Nr 26 - Tauron
25.10.2014 • Views
Share Embed Flag

Nr 26 - Tauron

Nr 26 - Tauron

Nr 26 - Tauron

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
tauron.pe.pl

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

POLSKA<br />

ENERGIA MAGAZYN<br />

NR 12 (<strong>26</strong>) | GRUDZIEŃ 2010<br />

GRUPY TAURON<br />

ISSN 1689-5304<br />

BARBÓRKA<br />

w Sejmie<br />

Wywiad z prezesem Luberą | Rynek energii – Rumunia | Pora na sprytne sieci

wydarzenia<br />

górnicza DeLegacja, której PrzewoDziLi Prezes zarząDu taurona<br />

Dariusz Lubera, wicePrezes Dariusz stoLarczyk oraz Prezes<br />

PołuDniowego koncernu węgLowego anDrzej szymkiewicz,<br />

odwiedziła sejm. górnicy spotkali się z m.in. z marszałkiem sejmu grzegorzem schetyną<br />

barbórka w sejmie<br />

Spotkanie zorganizowano z inicjatywy<br />

libiąskiego posła Tadeusza<br />

Arkita, wieloletniego pracownika<br />

kopalni Janina w Libiążu. Ma on<br />

nadzieję, że takie spotkania staną się tradycją.<br />

Na długo przed umówioną godziną<br />

2 grudnia przed Sejmem zaroiło się od<br />

kolorowych piór na górniczych czakach.<br />

Punktualnie o godz. 8 rano muzycy z górniczej<br />

orkiestry kopalni Janina w Libiążu<br />

pojawili się przy antyterrorystycznych<br />

bramkach. Pół godziny później przybyli<br />

prezesi, menedżerowie i inni wysocy rangą<br />

reprezentanci branży. Wszędzie królowało<br />

logo <strong>Tauron</strong>a. Nie czekając na specjalne<br />

zaproszenie, górnicza orkiestra, którą dyrygował<br />

Antoni Mizia, „z marszu” dała<br />

koncert na sejmowym korytarzu. Trzeba<br />

przyznać, że wzbudziło to ogólną sensację.<br />

Pojawili się wicemarszałkowie Sejmu<br />

Stefan Niesiołowski i Jerzy wenderlich.<br />

Wykorzystali okazję, by zrobić sobie wspólne<br />

zdjęcie z górniczą bracią, a nawet…<br />

próbowali grać z muzykami.<br />

Delegację przyjął następnie Marszałek<br />

Sejmu Grzegorz Schetyna. Wizyta stała<br />

się okazją do ważnych rozmów na temat<br />

przyszłości przemysłu energetycznego,<br />

górnictwa. Górnicy poprosili marszałka<br />

o przyśpieszenie prac nad ustawą Prawo<br />

geologiczne i górnicze. Grzegorz Schetyna<br />

zapewnił, że głosowanie powinno<br />

odbyć się na początku przyszłego roku.<br />

Rozmawiano też o tzw. ustawie energetycznej<br />

oraz przyłączeniu w 2011 r.<br />

do Południowego Koncernu Węglowego<br />

kopalni Bolesław Śmiały.<br />

Po rozmowie marszałek zaprosił członków<br />

górniczej delegacji, by zajęli miejsca<br />

na galerii prasowej i mogli przysłuchać<br />

się obradom Sejmu. Gdy górnicza orkiestra<br />

zagrała ponownie, już nikt chyba nie<br />

miał wątpliwości, że to Barbórka.<br />

Tekst i zdjęcia Paweł Sonnenburg<br />

FOTO: KRZySZTOF BIAłOSKÓRSKI<br />

wszystkim czyteLnikom<br />

„PoLskiej energii”,<br />

Pracownikom gruPy<br />

tauron, kontrahentom<br />

i kLientom Życzymy<br />

sPokojnych świąt boŻego<br />

naroDzenia<br />

sPęDzonych w roDzinnej<br />

atmosferze, a w nowym<br />

roku sPełnienia<br />

wszystkich marzeń.<br />

zarząD tauron<br />

PoLska energia sa<br />

02 wyDarzenia Barbórka w Sejmie<br />

04 fLesz Weszliśmy w skład indeksu WIG20! • Rośnie zużycie energii<br />

elektrycznej • Białe Tygrysy dla naszej spółki i menedżerów<br />

• Umowy z Kompanią Węglową i KHW • <strong>Tauron</strong> spółką kwartału „Pulsu<br />

Biznesu” • Rząd przyjął plan działań w zakresie energii z OZE<br />

• GPW zaczęła handlować energią<br />

06 wywiaD Rozmowa z Dariuszem Luberą – Debiut na giełdzie<br />

zdarza się tylko raz w historii firmy<br />

08 rynek Trudne wyzwania sektora energetycznego w Europie<br />

Środkowo-Wschodniej<br />

09 notowania Komentarz miesiąca<br />

10 wyDarzenia W perfekcyjnym świecie muzyki<br />

12 w gruPie Przebudowane zasilanie osiedla Prusów w Milówce<br />

• Perły Polskiej Gospodarki 2010 • Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie<br />

Akcjonariuszy PEC Katowice • Zachód Wrocławia placem budowy<br />

• <strong>Tauron</strong> promuje przedsiębiorczość • <strong>Tauron</strong> MKS Dąbrowa Górnicza<br />

z nową energią • Jeden z priorytetów działania PEC – utrzymanie klienta<br />

• Elektrownia Jaworzno III w krajowym rejestrze EMAS • Świąteczny bazar<br />

w Pradze • Ratownicy PKW mistrzami świata! • 1869 uśmiechów<br />

16 marketing Klucz do sukcesu w biznesie<br />

17 innowacje Grupa Sygnity partnerem Konsorcjum<br />

Smart Power Grids – Polska<br />

18 energia w ue Nowa strategia Unii Europejskiej czy lifting starej?<br />

20 wyDarzenia GOPR uczy bezpieczeństwa i ratuje<br />

22 raPort Rynek energii – Rumunia<br />

24 wyDarzenia Szybki rozwój energetyki wiatrowej w Polsce<br />

<strong>26</strong> PrawDy i mity Pora na sprytne sieci<br />

28 energia inaczej Energetyczne perpetuum mobile<br />

30 feLieton Mikołaj z zieloną rózgą<br />

wYDAwCA: <strong>Tauron</strong> Polska Energia SA, Departament Komunikacji Rynkowej i PR,<br />

dyrektor Paweł Gniadek, pawel.gniadek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 24 37<br />

Redakcja: „Polska Energia”, ul. Lwowska 23, 40-389 Katowice, fax 32 774 25 24,<br />

e-mail: redakcja@tauron-pe.pl<br />

Redaktor naczelny: Marcin Lauer, marcin.lauer@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 06<br />

Zastępca red. naczelnego: Magdalena Rusinek, magdalena.rusinek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 21<br />

Zespół redakcyjny: Jacek Sakrejda, jacek.sakrejda@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 23,<br />

Marietta Stefaniak, marietta.stefaniak@tauron-pe.pl, tel. 32 774 25 33<br />

Współpraca w Grupie <strong>Tauron</strong>: Południowy Koncern Węglowy SA: Zofia Mrożek, zmrozek@pkwsa.pl,<br />

tel. 32 618 56 07; Południowy Koncern Energetyczny SA: Dariusz Wójcik, dariusz.wojcik@pke.pl,<br />

tel. 32 774 24 34; Elektrownia Stalowa Wola SA: Jerzy Wieleba, j.wieleba@esw.pl, tel. 15 877 64 18;<br />

Enion SA: Ewa Groń, ewa.gron@enion.pl, tel. 12 <strong>26</strong>1 10 85; EnergiaPro SA: Anna Wojcieszczyk,<br />

anna.wojcieszczyk@wr.energiapro.pl, tel. 71 332 24 14; Elektrociepłownia Tychy SA: Aleksandra Gajecka,<br />

aleksandra.gajecka@ec-tychy.pl, tel. 32 789 72 36; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Katowice SA:<br />

Karolina Kmon, kkmon@pec.katowice.pl, tel. 32 258 72 48; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dąbrowie<br />

Górniczej SA: Marek Sztuka, msztuka@pecdg.pl, tel. 32 295 64 94; Enion Energia sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec,<br />

elzbieta.bukowiec@enionenergia.pl, tel. 12 <strong>26</strong>5 41 55; EnergiaPro Gigawat sp. z o.o.: Marta Głuszek,<br />

marta.gluszek@gigawat.pl, tel. 71 72 46 280<br />

Realizacja wydawnicza: Direct Publishing Group, ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa<br />

Biuro reklamy: Anna Mocior, a.mocior@dp-group.com.pl<br />

Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo<br />

ich redagowania i skracania.<br />

Zdjęcie na okładce: Paweł Sonnenburg<br />

Numer zamknięto 15 grudnia 2010 r.<br />

FOTO: CORBIS<br />

spis treści<br />

świąteczna<br />

Duma<br />

Marcin LAUEr<br />

redaktor naczelny<br />

Gdy w rodzinnym gronie zasiadamy<br />

przy świątecznym stole, mamy nareszcie<br />

czas, by uważniej przyjrzeć się swoim<br />

dzieciom i bliskim. Chcąc nie chcąc,<br />

wspominamy związane z nimi ważne<br />

wydarzenia minionego roku, a wtedy<br />

odczuwamy dumę lub troskę. Myślę, że<br />

nas wszystkich, czytelników magazynu<br />

„Polska Energia” – pracowników Grupy<br />

<strong>Tauron</strong>, jej menedżerów, przyjaciół<br />

i klientów – miniony rok może napawać<br />

dumą. Nasze „dziecko”, nasz bliski,<br />

czyli nasza spółka, osiągnęła bowiem<br />

olbrzymi sukces. Nie tylko wejściem<br />

na Giełdę Papierów Wartościowych,<br />

nie tylko zakwalifikowaniem się do<br />

elitarnego grona spółek notowanych<br />

w indeksie WIG20, ale przede wszystkim<br />

umiejętnym budowaniem wartości<br />

marki i prestiżu firmy. Mówi o tym<br />

w świątecznym wywiadzie prezes zarządu<br />

<strong>Tauron</strong>a Dariusz Lubera.<br />

Możemy być dumni, że wspieramy<br />

polską kulturę i sport. Z drugiej strony<br />

nie zapominamy o swoich korzeniach.<br />

<strong>Tauron</strong> jest wszędzie tam, gdzie potrzebny<br />

jest rozważny głos doświadczenia,<br />

gdzie mogą zapaść ważne dla<br />

energetyki decyzje, gdzie ważą się losy<br />

polskiej gospodarki. Współorganizujemy<br />

ważne konferencje i kongresy, ale<br />

nie zapominamy też o codziennej pracy<br />

edukacyjnej.<br />

Pisałem rok temu, że staje się już tradycją,<br />

iż grudzień bywa czasem ważnych<br />

rozstrzygnięć dla branży energetycznej.<br />

W 2008 r. był to szczyt Unii Europejskiej,<br />

podczas którego zapadły<br />

ustalenia dotyczące tzw. pakietu klimatycznego.<br />

W 2009 r. konferencja<br />

klimatyczna w Kopenhadze. Dzisiaj<br />

zapadają ważne decyzje na konferencji<br />

ONZ w meksykańskim Cancun.<br />

W następnych numerach spróbujemy<br />

ocenić, na ile zmieniło się postrzeganie<br />

tematyki związanej z tzw. globalnym<br />

ociepleniem.<br />

Obok drukujemy życzenia zarządu<br />

spółki, a ja pragnę złożyć Państwu życzenia<br />

w imieniu zespołu redakcyjnego<br />

„Polskiej Energii”. Niech święta upłyną<br />

Wam, drodzy Czytelnicy, w rodzinnej<br />

atmosferze, a Nowy Rok 2011 spędzony<br />

z naszym miesięcznikiem niech przyniesie<br />

wiele niezapomnianych chwil.<br />

Zapraszam do lektury!<br />

2 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 3

flesz gospodarczy<br />

weszliśmy w skład inDeksu wig20!<br />

Od 20 grudnia 2010 r. <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia znajduje się w składzie prestiżowego<br />

indeksu dwudziestu największych<br />

spółek notowanych na Giełdzie Papierów<br />

Wartościowych w Warszawie – WIG20.<br />

<strong>Tauron</strong> zajmuje ósme miejsce w indeksie<br />

i ma w nim 4-proc. udział. Z WIG20 wypadł<br />

Bioton.<br />

– Wejście <strong>Tauron</strong>a do WIG20 jest zgodne<br />

z naszymi oczekiwaniami oraz stanowi<br />

potwierdzenie silnej pozycji Grupy na<br />

rynku kapitałowym. Jestem przekonany,<br />

rośnie<br />

zuŻycie<br />

energii<br />

elektrycznej<br />

Wlistopadzie produkcja energii elektrycznej<br />

w Polsce wyniosła około<br />

13 500 GWh i była większa o 1,5 proc.<br />

niż rok temu – informuje PSE Operator.<br />

Z informacji PSE Operator wynika także,<br />

że od początku roku do końca listopada<br />

produkcja energii elektrycznej w Polsce<br />

wyniosła około 141 300 GWh i była<br />

o około 3,5 proc. większa niż w takim<br />

samym czasie 2009 r. Od początku roku<br />

do końca listopada zużycie energii elektrycznej<br />

wyniosło 140 174 GWh i było<br />

o 4 proc. wyższe niż w analogicznym<br />

okresie roku 2009.<br />

(ER)<br />

FOTO: EAST NEWS<br />

iż nasza obecność w tym indeksie przyczyni<br />

się do jeszcze większego zainteresowania<br />

naszymi akcjami wśród inwestorów<br />

instytucjonalnych i indywidualnych,<br />

co znajdzie odzwierciedlenie w wartości<br />

obrotów – powiedział Dariusz Lubera,<br />

prezes zarządu <strong>Tauron</strong> Polska Energia.<br />

Wejście do WIG20 jest następstwem<br />

kwartalnej rewizji indeksów przeprowadzanej<br />

przez GPW. Podstawą wpisania<br />

spółek na listy uczestników indeksów<br />

WIG20, mWIG40 i sWIG80 jest ranking<br />

tych indeksów sporządzany zawsze po<br />

ostatniej sesji października.<br />

Indeks WIG20 jest obliczany od 1994 r.<br />

na podstawie wartości portfela akcji 20<br />

największych i najbardziej płynnych spółek<br />

z podstawowego rynku akcji. (EM)<br />

Wiceprezes <strong>Tauron</strong>a Dariusz Stolarczyk (z prawej) odbiera laur Białego Tygrysa za wzorcowe wejście<br />

naszej spółki na GPW z najliczniejszym akcjonariatem indywidualnym w branży<br />

białe tygrysy dla naszej<br />

spółki i menedżerów<br />

Laureatami XIV edycji Lauru Białego Tygrysa<br />

Polskiej Energetyki zostali Krzysztof<br />

Zamasz, wiceprezes <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia, oraz Kazimierz Szynol, dyrektor<br />

PKE Elektrowni Jaworzno III.<br />

Nagrody otrzymali oni za wkład w rozwój<br />

polskiej energetyki. Wśród laureatów<br />

znalazł się także <strong>Tauron</strong> Polska Energia.<br />

Nasza spółka została wyróżniona za wzorcowe<br />

wejście na Giełdę Papierów Wartościowych<br />

z najliczniejszym akcjonariatem<br />

indywidualnym w branży. Nagrodę w imieniu<br />

<strong>Tauron</strong> Polska Energia odebrał<br />

wiceprezes zarządu Dariusz Stolarczyk.<br />

Od 14 lat nagrody indywidualne przyznawane<br />

są wybitnym polskim energetykom<br />

– praktykom i naukowcom. Firmy otrzymują<br />

laury za wprowadzanie nowych rozwiązań<br />

służących polskiej elektroenergetyce<br />

i społeczeństwu, nowatorskie wyroby<br />

oraz rozwiązania z zakresu organizacji<br />

pracy, marketingu i obsługi klientów, ekologii<br />

i ochrony środowiska.<br />

Uroczystość wręczenia laurów towarzyszyła<br />

III Konferencji Problemowej Energetykon<br />

2010 Energia-Klimat-Gospodarka-<br />

-Społeczeństwo, która odbyła się 25 listopada<br />

w Warszawie.<br />

(EM)<br />

FOTO: ARC<br />

Członkowie zarządów obu spółek z nadzieją i spokojem patrzą w przyszłość. Podpisane umowy<br />

spełniają ich oczekiwania i pozwalają perspektywicznie budować plany inwestycyjne<br />

umowy z komPanią<br />

węgLową i khw<br />

Kompania Węglowa oraz spółki wytwórcze<br />

z Grupy <strong>Tauron</strong> podpisały<br />

1 grudnia w Katowicach trzyletnie umowy<br />

sprzedaży węgla energetycznego.<br />

W okresie obowiązywania umów Południowy<br />

Koncern Energetyczny, Elektrociepłownia<br />

EC Nowa, Elektrociepłownia<br />

Tychy i Energetyka Cieszyńska kupią od<br />

największego producenta węgla energetycznego<br />

w Unii Europejskiej węgiel<br />

za ponad 2,4 mld zł.<br />

– Bezpieczeństwo dostaw paliwa jest<br />

dla nas priorytetem – powiedział podczas<br />

podpisania umów Dariusz Lubera,<br />

prezes zarządu <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia. – Kompania Węglowa jest<br />

naszym sprawdzonym partnerem handlowym,<br />

największym dostawcą węgla<br />

obok spółki wydobywczej z naszej<br />

grupy kapitałowej, czyli Południowego<br />

Koncernu Węglowego. Jesteśmy sobie<br />

wzajemnie potrzebni, zdani na siebie na<br />

dobre i na złe. I tak będzie przez wiele<br />

następnych lat. Podpisane umowy to<br />

wyraz partnerskiej współpracy biznesowej,<br />

z której – takie mam przekonanie<br />

tauron spółką kwartału<br />

„PuLsu biznesu”<br />

<strong>Tauron</strong> Polska Energia otrzymał od<br />

dziennikarzy „Pulsu Biznesu” tytuł<br />

spółki kwartału.<br />

– W najbardziej prestiżowej kategorii<br />

pierwsze miejsce przyznaliśmy <strong>Tauron</strong>owi.<br />

Zdecydowały o tym wyniki, wzrost<br />

kursu, dobre rekomendacje i zapowiedź<br />

awansu do WIG20 – napisał w uzasadnieniu<br />

dziennik.<br />

– zadowolone są zarówno Kompania,<br />

jak i spółki z Grupy <strong>Tauron</strong>.<br />

Ze strony Kompanii Węglowej umowy<br />

podpisali wiceprezesi Zbigniew Paprotny<br />

i Jacek Korski.<br />

– Dzięki podpisanym umowom możemy<br />

perspektywicznie budować nasze plany<br />

inwestycyjne – powiedział wiceprezes<br />

Korski.<br />

Za współpracę podczas przygotowywania<br />

umów podziękował wiceprezes Zbigniew<br />

Paprotny, odpowiedzialny w zarządzie<br />

Kompanii za pion handlowy.<br />

– Była to wielotygodniowa praca, zakończona<br />

podpisaniem umów, które<br />

spełniają oczekiwania sprzedającego<br />

i kupującego – powiedział wiceprezes<br />

Paprotny.<br />

Spółki wytwórcze z Grupy <strong>Tauron</strong> (PKE,<br />

Elektrownia Stalowa Wola, EC Nowa<br />

i PEC w Dąbrowie Górniczej) podpisały<br />

także 8 grudnia dwuletnią umowę na<br />

dostawy węgla dla Grupy z Katowickim<br />

Holdingiem Węglowym. Całkowita wartość<br />

podpisanych umów wynosi blisko<br />

700 mln zł. (ER)<br />

– W trzecim kwartale 2010 r. zarówno<br />

zysk operacyjny, jak i zysk netto <strong>Tauron</strong>a<br />

były wyższe od średniej z oczekiwań<br />

analityków o kilkanaście procent.<br />

Dobre wyniki znalazły potwierdzenie<br />

w licznych rekomendacjach „kupuj”<br />

przyznanych spółce przez analityków<br />

krajowych i zagranicznych domów maklerskich<br />

– czytamy w „PB”. (ER)<br />

FOTO: JAN CZyPIONKA, KOMPANIA WĘGLOWA<br />

rząD Przyjął<br />

PLan działań<br />

w zakresie<br />

energii z oze<br />

Rada Ministrów przyjęła 7 grudnia<br />

„Krajowy plan działań w zakresie<br />

energii ze źródeł odnawialnych”.<br />

Sporządzenie i przesłanie tego dokumentu<br />

do Komisji Europejskiej wynika<br />

bezpośrednio z postanowień dyrektywy<br />

2009/28/WE Parlamentu Europejskiego<br />

i Rady z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie<br />

promowania stosowania energii ze źródeł<br />

odnawialnych.<br />

W „Krajowym planie” zawarto prognozy<br />

osiągnięcia w 2020 r. 15,5 proc. udziału<br />

OZE w zużyciu energii końcowej brutto<br />

w sposób zrównoważony, z uwzględnieniem<br />

wielu czynników, takich jak zasoby<br />

odnawialnych źródeł energii i surowców<br />

do wytwarzania paliw oraz stanu systemu<br />

elektroenergetycznego. Założono,<br />

że filarami zwiększenia udziału energii<br />

ze źródeł odnawialnych będzie większe<br />

wykorzystanie biomasy oraz energii<br />

elektrycznej z wiatru. Dokument rozwij a<br />

oraz uszczegółowia prognozy zawarte<br />

w „Polityce Energetycznej Polski do<br />

2030 r.”, przyjętej w 2009 r. (EM)<br />

gPw zaczęła<br />

handlować<br />

energią<br />

grudnia ruszył obrót energią elektryczną<br />

na rynku towarowym zorganizo-<br />

11<br />

wanym przez Giełdę Papierów Wartościowych.<br />

To druga – obok Towarowej Giełdy<br />

Energii – giełda energii w Polsce. Obroty na<br />

TGE wyraźnie rosną. Do listopada łączny<br />

obrót na Rynku Dnia Następnego wyniósł<br />

6 355 057 MWh. W porównaniu do analogicznego<br />

okresu w roku 2009 był wyższy<br />

o 3 533 663 MWh (wzrost o 125,24 proc.).<br />

Na Rynku Terminowym Towarowym<br />

(RTT) na TGE obrót energią elektryczną<br />

w okresie 11 miesięcy 2010 r. wyniósł<br />

54 181 360 MWh, podczas gdy w analogicznym<br />

okresie w roku 2009 wyniósł<br />

625 112 MWh. Wzrost obrotów na rynku<br />

terminowym TGE wykazuje znaczną dynamikę<br />

– aż 8 567,46 proc.<br />

(EM)<br />

4 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 5

wywiad<br />

Rozmowa z Dariuszem Luberą, prezesem <strong>Tauron</strong> Polska Energia SA<br />

