerycy Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji<br />

Krakowskiej tegoroczne sympozjum postanowili<br />

zorganizować we współpracy z Katedrą Sakramentologii<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie, której<br />

kierownikiem jest ks. dr hab. Szymon Drzyżdżyk.<br />

Dlaczego Drogi Wiary?<br />

Po pierwsze była to odpowiedź na Notę zawierająca wskazania<br />

duszpasterskie na Rok Wiary, zredagowaną przez<br />

Kongregację Nauki Wiary. Ósma wskazówka odnosząca<br />

się do działań na płaszczyźnie diecezjalnej brzmi: „Pożądane<br />

będzie nawiązanie kontaktu ze światem nauki i kultury<br />

i stwarzanie nowych okazji do twórczego dialogu<br />

wiary i rozumu, poprzez sympozja, kongresy i dni studyjne,<br />

zwłaszcza na uniwersytetach katolickich, aby pokazać,<br />

«że nie może być konfliktu między wiarą a prawdziwą<br />

nauką, ponieważ obie, choć różnymi drogami, dążą<br />

do prawdy»”.<br />

15

konferencje<br />

16<br />

ks. prof. dr hab. Roman Pindel, rektor WSD<br />

Po drugie Benedykt XVI w liście<br />

ogłaszającym Rok Wiary zauważa:<br />

„Bardziej niż w przeszłości wiara staje<br />

w obliczu szeregu pytań wynikających<br />

ze zmiany mentalności, która zwłaszcza<br />

w obecnych czasach zawęża zakres<br />

tego, co racjonalnie pewne, do osiągnięć<br />

naukowych i technologicznych”<br />

(list apostolski Porta fidei, 12).<br />

Wobec tych pytań współczesności<br />

i wobec głosu Kościoła nie można było<br />

pozostać obojętnym, dlatego podstawowym<br />

celem sympozjum było: dać<br />

możliwość zaprezentowania owoców<br />

przemyśleń dotyczących różnych zagadnień<br />

związanych z wiarą klerykom<br />

i studentom świeckim.<br />

Referaty zostały podzielone tematycznie<br />

na następujące sekcje: teologiczną<br />

(opiekunowie naukowi: ks. dr<br />

Robert Woźniak, ks. dr Marek Gilski,<br />

dr Marek Kita, ks. dr hab. Jan Machniak,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong>), filozoficzną (opiekun:<br />

o. prof. dr hab. Jan Kłoczowski),<br />

psychologiczną (opiekun: ks. dr Marcin<br />

Cholewa) oraz nauk społecznych<br />

(opiekun: dr hab. Małgorzata Duda).<br />

Należy tu dodać, że wśród wygłaszających<br />

referat znaleźli się studenci z <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Opolskiego, <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Śląskiego, <strong>Uniwersytet</strong>u Kardynała Stefana<br />

Wyszyńskiego, <strong>Uniwersytet</strong>u Jagiellońskiego,<br />

Instytutu Teologicznego<br />

we Lwowie oraz <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie.<br />

Oficjalnie sympozjum rozpoczął Jego<br />

Eminencja Stanisław kardynał Dziwisz.<br />

W przemówieniu podkreślił, że<br />

sympozjum wpisuje się w przeżywany<br />

w Kościele Rok Wiary. Wyraził swoją<br />

radość z faktu zorganizowania takiej<br />

konferencji przez studentów naszego<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u oraz nadzieję, że przyniesie<br />

ona błogosławione owoce. Odnosząc<br />

się do potrzeby dyskursu na temat<br />

wiary, powiedział: „Refleksja nad naszą<br />

wiarą wydaje się tym bardziej dziś uzasadniona<br />

w kontekście wszechobecnych<br />

mediów, które spychają sprawy wiary<br />

do sfery prywatnej człowieka, a mówienie<br />

o Panu Jezusie w życiu prywatnym<br />

człowieka stało się, mówiąc językiem<br />

współczesnej młodzieży, tak zwanym<br />

«obciachem», to znaczy rzeczą wstydliwą<br />

i kompromitującą nowoczesnego<br />

człowieka”. Metropolita krakowski odwołał<br />

się także do homilii Ojca Świętego<br />

Benedykta XVI na rozpoczęcie Roku<br />

Wiary. Papież mówił wówczas: „we<br />

współczesnym świecie doświadczamy<br />

szczególnej pustyni, charakteryzującej<br />

się zanegowaniem wszelkich wartości.<br />

Wychodząc od tego doświadczenia pustyni<br />

i pustki ideowej, tym bardziej widzimy<br />

potrzebę wiary, pragnienie Boga<br />

jako ostatecznego sensu życia”.<br />

Z kolei rektor ks. dr hab. Władysław<br />

Zuziak, prof. UPJP<strong>II</strong> w liście skierowanym<br />

do uczestników sympozjum,<br />

odczytanym przez ks. prof. dr. hab. Macieja<br />

Ostrowskiego – prorektora, zwrócił<br />

uwagę na potrzebę szerokiej dyskusji<br />

nad różnymi aspektami wiary. Wyraził<br />

przekonanie, że dzięki szerokiemu<br />

spektrum poruszonych tematów sympozjum<br />

Drogi Wiary będzie swoistą<br />

przestrzenią do takiej dyskusji. Dodał<br />

również: „Niewątpliwie padnie wiele<br />

intersujących propozycji, jak prawdy<br />

wiary i wartości chrześcijaństwa krzewić<br />

w dotkniętym, jak podkreślał Benedykt<br />

XVI, «głębokim kryzysem wiary»<br />

społeczeństwie”.<br />

Wykład wprowadzający zaprezentował<br />

prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak<br />

– rektor Politechniki Krakowskiej.<br />

Podzielił się w nim własnym przeżywaniem<br />

wiary i cennymi obserwacjami<br />

ks. dr hab. Szymon Drzyżdżyk,<br />

opiekun naukowy sympozjum<br />

bp dr hab. Grzegorz Ryś<br />

duszpasterskimi. We wstępie swojego<br />

referatu dokonał rozróżnienia wiary na<br />

religijną i zwykłą: „Najczęściej wiarę odnosi<br />

się do obszaru religii i dla uproszczenia<br />

będę ją nazywał «wiarą religijną».<br />

Ale w życiu codziennym spotykamy się<br />

również z wiarą niezwiązaną z religią.<br />

Ten obszar wiary, który nie jest związany<br />

z religią, będę nazywał «wiarą zwykłą»”.<br />

Dalej pochylił się nad problemem<br />

kryzysu wiary oraz konsekwencji takiego<br />

stanu rzeczy dla współczesnego człowieka:<br />

„Brak wiary, a przede wszystkim<br />

zaufania do drugiego człowieka skutkuje<br />

coraz bardziej uciążliwym życiem”.<br />

Podał również mierniki i stopnie wiary<br />

religijnej: „W zależności od stopnia wiary<br />

człowiek mniej lub bardziej doskonale<br />

umie się modlić. Trzeba wziąć przy<br />

tym pod uwagę, że modlitwa stanowi<br />

również źródło rozwoju wiary. […]<br />

Pierwszym i podstawowym stopniem<br />

jest wiara w istnienie Boga jako Stwórcy,<br />

drugim wiara w Boga, który jest Sędzią<br />

sprawiedliwym, trzecim wiara w Boga<br />

Wszechmogącego, czwartym wiara<br />

w Mądrość Boga, piątym wiara, że Bóg<br />

kocha człowieka, że jest Miłością”. Kończąc<br />

swoje wystąpienie, przypomniał, że<br />

Jezus nawoływał do wiary i nawrócenia,<br />

jednak nikogo do tego nie zmuszał.<br />

Wiara ma wtedy charakter ludzki, gdy<br />

jest dobrowolną odpowiedzią człowieka<br />

Bogu. Nikogo zatem nie wolno, wbrew<br />

jego woli, przymuszać do wiary. Konkludując,<br />

„najlepszym orężem [w nawracaniu<br />

innych] jest własny przykład”.<br />

Pewną nowością tegorocznego spotkania<br />

był wyraźny podział: przedpołudniem<br />

miała miejsce prezentacja referatów,<br />

by po południu mogły odbyć<br />

się równoległe dyskusje panelowe<br />

w sekcjach. Okazji do zastanowienia<br />

dostarczały przede wszystkim prezentacje<br />

referatów. Pierwszego dnia swoje<br />

przemyślenia przedstawiali studenci<br />

w ramach sekcji filozoficznej, psychologicznej<br />

i nauk społecznych. Natomiast

konferencje<br />

teologii poświęcony był dzień drugi.<br />

Poruszano zagadnienia z biblistyki, patrologii,<br />

duchowości, a także teologii<br />

fundamentalnej i teologii sztuki. Rodzące<br />

się pytania można było rozwiać<br />

w czasie paneli dyskusyjnych. Rozmowy<br />

bywały burzliwe, czasem gwałtowne.<br />

Niektóre przynosiły konkretne<br />

wnioski dla praktyki duszpasterskiej,<br />

inne znów rodziły więcej pytań niż odpowiedzi.<br />

Panele dyskusyjne podsumowano<br />

na wspólnym zebraniu w auli. Było<br />

to zadanie dla moderatorów, którzy<br />

wykazywali się elokwencją i wspaniałą<br />

pamięcią. Poszczególne sekcje i panele<br />

dyskusyjne prowadzili: o. prof. dr<br />

hab. Jan Kłoczowski, dr hab. Małgorzata<br />

Duda, ks. dr hab. Jan Machniak, prof.<br />

UPJP<strong>II</strong>, ks. dr Robert Woźniak, ks. dr<br />

Marek Gilski, dr Marek Kita, ks. dr<br />

Marcin Cholewa. Każdy, kto zamierzał<br />

uczestniczyć w panelu dyskusyjnym,<br />

miał szansę przygotować się do niego,<br />

ponieważ 8 listopada na stronie internetowej<br />

sympozjum www.sympozjum-<br />

-wsdak.pl zostały opublikowane streszczenia<br />

wystąpień prelegentów.<br />

Podsumowanie<br />

Podsumowując przebieg sympozjum,<br />

ks. dr hab. Szymon Drzyżdżyk zaznaczył,<br />

że nie jest ono finałem rozważań<br />

o wierze. Wydarzenie przygotowywane<br />

prawie od roku nie może się zakończyć<br />

jednego dnia. Powinno być impulsem<br />

do dalszych rozważań i swego rodzaju<br />

zatrzymaniem się na chwilę, nabraniem<br />

sił przed dalszą „drogą wiary”. Z kolei<br />

ks. prof. dr hab. Roman Pindel – rektor<br />

WSD Archidiecezji Krakowskiej<br />

wyraził zadowolenie ze sposobu prowadzonych<br />

działań przygotowujących<br />

do sympozjum oraz z jego przebiegu.<br />

Oceniając organizację oraz samo sympozjum,<br />

porównał je do giganta, który<br />

powstał na ramionach zeszłorocznej<br />

konferencji Biblia w Liturgii, Liturgia<br />

w Biblii. Cieszył się również z jakości<br />

merytorycznej wystąpień prelegentów<br />

oraz z profesjonalnie przeprowadzonej<br />

kampanii informacyjnej o sympozjum.<br />

Natomiast przedstawiciel organizatorów<br />

powiedział, że wielkim sukcesem<br />

okazał się nie tyle sam przebieg<br />

sympozjum, ile to, co wokół niego się<br />

działo, jak z każdym dniem przygotowań<br />

zwiększała się liczba osób włączonych<br />

w jego organizację. Wyraził przy<br />

tym wdzięczność opiekunom naukowym<br />

całego sympozjum: ks. prof. dr.<br />

hab. Romanowi Pindlowi oraz ks. dr.<br />

hab. Szymonowi Drzyżdżykowi, a także<br />

opiekunom naukowym poszczególnych<br />

sekcji, prelegentom, rektorowi<br />

UPJP<strong>II</strong>, dziekanowi Wydziału Teologicznego<br />

ks. dr. hab. Wojciechowi Zyzakowi,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong> oraz poprzedniemu<br />

dziekanowi ks. dr. hab. Janowi<br />

Danielowi Szczurkowi, prof. UPJP<strong>II</strong>,<br />

pracownikom naukowym oraz pracownikom<br />

administracji UPJP<strong>II</strong> (szczególnie<br />

pani mgr Monice Wiertek – rzecznikowi<br />

prasowemu, pani mgr lic. Monice<br />

Winiarskiej, panu mgr. Krzysztofowi<br />

Mleczce, pani mgr Stanisławie Bujakowskiej,<br />

pani mgr Iwonie Bąk, ks. dr.<br />

Marianowi Półchłopkowi). Na ręce ks.<br />

mgr. Andrzeja Kopicza – kanclerza<br />

uczelni złożył podziękowania dla Fundacji<br />

im. Świętej Królowej Jadwigi dla<br />

UPJP<strong>II</strong> – głównego sponsora sympozjum.<br />

Podziękował także sponsorom<br />

programu telewizyjnego o sympozjum,<br />

przełożonym seminarium krakowskiego,<br />

klerykom oraz sztabowi organizacyjnemu.<br />

Warto zaznaczyć, że prezentacje<br />

referatów transmitowało przez<br />

internet studenckie Radio Bonus. Ponadto<br />

organizatorzy zapewnili bieżące<br />

informacje dla śledzących przebieg<br />

sympozjum na Twitterze.<br />

Spotkanie cieszyło się zainteresowaniem<br />

ludzi młodych. Wiele osób skorzystało<br />

z możliwości internetowej rezerwacji<br />

miejsc. Dotyczyło to zarówno<br />

prezentacji referatów, jak również paneli<br />

dyskusyjnych i okazało się pomocne.<br />

Obrady sympozjum śledzili również<br />

Jego Eminencja Marian kardynał<br />

Jaworski, bp Jan Szkodoń, bp Jan Zając<br />

oraz ks. infułat Bronisław Fidelus – wikariusz<br />

generalny.<br />

Organizatorzy zadbali także o udokumentowanie<br />

pracy sympozjum. Na<br />

portalu www.youtube.com ukazały się<br />

nagrania z prezentacji referatów. Trwają<br />

też prace nad posympozjalną publikacją.<br />

Recenzentem publikacji będzie<br />

prorektor ks. dr hab. Arkadiusz Baron,<br />

prof. UPJP<strong>II</strong>.<br />

Dzięki uprzejmości ks. dr. hab.<br />

Andrzeja Baczyńskiego, prof. UPJP<strong>II</strong><br />

przez cały czas towarzyszyła nam<br />

przedstawicielka TVP, nagrywając<br />

przebieg sympozjum. W niedługim<br />

czasie spodziewana jest emisja programu<br />

o sympozjum naukowym Drogi<br />

Wiary w TVP Kraków. Sponsorami<br />

programu są: ks. prałat dr Dariusz Raś,<br />

ks. prałat Zdzisław Sochacki, ks. prałat<br />

prof. dr hab. Tadeusz Panuś, ks. prałat<br />

Grzegorz Szewczyk oraz Fundacja im.<br />

Świętej Królowej Jadwigi dla UPJP<strong>II</strong>.<br />

Zakończeniem wydarzenia były<br />

uroczyste nieszpory sprawowane przez<br />

bp. dr. hab. Grzegorza Rysia – przewodniczącego<br />

Zespołu ds. Nowej<br />

Ewangelizacji przy Komisji Duszpasterstwa<br />

Episkopatu Polski i Sekretariatu<br />

ds. Nowej Ewangelizacji w Archidiecezji<br />

Krakowskiej. Podczas nieszporów<br />

zostało odśpiewane uroczyste Credo.<br />

W kaplicy seminarium zgromadzili się<br />

klerycy, studenci, prelegenci i moderatorzy<br />

sekcji. W nieszporach uczestniczył<br />

także Jego Eminencja Franciszek<br />

kardynał Macharski.<br />

17

konferencje<br />

Sympozjum Wolność wiary a posłuszeństwo prawu<br />

tekst: ks. Marek Gołąb<br />

zdjęcia: Marek Kalisz<br />

Wiosną 2012 roku Rada Instytutu Prawa Kanonicznego<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie podjęła<br />

decyzję o zorganizowaniu sympozjum naukowego nawiązującego<br />

w swojej treści do Roku Wiary. Po przeprowadzeniu<br />

dyskusji wśród pracowników naukowych Instytutu<br />

ostatecznie ustalono, iż tematem zaplanowanej<br />

konferencji będzie Wolność wiary a posłuszeństwo prawu.<br />

Sympozjum odbyło się 14 listopada 2012 roku w auli Instytutu<br />

Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie.<br />

Otwarcia sympozjum dokonał Jego Eminencja Stanisław<br />

kardynał Dziwisz, Wielki Kanclerz UPJP<strong>II</strong>, zwracając<br />

szczególną uwagę na znaczenie jego tematyki, która odgrywa<br />

istotną rolę we właściwym funkcjonowania Kościoła.<br />

Słowo wprowadzające wygłosił także prorektor ks. prof.<br />

dr hab. Wojciech Misztal, zaznaczając, iż Objawienie, jak<br />

i wiara stanowią punkt odniesienia dla prawa kościelnego.<br />

Zebranych powitał także ks. prof. dr hab. Józef Krzywda<br />

CM − dyrektor IPK, podkreślając przybycie wielu osób<br />

z różnych ośrodków naukowych w Polsce.<br />

Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się: bp prof.<br />

dr hab. Grzegorz Miziński (kierownik Katedry Kościelnego<br />

Prawa Karnego KUL), ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński<br />

