Ad vocem - MOIPiP w Krakowie
Ad vocem - MOIPiP w Krakowie
Ad vocem - MOIPiP w Krakowie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
zawodowo<br />
Wpływ niepełnosprawności dziecka na życie rodzinne<br />
Magdalena Leśniak<br />
Narodziny dziecka są szczególnym, niezapomnianym<br />
momentem w życiu każdej rodziny. Miesiące<br />
oczekiwań, przygotowań i godziny snucia marzeń<br />
o wyglądzie i przyszłych osiągnięciach młodego człowieka.<br />
Nabiera to specyficznego wymiaru, gdy dziecko<br />
rodzi się niepełnosprawne. Dotychczasowe plany<br />
i całe życie rodzinne ulega diametralnej zmianie.<br />
Diagnoza potwierdzająca podejrzenia brzmi dla<br />
rodziców jak wyrok. W tym momencie pojawia się<br />
niezmierzona fala uczuć. Opiekunowie przejawiają<br />
różnorakie typy postaw wobec swojego potomka.<br />
We współczesnym świecie rodziny dzieci niepełnosprawnych<br />
napotykają wiele barier, trudności i problemów,<br />
a ich życie prywatne zmienia się pod każdym<br />
względem, w sferze relacji między jej członkami, sytuacji<br />
ekonomicznej, życia zawodowego i towarzyskiego.<br />
Etapy adaptacji rodziców z niepełnosprawnością<br />
dziecka<br />
Nikt nie jest w stanie przygotować się na wiadomość<br />
o niepełnosprawności swojego dziecka i przyjąć ją<br />
bez emocji. Informacja o odmienności budzi w sercach<br />
rodziców lawinę zmieniających się z czasem<br />
uczuć, wyznaczających fazy przystosowania emocjonalnego<br />
do niepełnosprawności ich potomka.<br />
Każda rodzina jest jednostką indywidualną, dlatego<br />
też okresy te mogą się różnić czasem trwania i intensywnością<br />
ze względu na czynniki zewnętrzne<br />
(warunkujące przeżycia) i predyspozycje konkretnej<br />
rodziny.<br />
W momencie przekazania informacji rodzicom<br />
o chorobie ich dziecka ma swój początek okres szoku.<br />
Wiadomość o tym, iż dziecko nie będzie się rozwijać<br />
prawidłowo jest dla rodziców dużym wstrząsem<br />
psychicznym, który wyrażany jest przez nich najczęściej<br />
niekontrolowanymi reakcjami emocjonalnymi<br />
i stanami nerwicowymi. Specyficzne dla tego<br />
etapu jest ciągłe zadawanie sobie pytań: „Dlaczego<br />
to moje dziecko jest chore?”, przy jednoczesnym<br />
niegodzeniu się z informacją o niepełnosprawności.<br />
W tej fazie znacznemu pogorszeniu ulegają relacje<br />
wewnątrzrodzinne. Ciągłe kłótnie małżonków oraz<br />
dysorganizacja harmonii rodziny jest następstwem<br />
braku wsparcia ze strony otoczenia, poczucia winy<br />
i lęku o właściwą opiekę nad chorym dzieckiem.<br />
W okresie tym rodzice potrzebują fachowej pomocy<br />
z zewnątrz.<br />
Po fazie „burzy negatywnych uczuć” następuje<br />
okres kryzysu emocjonalnego. Rodzice nadal nie<br />
potrafią pogodzić się z faktem, iż rozwój ich dziecka<br />
nie jest właściwy, nadal uważają, że są pokrzywdzeni<br />
przez los. Jest to czas rozpaczy i depresji przejawiający<br />
się poczuciem winy za stan zdrowia dziecka.<br />
W tym czasie rodzice zazwyczaj bardzo pesymistycznie<br />
oceniają przyszłość swojej rodziny. Ciągłe<br />
kłótnie, nieporozumienia oraz przemęczenie opieką<br />
nad dzieckiem niepełnosprawnym może powodować<br />
zrywanie więzi między małżonkami i odsuwaniem<br />
się ojca od rodziny. Zwiększanie się dystansu<br />
ojca najczęściej przejawia się poprzez: brak zainteresowania<br />
sprawami rodziny i dziecka, ucieczką<br />
w alkohol lub w pracę zawodową i społeczną, aż do<br />
całkowitego opuszczenia rodziny.<br />
Kolejnym okresem w przeżyciach rodziców wychowujących<br />
dziecko niepełnosprawne jest fazą pozornego<br />
przystosowania się do sytuacji. Na tym etapie<br />
rodzice kreują własny wizerunek rzeczywistości,<br />
irracjonalnie radzą sobie z trudną sytuacją, nie mogąc<br />
oswoić się z rzeczywistą. Będąc na tym poziomie<br />
przeżyć emocjonalnych, rodzice często uciekają się<br />
do: nieuznawania faktu istnienia choroby, zaprzeczania<br />
dotychczasowej i szukania nowej diagnozy<br />
lub szukania cudownego lekarstwa albo sposobu<br />
uleczenia. Może zdarzyć się, że winą za niepełnosprawność<br />
członka rodziny obarczają siebie nawzajem<br />
lub inne osoby, np. personel medyczny. Takie<br />
przystosowywanie się może trwać bardzo długo, aż<br />
do wyczerpania możliwości. Gdy rodzice pogodzą<br />
się z faktem posiadania dziecka niepełnosprawnego,<br />
początkowo z powodu bezsilności popadają w apatię<br />
i pesymizm.<br />
Ostatnim etapem jest okres konstruktywnego<br />
przystosowania się do sytuacji. Charakterystyczne<br />
dla tego etapu jest to, że rodzina zaczyna dążyć do<br />
wspólnego celu, jakim jest stworzenie najlepszych<br />
warunków dla rozwoju dziecka. Rodzice angażują<br />
się w rehabilitację i opiekę nad niepełnosprawnym<br />
dzieckiem, która zaczyna przynosić im satysfakcję.<br />
Wśród ich uczuć nadal istnieje poczucie bezsilności<br />
13
Change language