Debiut na giełdzie<br />

zdarza się tylko raz<br />

w historii firmy<br />

Koniec roku jest czasem podsumowań<br />

i planowania. W tym roku najważniejszym<br />

wydarzeniem w Grupie <strong>Tauron</strong> był<br />

debiut spółki na giełdzie. Jakie znaczenie,<br />

z punktu widzenia zarządu, miało wprowadzenie<br />

firmy na warszawski parkiet?<br />

Był to bez wątpienia przełomowy moment<br />

w historii spółki. Po kilku miesiącach intensywnych<br />

przygotowań 30 czerwca zadebiutowaliśmy<br />

na warszawskim parkiecie.<br />

Na akcje <strong>Tauron</strong>a, spółki z zaledwie trzyletnią<br />

historią, zapisało się ponad 230 tys.<br />

inwestorów indywidualnych. Uplasowało<br />

to nas na trzecim miejscu, gdy weźmiemy<br />

pod uwagę późniejszy debiut GPW, wśród<br />

spółek z najliczniejszym akcjonariatem indywidualnym<br />

w kraju. <strong>Tauron</strong> posiada dziś<br />

także najliczniejszy akcjonariat wśród spółek<br />

energetycznych notowanych na warszawskiej<br />

giełdzie. 14 lipca akcje spółki weszły<br />

w skład MSCI Poland Standard Index<br />

– indeksu, który jest punktem odniesienia<br />

przy budowaniu portfeli i podstawą podejmowania<br />

decyzji inwestycyjnych przez wiele<br />

zagranicznych funduszy, a po sesji z 17<br />

września <strong>Tauron</strong> wszedł na listę uczestników<br />

indeksu mWIG40. Od 20 grudnia jesteśmy<br />

w najbardziej prestiżowym WIG20.<br />

Debiut giełdowy jest bardzo ważnym wydarzeniem<br />

dla każdej korporacji. Praca<br />

nad jego przygotowaniem, pisanie prospektu,<br />

promocja oferty, to przeżycia zawodowe,<br />

które zazwyczaj zdarzają się raz<br />

w życiu. Warto to przeżyć!<br />

A jakie znaczenie dla akcjonariuszy<br />

miało wejście na giełdę?<br />

<strong>Tauron</strong> jest jednym z największych producentów<br />

i sprzedawców energii w Polsce,<br />

a także jej największym krajowym dystrybutorem.<br />

Działamy na perspektywicznym<br />

rynku, na którym spodziewany jest dalszy<br />

wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną.<br />

Nasza strategia zakłada ciągły<br />

wzrost i maksymalizację wartości Grupy dla<br />

Foto: ARC<br />

akcjonariuszy. Uważamy, że obecność na<br />

giełdzie pomoże nam w realizacji naszego<br />

głównego celu. Giełda oznacza otwartość<br />

i transparentność ze względu na obowiązki<br />

informacyjne oraz stałe raportowanie wyników.<br />

To powinno być pozytywnie odbierane<br />

nie tylko przez instytucje finansowe<br />

czy inwestorów, ale także przez naszych<br />

akcjonariuszy, ponad 4 miliony klientów,<br />

kontrahentów oraz otoczenie.<br />

Czy <strong>Tauron</strong> planuje w najbliższym czasie<br />

kolejne emisje akcji?<br />

Zgodnie z zapisami prospektu emisyjnego<br />

nie planujemy nowej emisji akcji w najbliższej<br />

przyszłości. Wyjątkiem są nowe akcje<br />

aportowe w podwyższonym kapitale zakładowym<br />

spółki, które obejmie Kompania<br />

Węglowa na zasadzie subskrypcji prywatnej<br />

w przypadku zawarcia transakcji nabycia<br />

przez <strong>Tauron</strong> kopalni Bolesław Śmiały<br />

i akcji PKW, o czym informowaliśmy w prospekcie<br />

emisyjnym. Podtrzymujemy nasze<br />

zobowiązania, że w ciągu 360 dni od dnia<br />

pierwszego notowania akcji na GPW spółka<br />

nie będzie podejmować działań zmierzających<br />

do emisji nowych akcji.<br />

Jakie największe wyzwania stoją dziś<br />

przed spółką?<br />

W minionych miesiącach skupiliśmy się,<br />

obok przygotowania oferty publicznej,<br />

na realizacji naszej strategii korporacyjnej,<br />

którą przyjęliśmy w 2008 roku.<br />

Grupa koncentruje się na zyskownym<br />

wzroście w obszarach działalności podstawowej,<br />

integracji zarządzania wszystkimi<br />

elementami łańcucha wartości oraz<br />

poprawie efektywności funkcjonowania.<br />

Zadania te są priorytetem. Prowadzimy<br />

działania restrukturyzacyjne w zakresie<br />

uporządkowania struktury właścicielskiej<br />

oraz wdrożenia modelu biznesowego.<br />

Strategicznym celem jest także redukcja<br />

kosztów operacyjnych. W latach 2010-<br />

-2012 oszczędności mają wynieść 1 mld zł.<br />

Najważniejsze działania w tej sferze to<br />

m.in. poprawa efektywności operacyjnej<br />

i integracja aktywów wytwórczych, dystrybucyjnych<br />

i handlowych, obniżenie obciążeń<br />

związanych z emisją zanieczyszczeń<br />

i realizacja programu dobrowolnych odejść.<br />

Prowadzimy również działania związane<br />

z uporządkowaniem m.in. handlu energią,<br />

uprawnieniami do emisji i zakupami.<br />

Jesienią stało się głośno o czeskiej spółce<br />

<strong>Tauron</strong>a.<br />

Rzeczywiście. Naszym strategicznym celem<br />

jest również rozwój działalności poza<br />

granicami Polski. Położenie kluczowych<br />

aktywów Grupy na południu Polski ułatwia<br />

dostęp do rynków zagranicznych,<br />

takich jak np. Czechy i Słowacja. Pod koniec<br />

2009 roku została utworzona pierwsza<br />

zagraniczna spółka Grupy – <strong>Tauron</strong><br />

Czech Energy, zajmująca się handlem<br />

energią w Republice Czeskiej. 29 września<br />

<strong>Tauron</strong> Czech Energy wszedł na czeską<br />

giełdę energii. Spółka działa nie tylko<br />

w zakresie handlu hurtowego, ale także<br />

jako sprzedawca energii do klientów końcowych.<br />

Strategia korporacyjna zakłada też ambitny<br />

program inwestycyjny. Czy projekty<br />

będą realizowane zgodnie z planem?<br />

Obok programu redukcji kosztów jednym<br />

ze strategicznych priorytetów jest program<br />

inwestycyjny, który dotyczy wszystkich<br />

głównych obszarów działalności Grupy.<br />

Realizujemy go zgodnie z planem. Zainwestowane<br />

środki pozwolą Grupie osiągnąć<br />

cel strategiczny i stać się czołowym<br />

graczem w branży energetycznej w regionie.<br />

W ramach programu inwestycyjnego<br />

realizujemy projekty budowy bloków energetycznych<br />

opartych na węglu, jak i na<br />

gazie oraz odnawialnych źródłach energii.<br />

Grupa rozpoczęła budowę mocy w energetyce<br />

wiatrowej – trwają działania związane<br />

z Farmą Wiatrową Wicko. Do 2020<br />

roku planujemy uruchomić farmy wiatrowe<br />

o łącznej mocy 440 MW.<br />

Realizujemy też zapisane w strategii inwestycje<br />

oparte na węglu kamiennym. W ZEC<br />

Bielsko-Biała powstaje blok ciepłowniczy.<br />

W sierpniu rozpoczęła się tam budowa jednostki<br />

o mocy 50 MWe/182 MWt. Planowany<br />

termin oddania jej do eksploatacji to<br />

połowa 2013 roku. Ruszyły prace związane<br />

z realizacją budowy bloku gazowo-parowego<br />

w Stalowej Woli o mocy 400 MW.<br />

W październiku wpłynęły wnioski w postępowaniach<br />

na inżyniera kontraktu i generalnego<br />

wykonawcę bloku. Otrzymaliśmy<br />

także zgodę UOKiK na koncentrację, polegającą<br />

na utworzeniu przez <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia i PGNiG wspólnego przedsiębiorcy<br />

w formie spółki celowej pod nazwą Elektrociepłownia<br />

Stalowa Wola. Zakończenie<br />

projektu planowane jest na drugą połowę<br />

2014 roku. W Elektrowni Jaworzno III powstanie<br />

blok węglowy 800-910 MW. Wnioski<br />

o dopuszczenie do udziału w realizacji<br />

projektu złożyło dziewięć firm, wybór wykonawcy<br />

zaplanowany jest na drugi kwartał<br />

2011 roku, a planowany termin oddania<br />

do eksploatacji to 2016 rok. Ponadto realizujemy<br />

zadania inwestycyjne w zakresie<br />

budowy i przebudowy kotłów na biomasę<br />

(EC Tychy, Elektrownia Jaworzno III) oraz<br />

modernizacyjne.<br />

Po trzech kwartałach znacząco wzrosły<br />

przychody Grupy <strong>Tauron</strong>. Czy wyniki całego<br />

roku 2010 będą równie imponujące?<br />

Kondycja Grupy jest dobra. Nie podam<br />

jednak, jakich spodziewamy się wyników<br />

po 12 miesiącach tego roku, ponieważ<br />

– jako podmiot giełdowy – nie upubliczniamy<br />

prognoz.<br />

Pierwsze trzy kwartały 2010 roku możemy<br />

zaliczyć do udanych. Odnotowaliśmy<br />

wzrost najważniejszych wyników finansowych,<br />

dzięki m.in. sprzyjającym warunkom<br />

rynkowym i rosnącemu popytowi<br />

na energię, a także coraz lepszej sytuacji<br />

wewnętrznej w Grupie, która jest efektem<br />

prowadzonej restrukturyzacji i programu<br />

redukcji kosztów.<br />

W porównaniu do trzech kwartałów 2009<br />

roku nasze przychody wzrosły o 9 proc.<br />

do blisko 11 mld zł. Wzrósł również zysk<br />

o 6 proc. z 774,4 mln zł w trzech kwartałach<br />

2009 roku do 825,1 mln zł. Dobre<br />

wyniki były możliwe, ponieważ <strong>Tauron</strong><br />

sprzedał o ponad 14 proc. więcej energii,<br />

co było efektem wzrostu popytu wśród istniejących<br />

oraz pozyskania nowych klientów.<br />

Również produkcja energii w <strong>Tauron</strong>ie<br />

wzrosła w ciągu dziewięciu miesięcy<br />

o 16,2 proc. Nadal realizowany jest także<br />

ambitny program redukcji kosztów. Od<br />

początku roku Grupie <strong>Tauron</strong> udało się<br />

zaoszczędzić już 235 mln zł.<br />

Co czeka Grupę <strong>Tauron</strong> w 2011 roku?<br />

Nie zwalniamy tempa. W 2011 roku nadal<br />

priorytetem będzie realizacja strategii<br />

korporacyjnej z programem inwestycyjnym,<br />

redukcją kosztów, pozyskiwaniem<br />

nowych klientów. Będziemy kontynuować<br />

reorganizację wewnętrzną – z początkiem<br />

roku ruszy jednolita struktura handlowa<br />

i obsługi klienta, w drugiej połowie roku<br />

połączymy spółki wytwórcze i dystrybucyjne.<br />

Mam nadzieję, że w najbliższych miesiącach<br />

uda nam się pozyskać kopalnię<br />

Bolesław Śmiały.<br />

Dziękuję za rozmowę.<br />

Rozmawiał Józef Kotlarz<br />

6 polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 7

ynek<br />

PrzeDsiębiorstwa energetyczne z euroPy śroDkowo-wschoDniej<br />

będą musiały w okresie najbliższej dekady przeprowadzić inwestycje o łącznej wartości<br />

ok. 144 mld euro – wynika z raportu firmy doradczej kpmg<br />

truDne wyzwania<br />

sektora energetycznego<br />

w europie środkowo-wschodniej<br />

Takie działania będą konieczne,<br />

aby sprostać oczekiwanemu<br />

w najbliższej dekadzie<br />

wzrostowi popytu na energię<br />

elektryczną o 25 proc.<br />

kOncerny Większe 18 razy<br />

Z raportu wynika, że łączna wartość aktywów<br />

pięciu największych koncernów<br />

energetycznych z Europy Zachodniej<br />

wynosi 840 mld euro i jest 18 razy wyższa<br />

niż aktywa pięciu największych koncernów<br />

z Europy Środkowo-Wschodniej,<br />

wynoszące 46 mld euro. Największy<br />

europejski koncern energetyczny, czyli<br />

francuski EdF, posiada aktywa o wartości<br />

248 mld euro, a przychody wynoszą<br />

69 mld euro. Największa grupa energetyczna<br />

z Europy Środkowej, czyli czeski<br />

CEZ, ma wartość aktywów na poziomie<br />

21,8 mld euro, a przychody w wysokości<br />

7,3 mld euro. Wartość aktywów największego<br />

polskiego podmiotu energetycznego<br />

– PGE – wynosi 13,3 mld euro,<br />

a przychodów – 5 mld euro.<br />

Wielkość to nie jedyna różnica pomiędzy<br />

koncernami zachodnimi a środkowoeuropejskimi.<br />

Różni je także struktura<br />

stosowanych paliw. W przypadku koncernów<br />

zachodnich jest ona dużo bardziej<br />

zróżnicowana, z wysokim udziałem<br />

elektrowni niskoemisyjnych, głównie gazowych<br />

i jądrowych.<br />

W Europie Środkowej znacznie większa<br />

jest rola węgla, obecnie elektrownie węglowe<br />

stanowią 50 proc. mocy wytwórczych<br />

i generują około 48 proc. energii<br />

w naszym regionie. Wśród polskich spółek<br />

znaczenie węgla jest jeszcze większe<br />

(w przypadku PGE – 95 proc., <strong>Tauron</strong>a<br />

– 88 proc.). W strukturze paliw CEZ<br />

oraz węgierskiego koncernu MVM duże<br />

znaczenie ma energetyka jądrowa (CEZ<br />

– 42 proc., MVM – 86 proc.).<br />

Ze względu na większą zależność od<br />

węgla kraje Europy Środkowo-Wschodniej<br />

będą mogły bardziej odczuć skutki<br />

zaostrzających się regulacji środowiskowych<br />

w nadchodzących latach. KPMG<br />

zwraca więc uwagę, że następuje nierównomierny<br />

rozkład kosztów polityki<br />

ze względu<br />

na większą zależność<br />

od węgla<br />

kraje europy<br />

środkowo-wschodniej<br />

będą mogły bardziej<br />

odczuć skutki<br />

zaostrzających się regulacji<br />

środowiskowych<br />

w nadchodzących latach.<br />

kPmg zwraca więc uwagę,<br />

że następuje<br />

nierównomierny rozkład<br />

kosztów polityki<br />

energetycznej pomiędzy<br />

krajami unii europejskiej<br />

energetycznej pomiędzy krajami Unii<br />

Europejskiej. Autorzy raportu dodają,<br />

że wzrost udziału energetyki jądrowej<br />

i odnawialnych źródeł energii w strukturze<br />

paliwowej pozwala na ograniczenie<br />

kosztów środowiskowych, ale wiąże się<br />

z koniecznością ponoszenia znaczących<br />

nakładów inwestycyjnych. KPMG szacuje,<br />

że grupy energetyczne z krajów Europy<br />

Środkowo-Wschodniej będą musiały<br />

w okresie najbliższych 10 lat przeprowadzić<br />

inwestycje w energetyce o łącznej<br />

wartości dochodzącej do 144 mld euro.<br />

stare mOce WytWórcze<br />

Prognozowany dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej<br />

wzrost zapotrzebowania<br />

na nowe moce wytwórcze w następnej<br />

dekadzie może wynieść 21-42 GW.<br />

Dodatkowo KPMG przewiduje, że 53 GW<br />

mocy wymaga kompleksowej modernizacji<br />

bądź wymiany. Jest to głównie<br />

wynikiem eksploatowania starych mocy<br />

wytwórczych. W raporcie podkreślono,<br />

że 61 proc. mocy wytwórczych w Europie<br />

Środkowo-Wschodniej ma ponad<br />

30 lat, <strong>26</strong> proc. – od 21 do 30 lat, 8 proc.<br />

– od 11 do 20 lat, a zaledwie 5 proc.<br />

mocy poniżej 10 lat. Nie wiadomo jednak,<br />

czy planowane inwestycje uda się<br />

zrealizować. KPMG zwraca uwagę, że<br />

kryzys finansowy i niepewność regulacyjna<br />

odsunęły w czasie realizację wielu<br />

inwestycji. Z raportu wynika, że niemożliwa<br />

jest wyraźna zmiana struktury aktywów<br />

wytwórczych w Europie Środkowo-<br />

-Wschodniej w okresie 10-15 lat.<br />

drOgie zielOne<br />

Sporo miejsca poświęcono w raporcie odnawialnym<br />

źródłom energii. KPMG ocenia,<br />

że aktualnie polski system wsparcia<br />

odnawialnych źródeł energii należy do<br />

najdroższych w Europie – tylko w roku<br />

2009 jego koszt wyniósł ok. 2,5 mld zł.<br />

Dlatego potrzebna jest modyfikacja systemu<br />

wspierania odnawialnych źródeł<br />

energii. Ten proces, jak wskazuje KPMG,<br />

już się rozpoczął i kosztowne systemy<br />

wsparcia OZE są modyfikowane w wielu<br />

krajach, czego dowodem jest np. odejście<br />

od systemu zielonych certyfikatów<br />

na rzecz systemu taryf gwarantowanych<br />

oraz modyfikacja systemu wsparcia<br />

elektrowni słonecznych w Czechach.<br />

Kraje uwzględnione w raporcie to Polska<br />

oraz Estonia, Litwa, łotwa, Czechy,<br />

Słowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria,<br />

Słowenia oraz Chorwacja, Serbia, Bośnia,<br />

Macedonia, Czarnogóra, Albania<br />

i Kosowo.<br />

Emil Różański<br />

komentarz miesiąca<br />

Po ochłodzeniu w październiku, listopad był miesiącem z wysokimi<br />

jak na tę porę roku temperaturami. Średnia miesięczna<br />

ukształtowała się na poziomie 6,2 st. C za sprawą ciepłych<br />

pierwszych dwóch dekad i była wyższa o 1,2 st. C od średniej<br />

w listopadzie 2009 r. Ujemne temperatury na stałe zapanowały<br />

dopiero w ostatniej dekadzie miesiąca. Wyższa temperatura<br />

w listopadzie przełożyła się na spadek dynamiki zapotrzebowania<br />

na moc w KSE, które wzrosło o niecałe 1,5 proc. rok do<br />

roku. Na rynku spot średnia cena energii elektrycznej minimalnie<br />

spadła w porównaniu do października (-0,27 zł/MWh) do<br />

197,55 zł/MWh, przy czym szczególnie w trzecim i czwartym<br />

tygodniu ceny dynamicznie rosły i wartości średnie dobowe dochodziły<br />

do poziomu 210 zł/MWh. Taka sytuacja na rynku spowodowana<br />

jest dużą ilością nieplanowanych odstawień JWCD,<br />

co skutkuje koniecznością korzystania przez OSP z droższych<br />

jednostek w celu pokrycia szczytowego zapotrzebowania na<br />

moc. Odzwierciedleniem tego są wzrosty cen na rynku bilansującym,<br />

które w listopadzie ukształtowały się na średnim<br />

poziomie 209,15 zł/MWh (+2,5 proc. MtM), głównie za spra-<br />

wą blisko 9 proc. wzrostu cen w szczycie, do poziomu 255,67<br />

zł/MWh. Polski rynek<br />

witold Lebek<br />

biuro analiz rynku tauron polska energia sa<br />

Cena [zł/MWh]<br />

Cena [€/MWh]<br />

$/bbl<br />

420<br />

370<br />

320<br />

270<br />

220<br />

170<br />

120<br />

75<br />

70<br />

65<br />

60<br />

55<br />

50<br />

45<br />

40<br />

35<br />

30<br />

25<br />

Średnie ceny i wolumeny energii elektrycznej<br />

na TGE i Rynku Bilansującym w listopadzie 2010 r.<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 <strong>26</strong> 27 28 29 30<br />