(kierownik Katedry Kościelnej Procedury Administracyjnej<br />

UKSW w Warszawie), ks. prof. dr hab. Wiesław<br />

Wenz (kierownik Katedry Prawa Kanonicznego<br />

i Prawa Wyznaniowego PWT we Wrocławiu), ks. dr Marek<br />

Gołąb (IPK UPJP<strong>II</strong>) oraz dr Aleksandra Brzemia-Bonarek<br />

(IPK UPJP<strong>II</strong>).<br />

Pierwsza część wykładu składała się z trzech prelekcji.<br />

Nad jej przebiegiem czuwał ks. dr hab. Piotr Majer (IPK<br />

UPJP<strong>II</strong>), który przedstawił każdego z wykładowców, wskazując<br />

na jego dokonania oraz sprawowane funkcje. Bp prof.<br />

dr hab. Grzegorz Miziński w swoim wystąpieniu Prawnokanoniczne<br />

konsekwencje sprzecznych z doktryną Kościoła decyzji<br />

i wypowiedzi związanych z pełnieniem funkcji publicznych<br />

przez katolików uściślił pojęcie „osób publicznych” odnosząc<br />

się nie tylko i wyłącznie do polityków, ale obejmując<br />

także m.in. tzw. „celebrytów”. Przedstawił możliwe sankcje<br />

kościelne, choć obecne regulacje kanoniczne ujawniają<br />

− wobec pojawiających się nowych zagadnień – luki niepozwalające<br />

na zajęcie jednoznacznego stanowiska, co wielokrotnie<br />

umieszcza całą problematykę na płaszczyźnie moralnej.<br />

Podczas swojej prelekcji Defekty wiary a prawo do<br />

zawarcia małżeństwa ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński<br />

zwrócił uwagę na różnorodność stanowisk wśród kanonistów<br />

odnośnie do możliwych braków, wad i niedoskonałości<br />

nupturientów w wyznawanej przez nich wierze w kontekście<br />

przyjmowanego sakramentu małżeństwa. Podkreślił<br />

jednocześnie, iż współczesna doktryna kanoniczna<br />

w większości skłania się do oddzielenia wymiaru prawnego<br />

ważności aktu zawarcia związku małżeńskiego od duchowych<br />

predyspozycji. W swoim referacie Współczesna praktyka<br />

Kościoła wobec zjawiska herezji ks. prof. dr hab. Wiesław<br />

Wenz skupił się przede wszystkim na dogłębnym wyjaśnieniu<br />

zagadnień historyczno-kanonicznych omawianej<br />

problematyki. Przedstawił także obecne przepisy Kodeksu<br />

Prawa Kanonicznego dotyczące przestępstwa herezji oraz<br />

sankcji karnych jemu przypisanych.<br />

Po zakończeniu trzech prelekcji odbyła się dyskusja panelowa<br />

prowadzona przez ks. dr. hab. Piotra Majera, który<br />

już po wystąpieniu bp. prof. dr. hab. Grzegorza Mizińskiego<br />

w podsumowaniu jego referatu przewidział zainteresowanie<br />

uczestników sympozjum kwestią stanowiska<br />

polskich biskupów wobec decyzji polityków katolickich<br />

w sprawie in vitro. W ciągu pierwszego, jak i drugiego panelu<br />

dyskusyjnego bp dr hab. Grzegorz Miziński wielokrotnie<br />

musiał odnosić się do powyższego zagadnienia, nie<br />

dając ze względu na złożoność materii jednoznacznej odpowiedzi.<br />

Podczas dyskusji głos zabierali także inni profesorowie,<br />

m.in. ks. dr Piotr Steczkowski (IPK UPJP<strong>II</strong>) podejmujący<br />

praktyczny problem udzielania komunii świętej<br />

osobom żyjącym obiektywnie w grzechu ciężkim, a także<br />

ks. dr hab. Leszek Adamowicz (dyrektor IPK KUL), który<br />

zwrócił uwagę na odczuwalny brak kary ekskomuniki latae<br />

sententiae w prawie Kościołów Wschodnich.<br />

Po przerwie rozpoczęto dalszą część sympozjum. Została<br />

ona poprowadzona przez ks. dr. hab. Leszka Adamowicza.<br />

W pierwszym referacie ks. dr Marek Gołąb odpowiadał<br />

na pytanie Kiedy prawo do własnej duchowości<br />

(kan. 214) podlega ograniczeniom. Podczas swojego wystąpienia<br />

podkreślił, iż prawo do własnej duchowości<br />

podlega ograniczeniom, jeśli jego realizacja zawiera tre-<br />

18

konferencje<br />

ks. prof. dr hab. Józef Krzywda CM,<br />

dyrektor Instytutu Prawa Kanonicznego<br />

ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński<br />

kard. Stanisław Dziwisz<br />

bp prof. dr hab. Grzegorz Miziński<br />

ści oraz formy sprzeczne z doktryną<br />

Kościoła katolickiego i nigdy więcej,<br />

z zachowaniem kryterium racjonalności<br />

i komunii. Zwrócił jednocześnie<br />

uwagę na konieczność utrzymania<br />

jedności w Kościele poprzez unikanie<br />

radykalnych rozwiązań i poszukiwanie<br />

odpowiedniego dialogu ze względu<br />

na nadrzędną wartość komunii<br />

oraz fundamentalne prawo wynikające<br />

z kan. 214. Kolejną prelekcję Kanoniczny<br />

wymóg życia zgodnego z wiarą<br />

(kan. 874 § 1, 3) rodziców chrzestnych<br />

i świadków bierzmowania wygłosiła<br />

dr Aleksandra Brzemia-Bonarek.<br />

W swoim wystąpieniu przypomniała,<br />

iż prawo ostatecznie ma służyć wierze<br />

i moralności. Wiara musi być praktykowana<br />

w odniesieniu do prawa,<br />

które wprowadza ład w jej wyznawaniu.<br />

Niejednoznaczne sformułowania<br />

analizowanego kanonu mają na celu<br />

kształtowanie postaw wiernych. Według<br />

prelegentki nie można zamknąć<br />

całości życia chrześcijańskiego w prawie<br />

pozytywnym.<br />

Podczas drugiego panelu dyskusyjnego<br />

wśród interweniujących znalazł<br />

się m.in. ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz<br />

(kierownik Katedry Kościelnego<br />

Prawa Publicznego i Konstytucyjnego<br />

KUL) podkreślający wagę wolności<br />

i prawa w porządku kościelnym. Z kolei<br />

ks. dr Jan Dohnalik (UKSW) podniósł<br />

kwestię dotyczącą oceny zaciągnięcia<br />

przez daną osobę ekskomuniki<br />

latae sententiae, jeśli nie została ona zadeklarowana.<br />

Ponadto zapytał o stanowisko<br />

w sprawie wypowiedzi i głosowań<br />

przeciwnych życiu, lecz mających<br />

charakter kompromisowy. Nie zabrakło<br />

także i innych zagadnień kierowanych<br />

pod adresem bp. prof. dr. hab. Grzegorza<br />

Mizińskiego w związku z wypowiedziami<br />

i postawami katolików pełniących<br />

funkcje publiczne.<br />

Sympozjum podsumował i zamknął<br />

ks. prof. dr hab. Józef Krzywda CM. Podkreślił<br />

wagę głównego tematu konferencji<br />

oraz znaczenie poszczególnych referatów,<br />

a także wyraził nadzieję, iż w następnym<br />

roku kolejne zaproszenie na<br />

sympozjum zostanie skierowane przez<br />

powstający obecnie Wydział Prawa Kanonicznego<br />

UPJP<strong>II</strong> w Krakowie.<br />

Konferencja<br />

Umarłych pogrzebać…<br />

Pogrzeb dziecka poronionego źródłem chrześcijańskiej nadziei<br />

tekst i zdjęcia: Piotr Guzdek<br />

26 listopada 2012 roku w Auli Biblioteki Głównej <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong><br />

Pawła <strong>II</strong> w Krakowie odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa Umarłych<br />

pogrzebać… Pogrzeb dziecka poronionego źródłem chrześcijańskiej nadziei.<br />

Poprzedziła ją msza święta sprawowana ku czci św. Dominika Savio – patrona<br />

dzieci poczętych – w kościele rektoralnym bł. <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> na Ruczaju, której<br />

przewodniczył abp Andrzej Dzięga, metropolita szczecińsko-kamieński i członek<br />

Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski.<br />

W skład komitetu organizacyjnego weszli: ks. prof. dr hab. Maciej Ostrowski<br />

– prorektor UPJP<strong>II</strong> oraz kierownik Katedry Teologii Pastoralnej Szczegółowej<br />

i lic. Piotr Guzdek, student dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Jako<br />

cel spotkania organizatorzy postawili wieloaspektową analizę zagadnienia organizacji<br />

pogrzebu dziecka poronionego w kontekście obowiązujących w Polsce regulacji<br />

prawnych, przepisów prawa kanonicznego, wymogów liturgii katolickiej,<br />

psychologii żałoby, filozoficznych koncepcji osoby ludzkiej oraz nauczania Kościoła<br />

katolickiego o zbawieniu dzieci nieochrzczonych. Konferencja miała charakter<br />

interdyscyplinarny i stała się kompleksowym źródłem wiedzy teologicznej,<br />

liturgicznej, socjologicznej, psychologicznej, filozoficznej i prawnej odnośnie<br />

do poruszanej problematyki. Podejmowana tematyka znalazła szerokie grono odbiorców,<br />

którzy licznie zgromadzili się w auli biblioteki: lekarzy, położników, pielęgniarek,<br />

psychoterapeutów, teologów, pracowników poradni małżeńskich, trenerów<br />

naturalnych metod planowania rodziny, filozofów, kleryków, dziennikarzy,<br />

studentów, uczniów szkół średnich, księży, sióstr zakonnych, a także rodziców,<br />

którzy doświadczyli dramatu śmierci dziecka przed narodzeniem.<br />

Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawowali: metropolita krakowski ks.<br />

kard. Stanisław Dziwisz, przewodniczący Zespołu Ekspertów KEP ds. Bioetycznych<br />

abp Henryk Hoser SAC, przewodniczący Rady ds. Rodziny KEP bp Kazimierz Górny,<br />

rektor naszej uczelni ks. dr hab. Władysław Zuziak, prof. UPJP<strong>II</strong>, dyrektor Wydziału<br />

Duszpasterstwa Rodzin Archidiecezji Krakowskiej ks. Jacek Konieczny, Hu-<br />

19

konferencje<br />

20<br />

man Life International, Klub Przyjaciół<br />

Ludzkiego Życia, Polskie Towarzystwo<br />

Teologiczne, Polska Federacja Ruchów<br />

Obrońców Życia, Polskie Stowarzyszenie<br />

Obrońców Życia Człowieka, Katolickie<br />

Stowarzyszenie Lekarzy im. bł. Jerzego<br />

Popiełuszki.<br />

Otwarcia konferencji dokonał ks.<br />

rektor Władysław Zuziak. W swoim wystąpieniu<br />

podkreślił aktualność zaproponowanej<br />

przez organizatorów tematyki,<br />

zwłaszcza w kontekście zbliżających<br />

się świąt Bożego Narodzenia. Prawda<br />

o Wcieleniu Syna Bożego jego zdaniem<br />

zobowiązuje ludzi wierzących, by zawsze<br />

z wielką miłością i szacunkiem patrzyli<br />

na matkę w stanie błogosławionym oraz<br />

dziecko, które rozwija się pod jej sercem.<br />

Rektor zauważył, iż rodzice przeżywający<br />

tragedię poronienia często spotykają<br />

się z niezrozumieniem ze strony najbliższych.<br />

Wskazał na palącą konieczność<br />

uświadomienia cierpiącym rodzicom,<br />

iż mają prawo do pamięci o utraconym<br />

dziecku, które zawsze pozostanie częścią<br />

ich rodziny, a sam pochówek zmarłego<br />

jest ich moralnym obowiązkiem.<br />

Słowo powitania wygłosił do przybyłych<br />

ks. prof. dr hab. Maciej Ostrowski.<br />

Stwierdził, iż poprzez inicjatywę<br />

zorganizowania konferencji <strong>Uniwersytet</strong><br />

<strong>Papieski</strong> pragnie przyjść z pomocą<br />

rodzinom w sytuacji ich bólu i cierpienia,<br />

aby rodzice po stracie poronionego<br />

dziecka mogli otrzymać fachową pomoc<br />

i wsparcie w swoich parafiach. Wyrazy<br />

wdzięczności skierował również do<br />

sponsorów: Centrum <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> „Nie<br />

lękajcie się” oraz Zakładu Przemysłu<br />

Cukierniczego SKAWA S.A. Wadowice.<br />

W imieniu wspólnoty akademickiej<br />

lic. Piotr Guzdek złożył życzenia<br />

abp. Andrzejowi Dziędze z okazji jubileuszu<br />

10-lecia sakry biskupiej. Dziękował<br />

za odważną postawę sprzeciwu<br />

wobec procedury sztucznego zapłodnienia<br />

in vitro i jednoznaczne zdefiniowanie<br />

przewidzianych przez prawodawstwo<br />

kościelne kanonicznych<br />

konsekwencji dla jej zwolenników, co<br />

było przedmiotem listu pasterskiego<br />

metropolity szczecińskiego do wiernych<br />

swojej diecezji w listopadzie 2012<br />

roku. Przy wspólnym śpiewie zgromadzonych<br />

studenci wręczyli ekscelencji<br />

symboliczną wiązankę kwiatów. Arcybiskup<br />

nie krył wzruszenia.<br />

od lewej: abp prof. dr hab. Andrzej Dzięga, bp dr Krzysztof Zadarko, ks. dr hab. Jan Dziedzic, ks. prof. dr hab. Maciej<br />