TGE CRO TGE CRO<br />

Średnie ceny energii w kontraktach SPOT<br />

na rynkach europejskich w listopadzie 2010 r.<br />

notowania<br />

ze średnią ceną 49,97<br />

€/MWh zasadniczo nie<br />

różnił się od rynku niemieckiego<br />

i czeskiego,<br />

gdzie ceny base były<br />

nieznacznie niższe niż<br />

w Polsce (-1,44 €/MWh<br />

– Niemcy, -1,76 €/MWh<br />

– Czechy). Wyższy poziom<br />

cen odnotowano<br />

na NordPoolu,<br />

gdzie średnia base<br />

w listopadzie wyniosła<br />

54,78 €/MWh (+5,12<br />

€/MWh MtM) głównie<br />

za sprawą wysokich<br />

cen offpeak przekraczających<br />

52 €/MWh.<br />

Wolumen obrotu spot<br />

na TGE był blisko 3,5<br />

razy większy niż na<br />

POEE i wyniósł około<br />

958 GWh, natomiast<br />

na rynku bilansującym<br />

obroty<br />

przekroczyły<br />

307 GWh (+1,7 proc.<br />

MtM). W listopadzie<br />

kilkukrotnie zwiększyła<br />

się płynność na rynku<br />

terminowym TGE.<br />

łącznie w notowaniach<br />

ciągłych i w auk-<br />

cjach na produkt Base y-11 przehandlowano 3 4<strong>26</strong> MW.<br />

Wzrost wolumenu obrotów na produkcie spowodował spadek<br />

średniej ceny, która miesiąc do miesiąca obniżyła się o ponad<br />

1,7 zł/MWh do poziomu 192,60 zł MWh. Na rynku niemieckim,<br />

po spadkach w październiku, produkt bazowy na 2011 r.<br />

na przestrzeni listopada wzrósł o 1,75 €/MWh do poziomu<br />

49,03 €/MWh.<br />

Surowce znajdowały się w listopadzie w trendzie wzrostowym.<br />

Na rynku ropy kontrakty Brent front month zamknęły<br />

się na poziomie 85,92 $/bbl, co w porównaniu z zamknięciem<br />

października daje blisko 2,8 $/bbl wzrostu. Biorąc pod<br />

uwagę porę roku, wzrosty cen ropy były nieznaczne, głównie<br />

za sprawą umacniającego się pod koniec miesiąca dolara.<br />

Ceny uprawnień do emisji CO 2<br />

wykazywały mniejszą korelację<br />

z cenami ropy niż w październiku. Pod koniec pierwszego tygodnia<br />

listopada ceny EUA spadły do poziomu 14,20 €/t CO 2,<br />

by w połowie miesiąca odbić się do 15,1 €/t CO 2<br />

. Maksimum<br />

miesięczne zostało osiągnięte 24 listopada na poziomie 15,12<br />

€/t CO 2<br />

, by zamknąć miesiąc na poziomie 14,7 €/t CO 2<br />

. Ceny<br />

EUA były silnie skorelowane z cenami w kontraktach CAL11<br />

w Niemczech. Wpływ na rynek miały również informacje płynące<br />

z KE, która popiera stanowisko ONZ przygotowane na<br />

konferencję w Can-<br />

EEX NordPool OTE TGE<br />

Korelacja cen ropy naftowej oraz emisji CO 2 w listopadzie 2010 r.<br />

160000<br />

140000<br />

120000<br />

100000<br />

80000<br />

60000<br />

40000<br />

20000<br />

0<br />

1.10 4.10 7.10 10.10 13.10 16.10 19.10 22.10 25.10 28.10 30.10<br />

90<br />

15,2<br />

89<br />

15,1<br />

15,0<br />

88<br />

14,9<br />

87<br />

14,8<br />

86<br />

14,7<br />

85<br />

14,6<br />

84<br />

14,5<br />

83<br />

14,4<br />

82<br />

14,3<br />

81<br />

14,2<br />

80<br />

14,1<br />

1.10 4.10 7.10 10.10 13.10 16.10 19.10 22.10 25.10 28.10 30.10<br />

Brent Oil BlueNext CO 2: EUA Spot<br />

Wolumen [MWh]<br />

Źródło: biuro analiz rynku tauron polska energia sa<br />

€/t<br />

cun. Chodzi o ograniczenie<br />

emisji CO<br />

2<br />

do 2020 r. o 20 proc.<br />

Po wycofaniu się Niemiec<br />

z lobbingu osiągnięcie<br />

celu obniżenia<br />

emisji o 30 proc. wydaje<br />

się trudniejsze<br />

do<br />

zaakceptowania<br />

przez<br />

uczestników<br />

konferencji.<br />

Za sprawą zimowej<br />

aury w Europie Zachodniej<br />

największe<br />

wzrosty na rynku surowców<br />

odnotowały<br />

węgiel i gaz. Kontrakty<br />

front month ARA<br />

na koniec miesiąca<br />

notowane były po<br />

106,55 $/t, to o ponad<br />

7,4 $/t więcej niż<br />

w ubiegłym miesiącu<br />

(+8 proc. MtM),<br />

natomiast<br />

kontrakty<br />

NBP Gas front month<br />

zyskały w odniesieniu<br />

do października<br />

ponad <strong>26</strong> proc. i zamknęły<br />

się na poziomie<br />

57,4 GBP/therm.<br />

8 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 polska EnErGIa<br />

nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 9

wywiad wydarzenia<br />

naroDowa orkiestra symfoniczna PoLskiego raDia, którą wsPiera<br />

tauron PoLska energia, jest jedną z najlepszych w europie. wkrótce będzie miała<br />

nową siedzibę. w 2013 r. powstanie w katowicach wielkie centrum koncertowe i festiwalowe<br />

w perfekcyjnym<br />

świecie muzyki<br />

Ewa NiEwiADOMSkA<br />

dziennikarka<br />

polskiego radia katowice<br />

Kto raz widział winnice Toskanii,<br />

nigdy nie zapomni ich piękna.<br />

Tonące w słońcu winne krzewy<br />

schodzą tarasowo w dół.<br />

Ten pejzaż utrwalony został na tysiącach<br />

zdjęć, pocztówek i obrazów przywożonych<br />

z podróży. Jak się okazuje, może budzić<br />

również zupełnie inne skojarzenia.<br />

taJemnicze słOWO Vineyard<br />

Dla akustyków projektujących największe<br />

sale koncertowe świata angielskie<br />

słowo „vineyard” oznacza widownię<br />

schodzącą do sceny balkonami i rzędami<br />

foteli, okalającymi ją ze wszystkich<br />

stron. Pierwsza tego typu sala koncertowa<br />

w Polsce znajdzie się w nowej siedzibie<br />

Narodowej Orkiestry Symfonicznej<br />

Polskiego Radia w Katowicach. Zaprojektował<br />

ją znany architekt Tomasz Konior,<br />

którego zespół ma już na swoim<br />

koncie realizację sali koncertowej „Symfonia”<br />

przy Akademii Muzycznej w Katowicach.<br />

To wyróżniające się znakomitą<br />

akustyką miejsce stało się niezwykle popularne<br />

i zyskało znaczenie dla świata<br />

muzyki na Śląsku i nie tylko. Nowa sala<br />

NOSPR-u to jednak według Koniora<br />

wyzwanie znacznie poważniejsze. Na<br />

widowni ma zasiąść aż tysiąc osiemset<br />

osób. Stąd konieczność podjęcia współpracy<br />

z profesjonalistami w dziedzinie<br />

projektowania akustyki. To zadanie<br />

powierzono japońskiej firmie Nagata<br />

Acoustics. Jej specjaliści są twórcami<br />

sukcesów takich sal koncertowych jak<br />

Walt Disney Hall w Los Angeles, Suntory<br />

Hall w Tokio, sale w Hamburgu i Kopenhadze.<br />

FOTO: KONIOR STUDIO<br />

1800 laleczek na WidOWni<br />

Myli się jednak ten, kto wyobraża sobie,<br />

że projekt sali koncertowej powstaje dziś<br />

wyłącznie na deskach kreślarskich czy na<br />

ekranie komputera. Proces dochodzenia<br />

do perfekcji w projektowaniu akustyki jest<br />

ciekawy i zaskakujący zarazem. Zanim architekci<br />

zmienią swoje wizje i liczby w gotowy<br />

projekt, trzeba przeprowadzić testy<br />

akustyczne na modelu, nie wirtualnym,<br />

ale rzeczywistym, będącym miniaturą<br />

przyszłej sali koncertowej. Model sali katowickiego<br />

NOSPR-u ma wielkość małego<br />

pokoju (jest pomniejszony w skali 1:10).<br />

Wszystkie detale zostały tu wykonane<br />

z największą precyzją. Liczył się każdy użyty<br />

materiał, sposób łączenia elementów,<br />

nawet mieszanka gazów wypełniająca<br />

szczelnie zamknięty w czasie prób model.<br />

Jak mówi Yasuhisa Toyota, jeden z szefów<br />

firmy Nagata, salę koncertową trzeba tu<br />

traktować jak całość złożoną z wielu elementów.<br />

Żadnego z nich nie można pominąć.<br />

Stąd też miniaturowi melomani, których<br />

posadzono na miniaturowej widowni.<br />

Japończycy sami wyprodukowali laleczki,<br />

które mają na sobie nawet filcowe ubranka<br />

pochłaniające dźwięk, podobnie jak to<br />

się dzieje podczas prawdziwego koncertu.<br />

Dzięki emitowanym we wnętrzu modelu<br />

pulsacyjnym dźwiękom inżynierowie z japońskiej<br />

firmy mogą powiedzieć, jakie<br />

korekty należy przeprowadzić w projekcie,<br />

aby uzyskać najlepszą możliwą akustykę.<br />

W przypadku sali typu „vineyard” fenomen<br />

polega na tym, że muzykę słychać<br />

tak samo dobrze w każdym miejscu bez<br />

względu na odległość od sceny. Powstaje<br />

nawet wrażenie, jakby siedziało się na<br />

scenie w środku orkiestry. O wyjątkowości<br />

tego odczucia zapewnia dyrektor naczelna<br />

NOSPR-u Joanna Wnuk-Nazarowa, która<br />

wraz z architektem projektującym salę odbyła<br />

podróże do tych już istniejących.<br />

W Kopenhadze i Hamburgu w interesujący<br />

sposób wykorzystano ciekawostkę,<br />

jaką są modele akustyczne sal koncertowych.<br />

Po zakończeniu prób zachowano<br />

je i do dziś eksponowane są w miejscach<br />

odwiedzanych przez melomanów. Próby<br />

w katowickim modelu potrwają do końca<br />

stycznia 2011 r. Tu również ta misterna<br />

konstrukcja ma stać się eksponatem,<br />

który zapowiadać będzie powstanie nowej<br />

siedziby NOSPR-u.<br />

W poniedziałek 22 listopada o godz. 19.00 w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej odbył się<br />

nadzwyczajny koncert NOSPR-u. Przed koncertem Polskie Radio przyznało orkiestrze z Katowic<br />

Diamentowy Mikrofon. Pod batutą Jerzego Semkowa, doradcy artystycznego orkiestry<br />

i jednego z najwybitniejszych dyrygentów świata, NOSPR wykonała V Symfonię c-moll op. 67<br />

Ludwiga van Beethovena oraz V Symfonię e-moll op. 64 Piotra Czajkowskiego<br />

FOTO: KONIOR STUDIO<br />

Zaproponowana przez Tomasza Koniora wizualizacja przyszłej sali koncertowej w nowej siedzibie<br />

NOSPR w Katowicach zapiera dech w piersiach rozmachem i nowoczesnością godną XXI wieku<br />

FOTO: BRUNO FIDRyCH<br />

ikOna eurOpeJskieJ kultury<br />

Dla Katowic ubiegających się o tytuł<br />

Europejskiej Stolicy Kultury 2016 będzie<br />

to z pewnością jedno z najważniejszych<br />

miejsc. Już dziś wiadomo, że miasto<br />

chce, aby ten właśnie budynek stał się<br />

jedną z jego nowych ikon. Zaprojektowany<br />

w nowoczesny sposób nawiązuje<br />

swoją formą do najcenniejszych i najbardziej<br />

znanych śląskich tradycji. Elewacja<br />

pokryta zostanie cegłą i wykończona<br />

czerwonymi elementami. To połączenie<br />

zaczerpnięte zostało wprost z robotniczej<br />

dzielnicy Katowic – Nikiszowca, którego<br />

ceglane mury i czerwone wnęki okienne<br />

stały się symbolem Śląska. Oprócz wielkiej<br />

sali koncertowej znajdzie się w nim<br />

między innymi sala kameralna i sale<br />

prób dla mniejszych składów, w których<br />

również zadbano o akustykę. Całość ma<br />

być w zamyśle Tomasza Koniora otoczona<br />

„ogrodem dźwięków” z licznymi<br />

atrakcjami dla ludzi, którzy będą chcieli<br />

spędzać tu czas.<br />

Już dziś świat architektury żywo interesuje<br />

się projektem. W tym roku został<br />

on nagrodzony w prestiżowym konkursie<br />

European Commercial Property Award<br />

w Londynie.<br />

Jeden z największych polskich kompozytorów<br />

Henryk Mikołaj Górecki, który<br />

zmarł w ubiegłym miesiącu, sugerował,<br />

że jakość i uroda nowej sali koncertowej<br />

pomoże w wychowaniu nowych pokoleń<br />

melomanów. Jej znaczenie podkreśla<br />

również inny wielki kompozytor, wojciech<br />

Kilar, dla którego bliskość NO-<br />

SPR-u jest jednym z ważnych powodów,<br />

dla których warto mieszkać na Śląsku.<br />

Renoma orkiestry i jej nowy gmach przyciągną<br />

z pewnością na Śląsk również<br />

inne sławy świata muzyki. Jak podkreśla<br />

Joanna Wnuk-Nazarowa – najważniejsze<br />

jest jednak to, że muzycy orkiestry<br />

i melomani zyskają nowe miejsce,<br />

w którym powstawać będzie sztuka na<br />

najwyższym poziomie.<br />

10 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 11

w Grupie<br />

Przebudowane zasilanie<br />

osiedla Prusów w Milówce<br />

Nowy odcinek linii 15 kV umożliwia wybudowanie drogi do tego nadal odciętego<br />

od świata osiedla i pewniejsze zasilanie w energię jego mieszkańców<br />

Intensywne opady deszczu spowodowały we wrześniu osunięcie<br />

się ziemi na osiedlu położonym na stoku góry Prusów.<br />

To część gminy Milówka w Beskidzie Żywieckim. Trzydzieści<br />

gospodarstw zostało odciętych od świata i pozbawionych<br />

dostaw energii elektrycznej. Jedyna droga umożliwiająca<br />

dojazd do osiedla została zasypana na odcinku 200 m. Odgałęzienie<br />

linii 15 kV do stacji transformatorowej Prusów 2<br />

znalazło się w strefie 15-hektarowego osuwiska i tam uszkodzenia<br />

były poważne. Przystosowano sieć niskiego napięcia<br />

stacji Prusów 2 do zasilania z generatora prądotwórczego,<br />

przetransportowanego przez strażaków. Było to jednak rozwiązanie<br />

tymczasowe.<br />

– Zdecydowaliśmy się na odbudowę linii po tej samej trasie<br />

– mówi Mieczysław Dudek, kierownik Wydziału Zarządzania<br />

Siecią w Rejonie Dystrybucji Żywiec. – Wymieniono uszkodzone<br />

przewody, a słupy betonowe zastąpiono drewnianymi.<br />

Roboty prowadzono w bardzo trudnych warunkach. Sprzęt<br />

i materiały trzeba było przewieźć dnem potoku. Nowe słupy<br />

stawiano ręcznie. Mimo to odcinek linii do stacji transformatorowej<br />

Prusów 2 odbudowano już po dwóch tygodniach od<br />

katastrofy. Władze gminy i powiatu w Żywcu postanowiły, by<br />

przed zimą odbudować drogę na Prusów. Wymaga to m.in.<br />

Perły Polskiej Gospodarki 2010<br />

wybudowania dwóch mostów i 400 m odcinka jezdni. Niezbędne<br />

było również przesunięcie czterech słupów linii 15 kV.<br />

Opracowany przez Enion projekt przebudowy został zrealizowany<br />

przez RD Żywiec w listopadzie.<br />

(KS)<br />

Na Zamku Królewskim w Warszawie 19 listopada ogłoszono wyniki organizowanego<br />

przez miesięcznik „Polish Market” rankingu „Perły Polskiej Gospodarki”, klasyfikującego<br />

najbardziej efektywne polskie przedsiębiorstwa<br />

Ranking opracowuje Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, a jego<br />

laureatami zostają firmy, które uzyskały największą sumę punktów<br />

za osiągnięte w ostatnich latach wskaźniki efektywności.<br />

Na gali byli obecni m.in. przewodniczący Parlamentu Europejskiego<br />

Jerzy Buzek i komisarz ds. budżetu Komisji Europejskiej<br />

Janusz Lewandowski. – Nagradzamy co roku, w różny sposób,<br />

ludzi, którzy kształtują naszą zbiorową rzeczywistość, ale „Polish<br />

FOTO: Polish Market<br />

Ciężki sprzęt nie wszędzie mógł wspomóc prace ekip z Rejonu Dystrybucji<br />

Żywiec i Posterunku Energetycznego Węgierska Górka<br />

Market” robi to w sposób szczególny – powiedział profesor Jerzy<br />

Buzek, który wręczał Perły Honorowe.<br />

– W tym roku do rankingu zaliczyliśmy więcej firm niż w roku ubiegłym,<br />

co jest wskaźnikiem pozytywnych zmian, które zaszły w naszej<br />

gospodarce. Wszyscy, którzy znajdują się na liście Pereł Polskiej<br />

Gospodarki, to niewątpliwie liderzy naszej polskiej gospodarki<br />

– podkreśliła Krystyna Woźniak-Trzosek, prezes „Polish Market”.<br />

W kategorii Perły Wielkie (ranking przedsiębiorstw polskich) nagrodzony<br />

został Południowy Koncern Węglowy. Certyfikat wraz<br />

ze statuetką odebrał prezes zarządu dyrektor naczelny Andrzej<br />

Szymkiewicz (na zdjęciu z prawej).<br />

Po raz drugi z rzędu tytuł Perła Polskiej Gospodarki przypadł<br />

w udziale Elektrowni Stalowa Wola. Certyfikat odebrał prezes zarządu<br />

dyrektor naczelny Janusz Teper.<br />

W tym samym czasie Elektrownia Stalowa Wola została wyróżniona<br />

Certyfikatem Wiarygodności Biznesowej przez międzynarodową<br />

wywiadownię gospodarczą Dun and Bradstreet<br />

Poland. D&B ocenia podmioty gospodarcze pod kątem wiarygodności<br />

i stabilności firm, na podstawie analizy moralności<br />

płatniczej, analizy wskaźników finansowych oraz powiązań<br />

korporacyjnych i osobowych.<br />

(jw, bw)<br />

FOTO: Arc<br />

Przewodniczącym NWZA był Paweł Starżyk reprezentujący <strong>Tauron</strong><br />

Polska Energia (na fot. z lewej)<br />

Nadzwyczajne<br />

Walne Zgromadzenie<br />

Akcjonariuszy<br />

PEC Katowice<br />

Zgromadzenie odbyło się<br />

9 grudnia Jeden z punktów porządku<br />

obrad dotyczył podjęcia uchwały w sprawie<br />

przymusowego odkupu akcji PEC Katowice<br />

Dotyczyło to zakupu przez akcjonariusza większościowego,<br />

tj. <strong>Tauron</strong> Polska Energia, akcji będących włas-nością<br />

akcjonariuszy mniejszościowych, reprezentujących<br />

nie więcej niż 5 proc. kapitału zakładowego.<br />

Instytucja przymusowego odkupu akcji znalazła zastosowanie<br />

wśród osób posiadających akcje pracownicze PEC<br />

Katowice. Aby skorzystać z tej regulacji, do 23 listopada<br />

pracownicy składali do zarządu spółki pisemne żądanie<br />

o umieszczenie w porządku obrad najbliższego walnego<br />

zgromadzenia podjęcia uchwały w sprawie przymusowego<br />

odkupu akcji przez akcjonariusza większościowego.<br />

W związku z niepodjęciem uchwały na NWZA zarząd<br />

PEC Katowice został zobowiązany do nabycia akcji w celu<br />

ich dalszego umorzenia. Z prawa, jakie daje art. 418¹<br />

k.s.h., skorzystał niedawno inny dotychczasowy akcjonariusz<br />

mniejszościowy spółki, Skarb Państwa. W związku<br />

z niepodjęciem uchwały przez NWZA, jakie odbyło się<br />

29 września, zarząd PEC Katowice 2 grudnia nabył akcje<br />

Skarbu Państwa w celu dalszego ich umorzenia. (KK)<br />

Zachód Wrocławia<br />

placem budowy<br />

Dobiegają końca inwestycje elektroenergetyczne<br />

związane z przygotowaniami<br />

do Euro 2012 i powstającym we Wrocławiu<br />

nowoczesnym stadionem piłkarskim<br />

W<br />

ramach przebudowy infrastruktury komunikacyjnej wyremontowano<br />

już ulice prowadzące z miasta w jego kierunku.<br />

W rejonie powstaje nowy węzeł komunikacyjny. Kończą się prace<br />

przy przebiegającym w pobliżu odcinku autostradowej obwodnicy<br />

Wrocławia.<br />

Zadaniem EnergiiPro jest zapewnienie zasilania energetycznego<br />

nowoczesnemu stadionowi. W związku z tym należało przebudować<br />

stację elektroenergetyczną Główny Punkt Zasilania 110/20/10<br />

kV. Plany zakładały, że po GPZ pozostanie już tylko wspomnienie<br />

w postaci wyremontowanego budynku rozdzielni oraz zaledwie kilku<br />

urządzeń. Prace rozpoczęły się w 2009 r. Transformatory posadowiono<br />

na nowych ekologicznych stanowiskach, a budynek zyskał<br />

nową elewację. Całkowicie wymieniono aparaturę 110 kV – wyłączniki,<br />

przełączniki, przekładniki. Wewnątrz obiektu, w rozdzielniach,<br />

przebudowano pola 10 i 20 kV. Ważnym przedsięwzięciem było<br />

założenie monitoringu stacji. Wykonanie nowego ogrodzenia skutecznie<br />

odseparowało budynek od przestrzeni publicznej, zwłaszcza<br />

od strony przystanków. Wiele zmieniło się też pod względem<br />

wizualnym po uporządkowaniu terenów zielonych stacji.<br />

Od przebudowanego GPZ przy ul. Pilczyckiej poprowadzono linię<br />

kablową średniego napięcia doprowadzającą zasilanie do stadionu<br />

i w jego okolice. Jej długość wyniosła ok. 7500 m. Prace wykonywane<br />

były m.in. na odcinku drogi krajowej nr 94, przebudowywanym<br />

w związku z nowym układem komunikacyjnym wokół stadionu<br />

i tworzeniem węzła autostradowej obwodnicy Wrocławia.<br />

Stacja ma także zapewnić zasilanie 20 kV dla nowego terminala<br />

pasażerskiego Portu Lotniczego Wrocław. Długość linii kablowej<br />

doprowadzającej do niego energię elektryczną liczy ok. 15 500 m.<br />

Roboty rozpoczęto w 2009 r. Obecnie trwa procedura odbioru<br />

końcowego prac wykonanych przez EnergięPro.<br />

Warto zaznaczyć, że przebudowa GPZ na Pilczycach ma również<br />

aspekt niezwiązany z Euro 2012: rozdzielnia ta obsłuży także planowany<br />

szpital przy ul. Kosmonautów oraz powstające w dzielnicy<br />

Maślice osiedle mieszkaniowe.<br />

(aw)<br />

<strong>Tauron</strong> promuje przedsiębiorczość<br />

„Dolnośląskie Gryfy”, najwyższy laur przyznawany w środowisku dolnośląskiego<br />

biznesu, już po raz siódmy trafiły do rąk zwycięzców<br />

Foto: ARC<br />

EnergiaPro Gigawat, jako Główny Patron<br />

Przedsiębiorczości VII Edycji Konkursu<br />

„Dolnośląski Gryf – Nagroda Gospodarcza”,<br />

wniosła swój wkład w promocję osiągnięć<br />

i dokonań gospodarczych małych<br />

i średnich przedsiębiorstw województwa<br />

dolnośląskiego. Gryfy w ośmiu kategoriach<br />

– uhonorowano m.in. szczególne<br />

osiągnięcia w rozwoju przedsiębiorstwa<br />

średniego i dużego, najbardziej dynamiczny<br />

rozwój przedsiębiorstwa o zatrudnieniu<br />

do 50 osób, szczególne osiągnięcia<br />

w działaniach na rzecz rozwoju gospodarki<br />

Dolnego Śląska, szczególne osiągnięcia<br />

w zakresie innowacyjności przedsiębiorstw<br />

– rozdano podczas Wielkiej Gali Biznesu<br />

w Operze Wrocławskiej.<br />

Było uroczyście, barwnie, nie zabrakło<br />

emocji i dobrej muzyki. Dla zgromadzonych<br />

gości zaśpiewała znana wokalistka<br />

jazzowa Anna Maria Jopek. (AF)<br />

12 polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 13

w Grupie<br />

Siatkarki <strong>Tauron</strong> MKS Dąbrowa Górnicza rozpoczęły nowy sezon od efektownego zwycięstwa<br />

<strong>Tauron</strong> MKS Dąbrowa<br />

Górnicza z nową energią<br />

Siatkarki z Dąbrowy Górniczej zainaugurowały sezon<br />

2010/2011 w PlusLidze Kobiet pod nową nazwą – <strong>Tauron</strong> MKS<br />

Dąbrowa Górnicza – od efektownego zwycięstwa 3:1 nad<br />

Impelem Gwardią Wrocław<br />

Jeden<br />

z priorytetów<br />

działania PEC<br />

– utrzymanie<br />

klienta<br />

Bardzo istotnym<br />

elementem<br />

funkcjonowania PEC<br />

w Dąbrowie Górniczej są<br />

działania związane<br />

z utrzymaniem<br />

dotychczasowych klientów<br />

Wymaga to skutecznych działań marketingowych,<br />

polegających głównie<br />

na budowaniu właściwych relacji<br />

z klientami firmy, ciągłym monitorowaniu<br />

rynku i właściwym odczytywaniu<br />

przychodzących z niego informacji,<br />

szybkiej reakcji na nie oraz wsparciu<br />

technicznym dla klientów.<br />

Przykładem takim jest podjęcie działań<br />

przez służby marketingowe spółki<br />

i zatrzymanie w gronie klientów firmy<br />

Severstallat Silesia i Chemone Polska,<br />

właściciela części majątku Technologii<br />

Buczek w upadłości, tj. Zakładu Produkcji<br />

Rur w Sosnowcu. Udzielenie klientom<br />

właściwego wsparcia technicznego oraz<br />

zaangażowanie służb technicznych spółki<br />

pozwoliło na utrzymanie zamówionej<br />

mocy cieplnej na poziomie ok. 3,3 MW.<br />

<br />

(MS)<br />

Elektrownia Jaworzno III w krajowym<br />

rejestrze EMAS<br />

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie wpisał PKE SA – Elektrownię<br />

Jaworzno III do rejestru krajowego organizacji, w których funkcjonuje system EMAS<br />

Elektrowni nadano numer PL 2.24<br />

– 009 – 22 oraz otrzymała ona uprawnienie<br />

do stosowania logo EMAS. Jaworzno III<br />

jest dziewiątą firmą w województwie śląskim,<br />

a 22. w Polsce, która może szczycić się tymi<br />

uprawnieniami. Dzięki temu firma będzie<br />

postrzegana jako organizacja proekologiczna,<br />

dbająca o środowisko naturalne, a wdrożony<br />

system zarządzania środowiskowego<br />

jest zgodny z rozporządzeniem Parlamentu<br />

Europejskiego w sprawie dobrowolnego<br />

Po wygranym meczu widać, że szanse<br />

drużyny na walkę o wysoką lokatę<br />

w PlusLidze są spore. Zespół, trzeci<br />

w ubiegłym sezonie, rozpoczął rozgrywki<br />

we wzmocnionym składzie. Już od pierwszych<br />

setów na parkiecie wyróżniały się<br />

grające po raz pierwszy w Dąbrowie<br />

Górniczej zagraniczne siatkarki. Są to<br />

znakomite reprezentantki Czech Lucie<br />

Mühlsteinová i Ivana Plchotová oraz<br />

Chorwatka Matea Ikić, która w inauguracyjnym<br />

meczu zdobyła tytuł najlepszej zawodniczki.<br />

Na trybunach obecny był Ireneusz<br />

Perkowski, prezes zarządu Enionu<br />

Energii, spółki wchodzącej w skład Grupy<br />

<strong>Tauron</strong>, która jest sponsorem drużyny.<br />

– Widać, że występowanie pod silną marką<br />

<strong>Tauron</strong> dodało całej drużynie z Dąbrowy<br />

Górniczej nowej energii. Mam nadzieję,<br />

że siatkarki z pełną determinacją będą<br />

walczyć o zwycięstwo w PlusLidze – mówił<br />

po meczu Ireneusz Perkowski. (AG)<br />

udziału organizacji w systemie ekozarządzania<br />

i audytu we Wspólnocie (EMAS). Podczas<br />

uroczystości jubileuszowych, jakie miały<br />

miejsce 19 listopada w Teatrze Śląskim,<br />

Anna Kuśka-Ciba, Regionalny Dyrektor<br />

Ochrony Środowiska, wręczyła dyrektorowi<br />

elektrowni Kazimierzowi Szynolowi certyfikat,<br />

zaświadczający o spełnieniu wymogów<br />

rozporządzenia. W ramach funkcjonowania<br />

systemu EMAS została opracowana deklaracja<br />

środowiskowa, która jest udostępniana<br />

FOTO: Arc<br />

w celu poinformowania opinii publicznej i zainteresowanych<br />

stron o wpływie elektrowni<br />

na środowisko naturalne i podejmowanych<br />

działaniach prośrodowiskowych. Deklaracja<br />

opracowana została w dwóch wersjach językowych<br />

– polskiej i angielskiej. Dokument<br />

został przekazany odpowiednim urzędom<br />

w Jaworznie i w miastach sąsiadujących,<br />

elektrowniom i elektrociepłowniom oraz<br />

firmom współpracującym z elektrownią.<br />

<br />

(EB)<br />

Świąteczny Bazar w Pradze<br />

w niedzielę, 28 listopada, odbył się w Hotelu Hilton<br />

w Pradze doroczny Bazar Bożonarodzeniowy<br />

Ratownicy PKW mistrzami<br />

świata!<br />

W australijskim mieście Wollongong odbyły się 11 i 12<br />

listopada VII Międzynarodowe Zawody Zastępów Ratowniczych<br />

Logo <strong>Tauron</strong>a znakomicie prezentowało się na<br />

międzynarodowym spotkaniu świątecznym<br />

Wimieniu Ambasady Polskiej<br />

w Pradze małżonka ambasadora<br />

RP, Ewa Borkowska-Pastwa, przesłała<br />

na ręce prezesa zarządu <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia, Dariusza Lubery, list, w<br />

którym czytamy m.in. „Dzięki Państwa<br />

hojności nasze stoisko prezentowało<br />

się naprawdę okazale”.<br />

<strong>Tauron</strong> był jednym z najważniejszych<br />

spośród 160 innych sponsorów z całego<br />

świata. Nasz mecenat został też<br />

uwidoczniony na stronie internetowej<br />

organizatora Bazaru – Diplomatic<br />

Spouse’s Association (DSA Prague).<br />

Na zakończenie małżonka ambasadora<br />

Pastwy przekazała na ręce zarządu<br />

życzenia zdrowych i rodzinnych Świąt<br />

Bożego Narodzenia i samych sukcesów<br />

w Nowym Roku wszystkim pracownikom<br />

Grupy <strong>Tauron</strong>. (ao)<br />

Zawody obejmowały przeprowadzenie<br />

akcji ratowniczej na dole kopalni<br />

oraz w sztolni szkoleniowej, egzamin<br />

teoretyczny i tzw. wirtualną rzeczywistość.<br />

Ponadto przeprowadzono również<br />

indywidualną konkurencję dla mechaników<br />

sprzętu ratowniczego. Szczegółowe<br />

zadania polegały m.in. na wykonaniu<br />

kontroli sprzętu ratowniczego, dokonaniu<br />

penetracji wyrobisk dołowych w poszukiwaniu<br />

zaginionych górników, zabudowie<br />

tamy wentylacyjnej, zabudowie<br />

niebezpiecznego stropu stojakami drewnianymi<br />

i kasztami w wyrobiskach o wysokości<br />

1,2 m oraz udzielenie pomocy<br />

poszkodowanym i przetransportowanie<br />

ich do bezpiecznego rejonu.<br />

Profesjonalizm i doświadczenie naszych<br />

ratowników doprowadziło ich do zwycięstwa<br />

w prowadzeniu akcji ratowniczej<br />

na dole kopalni. Cztery lata temu w Chinach<br />

nasi ratownicy zdobyli mistrzostwo<br />

świata w udzielaniu pierwszej pomocy<br />

poszkodowanym oraz drugie miejsce<br />

w symulowanej akcji ratowniczej,<br />

a w roku 2008 w USA zdobyli wicemistrzostwo<br />

świata w klasyfikacji końcowej<br />

turnieju. <br />

(RM)<br />

W skład zwycięskiej drużyny, pochodzącej z Zakładów Górniczych Sobieski i Janina, wchodzili<br />

(od lewej): Leszek Gąsiorek, Piotr Wojtyła, Wojciech Żak, Paweł Barański, Ryszard Jacek,<br />

Ryszard Miostek, Michał Masiarczyk, Robert Kania. U dołu: Wiesław Kmiecik i Zbigniew Palkij<br />

FOTO: Arc<br />

FOTO: Arc<br />

1869<br />

uśmiechów<br />

Tyle uśmiechów<br />

otrzymał św. Mikołaj<br />

od dzieci z domów dziecka,<br />

bo tyle mikołajkowych<br />

paczek ufundowała firma<br />

Enion Energia<br />

Nie tylko w tym roku spółka pomogła<br />

św. Mikołajowi. W 2009 r. Enion<br />

Energia obdarowała mikołajkowymi<br />

upominkami ponad 1500 dzieci.<br />

W tym roku prezenty trafiły do dzieci z 57<br />

placówek funkcjonujących na terenie<br />

Małopolski i Śląska, m.in. do domów<br />

dziecka, grup wsparcia i ognisk wychowawczych.<br />

Upominki wręczone zostały<br />

z odpowiednim do tej okazji ceremoniałem<br />

– do każdej placówki zawitał św. Mikołaj.<br />

– Zależało nam na tym, aby każde<br />

dziecko nie tylko otrzymało paczkę. Cały<br />

zamysł polegał na tym, by w tym dniu<br />

każde z dzieci poczuło, że ta paczka jest<br />

właśnie dla niego. Dlatego pomogliśmy<br />

św. Mikołajowi opisać imieniem dziecka<br />

każdy prezent – podkreśla Ireneusz Perkowski,<br />

prezes zarządu Enion Energia.<br />

Dzieci, zwłaszcza te młodsze, były naprawdę<br />

zaskoczone, że św. Mikołaj dokładnie<br />

wie, dla kogo są przeznaczone<br />

paczki. Mile zaskoczeni byli również<br />

wychowawcy z domów dziecka. Po<br />

pierwsze dlatego, że i w tym roku spółka<br />

nie zapomniała o dzieciach. Po drugie<br />

dlatego, że prezenty dostosowane były<br />

zarówno do wieku dzieci, jak i ich płci.<br />

Najmłodsi otrzymali misie i poduszki<br />

przytulanki. Starsi zegarki i słodycze.<br />

Trudna sytuacja finansowa, w jakiej<br />

znajdują się domy dziecka, sprawia, że<br />

nie wszystkie placówki stać na przygotowanie<br />

upominków dla dzieci.<br />

Brakuje też pieniędzy na inne potrzeby.<br />

Dlatego dyrekcja Domu Małych<br />

Dzieci im. E. Bojanowskiego<br />

w Częstochowie, przy okazji podziękowań<br />

za mikołajkowe prezenty,<br />

przekazała również prośbę o ufundowanie<br />

telewizora. A ponieważ św.<br />

Mikołaj nie odmawia spełnienia nawet<br />

śmiałych marzeń, następnego<br />

dnia po jego wizycie przedstawiciele<br />

Enion Energia przekazali dzieciom<br />

nowoczesny telewizor oraz odtwarzacz<br />

DVD.<br />

(EB)<br />

14 polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 15

marketing<br />

innowacje<br />

Sześć miast, niemal tysiąc uczestników, kilkadziesiąt nagrodzonych firm<br />

i eksperci dyskutujący w panelach – oto podsumowanie cyklu konferencji Forbes & TAURON<br />

Biznes Forum. Zakończyło je 16 grudnia spotkanie w Sopocie<br />

Klucz do sukcesu<br />

w biznesie<br />

Tematem przewodnim tego<br />

przedsięwzięcia była optymalizacja<br />

kosztów zakupu energii<br />

elektrycznej w przedsiębiorstwie.<br />

Konferencje odbyły się w Poznaniu, Katowicach,<br />

Krakowie, Wrocławiu, Warszawie<br />

i Sopocie. Przedstawiciele Grupy <strong>Tauron</strong><br />

mówili o konkretnych rozwiązaniach na<br />

przykładzie jednego ze swoich największych<br />

klientów i mniejszej firmy. Sposoby<br />

redukcji kosztów w przedsiębiorstwie omawiali<br />

doradcy z firmy A.T. Kearney.<br />

Firmy wyróżniające się w obszarze społecznej<br />

odpowiedzialności biznesu otrzymały<br />

specjalne nagrody – listę laureatów<br />

prezentujemy niżej. Program spotkań był<br />

podobny, każdą z konferencji wyróżniała<br />

jednak lista ekspertów dyskutujących<br />

w panelu oraz gość specjalny, który podczas<br />

tzw. Kanapy Forbesa odpowiadał na<br />

pytania dotyczące kariery, swojej firmy<br />

zadawane przez redaktora naczelnego<br />

miesięcznika Kazimierza Krupę.<br />

O energii i zarządzaniu<br />

Pierwsze spotkanie odbyło się 16 listopada<br />

w Poznaniu. Wzięło w nim udział stu<br />

przedsiębiorców działających na terenie<br />

Wielkopolski.<br />

Z kolei 25 listopada w Katowicach spotkali<br />

się przedstawiciele biznesu ze Śląska.<br />

Gościem specjalnym był Dariusz<br />

Lubera – prezes zarządu <strong>Tauron</strong> Polska<br />

Energia, który zasiadł na Kanapie Forbesa.<br />

Opowiadał o początkach swojej pracy<br />

w energetyce, zawodowych wyzwaniach<br />

i o zarządzaniu jedną z największych grup<br />

energetycznych w Polsce.<br />

Ostatniego dnia listopada konferencja<br />

zawitała do Krakowa. O roli optymalizacji<br />

kosztów w działaniu przedsiębiorstwa<br />

dyskutowali tutaj paneliści, wśród których<br />

znalazł się Ireneusz Perkowski, prezes<br />

zarządu Enion Energia, oraz Przemysław<br />

Vonau z A.T. Kearney.<br />

Podczas spotkań w ramach konferencji goście mogli m.in. wysłuchać dyskusji zaproszonych<br />