Ostrowski<br />

Pierwszą część obrad, zatytułowaną<br />

Godziwy pochówek poronionych dzieci<br />

moralnym zobowiązaniem i poświęconą<br />

głównie osobie dziecka poronionego,<br />

poprowadził ks. dr hab. Jan Dziedzic,<br />

adiunkt Katedry Teologii Pastoralnej<br />

Szczegółowej UPJP<strong>II</strong>. Część drugą,<br />

opatrzoną tytułem Wsparcie rodziców<br />

w obliczu śmierci dziecka nienarodzonego,<br />

która dotyczyła przede wszystkich<br />

rodziców zmarłych dzieci, moderował<br />

ks. dr hab. Piotr Kieniewicz MIC, adiunkt<br />

Katedry Teologii Życia w Instytucie<br />

Teologii Moralnej KUL oraz wicedyrektor<br />

Centrum Pomocy Rodzinie<br />

i Osobom Uzależnionym w Licheniu.<br />

dr hab. Urszula Dudziak (KUL)<br />

W gronie prelegentów znaleźli się<br />

wybitni znawcy tematu z liczących<br />

się ośrodków naukowych całej Polski:<br />

oprócz wspomnianego już kierownika<br />

Katedry Prawa Rodzinnego i Praw Rodziny<br />

na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego<br />

i Administracji KUL abp.<br />

prof. dr. hab. Andrzeja Dzięgi (Prawne<br />

aspekty pochówku dziecka poronionego),<br />

biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej<br />

Krzysztof Zadarko<br />

(Koszalińska inicjatywa „Nasze na zawsze”),<br />

adiunkt Katedry Bioetyki Wydziału<br />

Filozoficznego UPJP<strong>II</strong> ks. dr hab.<br />

Grzegorz Hołub SDB (Godność osobowa<br />

dziecka nienarodzonego), kierownik<br />

Katedry Teologii Moralnej i Etyki<br />

na Wydziale Teologicznym <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie<br />

ks. prof. dr hab. Marian Szczepan<br />

Machinek MSF (Nadzieja zbawienia.<br />

O wiecznym losie dzieci zmarłych bez<br />

chrztu), dyrektor Instytutu Nauk o Rodzinie<br />

Wydziału Teologicznego <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Opolskiego ks. prof. dr hab.<br />

Piotr Morciniec (Pogrzeb nienarodzonego<br />

– między bólem straty a zobowiązaniem),<br />

dyrektor Szpitala Ginekologiczno-Położniczego<br />

im. Świętej Rodziny<br />

w Warszawie prof. dr hab. Bogdan Chazan<br />

(Nieudane rodzicielstwo − szacunek<br />

dla matki i martwego ciała dziecka), dyrektor<br />

Kliniki Neonatologii w Szczecinie<br />

oraz wynalazca pierwszego w Polsce<br />

cyfrowego urządzenia do pomiaru<br />

pracy mózgu noworodków prof. dr hab.<br />

Jacek Rudnicki (Strata dziecka. Medyczne,<br />

prawne i bioetyczne aspekty leczeniu<br />

dzieci płodowych), kierownik Katedry<br />

Psychofizjologii Małżeństwa i Rodziny<br />

na Wydziale Teologii KUL dr hab. Urszula<br />

Dudziak (Sytuacja rodziców doświadczających<br />

śmierci dziecku przed<br />

narodzeniem), ks. prof. dr hab. Bronisław<br />

Mierzwiński (Duszpasterstwo rodzin<br />

w kontekście śmierci dziecka nienarodzonego.<br />

Stan obecny i postulaty na<br />

przyszłość) z Katedry Teologii Pastoralnej<br />

Szczegółowej Wydziału Teologicznego<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u Kardynała Stefana<br />

Wyszyńskiego w Warszawie oraz wspomniani<br />

ks. dr hab. Jan Dziedzic (Pomoc<br />

duszpasterska w przeżywaniu żałoby po<br />

stracie dziecka poronionego) i ks. dr hab.<br />

Piotr Kieniewicz (Dostrzec w nienarodzonym<br />

człowieka – znaczenie personalistycznej<br />

terminologii dla uszanowania<br />

godności osoby).<br />

W konferencji wzięły udział także:<br />

kierownik Urzędu Stanu Cywilnego<br />

w Koszalinie mgr Katarzyna Bassel-<br />

-Jazgar oraz dyrektor Radia Plus Koszalin<br />

mgr Alicja Górska, które wraz z bp.<br />

Krzysztofem Zadarko koordynują zakrojoną<br />

na szeroką skalę kampanię społeczną<br />

Nasze na zawsze, promującą organizację<br />

pogrzebów dzieci nienarodzonych<br />

na Pomorzu. Obrady zakończyła<br />

wspólna uroczysta kolacja. Organizatorzy<br />

planują wydanie publikacji pokonferencyjnej<br />

nakładem Wydawnictwa Naukowego<br />

UPJP<strong>II</strong>.

Konferencja<br />

Koniec świata... i co dalej?<br />

tekst: Anna Ustarbowska<br />

zdjęcia: Piotr Włas<br />

konferencje<br />

o. dr Piotr Jordan Śliwiński, dr hab. Mariusz Wojewoda<br />

Niewiele jest wątków, które nie straciły z biegiem dziejów<br />

na aktualności i przez cały czas równie mocno poruszały<br />

ludzką wyobraźnię, tematów absolutnie uniwersalnych<br />

i niewyczerpanych, tematów skłaniających do refleksji tak<br />

ludzi prostych, jak i uczonych. Należą do nich bezsprzecznie<br />

zagadnienia związane ze śmiercią, miłością, wiarą<br />

w życie pozagrobowe i... końcem świata. Moment w historii,<br />

w którym przyszło nam żyć, jest kolejnym, w którym<br />

zagadnienia związane z krańcowością tak bardzo zyskały<br />

na znaczeniu. Koniec świata jest obecny i w naukowych<br />

dyskusjach, i w kulturze popularnej.<br />

Konferencja naukowa Koniec świata... i co dalej? miała<br />

za zadanie spojrzeć na to zagadnienie z możliwie największej<br />

ilości perspektyw i punktów widzenia. W tym celu do<br />

udziału zaproszono reprezentantów różnych dyscyplin<br />

nauki: teologii, filozofii, kulturoznawstwa i psychologii,<br />

reprezentujących zarazem różne ośrodki naukowe – od<br />

Gdańska po Częstochowę. Zgromadzenie badaczy tak<br />

różnorodnych dziedzin zaowocowało bogatym i szerokim<br />

spojrzeniem na temat. Koniec świata okazał się rzeczywistością<br />

faktycznie przenikającą naszą codzienność,<br />

zwłaszcza jeśli rozpatrywać go jako pewien kres w ogóle:<br />

koniec życia jednostki, odejście pewnej epoki w dziejach<br />

świata. Dyskusje pokazały, że kres, w tym także koniec<br />

świata, wiąże się zawsze bardzo ściśle z początkiem<br />

czegoś nowego i odmiennego, że definitywny koniec nie<br />

jest możliwy.<br />

Prelegenci i słuchacze zgromadzili się w dniach 15<br />

i 16 listopada 2012 roku w salach należących do <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie i w gościnnych<br />

murach Muzeum Archeologicznego. Zagadnienia<br />

poruszone podczas krakowskiej części konferencji były<br />

następnie kontynuowane i rozwijane w jej częstochowskiej<br />

odsłonie mającej miejsce w dniach 22−23 listopada<br />

2012 roku. Ważnym elementem były nie tylko wygłoszone<br />

przez prelegentów referaty, ale także gorące<br />

dyskusje, które trwały zarówno na salach konferencyjnych,<br />

jak i w kuluarach. Nie ulega wątpliwości, że zagadnienie<br />

końca w niezwykle silny sposób porusza ludzką<br />

wyobraźnię i uczucia. Trudno znaleźć człowieka, który<br />

okaże całkowity brak zainteresowania tą kwestią. Jeszcze<br />

jeden punkt widzenia na zagadnienie ukazała wystawa<br />

otwarta podczas trwania konferencji nosząca tytuł<br />

A-rt-pokalipsa.<br />

Sesja<br />

Ekumenizm – zagrożenie czy konsekwencja wiary?<br />

tekst: Marek Kita<br />

zdjęcia: Maria Poniewierska<br />

Naukowa sesja ekumeniczna Ekumenizm – zagrożenie czy<br />

konsekwencja wiary? miała miejsce 14 listopada 2012 roku<br />

w budynku dydaktycznym UPJP<strong>II</strong> przy ul. Franciszkańskiej<br />

1. Doroczne spotkanie organizowane przez Międzywydziałowy<br />

Instytut Ekumenii i Dialogu − tradycyjnie we<br />

współpracy z Krakowskim Oddziałem Polskiej Rady Ekumenicznej<br />

– przebiegało tym razem pod znakiem refleksji<br />

nad dziedzictwem swoiście przełomowego dla ruchu ekumenicznego<br />

okresu, jakim był czas Soboru Watykańskiego<br />

<strong>II</strong>. Miało to oczywiście związek z okrągłą, pięćdziesiątą<br />

rocznicą historycznej decyzji o zwołaniu wspomnianego<br />

soboru, którego dorobek bywa w pewnych kręgach coraz<br />

wyraźniej kwestionowany wskutek pochopnego wiązania<br />

jego reform z późniejszym kryzysem wiary.<br />

Po inspirującym otwarciu sesji przez prorektora naszej<br />

uczelni ks. dr. hab. Arkadiusza Barona, prof. UPJP<strong>II</strong> (znawcy<br />

problematyki soborów starożytnych) zebrani wysłuchali<br />

referatu ks. dr. hab. Rajmunda Porady z <strong>Uniwersytet</strong>u Opolod<br />

prawej: o. Józef Puciłowski OP, ks. Andrzej Kuźma i ks. Jarosław Antosiuk<br />

(obaj z Kościoła prawosławnego)<br />

21

konferencje<br />

od lewej: dr Marek Kita, ks. dr Henryk Paprocki (Kościół prawosławny), ks dr. Marian Niemiec (Kościół ewangelicko-<br />

-augsburski), o. dr Adam Strojny CCN<br />

skiego, który zaprezentował wizję ekumenizmu<br />

w ujęciu ojców Vaticanum<br />

<strong>II</strong>. Później nastąpiła seria krótszych<br />

wystąpień, ukazujących sylwetki i poglądy<br />

wybranych mistrzów, świadków<br />

oraz oponentów ruchu ekumenicznego.<br />

Przywołano w tym kontekście najpierw<br />

postacie patriarchy Atenagorasa<br />

(ks. dr Andrzej Kuźma, Kościół prawosławny),<br />

Karla Bartha (ks. Dawid<br />

Baron, Kościół ewangelicko-augsburski),<br />

Yves’a Congara (ks. dr Paweł Pielka,<br />

Kościół rzymskokatolicki), następnie<br />

Aleksandra Mienia (dr Marek Kita,<br />

UPJP<strong>II</strong>), Alberta Schweitzera (Agnieszka<br />

Godfrejów-Tarnogórska, Kościół<br />

ewangelicko-augsburski) i Franciszka<br />

Blachnickiego (dr Dariusz Cupiał, Kościół<br />

rzymskokatolicki), wreszcie zaś<br />

Andrieja Kurajewa (ks. dr hab. Tadeusz<br />

Kałużny, UPJP<strong>II</strong>) i Marcela Lefebvre’a<br />

(o. prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski,<br />

UPJP<strong>II</strong>). Sesję zwieńczył panel dyskusyjny<br />

zatytułowany Nadzieja wbrew nadziei?<br />

O ekumenizmie dzisiaj, w ramach<br />

którego rozmawiali ze sobą ks. dr Henryk<br />

Paprocki z Kościoła prawosławnego,<br />

ewangelicki duchowny ks. dr Marian<br />

Niemiec oraz o. dr Adam Strojny<br />

ze Wspólnoty Chemin Neuf, powstałej<br />

we Francji jako „katolicka wspólnota<br />

o powołaniu ekumenicznym”. Panel<br />

prowadził autor niniejszej notatki.<br />

Owa zamykająca spotkanie debata<br />

pozwoliła wybrzmieć dość charakterystycznym,<br />

jak się zdaje, punktom<br />

widzenia. Prawosławny gość<br />

mówił (w duchu teologii raczej „paryskiej”<br />

niż „moskiewskiej”) o swoiście<br />

otwartym charakterze samej idei<br />

ekumenizmu − wciąż dojrzewającego<br />

w skądinąd nieuniknionym dla<br />

chrześcijaństwa procesie, przedstawiciel<br />

wspólnoty ewangelickiej podkreślał<br />

rolę wzajemnego poszanowania<br />

i ducha partnerstwa w dialogu, zaś ka-<br />

tolicki ekumenista przypominał o zachowaniu<br />

wiary w łaskę jedności, która<br />

staje się powoli naszym udziałem,<br />

gdy wszyscy w pokorze nawracamy się<br />

na wierność Chrystusowi. Jeśli chodzi<br />

o aktualną sytuację ekumenizmu,<br />

o. Strojny przywołał metaforę ukutą<br />

niedawno przez kard. Kurta Kocha: jesteśmy<br />

podobni do pasażerów samolotu,<br />

którym po spektakularnym starcie<br />

i osiągnięciu wysokości przelotowej<br />

może się zdawać, że maszyna znieruchomiała<br />

– a tymczasem porusza się<br />

ona z ogromną prędkością. W perspektywie<br />

życia duchowego ekumeniczna<br />

stagnacja okazuje się pozorna.<br />

Wykład<br />

Kontrowersje nowoczesnej biomedycyny a fakty biologiczne<br />

tekst i zdjęcie: Diana Flaga<br />

22<br />

12 grudnia 2012 roku odbył się wykład Kontrowersje nowoczesnej biomedycyny a fakty biologiczne.<br />

Był to wykład inaugurujący cykl seminariów Wokół statusu człowieka w okresie prenatalnym.<br />

Wygłosił go prof. dr hab. Włodzimierz Korohoda (UJ), jeden z najwybitniejszych<br />

polskich i światowych biologów. Pan profesor od około 55 lat zajmuje się doświadczalnie badaniem<br />

żywych komórek.<br />

Prof. Włodzimierz Korohoda przypomniał między innymi o pojawiającym się obecnie<br />

mylnym poglądzie, że to Kościół uzurpuje sobie prawo do ustalania, kiedy zaczyna się życie<br />

człowieka. Wykładowca przypomniał, iż ustalili to biologowie w latach 70. XIX wieku i nie<br />

było co do tego żadnych wątpliwości do lat 80., kiedy to w Anglii w wyniku zapłodnienia pozaustrojowego<br />

zamrożonych zostało tysiące zarodków. Wtedy zaczęto debatować, kiedy zaczyna<br />

się życie człowieka. Kościół tezy biologów głoszących, że życie zaczyna się od zygoty,<br />

zaakceptował dopiero w latach 20. XX wieku.<br />

Problem jednak nie polegał na tym, kiedy zaczyna się życie – nawet wtedy, gdy aborcja była w Polsce dozwolona, nie<br />

ulegało wątpliwości, że zabija się człowieka w jego stadium zarodkowym. Tylko wtedy nie szanowano tak życia człowieka,<br />

nie uważano życia pojedynczego człowieka za wartość nadrzędną. Dzisiaj problem polega na tym, w jakim zakresie życie<br />

ludzkie powinno być chronione. Dlatego konieczna jest regulacja prawna, która opiera się na znajomości faktów, a nie tylko<br />

spekulacjach, i powinna przewidywać możliwość różnych nadużyć.<br />

Należy zwrócić uwagę, że prof. Korohoda jest biologiem, nie filozofem, a materiał przez niego podany ma stanowić<br />

przyczynek do głębszej refleksji filozoficznej, teologicznej oraz społecznej.<br />

Po wykładzie odbyła się dyskusja. Dla osób uczestniczących w wykładzie przygotowane zostały certyfikaty.