ekspertów i panelistów oraz rozmowy z gościem specjalnym<br />

Jasno określony cel<br />

Dwa kolejne spotkania miały również wyjątkowego<br />

gościa specjalnego – we Wrocławiu<br />

i w Warszawie na Kanapie Forbesa<br />

zasiadł Czesław Lang, wicemistrz olimpijski<br />

z Moskwy, wielokrotny mistrz Polski<br />

w kolarstwie, a obecnie organizator Tour<br />

de Pologne. Zebranych interesowały głównie<br />

szczegóły organizacji Tour de Pologne<br />

Firmy, które zdobyły pierwsze miejsce<br />

w plebiscycie Regional Forbes Corporate<br />

Social Responsability Awards (zwycięzcy<br />

zostali wyłonieni w zrealizowanym przez<br />

miesięcznik „Forbes” we wrześniu badaniu<br />

ankietowym):<br />

woj. wielkopolskie<br />

pbg SA<br />

woj. małopolskie<br />

comarch SA<br />

woj. podkarpackie<br />

zelmer SA<br />

woj. świętokrzyskie<br />

cersanit SA<br />

woj. dolnośląskie KGHM Polska Miedź<br />

woj. podlaskie Spółdzielnia Mleczarska<br />

mlekoVITA<br />

woj. lubelskie Lubelski Węgiel Bogdanka SA<br />

woj. łódzkie Polska Grupa Farmaceutyczna SA<br />

woj. mazowieckie Polski Koncern Naftowy<br />

orlen SA<br />

woj. pomorskie<br />

drutex SA<br />

– imprezy mającej już światową rangę.<br />

Lang podkreślał, że zdobycie sponsorów<br />

jest związane z budowaniem marki.<br />

Gościem ostatniej, sopockiej odsłony<br />

Forbes & TAURON Biznes Forum był najlepszy<br />

polski żeglarz Roman Paszke.<br />

Wsparcie doradców<br />

– Dziękujemy wszystkim przedsiębiorcom<br />

za udział w konferencjach – mówi Ireneusz<br />

Perkowski. – Mam nadzieję, że program<br />

spotkań i lista gości były interesujące.<br />

Optymalizacja kosztów zakupu energii<br />

elektrycznej to ważny aspekt działalności<br />

i warto poświęcić mu więcej uwagi. Nasi<br />

doradcy są do dyspozycji i odpowiedzą<br />

na wszelkie pytania dotyczące możliwych<br />

sposobów redukcji kosztów. Stała współpraca<br />

pomiędzy klientem a sprzedawcą<br />

energii może przełożyć się na realną optymalizację<br />

kosztów – podkreśla.<br />

Relacje filmowe i galerie zdjęć ze wszystkich<br />

konferencji można znaleźć na stronie<br />

www.biznes.tauron-pe.pl. (MS)<br />

Foto: Grzegorz Szymański<br />

artykuł sponsorowany<br />

WINUEL SA (Grupa Sygnity) został partnerem Konsorcjum Smart Power<br />

Grids – Polska, którego celem jest rozwój innowacyjnych technologii dotyczących<br />

inteligentnych sieci elektroenergetycznych oraz narzędzi aplikacyjnych, technologicznych,<br />

pomiarowych, komunikacyjnych i decyzyjnych<br />

Grupa Sygnity<br />

partnerem Konsorcjum<br />

Smart Power Grids<br />

– Polska<br />

Liderem Konsorcjum Smart Power<br />

Grids – Polska jest Politechnika<br />

Wrocławska. Poza WINUEL SA<br />

partnerami konsorcjum zostały<br />

również firmy Apator SA, Bank Zachodni<br />

WBK SA oraz Instytut Problemów Jądrowych<br />

i Politechnika Opolska.<br />

Konsorcjum powstało dzięki rekomendacji<br />

Honorowego Komitetu Założycielskiego,<br />

w skład którego weszli: Mariusz Swora,<br />

prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Anna<br />

Streżyńska, prezes Urzędu Komunikacji<br />

– Jednym z priorytetów polskiej prezydencji<br />

w Unii Europejskiej będzie bezpieczeństwo energetyczne<br />

w Europie. – mówi Norbert Biedrzycki,<br />

prezes zarządu Sygnity SA – Restrukturyzacja<br />

polskiego sektora energetycznego staje się więc<br />

szczególnie istotną kwestią. Wyłącznie konsekwentna,<br />

długofalowa polityka energetyczna,<br />

spójna z rozwojem sieci energetycznych w Unii<br />

Europejskiej, umożliwi niezbędną do zagwarantowania<br />

bezpieczeństwa energetycznego redukcję<br />

CO 2<br />

. Członkostwo w Konsorcjum Smart Power<br />

Grids – Polska umożliwia więc Grupie Sygnity nie<br />

tylko rozwijanie kompetencji w sektorze Utilities,<br />

istotne z punktu widzenia naszych klientów, ale<br />

również aktywny udział w wypracowaniu koncepcji<br />

oraz narzędzi prowadzących do redukcji<br />

kosztów i zużycia energii w Polsce.<br />

Foto: Arc<br />

Elektronicznej, Henryk Majchrzak, prezes<br />

PSE Operator, Jan Rączka, prezes Narodowego<br />

Funduszu Ochrony Środowiska<br />

i Gospodarki Wodnej oraz Mateusz Morawiecki,<br />

prezes BZ WBK.<br />

Członkowie Konsorcjum wraz z partnerami<br />

opracują koncepcję rozwoju inteligentnych<br />

sieci elektroenergetycznych, przesyłowych<br />

i dystrybucyjnych w Polsce oraz<br />

narzędzi wykorzystywanych do ich optymalizacji.<br />

Będą również prowadzić prace<br />

badawcze i rozwojowe umożliwiające realizowanie<br />

idei inteligentnych sieci w praktyce<br />

i określą ogólne zasady eksploatacji<br />

tych sieci. Zadaniem Konsorcjum będzie<br />

również prowadzenie szeroko rozumianej<br />

działalności edukacyjnej oraz komercjalizacja<br />

wypracowanych wyników badań<br />

i rozwiązań technologicznych.<br />

Koncepcja inteligentnych sieci (tzw. smart<br />

grid) powstała w odpowiedzi na pojawiające<br />

się zagrożenia w zakresie deficytu<br />

pierwotnych zasobów energii oraz zbyt niskiej<br />

efektywności jej wytwarzania, przesyłu,<br />

rozdziału i użytkowania. Wykorzystanie<br />

technologii IT w sieciach energetycznych<br />

umożliwia optymalizację kosztów wytworzenia<br />

i dystrybucji energii elektrycznej,<br />

zwiększenie efektywności obsługi odbiorców<br />

i prosumentów oraz zintegrowanie<br />

rozproszonych źródeł energii, także odnawialnej.<br />

Spółka WINUEL (w styczniu 2011 r. połączy<br />

się ze spółką Sygnity) posiada już<br />

w swojej ofercie grupę rozwiązań klasy<br />

Smart Metering opracowaną wspólnie<br />

z IBM. To pierwszy polski pakiet oprogramowania<br />

klasy Smart Metering. Umożliwi<br />

on inteligentne zarządzanie energią w ponad<br />

15 milionach gospodarstw domowych<br />

w Polsce. Obie firmy będą wspólnie<br />

oferować pakiet oprogramowania Smart<br />

Metering na rynku.<br />

– Smart Metering umożliwia przedsiębiorstwom<br />

użyteczności publicznej i klientom końcowym<br />

zarządzanie zużyciem energii poprzez<br />

szczegółowy i dokładny monitoring w czasie<br />

rzeczywistym. – mówi Adam Orzech, dyrektor<br />

generalny Pionu Utilities w Grupie Sygnity i jednocześnie<br />

prezes zarządu WINUEL SA. – Dzięki<br />

temu nie tylko sprzedawcy będą mogli mierzyć<br />

pobór energii oraz wystawiać klientom rachunki<br />

na podstawie rzeczywistego zużycia energii,<br />

ale także i użytkownicy zyskają możliwość bieżącej<br />

kontroli kosztów jej wykorzystania. Nie zapominajmy,<br />

że wdrożenie koncepcji Smart Grid<br />

podniesie też bezpieczeństwo energetyczne nas<br />

wszystkich.<br />

Foto: Arc<br />

16 polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 17

energia w UE<br />

10 listopada 2010 Komisja Europejska przedstawiła nową strategię<br />

„Energia 2020”. Dokument ten dotyczy działań mających zapewnić Unii konkurencyjną,<br />

zrównoważoną i bezpieczną energię w perspektywie najbliższej dekady<br />

Nowa strategia<br />

Unii Europejskiej<br />

czy lifting starej?<br />

Stanisław Tokarski<br />

Jerzy Janikowski<br />

Wyzwania, którym europejska<br />

energetyka musi<br />

w tym czasie stawić czoło,<br />

są ogromne także ze<br />

względu na poziom koniecznych inwestycji<br />

ukierunkowanych zarówno na<br />

dywersyfikację, jak też wymianę istniejących<br />

urządzeń.<br />

Dokumentowi warto przyjrzeć się nieco<br />

bliżej, ponieważ na jego podstawie<br />

Komisja Europejska przedstawi w ciągu<br />

najbliższych kilkunastu miesięcy<br />

konkretne inicjatywy i wnioski legislacyjne.<br />

Potrzeba sformułowania<br />

nowej strategii<br />

Według Komisji Europejskiej jest mało<br />

prawdopodobne, aby istniejąca strategia<br />

była obecnie w stanie zapewnić<br />

osiągnięcie wszystkich celów zaplanowanych<br />

na 2020 rok, a ponadto jest ona<br />

całkowicie nieodpowiednia wobec długoterminowych<br />

wyzwań. Wewnętrzny<br />

rynek energii pozostaje rozdrobniony.<br />

Nadal istnieje wiele barier dla otwartej<br />

i uczciwej konkurencji. Bezpieczeństwo<br />

zasilania jest ograniczane przez<br />

opóźnienia w inwestycjach i postępie<br />

technologicznym. Decyzje dotyczące<br />

polityki energetycznej podejmowane<br />

w jednym z państw mają niewątpliwy<br />

wpływ na inne kraje członkowskie.<br />

Energetyka jest takim sektorem rynku,<br />

w którym największą gospodarczą<br />

efektywność można uzyskać po-<br />

przez działania na skalę europejską.<br />

Wszystko to powoduje, że wzajemna<br />

współzależność energetyczna państw<br />

członkowskich wymaga silniejszego<br />

przywództwa. Podobnie w międzynarodowych<br />

sprawach dotyczących energii<br />

Unia Europejska musi być znacznie<br />

mocniejsza i bardziej efektywna, jeśli<br />

ma się skupić na osiągnięciu wspólnych<br />

interesów i ambicji. Musimy budować<br />

na tym, co osiągnęliśmy, i być<br />

śmiali w naszych ambicjach. Czy proponowana<br />

strategia wprowadza nowe<br />

elementy, czy jest tylko krytyką niezrealizowanych<br />

celów poprzedniej? Czy<br />

wdrożone działania implementacyjne<br />

w krajach członkowskich w zakresie<br />

realizacji celów pakietu klimatycznego<br />

będą musiały być modyfikowane?<br />

Nowa strategia energetyczna przedstawiona<br />

przez Komisję Europejską<br />

określa pięć podstawowych priorytetów:<br />

oszczędność energii, ogólnoeuropejski<br />

zintegrowany rynek energii,<br />

wzmocnienie pozycji konsumentów<br />

i osiągnięcie najwyższego poziomu<br />

bezpieczeństwa, przywództwo Europy<br />

w dziedzinie technologii energetycznych<br />

oraz wzmocnienie unijnego głosu<br />

w zewnętrznej polityce energetycznej.<br />

Efektywne wykorzystanie<br />

energii<br />

Efektywność energetyczna jest najtańszą<br />

drogą do redukcji emisji, poprawy<br />

bezpieczeństwa energetycznego i konkurencyjności,<br />

uczynienia energii bardziej<br />

dostępnej dla konsumentów oraz<br />

sposobem na tworzenie miejsc pracy.<br />

Komisja Europejska proponuje poświę-<br />

cenie specjalnej uwagi dwóm sektorom<br />

o największym potencjale oszczędności<br />

energii, a mianowicie transportowi<br />

i budownictwu. Przewidywane jest<br />

wprowadzenie zachęt inwestycyjnych<br />

i instrumentów finansowych, które powinny<br />

przyspieszyć remonty budynków<br />

pod kątem oszczędzania energii. Zakłada<br />

się, że wiodącą rolę winny pełnić<br />

tutaj władze publiczne. Ponadto planowane<br />

jest opublikowanie tzw. białej<br />

księgi poświęconej przyszłej polityce<br />

transportowej, która będzie ukierunkowana<br />

na poprawę efektywności energetycznej<br />

transportu i obniżenie jego<br />

zależności od ropy naftowej. Wskazuje<br />

się również na poprawę efektywności<br />

całego sektora przemysłowego oraz<br />

większą rolę Narodowych Planów<br />

Działań w zakresie Efektywności Energetycznej,<br />

których mechanizm corocznych<br />

przeglądów pomoże w realizacji<br />

celów wyznaczonych na 2020 rok.<br />

Budowa paneuropejskiego<br />

zintegrowanego rynku<br />

energii<br />

Największą część nowej strategii stanowią<br />

plany Komisji Europejskiej ukierunkowane<br />

na dalszą integrację i budowę<br />

paneuropejskiego rynku energii. Działania<br />

podejmowane w tym kierunku<br />

mają zapewnić, aby od 2015 r. żaden<br />

z krajów unijnych nie był odizolowany<br />

od rynku europejskiego. Komisja starać<br />

się będzie o wdrożenie istniejącej<br />

polityki w zakresie rynku wewnętrznego<br />

i konkurencji, skoncentruje się także<br />

na propozycjach rozwoju infrastruktury<br />

w perspektywie lat 2020-2030 ma-<br />

jącej na celu ułatwienie rozwoju rynku<br />

wewnętrznego, zintegrowania produkcji<br />

energii ze źródeł odnawialnych na<br />

dużą skalę oraz poprawę bezpieczeństwa<br />

zasilania. Wiele wysiłku włożone<br />

zostanie w usprawnienie i skrócenie<br />

procedur wydawania zezwoleń na budowę<br />

infrastruktury oraz stworzenie<br />

odpowiednich ram finansowych dla<br />

wsparcia projektów leżących w interesie<br />

europejskim, które komercyjnie<br />

wypadają słabo. Działania te są niezwykle<br />

istotne, gdyż według szacunków<br />

Komisji przez najbliższe dziesięć<br />

lat niezbędne są inwestycje w unijną<br />

infrastrukturę energetyczną na poziomie<br />

1 biliona euro.<br />

Nowa strategia<br />

energetyczna<br />

przedstawiona<br />

przez Komisję<br />

Europejską<br />

określa pięć<br />

podstawowych<br />

priorytetów:<br />

• oszczędność energii,<br />

• ogólnoeuropejski<br />

zintegrowany<br />

rynek energii,<br />

• wzmocnienie<br />

pozycji konsumentów<br />

i osiągnięcie<br />

najwyższego<br />

poziomu<br />

bezpieczeństwa,<br />

• przywództwo Europy<br />

w dziedzinie technologii<br />

energetycznych,<br />

• wzmocnienie unijnego<br />

głosu w zewnętrznej<br />

polityce energetycznej<br />

Pewna, bezpieczna<br />

i niedroga energia<br />

dla mieszkańców i biznesu<br />

Komisja Europejska wskazuje, że dobrze<br />

funkcjonujący, zintegrowany rynek<br />

wewnętrzny zapewnia konsumentom<br />

korzyści w postaci szerokiej możliwości<br />

wyboru dostawcy oraz niższych cen.<br />

Zaproponowane zostaną rozwiązania<br />

mające wspomóc konsumentów i sprawić,<br />

by mieli dostęp do narzędzi porównywania<br />

cen. Mają być także podjęte<br />

działania rozwijające porady oparte<br />

na najlepszych praktykach w zakresie<br />

zmian dostawcy oraz rekomendacje dotyczące<br />

faktur i procedur reklamacyjnych.<br />

Przewidywany jest także przegląd<br />

regulacji w zakresie bezpieczeństwa<br />

– w szczególności w zakresie bezpieczeństwa<br />

jądrowego i odpadów promieniotwórczych,<br />

jak również wydobycia<br />

ropy i gazu na morzu.<br />

Rozszerzenie<br />

europejskiego<br />

przywództwa<br />

Kolejnym celem Komisji jest implementacja<br />

bez opóźnień Strategicznego<br />

Planu w zakresie Technologii Energetycznych<br />

(tzw. SET-Plan). Ponadto<br />

uruchomione zostaną cztery nowe projekty<br />

europejskie na dużą skalę. Należy<br />

do nich inicjatywa w zakresie sieci<br />

inteligentnych, dzięki którym możliwe<br />

byłoby połączenie całego systemu<br />

elektrycznego od farm wiatrowych<br />

na Morzu Północnym po elektrownie<br />

słoneczne na południu z istniejącymi<br />

zaporami hydrologicznymi i indywidualnymi<br />

gospodarstwami domowymi,<br />

czyniąc sieć energetyczną bardziej inteligentną,<br />

sprawną i pewną w działaniu.<br />

Drugi projekt koncentruje się na<br />

ustabilizowaniu europejskiego przywództwa<br />

w zakresie magazynowania<br />

energii, trzeci obejmuje zrównoważoną<br />

produkcję biopaliw na dużą skalę<br />

oraz szybkie zorientowanie na rynek<br />

badań nad biopaliwami drugiej generacji.<br />

Ostatni z projektów koncentruje<br />

się na promowaniu oszczędności energii<br />

poprzez partnerstwo „inteligentne<br />

miasta”.<br />

Wzmocnienie<br />

zewnętrznego wymiaru<br />

unijnego rynku<br />

Ostatnim z priorytetów określonych<br />

w nowej strategii jest koordynacja polityki<br />

energetycznej Unii wobec państw<br />

trzecich. Obejmuje ona integrację rynków<br />

energii i ram regulacyjnych z sąsiadami<br />

Unii, tworzenie uprzywilejowanego<br />

partnerstwa z kluczowymi partnerami,<br />

promowanie globalnej roli Unii dla przyszłości<br />

energetyki niskoemisyjnej oraz<br />

promowanie na całym świecie prawnie<br />

wiążących standardów w zakresie bezpieczeństwa<br />

jądrowego i nieproliferacji.<br />

Jest to ważny priorytet, ponieważ Unia<br />

Europejska jako największy, liczący ponad<br />

500 milionów konsumentów, regionalny<br />

rynek na świecie oraz największy<br />

importer energii może znacznie lepiej<br />

działać we wspólnym interesie niż pojedyncze<br />

państwa.<br />

Nowa strategia z punktu<br />

widzenia europejskiego<br />

sektora elektroenergetyki<br />

Europejskie stowarzyszenie przemysłu<br />

elektroenergetycznego Eurelectric<br />

bardzo szybko przygotowało swoje stanowisko<br />

odnoszące się do nowych propozycji<br />

Komisji Europejskiej. W pierwszej<br />

kolejności podkreśla w nim, że<br />

Europa potrzebuje teraz znacznie<br />

bardziej skoncentrowania się na realizacji<br />

już uzgodnionych celów i samej<br />

polityki energetyczno-klimatycznej niż<br />

kolejnych nowych inicjatyw. Jest to<br />

potrzebne zarówno dla potrzymania<br />

zaufania do unijnych instytucji, jak<br />

też zapewnienia stabilnych warunków<br />

do inwestowania. Podkreśla się niezwykle<br />

istotną rolę integracji unijnych<br />

rynków energii elektrycznej i gazu oraz<br />

wzmocnienie połączeń systemowych<br />

dla osiągnięcia celów polityki energetycznej.<br />

Natomiast ze względu na<br />

coraz większe wykorzystanie źródeł<br />

odnawialnych politycy powinni pamiętać<br />

o koniecznej z tego powodu<br />

znacznie większej elastyczności po<br />

stronie zasilania, jak również popytu.<br />

Dla zabezpieczenia przed zakłóceniami<br />

w zasilaniu Eurelectric silnie podkreśla<br />

potrzebę posiadania zdywersyfikowanego<br />

energy-mix. Zwraca się<br />

ponadto uwagę na potrzebę znacznie<br />

wyższej świadomości i zaangażowania<br />

społecznego, które muszą stanąć<br />

na wysokości wyzwań postawionych<br />

w polityce energetycznej. Odnosi się<br />

to w szczególności do konieczności<br />

poprawy efektywności energetycznej<br />

i budowy nowej infrastruktury. Zarówno<br />

Komisja Europejska, jak i państwa<br />

członkowskie muszą traktować ten<br />

problem jako zadanie priorytetowe.<br />

18 polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 19

wywiad wydarzenia<br />

ROZMOWA Z JACKIEM DĘBICKIM, NACZELNIKIEM GÓRSKIEGO OCHOTNICZEGO<br />

POGOTOWIA RATUNKOWEGO<br />

GOPR UCZY<br />

BEZPIECZEŃSTWA<br />

I RATUJE<br />

Dzięki nawiązanej w 2009 r. współpracy<br />

z GOPR-em <strong>Tauron</strong> został partnerem<br />

strategicznym projektu nowej wersji internetowego<br />

szkolenia GOPR, dotyczącego<br />

aktywności w górach. Na czym to<br />

szkolenie polega?<br />

W ramach umowy sponsoringowej <strong>Tauron</strong><br />

zobowiązał się wesprzeć finansowo<br />

działania GOPR, między innymi modernizację<br />

internetowego szkolenia „W górach<br />

bezpiecznie”. W 2010 r. została zainicjowana<br />

najnowsza, trzecia już edycja<br />

tego projektu, polegająca na stworzeniu<br />

nowych szkoleń e-learning: „Latem<br />

w górach bezpiecznie”, „Zimą w górach<br />

bezpiecznie” oraz „W górach bezpiecznie<br />

– góry wyższe”. Nowe szkolenia zrealizowano<br />

w formie krótkich 20-minutowych<br />

lekcji, stanowiących zamknięte formy.<br />

Zostały stworzone z myślą o edukacji<br />

profilaktycznej w szkołach podstawowych,<br />

średnich, na kursach, szkoleniach<br />

itd. Były promowane poprzez wideokonferencje<br />

w kilkunastu szkołach podstawowych.<br />

Prowadził je ratownik Grupy Bieszczadzkiej,<br />

a składały się na nie przekaz<br />

wideo, prezentacja zdjęć, slajdów oraz<br />

opisy akcji ratowniczych. Wszystko poparte<br />

wiedzą ze szkoleń dostępnych na<br />

stronie internetowej GOPR.<br />

Nowe szkolenia cechuje bardzo atrakcyjna<br />

multimedialna forma oraz duża<br />

ilość instruktażowych filmów, w których<br />

występują ratownicy, lekarze i himalaiści.<br />

W szkoleniu wykorzystano mnóstwo<br />

grafik, animacji, opisów akcji ratowniczych,<br />

zdjęć oraz wiele tzw. „miękkich<br />

form” weryfikujących pozyskaną wiedzę,<br />

jak quizy i modele symulacyjne.<br />

Przez lata przyzwyczailiśmy się do ratowników<br />

z psami i klasycznymi toboganami. Dzisiaj<br />

do wyposażenia GOPR-owców należą m.in.<br />

niezwykle przydatne skutery śnieżne<br />

Szkolenie ma modułową konstrukcję<br />

i kończy się testem wiedzy, po którego<br />

zaliczeniu każdy uczestnik może wydrukować<br />

sobie certyfikat potwierdzający<br />

ukończenie kursu z podpisem Naczelnika<br />

GOPR.<br />

FOTO: Łukasz Kujawski AR ORPHA<br />

Jakie są inne formy współpracy <strong>Tauron</strong>a<br />

i GOPR?<br />

Przekazane środki finansowe pozwoliły<br />

nie tylko na modernizację internetowego<br />

programu szkoleniowego, ale też<br />

dofinansowanie zakupu samochodów<br />

terenowych, specjalistycznego sprzętu<br />

ratowniczego, medycznego i ekwipunku.<br />

Ponadto ratownicy GOPR uczestniczyli<br />

we wspólnie organizowanych<br />

imprezach, pokazach i piknikach, ucząc<br />

ich uczestników bezpiecznego poruszania<br />

się w górach, udzielania pierwszej<br />

pomocy, demonstrowali sprzęt ratowniczy<br />

i pozorowane akcje ratunkowe.<br />

Czy GOPR prowadzi akcje edukacyjne<br />

i informacyjne skierowane do turystów?<br />

Na czym one polegają?<br />

Prowadzimy działania edukacyjne i profilaktyczne<br />

w zakresie zapobiegania wypadkom<br />

oraz zwiększenia bezpieczeństwa<br />

w górach i na zorganizowanych<br />

terenach narciarskich. Na stronie internetowej<br />

GOPR funkcjonuje od kilku lat<br />

bezpłatny program szkolenia „W górach<br />

bezpiecznie”. Do tej pory w szkoleniach<br />

udział wzięło ponad 91 tys. uczestników,<br />

ukończyło je 19 565 osób. Ponadto<br />

GOPR jest organizatorem wielu imprez,<br />

takich jak akcja „Bezpieczna zima”,<br />

podczas której w okresie ferii zimowych<br />

rozdaliśmy dzieciom i młodzieży nieodpłatnie<br />

700 kasków narciarskich, oraz<br />

akcja „Bądź bezpieczny” zorganizowana<br />

w siedmiu największych galeriach handlowych<br />

w kraju. Również grupy regionalne,<br />

każda w swoim zakresie, prowadzą<br />

takie działania.<br />

W ramach GOPR działa kilka grup operujących<br />

w różnych górach – od Karkonoszy<br />

po Bieszczady. Czy ich działalność<br />

znacząco się od siebie różni?<br />

Swoje zadania statutowe – niesienie pomocy<br />

w górach ludziom, których zdrowie<br />

lub życie jest zagrożone, zapobieganie<br />

wypadkom w górach oraz ochrona środowiska<br />

górskiego – GOPR realizuje poprzez<br />

siedem grup regionalnych: Grupę<br />

Beskidzką z siedzibą w Szczyrku, Grupę<br />

Bieszczadzką z siedzibą w Sanoku, Grupę<br />

Jurajską z siedzibą w Podlesiach, Grupę<br />

Karkonoską z siedzibą w Jeleniej Górze,<br />

Grupę Krynicką z siedzibą w Krynicy Zdroju,<br />

Grupę Podhalańską z siedzibą w Rabce<br />

Zdroju oraz Grupę Wałbrzysko-Kłodzką<br />

z siedzibą w Wałbrzychu.<br />

Kwalifikacje ratowników górskich i technika<br />

prowadzenia działań ratowniczych są<br />

identyczne we wszystkich grupach. Różnica<br />

związana jest ze specyfiką terenu,<br />

jego kształtem, rozległością, dostępnością<br />

infrastruktury turystycznej, sportowej<br />

i rekreacyjnej. Ratownicy górscy muszą<br />

bardzo dobrze znać topografię polskich<br />

gór, a szczególnie tereny, na których<br />

działają w ramach swojej grupy.<br />

Ile grup i ilu ratowników etatowych oraz<br />

ochotników jest w GOPR? Czy dużo<br />

osób chce zostać ratownikiem?<br />

Stan osobowy ratowników GOPR przedstawiał<br />

się 30 listopada następująco:<br />

było 105 ratowników zawodowych,<br />

1109 ratowników ochotników oraz 209<br />

kandydatów na ratowników. Tak więc<br />

widać, że chętnych nie brakuje, pomimo<br />

wprowadzenia selekcji w postaci<br />

egzaminu wstępnego. Kandydat na<br />

ratownika musi mieć ukończone 18 lat,<br />

bardzo dobry stan zdrowia potwierdzony<br />

zaświadczeniem lekarskim, powinien<br />

mieszkać na terenie działania grupy,<br />

bardzo dobrze jeździć na nartach<br />

i znać topografię terenu górskiego, na<br />

którym działa grupa. I najważniejsza<br />

rzecz – musi mieć dwóch ratowników,<br />

którzy go wprowadzają i biorą za niego<br />

odpowiedzialność. Po dwóch latach<br />

stażu kandydackiego i pozytywnym<br />

ukończeniu kursu I stopnia może zostać<br />

ratownikiem górskim, członkiem<br />

rzeczywistym GOPR.<br />

Jak pan ocenia poziom świadomości<br />

turystów w zakresie bezpieczeństwa w<br />

górach? Rośnie czy jest taki sam?<br />

Ilość wypadków w okresie letnim utrzymuje<br />

się na przybliżonym poziomie, co<br />

przy wzroście ilości osób przebywających<br />

w górach należy uznać za pewien postęp<br />

w świadomości o występujących zagrożeniach,<br />

lepszym przygotowaniu kondycyjnym,<br />

właściwym wyposażeniu osobistym,<br />

łatwiejszym dostępie do informacji o warunkach<br />

panujących w górach.<br />

Jaka była w 2009 r. liczba interwencji,<br />

akcji i wypraw ratunkowych?<br />

W roku 2009 wzrosła ilość interwencji<br />

GOPR. Przeprowadziliśmy wtedy 105<br />

wypraw (w 2008 r. było ich 100), 3235<br />

akcji (w 2008 r. – 2317) oraz 2038 interwencji<br />

(w 2008 r. 1712).<br />

Rozmawiał Emil Różański<br />

FOTO: ARC<br />

20 polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnerGIA nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 21

aport<br />

eLektroenergetyka rumuńska korzysta z zasobów woDy, PaLiw koPaLnych<br />

i energii atomowej. w stosunku do potrzeb ma pokaŹne nadwyżki mocy zainstalowanej,<br />