Z badań interakcji międzyreligijnych i międzykulturowych w ramach Katedry Eklezjologii<br />

Kontakty naukowe na Bliskim i Dalekim Wschodzie<br />

tekst: ks. Dominik Oliwa<br />

zdjęcia: archiwum prywatne<br />

konferencje<br />

Katedra Eklezjologii na Wydziale Teologicznym UPJP<strong>II</strong><br />

skupia naukowców podejmujących szeroki zakres zagadnień,<br />

takich jak natura Kościoła, zagadnienia teologii katolickiej<br />

i protestanckiej, duchowość monastyczna czy stosunek<br />

Kościoła do religii niechrześcijańskich. W ramach<br />

tej jednostki ks. prof. dr hab. Krzysztof Kościelniak zajmuje<br />

się zagadnieniami religioznawczymi, szczególnie<br />

islamistyką z uwzględnieniem kondycji chrześcijaństwa<br />

orientalnego w kontekście relacji międzynarodowych. Jako<br />

kierownik Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u Jagiellońskiego nawiązuje różnorodne kontakty<br />

z wieloma ośrodkami naukowymi Bliskiego i Dalekiego<br />

Wschodu, którymi pragnie również zainteresować<br />

<strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong> <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie.<br />

Pierwszy semestr roku akademickiego 2012/2013 był<br />

niezwykle pracowity dla ks. prof. Krzysztofa Kościelniaka,<br />

który brał udział w wielu konferencjach naukowych<br />

w Azji i Europie.<br />

MALEZJA. W sierpniu 2012 roku ks. prof. Krzysztof Kościelniak<br />

przebywał z wykładami w Malezji, przyjmując<br />

zaproszenie dwóch uniwersytetów muzułmańskich<br />

w Kuala Lumpur. 29 sierpnia 2012 roku wygłosił wykład<br />

Christian–Muslim Relations in Central and Eastern Europe<br />

– Polish Experience w International Institute of Advanced<br />

Islamic Studies (IAIS Malaysia – Kuala Lumpur).<br />

Następnego dnia ks. prof. Krzysztof Kościelniak wygłosił<br />

wykład Faith Dialogue in the Contemporary Muslim–Christian<br />

Relationship w Islamic Science University of<br />

Malaysia (Universiti Sains Islam Malaysia). Każdy z wyżej<br />

wspomnianych wykładów trwał ok. godziny i zgromadził<br />

dużą liczbę słuchaczy, profesorów, wykładowców, dyplomatów<br />

i studentów. Prezentacje wzbudziły tak wielkie zainteresowanie,<br />

że ks. prof. Kościelniak w obu przypadkach<br />

odpowiadał na pytania przez niemal dwie godziny po zakończeniu<br />

wykładu.<br />

Teksty wystąpień zostaną opublikowane w „Islam and<br />

Civilisational Renewal” − jednym z najbardziej znaczących<br />

muzułmańskich periodyków naukowych południowo-wschodniej<br />

Azji.<br />

z pracownikami naukowymi Islamic Science University of Malaysia (Universiti Sains<br />

Islam Malaysia), Kuala Lumpur<br />

SZWAJCARIA. Ks. prof. Krzysztof Kościelniak jest<br />

członkiem Union Européenne des Arabisants et Islamisants<br />

– najbardziej prestiżowej europejskiej organizacji<br />

skupiającej najwybitniejszych arabistów i islamistów. Kilkudniowe<br />

kongresy odbywają się co dwa lata. W dniach<br />

12–16 września 2012 roku odbył się 26. kongres UEAI<br />

w Bazylei (Universität Basel) pt. Arabic and Islamic Studies<br />

in Europe and Beyond. Ks. prof. Krzysztof Kościelniak<br />

przedstawił referat The contribution of Prof. Tadeusz<br />

Lewicki (1906−1992) to Islamic and West African Studies<br />

oraz prowadził sesję kongresu w języku angielskim i francuskim<br />

pt. Arabic Studies in the West (20th Century).<br />

w International Institute of Advanced Islamic Studies, Kuala Lumpur, Malezja<br />

podczas Annual Meeting of Beijing Foreign Studies University (BFSU) as Chinese<br />

Partner Confucius Institutes (CIs) w Pekinie<br />

CHINY. W dniach 13–18 grudnia 2012 roku ks. prof.<br />

Krzysztof Kościelniak przebywał w Pekinie, gdzie brał<br />

udział w Annual Meeting of Beijing Foreign Studies University<br />

(BFSU) as Chinese partner Confucius Institutes (CIs) oraz<br />

w The 7th Confucius Institute Conference. W czasie konferencji<br />

dyskutowano strategię i rozwój Instytutów Konfucjusza<br />

oraz formy współpracy z lokalnymi partnerami.<br />

23

konferencje<br />

JORDANIA. Bezpośrednio z Pekinu ks. prof. Kościelniak<br />

udał się do Jordanii (Amman) na międzynarodową konferencję<br />

Poland – Jordan – European Union: A new role<br />

of Europe in the Middle East after the Arab Spring, która<br />

odbyła się w University of Jordan 20 grudnia 2012 roku.<br />

Wygłosił tam referat The Economic Aspects of the Arab<br />

Spring. The EU’s new Partnership and Strategy. Przedstawił<br />

olbrzymie koszty ekonomiczne, jakie wygenerowała tzw.<br />

„wiosna arabska”, szczególnie zaś katastrofalne skutki rewolucji<br />

w Syrii. Wystąpienie zostało przyjęte bardzo pozytywnie<br />

i uznane za wnikliwą analizę. Zostanie ono wkrótce<br />

opublikowane w Jordanii.<br />

wśród prelegentów konferencji „Poland – Jordan – European Union: A new role of<br />

Europe in the Middle East after the Arab Spring”<br />

Chociaż ks. prof. Krzysztof Kościelniak jest pierwszoetatowym pracownikiem UJ, stara się wspierać wymianę międzynarodową<br />

UPJP<strong>II</strong>. Przede wszystkim zabiega o pozyskanie zewnętrznych recenzentów i zagranicznych członków redakcji<br />

„Orientalia Christiana Cracoviensia”. Zainteresował możliwościami współpracy z UPJP<strong>II</strong> przedstawicieli różnych uczelni.<br />

Niewykluczone, że niektóre kontakty ks. prof. Krzysztofa Kościelniaka mogą stać się inspiracją do nowych badań i rozszerzenia<br />

współpracy zagranicznej UPJP<strong>II</strong>.<br />

Międzynarodowa interdyscyplinarna konferencja<br />

Enjoy Life. Towards a Deep Concept of Human Joy<br />

tekst: Milena Kukla, Kamil Hołyst<br />

zdjęcia: Milena Kukla<br />

24<br />

ks. dr Marcin Godawa<br />

W wyniku wspólnej inicjatywy <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> i <strong>Uniwersytet</strong>u w Ljubljanie została zorganizowana<br />

międzynarodowa interdyscyplinarna konferencja<br />

naukowa pod tytułem Enjoy Life. Towards a Deep Concept<br />

of Human Joy, odbywająca się właśnie w stolicy Słowenii.<br />

Radość może być ujmowana na wiele sposobów, począwszy<br />

od szukania radości w spożywaniu pokarmów,<br />

poprzez psychologiczne uwarunkowania dobrego samopoczucia,<br />

aż do prawdziwego szczęścia, którego źródłem<br />

jest Eucharystia. Ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal przypomniał<br />

zbyt rzadko podkreślaną prawdę, że radość należy<br />

do głównych tematów Biblii − jest to radość życia<br />

w Bogu bezinteresownie udzielającemu się ludzkości. Na<br />

szczególną uwagę zasługiwały dwa referaty: ks. dr. Marcina<br />

Godawy A View of the Eucharistic Appearances in<br />

the Experience of Christian Joy, mówiący o przeżywaniu<br />

radości w adoracji Najświętszego Sakramentu oraz prof.<br />

dr. Stanka Gerjolja (Ljubljana): Joy and Education, omawiający<br />

relację pomiędzy radością a procesem edukacji.<br />

Natomiast orędzie Bożego Miłosierdzia, które wypłynęło<br />

z krakowskich Łagiewnik, było tematem referatu, który<br />

wygłosił ks. prof. dr hab. Jan Machniak (God’s Mercy as<br />

a Source of Joyfulness).<br />

Codzienna msza święta pomogła nam poznawać radość<br />

nie tylko od strony teoretycznej, ale naprawdę ją<br />

przeżywać. W przeddzień naszego powrotu do Polski nuncjusz<br />

apostolski w Ljubljanie abp Juliusz Janusz w swojej<br />

homilii również odniósł się do tematu naszej konferencji.<br />

W czasach, gdy ciągle jesteśmy bombardowani informacjami<br />

o kryzysie i różnych innych problemach współczesności,<br />

nie możemy zapominać, że nasza wiara może przeprowadzić<br />

nas w radości i spokoju ducha przez wszystkie<br />

trudności. Naszą misją jest uczenie tej prawdy szczególnie<br />

w naszych rodzinach i miejscach pracy.<br />

Dzięki całej inicjatywie mogliśmy przy okazji poznać<br />

miasto o bardzo ciekawej historii, sięgającej czasów<br />

rzymskich. W tym okresie nosiło ono nazwę Emona<br />

i było także przez wieki dobrze prosperującą osadą<br />

na skrzyżowaniu traktów. Choć trzęsienie ziemi w roku<br />

1511 spowodowało wielkie zniszczenia, w odbudowie<br />

zadbano, aby jego architektura zachowała swój unikalny<br />

i jednorodny styl, co ukoronowała wielka praca J. Plečnika<br />

w XX stuleciu.<br />

Warto w tym miejscu wspomnieć o kilku najbardziej<br />

znanych miejscach stolicy, jak pomnik France’a Prešerena<br />

stanowiący punkt wszelkich spotkań. Naszą uwagę<br />

przykuły również wiszące nad ulicą Trubarjeva buty.<br />

Jak się okazało, oznaczają one bunt wobec zdominowania<br />

tej ulicy przez zakłady szewskie. Codziennie w drodze → 27

Projekt Efektywność zarządzania i jakość kształcenia miarą sukcesu w UPJP<strong>II</strong><br />

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Europejskiego Funduszu Społecznego<br />

Poddziałanie 4.1.1 Wzmocnienie potencjału badawczego uczelni.<br />

Okres realizacji projektu: 1 września 2012 roku – 31 sierpnia 2014 roku.<br />

Informacja dotycząca działań<br />

wykonywanych w ramach zadania nr 1 w roku 2012<br />

W projekcie, w ramach zadania pierwszego, prowadzony jest monitoring najlepszych praktyk w Polsce i za granicą dotyczących<br />

jakości kształcenia w celu stałego ulepszania oferty dydaktycznej UPJP<strong>II</strong>. W związku z tym opracowywane są<br />

następujące dokumenty:<br />

• procedura monitorowania losów zawodowych<br />

absolwentów UPJP<strong>II</strong> zgodnie<br />

z założeniami reformy szkolnictwa<br />

wyższego,<br />

• procedura i narzędzia współpracy<br />

UPJP<strong>II</strong> z pracodawcami,<br />

• procedura gromadzenia i wymiany<br />

informacji pomiędzy <strong>Uniwersytet</strong>em<br />

a pracodawcami dotyczących zapotrzebowania<br />

rynku pracy na absolwentów<br />

określonych kierunków studiów,<br />

• Program Lojalnościowy dla absolwentów<br />

UPJP<strong>II</strong> w związku z monitorowaniem<br />

ich losów zawodowych,<br />

• system motywacyjny dla pracodawców<br />

w zakresie podejmowania współpracy<br />

przy opiniowaniu programów kształcenia,<br />

• procedury okresowej oceny programów<br />

kształcenia w zakresie dostosowania<br />

ich do potrzeb rynku pracy,<br />

• system kontrolowania procesu dydaktycznego<br />

w podstawowych jednostkach<br />

organizacyjnych <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

<strong>Papieski</strong>ego <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie,<br />

• ankieta online badania losów zawodowych<br />

absolwentów UPJP<strong>II</strong> zgodnie<br />

z założeniami reformy szkolnictwa<br />

wyższego.<br />

W ramach realizacji zadania zakupiono<br />

system do prowadzenia ankiet<br />

ewaluacyjnych nauczycieli akademickich<br />

UPJP<strong>II</strong> oraz system Biuro Karier<br />

do prowadzenia współpracy uczelnia<br />

– pracodawcy.<br />

W dniu 19 grudnia odbyło się pierwsze<br />

spotkanie z pracodawcami w zakresie<br />

opiniowania programów kształcenia<br />

UPJP<strong>II</strong>, na którym zostały zaprezentowane<br />

procedury oraz programy kształcenia<br />

poszczególnych kierunków.<br />

Informacja dotycząca działań<br />

wykonywanych w ramach zadania nr 2 w roku 2012<br />

Akademicki System<br />

Archiwizacji Prac<br />

i Internetowy System<br />

Antyplagiatowy Plagiat.pl<br />

zintegrowane z systemem<br />

ProAkademia<br />

Zakończono wdrażanie Akademickiego<br />

Systemu Archiwizacji Prac i Internetowego<br />

Systemu Antyplagiatowego Plagiat.pl.<br />

Zostały one zintegrowane z funkcjonującym<br />

na uczelni systemem ProAkademia.<br />

Zastosowanie zintegrowanych systemów<br />

umożliwia przeprowadzenie elektronicznej<br />

obrony pracy dyplomowej z poziomu jednego<br />

systemu. Praca dyplomowa po przesłaniu<br />

jej do systemu przez studenta jest<br />

akceptowana przez promotora, sprawdzana<br />

systemem antyplagiatowym, następnie<br />

przekazywana recenzentowi, a po obronie<br />

automatycznie przekazywana do elektronicznego<br />

archiwum.<br />

Bibliografia publikacji<br />

pracowników uczelni<br />

Zakończono opracowywanie rocznych bibliografii<br />

publikacji pracowników uczelni.<br />

Baza danych publikacji liczy blisko 1000<br />

pozycji i została opublikowana w formie<br />

publikacji książkowej w grudniu 2012 roku.<br />

Repozytorium publikacji<br />

pracowników uczelni<br />

W Bibliotece trwają prace nad utworzeniem<br />

repozytorium publikacji pracowników<br />

uczelni. Od 1 października 2012 opracowanych<br />

zostało ponad 12 tys. stron blisko<br />

150 publikacji, które na początku roku<br />

2013 zostaną umieszczone w systemie dLibra<br />

i udostępnione czytelnikom.<br />

Informatyczna platforma<br />

zarządzania badaniami, wiedzą<br />

oraz własnością intelektualną<br />

Rozpoczęto prace nad informatyczną platformą<br />

zarządzania badaniami, wiedzą oraz<br />

własnością intelektualną. Pozwoli ona na<br />

usprawnienie procesu zarządzania badaniami,<br />

w szczególności monitoring prawidłowego<br />

prowadzenia i rozliczania projektów<br />

badawczych.<br />

Polityka badawcza<br />

Trwają prace nad opracowaniami zasad, procedur<br />

i narzędzi realizacji polityki badawczej<br />

UPJP<strong>II</strong> na lata 2013–2016 oraz zasad, procedur<br />

i narzędzi w zakresie aplikowania i pozyskiwania<br />

grantów badawczych w UPJP<strong>II</strong>, a także zasad,<br />

procedur i narzędzi w zakresie procesu zarządzania<br />

projektami badawczymi w UPJP<strong>II</strong>.<br />

Procedury i narzędzia<br />

w zakresie zarządzania wiedzą w UPJP<strong>II</strong><br />

W związku z rozstrzygnięciem postępowania<br />

o udzielenie zamówienia publicznego<br />

trwają prace nad procedurami i narzędziami<br />

zarządzania wiedzą, które mają<br />

na celu integrowanie tych zasobów, ich<br />

rozwój i udostępnianie oraz uwzględniają<br />

aspekty dzielenia się wiedzą i kreowania<br />

kultury organizacyjnej opartej na<br />

wiedzy.<br />

Baza bibliograficzna<br />

z repozytorium publikacji<br />

pracowników uczelni<br />

Podjęto działania mające na celu opracowanie<br />

założeń bazy bibliograficznej wraz<br />

z repozytorium zawierających zarówno<br />

metadane, jak i pełne teksty autorstwa<br />

pracowników <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie. Celem opracowania<br />

jest przedstawienie bibliografii i repozytorium<br />

jako elementu upowszechniania<br />

dorobku naukowego pracowników, jak<br />

i opis funkcjonalności oraz określenie kolejnych<br />

faz ich tworzenia wraz z zaznaczeniem<br />

przepływu danych od twórcy do<br />

użytkownika (workflow).<br />

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

nie tylko nauka<br />

26<br />

Wyjazd studyjny do Brukseli<br />

tekst i zdjęcia: Magdalena Druzgała<br />

W dniach 4−6 grudnia 2012 roku odbył<br />

się wyjazd studyjny do Brukseli na<br />

zaproszenie dr. Czesława Siekierskiego<br />

− europosła Polskiego Stronnictwa Ludowego.<br />

Deputowany zaprosił do stolicy<br />

Belgii 15-osobową grupę dziennikarzy<br />

mediów katolickich oraz osób<br />

związanych z mediami. Wśród uczestników<br />

wyjazdu byli również przedstawiciele<br />

naszego uniwersytetu: ks. dr<br />

Robert Nęcek – adiunkt Katedry Mediów<br />

i Komunikacji Społecznej, główny<br />

organizator wyjazdu, ks. dr hab.<br />

Michał Drożdż, prof. UPJP<strong>II</strong> – dyrektor<br />

Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji<br />

Społecznej, dr Krzysztof<br />

Gurba – jego zastępca oraz studentka<br />

dziennikarstwa i komunikacji społecznej<br />

Magdalena Druzgała.<br />

Program wizyty obejmował zwiedzanie<br />

Brukseli oraz instytucji Unii<br />

Europejskiej, a także wizytę w Stałym<br />

Przedstawicielstwie RP przy UE.<br />

Główną częścią dwudniowej wizyty<br />

było seminarium z posłem Czesławem<br />

Siekierskim oraz spotkanie z działem<br />

prasowym Grupy Europejskiej Partii<br />

Ludowej w siedzibie Parlamentu Europejskiego.<br />

Prezentacja miała na celu<br />

zapoznanie gości z historią i działalnością<br />

europejskiej chadecji, strukturą<br />

Europejskiej Partii Ludowej oraz jej<br />

programem. EPL to frakcja chrześcijańskich<br />

demokratów, do której należą<br />

polscy deputowani pochodzący z PSL<br />

i PO, a jednocześnie największa grupa<br />

w Parlamencie Europejskim.<br />

Podczas spotkania z posłem poruszono<br />

również kwestie z bieżącej działalności<br />

Parlamentu Europejskiego, takie<br />

jak negocjacje budżetowe, reforma<br />

wspólnej polityki rolnej i polityki spójności<br />

oraz kryzys gospodarczy. Deputowany<br />

wspomniał również o historii Unii<br />

Europejskiej, która powstała w oparciu<br />

o wartości chrześcijańskie, miała<br />

jednoczyć przy równoczesnym zachowaniu<br />

różnorodności. Jednak, jak sam<br />

przyznał, współcześnie trudno odnaleźć<br />

idee głoszone przez ojców założycieli.<br />

Następnie uczestnicy udali się do<br />

siedziby Europejskiej Partii Ludowej,<br />

gdzie spotkali się z rzecznikiem prasowym<br />

tej partii. Kostas Sasmatzoglou<br />

zaprezentował strukturę frakcji, główne<br />

założenia oraz działalność w Parlamencie<br />

Europejskim. Uczestnicy mieli<br />

okazję dowiedzieć się również, w jaki<br />

sposób organizowana jest kampania<br />

wyborcza na szczeblu europejskim,<br />

ponieważ partia rozpoczęła już przygotowania<br />

do wyborów w 2014 roku.<br />

Na zakończenie goście odwiedzili<br />

siedzibę Komisji Konferencji Biskupów<br />

Unii (COMECE), gdzie wzięli<br />

udział we wspólnej mszy świętej oraz<br />

spotkaniu informacyjnym. COMECE<br />

powstała w 1980 roku, aby Kościół stał<br />

się obecny w strukturach wspólnoty<br />

europejskiej także w postaci zorgani-<br />

zowanej instytucji. Do zadań komisji<br />

należy monitorowanie i analiza procesów<br />

politycznych w Unii Europejskiej,<br />

we wszystkich sferach zainteresowania<br />

i działalności Kościoła, ale też promowanie<br />

chrześcijańskich wartości oraz<br />

idei współpracy.<br />

Drugiego dnia goście kontynuowali<br />

zwiedzanie Brukseli oraz Parlamentu<br />

Europejskiego, które rozpoczęło<br />

się wizytą w Parlamentarium<br />

− multimedialnym centrum<br />

wiedzy o integracji europejskiej i PE.<br />

Jest to nowoczesne muzeum otwarte<br />

dla szerokiej publiczności. Zwiedzający<br />

korzystają z przewodnika multimedialnego,<br />

który prezentuje historię<br />

Parlamentu Europejskiego oraz sposób<br />

funkcjonowania wszystkich instytucji.<br />

Technologia zapewnia możliwość<br />

zwiedzania w indywidualnym<br />

tempie, a informacje w przewodniku<br />

są dostępne w 23 językach unijnych.<br />

Ostatnim punktem wizyty było<br />

spotkanie w Stałym Przedstawicielstwie<br />

RP przy UE. W nowej siedzibie<br />

instytucji odbyła się prezentacja pracy<br />

urzędników i dyplomatów polskiej<br />

placówki w Brukseli, która zapewnia<br />

kontakt rządu z przedstawicielami RP<br />

w Unii Europejskiej. Uczestnicy mieli<br />

okazję porozmawiać z pracownikiem<br />

przedstawicielstwa nie tylko o jego<br />

zadaniach i działalności placówki,<br />

ale poznać różnice pomiędzy życiem<br />

w Belgii a polską rzeczywistością.<br />

Seminaria, na które zapraszana<br />

jest grupa mediów, organizowane są<br />

raz w roku. Celem takich wyjazdów<br />

jest zapoznanie dziennikarzy z pracą<br />

w Parlamencie Europejskim oraz promocja<br />

działalności polskich przedstawicieli<br />

w strukturach UE.

Cztery głosy, cztery dni, cztery koncerty<br />

tekst: Małgorzata Gądek<br />

zdjęcia: Marek Pawełek<br />

Chór Psalmodia znowu wyruszył w podróż zagranicę, tym<br />

razem obierając sobie za cel Szwajcarię (już drugi raz w tym<br />

roku). Wyjazd odbył się 9−12 listopada 2012 roku dzięki<br />

stowarzyszeniu PASSIONART we współpracy z Muzeum<br />

Polskim w Rapperswillu i Polską Misją Katolicką w Szwajcarii.<br />

Psalmodia dała koncerty w Bazylei, Zurychu i Rapperswillu.<br />

Zabrzmiały utwory kompozytorów zagranicznych<br />

(Brighta, muzyka cerkiewna Rachmaninowa, Strofy<br />

polifoniczne Villette’a), a także polskich, m.in. Góreckiego,<br />

Łuciuka, Świdra i – co dla nas najważniejsze – Stanisława<br />

Moniuszki, gdyż był to czas gorączkowego oczekiwania na<br />

wydanie nowej płyty chóru z jego muzyką. Sam wyjazd był<br />

wyczerpujący, więcej czasu spędziliśmy na przemieszczaniu<br />

się niż na śpiewaniu, ale zdołaliśmy się dobrze zaprezentować<br />

i nawiązać nowe kontakty.<br />

Z najserdeczniejszym odbiorem spotkała się Msza<br />

łacińska Des-dur Moniuszki na chór, solistów i organy,<br />

przy których zasiadł nasz niezastąpiony akompaniator<br />

Marek Pawełek. Sopranem zaśpiewała Małgorzata Such,<br />

altem Elżbieta Król-Dryja, tenorem Jakub Kozioł, zaś<br />

basem Maciej Drużkowski. Wszystko pod batutą i bacznym<br />

okiem maestra Włodzimierza Siedlika.<br />

Równie gorąco publiczność zareagowała na pieśni patriotyczne<br />

w wykonaniu chórów jednorodnych na koncercie<br />

w Sali Rycerskiej w Muzeum Polskim w Rapperswillu<br />

w przeddzień Święta Niepodległości. Dostarczyliśmy wielu<br />

wzruszeń Polakom przebywającym tam na emigracji, jak<br />

i sobie samym. Być może było to spowodowane niezwykłą<br />

atmosferą tego miejsca i gościnnością pani dyrektor Anny<br />

Buchmann, która nie omieszkała wygłosić nam szczegółowego<br />

wykładu na temat tej placówki ze 130-letnią tradycją<br />

i historii stosunków polsko-szwajcarskich. Zostaliśmy także<br />

ciepło przyjęci przez Polską Misję Katolicką w Bazylei,<br />

gdzie w strugach deszczu zwiedzaliśmy miasto, oraz w Kościele<br />

Serca Jezusowego, w którym dostaliśmy od tamtejszego<br />

proboszcza spora dawkę wiedzy historycznej na temat<br />

protestantów i katolików.<br />

Mimo że wyjazd był bardzo krótki, to dało się odczuć<br />

dobre szwajcarskie fluidy – zadbane miasta, życzliwość,<br />

znajomość języków obcych oraz bardzo dobrą edukację<br />

muzyczną mieszkańców, o czym świadczyły chociażby<br />

długie dyskusje z chórzystami po koncercie dotyczące Góreckiego<br />

albo te bardziej przyziemne, kiedy słuchacz powiedział<br />

do naszego kolegi: „Koncert bardzo mi się podobał,<br />

ale ja jestem plastykiem i zwróciłem uwagę na to, że<br />

ma pan duży brzuch i za małą marynarkę”. Repertuar był<br />

ambitny, warunki wymagające, ale kto jak nie Psalmodia<br />

miał temu podołać?<br />

nie tylko nauka<br />

24 ← na prelekcje mieliśmy też okazję przechodzić przez kilka<br />

przecinających rzekę mostów. Jednego z nich strzegły<br />

groźnie wyglądające smoki, które są ważnym symbolem<br />

stolicy. Nad całym miastem góruje zamek, którego fundamenty<br />

położyli już Celtowie, a obecny wygląd jest efektem<br />

późniejszej odbudowy. Z wieży można podziwiać piękną<br />

panoramę całego miasta oraz, przy dobrej widoczności,<br />

monumentalny krajobraz Alp.<br />

Wydział Teologiczny w języku słoweńskim brzmi<br />

Teološka fakulteta, co stało się hasłem przewodnim naszego<br />

całego pobytu, ponieważ pozwoliło nam doświadczyć<br />

radości darmowych obiadów. Mieliśmy przyjemność<br />

uczestniczyć w tym ciekawym przedsięwzięciu<br />

naukowym dzięki uprzejmości Katedry Teologii Duchowości<br />

UPJP<strong>II</strong>, Samorządu Studenckiego UPJP<strong>II</strong> oraz<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u w Ljubljanie.<br />

27

nie tylko nauka<br />

Na synodzie doświadczyłam ogromnej jedności<br />

Z s. dr Anną Emmanuelą Klich OSU – dyrektor Międzyzakonnego Wyższego Instytutu Katechetycznego<br />

oraz adiunktem w Katedrze Teologii i Informatyki Biblijnej – o jej uczestnictwie w X<strong>II</strong>I Zgromadzeniu<br />

Ogólnym Synodu Biskupów (7–28 października 2012) w charakterze eksperta rozmawia Monika Wiertek.<br />

28<br />

Tak. Było pięć języków konferencyjnych − dominujące:<br />

angielski i włoski, a także hiszpański, francuski i niemiecki.<br />

Każdy z biskupów w jednym z tych języków musiał wygłosić<br />

swoje wystąpienie, a także oddać je na piśmie (przed<br />

wystąpieniem). Eksperci byli w pewnym sensie uprzywilejowaną<br />

grupą w tej 400-osobowej auli synodalnej, ponieważ<br />

my otrzymywaliśmy wystąpienia biskupów na piśmie.<br />

Nasze zadanie było szczególne: na podstawie wypowiedzi<br />

biskupów mieliśmy wydobyć zagadnienia, które<br />

wydają nam się aktualne, ważne, konieczne do przedyskutowania<br />

w małych grupach. Słuchanie wymagało<br />

ogromnego skupienia. Mieliśmy przekazać 2−3 pytania<br />

do Sekretariatu Generalnego jako propozycje do spotkań<br />

grupowych. Były one tam zbierane, później sumowane i z<br />

nich powstała lista 27 pytań, które w drugim etapie synodu<br />

były przekazane do spotkań w grupach językowych.<br />

Eksperci również uczestniczyli w ich pracach – wtedy<br />

mieliśmy pełne prawo zabierania głosu i odnoszenia się<br />

do przygotowanych pytań. Metoda pracy w grupach była<br />

związana z metodą rozeznawania. Nie chodziło o to,<br />

żeby dyskutować, spierać się, tylko o to, aby w ogromnym<br />

szacunku i wzajemnym zaufaniu przekazać, jak widzimy<br />

dane zagadnienie. Należałam do niemieckiej grupy<br />

językowej, która była najbardziej jednolita, gdyż jej<br />

członkowie wywodzili się z jednego kontynentu. Jednakże<br />

uświadomiłam sobie też, że w wielu krajach Europy<br />

biskupami nie są tubylcy, tylko osoby pochodzące z innych<br />

krajów, a także często wywodzące się z mniejszości<br />

etnicznych. Po pracy w grupach nastąpił trzeci etap – rozeznawania<br />

w auli synodalnej. Sekretariat Generalny zebrał<br />

propozycje od wszystkich grup, były one odczytazdjęcia:<br />

Ewa Kusz, s. Anna Emmanuela Klich OSU<br />

Niewiele osób doświadcza zaszczytu uczestniczenia<br />

w posiedzeniach synodu, i to w dodatku jako ekspert.<br />

W jaki sposób Siostra znalazła się w tym gronie?<br />

Trudno powiedzieć. Było to dla mnie zaskoczenie. Dnia<br />

11 lipca ubiegłego roku otrzymałam telefon z sekretariatu<br />

Nuncjatury, że zostałam wybrana do uczestnictwa<br />

w synodzie w roli eksperta. Odczuwałam, że jest to wielkie<br />

wyróżnienie i zadałam pytanie: „Jak to się stało, że<br />

wybrano właśnie mnie?”. Odpowiedź była krótka – ktoś<br />

docenił Międzyzakonny Wyższy Instytut Katechetyczny.<br />

To mnie bardzo ucieszyło. W czasie synodu poznałam<br />

innych ekspertów. W gronie 45 ekspertów z całego<br />

świata było wiele osób, które odpowiadają za ośrodki<br />

kształcące katechetów czy katechistów. Była siostra, która<br />

jest wicedyrektorem szkoły dla katechetów greckokatolickich<br />

we Lwowie, była też pani, która odpowiada<br />

za centrum kształcenia katechetów na Filipinach. Oczywiście<br />

byli też odpowiedzialni za wydziały katechetyczne<br />

w różnych częściach świata, także z Afryki czy Azji.<br />

Osoby te wniosły cenny wkład do obrad synodu o nowej<br />

ewangelizacji.<br />

Myślę, że bardzo znaczące jest to, że Siostra jako kobieta<br />

naukowiec została doceniona jako ekspert synodalny.<br />

Czy Siostra też odbiera to w ten sposób? Ile kobiet<br />

znalazło się w tym gronie?<br />

Mniej więcej 1/3 ekspertów stanowiły kobiety, prawie<br />

wszystkie to siostry zakonne. Większość z nich jest pracownikami<br />

wyższych uczelni w różnych części świata.<br />

W gronie wszystkich uczestników synodu sióstr zakonnych<br />

z Europy było bardzo niewiele – cztery.<br />

Tym większe wyróżnienie dla MWIK-u.<br />

Tak. Było to zarazem wyróżnienie dla Europy i dla Polski.<br />

Bardzo się z tego cieszę.<br />

Jak wyglądał typowy dzień synodu? Na czym polegała<br />

Siostry praca?<br />

Dynamika synodu była taka, że dni (włączając w to również<br />

soboty) były wypełnione pracą od 9.00 do 19.00,<br />

z przerwą na obiad. Prace przebiegały bardzo intensywnie.<br />

Nie był to czas wypoczynku, tylko trzy tygodnie wymagające<br />

wielkiego zaangażowania. Przez ok. dziesięć<br />

dni cały wysiłek wszystkich uczestników synodu polegał<br />

na tym, żeby otworzyć się na słuchanie siebie nawzajem.<br />

Zastosowano metodę rozeznawania duchowego. Pierwszy<br />

jej etap polegał na tym, że każdy z ponad 260 biskupów<br />

miał za zadanie w ciągu 5 minut (rygor czasowy był<br />

ściśle przestrzegany) zaprezentować swoje stanowisko<br />

dotyczące przekazu wiary w tej części Kościoła, za którą<br />

on odpowiada. Zasadniczo biskupi mieli odwołać się do<br />

Instrumentum laboris, które było dokumentem przygotowującym<br />

synod. Wysiłek słuchania polegał na tym, że biskupi<br />

zmieniali się kolejno przy mikrofonie, a my wszyscy<br />

nie dyskutowaliśmy o tym, co słyszeliśmy, nie było<br />

stawiania pytań do mówców, zastrzeżeń – tylko uważne<br />

słuchanie, jak w danym kraju realizowany jest przekaz<br />

wiary. Odbyły się także dwa wykłady: Kontemplacja jako<br />

fundament nowej ewangelizacji i Relacja między wiarą<br />

a nauką.<br />

Obrady były tłumaczone symultanicznie?