ale przestarzałe Źródła wytwarzania i infrastrukturę<br />

rynek energii:<br />

rumunia<br />

wojciech kwiNTA<br />

publicysta „businessman.pl”<br />

Rumunia to 238 tys. km kw. i ponad<br />

22,2 mln mieszkańców. Po<br />

wejściu do Unii Europejskiej,<br />

choć mniejsza od Polski, potencjalnie<br />

stała się ważnym elementem<br />

wspólnoty. Do UE weszła z początkiem<br />

2007 r., ale reformę elektroenergetyki<br />

dostosowującą branżę do unij nych wymagań<br />

rozpoczęła jeszcze pod koniec<br />

ubiegłego wieku. Kraj, po odjęciu strat<br />

przesyłowych i eksportu, zużywa rocznie<br />

ok. 50-55 TWh energii elektrycznej.<br />

Ważniejsi wytwórcy pozostają w rękach<br />

państwa, ale zreformowany rynek energii<br />

stał się już w wysokim stopniu konkurencyjny.<br />

Sektor energetyki do pewnego<br />

stopnia przypomina polski: taryfy dla<br />

gospodarstw domowych wciąż są regulowane,<br />

a infrastruktura sieciowa i źródła<br />

wytwarzania wymagają modernizacji.<br />

decydowano o restrukturyzacji sektora<br />

zgodnie z dyrektywami unij nymi. Conel<br />

rozwiązano, uruchomiono rynek spot<br />

zorganizowany jak giełda i zarządzany<br />

przez spółkę OPCOM (zależną od Transelectriki,<br />

operatora sieci przesyłowej).<br />

Do uczestnictwa w rynku dopuszczono<br />

pierwszych odbiorców. Rok później<br />

Electricę podzielono na osiem spółek<br />

zależnych zajmujących się przesyłem<br />

i dystrybucją. W 2005 r. zreorganizowano<br />

sektor, wprowadzając dla wszystkich<br />

graczy rynki: giełdowy, kontraktów bilateralnych<br />

i bilansujący. Wprowadzono<br />

zielone certyfikaty (system podobny do<br />

obowiązującego w Polsce) i w znacznym<br />

stopniu otwarto rynek. Stworzono też<br />

Centralny Rynek Kontraktów Bilateralnych<br />

(CMBC). Pełna formalna liberalizacja<br />

nastąpiła dwa lata później.<br />

mOc zainstalOWana (mW)<br />

struktura mOcy<br />

zainstalOWaneJ<br />

W 2009 r. (mW)<br />

elektrownie atomowe<br />

elektrownie węglowe<br />

elektrownie na gaz lub produkty<br />

ropopochodne<br />

elektrownie wodne<br />

elektrownie wiatrowe<br />

19351<br />

2005<br />

uczestnicy rynku<br />

Nad całością energetyki czuwa Ministerstwo<br />

Gospodarki i Finansów, a regulacją<br />

rynku zajmuje się Autoritatea Nationala<br />

de Reglementare in Domeniul Energiei<br />

(ANRE) – podobnie jak polski Urząd Regulacji<br />

Energetyki odpowiadający za elektroenergetykę,<br />

ciepłownictwo i gazownictwo.<br />

ANRE ma dbać o ochronę odbiorców,<br />

transparentność rynku, efektywność i konkurencyjność.<br />

Transelectrica to operator<br />

systemu przesyłowego (OSP) zarządzający<br />

także rynkiem energii i połączeniami transgranicznymi.<br />

Rumuński OSP jest od maja<br />

2003 r. członkiem Union for the Coordination<br />

of Transmission of Electricity (UCTE).<br />

Transelectrica odpowiada za zarządzanie<br />

przesyłem, poprzez spółki zależne jest<br />

operatorem rynku bilansującego i giełdowego,<br />

jest operatorem pomiarowym,<br />

19353<br />

2006<br />

1413 7478<br />

20229<br />

2007<br />

5306<br />

11<br />

20379<br />

2008<br />

20630<br />

2009<br />

6422<br />

obsługuje system świadectw pochodzenia<br />

energii odnawialnej. Planuje budowę kabla<br />

podmorskiego do Turcji. Firma przez<br />

spółkę Teletrans działa także w sektorze<br />

telekomunikacji i IT – jest operatorem sieci<br />

światłowodowej systemu telekomunikacji<br />

cyfrowej. Dystrybucją i dostawami zajmuje<br />

się osiem spółek regionalnych. Początkowo<br />

wszystkie należały do państwowej firmy<br />

Electrica, jednak w latach 2004-2008 pięć<br />

z nich sprywatyzowano. W rękach państwa<br />

pozostały Electrica Muntenia Nord, Electrica<br />

Transilvania Nord i Electrica Transilvania<br />

Sud. Pozostałe należą do trzech koncernów<br />

międzynarodowych: ENEL Electrica Banat,<br />

ENEL Electrica Dobrogea, E.ON Electrica<br />

Moldova, ENEL Electrica Muntenia Sud,<br />

CEZ Electrica Oltenia.<br />

kOnsumpcJa energii elektryczneJ (gWH)<br />

2000<br />

2001<br />

2002<br />

2003<br />

2004<br />

2005<br />

2006<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

WytWarzanie<br />

Większość elektrowni pozostaje pod kontrolą<br />

państwa. Siłownia atomowa o mocy<br />

ponad 1400 MW to dwa bloki należące<br />

do firmy Nuclearelectrica (do państwa<br />

należy ponad 90 proc. akcji). Przedsiębiorstwo<br />

jeszcze w 2008 r. podpisało umowę<br />

o utworzeniu spółki joint venture z firmami<br />

Arcelor Mittal, CEZ, Electrabel, Enel, Iberdrola<br />

i RWE Power, mającej na celu zbudowanie<br />

kolejnych dwóch reaktorów o mocy<br />

720 MW każdy. Mają być oddane w 2015 r.<br />

Skarb Państwa dysponuje też trzema kompleksami<br />

energetycznymi (Rovinari, Turceni<br />

i Craiova) o łącznej mocy 3900 MW<br />

(elektrownie na węgiel brunatny) wymagającymi<br />

poważnych inwestycji, by sprostać<br />

wymaganiom unij nym. Kolejna firma<br />

państwowa to Termoelectrica – łącznie<br />

1370 MW. Elektrociepłownie znajdują się<br />

w Borzesti, Braila, Doicesti, Paroseni, część<br />

bloków jest wyłączona z powodu remontów.<br />

Ponad 300 elektrowni wodnych – od<br />

mikroelektrowni po elektrownie szczytowo-<br />

-pompowe – o sumarycznej mocy 6,4 GW,<br />

skupiono w firmie Hidroelectrica, największym<br />

krajowym wytwórcy energii elektrycznej.<br />

Największe elektrownie to Portile de<br />

Fier (1164 MW) oraz Lotru (510 MW). Ponad<br />

2000 MW mają elektrociepłownie należące<br />

do spółki Electrocentrale Bucuresti,<br />

zasilane gazem ziemnym i modernizowane<br />

zgodnie ze strategią budowania źródeł<br />

kogeneracyjnych o wysokiej sprawności.<br />

Electrocentrale Deva zarządza elektrownią<br />

na węgiel kamienny o mocy prawie 1300<br />

MW. Electrocentrale Galati, własność miasta,<br />

dysponuje elektrownią gazową o mocy<br />

375 MW. Pozostałe jednostki to mniejsze<br />

źródła, należące do różnych właścicieli<br />

i mające kilkuprocentowy udział w wytwarzaniu<br />

elektryczności.<br />

rynek i perspektyWy<br />

rOzWOJu<br />

Na rynek energii elektrycznej składa się<br />

CMBC, giełdowy rynek dnia następnego<br />

(RDN), rynek bilansujący i rynek wymiany<br />

międzynarodowej. CMBC skupia praktycznie<br />

wszystkich graczy: wytwórców, dostawców,<br />

OSP i dużych odbiorców. Odbiorcy<br />

mogą zawierać kontrakty bezpośrednio<br />

z wytwórcami, praktycznie bez żadnych<br />

struktura WytWarzania energii elektryczneJ W 2009 r. (gWH)<br />

Produkcja (gwh)<br />

udział (proc.)<br />

węgiel brunatny 19022 34<br />

węgiel kamienny 3974 7<br />

węglowodory 7192 12<br />

woda 15713 27<br />

energia nuklearna 11752 20<br />

wiatr 14 0,02<br />

WytWarzanie energii elektryczneJ bruttO (gWH)<br />

2007 2008 2009<br />

61397 64772 57667<br />

51255<br />

52551<br />

52332<br />

54671<br />

55699<br />

56808<br />

58175<br />

59305<br />

60354<br />

55198<br />

Źródło: transelectrica<br />

refOrma energetyki<br />

Zmiany w elektroenergetyce rozpoczęły<br />

się w 1998 r. spółka Renel, pionowo zintegrowany<br />

monopol, została podzielona.<br />

Powstały firmy SC Electrica – dystrybutor<br />

i dostawca, oraz grupa Conel skupiająca<br />

wytwórców: spółki Termoelectrica<br />

i SC Hidroelectrica. Do holdingu włączono<br />

też przesył i zarządzanie rynkiem<br />

energii. Dodatkowo wydzielono spółkę<br />

SN Nuclearelectrica produkującą elektryczność<br />

w elektrowniach atomowych<br />

oraz przedsiębiorstwo RAAN, do którego<br />

należy elektrownia konwencjonalna,<br />

fabryka ciężkiej wody, instytut badań<br />

energetyki atomowej dysponujący reaktorem<br />

o mocy 14 MW i biuro projektów<br />

z zakresu energetyki nuklearnej. Przełomowy<br />

okazał się rok 2000, kiedy zaograniczeń<br />

(kontrakt musi być co najmniej<br />

miesięczny). Uzupełnieniem jest RDN pozwalający<br />

zawierać kontrakty na dostawy<br />

kolejnego dnia. Operatorem rynku bilansującego<br />

jest OSP, który organizuje też aukcje<br />

w ramach międzynarodowego handlu<br />

energią elektryczną.<br />

Rumuński rynek odczuł kryzys gospodarczy.<br />

W 2009 r. produkcja energii elektrycznej<br />

spadła o ponad 8 proc. Kraj dysponuje<br />

ponad 20 GW mocy zainstalowanej przy<br />

szczytowym zapotrzebowaniu dochodzącym<br />

do 9,5 GW. Formalnie nadwyżki mocy<br />

są spore, jednak techniczny stan instalacji<br />

ogranicza możliwości ich wykorzystania.<br />

Około 40 proc. elektryczności dostarczają<br />

elektrownie węglowe (głównie zasilane węglem<br />

brunatnym), ale liczą się praktycznie<br />

wszystkie źródła, szczególnie elektrownie<br />

wodne i atomowe. Rumunia jest eksporterem<br />

netto elektryczności i zamierza zwiększać<br />

możliwości wymiany transgranicznej.<br />

Oprócz budowy kabla podmorskiego do<br />

Turcji działa na rzecz energetycznej współpracy<br />

z Rosją. Rządowe plany zakładają też<br />

integrację trzech spółek dystrybucyjnych<br />

z większością państwowych przedsiębiorstw<br />

wytwórczych i wprowadzenie ich na giełdę.<br />

Rozbudowane są deklaracje tworzenia nowych<br />

mocy, lecz przyszłość potencjalnych<br />

inwestycji nie jest jasna. Czeski CEZ uruchomił<br />

w tym roku 139 wiatraków (każdy<br />

o mocy 2,5 MW) – ostatecznie ma być<br />

240 wiatraków o łącznej mocy 600 MW.<br />

Ta sama firma wycofała się jednak z planowanej<br />

budowy elektrowni gazowej o mocy<br />

400 MW. Nawet bez niej plany to ponad<br />

8 GW nowych mocy, ale wydaje się, że<br />

część projektów zostanie zarzucona, tym<br />

bardziej że inwestycje na większą skalę<br />

wymagałyby dużych nakładów na rozbudowę<br />

sieci przesyłowych. Szybko natomiast<br />

zaczęły się rozwij ać farmy wiatrowe.<br />

Jeszcze na początku roku zainstalowana<br />

moc wynosiła tylko 11 MW. Inwestycja<br />

CEZ-u już doprowadziła do skokowego wzrostu<br />

– moc wiatraków przekracza 350 MW.<br />

A będzie ich zdecydowanie więcej. Na razie<br />

głównym źródłem energii odnawialnej<br />

są elektrownie wodne. Bez nich zielone źródła<br />

wytworzyły w 2009 r. jedynie 211 GWh<br />

energii elektrycznej. W Rumunii trwa też<br />

modernizacja sieci przesyłowych, najważniejsze<br />

inwestycje mają się rozpocząć<br />

w przyszłym roku. Planowana jest budowa<br />

nowych linii, przede wszystkim 400 kV. Na<br />

razie Transelectrica zarządza ponad 9 tys.<br />

km linii od 110 kV do 760 kV, 212 transformatorami<br />

i 78 podstacjami.<br />

22 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 23

aport<br />

w Pierwszych trzech kwartałach tego roku Przyrost mocy farm<br />

wiatrowych w PoLsce, w porównaniu do roku 2009, wyniósł 51 proc.<br />

zdolności wytwórcze elektrowni wiatrowych przekroczyły już poziom 1000 mw<br />

Polska Agencja Informacji i Inwestycji<br />

Zagranicznych (PAIiIZ)<br />

wraz z firmą doradczą TPA Horwath<br />

oraz kancelarią prawną<br />

Domański Zakrzewski Palinka przedstawiła<br />

raport opisujący rozwój energetyki<br />

wiatrowej w Polsce w 2010 r.<br />

– Na koniec 2009 r. moce elektrowni<br />

wiatrowych wynosiły 725 MW. Natomiast<br />

na koniec września 2010 r. moce<br />

wyniosły już 1096 MW. Przekraczając<br />

symboliczny poziom 1 GW, energetyka<br />

wiatrowa wysunęła się na prowadzenie<br />

jako alternatywne źródło energii w Polsce<br />

– czytamy w raporcie.<br />

WysOkie prOcenty,<br />

niskie liczby<br />

Jak podkreślają autorzy, pierwsze trzy<br />

kwartały 2010 r. okazały się rekordowe<br />

dla rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce.<br />

Przyrost mocy farm wiatrowych<br />

w tym okresie wyniósł 51 proc. w stosunku<br />

do 2009 r., co oznacza, że w całym<br />

2010 r. może to być nawet 75 proc.<br />

Zdolności wytwórcze elektrowni wiatrowych<br />

przekroczyły już poziom 1000 MW.<br />

szybki<br />

rozwój<br />

energetyki<br />

wiatrowej<br />

w polsce<br />

Raport zwraca uwagę, że dane procentowe<br />

zawdzięczają jednak wysoki<br />

przyrost nadal niskiemu poziomowi rozwoju<br />

rynku w liczbach bezwzględnych.<br />

Dlatego wciąż jest miejsce do rozwoju<br />

kraj koniec 2008 r. koniec 2009 r.<br />

ue 27 64 719 74 767<br />

niemcy 23 903 25 777<br />

hiszpania 16 689 19 149<br />

włochy 3 736 4 850<br />

francja 3 404 4 492<br />

wielka brytania 2 974 4 051<br />

portugalia 2 862 3 535<br />

dania 3 163 3 465<br />

holandia 2 225 2 229<br />

szwecja 1 048 1 560<br />

irlandia 1 027 1 <strong>26</strong>0<br />

grecja 985 1 087<br />

austria 995 995<br />

polska 544 725<br />

belgia 415 563<br />

węgry 127 201<br />

czechy 150 192<br />

bułgaria 120 177<br />

finlandia 143 146<br />

estonia 78 142<br />

litwa 54 91<br />

luksemburg 35 35<br />

łotwa 27 28<br />

rumunia 11 14<br />

słowacja 3 3<br />

cypr 0 0<br />

słowenia 0 0<br />

Źródło: europejskie stowarzyszenie energetyki wiatrowej<br />

energetyki wiatrowej w Polsce – w porównaniu<br />

z Niemcami nadal mamy<br />

25 razy mniej instalacji pomimo bardzo<br />

podobnych warunków przyrodniczo-geograficznych.<br />

Raport podkreśla, że energetyka wiatrowa<br />

wysunęła się na pierwsze miejsce<br />

w Polsce wśród alternatywnych źródeł<br />

energii. O ile kilka lat temu działały pojedyncze<br />

skupiska kilku siłowni wiatrowych,<br />

to obecnie powstają profesjonalne instalacje<br />

o coraz większej mocy. Największym<br />

zrealizowanym projektem jest jak<br />

dotąd farma wiatrowa w Margoninie, wybudowana<br />

przez portugalską firmę EDP<br />

Renováveis, o mocy 120 MW, jednak docelowo<br />

będzie miała moc 240 MW.<br />

W Polsce działa 378 koncesjonowanych<br />

źródeł energii wiatrowej. Do najważniejszych<br />

raport zalicza takie projekty<br />

jak Jagniątkowo (EPA, 30,6 MW), Jeleniewo<br />

(RWE, 41 MW), Kamieńsk (PGE,<br />

30 MW), Karcino (Dong, 76,5 MW),<br />

Karścino (Iberdrola, 69 MW), Kisielice<br />

(Iberdrola, 40,5 MW), łosino (J-Power,<br />

Mitsui, 48 MW), Puck (PEP, 22 MW),<br />

Suwałki (RWE, 41,4 MW), Tychowo<br />

FOTO: EAST NEWS<br />

Województwo liczba instalacji moc [mW]<br />

dolnośląskie 2 0,165<br />

kujawsko-pomorskie 143 151,864<br />

lubelskie 2 0,750<br />

lubuskie 2 0,600<br />

łódzkie 57 58,405<br />

małopolskie 7 1,464<br />

mazowieckie 21 9,820<br />

opolskie 1 0,450<br />

podkarpackie 13 <strong>26</strong>,630<br />

podlaskie 7 46,250<br />

pomorskie 21 140,995<br />

śląskie 11 3,800<br />

świętokrzyskie 11 3,956<br />

warmińsko-mazurskie 11 50,375<br />

wielkopolskie 48 200,355<br />

zachodniopomorskie 21 399,000<br />

razem 378 1095,587<br />

(RP Global, 50 MW), Tymień (EEZ, 50 MW),<br />

Zagórze (Vattenfall, 30 MW), Zajączkowo<br />

i Widzino (Mitsui, J-Power, 90 MW).<br />

Ze względu na moce instalacji wiatrowych<br />

na czołowe miejsce w kraju wysuwa się<br />

województwo zachodniopomorskie przed<br />

wielkopolskim, kujawsko-pomorskim i pomorskim.<br />

Wynika to z naturalnych warunków<br />

przyrodniczych sprzyjających elektrowniom<br />

w pasie nadmorskim i regionie<br />

centralnym. Ponadto szybkiemu rozwojowi<br />

w tych regionach sprzyja już zdobyte<br />

doświadczenie przez wszystkie kooperujące<br />

strony procesu inwestycyjnego.<br />

Sławomir Majman, prezes Polskiej<br />

Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych<br />

uważa, że pod względem warunków<br />

przyrodniczych Polska jest doskonałym<br />

miejscem do budowania farm<br />

wiatrowych.<br />

– Wśród inwestycji tego typu mamy już<br />

m.in. projekty LM Windpower (dawny<br />

LM Glasfiber), firmy produkującej turbiny<br />

wiatrowe oraz Stoczni Gdańskiej, która<br />

właśnie rozpoczęła masową produkcję<br />

wież do elektrowni wiatrowych. W ciągu<br />

10 lat prognozowany jest 12-krotny<br />

wzrost mocy farm wiatrowych. Liczymy<br />

na coraz większe zainteresowanie inwestorów<br />

tym sektorem – mówi Sławomir<br />

Majman.<br />

Raport ocenia, że w ciągu ostatniego<br />

roku nastąpiło wiele zmian korzystnych<br />

dla inwestorów z punktu widzenia<br />

sprawności procesu przygotowania inwestycji.<br />

Wskutek przyjętych zmian legislacyjnych<br />

wkrótce powinna zniknąć np.<br />

jedna z najpoważniejszych barier, jaką<br />

do niedawna było trwałe zablokowanie<br />

możliwości uzyskania warunków przyłączeniowych.<br />

Mimo iż rynek wiatrowy<br />

nadal jest swoistym torem przeszkód dla<br />

inwestorów, jego rozwój nabrał wysokiej<br />

dynamiki. Autorzy oceniają, że w najbliższych<br />

latach można spodziewać się<br />

przyłączania ponad 500 MW czyli kilkuset<br />

nowych wiatraków rocznie. Ważnym<br />

zadaniem uczestników rynku, organizacji<br />

branżowych i polityków jest promocja<br />

energetyki wiatrowej i umiejętne prowadzenie<br />

dialogu społecznego, ponieważ<br />

– jak w wielu innych krajach – także<br />

w Polsce rośnie grono osób przeciwnych<br />

powstawaniu farm wiatrowych.<br />

duŻe kOszty,<br />

WysOka OpłacalnOśĆ<br />

Rosnąca popularność farm wiatrowych<br />

w Polsce wynika między innymi z przekonania,<br />

iż jest to inwestycja o wysokiej<br />

stopie zwrotu gwarantująca zyski przez<br />

wiele lat. W raporcie podkreślono, że<br />

faktyczna rentowność projektu wiatrowego<br />

zależy jednak od bardzo wielu<br />

czynników, które mogą istotnie wpłynąć<br />

na podjęcie ostatecznej decyzji odnośnie<br />

realizacji konkretnego projektu.<br />

Autorzy przypominają, że duża liczba<br />

zmiennych (zarówno na etapie inwestycji,<br />

jak i eksploatacji farmy wiatrowej)<br />

może wpływać na istotne zróżnicowanie<br />

wyników analizy.<br />

Źródło: urząd regulacji energetyki<br />

A inwestycja w farmę wiatrową jest<br />

kosztowna. Według wyliczeń autorów<br />

koszt wybudowania wiatraka o mocy<br />

1 MW to ok. 6,8 mln zł. Największy udział<br />

– aż 5,4 mln zł (80 proc.) – mają koszty<br />

zakupu turbiny wiatrowej. Budowa dróg<br />

dojazdowych i fundamentów to wydatek<br />

rzędu 510 tys. zł, koszty przyłączenia do<br />

sieci elektroenergetycznej to 410 tys. zł,<br />

a koszty projektowe wynoszą 250 tys. zł.<br />

Do tego dochodzi wewnętrzna sieć elektryczna<br />

– ok. 100 tys. zł, oraz ubezpieczenie<br />

i inne koszty, co łącznie ma stanowić<br />

wydatek 100 tys. zł.<br />

W eurOpie teŻ WieJe<br />

Raport zwraca uwagę, że silny rozwój<br />

energetyki wiatrowej następuje nie tylko<br />

w Polsce, ale także w innych krajach.<br />

W Europie wiatr drugi rok z rzędu dominował<br />

wśród odnawialnych źródeł energii<br />

elektrycznej. Autorzy powołują się<br />

na dane Europejskiego Stowarzyszenia<br />

Energetyki Wiatrowej (EWEA), według<br />

których na koniec 2009 r. w Europie<br />

łączna moc farm wiatrowych wynosiła<br />

76,2 GW, a wartość nakładów inwestycyjnych<br />

na energetykę wiatrową w roku<br />

2010 wyceniono na 13 mld euro. Dla porównania,<br />

łącznie na świecie w 2009 r.<br />

działały farmy wiatrowe o mocy 159 GW<br />

– to 33-proc. przyrost w stosunku do roku<br />

2008. Przez ostatnie 10 lat przyrost mocy<br />

zainstalowane i programowane w polsce moce wytwórcze<br />

[mW] – prognoza pseW<br />

1500<br />

1200<br />

900<br />

6811<br />

600<br />

5190<br />

4231<br />

2372<br />

300<br />

2323<br />

0 152 287 451 724 1096 1409<br />

2006<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

2010<br />

2011<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

8408<br />

2017<br />

9929<br />

2018<br />

11437<br />

2019<br />

12993<br />

2020<br />

wiatrowych na świecie był prawie 11-krotny.<br />

Do światowych liderów w rozwoju<br />

energetyki wiatrowej należą Stany Zjednoczone<br />

(35,2 GW), Niemcy (25,8 GW)<br />

oraz Chiny (25,1 GW).<br />

Emil Różański<br />

Źródło: europejskie stowarzyszenie energetyki wiatrowej<br />

24 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 25

prawdy i mity<br />

buDowa inteLigentnych sieci eLektroenergetycznych to nie tylko wprowadzanie<br />

nowoczesnych rozwiązań technicznych i informatycznych. to droga prowadząca do zmiany<br />