ne na forum i znów była szansa dopowiedzenia czegoś.<br />

Wyjaśnienia należało składać do Sekretariatu na piśmie.<br />

Ostatecznie synod wypracował 58 propozycji, które zostały<br />

przekazane Ojcu Świętemu. Biskupi symbolicznie,<br />

na oczach wszystkich, kolejno oddawali książeczki z propozycjami.<br />

Wszystko odbywało się w atmosferze szacunku<br />

i wolności. Jeśli któryś biskup miał inne spojrzenie na<br />

daną kwestię, był proszony, aby swoje zdanie przedstawić<br />

papieżowi na piśmie.<br />

Pierwszy raz byłam na synodzie. Kiedy dowiedziałam<br />

się, że będę jego ekspertem, nie za bardzo miałam kogo<br />

zapytać, na czym polega ta rola. Wiedziałam, że na poprzednim<br />

synodzie – o słowie Bożym – ekspertem był ks.<br />

prof. Chrostowski. Nie znam go osobiście, więc nie miałam<br />

możliwości porozmawiać z nim na ten temat. Trudno<br />

było mi wyobrazić sobie, jak może wyglądać udział w synodzie.<br />

Nie miałam żadnego wyobrażenia. Tematykę synodu<br />

przybliżyły mi dokumenty, z którymi należało się<br />

zapoznać. Były udostępnione na stronie watykańskiej: Lineamenta<br />

i Instrumentum laboris. Są one nadal udostępnione,<br />

można do nich sięgnąć. Lineamenta to jest bardzo<br />

ciekawy dokument, który zawsze zapowiada synod. Studiowałam<br />

go, kiedy tylko się ukazał. Uzasadnia temat wybrany<br />

na synod. Stawia także pytanie, dlaczego w tak wielu<br />

miejscach Kościoła: i na starym kontynencie, i w krajach<br />

misyjnych przekaz wiary jest tak mało owocny. Kiedy<br />

przygotowywałam się do synodu i zobaczyłam, jakie pytanie<br />

jest postawione, uświadomiłam sobie, o jak ważnych<br />

sprawach będziemy mówić. Ucieszyłam się, bo odczułam<br />

troskę Kościoła zawartą w tych dokumentach. Kościół wezwał<br />

nas, żebyśmy nazwali prawdę po imieniu i zadali sobie<br />

pytanie o przyczynę kryzysu wiary.<br />

Czym byłam zaskoczona? Na synodzie doświadczyłam<br />

ogromnej jedności między Kościołem hierarchicznym<br />

a charyzmatycznym. Spotkania z biskupami pokazały,<br />

że jesteśmy wszyscy normalnymi ludźmi. Wielką<br />

radość sprawiły mi spotkania z biskupami z Oceanii,<br />

z krajów Azji czy Afryki, gdzie ogień wiary jest bardzo żywy.<br />

Te części Europy, gdzie doświadcza się słabnącej wiary,<br />

mogą czerpać inspirację właśnie z takich miejsc.<br />

Temat obrad brzmiał: Nowa ewangelizacja dla przekazu<br />

wiary chrześcijańskiej. Jakie są najważniejsze ustalenia<br />

synodu w tej kwestii?<br />

Przesłanie synodu, które zostało skierowane do całego<br />

Kościoła, przypomina nam, że najgłębszą tęsknotą człowieka<br />

jest spotkanie z Bogiem żywym. Synod zachęca, żeby<br />

każdy z członków wspólnoty Kościoła zadał sobie pytanie<br />

o osobistą więź z Chrystusem. Mamy w Kościele wielu<br />

ochrzczonych, którzy są prowadzeni do sakramentów,<br />

ale nie wprowadzani w inicjację chrześcijańską. Tylko ten,<br />

kto żyje w głębokiej więzi z Chrystusem, może ewangelizować.<br />

Zostało też powiedziane, że ochrzczeni są wprowadzani<br />

w prawdy wiary jedynie na poziomie intelektualnym,<br />

bez osobistego doświadczenia wiary. Na synodzie<br />

bardzo mocno wybrzmiało to, że każdy z nas jest wezwany<br />

do nawrócenia, ponownego zwrócenia się ku Bogu. Jego<br />

trzeba pytać, co mam robić, jak mam robić, żeby być Jego<br />

współpracownikiem i sługą.<br />

nie tylko nauka<br />

Jadąc na synod, z pewnością miała Siostra jakieś wyobrażenia<br />

na jego temat. Co Siostrę najbardziej zaskoczyło<br />

w jego trakcie?<br />

Jakie zadania w dziele nowej ewangelizacji zostały postawione<br />

przed uniwersytetami kościelnymi? Jaka jest<br />

ich rola we współczesnym świecie?<br />

Rola edukacji katolickiej była wielokrotnie poruszana<br />

w trakcie trwania synodu. Było też postawione problematyczne<br />

pytanie: dlaczego tak jest, że liczba instytutów czy<br />

innych ośrodków edukacji katolickiej w Kościele wzrasta,<br />

a równocześnie rośnie też kryzys wiary? Czy spełniają<br />

swoje zadanie? Czy realizują swoje cele? Ludzie, którym<br />

posługujemy, nie zawsze umacniają się w wierze. Często<br />

skupiają się na zdobywaniu kolejnych stopni akademickich,<br />

dyplomów, a ich świadectwo wiary wcale nie jest<br />

promienne, czytelne i przejrzyste. W czasie synodu zostało<br />

postawione pytanie, czy w edukacji katolickiej właściwie<br />

stawiamy akcenty? A przecież edukacja katolicka ma<br />

na celu nie tylko dawanie ludziom wykształcenia, ale również<br />

prowadzenie ich do doświadczenia wiary, do głębokiego<br />

spotkania z Chrystusem.<br />

Problemem chyba jest to, że głos uczelni kościelnych<br />

nie jest zbyt słyszalny w świecie. Środowiska naukowców<br />

chrześcijańskich stanowią dość zamkniętą grupę,<br />

która prowadzi debatę we własnym gronie. Często brak<br />

otwarcia na media czy nowoczesne środki komunikacji<br />

społecznej.<br />

Tak, ale musimy sobie postawić pytanie „dlaczego?”.<br />

Moc słowa Bożego nie podlega wątpliwości. Moc Ducha<br />

Świętego również. Dlaczego więc ta moc nie promieniuje<br />

z naszego życia? Czy w wystarczającym stopniu<br />

w procesie edukacji katolickiej myślimy o formacji<br />

29

nie tylko nauka<br />

całościowej człowieka? Czy nie zawężamy<br />

się tylko do rozwoju intelektualnego,<br />

pozostawiając na boku sferę<br />

doświadczenia duchowego? Jeśli nie<br />

będziemy stawiali mocnego akcentu<br />

na coraz głębsze doświadczenie wiary,<br />

to nie zrodzą się ewangelizatorzy.<br />

Będą ludzie z dyplomami, z doskonałymi<br />

kompetencjami naukowymi, ale<br />

ich życie nie będzie promieniowało.<br />

Wiarę albo widać, albo jej nie widać.<br />

Młodzież ma odwagę mówić, że można<br />

łatwo poznać wierzącego księdza,<br />

zakonnicę czy osobę świecką.<br />

Powodem braku świadectwa wiary<br />

jest zagubienie tego, co najważniejsze<br />

− modlitwy, kontemplacji, których<br />

nie można zastąpić czytaniem<br />

mądrych książek. Zadanie dla uczelni<br />

kościelnych (czyli dla nas wszystkich)<br />

brzmi: postawić sobie pytanie,<br />

czy idę drogą poznawania, miłowania<br />

i naśladowania Chrystusa? Jeżeli nie,<br />

to nie dam rady nikogo innego na tę<br />

drogę wprowadzić.<br />

Jak wspomina Siostra chwile między<br />

obradami synodu? Czy była okazja<br />

lepszego poznania jego uczestników?<br />

Chwile między obradami to rzeczywiście<br />

bardzo ciekawy i ubogacający<br />

aspekt mojego pobytu w Rzymie.<br />

Mieszkałam w domu Pawła VI. Doskonałą<br />

okazją do poznania innych<br />

uczestników synodu były wspólne<br />

posiłki, w czasie których przeprowadziłam<br />

wiele ciekawych rozmów. Poznałam<br />

na przykład biskupa z Oceanii<br />

– bardzo otwartego, stosunkowo<br />

młodego człowieka, posiadającego<br />

liczne kontakty z Europą. Któregoś<br />

dnia zapytałam go, jak on postrzega<br />

Kościół w Europie – mamy przecież<br />

wszystko tak dobrze zorganizowane:<br />

instytuty, uczelnie, szkoły, kurie, seminaria,<br />

a jednak w kontekście synodu<br />

trzeba powiedzieć, to wszystko nie<br />

przynosi oczekiwanych owoców. Odpowiedział<br />

mi: „No tak, bo wy dużo<br />

pracujecie, bardzo dużo pracujecie,<br />

ale czy nie za mało się modlicie?”. Zapytałam<br />

go, co powinniśmy zmienić,<br />

na co on odrzekł, że tylko Duch Święty<br />

może nam to powiedzieć. Pytajmy<br />

zatem Ducha Świętego, co powinniśmy<br />

czynić, aby być autentycznymi<br />

świadkami.<br />

Dziękuję za rozmowę.<br />

Pokaz filmu The Human Experience<br />

tekst: Monika Wiertek<br />

zdjęcia: Krzysztof Mleczko<br />

Pokazy w 94 miastach na całym świecie,<br />

w wielu miejscach, w tym na największych<br />

uczelniach, takich jak<br />

Yale University, Princeton, Dartmouth<br />

College, ponad milion widzów,<br />

przychylność recenzentów, 27 nagród<br />

za najlepszy film dokumentalny<br />

na wielu festiwalach – tym mogą<br />

poszczycić się twórcy filmu The Human<br />

Experience. Czy zasługuje on na<br />

takie zainteresowanie, mogli się przekonać<br />

wszyscy, którzy w czwartek 29<br />

listopada 2012 roku przyszli na seans<br />

zorganizowany przez Biuro Informacji<br />

i Promocji w Auli <strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong><br />

w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego<br />

w Łagiewnikach.<br />

Film The Human Experience przedstawia historię dwóch młodych<br />

Amerykanów, którzy po zamachach na World Trade Center<br />

zaczynają poszukiwać odpowiedzi na pytania o sens ludzkiego<br />

życia. Dokument przedstawia ich podróże, w czasie których<br />

poznają środowisko bezdomnych w Nowym Jorku, opiekują się<br />

sierotami i niepełnosprawnymi w Peru oraz żyją wśród chorych<br />

na AIDS w Ghanie. Wyprawa ta zmienia ich całe życie i sposób<br />

postrzegania świata. Poznają znaczenie godności człowieka, jego<br />

siły i odporności ludzkiego ducha.<br />

30<br />

Pomysł zorganizowania seansu na naszej<br />

uczelni narodził się w głowie Krzysztofa<br />

Mleczki – kierownika Biura Informacji<br />

i Promocji. To on przekonał władze<br />

uczelni, że warto promować film marką<br />

<strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego. Film spotkał<br />

się z dużym zainteresowaniem krakowian,<br />

zwłaszcza że był to pierwszy<br />

i póki co jedyny pokaz w Krakowie. Sala<br />

łagiewnickiej auli była wypełniona po<br />

brzegi. Po seansie odbyło się spotkanie<br />

online z twórcami filmu, w czasie którego<br />

opowiadali o tym, jak sfilmowana podróż zmieniła ich spojrzenie na świat, jak przygotowywali<br />

wyprawę oraz jak obecnie wygląda ich życie.

Spotkanie z Katarzyną Łaniewską<br />

tekst: Tomasz Jarosz, Michał Stachurski<br />

zdjęcia: Miłosz Grybierczyk<br />

studenci<br />

Rozpoczęty niedawno w Kościele Rok<br />

Wiary stanowi okazję nie tylko do<br />

wzmocnienia wiary, ale także do świadczenia<br />

o Jezusie Chrystusie. Zresztą<br />

już błogosławiony papież Jan Paweł <strong>II</strong><br />

mówił: „Drogą najbardziej skuteczną<br />

[odpowiedzi na ateizm] jest głoszenie<br />

Ewangelii wzbogacone o świadectwo<br />

rozumnej miłości (por. Gaudium et<br />

spes, 21), tak aby ludzie mogli zobaczyć<br />

dobroć Boga i stopniowo poznawać Jego<br />

miłosierne oblicze” (audiencja generalna,<br />

14 kwietnia 1999 roku).<br />

Dlatego Wyższe Seminarium Duchowne<br />

Archidiecezji Krakowskiej, Instytut<br />

Dziennikarstwa i Komunikacji<br />

Społecznej <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie oraz Fundacja<br />