koncepcji działania całego systemu<br />

pora na sPrytne sieci<br />

wojciech kwiNTA<br />

publicysta „businessman.pl”<br />

Pewną analogią rozwoju smart grids<br />

(SG), zwanych u nas sieciami inteligentnymi,<br />

jest historia rozwoju<br />

internetu. Jego podwaliny stanowił<br />

wojskowy projekt Arpanet, mający na celu<br />

skonstruowanie systemu komunikacji odpornego<br />

nawet na rozległe uszkodzenia.<br />

Okazało się, że rozwiązaniem może być<br />

sieć rozproszona, w której pakiety danych<br />

mogą wędrować do celu różnymi drogami.<br />

W przeciwieństwie do struktur hierarchicznych<br />

uszkodzenie fragmentu sieci rozproszonej<br />

nie blokuje przepływu danych.<br />

W przypadku SG wyzwania są nawet bardziej<br />

rozległe, ale zastosowanie struktury<br />

sieciowej, a nie hierarchicznej, jest drogą<br />

do podniesienia bezpieczeństwa i efektywności<br />

dostaw energii elektrycznej. Dojście<br />

do takiego systemu wymaga stopniowych<br />

zmian w sieciach tradycyjnych.<br />

Rozwiązania SG mają prowadzić do stworzenia<br />

zaawansowanych systemów sterowania<br />

sieciami elektroenergetycznymi pozwalającymi<br />

na efektywne zarządzanie wytwarzaniem<br />

i zapotrzebowaniem, rozpływami mocy,<br />

poziomami napięć, jakością energii i innymi<br />

aspektami pracy systemów elektroenergetycznych.<br />

Prof. Jacek Malko z Politechniki<br />

Wrocławskiej wskazuje różnice między siecią<br />

tradycyjną a inteligentną, podkreślając<br />

m.in. sterowanie cyfrowe zamiast elektromechanicznego,<br />

dwukierunkową komunikację,<br />

rozproszoną generację energii elektrycznej,<br />

powszechne stosowanie sensorów,<br />

samomonitorowanie i samonaprawialność<br />

sieci, tworzenie w razie potrzeby struktur<br />

wyspowych, zdalną kontrolę i testowanie<br />

oraz większą rolę użytkowników sieci. Część<br />

tych rozwiązań w mniejszym lub większym<br />

stopniu już funkcjonuje, np. w przypadku<br />

większych odbiorców przemysłowych<br />

działa zarządzanie popytem na energię<br />

elektryczną. Przedsiębiorstwa przesuwają<br />

bardziej energochłonne procesy na te pory,<br />

w których energia jest tańsza. A większość<br />

przemysłowych odbiorców dysponuje rozwiązaniami<br />

pozwalającymi na sterowanie<br />

obciążeniami.<br />

dlaczegO smart grids?<br />

Sieci inteligentne mają być remedium na<br />

rosnące koszty energii oraz prowadzić do<br />

podniesienia wydajności istniejących sieci,<br />

niezawodności dostaw (minimalizacja ryzyka<br />

blackoutów) i zwiększenia efektywności<br />

energetycznej. Klientom dają możliwość<br />

wyboru sposobu i poziomu zużycia elektryczności<br />

i większe możliwości działań<br />

oszczędnościowych. Mają też sprostać<br />

andrzeJ czerWiński<br />

poseł PO, przewodniczący sejmowej<br />

podkomisji ds. energetyki<br />

rozpoczęły się prace nad ustawą o inteligentnych<br />

sieciach energetycznych. będzie ona projektem<br />

poselskim.<br />

– w przyszłym tygodniu zaplanowano spotkanie<br />

z przedstawicielami ministerstwa gospodarki,<br />

urzędu regulacji energetyki i pse operator, podczas<br />

którego mają zostać przyjęte założenia ustawy<br />

– mówi poseł.<br />

po przyjęciu założeń prawnicy napiszą projekt ustawy.<br />

powstanie także poselski zespół, który będzie<br />

nadzorował i koordynował prace nad przygotowywaniem<br />

dokumentu.<br />

– ustawa o inteligentnych sieciach powinna być gotowa<br />

w 2011 r. stworzy ona warunki do inwestowania<br />

w inteligentne sieci, choć nie będzie zmuszać do<br />

wprowadzania inteligentnych sieci przez przedsiębiorstwa<br />

energetyczne – dodaje poseł czerwiński.<br />

jednocześnie w ministerstwie gospodarki trwają<br />

prace nad projektami rozporządzeń do ustawy<br />

prawo energetyczne, umożliwiających prezesowi<br />

ure wliczenie kosztów związanych z inteligentnymi<br />

sieciami przy zatwierdzaniu taryf dla osd.<br />

FOTO: ARC<br />

rosnącym potrzebom ze strony odnawialnych<br />

źródeł energii czy mniejszych źródeł<br />

wytwarzających energię elektryczną w skojarzeniu<br />

z ciepłem. Alternatywna energetyka<br />

działa niestabilnie, potrzebne są więc<br />

rozwiązania radzące sobie z gwałtownymi<br />

zmianami podaży. Im większy będzie<br />

udział energetyki rozproszonej, tym większa<br />

rola SG. Na horyzoncie widać już kolejne<br />

zmiany, jak wprowadzenie samochodów<br />

elektrycznych, które doprowadzą do<br />

zwiększenia – i to w sposób nierównomierny<br />

– zapotrzebowania na energię elektryczną.<br />

SG ma pomóc także w tym obszarze<br />

i umożliwić powstawanie „inteligentnych<br />

miast” z inteligentnymi licznikami, indywidualnymi<br />

systemami zarządzania energią,<br />

rozproszonymi źródłami wytwarzania (np.<br />

panele słoneczne na dachach budynków)<br />

i elektrycznym transportem.<br />

To melodia przyszłości, na razie SG rozwij<br />

ają się powoli, a inwestycje oznaczają<br />

poważne koszty. Poważne są też jednak<br />

potencjalne korzyści. Z raportu firmy Hewlett-Packard<br />

przygotowanego na zlecenie<br />

PSE Operator wynika, że do 2027 r. wprowadzenie<br />

inteligentnego opomiarowania<br />

(jednego z elementów SG) przyniosłoby<br />

wielomiliardowe oszczędności operatorowi<br />

systemu przesyłowego, dystrybutorom,<br />

sprzedawcom i odbiorcom końcowym.<br />

łącznie to ok. 14 mld zł. Do budowy sieci<br />

inteligentnych potrzebna jest współpraca<br />

rządu, regulatora i praktycznie wszystkich<br />

uczestników rynku. Potrzebny jest organizator,<br />

który będzie kreował nowy rynek,<br />

otwarte na zmiany przedsiębiorstwa dystrybucyjne<br />

i przesyłowe, wytwórcy, operator<br />

pomiarowy oraz prosument – połączenie<br />

odbiorcy z wytwórcą, który w zależności od<br />

sytuacji reguluje zużycie energii elektrycznej<br />

lub ją produkuje. Ale przede wszystkim<br />

trzeba wykazać konkretne korzyści rynkowe<br />

płynące z zastosowania rozwiązań<br />

SG. A biorąc pod uwagę wysokie koszty<br />

wdrażania inteligentnych rozwiązań, owoce<br />

wysiłku muszą być naprawdę soczyste<br />

i smaczne.<br />

To stopniowy rozwój wspierany<br />

przez wyraźnie określoną<br />

strategię i plan. Z naszych<br />

doświadczeń wynika, że należy<br />

je wdrażać krok po kroku, nie od<br />

razu na wielką skalę.<br />

Sieć inteligentna (SG) może zapewnić<br />

wiele korzyści zarówno całemu<br />

krajowi, jak i poszczególnym regionom.<br />

Jedną z najważniejszych zalet<br />

jest możliwość przystosowania jej do<br />

istniejącej sieci, by osiągnąć wysoki<br />

stopień rozpowszechnienia technologii<br />

nowej generacji (zarówno odnawialnych<br />

źródeł energii, jak i elektrowni<br />

atomowych), oraz możliwość zwiększenia<br />

efektywności w rezultacie włączenia<br />

do sieci nowych źródeł energii.<br />

Do innych korzyści należy bardziej<br />

efektywna obsługa w czasie rzeczywistym<br />

i świadomość sytuacyjna, lepsze<br />

wykorzystanie zasobów, obniżenie<br />

strat technicznych, upodmiotowienie<br />

klienta dzięki dostępowi do nowych<br />

informacji, większe bezpieczeństwo<br />

dostaw energii i zmniejszenie emisji<br />

gazów cieplarnianych. Jednakże, aby<br />

mieć możliwość korzystania z tych<br />

zalet, należy rozważyć zastosowanie<br />

wielu rozwiązań technicznych. Wybór<br />

określonej technologii powinien być<br />

poparty przykładem wdrożenia i strategią<br />

integracji ze starszymi systemami,<br />

które są typowe dla określonego<br />

dystrybutora.<br />

staranne planOWanie<br />

Technologia jest tylko jednym z elementów<br />

umożliwiających czerpanie<br />

korzyści z zalet sieci inteligentnej<br />

przez strony biorące udział w tej inicjatywie.<br />

Z tego powodu należy najpierw<br />

określić strategię i plan wdrażania<br />

sieci inteligentnej. Na tej podstawie<br />

można wybrać i ocenić rozwiązania<br />

techniczne. Dystrybutorzy będą rozpoczynać<br />

prace na różnych etapach,<br />

posiadając różne plany wdrażania<br />

wybranej technologii. W przypadku<br />

niektórych przedsiębiorstw może to<br />

być np. „inteligentne opomiarowanie”,<br />

ale z naszych doświadczeń wynika,<br />

że prace mogą zostać rozpoczęte<br />

od zmian w sieci transmisyjnej<br />

i dystrybucyjnej. Zmian dotyczących<br />

wzmocnienia istniejącej infrastruktury<br />

i zwiększenia wydajności operacyjnej.<br />

Należy pamiętać, że defi nicje<br />

w kierunku<br />

nowej<br />

energetyki<br />

wProwaDzanie sieci inteLigentnych to<br />

ewoLucja sPosobu ProwaDzenia DziałaLności<br />

Przez Dystrybutorów, zarządzania wydajnością sieci,<br />

wdrażania nowych technologii i rozwiązań, współpracy<br />

z klientami i tworzenia nowych usług<br />

bartOsz WOJszczyk, Global<br />

Smart Grid Technical Solutions Leader,<br />

GE Energy<br />

FOTO: ARC<br />

sieci inteligentnej mogą się różnić<br />

w poszczególnych krajach, regionach<br />

i przedsiębiorstwach. Oznacza to, że<br />

termin „sieć inteligentna” powinien<br />

odnosić się do całej sieci elektroenergetycznej,<br />

począwszy od wytwarzania<br />

energii, przez infrastrukturę transmisji<br />

i dystrybucji, aż po wszystkie kategorie<br />

odbiorców energii (gospodarstwa<br />

domowe, handel i przemysł). Sieci inteligentne<br />

nie powinny być defi niowane<br />

jedynie przez zastosowane w nich<br />

technologie i funkcje. Ważne są także<br />

korzyści techniczne, biznesowe i środowiskowe,<br />

jakie dana sieć zapewnia<br />

wszystkim zainteresowanym.<br />

indyWidualne cele<br />

Każde przedsiębiorstwo energetyczne<br />

ma różnego rodzaju specyficzne<br />

warunki, które będą miały wpływ na<br />

wybór technologii, wdrożenia i zwrotu<br />

inwestycji. Dlatego opłacalność inwestycji<br />

w SG powinna być ustalana indywidualnie<br />

dla każdego przedsiębiorstwa.<br />

Na przykład, dla jednych 2-proc.<br />

redukcja strat technicznych w sieci jest<br />

zadowalającym wynikiem, bo przy<br />

efekcie skali prowadzić może do milionowych<br />

oszczędności. Dla innych<br />

aktywne zarządzanie popytem albo<br />

poprawa niezawodności pracy sieci<br />

energetycznych będzie miała większe<br />

znaczenie. Zdefiniowanie pozytywnego<br />

„business case” (ROI – zwrotu z inwestycji)<br />

ma bardzo duże znaczenie<br />

w określeniu opłacalności inwestycji.<br />

Do określenia wymaganych inwestycji<br />

radzimy podchodzić z rozwagą i proponujemy,<br />

szczególnie na początku,<br />

skupić się na dobrze zdefiniowanym<br />

„business case” dla całej sieci – nie<br />

tylko na jej części (podsystemie)<br />

– z uwzględnieniem określenia wartości<br />

dla wszystkich podmiotów uczestniczących<br />

w inwestycji i wdrażaniu SG.<br />

Technologie sieci inteligentnych umożliwią<br />

przystosowanie i optymalizację<br />

wielu odnawialnych źródeł energii<br />

oraz przygotowanie sieci do zarządzania<br />

dużym, rozproszonym systemem.<br />

<strong>26</strong> polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 27

energia inaczej<br />

czy gaz ziemny i roPa naftowa mogą być surowcami oDnawiaLnymi?<br />

głęboko w skorupie ziemskiej odkryto bakterie karmiące się węglowodorami, które współcześnie<br />

produkuje planeta. może i my moglibyśmy się podłączyć do tego Źródełka?<br />

energetyczne<br />

PerPetuum<br />

mobiLe<br />

Andrzej HOŁDYS<br />

publicysta „wiedzy i życia”<br />

Masyw górski Atlantis ma imponujące<br />

rozmiary. Jego strome<br />

ściany wznoszą się ze<br />

względnie płaskiej równiny<br />

na wysokość ponad 4 km. Oglądany<br />

z góry ma kształt koła o średnicy blisko<br />

16 km. Mimo to olbrzyma odkryto i zbadano<br />

dopiero kilkanaście lat temu. Wszystko<br />

przez jego położenie geograficzne. Atlantis<br />

leży na 30 stopniu szerokości geograficznej<br />

północnej, czyli nieco na północ<br />

od zwrotnika Raka, oraz na 42 stopniu<br />

długości geograficznej zachodniej.<br />

Mała podróż palcem po mapie i już wiemy,<br />

że jest to środek Oceanu Atlantyckiego.<br />

Wierzchołek masywu znajduje się około<br />

700 m pod wodą. Sam w sobie jest wielką<br />

gratką dla geologów, ale jeszcze większą<br />

atrakcją są znajdujące się na jego czubku<br />

białe wieże odkryte w grudniu 2000 r.,<br />

czyli dziesięć lat temu. Wież jest kilkadziesiąt.<br />

Połowa z nich osiąga wysokość ponad<br />

30 m. Najwyższej, liczącej około 60 m,<br />

dano nazwę Posejdon. Jeden z badaczy,<br />

którzy z wnętrza podwodnego pojazdu<br />

mieli okazję oglądać to zdumiewające<br />

nagromadzenie szpiczastych form, mówił<br />

potem, że wieże wyglądają, jakby chciały<br />

przebić powierzchnię wody i polecieć<br />

w kosmos. Wielu innym kojarzyły się z drapaczami<br />

chmur. Zapewne dlatego miejsce<br />

nazwano Zaginionym Miastem (ang. Lost<br />

City). I pod taką nazwą robi ono ostatnio<br />

oszałamiającą karierę wśród naukowców.<br />

Sejsmolodzy ustalili, że cały masyw<br />

Atlantis powstał w wyniku ruchów tektonicznych.<br />

Znaleźli odpowiedzialny za<br />

to uskok. Dziś jest on mało aktywny, ale<br />

około miliona lat temu jedno z jego skrzydeł<br />

zostało pchnięte do góry. Za sprawą<br />

tego kopniaka doszło do wydźwignięcia<br />

olbrzymich mas skalnych, które normalnie<br />

znajdują się na głębokości kilku kilometrów<br />

pod dnem oceanu. W ten sposób<br />

naukowcom trafiała się rzadka okazja<br />

zbadania głębszych warstw skorupy<br />

ziemskiej.<br />

taJemnicze gabrO<br />

Dno oceanów wyściela skorupa oceaniczna<br />

– najmłodsza warstwa globu<br />

o grubości od 6 do 10 km. Powstaje ona<br />

z leżącej niżej magmy, czyli gorących<br />

skał o płynnej konsystencji. Te należą<br />

już do drugiej warstwy Ziemi – płaszcza.<br />

Magma podpływa szczelinami ku górze,<br />

ochładza się i zastyga. Najszybciej sztywnieje<br />

przy powierzchni, gdzie dodatkowo<br />

wchodzi w kontakt z zimną wodą morską.<br />

Tak powstają bazalty, główny budulec<br />

dna morskiego. Pod nimi, gdzie<br />

magma ochładza się wolniej, tworzą się<br />

skały zwane gabro. Ich zbadanie było od<br />

dawna marzeniem biologów. Powodów<br />

mieli pod dostatkiem, a najważniejszym<br />

było zweryfikowanie hipotezy, według<br />

której głęboko pod dnem oceanu kwitnie<br />

życie tworzące biosferę alternatywną<br />

w stosunku do tej na powierzchni globu.<br />

To powierzchniowe życie, które świetnie<br />

znamy i stanowimy jego część, oparte<br />

jest na fotosyntezie. Natomiast podstawą<br />

głębinowej biosfery, skrytej w skorupie<br />

ziemskiej, byłaby energia pochodząca<br />

z reakcji chemicznych.<br />

nieOrganiczny metan?<br />

Jednak badanie skał gabro to trudne<br />

zadanie. Najpierw trzeba się przewiercić<br />

przez kilkukilometrową warstwę bazaltów,<br />

a następnie w wydobytych rdzeniach<br />

szukać niepewnych śladów aktywności<br />

życiowej. W przypadku masywu Atlantis<br />

było to łatwiejsze, bo tu gabro samo<br />

podjechało ku górze. Zostało podane<br />

naukowcom na tacy.<br />

Szybko ustalono skład chemiczny wież<br />

Zaginionego Miasta. Okazało się, że są<br />

zbudowane z minerałów węglanowych.<br />

Z identycznych powstają popularne wapienie.<br />

W Zaginionym Mieście minerały<br />

węglanowe wytrącały się z wody, która wypływała<br />

spod dna oceanicznego. Wcześniej<br />

nurkowała jednak na głębokość wielu<br />

kilometrów, docierając do płynnej magmy.<br />

Tam inicjowała reakcje chemiczne,<br />

podczas których wypłukiwała węglany.<br />

Odkryto też, że produktami ubocznymi<br />

tych reakcji są wodór i metan, czyli najprostszy<br />

z węglowodorów. Z pomiarów<br />

wynikało, że masyw Atlantis jest bogatym<br />

źródłem metanu pochodzenia nieorganicznego.<br />

To brzmiało sensacyjnie.<br />

Czyżby metan na Ziemi mógł powstawać<br />

w dużych ilościach w wyniku samych tylko<br />

reakcji chemicznych, bez udziału żywych<br />

organizmów? Czy tak samo mogą<br />

powstawać cięższe węglowodory? Jeśli<br />

tak, konsekwencje byłyby doniosłe. Po<br />

pierwsze, węglowodory są niezbędnym<br />

budulcem wszystkich żywych organizmów,<br />

m.in. wchodzą w skład ścian komórkowych<br />

i aminokwasów. Po drugie, te<br />

same związki mogą być zarazem źródłem<br />

energii dla organizmów tworzących „głęboką<br />

biosferę”. Kto wie, może dzięki nim<br />

miliardy lat temu w miejscach podobnych<br />

do Zaginionego Miasta narodziło się życie?<br />

Nie przybyło ono z kosmosu, lecz<br />

jest prostą kontynuacją procesów geologicznych<br />

zachodzących na Ziemi. Może<br />

tak samo było na innych globach?<br />

fabryki rOpy i gazu<br />

Ale jest jeszcze trzecia przyczyna olbrzymiego<br />

zainteresowania białymi wieżami.<br />

Ma ona związek z przygasłym nieco<br />

w ostatnich dekadach sporem o pochodzenie<br />

gazu ziemnego i ropy naftowej. Jak<br />

wiemy, gaz ziemny jest mieszaniną lekkich<br />

węglowodorów, lecz dominuje w nim metan.<br />

Z kolei ropa naftowa składa się z bardzo<br />

wielu związków węgla i wodoru. Obecnie<br />

panuje przekonanie, że oba surowce<br />

powstały z materii organicznej uwięzionej<br />

dawno temu w skałach osadowych. Następnie<br />

materia ta przechodziła powolne<br />

przeobrażenia pod wpływem temperatury<br />

i ciśnienia, a na końcu utworzyła złoża<br />

nadające się do ekonomicznego wykorzystania.<br />

Tak przeczytamy w podręcznikach<br />

i encyklopediach. Jednak odkrycia<br />

w Zaginionym Mieście sprawiły, że znów<br />

Tylko nieziemska poświata wskazuje, że masyw Atlantis<br />

znajduje się na dnie morza. Poniżej: jedna z białych wież<br />

FOTO: LOSTCITy.WASHINGTON.EDU<br />

zaczęło być głośniej o teorii, wedle której<br />

ropa i gaz ziemny stale powstają na<br />

planecie, i to w dużych ilościach, przy<br />

czym proces ten odbywa się bez udziału<br />

materii organicznej. Nie jest to pogląd<br />

nowy. Jego zwolennicy, dziś niezbyt liczni,<br />

uważają, że taka właśnie – abiotyczna<br />

– jest geneza większości wielkich złóż<br />

tych surowców. Dlatego nie ma potrzeby<br />

martwić się o ich zasoby. Są one stale odnawiane<br />

przez planetę.<br />

Koncepcja jest szczególnie popularna<br />

wśród badaczy rosyjskich i ukraińskich.<br />

Jedna z przedstawionych przez nich<br />

propozycji wyjaśnienia zjawiska mówi,<br />

że ropa i gaz powstają samoistnie na<br />

głębokości 70-150 km. Rok temu grupa<br />

badaczy pod kierunkiem Aleksandra<br />

Gonczarowa, obecnie pracującego<br />

w Carnegie Institution w Waszyngtonie,<br />

stworzyła w laboratorium warunki zbliżone<br />

do panujących w skałach na tym<br />

poziomie. Podczas eksperymentu metan<br />

faktycznie zamieniał się m.in. w butan<br />

i propan – dwa ważne składniki ropy naftowej.<br />

Według Gonczarowa w naturze<br />

jest podobnie. – Potem ropa wędruje ku<br />

powierzchni planety – twierdził badacz.<br />

Sceptycy kręcą nosami na ten pomysł.<br />

Twierdzą, że nawet jeśli faktycznie gdzieś<br />

w trzewiach globu rodzą się mieszaniny<br />

cięższych węglowodorów, to szansa, że<br />

zdołają się one przedrzeć na powierzchnię,<br />

jest znikoma.<br />

Teraz jednak, dzięki badaniom masywu<br />

Atlantis, wiadomo, że takie abiotyczne<br />

węglowodory mogą powstawać znacznie<br />

płycej, tuż pod powierzchnią globu.<br />

Ich produkcja w Zaginionym Mieście jest<br />

znaczna. Parę tygodni temu naukowcy<br />

poinformowali o wynikach analizy rdzeni<br />

wydobytych z podwodnej góry. Najdłuższy<br />

miał półtora kilometra. Na całej jego<br />

długości, nawet na spodzie, zidentyfikowano<br />

liczne ślady aktywności bakterii<br />

czerpiących energię życiową z rozkładu<br />

węglowodorów. Produkcja paliwa jest<br />

zatem na tyle duża, że wystarczy go na<br />

podtrzymanie życia w ekstremalnych (dla<br />

nas) warunkach. A ile może go być na całej<br />

planecie? Na razie dominują pesymiści<br />

twierdzący, że są to znikome ilości. Ich<br />

zdaniem nie ma co liczyć na to, że pod<br />

ziemią odnajdziemy wielkie naturalne fabryki<br />

ropy i gazu. Węglowodorowe perpetuum<br />

mobile nie istnieje. Ale kto wie, co<br />

jeszcze znajdziemy pod dnem oceanów.<br />

Wszak zajmują dwie trzecie powierzchni<br />

globu.<br />

FOTO: CORBIS<br />

28 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010<br />

polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010 29

felieton wywiad<br />

biały świat za oknem, mrozy, szybko zaPaDający zmierzch i PrzeDświąteczna<br />

atmosfera skłaniają do refleksji. i właśnie w chwili takiej zadumy uświadomiłem sobie,<br />

że awangardą postępu technicznego na rzecz walki ze skutkami zmian klimatycznych jest…<br />

oświetlenie choinek. i proszę się nie śmiać, bo sprawa jest poważna<br />

mikołaj z zieloną<br />

rózgą<br />

wojciech kwiNTA<br />

publicysta „businessman.pl”<br />

Takie choinki kiedyś w zamierzchłych czasach przedelektrycznych<br />

iluminowano świeczkami, co czasem prowadziło<br />

do gorących chwil w środku zimy. Powszechna<br />

elektryfikacja dała nowe możliwości i jakiś zapoznany<br />

geniusz wymyślił lampki choinkowe. Wiele lat temu wykonywane<br />

bardzo starannie, sam z dzieciństwa pamiętam żarówki w kształcie<br />

krasnali, szyszek czy muchomorów. Później wskutek globalizacji<br />

zoptymalizowano procesy,<br />

ograniczając produkcję do<br />

zwykłych kolorowych żarówek.<br />

Za to ładnych parę<br />

lat temu pojawiło się nowe:<br />

łańcuchy kolorowych diod świecących<br />

na czerwono, zielono<br />

i niebiesko. Potrafiły migać, więc<br />

zachwyciły lud tak, że nie tyko<br />

opasywał nimi choinki – sznury<br />

mrugających punktów ozdabiały<br />

balkony i jak bluszcz<br />

wspinały się po ścianach<br />

domostw, czyniąc estetyczne<br />

spustoszenie. Ale co tam poczucie<br />

estetyki, kiedy mowa o ratowaniu<br />

klimatu: otóż owe lampki to najbardziej<br />

energooszczędny sposób oświetlania! Świeczki<br />

czy spalona choinka (o chałupie nie wspominając)<br />

to emisja okropnego dwutlenku węgla. Żarówki – także. A diody?<br />

Prawie nic, cicho sza.<br />

I wszystko to działo się w czasach, kiedy najtęższe umysły unij -<br />

nych biurokratów nie śniły o takich rozwiązaniach. Przecież dopiero<br />

niedawno Komisja Europejska wprowadziła światły program<br />

likwidacji tradycyjnego światła, stopniowo zakazując produkcji<br />

tradycyjnych żarówek. Alternatywą są paskudnie wyglądające<br />

świetlówki, dla niepoznaki zwane żarówkami energooszczędnymi<br />

(choć z żarzeniem nie mają nic wspólnego). Efekt jest taki, że obywatele<br />

rezygnują z oświetlenia na rzecz ciepła i w miejsce żarówek<br />

wkręcają urządzenia o niskiej mocy grzewczej. A że przy okazji<br />

świecą one jak dawniej żarówki? To już inna sprawa. Za to zza<br />

horyzontu dopiero wyłaniają się żarówki diodowe, na razie dość<br />

drogie. Czarno na białym widać, że choinki wyprzedziły epokę.<br />

Boże Narodzenie i świąteczne drzewka, a także poprzedzający je<br />

dzień św. Mikołaja to okazja do otrzymania prezentów. By lepiej<br />

sprecyzować oczekiwania, dzieci piszą w tym czasie listy z prośbami.<br />

Zwykle chodzi im o zabawki warte więcej niż kwartalne dochody<br />

rodziców, są więc nieco rozczarowane, gdy św. Mikołaj lub<br />

Aniołek sprawiają im czapkę, szalik i rękawiczki. Ale przynajmniej<br />

w liście mogą ogłosić swoje postulaty. Nie inaczej jest w środowiskach<br />

zielonych ludzików. W grudniu ekoaktywiści jak zwykle spotkali<br />

się w przyjemnym, obfitującym w luksusy miejscu, by ratować<br />

świat przed zagładą. I napisali swoje listy do Zielonego Mikołaja.<br />

Taka nasza rodzima Koalicja Klimatyczna (skupia 19 organizacji!)<br />

poprosiła o ustanowienie nowego funduszu klimatycznego<br />

zarządzanego przez ONZ, by marnował pieniądze<br />

podatników – bo jak ONZ, to<br />

można się spodziewać scenariusza<br />

z czasów funduszy do walki z głodem<br />

w Afryce. Wezwali globalną<br />

średnią temperaturę do wzrostu<br />

o maksimum 1,5 stopnia do<br />

2050 r. (proszę sprawić sobie<br />

dobre termometry i kontrolować!),<br />

a kraje rozwinięte do<br />

osiągnięcia maksimum emisji<br />

CO 2<br />

w latach 2013-2017,<br />

a potem redukcji o 85 proc.<br />

I generalnie chcą, by pomóc<br />

biednym, najlepiej samemu<br />

ubożejąc. Wszystkich i tak przebił<br />

profesor Kevin Anderson, dyrektor Tyndall Centre for Climate<br />

Change Research, który uznał, że najlepszym sposobem na<br />

redukcję emisji CO 2<br />

będzie zatrzymanie rozwoju gospodarczego<br />

krajów rozwiniętych na 20 lat. Jak? Np. poprzez racjonowanie<br />

dostaw energii i zmuszanie do zakupów produktów energooszczędnych.<br />

I te wstrząsające głupoty to najprawdziwsza prawda<br />

cytowana przez szanowaną prasę brytyjską. Tak toczy się życie<br />

w Cancun, gdzie naprawiacze klimatu dostali się raczej nie kajakami<br />

i żaglówkami, tylko wielkimi samolotami emitującymi potworne<br />

ilości CO 2<br />

. Na miejscu mają luksusowe hotele (z klimatyzacją),<br />

limuzyny do dyspozycji (to nie Tata Nano) i wyżerkę na<br />

koszt podatników z rozwiniętego świata. Jest jak zawsze, jak było<br />

w Kopenhadze, Bali, Montrealu, Buenos Aires czy Marrakeszu. To<br />

już 16. doroczne spotkanie i sądzę, że tak naprawdę w listach do<br />

Zielonego Mikołaja dominuje prośba, by jak najdłużej nie dochodziło<br />

do porozumienia. Bo po co by mieli podróżować? Sam liczę,<br />

że ostatecznie dostaną wyłącznie rózgę. Z biomasy.<br />

RyS. MAłGORZATA GUTKOWSKA<br />

Wspieramy<br />

GOPR<br />

www.tauron-pe.pl<br />

30 polska EnErGIa nr 12 (<strong>26</strong>)/2010

Najlepsza polska koszykówka<br />

www.tauron-pe.pl

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!