Świętej Królowej Jadwigi dla UPJ-<br />

P<strong>II</strong> podjęli inicjatywę o nazwie Ich Areopag<br />

wiary. Jest to cykl spotkań ze znanymi<br />

ludźmi poświęcony ich doświadczeniu<br />

dzielenia się wiarą. Chodzi więc<br />

o świadectwo życia katolików świeckich<br />

(dziennikarzy, aktorów, sportowców,<br />

polityków, działaczy społecznych).<br />

Każde spotkanie będzie miało<br />

charakter „wywiadu-rzeki” przeprowadzonego<br />

przez studenta świeckiego<br />

i kleryka. Będzie składać się z trzech<br />

części: w pierwszej części pytania będą<br />

zadawać prowadzący spotkanie,<br />

w drugiej zostaną podane pytania od<br />

internautów, a w trzeciej głos oddany<br />

zostanie uczestnikom spotkania.<br />

Internauci będą mogli przysłać swoje<br />

pytania za pośrednictwem Facebooka<br />

i Twittera.<br />

Termin Areopag, który znajduje<br />

się w haśle i logotypie projektu, nawiązuje<br />

do wydarzenia opisanego<br />

w Dziejach Apostolskich (17, 18–34).<br />

Święty Paweł podczas pobytu w Atenach<br />

został zaprowadzony przez filozofów<br />

epikurejskich i stoickich na<br />

wzgórze usytuowane na południe od<br />

agory (rynku), zwane wzgórzem Aresa<br />

(Areopag). Apostoł odpowiadając<br />

na pytanie filozofów: „Jaką to nową<br />

naukę głosisz?”, wystąpił z mową<br />

poświęconą przepowiadaniu o prawdziwym<br />

Bogu, przeciwstawiając Go<br />

koncepcjom pogańskim. W związku<br />

z tym przez Areopag będziemy<br />

rozumieli tę przestrzeń naszego życia,<br />

w której głosimy Dobrą Nowinę<br />

o Jezusie. Zatem projekt Ich Areopag<br />

wiary nie będzie tworzył przestrzeni<br />

do prowadzenia konfrontacji z innymi<br />

poglądami czy wyobrażeniami<br />

na temat Boga, ale do poznania, w jaki<br />

sposób mówią o Bogu zaproszeni<br />

goście w swoich środowiskach. Mamy<br />

nadzieję, że takie spotkania będą<br />

dobrą okazją do wzajemnego ubogacenia<br />

się wiarą, a także inspiracją dla<br />

osób poszukujących Boga do wejścia<br />

na jej drogę.<br />

Pewne uzasadnienie podjęcia takiej<br />

inicjatywy podaje papież Benedykt<br />

XVI: „Współczesny świat potrzebuje<br />

dziś szczególnie wiarygodnego<br />

świadectwa tych, których umysły<br />

i serca oświecone są Słowem Bożym<br />

i zdolni są otworzyć serca i umysły<br />

tak wielu ludzi na pragnienie Boga<br />

i prawdziwego życia, które nie ma<br />

końca” (Porta fidei, 15). Wydaje się,<br />

że inicjatywa Ich Areopag wiary odpowiada<br />

na to pragnienie współczesnych<br />

ludzi, aby doświadczyć Boga<br />

i żyć w pełni.<br />

Pierwsze spotkanie w ramach<br />

projektu Ich Areopag wiary odbyło<br />

się już 20 grudnia 2012 roku w auli<br />

seminarium krakowskiego przy<br />

ul. Podzamcze 8. Specjalnym gościem<br />

była pani Katarzyna Łaniewska-Błaszczak,<br />

aktorka teatralna i filmowa.<br />

Znana młodym ludziom m.in.<br />

z roli babci Józi w serialu Plebania<br />

oraz z roli babci w katolickim programie<br />

telewizyjnym dla dzieci Ziarno,<br />

emitowanym przez TVP1. W trakcie<br />

rozmowy aktorka podkreślała, że<br />

wpływ na jej dojrzewanie do wiary<br />

miały dwie osoby: bł. ks. Jerzy Popiełuszko<br />

i bł. Jan Paweł <strong>II</strong>. Mówiła także<br />

o swoim dzieciństwie, wspominała<br />

lata związane z <strong>II</strong> wojną światową<br />

i stanem wojennym. W drugiej części<br />

obecni w auli usłyszeli perfekcyjnie<br />

przygotowaną przez gościa recytację<br />

poezji. Trzecią część spotkania<br />

stanowiły pytania od publiczności.<br />

Uczestnicy pytali m.in. o początki<br />

drogi aktorskiej, a także o doświadczenie<br />

wiary przy okazji współtworzenia<br />

serialu Plebania.<br />

Kolejne spotkania w ramach cyklu<br />

Ich Areopag wiary będą odbywały<br />

się raz w miesiącu. Szczegóły na plakatach<br />

oraz na www.upjp2.edu.pl i www.<br />

seminarium-krakow.pl.<br />

31

studenci<br />

Prezenter jest jak rozpędzony pociąg<br />

Relacja ze spotkania z Maciejem Orłosiem<br />

tekst: Marta Gorczowska<br />

zdjęcia: Karolina Twardosz<br />

W kolejnym już spotkaniu z cyklu Podsłuchaj<br />

mistrza. Radio Bonus zaprasza<br />

na… wziął udział popularny redaktor<br />

Maciej Orłoś, znany z programu informacyjnego<br />

TVP1 − Teleexpressu. Przybył<br />

w progi <strong>Uniwersytet</strong>u <strong>Papieski</strong>ego<br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie 29 listopada<br />

2012 roku, a jego obecność wzbudziła<br />

spore zainteresowanie wśród studentów.<br />

Jak można było usłyszeć przed salą<br />

111 przy ulicy Franciszkańskiej 1,<br />

w której gromadzili się chętni „podsłuchiwacze”,<br />

wiele osób zdecydowało<br />

się na udział w wydarzeniu zupełnie<br />

spontanicznie. Kiedy zgromadzeni<br />

zajęli miejsca (siedzące i stojące!), głos<br />

zabrał ks. dr hab. Michał Drożdż, prof.<br />

UPJP<strong>II</strong> – dyrektor Instytutu Dziennikarstwa<br />

i Komunikacji Społecznej:<br />

„Bardzo się cieszę, że pan redaktor<br />

przyjął zaproszenie na studenckich<br />

warunkach”. Po tych słowach można<br />

było przejść do właściwej części programu<br />

– „podsłuchiwania”.<br />

Prowadzący: Monika Majerczyk<br />

i Przemysław Kielar – członkowie redakcji<br />

Radia Bonus, nie zwlekając,<br />

przeszli do dzieła. Na rozgrzewkę zapytali<br />

red. Orłosia o ulubioną bajkę<br />

z czasów dzieciństwa. Kolejne pytania<br />

już ściślej dotyczyły dziennikarskiej<br />

pracy i osobistych doświadczeń<br />

mistrza. Zapytany o początek swojej<br />

przygody z Telewizją Polską, redaktor<br />

odpowiedział po prostu: „Do telewizji<br />

trafiłem po znajomości... Nie<br />

tak dokładnie, ale Piotr Radziszewski<br />

zaproponował mi udział w przesłuchaniu.<br />

Powiedział, że w Teleexpresie<br />

potrzebują prezentera”. W rozmowie<br />

młodzi redaktorzy poruszyli również<br />

problem wpadek dziennikarskich na<br />

wizji, o czym szeroko wypowiedział<br />

się gość spotkania: „Jeśli [prezenter]<br />

się pomyli, to mija kilka sekund, zanim<br />

się zatrzyma. Taka jest uroda telewizji<br />

na żywo, nie ma możliwości<br />

poprawki, ponownego nagrania. Widzowie<br />

bardzo lubią wpadki, one są<br />

atrakcyjne. Jednak uważam, że w Teleexpressie,<br />

choć zdarzyły się pomyłki,<br />

to na tyle lat są to wyjątki”. Naturalnie<br />

prowadzący nie zapomnieli zapytać<br />

Macieja Orłosia o program, w którym<br />

pracuje od ponad dwudziestu lat.<br />

„Teleexpress jest fenomenem, i to nie<br />

tylko w skali kraju. Wyjątkowość tego<br />

programu informacyjnego polega na<br />

tym, że poza przekazywaniem newsów<br />

znajduje też czas na pozytywne<br />

wiadomości. A to bardzo ważne, pokazujemy,<br />

że można też mówić o wesołych<br />

sprawach” – wyjaśniał dziennikarz.<br />

Redaktor podzielił się z zebranymi<br />

własnymi przemyśleniami<br />

na temat dzisiejszej sytuacji mediów<br />

w Polsce: „Martwi mnie, że dominuje<br />

tabloidyzacja, pogoń za sensacją,<br />

a kurczy się przestrzeń dla tych<br />

poważniejszych mediów. […] W naszych<br />

mediach brakuje obiektywizmu,<br />

dziennikarze narzucają widzom<br />

swoje poglądy”.<br />

Rozmowę zakończyła seria pytań<br />

zadawanych przez słuchaczy. Podsumowując<br />

spotkanie, Maciej Orłoś<br />

podkreślił w charakterystycznym dla<br />

siebie stylu, że był to najdłuższy Teleexpress<br />

w jego życiu, co rozbawiło<br />

uczestników. Przecież zbliżała się godzina<br />

siedemnasta…<br />

X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd Doktorantów<br />

tekst: Wojciech Cichoń<br />

zdjęcia: Maria Cieślińska<br />

32<br />

W dniach 7−9 grudnia 2012 roku w Krakowie<br />

odbył się X<strong>II</strong>I Krajowy Zjazd<br />

Doktorantów i V<strong>II</strong> Zwyczajny Zjazd Delegatów<br />

Krajowej Reprezentacji Doktorantów.<br />

Pierwszego dnia odbyło się<br />

spotkanie sprawozdawcze Zarządu V<strong>II</strong><br />

Kadencji Krajowej Reprezentacji Doktorantów<br />

oraz zostało przeprowadzone<br />

głosowanie nad przyznaniem absolutorium<br />

Zarządowi i Komisji Rewizyjnej<br />

Krajowej Reprezentacji Doktorantów.<br />

W drugim dniu wybrane zostały nowe<br />

władze Krajowej Reprezentacji Doktorantów<br />

na kadencję 2013.<br />

Przewodniczącym został mgr Robert<br />

Kiliańczyk (Szkoła Główna Gospodarstwa<br />

Wiejskiego w Warszawie),<br />

a członkami zarządu: mgr Anna Mrozowska<br />

(<strong>Uniwersytet</strong> im. Adama Mickiewicza<br />

w Poznaniu), mgr Karina Nowak<br />

(Akademia Wychowania Fizycznego<br />

w Katowicach), mgr Damian<br />

Dudała (Dolnośląska Szkoła Wyższa),<br />

mgr Tomasz Marcin Wrona (<strong>Uniwersytet</strong><br />

Jagielloński), mgr Dominik Walczak<br />

(<strong>Uniwersytet</strong> Gdański) oraz mgr inż.<br />

Łukasz Adrian (Politechnika Łódzka).<br />

Nad działalnością Zarządu będzie czuwać<br />

nowo wybrana Komisja Rewizyjna<br />

w składzie: przewodniczący – mgr Wojciech<br />

Cichoń (<strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong> <strong>Jana</strong><br />

Pawła <strong>II</strong> w Krakowie), mgr Magdalena<br />

Michalik-Sztumska (Akademia <strong>Jana</strong>

Długosza w Częstochowie), mgr Jarosław<br />

Kłodziński (Akademia Wychowania<br />

Fizycznego i Sportu w Gdańsku),<br />

mgr inż. Bartłomiej Ferra (Politechnika<br />

Gdańska) oraz mgr inż. Paweł Maślak<br />

(Politechnika Wrocławska).<br />

Podczas pierwszego dnia obrad odbyła<br />

się gala wręczenia nagród w konkursie<br />

PRODOK 2012 – konkurs na najbardziej<br />

prodoktorancką uczelnię w Polsce.<br />

Zwycięzcą tegorocznej edycji został<br />

<strong>Uniwersytet</strong> Ekonomiczny w Poznaniu.<br />

Drugie miejsce zajęła Politechnika Wrocławska,<br />

a trzecie Politechnika Gdańska.<br />

Nasz <strong>Uniwersytet</strong> został sklasyfikowany<br />

na 27. miejscu (w zeszłorocznej edycji<br />

zajęliśmy 35. miejsce). Wyróżnienia<br />

wręczył Przewodniczący Konferencji<br />

Rektorów Akademickich Szkół Polskich<br />

prof. dr hab. Wiesław Banyś.<br />

Szczególnym wydarzeniem było<br />

wręczenie odznaczeń dla byłych działaczy<br />

Krajowej Reprezentacji Doktorantów.<br />

Ich trud na rzecz doktorantów został<br />

doceniony przez Zarząd Krajowej<br />

Reprezentacji Doktorantów.<br />

Organizatorem tegorocznego X<strong>II</strong>I<br />

Krajowego Zjazdu Doktorantów byli:<br />

<strong>Uniwersytet</strong> Jagielloński, Akademia<br />

Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika<br />

Krakowska, <strong>Uniwersytet</strong> <strong>Papieski</strong><br />

<strong>Jana</strong> Pawła <strong>II</strong> w Krakowie. Partnerami<br />

spotkania byli: Akademia Wychowania<br />

Fizycznego w Krakowie,<br />

Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut<br />

Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie,<br />

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej<br />

PAN w Krakowie. Zjazd był<br />

wydarzeniem towarzyszącym XX-leciu<br />

Towarzystwa Doktorantów <strong>Uniwersytet</strong>u<br />

Jagiellońskiego – najstarszego samorządu<br />

doktorantów w Polsce. Uczestniczyło<br />

w nim 116 doktorantów z uczelni<br />

w Polsce oraz instytutów badawczych<br />

Polskiej Akademii Nauk.<br />

studenci<br />

Filozoficzny esej o prozaicznym życiu<br />

Akcja Biura ds. Osób Niepełnosprawnych UPJP<strong>II</strong><br />

tekst i zdjęcie: Małgorzata Zawadzka-Morawiecka<br />

W drugim z serii artykułów poświęconych<br />

osobom z niepełnosprawnością<br />

zajmiemy się problemem zaradności.<br />

Spróbujemy pokazać, jak powszechnie<br />

jest rozumiane to słowo i jakie niesie<br />

to ze sobą konsekwencje. Nie jest bowiem<br />

nowością stwierdzenie, że język<br />

kształtuje nasz sposób postrzegania<br />

rzeczywistości.<br />

„Zaradność” to cecha przypisywana<br />

często osobom młodym. Młodość<br />

kojarzy się z kreatywnością, umiejętnością<br />

odnalezienia się w nowych sytuacjach,<br />

wysoką komunikatywnością.<br />

Co więcej, już na studiach pojawia się<br />

wielokrotnie powtarzany slogan: „żeby<br />

odnaleźć się i dobrze prosperować<br />

na rynku pracy, trzeba być zaradnym,<br />

i to najlepiej jeszcze na studiach”. Zaradność<br />

kojarzy się z angażowaniem<br />

w działania, które mają przynieść korzyści<br />

w późniejszym życiu. A zatem<br />

zaradny może być ktoś młody, rzutki,<br />

zaangażowany, kompetentny, odpowiedzialny,<br />

ale z nutką finezji, lekkością<br />

myślenia, kreatywnością, przeznaczający<br />

wiele czasu na doskonalenie<br />

siebie, całkowicie poświęcający się<br />

powierzonemu zadaniu. Czyli tak jak<br />

zwykle – nieistniejący w rzeczywistości<br />

ideał.<br />

Człowiek w 100% spełniający te<br />

kryteria nie istnieje, a jeśli istnieje, to<br />

jest to wyjątek. Co z pozostałymi? Co<br />

z osobami starszymi, osobami z niepełnosprawnością<br />

czy choćby zwyczajnie<br />

– osobami niemającymi takiego<br />

przebojowego charakteru? Czy są<br />

one skazane na porażkę? Jeśli będziemy<br />

się koncentrowali tylko i wyłącznie<br />

na wymienionych wyżej cechach, to<br />

faktycznie wydaje się, że porażka jest<br />

nieunikniona. Ale wtedy musielibyśmy<br />

wykluczyć ponad połowę społeczeństwa.<br />

Czym zatem jest zaradność?<br />

Jak powinna być rozumiana?<br />

Zaradność to umiejętność radzenia<br />

sobie z tym, co stało się naszym<br />

udziałem: nieśmiałością, chorobami<br />

w starszym wieku, niepełnosprawnością.<br />

Miarą naszej zaradności są trudności,<br />

z jakimi przychodzi się nam<br />

borykać. Czasem przejawem zaradności<br />

może być wyjście z domu, wykorzystanie<br />

internetu, aby ułatwić sobie<br />

pierwszy kontakt z drugim człowiekiem,<br />

a czasem poproszenie kogoś<br />

o pomoc w zaniesieniu zakupów do<br />

domu. Zaradność zatem to nie posiadanie<br />

konkretnych cech, ale radzenie<br />

sobie z tym, co mamy i wykorzystanie<br />

potencjału, który w nas drzemie. A zatem,<br />

paradoksalnie, zaradnością jest<br />

nie tyle nieposiadanie wad, ile wiedza<br />

o nich i umiejętność rozwiązywania<br />

problemów w oparciu o tę wiedzę. Mało<br />

popularne stwierdzenie? Być może,<br />

ale wydaje się prawdziwe.<br />

33

)<br />

czytanie<br />

szef<br />

)<br />

Katarzyna Romanek<br />

redaktor językowy<br />

Zgłoś się do Kasi, jeśli chcesz wiedzieć,<br />

gdzie postawić kropkę…<br />

nad „i”. Ukończyła edytorstwo<br />

na Uniwersytecie Jagiellońskim,<br />

w Wydawnictwie Naukowym pracuje<br />

od półtora roku. Zawodowo<br />

czyta książki i nie tylko. Fanka<br />

zdrowego jedzenia, choć bardziej<br />

w teorii niż w praktyce.<br />

Janusz Poniewierski<br />

redaktor i korektor<br />

Sebastian Wojnowski<br />

dyrektor<br />

Kieruje wydawnictwem od listopada<br />

2011 roku. Ukończył<br />

teologię w <strong>Papieski</strong>ej Akademii<br />

Teologicznej w Krakowie.<br />

Od września 2012 uczestniczy<br />

w realizacji projektu współfinansowanego<br />

przez Unię Europejską.<br />

Maratończyk.<br />

Renata Komurka<br />

korektor<br />

Ma wykształcenie teologiczno-<br />

-filozoficzne (PAT i UJ) oraz administracyjne.<br />

W Wydawnictwie<br />

Naukowym od 5 lat zajmuje się<br />

tropieniem błędów w tekstach.<br />

Marzy o czasie na prywatną lekturę…<br />

Prywatnie: mężatka kolekcjonująca<br />

widoki dawnego<br />

Krakowa i kopie ukochanych<br />

ikon. Ceni u ludzi odpowiedzialność,<br />

rozwagę i pogodę ducha.<br />

Marta Jaszczuk<br />

redaktor techniczny<br />

Paulina<br />

Paduchowska<br />

samodzielny referent<br />

ds. rozliczeń<br />

Chcesz kupić, wydać, wysłać<br />

książkę? Rozlicz to z Pauliną!<br />

„Nasz człowiek w Simple’u”<br />

– od 1999 roku na uczelni, zajmuje<br />

się dokumentacją kosztów<br />

finansowania publikacji,<br />

sprzedażą, wysyłką egzemplarzy<br />

autorskich, redakcyjnych<br />

i obowiązkowych do bibliotek.<br />

Ukończyła WSZiB w Krakowie.<br />

Fanka kryminałów i thrillerów<br />

medycznych, prywatnie żona<br />

Wojtka i mama Bartka.<br />

Rafał Bober<br />

starszy referent ds. kolportażu<br />

Tegoroczny 40-latek, absolwent<br />

Wydziału Historii Kościoła PAT. Pół<br />

życia spędził na uczelni, w tym<br />

ostatnie 16 lat jako koordynator<br />

pracy w wydawnictwie. Negocjuje<br />

z drukarniami terminy i ceny, jest<br />

zaangażowany w promocję publikacji<br />

uczelnianych w księgarniach<br />

i na targach. Marzeniem życia Rafała<br />

i jego syna Karola jest osobiste<br />

spotkanie z Markiem Knopflerem<br />

(bo żona woli Rynkowskiego...).<br />

Lucyna Sterczewska<br />

operator DTP<br />

Z wykształcenia, zawodu i zamiłowania<br />

– edytor. W Wydawnictwie<br />

Naukowym pracuje<br />

od 2010 roku na stanowisku<br />

operatora DTP, a w języku<br />

powszechnym: składa książki<br />

i przygotowuje je do druku.<br />

Prywatnie mama Tosi. W wolnych<br />

chwilach zajmuje się<br />

układaniem listy tytułów książek,<br />

które zamierza przeczytać<br />

na emeryturze.<br />

biurokracja<br />

><br />

)<br />

><br />

><br />

Wydawnictwo<br />

Naukowe<br />

skład<br />

)<br />

kasa<br />

)<br />

><br />

><br />

)<br />

)<br />

W Wydawnictwie Naukowym<br />

pracuje od 2004 roku.<br />

Prywatnie: mąż, ojciec i dziadek.<br />

W czasie wolnym: katolicki<br />

publicysta, uczestnik<br />

dialogu chrześcijańsko-żydowskiego.<br />

Absolwentka edytorstwa na UJ, z UPJP<strong>II</strong> związana<br />

od 2011 roku. Zajmuje się złożeniem książki w spójną<br />

estetycznie całość (układa tekst w programie, wyszukuje<br />

pasujące czcionki, „czyści” grafikę i projektuje<br />

okładkę). Kocha stare graty i swojego męża. Czytuje<br />

literaturę fantasy i reanimuje stare meble. Marzy<br />

o tokarce i kącie, w którym mogłaby ją postawić.<br />

>

Studenci dziennikarstwa<br />

i komunikacji społecznej<br />

na krakowskim Kazimierzu<br />

studenci<br />

tekst: Olga Zgórniak<br />

zdjęcia: Aleksandra Garczyńska<br />

Jewish Community Centre, Synagoga Izaaka, Synagoga<br />

Stara i Żydowskie Muzeum Galicja – te miejsca odwiedzili<br />

studenci I roku studiów drugiego stopnia na kierunku<br />

dziennikarstwo i komunikacja społeczna w ramach studyjnego<br />

projektu Dialog międzyreligijny.<br />

Krakowski Kazimierz to miejsce szczególne – z założenia<br />

osobne miasto, które na przełomie XV i XVI wieku<br />

stało się największą gminą żydowską w Polsce. Obecnie<br />

to dzielnica Krakowa, gdzie zabytki i historyczne miejsca<br />

przeplatają się z nowoczesnymi budynkami, popularnymi<br />

klubami i knajpkami.<br />

rabin Boaz Pash i dyrektor JCC Jonathan Ornstein<br />

ka upamiętnia cudowne wydarzenie po poświęceniu świątyni<br />

(opisane w Księgach Machabejskich), gdy niewielka ilość<br />

oliwy paliła się przez osiem dni.<br />

Synagogę Starą zna każdy, kto choć raz uczestniczył<br />

w Festiwalu Kultury Żydowskiej. Do <strong>II</strong> wojny światowej<br />

synagoga pełniła funkcję ośrodka modlitewnego, religijnego,<br />

a także była miejscem, gdzie działała gmina żydowska.<br />

Obecnie jest tam Oddział Muzeum Historycznego Miasta<br />

Krakowa, którego wystawy dotyczą nie tylko judaizmu,<br />

ale i kultury żydowskiej, zwyczajów, a także historii Żydów<br />

w Polsce. Zdjęcia, które wiszą na ścianach muzeum, pokazują,<br />

jak wyglądało ich życie ponad 100 lat temu. Pracownik<br />

muzeum Piotr Figiela zaprezentował naszej grupie<br />

stroje żydowskie – tradycyjny modlitewny ubiór męski to<br />

tałes (szal modlitewny), jarmułka (nakrycie głowy) oraz<br />

teffilin (pudełka, w których znajdują się fragmenty Tory)<br />

przywiązywane długimi rzemykami do ciała – czoła i lewego<br />

ramienia, by słowo Boże było bliżej serca. Obejrzeliśmy<br />

również wystawę zatytułowaną Machabeusze sportu. Sport<br />

żydowski w Krakowie, której kuratorem jest wspomniany<br />

wcześniej Piotr Figiela. Ekspozycję podziwiać można<br />

od czerwca 2012 roku, kiedy to w Polsce rozpoczynały się<br />

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Dowiedzieliśmy się<br />

przy tej okazji, że pierwszym zdobywcą bramki dla reprezentacji<br />

Polski był piłkarz żydowskiego pochodzenia Józef<br />

Klotz z Krakowa. Miało to miejsce na meczu wyjazdowym<br />

w Göteborgu w 1922 roku.<br />

Ostatnim punktem na naszej trasie było Żydowskie Muzeum<br />

Galicja. Tam poznaliśmy historię placówki, a także wysłuchaliśmy<br />

kilku zdań na temat aktualnej działalności. Wystawa<br />

stała Śladami pamięci ukazuje ocalałe fragmenty kultury<br />

i dziedzictwa żydowskiego na terenie polskiej Galicji.<br />

Zdjęcia podzielono na kilka tematycznych sekcji, co zapewne<br />

ułatwiło obejrzenie sporej, ale bardzo ciekawej ekspozycji.<br />

Pobyt na krakowskim Kazimierzu przysporzył nam<br />

wielu wrażeń i wiadomości. Kolejny raz przekonaliśmy<br />

się, że miasto, w którym mieszkamy i studiujemy, wciąż<br />

warte jest odkrywania.<br />

Wizytę na Kazimierzu rozpoczęliśmy od JCC – Jewish<br />

Community Centre, czyli Centrum Społeczności Żydowskiej.<br />

Dyrektor Jonathan Ornstein przybliżył nam działalność<br />

Centrum, w którym spotykają się Żydzi mieszkający<br />

w Krakowie i w którym celebrują swoje święta. Placówka<br />

pełni też rolę edukacyjną. Zaskakujący jest fakt, że wciąż<br />

pojawiają się nowe osoby, które odnalazły żydowskie korzenie<br />

w swojej rodzinie i chcą poznać tę kulturę i społeczność.<br />

Rabin Boaz Pash tłumaczył, że nie wie, ilu Żydów<br />

mieszka obecnie w Krakowie, bo tak naprawdę nikt<br />

ich nie liczy. Byłoby to niezgodne z filozofią żydowską, bowiem<br />

każdy Żyd jest tak samo ważny, a liczyć można jedynie<br />

zwierzęta bądź rzeczy. W ten sposób rabin nawiązał do<br />

biblijnej historii, w której król Dawid odczuwał wyrzuty<br />

sumienia po policzeniu ludu żydowskiego, który miał być<br />

niezliczony (por. 2 Sm 24).<br />

Nasze zwiedzanie Kazimierza odbyliśmy w szczególnym<br />

dla Żydów czasie – w drugi dzień święta Chanuka. W Synagodze<br />

Izaaka od rabina Eleazara Gurary dowiedzieliśmy się,<br />

że to czas, gdy Żydzi dzielą się z innymi światłem, czyli radością<br />

i nadzieją. Symbolizuje to dziewięcioramienny świecznik<br />

– chanukija i co dzień zapalane na nim świece. Chanuprzed<br />

Starą Synagogą<br />

35

polecamy publikacje<br />

pod redakcją<br />

Józefa Mareckiego i Lucyny Rotter<br />

1<br />

Doświadczenie władzy, red. Józef Marecki, Lucyna Rotter, Kraków 2012<br />

ZNAK • SYMBOL • RYTUAŁ<br />

1<br />

Doświadczenie władzy<br />

Jest to pierwszy tom z serii Symbol − Znak − Rytuał, który jest efektem projektu badawczego podjętego<br />

przez uczonych różnych dziedzin i ośrodków nauki. Celem publikacji jest ukazanie złożoności<br />

społecznego przekazu semiologicznego w kulturze europejskiej. Istotą tego przedsięwzięcia jest<br />

analiza symboli z perspektywy różnych dziedzin nauki od pierwszych wieków chrześcijaństwa do<br />

propagandy XX wieku. Prezentowany tom jest poświęcony symbolowi władzy, rozumianemu zarówno<br />

w aspekcie politycznym, religijnym, jak i personalnym. Jest on przedstawiony z punktu widzenia<br />

nauk przyrodniczych, liturgiki, biblistyki, nauk społecznych, wersologii, kostiumologii, numizmatyki,<br />

ikonografii, historii XIX i XX wieku. Wśród zaprezentowanych artykułów znajdziemy między<br />

innymi przedstawiające temat propagandy władzy w polskiej numizmatyce w latach 1949−1989, idee<br />

stolicy Kijowskiej jako symbolu zwierzchności w Kościołach wschodnich tradycji bizantyjsko-ruskiej<br />

czy ubranie lub kostium jako formę manifestacji władzy.<br />

Renata Dulian<br />

Halina Ciach, Istota ludzka czy osoba ludzka. Krytyka bioetyki początków życia<br />

Petera Singera, Kraków 2013<br />

Obecne opracowanie – drugie w serii bioETYKA – poświęcone jest krytycznej analizie poglądów<br />

australijskiego filozofa Petera Singera, który zyskał sobie w ostatnich dziesiątkach lat olbrzymią sławę<br />

zwłaszcza w bioetycznym świecie anglosaskim. Pytanie zawarte w tytule: Istota ludzka czy osoba<br />

ludzka? ukazuje zasadniczy problem, wokół którego rozgrywa się cała analiza rozprawy: czy ludzki<br />

embrion od samego początku – tzn. od stadium zygoty – przynależy do osób gatunku Homo sapiens,<br />

czy też stopniowo się nią staje, osiągając pełnię swych praw w późniejszym okresie? Czy godność<br />

człowieka przypisana jest mu wewnętrznie, niejako automatycznie poprzez sam fakt poczęcia się, czy<br />

też nadana jest przez jakiś „autorytet” zewnętrzny, który dokonuje oceny, czy spełnia on już wszystkie<br />

wymagania „bycia osobą”. Zachęcamy do lektury pierwszego całościowego polskojęzycznego opracowania<br />

koncepcji bioetyki początków życia w ujęciu Petera Singera.<br />

ks. Andrzej Muszala<br />

pod redakcją<br />

Teresy<br />

Obolevitch<br />

Metafizyka a literatura w kulturze rosyjskiej, red. s. Teresa Obolevitch, Kraków 2012<br />

Metafizyka a literatura<br />

w kulturze rosyjskiej<br />

Метафизика и литература<br />

в русской культуре<br />

Metafizyka a literatura<br />

w kulturze rosyjskiej<br />

Метафизика и литература<br />

в русской культуре<br />

Publikacja zawiera referaty wygłoszone na międzynarodowej konferencji Metafizyka a literatura<br />

w kulturze rosyjskiej XIX i XX wieku, zorganizowanej przez Katedrę Metafizyki Wydziału Filozoficznego<br />

UPJP<strong>II</strong>. Uczeni z Polski, Rosji i Ukrainy przedstawili swoje badania, które ogniskowały się<br />

wokół tematów przekraczania granic literatury i metafizyki w kulturze rosyjskiej, filozofii literatury<br />

a filozofii w literaturze, analizy twórczości Fiodora Dostojewskiego jako największego metafizyka<br />

rosyjskiego, poszukiwania sacrum w metafizyce i literaturze rosyjskiej, a także problemu metafizyki<br />

i poezji w kontekście konfliktu czy współistnienia. W publikacji ukazano, iż teologia bizantyjska,<br />

a w szczególności palamizm, stanowiły główną inspirację dla filozofii rosyjskiej.<br />

Renata Dulian<br />

Powrót do źródeł. Metodologia i teologia w badaniach źródeł liturgicznych,<br />

red. ks. Janusz Mieczkowski, ks. Przemysław Nowakowski CM, Kraków 2012<br />

POWRÓT DO ŹRÓDEŁ<br />

Ad fontes liturgicos<br />

POWRÓT<br />

DO<br />

ŹRÓDEŁ<br />

1<br />

Ad fontes liturgicos to tytuł międzynarodowego sympozjum liturgicznego, które zostało zorganizowane<br />

przez Instytut Liturgiczny UPJP<strong>II</strong> przy współudziale Ukraińskiego Centrum Liturgicznego we Lwowie<br />

i Greckokatolickiego Wydziału Teologicznego <strong>Uniwersytet</strong>u Preszowskiego w Preszowie, na którym<br />

badacze reprezentujący różne tradycje liturgiczne z Polski, Ukrainy i Słowacji zaprezentowali wyniki<br />

swoich badań. Poświęcone było ono metodologii badań źródeł liturgicznych obrządku wschodniego<br />

i zachodniego. O. Marcel Mojzeš zauważył, że źródłem liturgii jest Boże działanie – actio Dei − z którego<br />

wypływała liturgia zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu. Aktualizacja doświadczenia actio Dei<br />

zostaje nam dana podczas każdej celebracji liturgicznej. Ostatecznym celem sięgania do źródeł powinno<br />

być odkrycie istoty liturgii, czyli właśnie actio Dei, samego działania Boga. Osobliwości i metodologię<br />

badań nad tekstami cyrylickimi, stanowiącymi źródło liturgii przedstawił Taras Szmańko, natomiast<br />

ks. Erwin Mateja zaprezentował badania ks. Wacława Schenka nad wrocławskimi rękopisami liturgicznymi,<br />

a Maksym Tymo ukazał bizantyjską hymnografię liturgiczną jako źródło teologiczne. To niektóre<br />

tematy podejmowane podczas tego sympozjum, zainteresowanych zachęcam do lektury.<br />

Renata Dulian

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!